Kur an Do ru Anlamak. OTOPS Cengiz Özak nc

Transkript

1 The New York Times n bu haberi, ertesi gün Türkiye de tarihli Vatan gazetesinde yank land : Kur an kad n dövmeye izin verir mi? New York Times, slam dünyas n sayfalar na tafl d. ranl araflt rmac n n sözlerine karfl l k tart flma bafllatt. Lale Bahtiyar adl ran as ll kad n 66 OTOPS Cengiz Özak nc Kur an Do ru Anlamak Amerika da yay mlanan The New York Times gazetesinin 2 Mart 2007 günlü haberi, Amerika da yaflayan Lale Bahtiyar adl bir ranl bilginin 2002 y l nda Kur an ngilizce ye çevirmeye bafllad n, befl y l süren bu çal flmas n n sonunda, o kad nlar dövün diye çevrilen ayetin bin y ld r hep yanl fl çevrildi ini bulgulad n duyuruyordu. New York Times gazetesinin küpürü. araflt rmac, Nisa Suresi 34 üncü ayette erkeklere efllerini dövme hakk verilmedi ini, ayetin yanl fl tercüme edildi ini söyledi. New York Times s- lam dünyas bu ayeti tart fl yor diyerek tart flmaya yer verdi. Almanya da bir kad n yarg c n Erkekler Kuran daki Nisa suresine göre efllerini dövebilir gerekçesiyle Fas l bir kad n n boflanma talebini reddetmesinin ard ndan bafllayan tart flmalar yeni bir boyut kazand. ran as ll A- merikal bir kad n akademisyen yaklafl k 5 y l süren Kuran araflt rmas n n ard ndan yeni bir tercüme ile ortaya ç karak Kur an n hiçbir flekilde erkeklere efllerini dövme hakk vermedi ini, Nisa suresinin 34 üncü ayetinin yanl fl yorumland n aç klad. Amerika da Felsefe, Psikoloji ve E itim Bilimleri alan nda master ve doktora e itimi gören 68 yafl ndaki Lale Bahtiyar, muhafazakar kesim taraf ndan Feminist Kur an olarak nitelendirilen yeni tercümesiyle slam dünyas nda uzun zamandan beri süregelen Nisa suresi tart flmas n da yeniden alevlendirmifl oldu. New York Times gazetesi, slam dünyas Nisa suresi 34 üncü ayeti yeniden tart flmaya bafllad diyerek olaya genifl yer ay rd. Vurun de il Uzaklaflt r n Gazeteye konuflan Bahtiyar, slam konusunda yapt çevirilerinin ard ndan Kuran tercüme etmek istedi ini, ancak 2 y ll k çal flmas n n ard ndan Nisa Suresi 34 üncü ayete gelip bu ayette yazanlar okuyunca çal flmas n noktalad n anlatt. Ya bu ayetin farkl bir anlam var, ya da ben bu tercümeyi daha ileri götüremem diye düflündüm ifadesini kullanan ranl, Tanr n n savafl d fl nda bir insan n di erine zarar vermesine onay verdi ine inanmad m. Bu yüzden araflt rmaya bafllad m diye konufltu. Bahtiyar yaklafl k 3 ay boyunca ayette bulunan daraba adl kelimenin anlamlar üzerinde çal flt. Geleneksel tercümelerde vurun anlam na gelen bu kelimenin baz sözlüklerde tam 6 sayfal k aç klamalar oldu unu gören ranl sonunda Daraba n n asl nda uzaklaflt r n manas na geldi i sonucuna vard. Gazeteye bunu anlatan Bahtiyar, Peygamber efllerinden hiçbirini dövmemiflken nas l olur da Müslümanlar peygamberin yapmad bir fleyi yapabilir. Zaten bu ifadenin vurun olarak tercüme edilmesi Kuran daki di- er ayetlerle de çelifliyor dedi. Babas ran l bir Müslüman olan Bahtiyar n ç k fl için muhafazakar slam bilimciler kelimenin anlam üzerinde oynaman n do ru olmayaca n, Lale Bahtiyar Kuran - 67

2 n neyse o oldu unu belirtirken M - s r bafl müftüsü fieyh Ali Cuma ise gazeteye yapt aç klamada Kuran - daki sure ve ayetlerin ça n prizmas ndan geçirilerek de erlendirilmesi gerekti ini söyledi. Cuma, Anlam her zaman de iflik kültürlere ve de iflik zamanlara uygun olacak flekilde geniflletmek gerekir diyerek, Ça - m zda bir erke in kar s n dövmesi hiç kabul edilebilecek bir durum de ildir ve sorunlar çözmekten çok daha fazla sorun üretir ifadesini kulland. Nisa Suresi 34 üncü Ayet- Diyanet Çevirisi: Bafl kald rmas ndan endifle etti iniz kad nlara ö üt verin, onlar yataklarda yaln z b rak n ve (bunlarla yola gelmezlerse) dövün. Bahtiyar Çevirisi: Sadakats zl k ve iffetsizliklerinden korktu unuz kad nlara ö üt verin, sonra onlar yataklar nda yaln z b rak n ve nihayet onlar evden ç kar n / bulunduklar yerden baflka yere gönderin. Türkiye de de tart flma konusu Benzer bir tart flma Türkiye de de yaflanm fl Yaflar Nuri Öztürk, kelimenin anlam n n yanl fl yorumland n as l anlam n dövmek de il uzaklaflmak oldu unu savunmufltu y l nda yapt çevirisini de bu flekilde yazd. Öztürk bu konuyla ilgili yorumunda flu ifadeleri kulland : Bu ayetteki fadribü kelimesi Kur an da kullan lan anlamlar ndan yanl z bir tanesiyle kay tlanm fl ve emirden hep dövmek ç kar lm flt r. Bütün tevillerini ve yorumlar n kad n aleyhine yapan yaklafl mlardan zaten baflka fley beklenemezdi. Oysa ki kelimenin di er anlamlar, ayetin amac n ve düzenlenen konunun maksad n çok daha doyurucu biçimde önümüze koymaktad r. flin esas flu ki, Kur an birçok yerde sergilendi i kelam mucizesini burada da sergileyerek, bir tek kelimeyle birkaç alternatifi birden vermifltir. Vatan gazetesinin haberi böyleydi. Oysa konunun bir gazete haberi s n rlar n aflan derinlikte baflka boyutlar vard. Konuya Lale Bahtiyar dan daha önce e ilen Prof. Dr. Yaflar Nuri Öztürk, Kur an- Kerim Meali (Türkçe Çeviri) sinin fiubat-mart 1994 bas - m nda (Hürriyet gazetesi, Ramazan Arma an ) Nisa Suresi 34. ayetinin ilgili bölümünü flöyle Türkçelefltirmiflti: Sadakatsizlik ve iffetsizliklerinden korktu unuz kad nlara önce ö üt verin, sonra onlar yataklar nda yaln z b rak n ve nihayet onlar evden ç kar n / bulunduklar yerden baflka yere gönderin / onlar dövün. Yaflar Nuri Öztürk Yaflar Nuri Öztürk, söz konusu bu meal in önsözünde (sf. 12): bu ayetle ilgili genifl aç klamalar için (bk. Kur an daki slam, sf ) demektedir. 1. bas m 1992 y l nda yay mlanan Kuran'daki slam adl kitab na bakt m zda, Yaflar Nuri Öztürk ün bu konuda flu genifl aç klama y yapt görülüyor: Bu ayetteki fadribü kelimesi (D- R-B) Kur an da kullan lan anlamlar ndan yaln z bir tanesiyle kay tlanm fl ve emirden hep dövmek ç kar lm flt r. (...) fadribü emrinin kökü olan darb kelimesinin 30 a yak n anlam içinde en önemlilerinden dördü, vurmak dövmek, hurüc (ç kmak), zehab (gitmek) ve dolaflmakt r. (bk. bn Manzür, Lisanül Arab, darb md.) Ve darb kelimesi Kur an da bu anlamlar n hepsinde kullan lm flt r. (bk. 2/60, 73, 273; 3/ 156; 4/101; 7/160; 8/12, 50) Durum bu olunca, konumuz olan ayetteki emri bu anlamlar n muhtemel olan her biriyle de erlendirmek gerekmektedir. Buna göre emri ayn zamanda if al kal b ndan da ald m zda ifade etti i manalar flunlar olur: 1-Onlar evden ç kar n. 2-Onlar bulunduklar yerin d fl na gitmek zorunda b rak n. 3-Onlar dövün. Kur an böylece içinde bulunulan duruma ve karfl lafl lan flartlara göre bu üç seçenekten birinin kullan lmas n istemektedir. Ve dikkat edilirse ilk iki seçenek, düzenlenen konuda sonuç almak bak m ndan hem insan psikolojisine hem de hukuk mant na daha uygundur. Emri dövmek anlam nda almam z durumunda ise flunlar söylememiz gerekiyor: Ayet aile düzenini, toplum ahengini bozucu davran fllar içine giren kad nlar düzeltmek için üç aflamal bir çare getirmifltir. Bunlar n ilk ikisi (ö üt, yatakta yanl z b rakma) bireysel ve psikolojik, üçüncüsü (dövme) ise maddi yapt r md r. Burada dikkat edilecek nokta dövün emrinin muhatab n iyi belirlemektir. Kad na zulmetmeyi bir tür meziyet gibi gören anlay fl, bu emri her kocan n kar s n daya a çekmek serbestisi gibi yorumlam flt r. Bu asla do ru de ildir. Çünkü burada darb (dövme) gibi bir maddi yapt r m vard r. Yani bir had söz konusudur. Hadlerin uygulanmas ise kamu otoritesinin ifli ve hakk d r. Buradaki beyan kocan n kar s n dövmesi anlam nda almak bir sapt rmad r. Kur an, bozuk düzen giden kad n hizaya getirmek için önce kocay seferber etmifltir. Koca, kad na ö üt verecek, sonrada onu yata nda yaln z b rakarak dikkatli olmaya zorlayacakt r. Bu iki aflama bireyseldir. Bu aflamalarda baflar sa lanamam flsa, kamu otoritesi devreye girecek ve insan için en a r ve afla lay c cezalardan biri olan dövme uygulanacakt r. Bunun nas l ve hangi ölçüler içinde, hangi flartlarda uygulanaca na kamu otoritesi karar verecektir. Kur an n genel ruhu ve hukuk mant bunu baflka türlü anlamam za müsaade etmez den 1999 a dek Kur an da kad n dövme buyru unun var oldu u, ancak kad n n, efli eliyle de il, kamu kurumlar eliyle dövülmesi gerekti i görüflünü koruyan Yaflar Nuri Öztürk, 68 69

3 Cengiz Özak nc, Yaflar Nuri Öztürk ve Cemal Kutay, Prof. Dr. Nükhet Güz ün yönetti i Dil ve Din panelinde de TÜYAP Kitap Fuar nda Dil ve Din kitab mla ilgili olarak PAYEL yay nlar n n düzenledi i ve Cemal Kutay la birlikte üçümüz konuflmac oldu umuz panelden sonra, meal inin 1999 y l nda gerçeklefltirilen bas - m nda, önceki görüflünü de ifltirerek, söz konusu ayete verdi i anlamdan dövün sözcü ünü ç kartm flt r. 70 Kur an da kad nlar dövün buyru u bulunmad n, Yaflar Nuri Öztürk 1999 da, Lale Bahtiyar 2007 de bulmufllar. Benim Kur an da Kad nlar Dövün Buyru u Yok! bafll kl yaz - m n Cumhuriyet gazetesinde yay mlanma tarihi ise 20 Haziran 1991 dir y l nda yay mlanan bu yaz mda, Kur an da geçen D-R-B sözcü- ünün dövün anlam na gelmedi ini flu flözlerle aç klam flt m: Çevirmenlerin bir ayette örtün diye çevirdikleri sözcük ile bir baflka ayette dövün diye çevirdikleri sözcük, Kur an n Arapças nda ayn sözcüktür, D-R-B... Kur an da 58 yerde karfl m za ç kan D-R-B sözcü üne çevirmenler neredeyse her ayette baflka bir anlam veriyorlar. Kimi yerde yola ç kmak, kimi yerde boyun vurmak kimi yerde karanl a bürümek, kimi yerde parmaklar do ramak, kimi yerde örnek vermek, kimi yerde verilen bir fleyi geri almak, konulan bir fleyi kald rmak, birini dövmek, birini yat rmak, uyutmak, ört- Yaflar Nuri Öztürk ün mealinin 1999 y l bask s. Cengiz Özak nc n n 20 Haziran 1991 günlü Cumhuriyet te yay mlanan yaz s n n küpürü. mek ve daha pek çok birbirine uymaz anlamlar n hepsi ayn sözcü e, Kur - an daki D-R-B sözcü üne yüklenmifltir. Örne in Kur an da geçen Kulaklar n üzerine D-R-B etmek kimi çevirmenlerce; Kulaklar n n üzerine yat r p uyutmak, diye anlamland r l rken, kimilerince; Kulaklar n n üzerine vurmak, diye çevrilmektedir. Bu nas l böyle olabilir? diye soruldu unda; Tümcenin gelifline göre (Arapça deyimle siyak na göre) uygun bir anlam yak flt r ld söylenmekte!.. Yani, Arapça de il mi? Uydur uydur söyle! Çevirmenlerin ve yorumcular n büyük bir ço unlu unun; O kad nlar dövün, diye çevirdikleri ayette de karfl m za ç kan bu D-R-B sözcü ü hakk nda, 1050 y llar nda yaz lm fl bir Arapça sözlük -ki tüm slam bilginleri kaynak olarak benimsemifllerdir- flöyle der: D-R-B: Bu sözcük hakk nda ihtilaf vard r. (Bkz: Rag b el Müfredat) Yine tüm slam bilginlerinin kaynak olarak benimsedikleri Firuzabadi nin 1450 y llar nda yazd büyük sözlü ünde de aynen flöyle söylenir: D-R-B: Bu sözcük hakk nda ihtilaf vard r. Evet, bu sözcü ün anlam n n ne oldu u konusunda bilginler aras nda ihtilaf, yani uyuflmazl k vard r; gelgelelim bu sözcü ü dövün diye çeviren hiç bir çevirmen, hiç de ilse bir aç klama koyarak: bu sözcü ün anlam n n ne oldu u konusunda kesinlik bulunmad n, bu nedenle dövün diye yak flt r lan Türkçe anlam n do ru olmayabilece ini belirtmek gere ini duymam fl; sanki bu sözcü ün dövmek anlam kesinmifl gibi, hepsi de a z birli i ederek dövün diye çevirmifllerdir. lginç olan bu çevirmenlerin tümünün de erkek olmas d r. Yaln z kimi çevirmenler, bir parantez açarak (ac tmadan, az c k) dövün, diye çevirmifllerdir. 71

4 Oysa Kur an n Arapças nda ac tmadan, az c k gibi uyar lar bulunmamaktad r. E er D-R-B sözcü ü ac tmadan, az c k dövmek anlam na geliyor ise, ayn sözcük, ayn kipte, bir baflka ayette (Enfal,12), niçin hiç ac - madan parmaklar n do ray n, anlam na gelsin? Evet, Kur an da O kad nlar D-R-B edin, diye bir buyruk gerçekten de vard r; ancak bunun O kad nlar dövün, mü, yat r n m, gönderin mi, yollay n m, do ray n m, at n m, yoksa örnekleyin mi anlam na geldi i ihtilafl d r, tart flmal d r. Çünkü Arapçada kitap D-R- B etmek ; kitap yay nlamak, piyasaya kitap ç kartmak anlam na gelir. Para D-R-B etmek ; dolafl ma para sürmek, tedavüle sokmak anlam na gelir. Arapçada D-R-B ül evvel deyimi; ilk yarat klar, anlam na gelir. Arapçada iki insan n birbirleriyle D-R-B laflmas ; dövüflmeleri anlam na gelmez, tersine, birbirleriyle ortak olup bir iflletme kurmalar anlam na gelir. Birinin kendi paras n D-R-B etti i, di erinin de yaln zca iflgücünü, eme ini D-R-B etti i ortakl klara da Arapçada D-R-B laflma (Mudaraba) ad verilir. Öyleyse, Kur an da geçen O kad nlar D-R-B edin, tümcesi, nas l olup da dövün demek olabilir? Arapçada kitap D-R-B etmek, bir kitab pataklamak, dövmek midir ki, bir kad n D- R-B etmek, o kad n dövmek anlam na gelsin?.. Arapçada çad r D-R-B etmek ; çad r kurmak anlam na gelir; yoksa çad r dövmek de il... Dil bilimsel bir disiplindir. Hayat m n son iki y - l n bu Arapça sözcü ün (D-R-B) anlam n araflt rmaya adad m. Bin sayfan n üzerinde belge toplad m, çal flmam kitaplaflt rabilmem için daha bir y la ihtiyac m var. Ancak bu sözcü ün anlam - n n sapt r larak polemiklere neden olmas karfl s nda, kitab m n yay mlanmas n beklemeye gönlüm raz olmad. (Cengiz Özak nc 20 Haziran 1991, Cumhuriyet) Okuyucu, ran as ll Amerikal Lale Bahtiyar la ilgili olarak Vatan gazetesinde yay nlanan haberle, benim Kur an da Kad n Dövün Buyru u Yok bafll yla 1991 de yay mlanan yaz m karfl laflt r rsa, 1991 de Cumhuriyet te yay mlanan görüfllerimin, 2007 y l nda New York Times taraf ndan dünyaya Lale Bahtiyar n buluflu olarak duyuruldu unu görecektir de yay mlanan bu yaz mda bir y l sonra biter dedi im Dil ve Din adl kitab m, gerçekten de 1992 de bitmesine karfl n, kitab n birinci bas m, uygun bir yay nevi bulma zorlu uyla, 2 y l sonra, 1994 te gerçekleflebildi. Kur an da kad n dövün buyru u yok görüflümü daha ayr nt l biçimde dile getirdi im bu kitab m n 1994 te yay mlanan ilk bas m ; Amerikan Kongre Kütüphanesi (U.S.A Library of Congress), ngiltere Milli Kütüphanesi (British Library), Oxford Üniversitesi Kütüphanesi (Oxford Library OLIS), Amerikan Harvard Üniversitesi Kütüphanesi (Harvard Library HOLLIS), Amerikan Duke Üniversitesi Kütüphanesi (Duke University Library), vb. gibi kütüphanelerin kataloglar na girmifltir. Rus Türkolog Rodri Wojnikov, Macar Türkolog J. (Gyula) Nemeth, Kazak Türkolog Klyashtorny, ngiliz Dilbi- limci Robin Allott, ngiliz Anlambilimci Daniel Chandler, rlandal Dilbilimci Birleflik Krall k Akademisi üyesi David Crystal, vb. gibi bilginlerle birlikte Dilbilim, Anlambilim, Yaz bilim alan nda Göktürk / Orhon Yaz tlar konusunda kaynak kitap olarak gösterilmektedir. Hollanda, Almanya, Avustralya dahil, pek çok ülkenin üniversite kütüphanelerinde, flu an için 94 katalog kayd bulunmaktad r. Dil ve Din adl kitab m n 1994 te yay mlanan ilk bask s n n Amerikan Kongre Kütüphanesindeki katalog kayd te Dil ve Din in 1. bas m yay mland nda, bu kitab m n Amerikan Kongre Kütüphanesi, ngiltere Kütüphanesi ve yurtd fl ndaki çeflitli üniversitelerin kütüphanelerinin kataloglar na girece ini, do rusu bu ya, hiç düflünmemifltim. Beni en çok flafl rtan, kitab m n Amerika da Duke Üniversitesi nin lahiyat Fakültesi Kütüphanesi nde kataloga al nmas oldu. ran as ll Amerikal Lale Bahtiyar n, Nisa Suresi 34. ayetin çevirisi konusunda kendisinden y llar önce benim Türkiye de yazd klar mdan habersiz olarak ayn sonuca vard ve bu sonucu kendi bulgusu olarak duyurdu u düflünülebilir; ancak, bu konuda yazd klar m n Amerika da pek çok üniversite kütüphanesinde kataloglara geçmifl bulundu u gözönüne al n rsa, durumun böyle olmad anlafl l r. Lale Bahtiyar n Amerika da -içlerinde Türklerin de bulundu u- Sünni tasavvufçu bir çevrede yaflad, Amerika da ngilizce olarak yay mlanm fl Hz. Muhammed in Ashab, Bir Melek Olmak, Sufi Tasavvufi Anlay fl n D flavurumu gibi kitaplar n n Türk çevirmenlerce Türkçe ye çevrilip Türkiye - de yay mland, din alan nda Türkiye de olup bitenlere yabanc olmad biliniyor. 20 Haziran 1991 de Cumhuriyet gazetesinde yay mlanan Kur an da Kad n Dövün Buyru u Yok bafll kl yaz m; Amerika da yaflayan fakat o tarihte bir ayl na Türkiye ye gelmifl olan bir lahiyatç n n dikkatini çekmifl ve onun daha sonra yapt Kur an çevirisinde bu ayeti dövün de il ç kar n olarak anlamland rmas na neden olmufl. Bunu, yaz s nda flöyle aç kl yor: y l n n Haziran ay nda Türkiye'yi ziyaret ediflimde (19 Haziran- 18 Temmuz) Cumhuriyet Gazetesinde 4:34 ayeti üzerinde aç lm fl bir tart flmaya tan k oldum. "DRB" fiilinin Kuran'da sadece "dövmek" veya "vurmak" anlam na gelmedi ini ve bu kelimenin 4:34 ayetinde yanl fl çevrildi ini ortaya koyan bu ilginç makalenin yazar, Cengiz Özak nc '- yd. Ayetteki "DRB" kelimesini di er ayetlerdeki kullan m ve Kur an n genel ba lam içindeki konumunu göze alarak "ç kar n" diye çevirmeye karar verdim

5 Kur an da kad nlar dövün buyru u yok bafll kl yaz m n kaynak olarak gösterildi i Amerika da ngilizce olarak yay mlanm fl Kur an Çevirisi. Bu çeviride de pek çok yanl fllar vard r. Kur an da Kad n Dövün Buyru u Yok bafll kl yaz m n, 1991 y l nda Cumhuriyet te yay nland ktan sonra Amerikan Üniversitelerinde slam lahiyatç lar aras nda yay ld, tart fl ld, de erlendirildi i, benimsendi i anlafl l yor. ran as ll Amerikal Lale Bahtiyar n da 1991 de Türkiye - den Amerika ya yay lan bu tart flmalardan etkilenmifl olmas do ald r. Fakat, bir akademisyen, kendisinden önce Türkiye de yap lan bir buluflu, kaynak göstermeden sanki kendi buluflu imifl gibi duyuruyorsa, ün kayg s yla dürüstlük ilkesinin d fl na ç km fl olur. Öyle ya da böyle, Nisa Suresi 34. ayetinde geçen D-R-B ( daraba ) sözcü ünün dövün olarak çevrilmesinin yanl fl oldu unu ortaya koyan ilk yazar n Atatürk Türkiye sinden ç km fl olmas ve bu görüflümün uluslararas çevrelerde sahiplenilmeye çal fl ld - n görmekten mutluyum de yay mlanan Kur anda kad n dövün buyru u bulunmad görüflümün, sekiz y l sonra 1999 da Prof. Dr. Yaflar Nuri Öztürk, 16 y l sonra 2007 de Lale Bahtiyar taraf ndan bulgulanarak savunulmas, bu alanda yaln z kalmaktan duydu um üzüntüyü hafifletiyor. Umar m lahiyat ö renimi görmemifl laik cumhuriyet e itimi alm fl bir Müslüman Türk olarak 1989 da saptay p 1991 de duyurabildi im bu gerçe i, süreç içerisinde daha çok say da lahiyat uzman görür de, Müslüman kad nlar eflleri taraf ndan Allah n emri denilerek dövülmekten kurtulur. slam karfl tlar nca yüzy llard r slam karalamakta kullan lan bu dövün sözcü ünün bir çeviri yanl fl ndan kaynakland n n ortaya ç kmas, kendilerini ilerici olarak niteleyen kimi sol cular oldukça rahats z etmifl ve bunlar, ayetin yüzy llarca yap ld gibi yine dövün biçiminde çevrilmesi gerekti ini savunmaya bafllam fllard r. Çünkü bu ayet dövün diye çevrilmezse, slam a sald rma gerekçelerinden en önemli bir tanesini yitireceklerdir. Bu ilerici, solcu yazarlardan biri, yay mlanan bir yaz s nda, Lale Bahtiyar n Musevi ve H ristiyanlardan para alarak içinde dövün geçmeyen bir çeviri yapt n savlam fl ve bunu Kur an n kad nca yorumu olarak damgalam flt r. Oysa, bu ayetin dövün olarak çevrilemeyece ini dünyada ilk kez bir kad n (Lale Bahtiyar) de il, ondan 16 y l önce, 1991 de, dilbilimsel kan tlar yla birlikte Cumhuriyet gazetesinde ben aç klad m; buna Kur an n kad nca yorumu yaftas yap flt r lmas, kötü niyetli bir davran flt r. Ayr ca, Türkiye de Siyonizm e de misyonerli e de karfl ç kan bir avuç yazardan biri oldu um gerçe i, yazd - m onlarca kitap ve yüzlerce makaleyle ortada oldu una göre, söz konusu ayetin dövün anlam na gelmedi ini dilbilimsel kan tlar yla gözler önüne sermek, H ristiyan Yahudi iflbirlikçili i olarak damgalanamaz. Kur an do ru anlamak, do ru anlamland rmak, yaflamsal, canal c önemde bir konudur. Bunun en çarp c örne ini 8 Nisan 1997 günü Sabah gazetesinde yay mlanan bir haberde görüyoruz. Haber flöyle: Türban takmayan annesini öldürdü Konya Ere li'deki cinayet ayd nland. 58 yafl ndaki Meryem Songül Özgüven'i ngilizce ö retmeni k z Ayflegül Özgüven'in "baflörtüsü tart flmas " yüzünden öldürdü ü belirlendi. Konya'n n Ere li ilçesinde geçen Cumartesi günü b çaklanarak öldürülen yafll kad n n katil zanl s n n k z oldu u belirlendi. Gülbahçe Mahallesi'nde k z yla oturan Meryem Songül Özgüven (58) evinde b çaklanarak öldürülmüfl olarak bulunmufltu. Olay üzerine soruflturmay derinlefltiren cinayet masas ekipleri, ngilizce ö retmenli i yapan, maktulün k z Ayflegül Özgüven'in (28) ifadesine baflvurdu. Sorgulamas s ras nda annesini öldürdü ünü itiraf eden Ayflegül Özgüven, uzun süredir annesiyle baflörtüsü konusunda anlaflamad klar n, zaman zaman tart flt klar n belirterek, baflörtüsü takmay kabul ettiremedi i için, son tart flmada annesini b çaklayarak öldürdü ünü söyledi. Ayflegül Özgüven'in baflörtüsüz derse girmemek için okulda da sorun ç kard ve bir süredir ücretsiz izin kulland belirlendi. Ayflegül Özgüven'in gözalt na al nd ve soruflturman n sürdürüldü ü bildirildi. 8 Nisan 1997 günü Sabah gazetesinin küpürü Ayn haber, 9 Nisan 1997 günlü Cumhuriyet gazetesinde de Ayflegül psikiyatri klini ine gönderildi bafll - yla verilmiflti: - Baflörtülü bir k z, baflörtüsü takmayan annesini, salt bafl n örtmedi i için 30 yerinden b çaklay p gözlerini oyarak ve kollar n keserek din u runa (!) öldürmüfltür. Yakalan p sorguland nda, bafl n örtmemekte 74 75

6 direten annesinin muz r (zararl ) ve münaf k (diliyle Ben de Müslüman m diyen, fakat slam n buyruklar n yerine getirmeyen biri) oldu unu, slam da Münaf klar n katli vacip (böylelerinin öldürülmesi zorunlu) oldu u için annesini öldürdü ünü, söylemifltir. Olay n en ilginç yan, kendi kendisini slam n B ça (!) olarak gören ve slam ad na öz anas n bile do rayabilecek denli gözü dönmüfl olan Ayflegül ün bu eyleminin, Kur - an buyruklar na kökten ayk r olufludur. Çünkü Kur an, yafll kad nlar n tesettür uygulamas na gerek bulunmad n bildirmifltir. Nur Suresi nin 60. Ayeti flöyle der: Yafll kad nlar n, ay p yerlerini açmamak kofluluyla örtülerini ç kartmalar nda bir günah yoktur. Ayflegül ün annesi 58 yafl ndad r; yani Kur an n örtülerini ç kartmalar günah de ildir dedi i bir yafltad r. Gerçekte, Ayflegül ün bafl n örtmemekle Kur an a göre günah ifllemiyor durumda olan annesi, Ayflegül ün gözünde bafl n örtmedi i için din u runa katli vacip olan bir kad nd r!.. Ayflegül, nas l olup da, annesinin Kur an da günah dahi say lmayan bir davran fl n, Kur an buyru unca katli vacip bir davran fl olarak görüp, öz anas n 30 yerinden b çaklam fl, gözlerini oyarak, kollar n keserek slam ad na k t r k t r do ram flt r?.. Bu sorunun yan t n öncelikle bütün Müslümanlar, sonra da yüre inde insan sevgisi tafl yan herkes düflünmelidir. Ayflegül, psikiyatri klini ine gönderilmifl!!! E er Ayflegül Kur - an do ru anlam fl olsayd, ne ana katili olur, ne psikiyatri klini ine giderdi. Bu olay bize Kur an do ru anlaman n önemini ve ayd nlar n bu do rultuda çal flmalar yapmas n n gereklili ini bir kez daha kavratm flt r. Mehmet Akif Ersoy, Kur an da geçen pek çok kavram yanl fl çevirip yanl fl anlad m z gerçe ini vurgulayan ilk Müslüman ayd nlar m zdan biridir. Bu nedenle Dil ve Din / Kur - an Do ru Anlamak kitab m n 1994 te yap lan ilk bas m na onun flu sözleriyle bafllamay uygun görmüfltüm: - Biz Müslümanlar, ben öyle görüyorum, Allah ile pek laubaliyiz! Zannediyoruz ki, Cenab- Hak oturdu umuz yerden isteyivermekle hat r m z için ilahi kanunlar n de ifltirir. Zavall bizler. Sana emeksizce yaflamak, çal flmaks z n amac na eriflmek hakk n, böyle bir ümidi kim veriyor? Müslümanl k galiba. Belki. Öyle ya, Müslümanlar Allah n sevgili kullar d r. Hani Müslümanl k bir uhuvvet (kardefllik) husule getirecekti? Nerede? Bugün Müslümanlar kadar müteferrik (da n k), mütefleddit (kat - laflm fl) bir millet var m? Her tarafta Müslümanl k cehalet, Müslümanlar ise sefalet içinde mahvolup gidiyor... Müslümanl k bize dünya için bir hayat- tayyibe (temiz ve yüksek bir yaflam düzeyi) va d ediyordu. Neye vermedi? flte hep bizim cehaletimiz yüzünden. Müslümanlar n hepsi cahil; Arab cahil, Türkü cahil, Kürdü cahil, Arnavutu cahil, hepsi cahil. Hepimiz igvaata (k flk rtmaya) kap l yoruz. Hani, müminler kardefl idi? O halde nedir Müslümanlar n bu hali? 350 milyon mu, 400 milyon mu, cihanda bu kadar Müslüman var; flarkta var, garpta var, flimalde var, cenupta var; hepsi hirman içinde yafl yorlar. Biz diyoruz ki; Müslüman z o halde Allah bize tevfik (üstünlük, baflar ) vermelidir. Demek sen Müslümanl nla Allah minnet alt nda b rakmak istiyorsun. Ne kadar cüret. Ne kadar hamakat (ahmakl k). Do rusu, dünya dünya olal, gafletin cehaletin, körlü ün, sa rl n bu mertebesi ne görülmüfl ne iflitilmifltir. Do rusu, cehlin bu derecesi de mutlaka tahsil ile elde edilmek laz m gelecek. Ah, biz al k Müslümanlar. Nas l olmufl da bu kadar azim bir kitlenin umumu birden kötürümler gibi, hisden, hareketten mahrum kalm fl?.. Mehmet Akif Ersoy Görülece i üzere, Mehmet Akif in Müslümanlara söyledi i bu sözler, öyle yenilir yutulur türden de ildir. Üstelik Akif, flimdiki ço u elefltirmenler gibi, diyeceklerini yaz p, kendisi saklanan biri de de ildir. Yukar daki sözler, onun camilerde cemaatin yüzüne karfl yapt konuflmalardan al nm flt r. Akif, Müslümanlar n yüzy llarca süren bir uyuflukluk içinde al klafl p kald klar n, Müslümanlar n yüzlerine karfl, üstelik camilerde hayk rm flt r. Akif, bunun neden böyle oldu unu da anlamaya çabalam fl; nedenlerden birini sezgileriyle yakalam fl; ancak yeterince üzerine gidememifltir. Bak n neler söylüyor: - Kanaat i, tevekkül ü, sab r, hepsini yanl fl anlad k. Sab r nedir?.. Bize göre sab r, sureti mutlakada katlanmak demektir. Neye katlanmak? Her fleye. Daha do rusu katlan lmayacak fleylere. Mesela zelil (afla l k) olmaya, hakaret görmeye, dö ülmeye, sö ülmeye; özetle insanl k onurumuzu lekeleyecek musibetlerin hepsine. Aman yarabbi. Kur an ne söylüyor, biz ne anl yoruz. Sab r katlanmak de il, gö üs germektir. Neye gö üs germek? Sonunda katlan lmayacak ac lara katlanmak zt rab na mahkum olmamak için, önceden her türlü fledaide (zorbal klara), her türlü mezahime (s k nt lara), mertcesine, insancas na gö üs germek. Hele tevekkül hiç bizim anlad m z mahiyette mi? Tevekkül, Kur an n gösterdi i, Hadis in gösterdi i tevekkül, bütün esbaba sar ld ktan (tüm yollar 76 77

7 Atatürk bir din bilginiyle birlikte. denedikten) sonra olan tevekküldür. Biz cehaletimiz (bilisizli imiz) yüzünden dini bu hale getirdik. Din de bizi bu hale getirdi. slam dini bir miskinlik (uyuflukluk) dini oldu. Akif in bu sözleri, ö retiden sapm fl Müslümanlar kendine getiren bir tokat gibidir: - Dini bizler bu hale getirdik, Din de bizi bu hale getirdi... Bir de Atatürk ü dinleyelim; bak n o ne diyor: - Ulusumuz dil ve din gibi güçlü iki varl a sahiptir. Bu erdemleri hiç bir güç ulusumuzun yüre inden ve gönlünden çekip alamayacakt r ve alamaz... (Söylev ve Demeçleri, C. II, Sf ) Sorunun özü din de- il dildir. Kesin olarak bilinmelidir ki, Türk ulusunun ulusal dili ve ulusal benli i, bütün yaflam na egemen olacak ve esas kalacakt r... (Bursa, 5 fiubat 1933) 78 Atatürk ün Kur an - n Türkçe anlam n kitaplaflt rma iflini neden bir baflkas na de il de inatla Mehmet Akif Ersoy a verdi ini anlayabildik mi? Atatürk ün bu ye lemesinin bile bafll bafl na çok büyük bir anlam ve önemi oldu unu kavrayabildik mi? Atatürk le Akif aras nda uyuflmazl k varm fl gibi uydurulan olaylarla, Atatürkçülerin Akif e, Akifseverlerin Atatürk e düflman edilmesinin ne yaman bir dalavere oldu unu görebildik mi? Akif in sözleri üzerinde yeterince durduk mu? Kendisini laik olarak tan mlayanlar, Akif i anlad m? Peki ya laikli e karfl olanlar, onlar Akif i anlad m?.. Bob Dylan n Blowin in the wind flark ndan dizeler tak l yor usuma: Yan t dostum, yel ald gitti; yan t rüzgarda savruluyor... [Merakl s na not: fl bu yaz mla; 28 Aral k 1873 te do mufl; 27 Aral k 1936 da ölmüfl olan Mehmet Akif Ersoy u; do umunun 137. ve ölümünün 74. y l dönümüne denk gelen bu Aral k ay nda; ruhuna fatiha okuyarak, rahmetle ve sayg yla an yorum. Cengiz Özak nc / 15 Aral k 2010 / stanbul.] cengizozakinci@butundunya.com.tr