Uzaktan Algılama Teknolojisi. Doç. Dr. Taşkın Kavzoğlu Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Gebze, Kocaeli

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Uzaktan Algılama Teknolojisi. Doç. Dr. Taşkın Kavzoğlu Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Gebze, Kocaeli"

Berk Tarcan
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Uzaktan Algılama Teknolojisi Doç. Dr. Taşkın Kavzoğlu Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Gebze, Kocaeli

2 SPOT görüntüsü (Roma) 16-Aralık-2005 Source: earth.eas.int

3 Uzaktan Algılama Dünya yüzeyinin gözlenmesi Uzaktan algılama bir cisim, alan veya doğal olayla ilgili bilgileri bu cisim, alan veya doğal olayla direkt temas etmeksizin toplama teknolojisi ya da bilim dalı olarak tanımlanabilir. Lillesand & Kiefer (1994) Uzak mesafeden objeler hakkında bilgiler toplama tekniğidir. Rees (2001)

etmeksizin toplama teknolojisi ya da bilim dalı olarak tanımlanabilir.

4 Uzaktan Algılamanın Avantajları Bir görüntü binlerce kelimeye değerdir. Dünyanın sinaptik görüntüsü sağlanır Geniş kapsama alanı Nesnelerin gözle görülemeyen özelliklerinin tesbiti Hızlı, düşük maliyetli ve güncel Tehlikeli ve ulaşılması güç/imkansız alanlar görüntülenebilir Periyodik olarak görüntü temini Dijital formatlı görüntü ürünleri

özelliklerinin tesbiti Hızlı, düşük maliyetli ve güncel Tehlikeli ve ulaşılması

5 Uzaktan Algılamanın Tarihçesi 1839 Fotoğrafın icadı 1850s Balonlardan fotoğraf çekimi 1909 Uçaklardan fotoğraf çekimi 1940s Uzaydan ilk fotoğraflar 1960s İlk uydular (Explorer 7, TIROS 1, Nimbus, GOES ) 1972 Landsat-1 Yer gözlem amaçlı gönderilen ilk uydu 1978 Seasat İlk radar uydusu 1986 Spot-1 Avrupanın uzaktan algılama alanına girişi 1988 IRS-1A Hindistan uzaktan algılama uydusu 1980s Hiperspektral sensörler 1990s Global uzaktan algılama sistemleri Future Hiperspectral and hiperkonumsal sensörler

ilk uydu 1978 Seasat İlk radar uydusu 1986 Spot-1 Avrupanın uzaktan algılama alanına girişi 1988 IRS-1A Hindistan uzaktan

6 Fotoğrafınızı çekebilir miyim?

8 Uzaktan algılama nasıl çalışır? Source:

9 Electromanyetik spektrum

10 Spectral yansımalar / imzalar

11 Atmospheric pencereler Işın geçişi fazla olduğundan atmosferden geçerek kaydı yapılabilen alanlar

12 Uydu görüntüleri çözünürlük tipleri Konumsal Çözünürlük Anlık olarak bir sensör tarafından görünen ve kaydedilen alan Spektral Çözünürlük Görüntünün bant sayısı ve bu bantların genişlikleri Radyometrik Çözünürlük Sensör tarafından kaydedilen görüntü verisinin bölünme/renklendirme derecesi Zamansal Çözünürlük Belirli bir alan için görüntü kaydetme zaman aralığı

genişlikleri Radyometrik Çözünürlük Sensör tarafından kaydedilen görüntü verisinin

13 Konumsal çözünürlük 1 metre 2 metre 5 metre 10 metre 20 metre 30 metre

14 Radyometrik çözünürlük 8-bit (256 renk tonu) 6-bit (64 renk tonu) 4-bit (16 renk tonu) 3-bit (8 renk tonu) 2-bit (4 renk tonu) 1-bit (2 renk tonu)

15 Pasif x Aktif Algılayıcılar Pasif Algılayıcılar Kısa dalga boyları görünür/kızılötesi bölgeler Atmosferik koşullardan etkilenir Güneş ile senkronize yörünge Aktif Algılayıcılar (RADAR) Daha uzun dalga boyları Mikrodalga bölgesi Kendi enerji kaynağına sahiptir Tüm hava ve gündüz-gece şartları Atmosferik koşullardan etkilenmez Yüzey pürüzlülüğü ve neme duyarlıdırlar Farklı açılardan tarama kabiliyeti İzleme ve acil durumlar için sık görüntüleme imkanı

bölgesi Kendi enerji kaynağına sahiptir Tüm hava ve gündüz-gece şartları Atmosferik koşullardan etkilenmez Yüzey

16 Termal görüntüleme Yüzey ısısı ve objelerin termal özellikleri Yayılan kızılötesi radyasyon Atmosferik pencereler (3-5 µm ve 8-15 µm) Atmosferik saçılmalara daha az duyarlıdır Düşük konumsal çözünürlük (düşük enerji miktarı) Gerçek zamanlı uygulamalar Yorumlama zorlukları vardır

µm) Atmosferik saçılmalara daha az duyarlıdır Düşük konumsal

17 Multispektral görüntüler 3-10 bant Uydu görüntü tipleri Landsat MSS,TM, ETM+; SPOT HRV, HRG; Terra ASTER; IRS LISS Radar görüntüler Microdalgalar kullanılır (X, C, L, P vb. bantlar) Bulut vb. atmosferik olaylardan etkilenmezler Mükemmel değil! (gölge etkisi, ters görüntü, neme aşırı duyarlık vb.) Yüksek çözünürlüklü görüntüler Genellikle 1 Pankromatik ve yaklaşık 4 multispektral banta sahip görüntü 0.5 m to 4 m konumsal çözünürlük Havadan veya uzaydan algılama (IKONOS, Quickbird, WorldView) Hiperspektral görüntüler >10 bant sayısı Havadan veya uzaydan algılama Örnek algılayıcılar: Hyperion, AVIRIS, CASI

) Yüksek çözünürlüklü görüntüler Genellikle 1 Pankromatik ve yaklaşık 4 multispektral banta sahip görüntü 0.

18 Renklendirme Gerçek renk kombinasyonu kırmızı bant kırmızı renkte yeşil bant yeşil renkte Mavi bant mavi renkte

19 Farklı renklerle uydu görüntüleme Doğal renkler Sahte renkli Renk kombinasyonu 4-5-3

20 Doğal Afetlerin İzlenmesi (1) Orman Yangınları (Yunanistan) Kayıt Tarihleri: 25-Haziran-2007 ve 28-Ağustos-2007 Kaynak: USGS

21 Doğal Afetlerin İzlenmesi (2) Tsunami (Sumatra) Kayıt Tarihleri : 29-Aralık-2004 and 14-Mayıs-2004 Kaynak: USGS

22 Doğal Afetlerin İzlenmesi (3) Kayıt tarihi: 9 Ağustos 2010 Kayıt tarihi: 12 Ağustos 2010 Sel Felaketi (Pakistan) Kaynak: NASA

23 Doğal Afetlerin İzlenmesi (4) Orman Tahribatı (Bolivya) Kayıt Tarihi: 17-Haziran-1975 and 10-Temmuz-1992 and 01-Ağustos-2000 Kaynak: USGS

24 Doğal Afetlerin İzlenmesi (5) Kum Fırtınası (Sahra Çölü) Algılama Tarihi: 29-Mart-2008 Source: earth.eas.int

25 Yerküre tabanlı yörüngeli Meteosat (Avrupa) GOES (Amerika) GMS (Japonya) INSAT (Hindistan) Kutupsal yörüngeli SPOT (Fransa) NOAA (Amerika) Temel Uydu Programları ERS-1 & 2, Envisat (Avrupa) ADEOS, JERS (Japonya) Radarsat (Kanada) EOS/NPOESS, Landsat, NOAA (Amerika)

26 Uzaktan Algılamanın Kullanım Alanları Haritacılık Sayısal arazi modellemeli üretimi Yeryüzü deformasyonunun izlenmesi Topoğrafik harita üretimi Hidroloji Su Kaynakları Yönetimi Su Kalitesi Analizleri Deniz, Göl ve Akarsu Kirliliği İnceleme Sel Haritalaması ve izleme Deniz Yüzeyi Sıcaklık Dağılımı Kar Dağılımını ve Miktarını Belirleme Buz Erimesi ve Buz Hareketi Gözlem Gemi Atıkları/Kirliliği İzleme Ziraat Bitki Tipini Ayırma Bitki Gelişimi İzleme Bitki Rekolte Tayini Toprak Nemi ve Türünü Belirleme Jeoloji Jeolojik Yapı Araştırmaları ve Haritalama Fay, Çizgisellik ve Kırıkların Tanımlanması Jeotermal Araştırmalar Deprem Araştırmaları Volkanik Araştırma Çalışmaları ve İzleme Maden ve Yeryüzü Kaynaklarının Aranması Petrol aramaları Kayaç tiplerinin tespiti Ormancılık Orman Türlerinin Haritalanması Ağaç Hastalıklarının izlenmesi Ormansızlaşma ve Çölleşme İzleme Kereste Üretimi Tahmini ve Planlaması Orman Yangını İzleme

27 Türkiye de Uzaktan Algılama Belediyeler (Haritalama, İzleme, Şehir rehberi) Kamu Kurumları (TKGM, HGK, DSİ, DMİ, ) Tübitak (Bilsat uydusu Gezgin ve Çoban) Üniversiteler Özel Sektör İnternet Kullanıcıları (Google Earth, Bing Maps) Navigasyon Sektörü Lojistik Sektörü

Benzer belgeler

İçerik. Giriş 1/23/13. Giriş Problem Tanımı Tez Çalışmasının Amacı Metodoloji Zaman Çizelgesi. Doktora Tez Önerisi

İçerik. Giriş 1/23/13. Giriş Problem Tanımı Tez Çalışmasının Amacı Metodoloji Zaman Çizelgesi. Doktora Tez Önerisi İsmail ÇÖLKESEN 501102602 Doktora Tez Önerisi Tez Danışmanı : Prof.Dr. Tahsin YOMRALIOĞLU İTÜ Geoma*k Mühendisliği İçerik Giriş Tez Çalışmasının Amacı Zaman Çizelgesi 1 of 25 Giriş Yeryüzü ile ilgili yapılan