EMÜLSİYONLAR. 8. hafta

Transkript

1 EMÜLSİYONLAR 8. hafta

2 Tanım: Birbiriyle karışmayan en az iki sıvıdan birinin diğeri içinde bir emülgatör yardımıyla damlacıklar halinde dağılması ile oluşan, homojen görünümlü heterojen sistemlerdir. Damlacıklardan (globüller) oluşan faza, dispers faz yada iç faz; içinde dağıldığı ortama da dispersiyon ortamı yada dış faz denir. Damlacıklar; opak, beyaz ve m dir.

3 Emülsiyon bileşenleri Yağ fazı Su fazı Emülgatör

4 Üstünlükleri Tadı kötü olan maddelerin, istenmeyen tat ve kokularını maskelemek için. Örn. Balık yağı, hint yağı, yağda çözünen vitaminler (A, E) Etkin maddelerin emilimini artırmak için; Örn. İnsülin, heparin gibi makromoleküllü maddelerin GI kanalda absorpsiyonları artırılabilir. Etkin maddenin kimyasal stabilitesini artırmak için.

5 Ayrıca; Topik olarak uygulandıklarında deride ince bir tabaka oluştururlar ve kolay yıkanırlar. Tiksotropik emülsiyon formları deriden hızla penetre olur. Lipid besleyici olarak iv emülsiyon formları kullanılır. Çoklu emülsiyonlar uzatılmış ve im depo etkili ürünler olarak kullanılırlar. Radyoopak emülsiyonlar teşhis amacıyla kullanılırlar.

6 Emülsiyon tipleri 1- Klasik emülsiyonlar: -Su içinde yağ tipi (yağ/su; o/w):yağ damlacıkları sulu fazda dağılmıştır. Daha çok oral kullanım ve topik kullanım için -Yağ içinde su tipi (su/yağ; w/o): Su damlacıkları yağ fazında dağılmıştır. Topik 2- Çok fazlı (çoklu, multipl, çift) Aynı anda her iki emülsiyon tipini birarada bulunduran sistemlerdir. Su/yağ/su; w/o/w ve yağ/su/yağ ; o/w/o. 3- Mikroemülsiyonlar veya miseller emülsiyonlar (damlacık çapı < 140 nm)..

7 Emülsiyon tipleri 4-Kuru (dry) emülsiyonlar: Suda çözünen veya çözünmeyen taşıyıcılar kullanılarak hazırlanırlar. Toz taşıyıcılar içeren y/s emülsiyonun kurutulmasıyla elde edilir. Kurutulma sırasında su fazı uzaklaşırken katı taşıyıcı madde, yağ fazını içine almaktadır. *Toz halindedirler. *İn vivo ortamda tekrar y/s tipine dönüşürler. *Suda çözünen taşıyıcı olarak; laktoz, mannitol, HPMC, MC *Çözünmeyen taşıyıcı olarak ta kolloidal silika sayılabilir

8 Emülsiyon tipleri 5-Kuru adsorbe emülsiyonlar: s/y tipi emülsiyonlardan hazırlanan partikül büyüklüğü m olan katı sistemlerdir. Emülsiyonun her iki fazına uygun polariteye sahip adsorban toz madde ilave edilir. Bunlar tablet şeklinde basılabilir ve sert jelatin kapsüllere konabilir. Hidrofilik adsorban olarak; silika, pektin, kitozan hidrofobik adsorban olarak; alkil grubu bağlanmış silika kullanılabilir Avantajları 1) Daha dayanıklıdır 2)Çözünürlüğü düşük, ışıktan ve oksidasyondan korunması gereken maddelerin formülasyonları için daha uygundur. 3) Etkin maddenin kontrollü salımı sağlanır.

9 Emülsiyon tipleri 6-Perflorakarbon emülsiyonlar: Kan yedeği olarak ve O 2 taşınmasını gerektiren tedavilerde kullanılmaktadır. Perflorokarbonların; oksijen ve karbondioksit gibi gazları çözme yetenekleri yüksektir, Kimyasal ve biyolojik olarak geçimli ve inerttirler. 7-Lipit submikron emülsiyonlar. Düşük biyoyararlanım gösteren ve kısa yarı ömre sahip etkin maddelerin farmakolojik özelliklerini ve biyoyararlanımlarını artırmak için son yıllarda tercih edilen kolloidal taşıyıcı sistemlerdir.

10 EMÜLSİYONLARIN FORMÜLASYONU Emülsiyon Tipinin seçimi Oral emülsiyonlar: Amaç: Tadı kötü olanların tadını maskelemek; Bazı etkin maddelerin emilimini ve biyoyararlanımın artırmaktır. Çözünürlüğü düşük olan bir etkin madde yağ fazında çözülerek formüle edilebilir ve böylece biyoyararlanımı artırılabilir. y/s tipindedirler. Sıvı parafin gibi laksatifler, yağda çözünen vitaminler, yağlı besleme preparatları Emülgatör olarak genellikle noniyonik yüzey etkin madde kullanılır.

11 Topikal emülsiyonlar: Losyonlar, linimentler Çoğu kozmetik amaç için kullanılmaktadır. Hem y/s (lokal etki için) Hemde s/y (oklüsif etki ve cilt temizleyicisi) kullanılmaktadır. Yararlılıkları penetrasyon yeteneğine bağlıdır.

12 Parenteral emülsiyonlar: Yağda çözünen etkin madde uygun bir taşıyıcıda çözünür ve karışım emülsifiye edilir. Damlacık çapı < 1 m olmalıdır. A ve K vitaminlerin Hormonların Antineoplastik maddelerin IV emülsiyonları IV emülsiyonlar; - %10-20 yağ içerir - Damlacık çapı m - ph ları dir - y/s tipi dir - Emülgatör olarak lesitin ve poloksamerler kullanılmaktadır IM olanlar s/y tipi emülsiyonlardır (depo-etki)