Vücut kompozisyonu genel olarak yağ, kemik, kas hücreleri, diğer organik maddeler ve hücre dışı sıvılardan oluşmuştur.

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Vücut kompozisyonu genel olarak yağ, kemik, kas hücreleri, diğer organik maddeler ve hücre dışı sıvılardan oluşmuştur."

Berkant Hanım
8 yıl önce
İzleme sayısı:

2 Vücut kompozisyonu genel olarak yağ, kemik, kas hücreleri, diğer organik maddeler ve hücre dışı sıvılardan oluşmuştur. Vücut Kompozisyonunu Etkileyen Faktörler Yaş Cinsiyet Kas Fiziksel Aktivite Hastalıklar Beslenme

Vücut Kompozisyonu ikiye ayrılır Yağsız Kütleler ; Kas, Kemik, Su, Sinir, Damar, Diğer organik maddeler Yağlı Kütleler Deri altı (depo) yağlar; Deri ile kas

3 Vücut Kompozisyonu ikiye ayrılır Yağsız Kütleler ; Kas, Kemik, Su, Sinir, Damar, Diğer organik maddeler Yağlı Kütleler Deri altı (depo) yağlar; Deri ile kas arasındaki yağlardır. Yapıları gereği ikiye ayrılır. 1-Kahverengi Yağlar: Memeli hayvanların yavrularında, insanların bebeklerinde ve kış uykusuna yatan hayvanlarda bulunur.

arasındaki yağlardır. Yapıları gereği ikiye ayrılır.

4 A, D, E gibi yağda eriyen vitaminler vardır. Rengi kahverengidir Mitokondria bulunur Yağ hücresi içerisinde kılcal kan damarları ve sempatik sinirler bulunur ATP sentezi olmadan çok yüksek ısı üretirler Sitogram pigmenti bulunur Norepinefrin, epinefrin ACTH bu yağların kullanılmasını hızlandırır.

damarları ve sempatik sinirler bulunur ATP sentezi olmadan çok yüksek ısı

Memeli ve bütün erişkinlerde bulunur İç ısıyı izole eder, destek

5 Rengi beyazdır Mitokondria yoktur Kılcal kan damarları bulunmaz Trigiliseridler halinde kanda ATP sentezlenerek enerjiye dönüşür Memeli ve bütün erişkinlerde bulunur İç ısıyı izole eder, destek doku vazifesi görür A, E, D ve K gibi yağda eriyen vitaminler vardır.

6 Kalp, karaciğer, akciğer, kemik iliği, böbrekler, endokrin bezleri, bağırsaklar, kaslar ve MSS inde bulunur. Tüm iç organların çevresini sararak dış darbelerden korurlar. Fazlalığı iç organların çalışmasını olumsuz etkileyebilir. İdeal Vücut Ağırlığında %15 erkekte, %25 bayanda yağ bulunur.

Tüm iç organların çevresini sararak dış darbelerden korurlar.

7 Su Altı Tartı Metodu Deri Altı Yağ Ölçüm Metodu Çap Ölçüm Metodu Çevre Ölçüm Metodu Vücut Kitle İndeksi Biolektrik Direnç Ölçüm Metodu Somatotip Ölçümler

8 Tanım / Prosedür : BMI vücut yoğunluğu (M) ve boy (H) göre hesaplanır. BMI=M /(H*H)tır. Vücut ağırlığı kilogram cinsinden ve boy ise metre cinsinden ifade edilir. Yüksek değerler genelde yüksek yağ yoğunluğunu ifade eder(5,6,7). Gerekli Malzemeler : Test skalası ve stadiometre(kilo ve boy ölçümü için) Avantajları : Basit ölçüm değerleriyle birlikte basit hesaplama Dezavantajları : BMI yüksek kas yoğunluklu sporcular için geçerli değildir. Diğer ölçüm yöntemlerinin tercihi önerilir.

Yüksek değerler genelde yüksek yağ yoğunluğunu ifade eder(5,6,7).

9 Vücut Kitle İndeksi (VKİ) VKİ = Vücut Ağırlığı (kg) / Boy2 (m) İdeal Kilo= Boy2 (m)x İdeal VKİ 20 24,9 Normal 25 29,9 Hafif Şişman 30 39,9 Şişman 40 ve üstü Aşırı Şişman Erkek Bayan Menapoz Sonrası İdeal VKİ =

10 Boy Inches Minimal risk (BMI 25 altı) Orta Düzey Risk (BMI ) Şişman Yüksek Risk (BMI 30 ve üstü) Obez 4'10" 118 lbs. or less lbs. 143 lbs. or more 4'11" 123 or less or more 5'0 127 or less or more 5'1" 131 or less or more 5'2' 135 or less or more 5'3" 140 or less or more 5'4" 144 or less or more 5'5" 149 or less or more 5'6" 154 or less or more 5'7" 158 or less or more 5'8" 163 or less or more 5'9" 168 or less or more 5'10" 173 or less or more 5'11" 178 or less or more 6'0" 183 or less or more 6'1" 188 or less or more 6'2" 193 or less or more 6'3" 199 or less or more 6'4" 204 or less or more

144 or less 145 173 174 or more 5'5" 149 or less 150 179 180 or more 5'6" 154 or less 155 185 186 or more 5'7" 158 or less 159 190 191 or more 5'8" 163 or less 164 196 197 or more 5'9" 168 or less

11 VKİ Örnek: 1,80 m boyunda 85 kg ağırlığında bir erkeğin A) VKİ =? B) Sınıflaması =? C) İdeal Vücut Ağırlığı =? A) VKİ = 85/(1,80x1,80) = 26,24 B) Sınıflaması = Hafif Şişman C) İVA = 22 x (1,80x1,80)=71,28 kg

13 Erkeklerde ideal vücut ağırlığı (Tartı ağırlığı (kg) (Tartı ağırlığı (kg) x % yağ oranı) 100 Örn. Vücut tartı ağırlığı 90 kg olan bir kişide vücut yağ oranı %20 olsun. = ( x 20) 100 = (90 18) = x 72 = kg. Görüldüğü gibi gerçek vücut ağırlığı kg. olan bu kişinin kg. fazladan yağ kilosu bulunmaktadır. Bayanlarda ideal vücut ağırlığı = 1.25 (Tartı ağırlığı )(kg) - (Tartı ağırlığı (kg) x Yağ Oranı) 100 Örn. Vücut ağırlığı 60 kg. olan bir kişinin vücut yağ oranı %30 olarak saptanmıştır. = 1.25 ( x 40) 100 = 1.25 (60 24) = 1.25 x 36 = 45 kg Görüldüğü gibi 15 kg. fazla yağ kilosu bulunmaktadır.

Görüldüğü gibi gerçek vücut ağırlığı 84.672 kg. olan bu kişinin 5.328 kg. fazladan yağ kilosu bulunmaktadır. Bayanlarda ideal vücut ağırlığı = 1.

Tanım ve Prosedür : Vücut yağ oranının skinfold kalınlık ölçümüyle tahminidir. Ölçümler vücudun 3-9 standart anatomik noktasından alınılarak yapılır. Çoğunlukla sağ bölge ölçülür.

14 Tanım ve Prosedür : Vücut yağ oranının skinfold kalınlık ölçümüyle tahminidir. Ölçümler vücudun 3-9 standart anatomik noktasından alınılarak yapılır. Çoğunlukla sağ bölge ölçülür. Testi yapan kişi ölçüm alınacak noktanın üzerindeki deriyi baş ve işaret parmağıyla kaldırır ve kas değil de derialtı adipoz dokuyu tutar. Kaliper kastan uzakta derinin bu noktasından 1 cm deriye tutturulur ve 2 sn beklenir. Bu ölçüm iki defa alınır. Eğer ölçümler birbirinden çok farklı ve büyükse üçüncü bir ölçüm alınır. Ardından ortalamaları alınır.

Testi yapan kişi ölçüm alınacak noktanın üzerindeki deriyi baş ve işaret parmağıyla kaldırır ve kas değil de derialtı adipoz dokuyu

15 Bayanlar : VYY = ( x triceps+ suprailiac+thigh) + ( x triceps+suprailiac+bacak ın karesi) - ( x yaş), Jackson, et al. (1980) Generalized equations for predicting body density of women. Medicine and Science in Sports and Exercise, 12:p D = ( x iliac+ crest) - ( x tricep),sloan, A.W., Burt A.J., Blyth C.S.: Estimating body fat in young women., J. Appl. Physiol. (1962);17:p %BF = ( x triceps+subscpular+supraspinale+karın+bacak+calf) , kolej öğrencileri örnek alınarak yapılmıştır. Yuhasz, M.S.: Physical Fitness Manual, London Ontario,University of Western Ontario, (1974)

0008 x iliac+ crest) - (0.00088 x tricep),sloan, A.W., Burt A.J., Blyth C.S.: Estimating body fat in young women., J. Appl. Physiol. (1962);17:p967-970. %BF = (0.

16 Skinfold Ölçümleri Biceps,riceps,chest,abdomen,suprailiac,subscapula,tig h,calf

Yağsız Vücut Kitlesi (kg) = Vücut ağırlığı Yağ kitlesi Örnek: 80 kg olan

17 Skinfold Ölçümleri Ölçüm Yerleri: Biceps, triceps, chest, calf abdomen, suprailiac, subscapula, tigh Yağ Kitlesi (kg) = Vücut ağırlığı X % Yağ / 100 Yağsız Vücut Kitlesi (kg) = Vücut ağırlığı Yağ kitlesi Örnek: 80 kg olan bireyin VYY %20 ise Yağ Kitlesi = 80 x 0,20 = 16 kg Yağsız Vücut Kitlesi = 80-16= 64 kg dır.

18 SKİNFOLD (DERİ ALTI YAĞ KALINLIĞI) ÖLÇÜMLERİ Sırt (sub-skapula) Triseps Biceps Göğüs (chest) Supra-iliak Karın (abdomen) Uyluk (thigh)

19 SKİNFOLD İLE YAĞ% HESABI Formül geliştirilmiştir. ZORBA Formülü ( % VY ) = X X X X X X X 7 ( Zorba, 1989 a ) Bu formülün uzun olması kullanımda bazı zorluklar doğuracağı dikkate alınarak : vücut ağırlığı ve 7 bölgeden elde edilen derialtı yağ kalınlıklarının milimetrik toplamlarından yararlanılarak aşağıdaki formül geliştirildi. (VY %) = (kilo) X (7 bölgenin skinfold toplamları (mm)) (Zorba, 1998b)

0737 X 7 ( Zorba, 1989 a ) Bu formülün uzun olması kullanımda bazı zorluklar doğuracağı dikkate alınarak : vücut ağırlığı ve

22 Tanım / Prosedür : Bel ölçümünün kalça ölçümüne bölümüyle elde edilen basit bir hesaplamadır. Gerekli Malzeme : Mezro Avantajları : Evde insanların rahatlıkla yapabilecekleri ve kendilerini izleyebilecekleri basit bir ölçüm metodudur

23 BKO = Bel (m) / Kalça (m) Sınıflama Erkek Bayan Düşük <0,85 <0,70 Orta 0,85-1,00 0,70-0,85 Yüksek >1,00 >0,85

24 BKO = Bel (m) / Kalça (m) Sınıflama Erkek Bayan Düşük <0,85 <0,70 Orta 0,85-1,00 0,70-0,85 Yüksek >1,00 >0,85

25 Tanım / Prosedür : Deneğin ilk olarak kuru ağırlığı bulunur. Denek en az giysiyle, özel bir oturağa oturtulur ve ciğerlerdeki bütün havayı vermesi istendikten sonra bütün vücudu suya batacak şekilde tanka sokulur. Daha sonra sualtı ağırlığı elde edilir. Hesaplama : Vücut Yoğunluğu= Wa/(((Wa-Ww)/Dw)-(RV + 100cc)), Wa=havadaki vücut ağırlığı (kg), Ww=Sudaki vücut ağırlığı (kg), Dw=Suyun yoğunluğu, RV=Akciğer residual kapasitesi, and 100cc gastrointestinal sistemde hapsolmuş hava miktarı.

26 Gerekli Malzeme : Hidrostatik Ağırlık Tankı, Tartı, Ağırlık Kemeri, Burun tıkacı. Avantajları : Bu yöntem en geniş kullanım alanına sahip vücut yoğunluğu ölçümü için kullanılan testtir. Dezavantajları : Pahalıdır. Tank sadece üniversitelerde ve büyük araştırma merkezlerinde bulunmaktadır. Ayrıca Akciğer residual kapasitesi ölçümü gerekmektedir. Buda sadece tahmin ile yapılır. Bunun tahmini 3 defa yapılan güçlü vital kapasite ölçümüyle yapılır

Elektrotlar ele ve bileğe, diğerleri ise ayak bileği ve ayağa yerleştirilir.

28 Tanım / Prosedür : Bu yöntem vücudun yağsız bölümünün elektrik geçirgenliğinin analizidir. Denek sırt üstü yatar ve yüzeye dokunmazken kolları ve bacakları yana açık durumda birbirinden uzaktadır. Elektrotlar ele ve bileğe, diğerleri ise ayak bileği ve ayağa yerleştirilir. Gerekli Malzeme : Bioelektrik Empedans Analizörü Avantajları : Çok hızlı ve basit bir yöntemdir. Dezavantajları : Malzemeler gerçekten pahalıdır. Ayrıca empedans ölçümleri vücut suyundan, ısısından, günün saatinden etkilenir. Bu yüzden Denekler çok iyi kontrol edilmelidir

30 Tanım / Prosedür : DEXA ölçüm aleti, ana yumuşak doku, yağ yumuşak dokusu ve kemik dokuyu iki yönlü X ışını ölçümleriyle yapmaktadır. Gerekli Malzeme : DEXA ölçüm aleti Avantajları : DEXA diğer iki kanallı ölçümlerden farklı olarak üç kanallı ölçümler yapmaktadır. Ayrıca bütün vücut kompozisyonu parametrelerini de tam doğrulukla vermektedir. Dezavantajları : Bu malzeme çok pahalıdır ve radyoloji hakkında deneyimli kişiler tarafından kullanılmalıdır. Ayrıca ölçüm sırasında denek 3-4 dk boyunca hareketsiz durması gerekmektedir

32 Biakromial çap Göğüs genişliği (chest witdt) Göğüs derinliği (chest depth) Biiliak çap Bitrokhanterik çap Femur bikondüler çap Ayak bileği (ankle) Humerus bikondüler El bileği (wrist)

33 Büst uzunluğu (trunk) Kulaç uzunluğu (arm span) Üst kol uzunluğu (upper arm) Ön kol uzunluğu (fore arm) Tüm kol (arm) Uyluk uzunluğu (thigh) Baldır uzunluğu (calf) Tüm bacak uzunluğu (leg)

34 Baş çevresi (head) Boyun çevresi (neck) Göğüs çevresi (chest) Omuz çevresi (shoulder) Karın çevresi (abdomen) Kalça (buttock) Fleksiyonda Biceps Ekstansiyonda Biceps Önkol (forearm) El bileği (wrist) Uyluk (thigh) Diz (knee) Baldır (calf) Ayak bileği (ankle)

Benzer belgeler

VÜCUT KOMPOZİSYONU PROF. DR. ERDAL ZORBA

VÜCUT KOMPOZİSYONU PROF. DR. ERDAL ZORBA VÜCUT KOMPOZİSYONU Vücut Kompozisyonu genel olarak yağ, kemik, kas hücreleri, diğer organik maddeler ve hücre dışı sıvılardan oluşmuştur. Vücut Kompozisyonunu yağlı