DEMOKRASİ ve SİVİL TOPLUM (SBK256) 10. Hafta Ders Notları - 09/04/2018 Yrd. Doç. Dr. Görkem Altınörs

Transkript

1 T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü DEMOKRASİ ve SİVİL TOPLUM (SBK256) 10. Hafta Ders Notları - 09/04/2018 Yrd. Doç. Dr. Görkem Altınörs gorkem.altinors@bilecik.edu.tr 1

2 Başlarken Ders notları OBS ve Kırtasiye İletişim Ofis: A106 Ofis Saatleri: Çarşamba 16:00-17:00 (Başka hiçbir zaman diliminde ofise öğrenci kabulü yapılmayacaktır) Web-sitesi: E-posta: Yukarıdaki e-posta adresi dışındaki herhangi bir yere gönderilen mesajlar kesinlikle dikkate alınmayacak ve okunmadansilinecektir. Cep telefonu, WhatsApp - kesinlikle hayır! Sosyal medya: Facebook ve Instagram kesinlikle hayır! #DST DM - kesinlikle hayır! 2

3 Başlarken Sınavlar Vize (%40) ve Final (%60) 25 çoktan seçmeli soru her soru 4 puan, 30 dakika Vize Mazeret ve Bütünleme 5 klasik soru her soru 20 puan, 30 dakika Final sınavında puanı 48 olanların ve iki sınav ortalaması un altında kalanların notlarına hiçbir ilave yapılmayacak olup, bu öğrencilerin bütünleme sınavına finale hazırlandıklarından daha iyi hazırlanmaları beklenmektedir. 3

4 Başlarken Sınavlar Vize konuları (1-7 Hafta) Ders programı, tüm ders notları ve okumalar Tüm konulardan eşit sayıda soru sorulacaktır Final konuları (1-14 Hafta) Ders programı, tüm ders notları ve okumalar Tüm konulardan eşit sayıda soru sorulacaktır 4

5 Başlarken Ders Materyalleri Ders programı Ders notları Zorunlu okumalar Atılgan, Gökhan; Aytekin, E. Attila; Ozan, Ebru Deniz; Saraçoğlu, Cenk; Şener, Mustafa; Uslu, Ateş; Yeşilbağ, Melih. (2015). Osmanlı dan Günümüze Türkiye de Siyasal Hayat. İstanbul: Yordam , , , Çaha, Ömer. (2016) Sivil Toplum ve Devlet, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. Baskı, Ankara: Orion Kitabevi. Dinler, Demet. (2003). Türkiye de Güçlü Devlet Geleneği Tezinin Eleştirisi. Praksis, (9), Ozan, Ebru Deniz, Doğangün, Gökten. Devlet-Sivil Toplum: Dikotomik Yaklaşım versus Ekonomi-Politik Yaklaşım, Mustafa Kemal Coşkun (der.) Yapı, Pratik, Özne: Kapitalizmin Dönüşüm Süreçlerinin EkonomiPolitik Eleştirisi, Ankara: Dipnot,

6 Ders Programı 1. Hafta Giriş 2. Hafta Sivil Toplum: Temel Kavramlar ve Yaklaşımlar I 3. Hafta Sivil Toplum: Temel Kavramlar ve Yaklaşımlar II 4. Hafta Liberal ve Sosyalist Ülkelerde Sivil Toplum 5. Hafta Osmanlı da Sivil Toplum 6. Hafta Tek Partili Dönemden Çok Partili Hayata Sivil Toplum 7. Hafta Genel Tekrar 8. Hafta Vize Haftası 9. Hafta Hür Dünya nın Saflarında 10. Hafta Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında 11. Hafta Sanayi Kapitalizmin Şafağında 12. Hafta İki Darbe Arasında Kriz Sarmalı 13. Hafta 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum & Devlet-Sivil Toplum: Dikotomik Yaklaşım versus Ekonomi-Politik Yaklaşım 14. Hafta Devlet ile Sivil Toplum Arasında Cumhuriyet & Türkiye de Güçlü Devlet GeleneğiTezinin Eleştirisi 6

7 Arası Türkiye'sinde Sivil Toplum ve Devlet İlişkileri Çok Partili Hayata Dönüş Dönemi: Hür Dünya nın Saflarında Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Sanayi Kapitalizmin Şafağında İki Darbe Arasında Kriz Sarmalı 7

8 Çok Partili Hayata Dönüş Dönemi: Hür Dünya nın Saflarında Atılgan, Gökhan; Aytekin, E. Attila; Ozan, Ebru Deniz; Saraçoğlu, Cenk; Şener, Mustafa; Uslu, Ateş; Yeşilbağ, Melih. (2015). Osmanlı dan Günümüze Türkiye de Siyasal Hayat. İstanbul: Yordam

9 Hür Dünya nın Saflarında Marshall Planı Hava ne olursa olsun, refaha ancak beraber ulaşabiliriz. 9

10 Hür Dünya nın Saflarında Bretton Woods Sistemi ABD Doları dünya parası oldu Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası (WB) kuruldu 10

11 Hür Dünya nın Saflarında 1976 Devalüasyonu Liberalleşme tedbirleri getirildi İthalatta kota uygulamaları sınırlandırıldı Dış yardım arayışına girildi Marshall Yardımı + Bretton Woods sistemine entegrasyon Batı kapitalizmi yaklaşan soğuk savaşta Türkiye nin yeri oldu Karayolu yapımına ağırlık verilmeye başlandı 11

12 Hür Dünya nın Saflarında Büyük toprak sahipleri güç kazandı Toprak Reformu Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu Varlık Reformu Tarım burjuvazisi Köyden kente göç başladı Sivil toplum unsurları CHP iktidarının karşısında toparlanmaya başladı 12

13 Hür Dünya nın Saflarında Sonuç Türkiye Batı kapitalizmine bağlanmak istiyor, bunun koşulu olarak çok partili hayat geliyor, ülke tarımsal ağırlıklı üretimin yapıldığı bir yer, sınıflar keskin bir biçimde ortaya çıkmamış, CHP ye karşı büyüyen bir muhalefet var. 13

14 Arası Türkiye'sinde Sivil Toplum ve Devlet İlişkileri Çok Partili Hayata Dönüş Dönemi: Hür Dünya nın Saflarında Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Sanayi Kapitalizmin Şafağında İki Darbe Arasında Kriz Sarmalı 14

15 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Atılgan, Gökhan; Aytekin, E. Attila; Ozan, Ebru Deniz; Saraçoğlu, Cenk; Şener, Mustafa; Uslu, Ateş; Yeşilbağ, Melih. (2015). Osmanlı dan Günümüze Türkiye de Siyasal Hayat. İstanbul: Yordam

16 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında 1950 Demokrat Parti seçimleri kazandı Türkiye kapitalizminin tarımsal önceliklere göre yeniden yapılandırılması Marshall Planı Türkiye ye böyle bir rol biçmişti (Yıkılan Avrupa nın gıda üretim merkezi olmak) Büyük toprak sahiplerinin CHP karşıtlığı 16

17 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Devlet sermayesi ile büyük özel sermaye tarımsal üretime yerleşti Ziraat Bankası, Şekerbank, Pamukbank tarımsal kapitalizmin finansal yönü Tarımda makinalaşma Traktör sayısı , ,000 17

18 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Liberal ekonomi Yabancı sermaye girişi Dış İlişkiler ABD güdümlü 18

19 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Köy-Kent Nüfus Oranları % Kent Nüfusu Köy Nüfusu 19

20 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Aydınlar ve bürokrasi CHP ye daha yakın, DP ile ilişkileri çalkantılıolan kesimler CHP nin Tarihsel Blok u DP iktidarı da onların gücünü azaltmak istedi 20

21 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Bu durumu nasıl açıklayabiliriz: Çevrenin merkez üzerinde hakimiyet kurması mı? DP nin liberal ekonomimodelinin Tarihsel Blok'unu kurma çabasımı? 21

22 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Tarımda ve ticarette hakimsınıflar Tarım burjuvazisi büyüdü Tarımda makinalaşma/kapitalistleşme kırsal kesimdeki beyler/ağalar çiftçi olmaya başladı İşsiz kalan köylü de şehirlere göçmeye başladı DP iktidarı ile de angaje oldular 22

23 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Burjuvazi arası Türkiye deki (1961) özel sanayi işletmelerinin yaklaşık %60 ı kurulmuştur. İstanbul çevresinde yoğunlaşmıştı Anadolu da da azar azar başlamıştı (Bursa, İzmir,Adana, Ankara, Antep, Kayseri) Dokuma, gıda, kimya, taş/toprak Hafif tüketim ve montaj Uluslararası rekabet yeteneği olmayan sanayi NATO inşaatları ile birlikte bugünkü büyük inşaat firmalarının temelleri atıldı (ENKA, Tekfen, Doğuş, Uzan, Alarko) Kapitalizm geliştikçe hakim sınıflar örgütlendi Ticaret ve Sanayi Odaları 23

24 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Emekçi Sınıflar Mülksüzleşmeden ücretlileşmeye doğru geçiş Mülksüzleşme + tarımda makinalaşma 24

25 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Ücretli Sayısı Ücretli Sayısı 25

26 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında DP iktidarı işçilerin bireysel iş ilişkilerinde koruyucu, toplu iş ilişkilerinde ise otoriterdir. Ücretler, öğle tatilikonularında işçiden yana Grev, örgütlenme, toplu iş sözleşmesikonularında ise yasakçı 1952 Türk-İş kuruldu DP ile ilişkileri iyi oldu 26

27 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında 1960 Darbesi 27

28 Tarımsal Kapitalizmin Sancağı Altında Sonuç Tarımsal kapitalizm dönemi, CHP ye karşı biriken muhalefet DP yi iktidara taşıyor, DP sermayenin ve Batı kapitalizminin yanında, sınıflar tam olarak ortaya çıkmasa da artık belirginleşmeye başlıyor, işçi sınıfı ile sermaye arasında bir çatışma yok, 1960 darbesini DP nin aşırı otoriterleşmesi getiriyor, asker herhangi bir sınıfı koruma adına gelmiyor. 28

29 Teşekkür Ederim. 29