SU YALITIMI VE BĠTÜMLÜ ÖRTÜLER

Transkript

1 SU YALITIMI VE BĠTÜMLÜ ÖRTÜLER

2 2 Su Yalıtımı

3 Su Yalıtımı Yapının ekonomik ömrü boyunca, depreme karşı güvenliğinin korunması SU YALITIMI ile sağlanır. 3

4 Su Yalıtımı Statik hesapların,deprem risklerine göre yapılması tek baģına yeterli değil. Binanın; ekonomik ömrü boyunca, yapı güvenliğinin korunması gerekmektedir.

5 Korozyonun OluĢumu: Betonun kimyasal oluģum sürecinde, Oturmalar veya çeģitli nedenlerle, oluģan kılcal çatlaklardan giren: H2O (su) ortamda bulunan, O 2 (oksijen gazı) ile Fe (demir) üzerinde korozyonu oluģturur. 5

6 Korozyonun Zararları: Yapılarda: Binanın taģıyıcı sisteminin içindeki ; demir donatı,korozyon nedeni ile zayıflıyor. TaĢıyıcı sistem; zaman içinde taģıyıcılık özelliğini yitiriyor. 6

7 Korozyonun Zararları: Korozyona bağlı kesit kaybının 0.25 mm/yıl olduğu kabulüyle, S420b sınıfı Ø12 inģaat demirinin 10 yıl sonunda baģlangıca göre kesit alanında Meydana gelen kayıp %34 kadardır. Yani, 10 yıl sonunda donatı baģlangıçtaki taģıma kapasitesinin %66`sını kaybetmiģ olmaktadır.* 7 *Prof. Dr. ġakir Erdoğdu / KTÜ

8 SU YAPILARA NASIL GĠRER? Yapılar; Yağmur, kar gibi yağıģlar, Toprağın nemi ve toprak tarafından emilen yağıģ veya kullanma suları, Banyo, tuvalet gibi ıslak hacimlerde su kullanımı, Yapının, üzerine inģa edildiği zemindeki yer altı suları, nedeni ile suya maruz kalırlar.

9 Polimer Bitümlü Örtüler Kullanım Alanları Temellerin Su Yalıtımı Çatıların Su Yalıtımı Eğimli Çatıların Su Yalıtımı Teras Çatıların Su Yalıtımı Tünellerin Su Yalıtımı Viyadüklerin Yalıtımı Havuzların Su Yalıtımı Kanaletlerin Su Yalıtımı vb. Arıtma Tesislerinin 9 Su Yalıtımlarında

10 TS (Nisan 2002) 0.3 Kapsam Bu standard, çatı, temel, köprü, viyadük, büyük sanat yapıları, tüneller, yapay göletler, su kanalları, atık depolama sahaları, arıtma tesisleri ve yüzme havuzu gibi yerlerde kullanılan plâstomerik ve elâstomerik polimer bitümden imal edilmiģ cam tülü, poliester keçe ve cam dokuma taģıyıcılı eritme kaynağıyla birleģtirilerek su yalıtım örtülerini kapsar. 10 Bitüder 15/09/2009

11 TS (Nisan 2007) 0.3 Kapsam Bu standard, çatı, temel, köprü, viyadük, büyük sanat yapıları, tüneller, yapay göletler, su kanalları, atık depolama sahaları, arıtma tesisleri ve yüzme havuzu gibi yerlerde kullanılan plâstomerik ve elâstomerik polimer bitümden imal edilmiģ cam tülü,poliester keçe ve cam dokuma taģıyıcılı eritme kaynağıyla birleģtirilerek su yalıtım örtülerini kapsar. TS EN Bitüder 15/09/2009

12 TS EN 13707/A1 ( ) SU YALITIMI ĠÇĠN ESNEK LEVHALAR - ÇATILARDA SU YALITIMINDA KULLANILAN TAKVĠYELĠ BĠTÜMLÜ LEVHALAR - TANIMLAMALAR VE ÖZELLĠKLER Flexible sheets for waterproofing Reinforced bitumen sheets for roof waterproofing Definitions and characteristics 12 Bitüder 15/09/2009

13 TS /T1 (20/2/2007) 0.3 Kapsam Bu standard, temel, köprü, viyadük, büyük sanat yapıları, tüneller, yapay göletler, su kanalları, atık depolama sahaları, arıtma tesisleri ve yüzme havuzu gibi yerlerde kullanılan plâstomerik ve elâstomerik polimer bitümden imal edilmiģ cam tülü, polyester keçe ve cam dokuma taģıyıcılı eritme kaynağı ile birleģtirilerek kullanılan su yalıtım örtülerini kapsar. TS EN Bitüder 15/09/2009

14 TS EN ( ) SU YALITIMI ĠÇĠN ESNEK LEVHALAR BODRUM KATLARDA DEPOLAMA AMAÇLI KULLANILAN LEVHALAR DAHĠL BĠTÜMLÜ RUTUBET YALITIM LEVHALARI TANIMLAMALAR VE ÖZELLĠKLER Flexible sheets for waterproofing Bitumen damp proof sheets including bitumen basement tanking sheets - Definition and characteristics 14 Bitüder 15/09/2009

15 BUGÜNKÜ DURUM TS EN Çatılarda Kullanılan Bitümlü Örtüler TS EN Temellerde Kullanılan Bitümlü Örtüler TS /T2 Köprü, viyadük, büyük sanat yapıları, tüneller, yapay göletler, su kanalları, atık depolama sahaları,arıtma tesisleri ve yüzme havuzu TS Polimer Bitümlü Örtüler-Su Yalıtımı için eritme kaynağıyla birleģtirilerek kullanılan- Bölüm 2- Uygulama Kuralları 15 Bitüder 15/09/2009

16 TS EN TS EN TS EN Alt ve Orta Katman Örtüleri -Üst Katman Örtüleri TS EN Basınçsız Sularda Kullanılacak Örtüler -Basınçlı Sularda Kullanılacak Örtüler 16 Bitüder 15/09/2009

17 TS EN Bitüder 15/09/2009

18 TS EN ĠMALATÇININ SORUMLULUĞU ALTINDAKĠ GÖREVLER: FPC için Ģart Temel Özellik OK yapacak Hizmet alınarak yaptırılabilir. FPC = Fabrika imalat kontrolu 18 Bitüder 15/09/2009

19 TS EN Bitüder 15/09/2009

20 TS EN (ÇATILAR) 2kPa da Çatılara özel UV dayanımı 20 Bitüder 15/09/2009

21 TS EN ĠSD: Ġmalatçı 21 Sınır Değerleri ĠBD: Ġmalatçı Beyan Değerleri Bitüder 15/09/2009

22 Geçerli Kalibrasyon Sertifikalı Ġmalatçı Laboratuarında Olması Gerekenler: Fabrika Üretim Kontrolü Ġçin; Etüv Soğukta Bükülme Cihazı Kumpas ġeritmetre (Örtü Uzunluğuna Uygun) Hassas Terazi ve Terazi Çekme aleti ve aparatları Çelik Cetvel (Kesme ġablonları) Su geçirimsizlik cihazı (düģük basınçta su geçirimsizlik) Hammadde ve yarı mamul kontrolleri için Penetrasyon cihazı Elek 22 Bitüder 15/09/2009

23 Ġmalatçı Laboratuarında Olması Gerekenler: KUMPAS TERAZĠ ELEK

24 Ġmalatçı Laboratuarında Olması Gerekenler: ETÜV ÇEKME - BASMA

25 Ġmalatçı Laboratuarında Olması Gerekenler: SOĞUKTA BÜKÜLME

26 26 Bitüder 15/09/2009

27 TS EN MLV MDV Ġmalatçının sınır değeri Ġmalatçının beyan değeri 27 Bitüder 15/09/2009

30 ETĠKET ÖRNEĞĠ Ürün Etiketi 30 Bitüder 15/09/2009

31 Ürün Etiketi 31 Bitüder 15/09/2009

32 CE Belgeli Ürünlerde Aranması Gereken Asgari Sertifikalar Etikette CE ĠĢareti,Ek ZA ya uygunluk. EC Uygunluk Beyanı CE Belgesi OnaylanmıĢ KuruluĢ tarafından verilen Yangın Sınıflandırma Raporu 32 Bitüder 15/09/2009

33 CE Belgesi Sertifika No Notified Body Numarası Ürünleri kullanım yerleri Üretici firmanın merkezi, üretim tesisinin adresleri Standart numaraları

34 EC Uygunluk Beyanı Firma Ġsmi Firma ismi

35 Ürün Etiketi ÜRÜN TĠCARĠ ADI FĠRMA ADI VE ADRESĠ

36 Ürün Etiketi Firma ismi

37 Yapı Malzemeleri Yönetmeliği BĠB tarafından yayınlanmıģ olan 89/106/EEC sayılı Yapı Malzemeleri Yönetmeliği den itibaren Zorunlu Ġhtiyari ürün belgelendirmesi olarak kabul etmiģtir. 37

38 Yapı Malzemeleri Yönetmeliği 89/106/EEC Yönetmeliğe göre bir ürünün kullanılabilmesi için gerekli belgeler a Yeterli belge a + Yeterli belgeler a Yetersiz belge 38

39 39

40 40

41 41

42 TS ( ) TS EN ve TS EN da ürünün; Çekme mukavemetlerini Boy uzama oranlarını Soğukta kırılma değerini Akmaya karģı direncini üreticinin beyanına veya kendi bulacağı imalat değerlerine bırakıyor. 42

43 TS Kapsam Bu standart, eritme kaynağı ile birleģtirilerek kullanılan polimer bitümlü örtüler ile yapıların çatı, temel, toprak altı dıģ duvarlarda; neme, basınçlı ve basınçsız suya karģı yapılacak su ve nem yalıtımı uygulamalarına dairdir. Bu standart; binalarda su yalıtımı amacıyla eritme kaynağı ile birleģtirilerek kullanılan polimer bitümlü örtülerin taģıması gereken asgari özellikleri, uyulması gereken asgari koģulları, kullanılması tavsiye edilen örtü kat adetlerini ve uygulama kurallarını kapsar. Binalarda eritme kaynağı ile birleģtirilerek uygulanan polimer bitümlü örtüler ile yapılan su ve nem yalıtımı uygulamalarında kullanılacak olan malzemelerin teknik özelliklerinin bu standart tarafından ortaya konulan gereklilikleri sağlaması ve üretici tarafından beyan 43 edilmesi zorunludur.

44 TS Çatılarda kullanılan polimer bitümlü örtülerin esneklik deneyine tabi tutulduğu sıcaklıklara göre ürün grupları Çatı yalıtımında tek ve çok katlı uygulamalarda; ilk kat, ara kat veya son kat olarak kullanılan TS EN ye uygun polimer bitümlü örtüler; TS EN 1109 a göre esneklik deneyinin uygulandığı sıcaklığa uygun olarak gurublandırma Çizelge 1 de verilmiģtir. Çizelge 1 Çatılarda kullanılan polimer bitümlü örtü grupları. Ürün Grupları Grup 1 Grup 2 Grup 3 Esneklik deneyinin uygulandığı sıcaklık -5 C -10 C -20 C 44

45 TS Temellerde kullanılan polimer bitümlü örtü tiplerinin esneklik deneyine tabi tutulduğu sıcaklıklara göre ürün grupları Temellerde TS EN a uygun Tip A, Tip T kullanılan polimer bitümlü örtüler;, TS EN 1109 a uygun olarak esneklik deneyinin uygulandığı sıcaklığa göre Çizelge 2 de verilen guruplara ayrılır. Her bir gurup ise, nem ve su yalıtım amaçlı kullanıma göre 2 tipe ayrılır. Çizelge 2 Temellerde kullanılan polimer bitümlü örtülere dair gurup ve türleri. Ürün Grupları Grup 1 Grup 2 Grup 3 Esneklik deneyinin uygulandığı sıcaklık -5 C -10 C -20 C 45

46 TS Özellik Değer veya kriter a, b Deney metodu / Çok katlı uygulamalar Birim sınıflandırma Ġlk kat veya ara kat Son kat Tek katlı uygulamalar Grup 1 Grup 2 Grup 3 Grup 1 Grup 2 Grup 3 Grup 1 Grup 2 Grup 3 Görsel kusurlar TS EN Olmamalı Olmamalı Olmamalı Olmamalı Olmamalı Olmamalı Olmamalı Olmamalı Olmamalı Uzunluk TS EN m MLV MLV MLV MLV MLV MLV MLV MLV MLV GeniĢlik TS EN m MLV MLV MLV MLV MLV MLV MLV MLV MLV Doğrultudan sapma TS EN mm/10m Birim alan kütlesi TS EN kg/m 2 MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV Yüzey kaplaması cinsine göre kalınlık Tolerans: ±0,2mm Su geçirimsizlik DüĢük sıcaklıkta germeden sonra su sızdırmazlık TS EN TS EN 1928: Metot A veya B Kaplamasız Mineral kaplamalı Alüminyum kaplamalı 2 i /3 2 i /3 2 i / ,5 3,5 3,5 4,5 4,5 4, Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli TS EN % MLV MLV MLV MLV MLV MLV MLV MLV MLV DıĢ yangın performansı h TS ENV B ROOF Yangına tepki sınıfı TS EN E E E E E E E E E Ek yerinin ayrılma direnci TS EN N/50 mm MDV MDV MDV Ek yeri kayma mukavemeti TS EN N/50 mm MDV MDV MDV TaĢıyıcı türüne göre çekme kuvveti ( boy / en ) TaĢıyıcı türüne göre uzama özellikleri TS EN TS EN Cam tülü (N/50 mm) Cam dokuma (N/50 mm) Polyester keçe (N/50 mm) Cam tülü (%) 300/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / Cam dokuma (%) Polyester keçe (%) Darbe dayanımı TS EN mm MLV MLV MLV MLV MLV MLV Statik yüklere mukavemet (metot A) Çizelge 4 Çatılarda kullanılan bitümlü örtüler için aranan asgari özellikler. TS EN kg MLV MLV MLV MLV MLV MLV 46

47 TS Özellik Çizelge 4 Çatılarda kullanılan bitümlü örtüler için aranan asgari özellikler. Deney metodu / sınıflandırma Birim Ġlk kat veya ara kat Çok katlı uygulamalar Değer veya kriter a, b Son kat Tek katlı uygulamalar Grup 1 Grup 2 Grup 3 Grup 1 Grup 2 Grup 3 Grup 1 Grup 2 Grup 3 Yırtılmaya karģı direnç (çivi ile) c TS EN N MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV Kök penetrasyonuna karģı direnç d TS EN Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Boyut kararlılığı e (Boyda maks.) TS EN % ,60 0,60 0,60 0,60 0,60 0,60 Sıcaklık çevrimi etkisi altında Ģeklini muhafaza edebilme özelliği f TS EN 1108 mm MLV MLV MLV MLV MLV MLV DüĢük sıcaklıklarda esneklik (maks.) TS EN 1109 C Yüksek sıcaklıklarda akmaya mukavemet Suni yaģlandırmaya maruz bırakıldıktan sonra düģük sıcaklıklarda esneklik Suni yaģlandırmaya maruz bırakıldıktan sonra yüksek sıcaklıklarda akmaya mukavemet TS EN 1110 C TS EN 1296 ve TS EN 1109 TS EN 1296 ve TS EN MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV MDV Uzun süre UV ıģıması, yüksek sıcaklık ve su kombinasyonuna uzun süre maruz bırakma ile suni yaģlandırma g TS EN Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Granüllerin yapıģması TS EN % MDV MDV MDV MDV MDV MDV Su buharı geçirgenlik özelliği TS EN µ= MDV veya µ= MDV veya µ= MDV veya µ= MDV veya µ= MDV veya µ= MDV veya µ= MDV veya µ= MDV veya µ= MDV veya a MLV: imalâtçının sınır değeri; MDV: imalâtçının beyan değeri; b Ġmalâtçı tarafından tamamlanacak. c Sadece mekanik tespit ile uygulanan örtülerde aranır. d Sadece bahçe çatı detaylarında kullanılacak polimer bitümlü örtüler için bu özellikler aranır (EN13948). e Verilen değer sadece polyester keçe taģıyıcılı polimer bitümlü örtüler için geçerlidir. f Sadece metal folyo kaplamalı örtülerde aranır. g Bu özellik son kat veya tek katlı uygulamalarda kullanılan kaplamasız örtülerde aranır. h Deneye tabi tutulan ve çatı örtüsünün bir parçası olduğu Sistem(ler)in detayları verilmelidir (EN ). Sadece üst yüzeyi mineralli ve alüminyum kaplı örtüler için geçerlidir. Ġ Sadece cam tülü taģıyıcılı örtülerde aranır. 47

48 TS Çizelge 6 Temellerde kullanılan bitümlü örtüler için asgari performans değerleri. Değer veya kriter a,b Özellik Deney metodu Birim Tip A c Tip T Grup 1 Grup 2 Grup 3 Grup 1 Grup 2 Grup 3 Uzunluk TS EN m MLV MLV MLV MLV MLV MLV GeniĢlik TS EN m MLV MLV MLV MLV MLV MLV Kalınlık (Tolerans ± ) TS EN mm Kütle TS EN kg/m 2 MDV MDV MDV MDV MDV MDV Doğrultudan sapma TS EN Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Görsel kusurlar TS EN Olmamalı Olmamalı Olmamalı Olmamalı Olmamalı Olmamalı Su geçirimsizlik TS EN Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Statik yüklere mukavemet (Metot B) TS EN kg MLV MLV MLV MLV MLV MLV Asgari çekme mukavemeti (boy / en) N/50 mm 300/ / / / / /600 TS EN Kopma anındaki uzama % Suni yaģlandırmaya maruz bırakıldıktan sonra su geçirimsizliği Sıvı kimyasallara maruz bırakıldıktan sonra su geçirimsizliği TS EN 1296 ve EN 1928 TS EN 1847 ve EN Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli - Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Geçmeli Yırtılmaya karģı direnç (çivi ile) TS EN N MDV MDV MDV MDV MDV MDV Darbe dayanımı TS EN mm MLV MLV MLV MLV MLV MLV DüĢük sıcaklıkta esneklik TS EN 1109 C Ek yeri kayma mukavemeti TS EN N/50mm MDV MDV MDV MDV MDV MDV Su buharı geçirgenlik özelliği TS EN 1931 (m 2.s.Pa)/kg MDV MDV MDV MDV MDV MDV Yangına tepki sınıfı TS EN E E E E E E a b c MLV: Ġmalâtçının sınır değeri; MDV: Ġmalâtçının beyan değeri; Ġmalâtçı tarafından tamamlanacak. Tip T örtüler, Tip A olarak da kullanılabilir. 48

49 TS m 4m 49

50 TS ESKĠ HALĠ YENĠ HALĠ 50

51 TS ESKĠ HALĠ YENĠ HALĠ Ekstrude Polistren 51

52 Yangın Yönetmeliği (09/09/2009) MADDE 28 (1) Çatıların inģasında; a) Çatının çökmesi, b) Çatıdan yangının giriģi ve çatı kaplaması yüzeyinin tutuģması, c) Çatının altında ve içinde yangının yayılması, ç) Çatı ıģıklığı üzerindeki rüzgâr etkileri, d) Çatı ıģıklığından binaya yangının geçmesi, e) Yangının çatı kaplamasının dıģ yüzeyi üzerine veya katmanlarının içerisine yayılması ve alev damlalarının oluģması, f) BitiĢik nizam binalarda, çatılarda çıkan yangının komģu çatıya geçmesi, ihtimalleri göz önünde bulundurulur. (2) Çatı kaplamalarının B ROOF sınıfı malzemelerden, çatı kaplamaları altında yer alan yüzeyin veya yalıtımın en az zor alevlenici malzemelerden olması gerekir. Ancak, çatı kaplaması olarak yanmaz malzemelerin kullanılması durumunda üzerine çatı kaplaması uygulanan yüzeyin en az normal alevlenen malzemelerden olmasına izin verilir. (3) Yüksek binalarda ve bitiģik nizam yapılarda; a) Çatıların oturdukları döģemelerin yatay yangın kesici niteliğinde, b) Çatı taģıyıcı sistemi ve çatı kaplamalarının yanmaz malzemeden, olması gerekir.

53 Yürürlükteki Sınıflandırma Metodu TSEN A1: Hiçbir Ģekilde yangına katkıda bulunmayan malzemeler. A2: Yangına aģırı derecede sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzemeler. B: Yangına çok sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzemeler. C: Yangına sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzemeler. D: Yangına makul boyutlarda katkıda bulunan malzemeler. E: Yangına karģı tepki performansı kabul edilebilir olan malzemeler. F: Yangına karģı tepki performansı belirlenemeyen ürünler

54 Yürürlükteki Sınıflandırma Metodu - Ġlave Sınıflandırmalar Duman Gazı Üretimi s1: Duman gazı üretimi çok sınırlı. s2: Duman gazı üretimi sınırlı. s3: Duman gazı üretimi s1 ve s2 sınıflarının gerekliliklerini karģılamayan. - Ġlave Sınıflandırmalar Damlacık TeĢekkülü d0: Alev damlacıkları veya parçacıkları meydana gelmeyen. d1: Alev damlacıkları veya parçacıkları çabucak sönen. d2: Alev damlacıkları veya parçacıklarının teģkili d0 ve d1 sınıflarının gerekliliklerini karģılamayan.

55 Yürürlükteki Sınıflandırma Metodu TS EN