Hareket, Cerrahi, Ortopedi DERS 2

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Hareket, Cerrahi, Ortopedi DERS 2"

Canan Zeybek
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Hareket, Cerrahi, Ortopedi DERS 2

2 Osteoloji; Yunanca osteon: kemik, logos: bilim, terimlerinin birleşmesini ifade eder. Latince (os) terimi özel kemiklerin isimlendirilmesinde kullanılır. Örneğin; os coxae.

3 KEMİĞİN FONKSİYONLARI Kemikler vücudun sert iskeletini oluştururlar. Kaslara yapışma yeri olarak hizmet ederler. Bazı iç organlarını korurlar. Örneğin: Kafatası beyni, columna vertebralis medulla spinalis i, göğüs kafesi, kalp ve akciğerleri, kalça sentürü üretim organları ve mesaneyi korurlar. Kan hücrelerini doğuran kemik iliğini içerirler. Kalsiyum ve fosfor depo ederler.

4 İSKELET

5 HAREKET SİSTEMİ Ossa (kemikler) Juncturae (eklemler) Musculi (kaslar)

6 HAREKET SİSTEMİ Osteologia (kemikleri inceleyen bilim dalı) Arthrologia (eklemleri inceleyen bilim dalı) Myologia (kasları inceleyen bilim dalı)

7 HAREKET Pasif Unsurları (kemikler, eklemler) Aktif Unsurları (kaslar)

8 Vücut parçasını hareket ettirebilmek için gerekli kuvvet, motor görevini üstlenen kaslar tarafından meydana getirirler. Kemikler harekete destek verirler. Tendonlar (Kirişler) ise, kasların meydana getirdiği kuvveti kemiklere naklederler.

9 KEMİKLER

10 Kemiğin görevleri - Mineral deposu - Destek - Koruma - Hareket sistemini önemli bir kısmı. - Hematopoesis

11 Kafa kemikleri Visserocranium Os maxillae (2) Os zygomaticum (2) Os nasale (2) Os vomer (1) Concha nasi inferior (2) Os lacrimale (2) Os mandibulae (1) Os hyoideum (1) Os palatinum (2) Malleus (2) Incus (2) Stapes (2) Neurocranium Os frontale (1) Os occipitale (1) Os sphenoidale (1) Os parietale (2) Os temporale (2) Os ethmoidale (1) Toplam: 21 Toplam: 29 Toplam: 8

12 Os nasale Os lacrimale Os zygomaticum Concha nasi inferior Os maxillae Os mandibulae

13 Os nasale Concha nasi inferior Os vomer Os maxillae Os palatinum

14 Şekillerine göre Kemikler Uzun Kemik Yassı Kemik Kısa Kemik Düzensiz Kemik

15 Uzun Kemiğin Yapısal Bölümleri Tipik bir uzun kemiğin orta kısmına diafiz, şişkince olan uç kısmına epifiz denir. Epifizler ince bir kompakt kemik tabakası ile kaplı süngerimsi kemikten meydana gelmiştir. Diyafiz adlı silindirik kısmın hemen tümü kompakt kemikten oluşur.

16 1. Uzun Kemikler : Boyları uzun olup silindire benzeyen kemiklerdir. Kollarımızda ve bacaklarımızda bulunur. Kol kemikleri uzun kemiklerdir. Bacak kemikleri uzun kemiklerdir.

Üst Ekstremite Kemikleri Omuz kavşağı adı verilen bölge ile başlayarak sırasıyla kol, önkol ve el ile devam eden vücut bölümünün yapısına katılan kemikler üst ekstremite kemikleri başlığı altında

17 Üst Ekstremite Kemikleri Omuz kavşağı adı verilen bölge ile başlayarak sırasıyla kol, önkol ve el ile devam eden vücut bölümünün yapısına katılan kemikler üst ekstremite kemikleri başlığı altında toplanırlar. Omuz kavşağını iki kemik meydana getirir. Biri, önde yer alan klavikula; diğeri arkada yer alan skapuladır. Omuz eklemi ile dirsek eklemi arasındaki bölgeye kol bölgesi (brachium) denir. Burada tek bir kemik humerus bulunur. Dirsek eklemi ile bilek eklemi arasında yer alan kısma önkol (antebrachium) adı verilir. Bu bölgenin iskeletine radius ve ulna isimli iki kemik katılır. El bileği ekleminin distalinde kalan kısma da el bölgesi (manus) denilir. Buranın iskeletine katılan kemikler ossa manus ismiyle bilinen toplam 27 kemiktir.

19 Kemik Dokusunun Yapısal Elemanları Hücreler Osteoprojenitör hücre Osteoblast Osteosit Osteoklast Hücrelerarası kalıp (Matriks) Organik Matriks Mineral tuzları

20 Atlas Servikal vertebralar Axis Torakal vertebralar Lumbal vertebralar Sacrum Coccyx

21 Columna vertebralis Presakral vertebralar Vertebrae cervicales (7) Atlas Axis 3. servikal vertebra 4. servikal vertebra 5. servikal vertebra 6. servikal vertebra 7. servikal vertebra Vertebrae thoracicae (12) Vertebrae lumbales (5) Sacrum (1) Coccyx (1) Toplam: 26

22 Kemik Hücreleri Osteoblast Osteosit Osteoklast

Normal bir kostanın; bir baş kısmı (caput), bir boynu (collum), bir de gövdesi (corpus) vardır.

23 Torakal Kemikler (Göğüs Kemikleri) Kostalar (kaburgalar) Göğüs kafesinin büyük bir kısmını oluştururlar. Kemik ve kıkırdaktan meydana gelen kostalar 12 çifttir. Normal bir kostanın; bir baş kısmı (caput), bir boynu (collum), bir de gövdesi (corpus) vardır. Caput costa (Baş kısmı) arka uçta olup vertebralar ile birleşir. Korpusun ön ucu kıkırdak kostalar vasıtasıyla sternum ile birleşir.

24 Scapula Clavicula

25 Sternum (Göğüs kemiği) Sternum toraksın (thorax) ön ortasında yer alır. Üç kısımdan oluşur; Manubrium sterni Corpus sterni Processus xiphoideus Manubrium sterni ile corpus sterni nin birleşim yerindeki açı arkaya bakar ve angulus sterni (Luis açısı) adını alır. 2. kostanın kıkırdak kısmı, sternum ile bu açı seviyesinde birleşir.

Göğüs kafesini oluşturan kaburgalar; 1.-7. kostalar sternum ile direkt birleşir. 8.,9. ve 10.

26 Göğüs kafesini oluşturan kaburgalar; kostalar sternum ile direkt birleşir. 8.,9. ve 10. kostaların kıkırdak kısımları kendi aralarında birleşir ve 7. kostanın kıkırdak kısmına yapışırlar. 11. ve 12. kostaların uçları serbesttir, sternumla birleşmez.

27 KALÇA KEMİKLERİ

28 ÜST BACAK KEMİKLERİ

32 Alt Bacak (ALT EKSTREMİTE)

35 Kemik Metabolizmasında Hücrelerin Görevi Osteoblastlar: Kemik yapımını sağlar=osteoblastik aktivite=osteogenezis Osteoklastlar :Kemik yıkımını sağlar= Osteoklastik aktivite= Osteolizis

36 Kalsiyum Kemiğin yapısında büyük oranda Kalsiyum bulunduğundan kemik metabolizması temelde Kalsiyum metabolizmasıdır. Vücudun temel minerallerindendir. Yetişkin insanda 1 kğ kalsiyum bulunur Yaş ilerledikçe kalsiyum ihtiyacı artar.

37 1. Uzun Kemikler : Boyları uzun olup silindire benzeyen kemiklerdir. Kollarımızda ve bacaklarımızda bulunur. Kol kemikleri uzun kemiklerdir. Bacak kemikleri uzun kemiklerdir.

38 Kemiğin Beslenmesi A.Nutricia Periosteal kan damarları Eklemi besleyen arterlerden doğan metafizial veya epifizial damarlar

39 Kemiğin Sinir Dağılımı Sinir lifleri, kan damarları ile birlikte kemiğe girerler. Vazomotor ve duyu lifleridir. Sinir lifleri periost ve damarların dış tabakasında sonlanırlar. Duyu liflerinden bazıları ağrı lifleridir. Periost yırtılma ve gerilmeye karşı aşırı şekilde duyarlıdır. Kompakt tabakasına anestezisiz olarak girilirse bir sızı ve sıkıntı verici duyu oluşur. Spongioz kemiğe girilmesi ise çok aşırı ağrı yapar. Kırıklar son derece ağrılıdır.

40 İSKELETİN BÖLÜMLERİNİN GÖREVLERİ OMURGA İskeletimizi oluşturan diğer bölümleri omurgaya bağlanmıştır.

Vertebral Kolon (Columna Vertebralis, Omurga) Kafatası tabanından kuyruk sokumuna kadar uzanan, yaklaşık 60-70 cm uzunluğunda, kabaca S harfine benzeyen bir kemik topluluğudur.

42 Vertebral Kolon (Columna Vertebralis, Omurga) Kafatası tabanından kuyruk sokumuna kadar uzanan, yaklaşık cm uzunluğunda, kabaca S harfine benzeyen bir kemik topluluğudur. Başın, gövdenin, göğüs ve karın boşluğunda bulunan organların ağırlığını taşımak ve pelvis aracılığı ile bu ağırlığı alt ekstremitelere iletmekle görevlidir omurun (vertebra) ve aralarında bulunan disklerin (discus) üst üste sıralanmasıyla oluşur. İlk 24 vertebra, birbirleriyle eklemler aracılığı ile birleşirler. Bunlara presakral vertebralar denir. Geri kalan vertebralardan 5 tanesi kendi arasında birleşerek sakrumu oluşturur. En altta bulunan 4-5 gelişmemiş vertebrada birleşerek koksiksi meydana getirirler.

Tora kal vertebralar (vertebrae thoracicae, göğüs omurları): 12 tanedir. Korpuslarının yan taraflarında üstte ve altta yarımşar eklem yüzleri m e v cuttur. 1., 11.

43 Tora kal vertebralar (vertebrae thoracicae, göğüs omurları): 12 tanedir. Korpuslarının yan taraflarında üstte ve altta yarımşar eklem yüzleri m e v cuttur. 1., 11., 12. t orakal v e r t e b r a l a r d a tam e k l e m y ü z ü m e v c u t t u r. Bu e k l e m y ü z le r i n e kostaların kaputları yerleşip eklem y a p a r.

sacrum) oluştururlar. Ön yüzü konkav, arka yüzü konvekstir.

44 Lumbal vertebralar (bel omurları): Korpusları büyük olup kostalarla eklem yapacak eklem yüzü yoktur. Sakral vertebralar (kuyruk sokumu kemiği): Beş tane sakral vertebra birleşip kemikleşerek sakrumu (os sacrum) oluştururlar. Ön yüzü konkav, arka yüzü konvekstir. Sakrumun ön yüzünde üstte yer alan en çıkıntılı kısmına promontorium adı verilir. Koksigeal vertebralar: 4 veya 5 tanedir ve birleşerek koksiksi oluştururlar.

45 2. Kısa Kemikler : Boyları kısa olan kemiklerdir. Omurgamızda, el ve ayaklarımızda bulunur. Omurgamız kısa kemiklerden oluşmuştur. Ellerimiz ve ayaklarımızda kısa kemikler bulunur.

2-Lordoz: Omurilik tüberkülozu, aşırı zayıflık,aşırı şişmanlık, raşitizm ve gebelikte artan

46 Omurga Eğriliği Bozuklukları 1-Kifoz (Kamburluk): Omurganın torasik bölgesinin aşırı yığılmasıdır. 2-Lordoz: Omurilik tüberkülozu, aşırı zayıflık,aşırı şişmanlık, raşitizm ve gebelikte artan abdomen ağırlığına bağlı olarak omurganın bel bölgesinde çukurluk şeklinde görülen eğrilik durumudur. 3-Skolyoz: Vertebral kolonun genellikle torasik bölgeden yana doğru eğrilmesi durumudur.

48 Kemiklerde Yaygın Kullanılan Terimler Tüberositas: Kemik üzerindeki geniş pürtüklü saha Tüberkül: Küçük çıkıntı, tümsekcik Spina-spinöz: İnce uzun dikenimsi çıkıntı Kondil: Uzun kemigin iki ucundaki geniş yuvarlak çıkıntılar Epikondil: Kondillerin hemen üzerinde bulunan küçük kemik yapılar. daha

49 Fossa: Çukur,çöküntülü yüzey Faset: Küçük ve düz eklem yüzeyi Fasies artikularis: Düzgün eklem yüzeyi Kaput: Baş Krista: Keskin kenar Trokanter: Çıkıntı Fissura: Yarık Foramen : Delik Sulkus: Oluk Sinüs: Hava ile dolu bosluk

50 3.Yassı Kemikler : Kalınlıkları az olup levha şeklindeki kemiklerdir. Kafatasımızda, kalçamızda ve göğüs kafesimizde bulunur. Yassı kemikler

51 DİKKAT!!!!! TERİMLERİ LÜTFEN YAZARAK ÇALIŞIN YOKSA UNUTURSUNUZ!!!!

52 KONU KAVRAMA SORULARI Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri en uygun kelimelerle tamamlayalım. 1. Vücudumuzun dik durmasını sağlar. iskelet göğüs kafesi 2. İskeletimizin temel kısımları; kafatası, omurga,, kollar ve bacaklardır. kısa yass ı 3. İskeletimizde uzun, ve olmak üzere üç çeşit kemik vardır.

53 1.Kafatasımızda bulunan kemik çeşidi aşağıdakilerden hangisidir? A) Uzun kemik B)Kısa kemik C) Yassı kemik D) Göğüs kafesi kemiği

54 2.Aşağıdakilerden hangisi iskeletin görevlerinden biri değildir? A)Vücudun hareket etmesini sağlar. B)Vücudu dik tutar. C)Vücuttaki organları düzeltir. D)Vücudun hayati organlarını korur.

55 3.1.Kafatasımız bir tek kemikten oluşur. 2.Vücudumuzda iskeletimizi oluşturan, kemikler birbirinden ayrı değildir. 3. Kaburga kemikleri yassı kemiklerden oluşur. Yukardaki ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur? A)1-2 B)2-3 C)Yalnız 2 D)1-2-3

Benzer belgeler

KEM K OLU UMU ki çe it kemik olu umu vardır. 1)Ba dokusu aracılı ıyla süngerimsi kemik olu umu 2)Kıkırdak doku aracılı ıyla sıkı kemik olu umu

KEM K OLU UMU ki çe it kemik olu umu vardır. 1)Ba dokusu aracılı ıyla süngerimsi kemik olu umu 2)Kıkırdak doku aracılı ıyla sıkı kemik olu umu Embriyonik evrede kıkırdak kökenlidir. Daha sonra kemiklesir. Ergin evrede bazı vücut kısımlarında kıkırdak olarak kalır (burun ucu, kulak kepçesi, soluk borusu) skelet sistemi kemikler, eklemler, ligamentler