Çok Yönlü İşbirlikçi Kurumsal Sosyal Sorumluluk Örnek Olay Çalışması Pilot Projesi: Kaynaklar, Hedefler, ve Temel Unsurlar

Transkript

1 Dfait-bölüm-1-Giriş-İlkbahar-2010.doc Çok Yönlü İşbirlikçi Kurumsal Sosyal Sorumluluk Örnek Olay Çalışması Pilot Projesi: Kaynaklar, Hedefler, ve Temel Unsurlar Bölüm Bir İlkbahar, 2010 Profesörler Kernaghan Webb, Hevina Dashwood, Bill Puplampu ve Bed Bradshow tarafından Çok Yönlü İşbirlikçi KSS Örnek Olay Çalışması Ekibi üyelerinin katkılarıyla yazılmıştır. Sosyal Bilimler ve Beşeri Bilimler Araştırma Konseyi, Dışişleri ve Uluslararası Ticaret Departmanı, Kanada İş Etiği Araştırma Ağı nın bu proje için sunduğu mali destek minnetle anılmaktadır. Bu bölümde açıklanan görüşler yazarların görüşlerini temsil etmektedir. 1

2 1.0 Çalışmanın Amaçları Geçtiğimiz on yıl içinde, maden endüstrisinden bir çok Kanadalı firma, denizaşırı ülkelerdeki işletmelerinin olumsuz çevresel, sosyal ya da ekonomik etkileri konusunda iddia ve tartışmaya maruz kalmıştır. İddia edilen bu etkilerin ya da olayların, birbirlerinden farklı ve rekabet içerisinde olan çeşitli kurumlar tarafından, örneğin şirketlerin kendisi, sivil toplum kuruluşları (STK), akademisyenler, thinktank araştırma kurumları, ya da diğer kurumlar, hazırlanıp yayınlaması olağan bir hale gelmiştir. Her ne kadar bu birbiriyle rekabet halinde olan "tek bakış açılı" yayınlar okuyucuya belirli bir duruma ilişkin ilginç yorumlar sunsa da, bu durumlara ilişkin açıklama ve analizlerin ne derece geçerli ve dengeli olup olmadığına ilişkin sorular yöneltmek olasıdır (örneğin, yazarlar ilgili taraflara yayından önce yorum yapma şansı veriyorlar mı?). Ayrıca, bu yayınların odak noktası nadiren bir suçlu arama ya da suçlu açıklama dan, tüm tarafların mevcut sorunlardan öğrenebileceği yolları keşfetmeye yöneliktir. Bu projenin ana temelini, çevresel, sosyal, ve ekonomik sorunların Kanadalı maden şirketleri tarafından nasıl ele alındığını çok yönlü bir açıdan ele alan olay çalışmalarının, hükümetler, özel sektör, sivil toplum, akademisyenler, ve diğerlerine yarar sağlayacağı düşüncesi oluşturmaktadır (bu sorunların tezatlara yol açıp açmadığına ilişkin). Özellikle, olay çalışması geliştirmede, bu proje Kanada ve gelişmekte olan ülke ekiplerine farklı uyarlıktaki disiplinlerden akademisyenler ve kamu, özel, ve sivil toplum sektörlerinden kendi bakış açılarını bilinçli olarak ifade edebilecek yeterlikte olan üst düzey kişileri dahil ederek, çok yönlü ve işbirlikçi bir yaklaşım kullanmaktadır. Projenin ilham kaynağı, Kanadalı madencilik sektörünün yurtdışı işletmelerine ilişkin federal çok paydaşlı Danışma Grubu sürecidir: bu bölümün yazarı (ve bu projenin Ekip Lideri) şimdi bir üniversitede profesör olmakla birlikte, kendisi daha önce Kanada federal hükümeti için çalışırken yukarıda bahsedilen sürece katılmıştır. Bu süreçte katılımcı iken, yazar bütün katılımcıların özel sektör, sivil toplum, ya da hükümetten olsun- Kanada şirketlerinin denizaşırı madencilik sektörü işletmeleriyle ilgili olan sorunlara kamu politikaları, özel sektör ve sivil toplumdan daha iyi karşılık vermeye temel oluşturacak dengeli, çok yönlü KSS olay çalışmaları aradığı gerçeğine vardı. Bu süreç aynı zamanda yazarı, madencilik sektörünün sosyal sorumluluklarına ilişkin birbirinden tümüyle farklı görüş sahibi olan hükümet, özel sektör ve sivil toplum kişilerinin görüş ayrılıklarına rağmen zor konularda çalışırken birbirleri ile dayanışma içinde olabildiğine ve bu raporların tek bakış açılı kişiler tarafından hazırlanan raporlara kıyasla daha ince ayrıntılı olma şansı olduğuna ikna etti. Olay çalışmalarının temel amacı, ilgili tüm tarafların kullanması için öğrenilen derslerin doğru, dengeli ve ayrıntılı bir şekilde hesabı, analizi, ve tartışmasıdır. Aynı zamanda bu şekilde geliştirilen olay ve analizlerin tek bakış açılı geliştirilmiş olanlardan daha köklü olacağı, böylece kamu, özel, ve sivil sektör kişileri tarafından daha gelişmiş düzeyde olan kamu politikaları, iş alanları ve toplum hareketi için çıkarım sağlayacağı tahmin edilmektedir. Sosyal Bilimler ve Beşeri Bilimler Araştırma Konseyi, Dışişleri ve Uluslararası Ticaret Birimi, ve birçok katılımcı üniversitelerin desteği ile, ve faaliyetleri olay çalışmalarına konu olan şirketlerin işbirliği ile, bu proje çok yönlü ve katılımcı KSS olay çalışması yöntemini altı anahtar soruya yanıt bulmaya ilişkin olay çalışması geliştirerek sınamaktadır: 2

3 Kanadalı maden şirketleri yurtdışı faaliyetlerinde karşılaştıkları çevresel, sosyal ve ekonomik (ÇSE) zorlukları nasıl ele alıyorlar? Yurtdışında faaliyet gösteren Kanadalı maden şirketleri hangi yasal zorluklarla karşılaşıyorlar ve bu firmalar yasal gereklilikleri nasıl karşılıyorlar? Şirketler hangi gönüllü KSS standartları/araçları/girişimlerini kullanıyorlar ve hangi bağlamda? Karşılaştıkları ÇSE zorluklarına maden şirketlerinin yanıtlarından hangi dersleri çıkarabiliriz? Maden şirketleri faaliyet gösterdikleri toplumlara nasıl ekonomik, çevresel ve sosyal değer katıyorlar veya kaybettiriyorlar? İşbirlikçi, çok yönlü yöntembilimi nasıl çalışıyor? Bu bağlamda, projenin ilk aşamasında üç vaka çalışması geliştirilmektedir: Kinross Gold Corporation in Şili deki Maricunga madencilik işletmeleri, Gana daki Golden Star Resources madencilik işletmeleri, ve Kinross Gold Corporation in Brezilya daki Paracatu madencilik işletmeleri. Bu olay çalışmaları, işletmelerinin olay çalışmalarına tabi olmasını kabul edecek şirketleri bulmaya ve araştırmayı yürütecek ekipleri bir araya getirebilmemize bağlı olarak seçildi. Son olarak kaydedilmesi gereken bir nokta da, bu pilot projenin altında yatan soru, hükümetler, özel sektör, ve sivil toplumun boğuşmakta olduğu sosyal sorumluluk bakış açısından, madencilik sektörü işletmesi nasıl en iyi şekilde taahhüt edilebilir (eğer taahhüt edilmesi gerekiyor ise) -- yalnızca gelişmekte olan ülkelerdeki değil, aynı zamanda Kanada gibi gelişmiş olan ülkelerdeki madencilik taahhüt faaliyeti ile ilgili olan sorudur. Bu nedenden dolayı, örneğin, Kanada nın iç işlerine bakılacak olunursa, yakın geçmişteki mahkeme sorunları, yargı reform projeleri, madencilik sektörü yasama girişimleri, ve toplumun Kanada daki madencilik sektörüne karşı direnişci hareketlerinden açıkca anlaşılacağı üzere, Kanada daki bu tür faaliyet için sosyal sorumluluk çerçevesi gelişmekte olan ülkelerden farklı olmamak üzere hala gelişme sürecinde dir. 2.0 Çok Yönlü Olay Çalışması Yöntemine Bakış Doğru, dengeli, ve ince ayrıntılı hesap ve analize ulaşma amacını ileriye götürmek için, olay çalışmaları kamuya açık belgelerden (hükümet belgeleri, mahkeme kararları, şirket ve sivil toplum raporları, akademik yayınlar, ve medya derlemelerinden oluşan) ve madencilik işletmesinin bulunduğu hem Kanada daki hem gelişmekte olan ülkedeki ilgili kişilerle (şirket yöneticileri, çalışanlar, taşeronlar ve satıcılar/tedarikçiler, toplum ve yerel halk, devlet memurları, sivil toplum kuruluş çalışanları, ve uygun gorulen digerleri) yapilan sözlu görüşmelerden derlenen bilgilere dayanır. Sosyal bilim literatürü karmaşık araştırma sorularını ele almada bir çok kaynaktan veri toplama tekniklerinden faydalanan araştırma yaklaşımının çok etkili olabileceğini belirtmektedir. Altrichter et al a göre, delta /üçgenleme yöntemi (triangulation) durumun daha ayrıntılı ve dengeli bir görünümünü sağlar. Stake ise, uygun bir delta /üçgenleme yönteminin doğruluğu geliştirip alternatif açıklamaları kolaylaştırabileceğini ifade etmiştir. Bu projede verilerin doğruluk ve güvenirliğini zenginleştirme çabalarının bir sonucu olarak, aynı zamanda madencilik sektöründeki KSS ye ilişkin geniş göruş açılarına imkan verebileceği düşünülerek, delta /üçgenleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma yöntemleri konusundaki önde gelen ders kitaplarına göre, delta/üçgenleme yönteminin uygulanabileceği, veri toplamada zaman, mekan, ve kişilerde çeşitlemelere giden veri üçgenlemesi ; birçok araştırmacıyı dahil eden araştırmacı üçgenlemesi; ve veri toplamada birden fazla yöntem kullanan 3

4 yöntemsel üçgenleme dahil olmak üzere, birçok yol bulunmaktadır. Bu projenin parçası olan olay çalışmaları birçok kişi ile birçok sözlü görüşmeyi belirli bir zaman sürecinde hem Kanada ve hem gelişmekte olan ülkedeki madencilik işletmesinin bulunduğu yerde yapma yoluyla, zaman, mekan, ve kişileri çeşitleyen veri üçgenlemesini ; birçok araştırmacıyı sözlü görüşmeleri yapmada kullanma yoluyla araştırmacı üçgenlemesini; ve sözlü görüşmeler, basılı hükümet, endüstri, sivil toplum ve akademik raporlar, medya yayınları, internet siteleri ve bloglar, ve diğer kaynaklardan yararlanma yoluyla yöntem üçgenlemesini uygulamaktadır. Sosyal bilimlerde olay çalışması yönteminin, genel bir olgunun belirli bir örneğinin gözlemlenmesine odaklanılmaya çalışıldığı zaman faydalı olduğu söylenir; böylece sayısal verilerle açıklanamayan bir durumun bazı karmaşıklarına ilişkin anlayış getirme imkanı sağlanır. Olay çalışmasındaki olayların aynı zamanda zor bir teorinin teyit edilmesine yardım etmede de kullanıldığı söylenir. Bu pilot aşamadaki üç olay çalışmasının kullanılacak olması, kurumsal sosyal sorumluluk gibi kompleks ve gelişen bir kavramın farklı bağlamlarda nasıl işlediği anlayışını geliştirmek imkanı sağlamaktadır. Olay çalısması yöntemi bütünsel, derinlemesine bir araştırma uygulanması gerekli görüldüğü zamanlarda özellikle faydalı bir yöntem olarak açıklanmıştır. Bu olay çalışmalarına katılan üniversiteler olay çalışması sözlü görüşme sürecini onaylamış bulunmaktadır. Sözlü görüşmeye tabi tutulanlar olay çalışmalarının amacını açıklayan onay belgelerini imzalamıştır. Olay çalışması için görüşmeye tabi tutulanların kimliklerini açıklamamaya ilişkin çaba gösterilmiştir. Görüşmelerin orijinal notları araştırmacılar tarafından güvenli tutulmaktadır. Bu proje icin olan olay çalışması araştırma ve yazma süreci, farklı ama birbirleriyle ilgili disiplinlerin bileşiminden oluşan Kanada ve gelişmekte olan ülkelerin akademisyenlerinin yanı sıra özel sektör, kamu sektörü, ve sivil toplum sektöründen (sayılmış olan son üç sektörde, akademik olmayan kişilerin kendi sektörel bakış açılarını bilinçli olarak ifade edebilecek yeterlikte olan) üst düzey kişileri bir araya getirilmesiyle oluşan ekipler içermesinden dolayı çok yönlü ve işbirlikçi olarak tanımlanmaktadır. Özel, kamu, ve sivil toplum ekip üyeleri, olay çalışmasına tabi olan şirketlerle belirli bir çıkar ve bağlantısı olan kişiler değildir. 3.0 Ekip Üyeleri Her olay çalışmasının ekip uyeleri bu raporun o olay çalışmasıyla ilgili olan bölümünde açıklanıp sıralanmıştır. Her ekibin içinde, anahtar araştırma Kanada daki ve gelişmekte olan ülkedeki olay çalışmasına tabi olan madencilik işletmesinin bulunduğu anahtar akademisyen ve araştırma görevlileri tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu akademisyen ve araştırma görevlilerinin araştırmaları, rehberlik ve yorum sağlayan diğer ekip üyeleri tarafından desteklenmiştir. Olay çalışmasının taslakları ekip üyeleri tarafından tartışılıp gözden geçirilmiş ve mümkün olduğu yerde, benzer ilgi, uzmanlık ya da bilgi sahibi olan dış taraflarca yorumda bulunulmuştur. Olay çalışmalarının son sürümleri Ryerson KSS Çalışma Enstitüsü (Ryerson Institute for the Study of CSR) web sitesinde yayınlanacak olup, bu araştırma diğer akademik yayınlar ve konferans sunumlarına temel teşkil edecektir. Aynı zamanda, gelecekteki fonlamaya bağlı olarak, alınan yorum ve yeni gelişmelere dayanarak çevrimiçi olay çalışmalarını gözden geçirmek mümkün olabilir. Bu olay çalışması geliştirme süreci, araştırma ekibi üyeleri arasında iletişim için, olay çalışması araştırma sonuçlarının paylaşımı ve yayılması için ( örneğin, ekip üyeleri için bir "dijital çalışma alanı" yoluyla, farklı ülkelerdeki ekip üyeleri arasında Skype çok katılımcılı iletişim 4

5 kullanımı yoluyla, araştırma blogları, KSS web sitelerinde güncellemeler yoluyla, ve e-posta iletişim kullanımı yoluyla) önemli miktarda çevrimiçi teknolojileri kullanımı içermiştir. Yöntemin nasıl uygulandığına ilişkin daha fazla bilgi her olay çalışmasında sağlanmaktadır. 5