AVROPA KOMİSSİYASI PRESS-RELİZ

Transkript

1 AVROPA KOMİSSİYASI PRESS-RELİZ Strasburq, 14 sentyabr 2016-cı il 2016-cı il üzrə İttifaqda Vəziyyətə dair Müraciət: məşğulluq və inkişaf naminə Avropa sərmayələrinin gücləndirilməsi "Avropa öz gənclərinə, iş axtaran şəxslərə, yeni yaradılan şirkətlərə sərmayə yatırmalıdır. Avropa üzrə 315 milyard Avro dəyərində İnvestisiya Planı sayəsində əməliyyatların ilk ili ərzində sərmayələr 116 milyon Avro artıb. İndi biz bunu qlobal səviyyəyə çatdırmaq niyyətindəyik." deyə Prezident Yunker (Juncker) 2016-cı il İttifaq Bəyannaməsində bildirib. Prezident Yunkerin 2016-cı il üzrə İttifaqda Vəziyyətə dair çıxışı ilə əlaqədar olaraq, bu gün Komissiya gələcəkdə həm Avropada, həm də qlobal miqyasda məşğulluğun dəstəklənməsinə və sabit inkişafa sərmayə qoyuluşunu necə planlaşdırdığını bəyan edib. Komissiya aşağıdakı təklifləri irəli sürür: öz gücünü və imkanlarını artırmaq məqsədi ilə, Avropa İnvestisiya Planının özəyini təşkil edən Avropa Strateji İnvestisiyalar Fondunun uğurlu fəaliyyətinin genişləndirilməsi; və tərəfdaşlığı gücləndirmək və Sabit İnkişaf Məqsədlərinə nail olmağa töhfə vermək məqsədi ilə, Afrikada və Avropa İttifaqının qonşuluğundakı ölkələrdə investisiyaları dəstəkləmək üçün yeni Avropa Xarici İnvestisiya Planının (EIP) hazırlanması. Xarici İşlər və Təhlükəsizlik Siyasəti İttifaqının Ali Nümayəndəsi, Komissiyanın Vitse- Prezidenti Federika Mogerini (Federica Mogherini) deyib: "Əgər Yaxın Şərqə və Afrikaya nəzər yetirsək, yüksək potensiala malik olan, lakin müharibənin, yoxsulluğun, infrastruktur çatışmazlığının və zəif idarəçiliyin mənfi təsirlərinə məruz qalmış regionlar görərik. Bizim Avropa İttifaqı artıq bütün dünyada ilk donordur: biz əməkdaşlığın inkişafına, dünyanın digər hissələrinin birlikdə yatırdığı sərmayələrdən daha çox sərmayə qoyuruq. Amma biz, həmçinin, bilirik ki, əgər biz bu nəhəng potensialı üzə çıxararaq sabit inkişaf məqsədlərinə nail olmaq istəsək, ümumi resurslar kifayət etməyəcək. Avropa firmaları artıq qonşu ölkələrdə və Afrikada iş yerləri yaradaraq inkişafa yardım göstərir, tərəfdaşlarımıza və Avropa vətəndaşlarına dəstək olurlar. Avropalılar üçün öz bizneslərini genişləndirmək və yeni ölkələrə çıxmaq imkanı yaratmaqla, yeni Xarici İnvestisiya Planı tərəfdaşlarımızın iqtisadiyyatına və cəmiyyətlərinə, eləcə də təhlükəsizlikdən tutmuş, qlobal inkişafa qədər, strateji xarici siyasət məqsədlərimizi dəstəkləyirlər." Büdcə və İnsan Resursları üzrə məsul Vitse-Prezident Kristalina Georgiyeva (Kristalina Georgieva) deyib: "Tələbatların artdığı və resursların məhdudlaşdığı bir şəraitdə Avropa İttifaqı dövlətin maliyyə mənbələrinin genişləndirilməsi üçün yeni üsullar təklif edir. Bu gün biz Avropada yeni iş yerlərinin yaradılması və xaricə mühacirətin əsas səbəblərinin aradan qaldırılması məqsədi ilə Avropa İttifaqının büdcəsindən istifadə edirik." Məşğulluq, İnkişaf, İnvestisiya və Rəqabət məsələləri üzrə məsul Vitse-Prezident Jirki Katainen (Jirki Katainen) deyib: "Avropa üzrə İnvestisiya Planının uğuru artıq sübut olunub. 1

2 Biz Avropa Strateji İnvestisiyalar Fondu çərçivəsində innovativ layihələrə, eləcə də KOB müəssisələrinə əlavə maliyyə mənbələri təqdim edirik; Məsləhətləşmə Mərkəzi vasitəsi ilə maliyyə ərizələrinin hazırlanmasında işgüzar şəxslərə kömək edirik; bütün dünyada Layihə Portalı vasitəsi ilə Avropada hansı investisiya imkanlarının mövcud olduğunu öyrənməkdə sərmayəçilərə kömək edirik; Kapital Bazarları İttifaqı və Aİ-nın digər təşəbbüsləri vasitəsi ilə investisiya maneələrini aradan qaldırırıq. Mən indiyədək İnvestisiya Planından əldə olunan nəticələrdən tam razıyam və qarşıdan gələn həftələrdə bizim yeni təklifimizi Avropa Parlamentinin üzvləri və Üzv Dövlətlərin nümayəndələri ilə müzakirə etmək niyyətindəyəm." I. Avropa üzrə İnvestisiya Planı İlk uğurlu ildən sonra, İnvestisiya Planının özəyini təşkil edən Avropa Strateji İnvestisiyalar Fondu tərəfindən 26 Üzv Dövlətdən 116 milyon milyard Avro məbləğinin səfərbər olunacağı gözlənilir ki, bu da 200,000-dən artıq Kiçik və Orta həcmli Biznes (KOB) müəssisələrinə fayda verəcək. İndiyədək plandan qazanılmış uğurlar və Avropada aşağı investisiya səviyyələrini əhəmiyyətli dərəcədə yüksəltməyə sövq edən siqnallar sayəsində Komissiya Avropa Strateji İnvestisiyalar Fondunun işini dəstəkləyərək maliyyə təchizatçılarında zəruri əminlik yaratmağa və bu işin gələcəkdə də davam etdirilməsini təmin etməyə çalışırlar. Hal-hazırda Komissiyanın təqdim etdiyi hüquqi imkanlar sayəsində ilkin 3 illik dövrdə ( ci illərdə) qoyulan məqsəd 315 milyard Avro həcmində olacaq ki, bu da cari Çoxillik Maliyyə Dövrünün sonunda 2020-ci ilədək ən azı yarım trilyon Avro həcmində sərmayə yatırmağa şərait yaradacaq. Avropa Strateji İnvestisiyalar Fondunun imkanlarını gələcəkdə də genişləndirmək və investisiyaların həcmini iki dəfə artırmaq məqsədi ilə Komissiya Üzv Dövlətləri də bu işdə iştirak etməyə çağırır. Komissiya 2020-ci ildən sonrakı dövrdə strateji investisiyaların sabit səviyyədə davam edəcəyinə əmin olmaq üçün təkliflər irəli sürmək niyyətindədir. Komissiya irihəcmli fərdi maliyyə mənbələrini səfərbər etməklə əlavəlik prinsipinin zəruriliyini önə çəkməyə çalışır. Avropa Strateji Sərmayə Fondu (EFSI) 2.0 daha çox xarici və davamlı layihələrin maliyyələşdirilməsinə önəm verərək EFSI-ni 21-ci Tərəflər Konfransı (COP21) iqlim mühitinin mühüm məqsədləri ilə əlaqələndirməyə çalışır. Komissiya gələcəkdə hər bir layihənin nəyə görə seçildiyini və bunun Avropa Strateji Sərmayə Fondu Əsasnaməsində göstərilən meyarlara necə cavab verdiyini müfəssəl qaydada göstərməklə və onun əlavəliyini təmin etməklə, şəffaflıq səviyyəsinin artırılmasını təklif edir. Avropa Strateji Sərmayə Fondunun gələcəkdə təkmilləşdirmək məqsədi ilə Komissiya Üzv Dövlətlərdə maliyyə mənbələri əldə etmək istəyənlərə yerli, texniki yardım göstərilməsi üzrə səyləri daha da gücləndirməklə coğrafi miqyasın müəyyənləşdirilməsini planlaşdırır. O, həmçinin, Aİ-nin digər maliyyə mənbələrinə, o cümlədən Avropa Struktur və İnvestisiya (ESI) fondlarına maliyyə ərizələrinin təqdim olunmasının sadələşdirilməsini təklif edir cı ilin iyul ayında İnfrastruktur və İnnovasiya pəncərəsindən 500 milyon Avro həcmində Aİ zəmanətinin ayrılması sayəsində Avropa Strateji Sərmayə Fondunun Kiçik və Orta həcmli Biznes pəncərəsi genişlənib. Bundan əlavə, Komissiya sosial və mikro-maliyyə müəssisələrinə yardım göstərmək məqsədi ilə maliyyə alətlərinin ümumi məbləğini 193 milyon Avrodan 1 milyard Avroyadək artırmaqla, Avropa Strateji Sərmayə Fondunun sosial həcminin artırılmasını təklif edir. Bu məqsədlə məcmu investisiya qismində təxminən 3 milyard Avro məbləğində vəsaitin cəlb olunacağı gözlənilir. II. Avropa Xarici İnvestisiya Planı Komissiya bu gün, həmçinin, yeni Avropa Xarici İnvestisiya Planını (EIP) elan edib. Bu Plan Afrikada və Aİ-nın qonşu ölkələrində investisiya yatırılmasının gücləndirilməsinə, xüsusilə fərdi investisiyalara mane olan amillərə diqqət yetirməklə, sosial və iqtisadi infrastrukturun 2

3 dəstəklənməsinə kömək edəcək. Aİ büdcəsindən və Avropa İnkişaf Fondundan 3.35 milyard Avro ayırmaqla, Xarici İnvestisiya Planı 44 milyard Avro həcmində investisiya səfərbər edərək innovativ zəmanətlərə və bu kimi digər layihələrə yardım göstərəcək. Üzv Dövlətlər və digər tərəfdaşlar Aİ-nın dəstəyindən yararlandıqda, ümumi məbləğ 88 milyard Avroya çatdırıla bilər. Tərəfdaş ölkələrdə investisiyalara yol açmaqla, Xarici İnvestisiya Planı 2030-cu il Davamlı İnkişaf Məqsədləri Gündəliyinin və İnkişafın Maliyyələşdirilməsi üzrə Əddis-Əbəbə Gündəliyinin icrasına şərait yaradacaq. Bu, həmçinin, mühacirət probleminin əsas səbəblərinə diqqət yönəltməyə və tərəfdaşlığımızı genişləndirməyə kömək edəcək. Xarici İnvestisiya Planı 3 köməkçi dayaqdan ibarətdir: Yeni Avropa Davamlı İnkişaf Fondu (EFSD) çərçivəsində yeni zəmanətlə mövcud investisiya vasitələrini bir araya gətirməklə, investisiyaların səfərbər olunması. Avropa Davamlı İnkişaf Fondu Afrika və qonşu dövlətlər üçün nəzərdə tutulmuş iki regional investisiya platformasından ibarət olacaq. Tərəfdaş ölkələrdə şirkətlərin və dövlət orqanlarının dəstəklənməsi üçün daha geniş siyasi mühitə texniki yardımın göstərilməsi. Burada məqsəd layihələri daha yaxşı işləyib hazırlayaraq icra etməkdə və daha çox investisiya cəlb etməkdə onlara kömək etməkdən ibarətdir. Mükəmməl idarəçiliyin təmin olunması, korrupsiya ilə mübarizə, investisiya maneələrinin və bazarı pisləşdirən amillərin aradan qaldırılması yolu ilə ümumi biznes mühitinin yaxşılaşdırılması. Bundan əlavə, Avropa İnvestisiya Bankının (EIB) kredit əməliyyatları Xarici İnvestisiya Planının ayrılmaz hissəsini təşkil edir. Bu məqsədlə, Komissiya Avropa İnvestisiya Bankının Xarici Kreditləşmə Mandatı çərçivəsində Aİ-nin büdcə zəmanətini ümumilikdə 5,3 milyard Avro həcmində artıracaq. Ümumilikdə, Avropa İnvestisiya Bankı ci illər aralığında Aİ zəmanəti əsasında 32,3 milyon Avro həcmində vəsait ayıracaq. Xarici İnvestisiya Planı Avropa İttifaqı, Üzv Dövlətlər, tərəfdaş ölkələr, beynəlxalq maliyyə təşkilatları, donorlar və özəl sektor arasında tam əməkdaşlığı təmin edir. Bu, məhdud dövlət vəsaitlərindən istifadə olunmasını və özəl investorların investisiya layihələri üzərində birgə çalışmalarını təkmilləşdirəcək. Xarici İnvestisiya Planı vasitəsi ilə Aİ qlobal inkişaf və mühacirətin idarə olunması sahələrinə töhfə verəcək; bu iki mövzu BMT-nin Baş Assambleyasında aparılacaq müzakirələrin mərkəzinə duracaq. Əsaslandırıcı müddəa 2014-cü ilin noyabrından etibarən Komissiya, dövlət maliyyə vəsaitlərinin təsirini artıran və özəl investisiyaları səfərbər edən innovativ üsulla Aİ-nın ciddi maliyyə resurslarını səfərbər edib. Xüsusən, infrastruktura və KOB müəssisələrinə qoyulan əhəmiyyətli investisiyalar, Aİ büdcəsinin məhdud resurslarından daha effektiv istifadə olunması və bunun ümumi biznes mühitini yaxşılaşdıran tədbirlərin icrası ilə müşayiət edilməsi sayəsində onun siyasi fəaliyyətinin mərkəzində dayanıb. Aİ hüdudlarından kənarda bu yeni yanaşma həm Aİ qonşu ölkələrində, həm də Afrikada meydana çıxan çətinlikləri aradan qaldırmağa kömək edəcək. Avropa üzrə İnvestisiya Planı 3 hissədən ibarətdir. Birincisi Avropa Strateji İnvestisiyalar Fondudur ki, bu, özəl investisiyaların səfərbər olunması üçün Aİ zəmanətini təqdim edir. İkincisi Avropa İnvestisiya Məsləhətçiliyi Mərkəzi və Avropa İnvestisiya Layihəsi Portalıdır ki, bunlar texniki yardım və investisiya imkanlarının aşkarlanması sayəsində investisiya layihələrinin real iqtisadi mühitdə icra olunmasına kömək edir. Üçüncüsü isə həm milli, həm də Aİ səviyyəsində investisiyaların qarşısındakı maneələri aradan qaldırmaqdan ibarətdir. 3

4 Avropa İnvestisiya Məşvərət Şəbəkəsi 2015-ci il sentyabrın 1-də yaradılıb. Layihə təqdimatçıları, dövlət orqanları və özəl şirkətlər öz layihələrinin investisiya üçün hazırlanmasına və icra olunmasına kömək etmək üçün texniki yardım ala bilərlər. Onlar müvafiq maliyyə mənbələri, haqqında məsləhətlər ala, vahid çeşidli texniki və maliyyə təcrübəsindən istifadə edə bilərlər. Aİ-da hansı investisiya imkanlarının mövcud olması haqqında investorlarda daha aydın təsəvvür yaratmaq üçün Komissiya Avropa İnvestisiya Layihəsi Portalını yaradıb və bu portal 2016-cı il iyunun 1-dən tətbiq olunur. Layihə təqdimatçıları öz layihələrini onlayn qaydada təqdim edə və burada mühüm investisiya imkanlarından yararlana bilərlər. İnvestisiya maneələrinin aradan qaldırılmasına gəlincə, Komissiya artıq investisiyaların dəstəklənməsi və real iqtisadiyyatın maliyyələşdirilməsi üçün konkret təşəbbüslər irəli sürüb buraya infrastruktur investisiyaları ilə əlaqədar sığorta və təkrar sığorta şirkətlərinin xərclərinin qarşılanması daxildir. Bundan əlavə, Enerji İttifaqı, Kapital Bazarları İttifaqı, Vahid Bazar və Rəqəmli Vahid Bazar Strategiyaları, eləcə də Dövri İqtisadiyyat paketi xüsusi tədbirləri ehtiva edir ki, bu tədbirlərin də tam surətdə yerinə yetirilməsi maneələrin aradan qaldırılmasına, innovasiyaların dəstəklənməsinə və gələcəkdə investisiya mühitinin təkmilləşdirilməsinə xidmət edir. Bundan əlavə, Üzv Dövlətlər Avropa Semestrinin kontekstində müəyyən edilmiş investisiya maneələrinin aradan qaldırılması üçün zəruri islahatları davam etdirməlidir. İnvestisiya, həmçinin, Davamlı İnkişaf Məqsədlərinə nail olmağa kömək etmək, eləcə də Aİnin qonşu dövlətlərində və Afrikada meydana çıxan çətinlikləri aradan qaldırmaq məqsədi ilə inkişaf siyasətinin həyata keçirilməsi üçün əsas amildir. Uğurlu və müvafiq investisiya, inkişaf etməkdə olan ölkələrin inkişafında və iş yerlərinin yaradılmasında mühüm rol oynayaraq münaqişənin təsirinə məruz qalmış həssas ölkələrdə sabit və mükəmməl şərait yarada bilər. İnkişaf etməkdə olan ölkələr üçün əsas çətinliklərdən biri geniş əhatəli və sabit inkişafın və məşğulluğun təmin edilməsidir. İnkişaf etməkdə olan ölkələrə birbaşa xarici investisiyalara (FDI) gəldikdə, yalnız 6% həssas ölkələrə yönəldilir 1 və adambaşına düşən investisiya digər inkişaf etməkdə olan ölkələrdən təxminən 5 dəfə aşağı olur. Eynilə, qeyri-həssas ölkələrə nisbətən, həssas ölkələrdə biznesin başlanmasına çəkilən xərclər təxminən 3 dəfə artıq olur. Davamlı demoqrafik inkişafa baxmayaraq, 2009-cu ildən etibarən Afrikada inkişaf ən aşağı səviyyəyə enib. Mühüm təhlükəsizlik məsələləri ilə birlikdə, bu təmayül yoxsulluğa gətirib çıxarır. Son illərdə Aİ Afrikadan və Aİ qonşu dövlətlərindən çıxmış mühacirlərin və qaçqınların ən zəruri ehtiyaclarının qarşılanması ilə məşğuldur. Aİ, həmçinin, tərəfdaş ölkələrdə həssas icmaları dəstəkləyir cı il iyunun 7-də Avropa Komissiyası Avropa Mühacirət Gündəliyi çərçivəsində üçüncü ölkələrlə yeni Tərəfdaşlıq Çərçivəsi yaradan Qətnamə qəbul edib. Bunun sayəsində Aİ mühacirətin və qaçqınların idarə olunması üçün tərəfdaş ölkələrə yardımını əhəmiyyətli dərəcədə artırıb. Aİ Fövqəladə Fondunun Afrikaya1,8 milyon Avro həcmində yardımı buna bariz nümunədir. Hal-hazırda həmin Fond çərçivəsində təxminən 930 milyon Avro həcmində layihələr təsdiqlənib və artıq ilk layihənin icrasına başlanıb. Bu layihələr mühacir və qaçqın axınını daha yaxşı idarə etmək üçün imkanları genişləndirməkdən tutmuş, xüsusən gənclərəyönümlü məşğulluq və sabitlik siyasətinin icrasına qədər bütün mərhələləri əhatə edir. Sabit İnkişaf Məqsədləri BMT-nin 2030-cu il Sabit İnkişaf Gündəliyinin bir hissəsidir. Bunun ayrılmaz hissəsi isə İnkişafın Maliyyələşdirilməsi üzrə Əddis-Əbəbə Fəaliyyət Gündəliyidir. Əddis-Əbəbədə beynəlxalq ictimaiyyət qəbul edib ki, inkişaf səylərinin icrası üçün ölkə təcrübəsində (yəni yerli resursların səfərbər edilməsində) və qlobal təcrübələrdə (həmçinin, investisiyaların toplanması və kreditlərdən sabit və etibarlı istifadə üçün) aparılan 1 İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının (OECD) Həssas ölkələr hesabatına əsasən, 2012-ci ildə bu rəqəm təxminən 38.7 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdir. 4

5 dəyişikliklərlə birlikdə Rəsmi İnkişaf Yardımından (ODA) istifadə olunmalıdır. Bu dəyişikliklər onun üçündür ki, beynəlxalq ictimaiyyət iqtisadi, sosial və ətraf mühit problemlərinin həll edilməsində tərəfdaş ölkələrə yardım edə bilsin. Əlavə məlumat Qətnamə: "Avropa məşğulluq və inkişaf investisiyalarının gücləndirilməsi: Avropa Strateji İnvestisiya Fondunun və yeni Avropa Xarici İnvestisiya Planının ikinci mərhələsinə doğru. Burada Avropa Strateji Sərmayə Fondunun genişləndirilməsi üzrə təkliflər haqqında əlavə məlumatlar üçün bax: Memorandum Avropa Strateji Sərmayə Fondunun ilk ilinin Komissiya tərəfindən qiymətləndirilməsi: burada Avropa Strateji Sərmayə Fondunun fəaliyyətinin nəticələrinin sektor və ölkə üzrə təsnifatı: burada Avropa Xarici İnvestisiya Planı üzrə təklif haqqında əlavə məlumat: Memorandum Avropa Xarici İnvestisiya Planı üzrə təklif haqqında çap olunmuş məlumat: burada 5