HAFTALIK EKONOMİ VE FİNANS BÜLTENİ İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ

Transkript

1 HAFTALIK EKONOMİ VE FİNANS BÜLTENİ İKTİSADİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜMÜ 29 Aralık 2008 / 50 İktisadi Araştırmalar Bölümü İzlem Erdem Müdür +90 (212) izlem.erdem@isbank.com.tr Figen Yılmaz Müd. Yrd. +90 (212) figen.yilmaz@isbank.com.tr Özgür Demirtaş İktisat Uzm. Yrd. +90 (212) ozgur.demirtas@isbank.com.tr Aslı Göksun Şat İktisat Uzm. Yrd. +90 (212) goksun.sat@isbank.com.tr Özge Çataklı Stj. İktisat Uzm. Yrd. +90 (212) ozge.catakli@isbank.com.tr Haftaya Bakış Geçtiğimiz hafta, ABD ve Avrupa daki Noel tatilinin de etkisiyle küresel piyasalarda görece sakin bir seyir izlendi. Diğer taraftan, gelişmiş ülkelerden gelen olumsuz veriler küresel ekonomik performansa ilişkin kaygıları artırarak, piyasalarda morallerin daha da bozulmasına sebep oldu. ABD de Kasım ayı tüketici harcamaları %0,6, kişisel gelirler %0,2 geriledi. Kasım da beklentilerin altında ve 407 bin olarak açıklanan yeni ev satışları verisi son 17 yılın en düşük seviyesine gerilerken, geçen yılın aynı ayına göre %35,3 azalmış oldu. İkinci el konut satışları ise Kasım da %8,6 geriledi. Öte yandan, konut fiyatları da son 8 ayın en büyük düşüşünü kaydetti. Analistler, ABD konut piyasasında toparlanmanın gelecek yıla kaldığını belirtiyor. İngiltere de GSYH, 3. çeyrekte %0,6 ile beklentilerin üzerinde azaldı. Bunun yanında, 1,2 trilyonluk kredi hacmine sahip 11,7 milyon adet mortgage uygulaması bulunan İngiltere de, konut fiyatlarının 2009 da %10 civarında düşeceği tahmin ediliyor. Açıklanan olumsuz veriler paralelinde gözler yeniden hükümetlerin alacağı önlemlere çevrildi. Japon hükümeti ekonomik canlanmayı sağlaması umuduyla $981 milyarlık tarihinin en büyük bütçesini onaylarken, dev bir ekonomik yardım paketi hazırlığında olan ABD Başkanı Obama da, ABD Kongresi nde destek arayışlarına başladı. Küresel ekonomik yavaşlama sinyalleri ile yaklaşık son 6 aydır keskin düşüşler yaşayan petrol fiyatları, hafta sonunda Orta Doğu da patlak veren çatışmaların ardından aniden yönünü yukarı çevirdi. Petrol arzı açısından kritik bir bölge olan Orta Doğu da yaşanan gelişmeler piyasalarda izlenmeye devam edilecek. Neden Önemli ABD Yeni Ev Satışları Verisi Yeni ev satışları, ABD konut piyasasındaki gelişmeleri yansıtan önemli bir veridir. Söz konusu veri, ev inşaatları ile mortgage kredileri açısından da önemli bir gösterge niteliğindedir. Ev satışlarının artması, konut finansman hizmetlerinden mobilya sektörüne kadar birçok alanda talebi canlandırmakta ve ekonomik faaliyetlere katkıda bulunmaktadır. Bu nedenle veri, konut piyasasındaki gelişmelerin yanı sıra ekonomik konjonktüre dair önemli ipuçları da vermektedir. ABD yeni ev satışlarının seyri, konut piyasası kaynaklı ekonomik dalgalanmanın yaşandığı bu dönemde piyasalar tarafından yakından izlenmektedir. Çin ekonomik aktiviteye yönelik kaygıların artması paralelinde gösterge faiz oranını 27 baz puan düşürerek %5,31 e indirdi. Japonya da sanayi üretimi Kasım da %8,1 ile rekor düşüş kaydetti. Ülkede işsizlik giderek artarken, tüketim harcamaları ise azalıyor. Toyota 2008 de $1,7 milyar ile ilk defa zarar beklediğini açıklarken, oto lastiği üreticisi Bridgestone kâr tahminini düşürdü. Hyundai ve Kia Motors gibi büyük otomotiv şirketlerin anavatanı olan Güney Kore de ise otomotiv ihracatının gelecek yıl %5,6 gerileyeceği tahmin ediliyor. Hazine Müsteşarlığı verilerine göre, merkezi yönetim kamu borç stoku Kasım ayı sonunda YTL379,5 milyara ve dış borçların toplam borç stoku içindeki payı %27,9 a ulaştı. Öte yandan, TCMB özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun Ekim ayı itibarıyla $139,4 milyar düzeyinde olduğunu açıkladı. Böylece, Eylül sonunda $145 milyara ulaşan özel sektörün dış borcu, Ekim ayında yaklaşık %3,9 gerilemiş oldu. Dünyanın en güçlü ekonomilerinin resesyona girdiği 2008 yılı sona ererken, 2009 da küresel ekonomik daralmanın yansımalarını daha derinden hissedeceğiz. IMF nin son tahminleri dünya ekonomisinin 2009 da sadece %2,2 büyüyeceğine işaret ederken, hükümetlerin ekonomileri düze çıkarmak adına atacakları adımlar gelecek yıl hayati önem taşıyacak. KAPANIŞ VERİLERİ (26 Aralık) İMKB : / $ : 1,4061 USD : 1,4971 $ / : 90,69 EURO : 2,1070 Petrol ($/varil) : 34,50 Gösterge Tahvil Bileşik Faizi : %17,05 Altın ($/ons) : 867,65

2 Hisse Senedi Piyasaları ENDEKS 19.Ara 26.Ara Değişim İMKB %1,12 İMKB %1,12 Sınai %1,89 Hizmetler %1,52 Mali %0,71 Hacim (milyon YTL) Ara 22.Ara 23.Ara 24.Ara 25.Ara 26.Ara İMKB Kaynak: İMKB İşlem Hacmi İMKB Endeksi Geçtiğimiz hafta, Noel tatili nedeniyle dış piyasalara paralel olarak, hisse senetleri piyasasında da önemli bir hareketlilik yaşanmadı. Hafta boyunca yatay ve hacimsiz bir seyir izleyen İMKB endeksi, haftayı %1,12 artışla, puandan kapattı. Yılın son haftasına girerken borsada, dış piyasaların yanı sıra yurt içinde IMF anlaşmasına yönelik gelişmeler ile önemli veri açıklamalarının takip edileceğini düşünüyoruz. Tahvil Bono Piyasaları TAHVİL BONO Değişim BİLEŞİK FAİZLERİ (%) 19.Ara 26.Ara (Puan) TRT140410T16 17,42 17,05 0,37 TRB240609T15 17,42 17,21 0,21 TRT230610T13 17,13 16,85 0,28 TRT050809T16 17,38 17,17 0,21 TRT130110T10 17,44 17,09 0,35 İMKB DİBS Fiyat Endeksi 127,90 127,65 %0,20 %15,00 %14,00 %13,00 %12,00 %11,00 %10,00 %9,00 %8,00 %7,00 %6,00 Ara.07 Oca.08 Beklenen Reel Faiz (%) Mar.08 May.08 Haz.08 Ağu.08 Eki.08 %7,97 Ara.08 Kaynak: İMKB Yılsonuna yaklaşırken tahvil bono piyasasında düşük hacimli bir seyir izlendi. Hafta sonuna doğru, TCMB nin bir sonraki toplantısında yeniden faiz indireceği ve yakında IMF ile anlaşmaya varılacağı yönündeki beklentiler ile faizler geriledi. 14 Nisan 2010 vadeli tahvilin bileşik faizi haftalık bazda %0,37 düşüş kaydederek Cuma gününü %17,05 ten kapattı. Tahvil bono piyasasındaki düşük hacimli seyrin bu hafta da devam edeceğini ve muhtemel alımlarla faizlerin %16,30 seviyesine kadar gerileyebileceğini düşünüyoruz. 2

3 Döviz Piyasaları DÖVİZ KURLARI 19.Ara 26.Ara Değişim Dolar (¹) 1,5084 1,4971 %0,75 Euro (¹) 2,1198 2,1070 %0,60 Sepet (²) 3,1406 3,1195 %0,67 /$ Paritesi (³) 1,3916 1,4061 %1,04 $/Yen Paritesi (³) 89,12 90,69 %1,76 (¹) 15:30ʹda aç ıklanan TCMB döviz alış kurudur. (²) 1$ + 0,77 (³) Uluslararası piyasalardaki kapanış verileridir. / $ $ / 1, , , ,35 1, ,15 90 / $ $ / Geçen hafta Noel tatili nedeniyle döviz piyasaları düşük hacimli bir seyir izlerken, olumsuz açıklanan ABD makroekonomik verileri nedeniyle Dolar, Euro karşısında değer kaybetmeye devam etti. Diğer taraftan Japonya da ihracatın %26,7 düşmesine paralel olarak geçen hafta Dolar karşısında değer kaybeden Yen in hala güçlü olması Japonya yı karamsar bir havaya çekmiş bulunuyor. Yurtiçinde ise YTL; Euro ve Dolar karşısında değer kazandı. Bu hafta YTL nin sınırlı ölçüde değer kazanmaya devam edebileceğini düşünüyoruz. Öte yandan, Japonya Merkez Bankası nın (BOJ) güçlü Yen e müdahale etmesi bekleniyor. Eurobond Piyasaları EUROTAHVİL HAFTALIK DEĞİŞİM VIX Endeksi Değişim 19.Ara 26.Ara (Puan) EMBI+ Endeks 387,10 389,41 2,31 Spread Türkiye Endeks 274,72 275,65 0,93 Spread Kaynak: JP Morgan Ara.07 Oca.08 Şub.08 Şub.08 Mar.08 May.08 Haz.08 Ağu.08 Eki.08 43,38 Ara.08 Geçtiğimiz hafta Eurobond piyasasında Noel tatili nedeniyle düşük hacimli, ancak hafif yukarı yönlü bir seyir izlendi. Gelişmekte olan ülkelerin risk primleri haftalık bazda 14 baz puan gerileyerek 692 puan, Türkiye nin risk primi 11 baz puan azalarak 540 puan oldu. Küresel risk algılamasını gösteren VIX endeksi, geçen hafta bulunduğu 44,93 seviyesinden 43,38 seviyesine geriledi. 3

4 Emtia Piyasaları Altın Petrol $/ons 867, $/varil 34,50 Geçtiğimiz hafta dalgalı bir seyir izleyen altın fiyatları %3,7 artarak $/ons 867,65 düzeyine yükseldi. Bunda Dolar ın Euro karşısında değer kaybetmesi ve yatırımcıların güvenli limanlara yönelmesi etkili oldu. Dolar dan ve petrolden gelen olumsuz haberler altını daha güvenilir bir yatırım aracı haline getiriyor. Brent türü petrolün spot fiyatı geçtiğimiz hafta talebin hala çok düşük seviyelerde olması nedeniyle %15 gerileyerek $/varil 34,5 oldu. Fiyatlar hafta içinde $/varil 32,08 seviyesini gördükten sonra, Cuma günü BAE nin petrol üretimini kısacağı yönündeki haberlerin etkisiyle biraz toparlandı. Hafta sonunda Orta Doğu da patlak veren çatışmalar nedeniyle bu haftaya yükselerek başlayan petrol fiyatları üzerinde Orta Doğu da yaşanan gelişmeler etkili olacak. Bu Haftanın Gündemi 29 Aralık TCMB İktisadi Yönelim Anketi ve Reel Kesim Güven Endeksi 30 Aralık TÜİK Kasım Ayı Dış Ticaret Verileri (Tahminimiz İhracat: $8,75 Milyar, İthalat: $12,5 Milyar) ABD Aralık Ayı Tüketici Güven Endeksi (Piyasa Beklentisi: 45) 31 Aralık Hazine İç Borç Ödemesi (YTL864 Milyon) Hazine Ocak Ayı İç Borçlanma Stratejisi Hazine 2008 III. Dönem Dış Borç Verileri 2 Ocak TÜİK Aralık Ayı Enflasyon Verileri (Tahminimiz TÜFE: %0,4, ÜFE: %0,1) 4

5 Uyarı Notu: Bu rapor Türkiye İş Bankası A.Ş. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerin doğru ve tam olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Türkiye İş Bankası A.Ş. hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. İşbu rapor üzerinde Bankamızın telif hakkı olup, Bankamızın yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayınlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. 5