TÜRKİYE - HOLLANDA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ

Transkript

1 TÜRKİYE - HOLLANDA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ

2 TÜRKİYE-HOLLANDA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ HOLLANDA HAKKINDA GENEL BİLGİLER (2010) Nüfus : 16,6 Milyon Yüzölçümü : km 2 Kişi Başına GSYİH : $ GSYİH / Dünya Sıralaması : 782,5 milyar $ / 16. Büyük Ekonomi GSYİH Büyüme Hızı : % 1,8 İhracat / Dünya Sıralaması : 479,2 milyar $ / 6. Sırada İthalat / Dünya Sıralaması : 422,3 milyar dolar / 8. Sırada GSMH nin Sektörel Dağılımı: Tarım % 1,6 Sanayi % 23,6 Hizmetler % 74,9 Doğal Kaynaklar Başlıca Sanayi Dalları Başlıca Tarımsal Üretim : Doğal gaz, petrol, turba, kireçtaşı, tuz, kum ve çakıl : Tarımsal sanayi, metal ve mühendislik ürünleri, elektrikli makine ve cihazlar, kimyasallar, petrol, inşaat, mikroelektronik, balıkçılık : Hububat, patates, şeker pancarı, meyve, sebze, canlı hayvan HOLLANDA NIN GENEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Yıllar GSYİH (Milyar Dolar) Büyüme (%) Kişi Başına Gelir (Dolar) Enflasyon Oranı İhracat (Milyar Dolar) İthalat (Milyar Dolar) Dış Ticaret Hacmi (Milyar Dolar) ,3 % 0, % 2,1 265,0 228,5 493, ,7 % 2, % 1,2 313,3 272,5 585, ,6 % 2, % 1,7 348,4 299,5 647, ,3 % 3, % 1,2 393,9 343,8 737, ,6 % 3, % 1,6 466,9 407,0 873, ,5 % 1, % 2,5 535,7 476, , ,8 % - 3, % 1,2 421,3 371,9 793, ,5 % 1, % 3,9 479,2 422,3 901,5 2

3 HOLLANDA EKONOMİSİ GSYİH (Milyar Dolar) HOLLANDA EKONOMİSİ DIŞ TİCARET (Milyar Dolar) Hollanda dünyanın 16. Büyük ekonomisidir yılı verilerine göre Gayrisafi Yurt İçi Hasılası 782,5 milyar dolar, kişi başına gelir dolardır. Küresel kriz ile birlikte, 2009 yılındaki % 3,9 oranında küçülmüş, 2010 yılını ortalama % 1,8 büyüme ile kapatmıştır. % 3,9 enflasyon oranı söz konusudur yılında 479,2 milyar dolar ihracat, 422,3 milyar dolar ithalat gerçekleştirmiştir. Toplam dış ticaret hacmi 900 milyar dolar seviyesindedir. Hollanda ekonomisinin temeli tarım ve hayvancılığa, bazı sanayi kollarına ve transit ticarete dayalıdır. İkinci Dünya Savaşından sonra büyük bir gelişme kaydetmiştir. 3

4 Sanayi: İş gücünün % 40 ı sanayide çalıştırılmaktadır. Bu oran hammadde kaynaklarının az olmasına rağmen çok yüksektir. Gemi yapımı bakımından, ileri gelen ülkelerden biridir. Üç yüzden fazla tersanesi bulunmaktadır. Bunun yanında 450 adet büyük fabrikada çeşitli kimyasal ürünler işlenmekte ve çeşitli maddeler üretilmektedir. Elektrik ve elektronik âletlerinin yapıldığı fabrikalar, kamyon, uçak ve tren fabrikaları vardır. Tekstil ve konfeksiyonculuk gelişmiştir. Bu alanda en önemli ürünler pamuklu, yünlü ve suni ipek kumaşlarıdır. Bir tarım ülkesi olduğu için konservecilik önem kazanmış, iki yüzden fazla konserve fabrikası kurulmuştur. Tarım: Hollanda bir tarım ve hayvancılık ülkesi olduğu için toprağın yaklaşık % 70 i bu işe ayrılmıştır. Bunun % 62 si mera, % 32,5 i tarla ve % 5.5 i bahçedir. En önemli tarım ürünleri tahıl, kabuklu sebzeler, şekerpancarı, patates ve ziraat tohumlarıdır. Bunlardan ihraç edilenler ise patates, kabuklu sebzeler ve ziraat tohumlarıdır. Bu ürünler ihracatın 2/5 ini meydana getirir. Tarım modern araçlarla yapılmaktadır. Tarımın yanında bahçecilik de çok gelişmiştir. Bahçecilik çoğunlukla seralarda (camekân) yapılır. Çiçekçilikte büyük ilerleme kaydetmiş olan Hollanda ya, Batı Avrupa nın çiçekçisi denilmektedir. İhraç ettiği çiçeklerden çok miktarda döviz sağlamaktadır. Hayvancılık: Tabiat şartları hayvancılığa elverişlidir. Hollanda hayvancılıktan toplam gelirinin yaklaşık 2/3 sini sağlamaktadır. Hollanda topraklarının tarıma ayrılan kısmının % 62 sini meralar meydana getirir. Sığır, at, koyun ve tavuk beslenir. Özellikle süt inekleri yetiştirilmektedir. Dünya üretiminin % 45 ini sağlayan 30 süt fabrikası ve 150 adet süt tozu fabrikası bulunmaktadır. Balıkçılık: Eskiden ileri düzeyde olan balıkçılığı, son yıllarda gerilemiştir. Balıkçılığın milli gelire katkısı ancak % 3 dür. Deniz balıkçılığı yanında, iç sularda da balıkçılık yapılmaktadır. Balıkçılıkla uğraşanların sayısı çok azdır. Ormancılık: Avrupa da en az orman topraklarına sahip olan Hollanda nın, ancak % 7 si ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlardan sağladığı keresteler ülke ihtiyacının ancak % 10 unu karşılamaktadır. Ticaret: Hollanda dışarıya doğal gaz, tuz ve sanayi ürünleri satmaktadır. İhracat millî gelirin % 47 sini teşkil etmektedir. Belçika, Fransa ve Almanya ya boru hattı ile tabiî gaz ihraç eder. 4

5 Ulaşım: Kıyı ülkesi olduğundan deniz taşımacılığı çok gelişmiştir km yi bulan ırmak yolu ile km yi bulan kanallarda 1000 tona kadar gemilere ulaşım imkânları sağlanmıştır. Rotterdam yük bakımından Avrupa nın en büyük limanıdır. Avrupa Birliği ne bağlı ülkelerin deniz taşımacılığının % 30 u Hollanda limanlarından yapılmaktadır. Demiryolları çok gelişmiş olup, 2825 km lik bir uzunluğa sahiptir. Demiryollarının % 60 ında elektrikli trenler çalışır. Karayollarının toplam uzunluğu yaklaşık km yi bulur. KLM (Hollanda Kraliyet Havayolları) vâsıtasıyla iç ve dış hatlarda hava ulaşımı sağlanmaktadır. Milletlerarası hava trafiğinde önemli yer tutmaktadır. TÜRKİYE HOLLANDA EKONOMİK ve TİCARİ İLİŞKİLERİ Aşağıdaki tablo, yılları arasında Türkiye ile Hollanda arasındaki dış ticaret rakamlarını göstermektedir yılında Türkiye, Hollanda ya yaklaşık 1 milyar dolar tutarında mal ve hizmet ihraç ederken, 2011 yılında bu rakam 3,3 milyar dolara yükselmiştir yılı verilerine göre, Hollanda nın Türkiye nin toplam ihracatındaki payı sadece % 2,4 dür. Türkiye nin Hollanda ya İhracatı ( ) (1000 $) Türkiye nin İhracatı (1000 $) Türkiye nin Toplam İhracatı (1000 $) Toplam İhracattaki Payı (%) % 2, % 3, % 3, % 3, % 2, % 2, % 2, % 2, % 2, % 2,40 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu 5

6 Türkiye nin Hollanda dan İthalatı ( ) (1000 $) Türkiye nin İthalatı (1000 $) Türkiye nin Toplam İthalatı (1000 $) Toplam İthalattaki Payı (%) % 2, % 2, % 1, % 1, % 1, % 1, % 1, % 1, % 1, % 1,66 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Türkiye ile Hollanda arasındaki ithalat rakamları incelendiğinde, 2002 yılında Türkiye Hollanda dan 1,3 milyar dolar tutarında ithalat gerçekleştirmiştir yılında bu rakam 4 milyar dolara ulaşmıştır verilerine göre Hollanda ile Türkiye arasındaki dış ticaret hacmi 7,3 milyar dolar seviyesindedir ancak Türkiye, Hollanda ya karşı ticaret açığı vermektedir. Türkiye nin Hollanda ya İhracatında ilk 30 ürün (2011 verileri) Fasıl Adı Tutar ($) 1 Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet ve diğer Örme giyim eşyası ve aksesuarları Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları, mumlar Demir ve çelik Kazan: makine ve cihazlar, aletler, parçaları Yenilen meyvalar, kabuklu yemişler, turunçgil ve kavun kabuğu Mensucattan mamul diğer eşya, kullanılmış eşya, paçavralar Demir veya çelikten eşya Sebze,meyva,bitki parçaları,sert kabuklu yemiş konserveleri Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları Kauçuk ve kauçuktan eşya Plastik ve plastikten mamul eşya Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar, diğer omurgasızlar

7 Fasıl Adı Tutar ($) 15 Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler Mobilyalar, aydınlatma, reklam lambaları,prefabrik yapılar Aluminyum ve aluminyum eşya Yenilen çeşitli gıda müstahzarları Gemiler, suda yüzen taşıt ve araçlar Şeker ve şeker mamulleri Pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat Tuz, kükürt, toprak ve taşlar,alçılar ve çimento Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular İnorganik kimyasal müstahsallar, organik, inorganik bileşikler Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler Bakır ve bakırdan eşya Kağıt ve karton: kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya Metal cevherleri, cüruf ve kül Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış mensucat,bunlardan teknik eşya Cam ve cam eşya Liste Toplamı Toplam İhracat Türkiye nin Hollanda dan İthalatında ilk 30 ürün (2011 verileri) Fasıl Adı Tutar ($) 1 Demir ve çelik Plastik ve plastikten mamul eşya Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet ve diğer Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları, mumlar Kazan: makina ve cihazlar, aletler, parçaları Organik kimyasal müstahsallar Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar cihazları,tıbbi alet Yenilen çeşitli gıda müstahzarları Eczacılık ürünleri Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa, boya, macun, sakızlar Muhtelif kimyasal maddeler Kauçuk ve kauçuktan eşya Kakao ve kakao müstahzarları Kağıt ve karton: kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler Aluminyum ve aluminyum eşya Sabunlar, yüzey aktif organik maddeler, yıkama-yağlama madde Uçucu yağlar, rezinoitler, parfümeri, kozmetikler vb

8 Fasıl Adı Tutar ($) 20 Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri, hazır hayvan gıdaları Albüminoid maddeler, tutkallar, enzimler vb Canlı bitkiler ve çiçekçilik müstahzarları Fotoğrafçılıkta, sinemacılıkta kullanılan eşya Demir veya çelikten eşya Mobilyalar, aydınlatma, reklam lambaları, prefabrik yapılar Tuz, kükürt, toprak ve taşlar, alçılar ve çimento İnorganik kimyasal müstahsallar, organik, inorganik bileşikler Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahzarları Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler Etler ve yenilen sakatat Liste Toplamı Toplam İthalat Türkiye Hollanda ya başlıca motorlu kara taşıtlar olmak üzere örme giyim eşyası ve aksesuarları, örülmemiş giyim eşyası, mineral yakıtlar ve yağlar ile demir ve çelik ihraç etmektedir. Türkiye nin Hollanda ya ihraç ettiği ürünlerin değeri 3 milyar dolar tutarındadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye 2011 yılında Hollanda dan başta demir ve çelik olmak üzere, plastik ve plastikten mamul eşya, motorlu kara taşıtları, mineral yakıtlar ve yağlar ile kazan, makine ve cihazlarını ithal etmiştir. Türkiye nin Hollanda dan ithal ettiği ürünlerin toplam değeri 3,8 milyar dolar tutarındadır. Türkiye, Hollanda ya dış ticaret açığı vermektedir. TÜRKİYE-HOLLANDA TURİZM İLİŞKİLERİ Aşağıdaki tabloda T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Hollanda turizm piyasası ve turist profili özetlenmektedir. 8

9 Ülke Nüfusu (2010 Yılı) Turizm Otoritesi Ekonomi Bakanlığı Hollanda Turizm ve Kongre Bürosu Yurt Dışına Çıkış Yapan Toplam Turist Sayısı 18,4 milyon kişi Dış Turizm Gideri 15 milyar Euro Hollandalıların Tercih Ettikleri Ülke Destinasyonları Fransa, Almanya, İspanya, Avusturya, Belçika, İtalya, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere Ortalama Tatil Süresi 8-11 gün Genç ve çocuksuz aileler, 55 yas üstü kişiler, Hedef Kitle yürüyüş ve bisiklet gibi alternatif tatili tercih eden kişiler ve çocuklu aileler Karar Alma Süresi Aralık-Nisan Arası Rezervasyon yaptırma Süresi Ocak-Mart Arası Tercih Ettikleri Rezervasyon Türü İnternet (% 52), seyahat acentaları (% 67) Tercih Ettikleri Konaklama Türü 4 ve 5 yıldızlı oteller, nitelikli tatil köyleri ve apart oteller Seyahat Amaçları Sıcak iklim, uygun fiyat, konukseverlik, denizkum-güneş, kültür ve doğa sporları Türkiye ye Gelen turist sayısı (2011) Türkiye ye Gelen turist sayısındaki yüzdelik değişim (2011/2010) % 13,96 artış Ülkenin Türkiye Pazar Payı Sıralamasındaki yeri % 3,75 ile 7. sırada (2010) Hollanda Pazarında Türkiye nin Pazar Payı Sıralaması paket tatil sayısı ile 7.sırada (2010) Türkiye ye Operasyonu Bulunan Acenta ve Tur Operatörü Sayısı 112 Çıkış Yapan Turistin tercih ettiği dönem Mayıs-Ekim arası Türkiye ye Gelen Turistlerin Tatillerini Alanya, İstanbul, Side, Antalya, Marmaris, Geçirdikleri Destinasyonlara Göre Bodrum ve Nevşehir Dağılımı TV ( Ocak-Nisan); tüm mecralarda kış turizmi reklamları için Ekim-Aralık ayları, Outdoor En Etkin Reklam Türü ve Dönemi (Şubat-Nisan), internet (Şubat-Mayıs) ve basın (Ocak-Mayıs) yoluyla reklam verilmektedir yılında Türkiye yi kişi ziyaret etmiştir. Bu kişilerden ü Hollandalıdır. Hollanda, Türkiye yi ziyaret eden toplam turistin yaklaşık yarısı AB ve OECD ülkeleri vatandaşlarıdır. AB ve OECD ülkeleri içinde Türkiye yi ziyaret eden Hollandalıların oranı % 7,8 dir yılında 2010 yılına göre Türkiye yi ziyaret eden Hollandalıların oranında % 13,96 9

10 oranında bir artış meydana gelmiştir. Hollanda, Almanya, Rusya, İngiltere, İran ve Bulgaristan ın ardından ülkemize en çok ziyaretçi gönderen 6.ülke olma konumundadır. Türkiye uçakla seyahat edilen ülkeler arasında 3. sırada yer almaktadır. Hollanda nın turizm istatistiklerini hazırlayan GFK Pazar araştırma şirketinin verilerine göre; 2010 yılında Hollanda dan yurtdışına yapılan 18,5 milyon seyahatten i Türkiye ye gerçekleşmiştir. Hollanda dan yurtdışına yapılan seyahatin ülkelere göre dağılımına bakıldığında ise, ilk sıralarda komşu ülkeler olan Almanya, Fransa, Belçika yer alırken devamında İspanya, İtalya, Türkiye olduğu görülmektedir. Türkiye, uçakla seyahat edilen destinasyonlar arasında İspanya ve İtalya dan sonra 3.sırada yer almaktadır. İnternet kullanımının oldukça yaygın olduğu ve öncelikli tercihler arasında yer aldığı Hollanda da, tatile çıkanların % 29 u sadece yurtdışını tercih ederken, tatil planlamalarının %80 i internet üzerinden yapılmaktadır. Hollanda nın popüler tatil sitesi Zoover tarafından 2011 yılında yapılan internet oylamasında Türkiye uçakla seyahat edilen destinasyonlar arasında en iyi destinasyon ödülünü almıştır. Bununla beraber, Hollanda Pazarında son 5 yılda en yüksek artış kültür turizmi alanında gerçekleşmiştir yılında Türkiye ye yapılan kültür amaçlı tatillerin sayısı iken bu sayı 2011 yılında e ulaşmıştır. Bununla beraber wellness turizmi (sağlık turizmi) %25,5 lik payla Hollanda pazarı içerisindeki liderliğini korumaktadır. Hollanda, yılda 10 milyonun üzerinde turist ağırlamaktadır. Hollanda ya başta Almanya, Belçika ve İngiltere olmak üzere yılda 10 milyonu aşkın turist gelmektedir. Geliş amaçları ise % 70 kısa süreli tatil, %25 iş seyahatleridir. Ortalama kalış süresi 2,5 gece olup, 2010 yılı itibariyle Hollanda daki konaklama tesislerinin %5 ini 5 yıldızlı oteller, %49 unu 4 yıldızlı oteller oluşturmaktadır. Toplam yatak kapasitesine sahip olan Hollanda, ICCA (International Congressa and Convention Association, Uluslararası Toplantı ve Kongre Derneği) ve UIA (Union of International Association, Uluslar arası Dernekler Birliği) verilerine göre yılda 400 ü aşkın uluslararası toplantıya ev sahipliği yapmaktadır. 10

11 (*)YILLARINDA AVRUPA DAN ÜLKEMİZE GELEN YABANCILARIN MİLLİYETLERİNE GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI (OCAK-ARALIK ) YILLAR MİLLİYET PAYI (%) % DEĞİŞİM ORANI MİLLİYET / /2010 ALMANYA AVUSTURYA BELÇİKA DANİMARKA FİNLANDİYA FRANSA HOLLANDA İNGİLTERE İRLANDA İSPANYA İSVEÇ İSVİÇRE İTALYA İZLANDA LÜKSEMBURG PORTEKİZ YUNANİSTAN ÇEK CUM POLONYA MACARİSTAN NORVEÇ SLOVAKYA AVRUPA OECD Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Aşağıdaki tablo, yılları arasında Türkiye ye gelen toplan turist sayısını, Hollandalı turist sayısını ve Kuşadası na gelen Hollandalı turist sayılarını göstermektedir yılında Türkiye yi ziyaret eden Hollandalı turist sayısı 873 bin kişi iken, 2011 yılında bu sayı yaklaşık % 50 oranında artışla 1,2 milyona ulaşmıştır. Türkiye yi ziyaret eden turistlerin içinde Hollandalıların payı % 3,9 seviyesindedir yılında 9532 Hollandalı günübirlikçi olarak, 2939 kişi ise deniz yoluyla Kuşadası na giriş yapmıştır. Ancak Kuşadası na İzmir ve Muğla dan havayolu ile gelen Hollandalıları da dikkate almak gerekmektedir yılında Hollandalı İzmir (Adnan Menderes Havaalanı), kişi Muğla ya (Dalaman Havaalanı) gelmiştir. Bu kişilerin önemli bir oranı da Kuşadası na gelmektedir. 11

12 Toplam Turist Sayısı Hollandalı Turist Toplam İçindeki Payı Kuşadası na Gelen Hollandalı Turist Sayısı Deniz Yolu Günübirlikçi İzmir e Gelen Hollandalı Turist Sayısı (Havayolu) Muğla ya Gelen Hollandalı Turist Sayısı (Havayolu) % 6, % 6, % 6, % 5, % 5, % 4, % 4, % 4, % 3, % 3, Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü Sınır Geçiş İstatistikleri ULUSLARARASI UTRECHT TURİZM FUARI Uluslararası Utrecht Turizm Fuarı, dünyanın en büyük fuarları arasında yer almakta ve insanların tatil tercihlerini belirlemelerinde büyük etkisi bulunmaktadır. Ocak ayı içerisinde yapılmaktadır. TÜRKİYE İLE HOLLANDA ARASINDAKİ YÜRÜRLÜKTEKİ ANLAŞMALAR VE PROTOKOLLER Anlaşma Adı İmza Tarihi Ticaret ve Ödeme Anlaşması Ekonomik ve Teknik İşbirliği Ortak Komisyonu (KEK) Kurulmasına İlişkin Mektup Teatisi Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması Hayvan Sağlığı Alanında İşbirliği Yapılmasına İlişkin Veterinerlik Anlaşması Tarım ve Kırsal Politikalar Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı Enerji Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı Uluslararası Karayolu Taşıma Anlaşması Gümrükler Alanında İdari Yardım Anlaşması

13 KUTO Araştırma Yayınları Süleyman Demirel Bulvarı No: Kuşadası / AYDIN Tel: Fax: info@kuto.org.tr