SHB 402 SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA YÖNERGESİ

Transkript

1 SHB 402 SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA YÖNERGESİ Prof. Dr. Veli DUYAN Yrd. Doç. Dr. Melahat DEMİRBİLEK Arş. Gör. Semih SÜTÇÜ Arş. Gör. Deniz YÜKSEL Arş. Gör. Necati Buğra KUDDAŞ Ankara, 2016

2 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA Tanımlar Uygulama Dersleri Amaçlar SHB 402 SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA Hazırlık Aşaması Uygulamada Planlama Aşaması Uygulama Aşaması Uygulamada Sonlandırma Aşaması SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA DERSİNDE ÖĞRENCİDEN BEKLENEN BELGE VE RAPORLAR UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ ÖĞRENCİNİN UYGULAMADAKİ PERFORMANSININ DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ HAFTALIK DERS İŞLEME PLANI VE KULLANILACAK ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ KAYNAKÇA EKLER Ek-1: Uygulama Devam Fişi Ek-2: Kurum Tanıtım Raporu...17 Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 2

3 Ek-3:Alan Tanıtım Raporu...18 Ek-4: Sözleşme Örneği.19 Ek 5: Haftalık/Günlük Çalışma Raporu Ek 6: Eğitsel/Kurum Danışmanları İçin Öğrenci Değerlendirme Formu. 21 Ek-7: Sosyal Hizmette Blok Uygulama Ön Bilgi Formu.22 Ek-8: Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Uygulama Planı 23 Ek-9: Sosyal Hizmette Blok Uygulama Süreç Raporu 24 Ek-10: Sosyal İnceleme Raporu...25 Ek-11: Sosyal Hizmette Blok Uygulama Proje Önerisi Taslağı...27 Ek 12: Sosyal Hizmette Blok Uygulama Genel Değerlendirme Raporu.. 29 Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 3

4 1. GİRİŞ Sosyal hizmet eğitiminde uygulamalı derslerin özel bir yeri vardır. Uygulamalı dersler, öğrencilerin, eğitim süresince edindikleri bilgi, beceri ve değerlerini uygulamaya aktarmaları ve bütünleştirebilmelerine imkan sağlayan ortam yaratmaktadır. Uygulama deneyimi; öğrenci, eğitsel danışman, kurum danışmanı, müracaatçı sistemi ve kurumu/kuruluşu içeren bir bütünü oluşturur. Bu bütün içinde öğrenciden beklenen, sosyal hizmet eğitiminde aldığı bilgi, beceri ve değerleri uygulama yaptığı alana aktarması, kendine ve mesleki bilgi beceri ve değerlerine ilişkin farkındalığı kazanarak deneyim edinmesidir. Bu süreçte bölümdeki eğitsel danışmanı ve kurum danışmanı öğrenciye süpervizyon sağlar. Ulusal Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (NASW), sosyal hizmet uygulamasını problem çözme sürecini etkinleştirmek, baş etmek ve insanların gelişimsel kapasitelerini arttırmak; insanları kendilerine kaynak, hizmet ve fırsat sağlayan sistemlerle ilişkilendirmek; insanlara kaynak ve hizmet sağlayan sistemlerin insancıl çalışmaları ve etkinliğini özendirmek; sosyal politikaları geliştirmek ve iyileştirmek ve son olarak insan ve toplum refahını özendirmek gibi belli başlı amaçlarla kavramsallaştırmıştır (Zastrow, 2013). Bu yönerge SHB 402 Sosyal Hizmette Blok Uygulama Dersinin nasıl yürütüleceği, öğrencinin tutum, davranışları ve sorumluluklarının nasıl olacağıyla ilgili bilgiler içermektedir. Bu bilgiler öğrencilerin mesleki uygulamalarında yol gösterici olup, eğitsel danışmanlarıyla yapılacak görüşmelerde kolaylık sağlayacağı tahmin edilmektedir. 2. SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA Sosyal Hizmette Blok Uygulama birey, aile, grup ve toplumla çalışmanın birlikte sentezlendiği ve öğrencilerin mikro, mezzo ve makro düzeyde sosyal hizmet uygulamalarını yürüttükleri bir uygulamadır. Blok uygulama kapsamında öğrenciler daha önceki uygulama derslerinin devamı niteliğinde çalışmalar yaparlar. Sosyal Hizmette Blok Uygulama dersinde öğrencilerden birey, aile, grup ve toplumla çalışmanın yanında; kapsamlı bir proje çalışması hazırlamaları beklenmektedir. Diğer bir deyişle, Blok uygulama, sosyal hizmetin tüm uygulama düzeylerini bir arada görme ve çalışma imkanı sunduğu için, öğrencilerden öncelikle bu süreci en iyi bir biçimde değerlendirmeleri beklenmektedir. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 4

5 2.1. Tanımlar Uygulama Koordinatörü: Sosyal hizmet uygulamalarına yönelik derslerin düzenlenmesini sağlamak için bölüm başkanı tarafından bir yıllığına görevlendirilen, bölümde tam gün görevli öğretim elemanıdır. Eğitsel Danışman: Öğrencilerin uygulama yaptıkları kurum / kuruluş yönetimleri ve kurum danışmanı ile işbirliği içerisinde olan, öğrencilerin mesleki uygulamalardan en üst düzeyde yararlanmaları ve bilgi -beceri kazanmaları için onlara danışmanlık yapan, öğrenciyi ve uygulama sürecini değerlendiren öğretim elemanıdır. Kurum Danışmanı: Öğrencinin kurum/kuruluştaki uygulamalarını izlemek, denetlemek ve değerlendirmek üzere danışmanlık yapan kurum / kuruluşta tam gün görevli öncelikle sosyal hizmet uzmanı olmak üzere diğer meslek elemanları veya çalışanlarıdır. Bölüm: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Ders Tanımı: Sosyal hizmet yöntem ve tekniklerini sosyal hizmet doğrultusunda kullanabilme becerisi kazandırma amaçlanmaktadır Uygulama Dersleri Sosyal hizmet bölümü lisans programında yer alan ve bu kılavuz kapsamında ele alınan sosyal hizmet uygulamaları ile ilgili dersler şunlardır: SHB 307 Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması SHB 308 Sosyal Hizmette Araştırma Uygulaması I SHB 312 Ailelerle Sosyal Hizmet Uygulaması SHB310 Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması SHB 403 Sosyal Hizmette Araştırma Uygulaması II SHB 407 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 5

6 SHB 409 Sosyal Hizmet Yönetimi Uygulaması SHB 402 Sosyal Hizmette Blok Uygulama SHB 405 Seminer SHB 220 Yaz Stajı 2.3. Amaçlar SHB 402 Sosyal Hizmette Blok Uygulama dersini alan öğrencilerin aşağıdaki kazanımları elde etmeleri beklenmektedir: Uygulama yapılan sosyal hizmet alanında, derslerde alınan teorik bilgilerin uygulamaya aktarılmasında beceri ve yetkinliğe sahip olur. 1. Kurum/kuruluşlar arası ilişki, iletişim ve ortak hizmet geliştirme anlayışı kazanır. 2. Sosyal hizmetin etik ilke ve değerleri doğrultusunda uygulama yapma becerisi kazanır. 3. Uygulamada sosyal hizmetin rol ve işlevlerini kullanma becerisi geliştirir. 4. Mikro, mezzo ve makro olmak üzere, her düzeydeki çalışmalarda sosyal hizmetin bilgi, beceri ve değerlerini bir bütünlük içinde uygulamaya aktarma yetkinliğini kazanır. 3. SHB 402 SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA Sosyal Hizmette Blok Uygulama dersi dördüncü sınıfın ikinci yarıyılında verilmektedir. Dersle ilgili genel bilgiler şu şekildedir: 1. Bahar döneminde yapılan bu uygulamada öğrenciler, haftada beş gün mesai saatleri içerisinde günde sekiz saat uygulama yapmakla yükümlüdür. 2. Uygulamalar sosyal hizmet bölümü uygulama koordinatörlüğünce önceden belirlenmiş ve izin alınmış olan sosyal hizmet kurum-kuruluşlarında yerine getirilir. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 6

7 3. Derse devam koşulu Ankara Üniversitesi Ön Lisans-Lisans Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin 25. Maddesine göre aşağıdaki gibidir: MADDE 25 (1) Öğrenci derslere, uygulamalara, öğretim elemanlarınca uygun görülen çalışmalara ve sınavlara katılmak zorundadır. Öğrencinin devam durumu ilgili öğretim elemanı tarafından izlenir ve yarıyıl/yılsonu sınavından en az bir hafta önce ilan edilir. (2) Derse devam koşulunu karşıladığı halde sınavda başarısız olan öğrencinin ilgili dersin devamından muaf tutulması için, öğretim yarıyılının başında ilgili öğretim elemanının yazılı onayının alınması gerekir. Notunu yükseltmek amacıyla aynı dersi/dersleri tekrar almak isteyen öğrenci, öğretim yılının başında ilgili öğretim elemanından devam durumuna ilişkin onay alır. (3) Uzaktan öğretim programlarına kayıtlı öğrencilerin derslerdeki devam gerektiren etkinlikleri öğretimi sürdüren ilgili birim kurulları belirler ve dönem başlamadan önce ders izlence sayfalarında duyurulur. Devam durumu öğrencilerin sisteme girişi, sanal sınıflara katılımı ve öğretim materyallerine erişimi ölçüt alınarak belirlenir. (4) Bir dersin öğrenme kazanımlarına ulaşmak amacıyla birden fazla öğretim yönteminin kullanıldığı derslerde her bir etkinlik için ayrı devam koşulu aranabilir. (5) Sağlık raporu ilgili yönetim kurulunca kabul edilse bile, öğrencinin raporlu olduğu süre öğrencinin devamsızlık süresinden sayılır. 4. Öğrenciler uygulamalara başlamadan önce bir hazırlık aşamasından geçerler. Bununla ilgili olarak; 1. Bütün uygulama gruplarının ve eğitsel danışmanlarının bir araya geldiği uygulama için uyum toplantısında, uygulamaların ne şekilde yürütüleceği hakkında genel bir bilgi verilir. 2. Bu toplantıdan sonra, her öğrenci eğitsel danışmanı ile toplanır ve bu toplantıda öğrencilere uygulama yapacakları kuruluşlar ve yapacakları çalışmalar hakkında ayrıntılı bilgi verilir. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 7

8 3. Uygulama kapsamındaki çalışmaların planlaması eğitsel danışmanlarla yapılır. 4. Eğitsel danışman, uyum toplantısından sonra öğrencinin uygulama yaptığı kurum/kuruluşu ziyaret eder, kurum/kuruluş danışmanları ile görüşerek, uygulama ile ilgili bilgiler verir 5. Eğitsel danışmanlar öğrencilerle birlikte belirleyecekleri bir zamanda haftada en az bir kez olmak üzere süpervizyon toplantısını yaparlar. Öğrenci toplantıya, uygulama yaptığı haftaya ilişkin belgelerini (haftalık devam fişi ve diğer mesleki kayıtlar) hazırlamış olarak getirir. 6. Öğrenciler her hafta Uygulama Devam Fişi ni (EK 1) doldurarak kurumdaki danışmanına onaylattıktan sonra eğitsel danışmanlarına teslim eder. Sosyal Hizmette Blok Uygulama, diğer uygulama düzeyleri olan birey, aile, grup ve toplumla çalışmayla benzer aşamalara sahiptir. Bunlar; hedef kitleyi tanıyıp ön değerlendirme yapma, uygulamanın planlaması ve uygulama sürecine geçiş, uygulamayı değerlendirme, sonlandırma ve izleme gibi süreçleri içermektedir (Duyan, 2012). Uygulamada öğrenciler uygulama yaptıkları kurumun/kuruluşun bir elemanı ve bir sosyal hizmet uzmanı gibi çalışırlar. Kuruluşların yapısına göre, uygulamaların nasıl yapılacağı konusunda bir takım farklılıklar olmakla beraber, uygulama için gerekli olan ortak unsurlar ve aşamalar aşağıda belirtilmiştir Hazırlık Aşaması Bu aşamada öğrenciler uygulama yapacakları kurum/kuruluş ile bağlantı kurarlar. Bunlar: Sosyal hizmet eğitiminde uygulamaların önemi ve uygulama ile ilgili olarak sahip olunması gereken rol ve işlevler iyi bir şekilde kavramalarıdır. Uygulama yapılan kuruluşun işleyiş ve düzeni, hedef kitlesi/toplumu, yönetmelik ve mevzuatı, içinde yer aldığı toplumun yapısı ve özellikleri hakkında yeterli bilgi edinilmelidir. Uygulama yapılan kuruluşun diğer kurum/kuruluşlarla olan karşılıklı ilişkileri Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 8

9 öğrenilmelidir Uygulamada Planlama Aşaması Bu aşamada öğrenciler mesleki çalışmalarını bütün ayrıntıları ile planlarlar. İyi bir planlama yapabilmek için mevcut tüm kayıtlar incelenmeli, kaynak kişilerle (kurum danışmanı, eğitsel danışmanlar, ilgili meslek elemanları, akademisyenler vb.) görüşülmeli, uygulama yapılacak birey, aile, grup ve toplumla ile ilgili gerekli tüm bilgiler özenle toplanmalıdır Uygulama Aşaması Bu aşamada öğrencilerden planlarını gerçekleştirmeleri beklenmektedir. Planın uygulamaya aktarılmasında; 1. Eğitsel danışman ve kurum danışmanı ile işbirliğinin yoğunluk kazandığı bu aşamada öğrenci, öğrenme sorumluluğunun kendinde olduğunu, kurum ve eğitsel danışmanın bu deneyimi kolaylaştırıcı bir rolü bulunduğunu unutmamalıdır. Haftalık süpervizyon toplantılarına hazırlık yaparak gelmeli ve tartışmalara katılmaya çaba göstermelidir. 2. Öğrenciler mesleki çalışmaları ile ilgili düzenli raporlar yazmakla yükümlüdürler. Raporlar eğitsel danışmana zamanında verilmelidir. Eğitsel danışmanlar, raporları inceleyerek, öğrencinin hangi noktada desteğe ihtiyacı olduğunu saptayacaktır. 3. Öğrencilerin eğitsel danışmanlarla yaptıkları haftalık değerlendirme toplantılarında çalışmanın devamı planlanır. Bu nedenle öğrencilerin haftalık toplantılara hazırlıklı olarak katılmaları önemlidir Uygulamada Sonlandırma Aşaması Öğrenciler bu aşamada yaptıkları çalışmaları değerlendirecekler ve uygulama yaptıkları kuruluş ve kişilere uygulama sonuçlarını bildirerek, iyi ilişkiler içinde çalışmalarını bitireceklerdir. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 9

10 Öğrencilerden aşağıda ifade edilen şekilde uygulamayı yürütmeleri beklenmektedir: 1. Uygulama yapan öğrenciler haftalık devam fişini her hafta düzenli doldurmalı ve kurum danışmanına imzalatmalıdır (EK -1). 2. Eğitsel danışmanların da görüşleri çerçevesinde kurum tanıtma raporu hazırlanmalıdır (EK-2). 3. Eğitsel danışmanların da görüşleri çerçevesinde alan tanıtma raporu hazırlanmalıdır (EK-3). 4. Sosyal Hizmette Blok Uygulama kapsamında uygulamaya başlamadan müracaatçı/müracaatçı grubu bilgilendirilmelidir ve sözleşme yapılmalıdır (EK-4). 5. Uygulama yapılan kurum/kuruluştaki müracaatçı/müracaatçı grubu belirlenmeli ve ön hazırlık yapılmalıdır. 6. Öğrenci günlük/haftalık raporlarını düzenli olarak doldurup eğitsel danışmanlarına teslim etmelidir. (EK-5) 7. Öğrenci, eğitsel danışman ve kurum danışmanının hazırladığı ve kapalı zarf içinde teslim ettiği öğrenci değerlendirme formunu (EK-6) staj koordinatörlüğüne teslim etmelidir. 8. Belirlenen müracaatçı/müracaatçı grubuna ilişkin Sosyal Hizmette Blok Uygulama ön bilgi formu tanıtma raporu (EK-7) hazırlanmalıdır. 9. Sosyal hizmette blok uygulama yönergesi uygulama planı (EK-8) hazırlamalıdır. 10. Müracaatçı veya kaynak kişilerle yapılan olan görüşmelere ilişkin Sosyal Hizmette Blok Uygulama Süreç Raporu düzenli olarak hazırlanmalıdır (EK-9). 11 İlgili meslek elemanından müracaatçı/müracaatçı grubuna ilişkin bilgiler edinilmeli bu doğrultuda amaca/soruna ilişkin planlama yapılmalıdır. 12. Vakalara ilişkin sosyal inceleme raporu (SİR) hazırlamalı, SİR hazırlama sürecinde ve bireyle çalışma sürecinde ihtiyaç duyulursa ev ve çevre ziyaretlerini yapmalı ve ondan sonra rapor hazırlanmalıdır. (EK-10) Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 10

11 13. Müracaatçı/müracaatçı grubu gereksinimleri ya da sorunlarına ilişkin bir proje tasarlanmalı, eğitsel danışmandan da yardım alınarak proje uygulanmalıdır. (EK-11) 14. Sosyal hizmette blok uygulama genel değerlendirme raporu, dönem sonunda yapılan tüm çalışmaları dikkate alınarak hazırlanacaktır (EK-12) 4. SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA DERSİNDE ÖĞRENCİDEN BEKLENEN BELGE VE RAPORLAR 1. Uygulama Devam Fişi (EK-1) Dönem süresince teslim edilir. 2. Kurum Tanıtma Raporu (EK-2) Dönem sonunda teslim edilir. 3. Alan Tanıtma Raporu (EK-3) - Dönem başında teslim edilir. 4. Sözleşme Örneği (EK-4)- Dönem içinde teslim edilir. 5. Günlük/Haftalık Çalışma Raporu (EK-5)- Dönem içinde haftalık teslim edilir. 6. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Dersi Eğitsel/Kurum Danışmanları İçin Öğrenci Değerlendirme Formu (EK-6) - Dönem sonunda teslim edilir. 7. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Ön Bilgi Formu 1 (Vaka Tanıtma Raporu) (EK-7) - Dönem içinde teslim edilir. 8. Hedef müracaatçı/müracaatçı grubu ile yapılacak Uygulama Planı (EK-8) - Dönem içinde teslim edilir. 9. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Süreç Raporu (EK-9) - Dönem içinde teslim edilir. 10. Sosyal İnceleme Raporu (EK-10) - Dönem içinde teslim edilir. 11. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Proje Önerisi Taslağı (EK-11) - Dönem sonunda teslim edilir. 1 Blok uygulama kapsamında birey, aile, grup ve toplumla ayrı ayrı çalışma yürütülmesi beklendiği için bunlara ait belge ve raporlara, öğrenciler ilgili Yönergeler den ulaşabileceklerdir. Bu yönergeler; Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi, Aile ve Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi, Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi dir (İlgili yönergelere, bölümün web sayfasından ulaşılabilirsiniz.). Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 11

12 12. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Genel Değerlendirme Raporu (EK-12) - Dönem sonunda teslim edilir. 5. UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ Değerlendirme öğrencilerin çalışmalarının başladığı günden sona erdiği güne kadar devam eden bir süreci kapsar. Kurum/kurulu danışmanı ve eğitsel danışmanın ortak yürüttükleri bir süreç olmakla birlikte, öğrencinin gelişimi, öğrenme durumu, güçlü ve gelişime açık yönlerinin belirlenmesi ve uygulama notunun verilmesinden eğitsel danışman sorumludur. Öğrencinin uygulamadaki akademik değerlendirilme ölçütleri şunlardır: 1. Öğrencinin uygulamayı nasıl yerine getirdiği ve başarısı, 2. Öğrencinin sahip olduğu, beceri tutum ve davranışları, 3. Öğrencinin uygulamadaki mesleki rolünü kavraması, anlaması veya yerine getirmesi, 4. Öğrencinin kişilerarası ve mesleki ilişkilerdeki becerisi, kurum ve meslektaşları ile ilişki kurma ve sürdürmedeki başarısı, 5. Çalıştığı kurumun yönetim fonksiyonları ve toplum içindeki yeri hakkında görüş geliştirebilmesi, 6. Öğrencinin kaynakları harekete geçirme, organize etme becerisi 7. Öğrencinin düzenli kayıt tutma becerisi 8. Öğrencinin girişimi ve önderliği, 9. Öğrencinin sorumluluk duygusu, 10. Öğrencinin uygulamada gösterdiği çaba ve ilgi, 11. Öğrencinin devam durumu, 12. Öğrencinin mesleki yönetim (süpervizyon) sürecinden yararlanması, Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 12

13 13. Sosyal hizmet etik ilkelerine uygun davranma sorumluluğu, 14. Kurumun yapısına uygun kılık kıyafet kurallarına uyması. 6. ÖĞRENCİNİN UYGULAMADAKİ PERFORMANSINI DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ 1. Öğrenciler, ara sınav ve dönem sonu sınavlarından aldıkları puanın % 50 si, eğitsel danışmanının vereceği puanın % 25 i ve kurum danışmanının vereceği puanın % 25 i üzerinden değerlendirilir. Öğrencilerin ara sınav ve dönem sonu sınavları ile değerlendirilmesinin amacı Sosyal Hizmet teorisi ile uygulamasının eş zamanlı olarak yürütülmesi dolayısıyla alanda teorik ve pratik bilginin bütünleştirilmesinin sağlanmasıdır. 2. Öğrenciler, her hafta rapor hazırlamak ve eğitsel danışmanlarına teslim etmekle yükümlüdür. Eğitsel danışmanlar sözlü görüşmelerin yanı sıra bu raporları da göz önünde bulundurarak değerlendirmelerini yapmaktadırlar. 3. Kurum danışmanlarının değerlendirmeleri, öğrencinin uygulamadaki devam durumu ve kurumdaki performansına göre yapılır. 4. Öğrenciler, uygulama esnasında eğitsel danışmanları tarafından ayda en az bir kez ziyaret edilir. Uygulama esnasında eğitsel danışman ziyaretlerinin amacı, öğrencinin kurumla uyumunu, kurumdaki performansını ve kuruma devamlılığını görmek, takip etmek ve Kurum Danışmanları ile iletişime geçmektir. 5. Dönem sonu sınavında CD formatı ve çıktı halinde teslim edilecek uygulama raporları ve projeler de öğrenciyi değerlendirme araçları olarak kabul edilir. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 13

14 7. Haftalık Ders İşleme Planı Ve Kullanılacak Öğretim Yöntem Ve Teknikleri Hafta Konu Kullanılan Yöntem ve Teknikler 1. Hafta Uygulama yapılacak müracaatçı/müracaatçı grubunu tanıma 2. Hafta Uygulama yapılacak müracaatçı/müracaatçı grubunu tanıma 3. Hafta Sosyal Hizmette Blok Uygulama için hazırlık yapma 4. Hafta Blok uygulama yapılacak sorun ve ihtiyacı belirleme 5. Hafta Blok uygulama yapılacak sorun ve ihtiyacı değerlendirme 6. Hafta Blok uygulama yapılacak sorun ve ihtiyaçları planlama Birey, grup, aile ve toplum çalışması Birey, grup, aile ve toplum çalışması Birey, grup, aile ve toplum çalışması Birey, grup, aile ve toplum çalışması Birey, grup, aile ve toplum çalışması Birey, grup, aile ve toplum çalışması 7. Hafta Blok Uygulama I Birey, grup, aile ve toplum çalışması 8. Hafta Ara Sınav 9. Hafta Blok Uygulama II Birey, grup, aile ve toplum çalışması 10. Hafta Blok Uygulama III Birey, grup, aile ve toplum çalışması 11. Hafta Blok Uygulama IV Birey, grup, aile ve toplum çalışması 12. Hafta Blok Uygulama V Birey, grup, aile ve toplum çalışması 13. Hafta Blok Uygulamayı değerlendirme Birey, grup, aile ve toplum çalışması 14. Hafta Blok Uygulamayı değerlendirme Birey, grup, aile ve toplum çalışması 15. Hafta Sosyal Hizmette Blok Uygulamanın etkililiğini izleme Birey, grup, aile ve toplum çalışması 16. Hafta Final Sınavı Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 14

15 KAYNAKÇA Ankara Üniversitesi Ön Lisans Ve Lisans Eğitim Öğretim Yönetmeliği. (2013). T. C. Resmi Gazete, 28763, 12 Eylül Baykara Acar, Y., Acar, H., & Atamtürk, E. (2013). Sosyal Hizmet Uygulaması 1 Dersi SHB 403 Yönergesi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi. Duyan, V. (2012). Sosyal Hizmet Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayınları 2. Baskı. Ankara. Zastrow, C. (2013). Sosyal Hizmete Giriş. Ankara: Nika. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 15

16 EK-1: UYGULAMA DEVAM FİŞİ UYGULAMA DEVAM FİŞİ Öğrencinin Adı Soyadı :.... Sınıfı / Numarası :.... Uygulama Yapılan Kurum:.... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi :.. Eğitsel Danışman: Hafta 2. Hafta 3. Hafta 4. Hafta 5. Hafta Tarih:... Tarih:.. Tarih:. Tarih:.. Tarih:. Öğrenci İmza Kur.Dan. İmzası Öğrenci İmza Kur.Dan. İmzası Öğrenci İmza Kur.Dan. İmzası Öğrenci İmza Kur.Dan. İmzası Öğrenci İmza Kur.Dan. İmzası Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Kurum Danışmanı Adı Soyadı: İmza, Kaşe Mühür... Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 16

17 EK-2: KURUM TANITIM RAPORU KURUM TANITIM RAPORU 2 Öğrencinin Adı Soyadı :.... Sınıfı / Numarası :.... Uygulama Yapılan Kurum:.... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi :.. Eğitsel Danışman:..... İlgilı Kurumun / Kuruluşun 1. Kurumun tarihçesi, 2. Kurumun kuruluş amacı, sağladığı hizmetler, 3. Kurumun amaç ve hizmetlerinin sosyal hizmetle ilgisi, a) Kurumun fiziksel özellikleri, b) Kurumda yerleşmiş bir sosyal hizmet uygulamasının mevcut olup olmadığı, c) Kurumun olanakları, d) Kurum hizmetlerinin ne şekilde desteklendiği, maddi olanakları; e) Kurumun toplum ve paydaş kuruluşlarla yaptığı çalışmalar, f) Kurumun kayıt tutuma ve dosyalama sistemi, g) Kurumun yürüttüğü çalışmalarla ilgili istatistikleri, raporlar vb. 4. Kurumun yönetim yapısı (genel müdür, daire başkanları, müdür, müdür yardımcıları, vb. bilgisi), 5. Kurumun personel yapısı (meslek elamanları, sosyal hizmet uzmanı, psikolog vb. bilgisi), a) Kurumda meslek sahibi personel ve diğer personelin, varsa gönüllülerin sayısı, özellikleri, b) Personelin birbiriyle ilişkileri, hiyerarşik düzen, ekip çalışmaları, 6. Kurumun müracaatçıları a) Kurumdan hizmet alan müracaatçılara ilişkin istatistikler (sayısı, niteliği vb) b) Müracaatçıların ihtiyaç ve sorunları, c) Müracaatçıların sorunlarını giderilmesinde karşılaşılan güçlükler 2 Dönem sonunda teslim edilir. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 17

18 EK-3:ALAN TANITIM RAPORU ALAN TANITIM RAPORU 3 Öğrencinin Adı Soyadı :.... Sınıfı / Numarası :.... Uygulama Yapılan Kurum:.... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi :.. Eğitsel Danışman:..... İlgili Sosyal Hizmet Alanı 1. Alanına ilişkin literatür bilgisi, 2. Alanda kullanılan mesleki yaklaşım ve teknikler, 3. Alanın sosyal hizmet uygulamasındaki yeri, 4. Alanda faaliyet gösteren kurumlar ve bunların yetki ve sorumlulukları, 5. Alana ilişkin yürütülen ulusal politika ve stratejiler, 6. Stratejiler. 3 Dönem başında teslim edilir. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 18

19 EK-4: SÖZLEŞME ÖRNEĞİ SÖZLEŞME ÖRNEĞİ 4 Gerçekleşmesi planlanan bu birey/aile/grup/toplum çalışması ile. amaçlanmaktadır. Planlanan çalışmanın oturumları haftada gün,. saat ( ya da dk) olarak belirlenmiştir. Oturumlar. toplantı salonunda gerçekleşecektir. Tüm bu çalışma gizlilik esasına bağlı olarak yapılacak ve oturumlarda konuşulanlar ve yapılanlar kesinlikle sosyal hizmet uzmanı (öğrencisi) ve üçüncü kişiler ile paylaşılmayacaktır. Bu çalışmanın sonunda mevcut problem yaratan durumun iyileştirilmesi ve.. hedeflenmektedir. Katılımcı olarak; Bu bağlamda yapılacak olan çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul ediyorum. Sosyal hizmet uzmanı adayı/öğrencisi olarak; Bu bağlamda yapılacak olan çalışmayı mesleki sorumluluk ve etik bilinciyle gerçekleştireceğimi kabul ediyorum. Öğrencinin/Uygulayıcının Adı ve Soyadı: Katılımcının Adı ve Soyadı:.... İmza:. İmza:. Tarih: Tarih: 4 Bu bir örnek sözleşmedir. Çalışmanın niteliğine göre uyarlanması gerekmektedir. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 19

20 EK 5: HAFTALIK/GÜNLÜK ÇALIŞMA RAPORU Öğrencinin Adı Soyadı :... Sınıfı / Numarası :... Uygulama Yapılan Kurum:... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :.... Uygulama Dönemi :.... Eğitsel Danışman: H A F T A 3.Gün 4.Gün Hafta 2.Gün 1.Gün Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 20

21 EK 6: EĞİTSEL/KURUM DANIŞMANLARI İÇİN ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRME FORMU ÖĞRENCİNİN Adı ve Soyadı : Sınıfı : Numarası : Uygulama Yapılan Kurum :... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :.. Uygul ama Döne mi : Danışmanlığını yaptığınız öğrencinin performansını aşağıdaki çizelgede belirtilen kriterler doğrultusunda belirtiniz. Teşekkür ederiz. No Konu 1 İş disiplini (devam durumu, çalışma saatlerine riayet etmesi, devamsızlık durumunda izin isteyip istemediği) 2 Etkili çalışma ve zamanı verimli kullanabilme 3 Uygulamadaki motivasyonu ve gayreti 4 Kendini ifade edebilme becerisi 5 Sorumluluk alabilme ve yerine getirme 6 İnisiyatif kullanabilme 7 Analitik ve eleştirel düşünme yeteneği 8 Güçlü ve zayıf yönlerinin farkına varabilme ve bunları geliştirebilme yeteneği Çok Yeterli Yeterli Orta Yetersiz Çok Yeters iz 5 Puan 4 Puan 3 Puan 2 Puan 1 Puan 9 Kişiler arası ilişkilerdeki yeteneği, meslektaşları ile ilişki kurabilme ve sürdürme becerisi 10 Uygulama yapılan kurumun giyim standartlarına uyma 11 Uygulama yaptığı kurum ve alana ilişkin politika, mevzuat ve sunulan hizmet bilgisi 12 Mesleki uygulamaları müracaatçının gereksinimlerine göre başlatma, sürdürme, sorun çözme ve sonlandırma becerisi 13 Mesleki kavramları anlama ve kullanabilme becerisi 14 Mesleki değerlere ve etik ilkelere uygun davranma becerisi 15 Kaynakları harekete geçirebilme becerisi 16 Ekip çalışmasına uygunluğu ve sorumluluklarını yerine getirebilme becerisi 17 Uygulama yapılan kurumdaki meslek elemanları ve yönetim ile etkili iletişim kurabilme becerisi 18 Kayıt tutma, rapor yazma becerisi 19 Kuramsal yaklaşımları uygulamaya aktarabilme becerisi 20 Mesleki gelişim potansiyeli TOPLAM GENEL TOPLAM Not: Her maddenin değerlendirilmesinde Çok İyi 5 Puan; Yeterli 4 Puan; Orta 3 Puan; Yeterli 2 Puan ve Çok Yetersiz 1 Puandır. Verilen puanların Genel Toplamı Öğrencinin Uygulama Puanıdır. Değerlendirmeyi Yapan Eğitsel/Kurum Danışmanının İmza, Mühür ve Kaşe Adı Soyadı :. Tarih Ünvanı :. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 21

22 EK-7: SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA ÖN BİLGİ FORMU SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA ÖN BİLGİ VE TANITIM FORMU Öğrencinin Adı Soyadı :.... Sınıfı / Numarası :.... Uygulama Yapılan Kurum:.... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi :.. Eğitsel Danışman:..... I) HEDEF KİTLE TANITIM RAPORU 7. Konu: Hedef kitlenin ana teması hakkında kısa açıklama 8. Amaç: Amacı kısa tanımı 9. Kurum: Kurumun, birey/aile/grup/toplum için kullanılabilecek kaynakları 10. Üyeler: Hedef kitle üyeleri kimlerdir? (Genel olarak neden bu hedef kitlenin seçildiği.) 11. Yapı: Hedef kitlenin, uygulama kapsamına alınma kriterleri (Neden bireyle çalışma yapıldı ya da neden toplumla çalışma kapsamına alındı gibi) 12. Anlaşma: Uygulamanın zamanı, süresi, sıklığı, yeri 13. Çevre: Fiziki ortam düzenleme (mekan, alan materyal, mali kaynaklar ve özel düzenlemeler ) II) HEDEF KİTLENİN AMACA YÖNELİK TANITIM RAPORU 1. Hedef kitlenin genel olarak tanımı a) İçinde bulunduğu sosyal, kültürel ve ekonomik durumu b) Çevre ile ilişkileri 2. Hedef kitlenin hangi ihtiyaç ve/veya sorunu nedeniyle çalışmaya alındığı; bu ihtiyaç ve/veya sorunların tanımlanması 3. İlgili çalışmanın, kişinin/ailenin/grubun ihtiyaç ve sorunlarının giderilmesinde ne oranda ve hangi yönlerden yardımcı olabileceği 4. Çalışmanın genel anlamda toplumun gelişimine ne şekilde katkıda bulunabileceği Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 22

23 EK-8: SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA YÖNERGESİ UYGULAMA PLANI UYGULAMA PLANI 5 HAFTALAR BİREY GRUP AİLE 1. HAFTA 2. HAFTA 3. HAFTA 4. HAFTA 5. HAFTA 6. HAFTA 7. HAFTA Ara Sınav 8. HAFTA 9. HAFTA 10. HAFTA 11. HAFTA 12. HAFTA 13. HAFTA 14. HAFTA Final Sınavı 5 Uygulama planında, 14 haftalık süreçte, birey, grup ve aile çalışmalarında neler yapılacağı, yapılacak faaliyetin adı amacı ve süresi açıkça belirtilmelidir. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 23

24 EK-9: SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA SÜREÇ RAPORU SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA SÜREÇ RAPORU Öğrencinin Adı Soyadı :.... Sınıfı / Numarası :.... Uygulama Yapılan Kurum:.... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi :.. Eğitsel Danışman:..... Görüşme Yapılan Kişinin/Kişilerin Adı ve Soyadı (Kısaltmalar kullanılacaktır):.. Görüşme Tarihi Görüşme Süresi : :.... Görüşme Sırası (Kaçıncı Görüşme Olduğu) : Görüşme Öncesi Ön Bilgi/Ön Çalışma:.. Görüşmenin Amacı :... Görüşme Süreci Değerlendirme : (Ayrıntısıyla yazılır)... : (Süreç raporu değerlendirmesi, yapılan süreç içerisindeki görüşmenin değerlendirmesini kapsamaktadır).. Gelecek Görüşme İçin Planlama :.. Kendinizi Değerlendirme (Öz Değerlendirme): Duyan, V. (2010/2012) Sosyal Hizmet: Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. kaynağındaki Grup Liderini Değerlendirme Soruları dikkate alınrak öğrenci kendisini değerlendirecektir... Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 24

25 EK-10: SOSYAL İNCELEME RAPORU SOSYAL İNCELEME RAPORU 6 1.Kimlik Bilgileri: Bu bölümde müracaatçının adı, cinsiyeti, adresi, doğum yeri ve yılı, kuruluşa başvurma biçimi ve nedeni hakkında bilgiler verilir. 2. Bilgi Toplama Yolları ve Kullanılan Kaynaklar: Bu bölümde rapor hazırlarken görüşme yapılan, ziyaret edilen kişi ve kurumlar hakkında gerekli açıklamalar yapılır. Bu bağlamda görüşme ve ziyaretlerin sayısı ve bunların nerelerde gerçekleştirildiği hakkında bilgiler verilir. Bu bölümde, incelenen belge ve kayıtlardan da söz edilir. İstenildiği halde görüşülemeyen kişi ve kuruluşlar da açıklanır. 3. Değerlendirme (Assessment): Bu bölümde etraflıca toplanan bilgiler, bir düzen içinde verilir Müracaatçının sorununa ilişkin bilgiler: Sorunun ne zaman, nasıl ortaya çıktığı, müracaatçının sorununa ilişkin farkındalığı, sorunu çözme motivasyonu bu başlık altında yer alır Müracaatçının bireysel özellikleri ve güçlerine ilişkin bilgiler: Sorunun ortaya çıkmasında etkili olabilecek bireysel özellikler üzerinde durulur. Psikososyal ve bedensel sağlık, olgunluk düzeyi, engellilik durumu, insani ilişkiler kurmadaki kapasitesi ve güçlü yanları da ele alınır. Bu bilgiler hem sorunun ortaya çıkışı, hem de çözümlenmesi açısından önemlidir. Bu alt bölümde müracaatçının görüşmeler sırasındaki duygusal durumu, sorun çözme 6 Her müracaatçı için bir kere doldurulacaktır. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 25

26 açısından istekliliği ve sosyal hizmet uzmanı ile kurduğu iletişim biçimi de yer alır Sosyal çevreye ilişkin bilgiler: Toplumsal yapı, kültür, aile, okul, iş ile müracaatçının sorunu arasındaki ilişkilere bu alt bölümde değinilir. Müracaatçı, çevresi içinde birey anlayışı ile değerlendirilir. Çünkü çevre, sistem yaklaşımı çerçevesinde sorunları yaratan olduğu kadar, sorunların çözümünde de kullanılan en önemli kaynaktır Sorunun ortaya çıkışı ve çözüm yollarına ilişkin değerlendirme: Sosyal hizmet uzmanı burada topladığı tüm bilgileri gözden geçirerek bir değerlendirme yapar. Yani çevreyi göz önünde bulundurarak sorunu ortaya çıkaran önemli nedenlerin altını çizer ve bu nedenlerin ihtiyaçlar ve kaynaklar bağlamında sorunun çözümlenmesine ilişkin değerlendirmesini yapar. 4. Müdahale planı: Bu bölümde, değerlendirmeye bağlı olarak hangi sistemlerin nasıl değiştirileceği nin ayrıntılı planı yapılır. Müdahale planı aynı zamanda çalışılan kuruluşa da sunulur. Sosyal hizmet uzmanı burada tüm yasal olanak ve olanaksızlıkları, politikaları göz önüne alır. Müdahale planı, a) değiştirilmesi gereken sistemler, b) müdahalenin mikro, mezzo ve makro düzeyleri, c) değişme sürecinde sosyal hizmet uzmanının rolleri gibi konuları da kapsar. Bu bölümde sosyal hizmet uzmanı müracaatçı ve ilgili kaynak sistemlerle yapacağı tüm çalışmaların amaç ve alt amaçlarını, sürelerini, yerlerini ve tarihlerini ayrı ayrı belirtmelidir. Raporun yeterli bir uzunlukta olması, bölüm ve alt bölümlerin düzenli bir şekilde belirtilmesi, anlaşılır ifadeler kullanılması, yazım ve dilbilgisi kurallarına uyulması ve hatasız olması gerekir. EK-11: SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA PROJE ÖNERİSİ TASLAĞI Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 26

27 SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA PROJE ÖNERİSİ TASLAĞI 7 1. Kapak Sayfası 2. Proje Gelişim Aşamaları AŞAMA I- Sorunun Tanımı ve Analizi Bu kısımda projenin odaklandığı sorun alanının belirtilmesi gerekmektedir. Sorunun analizi için aşağıdaki basamaklar değerlendirilecektir: a. Sorunun niteliği ve kapsamı: Bu kısım; Sorun nedir? Sorunu ortaya çıkaran etmenler nelerdir? Birey, grup, aile ve toplumu nasıl etkilemektedir? Sorundan etkilenen grupların temel gereksinimleri nelerdir? gibi sorulara yanıt vermelidir. b. Soruna yaklaşım ve alınan önlemler: Bu kısımda sorun alanıyla ilgili mevcut hizmetler ve bunların yetersiz kaldığı noktalar saptanacak ve nedenleri araştırılacaktır. c. Müracaatçıların karşılanamayan ihtiyaçlarının değerlendirilmesi: Karşılanamayan ihtiyaçların tespitini, karşılanamama sebeplerinin analizini ve karşılama yollarının araştırılmasını içerir. AŞAMA II Proje Stratejisi Proje hedefine ulaştıracak tüm basamakların ayrı ayrı belirlenmesini kapsar. AŞAMA III Hedef Grubunun Belirlenmesi Bu kısımda projede yer alacak hedef grubun kimlerden oluştuğu, bu kişilerin sosyoekonomik ve kültürel özellikleri, yaşadıkları çevre açıkça belirtilmelidir. Ayrıca hedef grubun kaç kişiden oluştuğu belirtilmelidir. AŞAMA IV İşbirliği Yapılacak Kuruluşların Belirlenmesi Projede görev alacak kurum ve kuruluşların belirlenmesi ve bu kuruluşların rol ve sorumluluklarının neler olacağının saptanması ve ne tür bir iletişim kanalının kurulacağı ve projede görevlendirilecek kişilerin görev tanımlarının yapılması bu aşamada beklenmektedir. AŞAMA V Amacın Belirlenmesi Bu kısımda projenin amacı açık ve net bir şekilde tanımlanmalıdır. AŞAMA VI Proje Çıktılarının Belirlenmesi Proje faaliyetleri sonucunda ulaşılması hedeflenen çıktıların(sonuçların) somut bir biçimde ifade edilmesidir. AŞAMA VII Proje Faaliyetlerinin Belirlenmesi Proje amacına uygun olarak, proje sürecinde yapılacak olan her faaliyetin ayrıntılı olarak yazıldığı bir çalışma planı*** oluşturulmalıdır (Bu çalışma planı Ekler kısmına eklenecektir). Bu belirlenen çalışma planı bir zaman çizelgesinde gösterilmelidir. AŞAMA VIII Projenin Girdilerinin Belirlenmesi Projenin gerçekleştirilmesinde gerekli olan, her türlü kaynak, malzeme ve insan gücü; tür, miktar, süre ve maliyet şeklinde belirtilmelidir. 7 Yarıyılda geliştirilecek yeni proje önerisi için kullanılacaktır. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 27

28 AŞAMA IX İzleme Projenin ne zaman, hangi aralıklarla, nasıl ve kim(ler) tarafından izleneceği açıkça belirtilmelidir. AŞAMA X Bütçe Taslağının Hazırlanması Proje genelinde her bir faaliyet için tahmini giderlerin hesaplanmasını içerir. 3. Sonuç ve Değerlendirme Projenin amacına ne ölçüde ulaşıp ulaşmadığı değerlendirilmelidir. 4. Ekler Öğrencinin, aşağıda bir örneği verilen çalışma planını belirli bir zaman diliminde gösteren Çalışma Planı ve Zaman Çizelgesi tablosunu Proje Taslağı nın Ekler kısmına eklemesi gerekmektedir. Çalışma Planı ve Zaman Çizelgesi*** (ÖRNEKTİR) Zaman Faaliyet Açıklama Tahmini Maliyet 1. Hafta (../../.) 2. Hafta 3. Hafta 4. Hafta 5. Hafta 6. Hafta 7. Hafta 8. Hafta 9. Hafta 10. Hafta 11. Hafta 12. Hafta 13. Hafta 14. Hafta ***ÖRNEKTİR. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 28

29 EK 12: SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA GENEL DEĞERLENDİRME RAPORU SOSYAL HİZMETTE BLOK UYGULAMA GENEL DEĞERLENDİRME RAPORU Öğrencinin Adı Soyadı :.... Sınıfı / Numarası :.... Uygulama Yapılan Kurum:.... Uygulama Dönemi :.. Eğitsel Danışman:..... Değerlendirme: Dönem boyunca yapılan çalışmaların özeti. 1. Birey/Grup/Toplumun ihtiyaç ve/veya sorunların tanımlanması 2. Birey/Grup/Toplum çalışmasının, ailenin ihtiyaç ve sorunlarının giderilmesinde ne oranda ve hangi yönlerden yardımcı olabileceği 3. Birey/Grup/Toplum'un gelişimine veya sorunların ne şekilde etkide bulunduğu (Bir cümle ile açıklama yapmak yeterli değildir) Müdahale Planı: (Plan ayrıntısı verilir).. Planın Uygulanması: (Planın nasıl uygulandığı konusunda ayrıntısı verilir).... Son Değerlendirme: (Birey/Grup/Toplum ile yapılan mesleki çalışmanın amacına ulaşma duru ve ileriye dönük müracaatçının sosyal işlevselliği üzerinde son değerlendirme yapılır).. Kendinizi Değerlendirme (Öz Değerlendirme): Duyan, V. (2010/2012) Sosyal Hizmet: Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. kaynağındaki Grup Liderini Değerlendirme Soruları dikkate alınrak öğrenci kendisini dönemin tamamı için değerlendirecektir. Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 29

30 NOTLAR Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 30

31 Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 31

32 Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 32

33 Sosyal Hizmette Blok Uygulama Yönergesi Sayfa 33