MADEN HUKUKUNDA İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ

Transkript

1 MADEN HUKUKUNDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Mehmet TOMBUL Maden Yük.Müh.-Hukukçu Maden İşleri Genel Müdürlüğü Daire Başkanı

2 Kurumun Anayasa dan Almış Olduğu Görev Yetki Ve Sorumlulukları Anayasanın 168. Maddesi Tabii servetlerin ve kaynakların aranması ve işletilmesi hakkında Tabii Servetler ve kaynaklar Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Bunların aranması ve işletilmesi hakkı Devlete aittir. Madenlerin aranması ve işletilmesi hakkı, belli bir süre için, gerçek ve tüzelkişilere devredilebilir. Devletçe yapılacak gözetim, denetim usul ve esasları Kanunla düzenlenmiştir. 2

3 ETKB Teşkilat Kanunu (3154 Sayılı Kanun) Madencilik yönetimi, Maden Dairesi adı altında, 3154 Sayılı Kanun ile (19/2/1985 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun), yürütülmekte iken; 505 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile ( tarih ve sayı, değişik 9 ncu maddesi,) Maden Dairesi, Görev yetki ve sorumlulukları yeniden tanımlanarak, Maden İşleri Genel Müdürlüğü adını almıştır. 3

4 Misyonumuz Enerji kaynaklarını ve doğal kaynakları iş sağlığı ve güvenliği ilkelerine uygun ve çevreye duyarlı şekilde ve verimli olarak değerlendirerek ülke refahına en yüksek katkıyı sağlamaktır. Vizyonumuz Enerjide ve doğal kaynaklarda güvenli bir gelecek. 4

5 MADENCİLİK SEKTÖRÜ MADEN 5 İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

6 TÜRKİYE MADENCİLİĞİNDE HUKUKİ DÜZENLEMELER Arazi Kanunu, 1858 İlk Yasal Düzenleme Havza-i Fahmiye, 1878 Taşocakları Nizamnamesi, 1901 Maadin Nizamnamesi, Sayılı Maden Kanunu, Sayılı Kanun, Devletçe İşletilecek Madenler Hakkında Kanun, 2840 Sayılı Kanun, 1983 Bor Tuzları ve Nükleer Enerji Hammadde İşletilmesi Sayılı Maden Kanunu, Sayılı Kanun, 1994, Trona ve Asfaltit Madenlerinin Özel Sektörce İşletilmesi 5177 Sayılı Kanun, 5 Haziran 2004, 5995 Sayılı Kanun, 24 Haziran 2010, Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği, 6 Kasım

7 MEVZUAT Ülkemizde madencilik faaliyetleri, tarihli 3213 sayılı Maden Kanunu ile yürütülmektedir sayılı Maden Kanunu: tarihinde resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5177 sayılı yasa, tarihinde resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5995 sayılı yasa ile çevresel hassasiyetler de dikkate alınarak günü şartlarına göre birçok maddesi yeniden düzenlenmiştir sayılı Kanun ile getirilen kriterler: Madencilik sektörü tek bir yasal çatı altında toplanarak sektörün arzuladığı tek mevzuat gerçekleştirilmiştir. Yatırımcıya daha fazla ruhsat güvencesi getirilmiştir. Madencilik faaliyetlerinin tabi olduğu izinlerin alınması basitleştirilmiş, bürokratik işlemler azaltılmış ve yasaklar yerine izin işlemlerinin belirli kurallar dahilinde alınması esası getirilmiştir. 7

8 MADENCİLİK FAALİYETLERİNE GENEL BAKIŞ 5995 sayılı Kanun ile getirilen kriterler: Madencilik faaliyetleri, profesyonel ve uluslararası standartlara uygun hale getirilmiş, Arama dönemi daha bilimsel ve teknik açıdan değerlendirilen ön arama, genel arama, detay arama olarak üç döneme ayrılmış, Öncelikle yeni ruhsat müracaatı sayısı yaklaşık %70 azalmış, Sektördeki gerçek yatırımcı olmayanlar ruhsatlarını terk etmeye başlamış, Kurumsal olarak güçlü yerli ve yabancı şirketler madencilik sektöründe yatırım yapmaya başlamış, Madencilik yatırımları ile diğer yatırımların çakışması durumu en az 3 Bakandan oluşan Kurul ile çözüme kavuşturulmuştur. 8

9 Maden Potansiyelimiz Ülkemiz, üzerinde bulunduğu jeolojik yapının bir sonucu olarak dünyada kendi hammadde gereksiniminin önemli bir bölümünü karşılayabilen maden çeşitliliğine sahip nadir ülkelerden biridir. Bor madeni, endüstriyel hammaddeler, mermer gibi bazı madenlerde dünya ölçeğinde rezerve sahip olmamızın yanı sıra başta krom, manyezit, feldspat, kil, kömür, altın ve gümüş rezervleri olmak üzere, sanayi sektörü için gerekli hammaddeleri karşılayabilecek büyüklükte rezervlere sahip nadir ülkelerden biri konumundadır. Doğal kaynakların, insanların yaşamındaki önemi herkes tarafından bilinmektedir. Türkiye, Dünyada 132 ülke arasında yapılmış bir çalışmada toplam maden üretimi itibariyle 28. üretilen maden çeşitliliği açısından da 10. sırada yer almıştır

10 Maden Potansiyelimiz Dünya bor rezervinin %72 si, Doğal taş rezervinin % 40 ı metal maden rezervlerinin %0.4 ü, endüstriyel hammadde rezervlerinin %2.5 i, ülkemizde bulunmaktadır. MTA Genel Müdürlüğünce yapılan araştırmalar sonucunda ülkemizde 1,3 milyar ton taş kömürü ve 14 milyar ton un üzerinde linyit rezervi tespit edilmiş olup yapılacak yeni araştırmalarla bu miktarın artması beklenmektedir. Ülkemizde yapılan araştırmalarda, 650'ye varan renk ve dokuda mermer çeşidinin bulunduğu belirlenmiştir. Toplam rezervimiz 7,5 Milyar m 3 olup, bu günkü verilere göre; dünya doğal taş rezervinin yaklaşık % 40 ı Türkiye de bulunmaktadır

11 Maden Potansiyelimiz Türkiye altın potansiyelinin toplam 267 adet altın yatağı içinde 6500 ton olduğu tahmin edilmektedir. Genel Müdürlüğümüzce verilmiş ruhsat sahalarında yapılan incelemeler sonucunda 700 ton görünür altın rezervi ve 1926 ton gümüş rezervi tespit edilmiştir. Dünya da ikinci büyük soda külü rezervi olan Beypazarı Trona yatağını işletmek üzere kurulan tesis, yılda 1 milyon ton soda külü, 100 bin ton sodyum karbonat üretimi ile dünya tüketiminin %2,5 ini karşılamaktadır. Madencilik sektörüne ivme kazandırmanın yolu, sektörle ilgili yapılacak Yasal düzenlemelerden geçmektedir yılında Maden Kanunu kapsamına alınan mermer ihracatının 3 milyon dolardan günümüzde 2,2 milyar $ seviyesini geçmesi, yasal düzenlemenin önemini açıkça göstermesi bakımından son derece önemlidir

12 Madenciliğin Ekonomiye Katkısı

13 Maden Üretimi-Tüketimi İle Sanayileşme Arasındaki İlişki ( ) 1800 lerde Avrupa da başlayan sanayileşme hamlesini 1900 lerde ABD de ele geçirdi 2000 de ise Çin sanayileşmede başı çekmektedir

14 Etkisi Çin, dünyada en çok madenin üretildiği ve tüketildiği bir ülke konumuna gelmiştir. Çin ülkesine çekmeyi başardığı yaklaşık 1,5 trilyon dolarlık doğrudan yabancı sermaye yatırımları sayesinde sanayileşme yarışında bugün en önde yer almaktadır yılından itibaren Çin in ani talep artışı karşısında dünya maden üretimi Çin in maden talebini karşılayamamıştır. Arz-talep arasındaki boşluktan dolayı dünyada enerji ve metal fiyatları hızlı bir şekilde artma eğilimine girmiştir. Çin in yıllık kömür üretimi son beş yılda ikiye katlanmış ve 3 milyar tonu geçmiştir. Çin de her hafta yeni bir termik santral açılışı yapılmaktadır

15 Maden Tüketimi Yatmaktadır. 19 ncu yüzyılda en çok maden üretimi Avrupa da yapılmış ve dolayısıyla dünyada ilk sanayileşme Avrupa da gerçekleştirilmiştir. 20 nci yüzyılda ise en çok maden üretimi ABD de yapılmıştır. Günümüzde ise maden üretimi ve tüketiminde başı çeken ülke Çin dir

16 MİNERAL HAMMADDELERİN DIŞ TİCARETİ Altın, Trona, Çinko Konsantresi,... NET İHRACAT 0,4 milyar ABD Örneği Madenciliğin Ekonomideki Rolü (USGS Mineral Commodity Summaries 2006) YAKIT DIŞI MİNERALLERİN A.B.D. EKONOMİSİNDEKİ ROLÜ (2006 Ortalamaları) Kaynak: USGS Mineral Commodity Summaries KATMA DEĞER YARATMA ÇARPANI X1 x8 Bakır, demir cevheri, Kum, Çakıl, Taş... Toplam Değer : 64,4 milyar $ GERİ KAZANILAN METAL VE MİNERAL ÜRÜNLERİ İŞLENEN MİNERAL HAMMADDELER Alüminyum, Tuğla, Çim ento, Bakır, Gübre, Çeli k, vs... Satış Değeri: 542 milyar $ x24 MİNERAL MALZEMELER KULLANAN SANAYİNİN GSMH ye KATMA DEĞERİ Toplam Değer: milyar$ A.B.D. EKONOMİSİ GSMH : milyar$ Alüminyum,Cam, Çelik, vs. Hurda Değeri 18 milyar $ HURDA DIŞ TİCARETİ İŞLENMİŞ MİNERAL HAMMADDELERİN DIŞ TİCARETİ Metaller, Kimyasallar, v s. Net İthalat: 64 Milyar$ %5.1 %16 Altın, Çelik, vs... Net İhracat : 6.4 milyar $ %0.6 GSHM içindeki paylar Tarihsel olarak sanayileşme madencilik üretimindeki gelişme ile paralel olmuştur. Madencilik diğer sanayilerle doğrudan ilişkili katma değer sağlayan lokomotif sektörlerden biridir. Maden ve madenciliğe dayalı sanayilerin ABD ekonomisi içindeki payı %16'dır. Rusya nın 318 milyar $'ı bulan toplam ihracatının yaklaşık %80'i madencilikten kaynaklanmaktadır. Ülkemizin toplam maden ihracatı yıllık yaklaşık 3.5 milyar $'dır. Maden ve madenciliğe dayalı sanayilerimizin ekonomiye katkısı ise yaklaşık milyar $'dır

17 Madenciliğin Ekonomideki Rolü Kişi başına tüketilen maden miktarı o ülkenin gelişmişliği ile doğru orantılıdır t 16 t ABD de kişi başına 21 ton, Avrupa da 16 ton Türkiye de yılda 6 ton maden tüketilmektedir t 0 ABD Avrupa Türkiye

18 Yeni Zelanda da Arazi Kullanımından Sağlanan Gelir Araştırmasının Sonuçları Yeni Zelanda da 10 dönüm alandan sağlanan madencilik geliri sebzeciliğe göre 90 kat, mandıracılığa göre 298 kat, hayvancılığa göre 972 kat daha fazladır 10 Dönüm alanda madencilikten sağlanan gelir $ 10 Dönüm alanda sebzecilikten sağlanan gelir $ 10 Dönüm alanda mandıracılıktan sağlanan gelir $ 10 Dönüm alanda hayvancılıktan sağlanan gelir 395 $ 10 Dönüm alanda Korunmuş alanlardan (Sit,Milli Park, vs,) sağlanan gelir 4 $

19 Türkiye nin Maden Üretimi İnşaat malzemesi+çimento : 290 Milyon Ton (%62 ) Linyit Kömürü : 90 Milyon Ton (%19 ) Endüstriyel Hammaddeler : 58 Milyon Ton (%12 ) Metalik Madenler : 19 Milyon Ton (% 4 ) Mermer-Traverten : 13 Milyon Ton (% 3) TOPLAM : 470 Milyon Ton (%100) Kişi başına düşen ham metal madeni üretimi Kişi başına düşen yıkanmamış kömür üretimi Kişi başına düşen ham endüstriyel maden üretimi Kişi başına düşen agrega (mıcır ) üretimi Kişi başına düşen toplam maden tüketimi 0.2 Ton / Yıl 1.2 Ton / Yıl 0.8 Ton / Yıl 3.9 Ton / Yıl 6.1 Ton / Yıl Kaynak : MİGEM

20 RUHSAT MÜRACAATI yılları arasında müracaat durumu: İlk Müracaat Sayısı İlk Müracaattan Düzenlenen Ruhsat Sayısı (AR+İR)

21 21

22 MADEN GRUBUNA GÖRE TÜRKİYE GENELİ RUHSAT DAĞILIMI 22

23 (KANUN YÜRÜRLÜK TARİHİ) SAYILI KANUNDAN ÖNCE VE SONRASI RUHSATLARIN DURUMU ARAMA İŞLETME Sayılı Kanun öncesinde e çıkan toplam ruhsat sayımız, itibariyle adete düşmüştür. Ruhsat sayısının arama ve işletme olarak dağılımı grafikte gösterilmiştir. 23

24 45,09 43,23 47,05 59,20 74,14 96,11 119,37 124,17 186,89 300,56 315,80 364,21 DEVLET HAKKI Örnek: Kalker için 0,70-1,30 TL arasında ocakbaşı satış bedeli alınıyordu. Kanundan sonra Ocak Başı fiyatının hesaplanmasına yeni kriterler getirilmiştir. Örneğin Kalker yeni dönemde (2013 yılı için) 5-6 TL alınmıştır. 400,00 YILLARA GÖRE DEVLET HAKKI (Teşvik İndirimi Yapıldıktan Sonra) (MİLYON TL) 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,

25 İHALE YILLAR İHALE EDİLEN RUHSAT SAYISI İHALE SONUCU DÜZENLENEN RUHSAT SAYISI İHALE GELİRİ (x 1000 TL)

26 YILLAR İTİBARİYLE DENETLENEN SAHA SAYILARI: Özellikle yer altı madencilik faaliyetleri uygulanan ocaklarda her yıl, Diğer işletmelerin ise en az üç yılda bir denetlenmesi sağlanmaktadır. Denetimlerde projesine aykırı, can ve mal emniyeti sağlanmadan çalışılan ocakların faaliyetleri durdurulmaktadır. Örneğin 2013 yılında toplam 3261 adet sahanın çeşitli nedenlerle faaliyetleri durdurulmuştur. 26

27 İHRACAT 2002 yılında 684milyon dolar olarak gerçekleşen maden ihracatımızda yıllar itibariyle istikrarlı bir şekilde artarak devam etmiş, 2013 yılında 2002 ye göre 7 kat artarak 5,04 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Yıllar itibariyle ihracat değerleri grafikte gösterilmiştir. İHRACAT (X1000 $) Kaynak: İMİB,

28 2013 YILI MADEN İHRACATININ SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI 2013 yılında İhraç edilen maden ürünü grupları arasında doğal taş ürün grubu yaklaşık %44 pay ve 2,22 milyar dolar ile ilk sırada yer almış olup maden ihracatının sektörlere göre dağılımı grafikte gösterilmiştir. İHRACAT ( milyon $) ,00% 34,98% 16,00% 5,00% Doğal taşlar Metalik Cevherler Endüstriyel Hammaddeler Diğerleri 252 Kaynak: İMİB,

29 MADENCİLİK SEKTÖRÜNÜN GSYH İÇERİSİNDEKİ PAYI 29

30 30

31 YILLAR İTİBARİYLE İHRACAT RAKAMLARI 31

32 32

33 33

34 34

35 3213 SAYILI MADEN KANUNUNUN AMACI; Madenlerin aranması, İşletilmesi, Üzerinde hak sahibi olunması ve Terk edilmesi ile ilgili esas ve usulleri düzenlemektedir. 35

36 RUHSATLANDIRMA SÜRECİ 36

37 ARAMA RUHSATI 37

38 KİMLER MADEN RUHSATI ALABİLİR? Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, Tüzel kişiliği sahip özel şirketler Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile müesseseleri, Bu kurumların bağlı ortaklıkları ve iştirakleri maden üretmek üzere ruhsat alabilir. (Not: Türkiye de kurulmuş Yabancı ortaklı şirketler) 38

39 MADEN GRUPLARI I (a b) Grubu Madenler VI. Grup Madenler II (a b) Grubu madenler Maden Grupları V. Grup Madenler III. Grup Madenler IV. Grup Madenler 39

40 MADEN GRUPLARI I-a) Grubu Madenler Kum Ve Çakıl I- b) Grubu Madenler Tuğla-Kiremit Kili, Tras vb. madenler II- a) Grubu Madenler II- b) Grubu Madenler III. Grup madenler IV. Grup madenler Agrega üretiminde kullanılan madenler. Doğal Taşlar Eriyik Halde Bulunan Tuzlar, CO 2 Gazı, Hidrojen Sülfür Altın, Gümüş, Krom, Bor Mineralleri Feldispat, Bentonit. Kömür vb. madenler. V. Grup madenler Elmas, Safir, Yakut, vb Değerli Taşlar. VI. Grup madenler Uranyum, Toryum gibi Radyoaktif Mineraller Ve Diğer Radyoaktif Maddeler. 40

41 -I. ve II. (a) grubu için işletme ruhsatı. -II. (b), III., IV. ve VI. Gruplar için arama ruhsatı, -V. Grup için arama sertifikası Müracaatı yapılabilir. 41

42 2 AYLIK SÜRE İÇİNDE YAPILMASI ZORUNLU OLANLAR Hedef saha ile ilgili Ön İnceleme Raporu, Arama faaliyetlerinin ne şekilde yürütüleceğini gösteren Maden Arama Projesi, Arama dönemi faaliyetlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli olan Mali Yeterlilik Belgeleri, Arama Ruhsat Harcı ve Teminatının yatırıldığına dair makbuz asılları, Genel Müdürlüğe verildiği takdirde 1 YILLIK ÖN ARAMA RUHSATI verilir. 42

43 43

44 ARAMA RUHSATI DÖNEMLERİ ÖN ARAMA Tüm Gruplar 1 YIL GENEL ARAMA II (b), III. ve V. Gruplar 1 YIL GENEL ARAMA IV. ve VI. Gruplar 2 YIL DETAY ARAMA IV. ve VI. Gruplar = 4 YIL 44

45 ÖN ARAMA DÖNEMİ Ön arama döneminde olmazsa olmaz şartlar: 1-Yüzey / mostradan örnek (numune) alınarak analiz yapılması/yaptırılması ve sonuçların teslim edilmesi, 2-Çalışma alanının yüzey jeoloji haritasının hazırlanması, tespit edilen mineral kaynakları varsa harita üzerinde gösterilmesi, 3-Maden jeolojisi haritasının hazırlanması ve jeolojik kesitlerinin yapılması, 4-Yukarıdaki faaliyetler için Maden Arama Projesinde taahhüt edilen Ön Arama Dönemi yatırım harcamalarının gerçekleştirilmesi, 5-Kaynak/rezerv raporunun hazırlanması gerekmektedir. Bunların yapılmaması durumunda ruhsat iptal olur. Yapılması ve yeterli olması durumunda ise Genel Arama Dönemine geçilir. 45

46 GENEL ARAMA DÖNEMİ (II (B), III. VE V. GRUP RUHSAT SAHALARI) Genel arama döneminde olmazsa olmaz şartlar: 1-Çalışma alanının detay topoğrafik haritasının hazırlanması, yarma, kuyu, galeri, sondaj, örnek (numune) alınan yerler vb. gibi noktaların gösterilmesi, 2-Yapılan kuyu, sondaj veya benzeri çalışmaların sonuçlarının verilmesi, 3-Ruhsat sahasının detay jeoloji haritasının hazırlanması ve kesitlerinin yapılması, 4-Çalışma alanını temsil edecek sayıda örnek (numune) alınarak test/analiz yapılması/yaptırılması ve sonuçlarının verilmesi, 5-Detay maden jeolojisi haritasının hazırlanması ve kesitlerinin yapılması, 6-Rezervin üç boyutlu olarak modellenmesi, 7-Yukarıdaki faaliyetler için Genel Arama Dönemindeki yatırım harcamalarının gerçekleştirilmesi, 8-Kaynak/rezerv raporu hazırlanması gerekmektedir. 46

47 GENEL ARAMA DÖNEMİ (IV. VE VI. GRUP RUHSAT SAHALARI) Genel arama döneminde olmazsa olmaz şartlar: 1-Ruhsat sahasının genel topoğrafik haritasının hazırlanması ve yarma, sondaj, örnek (numune) alınan yerler vb. gibi noktaların gösterilmesi, 2-Mostra haricinde ayrıca yarma ve/veya galeri, kuyu, sondaj vb. yapılması ve sonuçlarının verilmesi, 3-Örnek (numune)/örnekler alınarak test/analiz yapılması/yaptırılması ve sonuçlarının verilmesi, 4-Ruhsat sahasının detay jeoloji haritasının hazırlanması ve kesitlerinin yapılması, 5-Maden jeolojisi haritasının hazırlanması ve kesitlerinin yapılması, 6-Mineral kaynağı/rezervin iki boyutlu olarak modellenmesi, 7-Yukarıdaki faaliyetler için Genel Arama Dönemindeki yatırım harcamalarının gerçekleştirilmesi, 8-Kaynak/rezerv raporu hazırlanması gerekmektedir. 47

48 DETAY ARAMA DÖNEMİ Detay arama döneminde olmazsa olmaz şartlar: 1-Çalışma alanının detay topoğrafik haritasının hazırlanması ve yarma, kuyu, galeri, sondaj, örnek (numune) alınan yerler ve benzeri gibi noktaların gösterilmesi, 2-Yarma, galeri, kuyu, sondaj veya benzeri çalışmaların yapılması ve sonuçların verilmesi, 3-Çalışma alanını temsil edecek sayıda örnek (numune) alınarak analiz yapılması/yaptırılması ve sonuçların verilmesi, 4-Yapılan detay jeokimya haritaları ve/veya jeofizik haritalarının verilmesi, 48

49 DETAY ARAMA DÖNEMİ Detay arama döneminde olmazsa olmaz şartlar: 5-Yeraltı işletmeleri için detay yeraltı jeoloji haritasının hazırlanması ve kesitlerinin yapılması, 6-Rezervin üç boyutlu olarak modellenmesi, 7-Yukarıdaki faaliyetler için Genel Arama Dönemindeki yatırım harcamalarının gerçekleştirilmesi, 8-Kaynak/rezerv raporu hazırlanması gerekmektedir. Detay arama dönemi 4 yıl olup her yıl arama faaliyet raporunun verilmesi gerekmektedir. Her yılın sonunda Faaliyet raporunun verilmemesi yada yukarıda belirtilen çalışmaların yapılmaması durumunda ruhsat iptal olur. (HER YIL SONUNDA İPTAL DURUMU SÖZ KONUSU OLABİLİR) 49

50 İŞLETME RUHSATI 50

51 ARAMA RUHSAT DÖNEMİNDEN İŞLETME RUHSAT DÖNEMİNE GEÇİŞ - Arama ruhsat süresi sonuna kadar tespit edilen madenin rezerv bilgilerini de içeren arama faaliyet raporu, - Faaliyet sonrası işletme alanının çevre ile uyumlu hale getirilmesini de içeren işletme projesi ve - Talep harcının ödendiğine dair belge ile MİGEM e müracaatta bulunulması halinde işletme ruhsatı hakkı doğar. 51

52 İŞLETME RUHSATI VERİLMESİ MİGEM E verilen işletme projesindeki; Görünür, muhtemel ve mümkün rezerv bilgileri, Çevre ile uyum planı, Teknik ve mali diğer belgelerin, saha Mahallinde tetkiki yapılır. Yapılan mahallinde tetkik sonucunda yeterliliği sağlayan projeler kabul edilerek işletme ruhsatı düzenlenir. Ruhsat süresi en az 10 yıl olup toplam 60 yıldır. Bakanlar Kurulu Kararı ile bu süre uzatılabilir. 52

53 53

54 İŞLETME İZNİ VERİLMESİ İşletme ruhsatının yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içinde Kanunun 7 nci maddesi gereğince alınması zorunlu olan; - Çevresel etki değerlendirmesi kararı (ÇED) - Mülkiyet izni (Orman, özel mülkiyet, hazine vb), - İşyeri açma ve çalışma ruhsatı (GSM), - Genel Müdürlüğün kayıtlarına işlenmiş özel alan statüsündeki alan var ise bu alan ile ilgili diğer izinlerin alınması, - Çevre ile uyum teminatının yatırılarak makbuz aslının Genel Müdürlüğe verilmesi gerekmektedir. 54

55 İzin alanı 55

56 İş Sağlığı ve Güvenliği Ülkemizde İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili mevzuat Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) tarafından düzenlenmekte ve tüm sektörlerdeki faaliyetlerin İş Sağlığı ve Güvenliği yönünden denetimleri ÇSGB İş Teftiş Kurulu tarafından yürütülmektedir. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu tarihinde yürürlüğe girmiş olup Avrupa normlarına uygun olarak düzenlenmiş bir kanundur. Madencilik faaliyetleri ile ilgili İş Sağlığı Güvenliği ile ilgili ikincil düzenleme olan yönetmelikler de ÇSGB tarafından yayınlanmaktadır. 56

57 Maden Mevzuatında Can ve Mal Güvenliği Ülkemizde madenlerin aranması ve işletilmesine yönelik mevzuat Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) tarafından düzenlenmekte, maden arama ve işletilme faaliyetlerinin maden mevzuatına uygun yürütülmesine yönelik denetimler de Maden İşleri Genel Müdürlüğü elamanları tarafından yürütülmektedir. Maden Kanununda tarihinde yapılan bir değişiklik ile maden mevzuatına can ve mal güvenliği kavramı girmiştir. Madencilik faaliyetlerinde yer alan can ve mal güvenliği kavramı ile İş sağlığı ve güvenliği kavramları yer yer bir biri içine giriyor görülmekle birlikte iş sağlığı ve güvenliği faaliyet odaklı iken can ve mal güvenliği proje odaklı olarak değerlendirilmektedir. 57

58 BEYAN USULÜ: Madencilik faaliyetlerinin Kanun hükümlerine göre devamı süresince teknik ve mali konularda yapılan yazılı beyanlar ile yetkili kişilerce tanzim edilen raporlar doğru kabul edilir. Teknik elemanlar sadece ihtisas sahibi oldukları konularda beyanda bulunabilirler ve beyanları ile sorumludurlar. Ruhsat sahipleri ise teknik konular dışındaki tüm beyanlardan sorumludurlar.

59 Gerçek dışı veya yanıltıcı beyanda bulunmak suretiyle Kanun hükümlerinin uygulanmasını engelleyen ve haksız surette hak iktisabına sebep olan teknik elemanlar uyarılır. Gerçek dışı veya yanıltıcı beyanların üç yıl içinde tekrarı halinde teknik elemanların, Kanun gereğince yapacakları beyanlar bir yıl süreyle geçersiz sayılır. Fiilin her tekrarında hak mahrumiyeti uygulamasına devam edilir. Uygulanan uyarı ve hak mahrumiyeti, teknik elemanın bağlı bulunduğu mesleki teşekküle bildirilir.

60 Ruhsat sahiplerinin gerçek dışı veya yanıltıcı beyanda bulunulan ruhsatlarının teminatları irat kaydedilerek iki katına çıkarılır. Bu alandaki faaliyetler durdurulur. Bu fiilin ikinci kez ihlali halinde bir önceki ceza katlanarak uygulanır. Üç yıl içinde bu ihlalin üç kez yapılması durumunda teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir. Gerçek dışı ve yanıltıcı beyanlarla iktisap edilen haklar geri alınır.

61 Teknik nezaretçinin atandığı ruhsat sahasındaki faaliyetleri düzenli bir şekilde denetleyerek tespit ve önerilerini teknik nezaretçi defterine kaydetmesi zorunludur. Aksi takdirde teknik nezaretçi uyarılır. İkinci kez aynı ruhsat ile ilgili olarak bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda teknik nezaretçi hakkında altıncı fıkra hükümleri uygulanır. Teknik nezaretçi defterini, teknik nezaretçi ile ruhsat sahibi/vekili birlikte imzalar. Teknik Nezaretçi Defterinin ibraz edilmemesi veya EK- 4 de belirtilen şekilde düzenli tutulmaması halinde, ruhsat sahibine on yıl süreli işletme ruhsatları için belirlenen yıllık işletme ruhsat harcı tutarında idari para cezası uygulanır.

62 FAALİYETLERDE İZİNLER İlgili bakanlıkların mevzuatı gereği yapacakları inceleme ve denetimlerde; ruhsat alanlarında izni veren kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili kanun esaslarına uygun çalışılmadığının tespiti halinde, mevzuat çerçevesinde yapılacak işlemler MİGEM e bildirilmekte, çevre ve insan sağlığına zarar verdiği tespit edilen madencilik faaliyetleri gerekli önlemler alınıncaya kadar durdurulmaktadır. MİGEM KASIM

63 MADENCİLİK FAALİYETLERİNDE İZİNLER İmar alanları içinde kalan madencilik faaliyetleri, ilgili yerel merciden izin alınarak yapılır. Ruhsat alındıktan sonra imar alanları içine alınan maden sahalarına bu hüküm uygulanmaz. İmar planı bulunmayan alanlarda yapılan veya yapılacak olan madencilik faaliyetleri ile bu faaliyetlere bağlı geçici tesisler ve bunların müştemilatı için imar planı yapılmaz. İşletme ruhsatları çevre düzeni ve imar planları notuna işlenir. İmarsız alanlarda yürütülen madencilik faaliyetleri için gerekli olan geçici tesisler ve bunların müştemilatı, inşaat ve yapı kullanma iznine tabi değildir. Ancak, yapıların fen ve sağlık kurallarına uygun olması ve ilgili il özel idaresine bildirilmesi zorunludur. MİGEM KASIM

64 Teknik ve Daimi Nezaret Maden Kanunun 31 inci maddesi gereği Maden işletme faaliyetleri, maden mühendisi nezaretinde yapılır. Yeraltı üretim yöntemiyle çalışan işletmeler ile en az onbeş işçi çalıştıran açık işletmeler asgari bir maden mühendisini daimi olarak istihdam etmek zorundadır. Maden mühendisi istihdamı veya nezareti gerçekleşmeden üretim yapılması halinde ruhsat teminatı irad kaydedilerek faaliyet durdurulur..

65 Terk için ; Ruhsat alanında eski üretim boşlukları çevre ile uyumlu hale getirilir ve gerekli tedbirler alınır.

66 Terk talebinde bulunulan saha sahibi tarafından; Terk raporu, Son durum imalat haritası ve maden jeoloji haritası hazırlanır,dilekçe ile müracaat edilir, Herhangi bir nedenle hükümden düşmüş ruhsatın sahibi de gerekli emniyet tedbirlerini almak ve sahanın son durumunu gösterir teknik belgeleri Genel Müdürlüğe vermek zorundadır. Saha yerinde incelenir, eksikliklerin tamamlanması ve emniyet tedbirlerinin alınması için 6 ay süre verilir. Mücbir sebepler dışında bu süre içerisinde gerekli yükümlülükleri yerine getirmeyen ruhsat sahibine üç aylık ek süre verilir. Verilen bu sürede çevre ile uyum planı çerçevesinde gerekli güvenlik ve çevresel önlemlerin alınmaması durumunda tedbir alınana kadar sorumluluk ruhsat sahibinin olması şartıyla, bu durum valiliğe bildirilir

67 5995 SAYILI YASAYLA DEĞİŞİK 3213 SAYILI MADEN KANUNUN 29. MADDESİNDE CAN VE MAL GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER İşletme faaliyeti, projesine ve Kanunun ilgili hükümlerine göre yürütülür. İşletme projesine aykırı faaliyette bulunulması ve faaliyetlerin can ve mal güvenliği açısından tehlikeli bir durum oluşturduğunun tespit edilmesi halinde maden üretimine yönelik faaliyetler durdurulur. 67

68 CAN VE MAL GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER İşletme projeleri ve değişiklikleri uygulamaya konulmadan önce Genel Müdürlük onayının alınması zorunludur. Aksi takdirde faaliyet durdurulur. İşletme açısından tehlikeli durumların tespiti halinde, bu halleri gidermek için ruhsat sahibine altı aya kadar süre verilir, mücbir sebepler dışında bu süre uzatılmaz.. Bu süre sonunda projeye uygun faaliyette bulunulmaması veya tehlikeli durumun ortadan kaldırılmaması halinde teminat irad kaydedilerek işletme faaliyeti durdurulur 68

69 MADEN KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİNİN 34. MADDESİNDE CAN VE MAL GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER Açık işletme ya da yeraltı işletmesine geçişler ile üretimyöntemi ile ilgili değişikliklerin, uygulanmadan önce Genel Müdürlüğe bildirilmesi zorunludur. Aksi takdirde, sahadaki can vemal güvenliği ile ilgili çalışmalar dışındaki üretimile ilgili faaliyetler,değişikliklere ilişkin verilmesi gereken revize projenin onaylanmasına kadar durdurulur. Açık işletme ya da yeraltı işletmesine geçişler ile üretim yöntemi ile ilgili değişikliklerin, uygulanmadan önce Genel Müdürlüğe bildirilmesi zorunludur. Aksi takdirde, sahadaki can ve mal güvenliği ile ilgili çalışmalar dışındaki üretim ile ilgili faaliyetler, değişikliklere ilişkin verilmesi gereken revize projenin onaylanmasına kadar durdurulur. İşletmelerde hazırlık ya da üretim çalışmaları sürdürülürken şev açısı, basamak yüksekliği, basamak genişliği, heyelan, göçük, tahkimat, alt yapı gibi nedenlerle can ve mal güvenliği açısından tehlikeli bir durum oluştuğunun tespiti halinde, gerekli önlemlerin alınması ve çalışmaların yapılabilmesi için ruhsat sahibine altı aya kadar süre verilir. Mücbir sebepler dışında bu süre uzatılmaz. Bu süre sonunda projeye uygun faaliyette bulunulmaması veya tehlikeli durumun ortadan kaldırılmaması halinde teminat irat kaydedilerek can ve mal güvenliği ile faaliyetlerin projeye uygun hale getirilmesi yönündeki hazırlık faaliyetleri dışındaki işletme faaliyetleri durdurulur. 69

70 MADEN KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİNİN 34. MADDESİNDE CAN VE MAL GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER ık işletme ya da yeraltı işletmesinegeçişler ile üretimyöntemi ile ilgili değişikliklerin, uygulanmadan önce Genel Müdürlüğe bildirilmesi zorunludur. Aksi takdirde, sahadaki can vemal güvenliği ile ilgili çalışmalar dışındaki üretimile ilgili faaliyetler, değişikliklere ilişkin verilmesi gereken revize projenin onaylanmasına kadar durdurulur. Yeraltı işletmelerinde üretim çalışmaları sürdürülürken işletme projesine aykırı olarak; Yeraltındaki üretim faaliyetlerinin sürdürüldüğü alanların yerüstüne veya diğer kotlara iki ayrı yolla bağlanmadığı, Panolarda havalandırmanın birbirinden bağımsız olarak gerçekleştirilmediği, Yanıcı veya patlayıcı gaz geliri olabilecek ocaklarda yeterli cebri havalandırmanın yapılmadığı, Havalandırmanın projeye uygun tesis edilmediği, Hususların tespit edilmesi halinde can ve mal güvenliği ile faaliyetlerin projeye uygun hale getirilmesi yönündeki faaliyetler dışındaki üretim faaliyetleri durdurulur. Üretim faaliyetleri durdurulan sahalarda faaliyet durdurma nedenine yönelik gerekli tedbirlerin alındığının ruhsat sahibince Genel Müdürlüğe bildirilmesini müteakip teknik heyet raporu ile gerekli tedbirlerin alındığının tespit edilmesi halinde üretime yönelik faaliyetlere izin verilir. 70

71 Yeraltı işletmelerinde üretim çalışmaları sürdürülürken işletme projesine aykırı olarak; yeraltındaki üretim faaliyetlerinin sürdürüldüğü alanların yerüstüne veya diğer kotlara iki ayrı yolla bağlanmadığı, panolarda havalandırmanın birbirinden bağımsız olarak gerçekleştirilmediği, yanıcı veya patlayıcı gaz geliri olabilecek ocaklarda yeterli cebri havalandırmanın yapılmadığı, havalandırmanın projeye uygun tesis edilmediğinin tespit edilmesi halinde can ve mal güvenliği ile faaliyetlerin projeye uygun hale getirilmesi yönündeki faaliyetler dışındaki üretim faaliyetleri durdurulur.

72 ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME VE DENETİMLER A) Faaliyete başlamadan önce maden işletme projesinin uygunluğunun incelenmesi; B) Faaliyete geçen maden işletmelerinin denetimi. C) Maden işletmesinin terk edilmesi durumunda denetim. 72

73 Faaliyete başlamadan önce maden işletme projesinin uygunluğunun incelenmesi ; 1) Maden işletmesi için faaliyetin başlaması ve rezervin bitirilerek sahanın rehabilitasyonuna kadar her aşamasını içeren maden işletme projesinin incelenmesi 2) Maden varlığının ekonomik olarak işletilebilir olup olmadığının incelenmesi 3) Maden varlığının ortaya çıkarılması ile ilgili; Yüzey analizleri, Yarma, kuyu ve galeri çalışmaları, Sondaj çalışmaları ve sondaj logları, Yapılan her türlü analizler, Yapılan her türlü haritalandırmalar, Kaynak ve rezerv raporları, Arama faaliyetleri için yeterli harcamalar incelenir. Madendeki işletilebilir rezervin belgelenmemesi durumunda işletme ruhsatı verilmez, arama ruhsatı iptal edilir. 73

74 Faaliyete başlamadan önce maden işletme projesinin uygunluğunun incelenmesi ve denetimi; 4) Ruhsat sahasına ait bilgilerin incelenmesi. (Ruhsat ili, ilçesi, ruhsat sahibi, ruhsat ve izin talep alanları, projenin gerekçesi, termin planı vb.) 5) Maden üretimi yapılacak saha ile ilgili olarak altyapı durumu, istihdam durumu, arazi mülkiyeti, alınacak izinler ile ilgili bilgilerin incelenmesi. 6) Projenin teknik yönü ile ilgili olarak; maden yatağı ile ilgili bilgiler, topoğrafik harita, jeolojik harita, yapılan arama faaliyetlerinin (Yarma, galeri, kuyu, sondaj, numune alma işlemleri, jeolojik prospeksiyon vb.) incelenmesi. 7) Projeye konu madenin işletme yöntemi (açık işletme ve kapalı işletme), rezerv kazanım oranı, açık işletmelerde basamak yüksekliği, basamak genişliği, genel şev açısı, patlayıcı madde kullanım planının incelenmesi, 8) Kapalı işletme yöntemi ile çalışılan sahalar için; ocak yeri seçimi, kuyu, desandre, galeri uzunlukları, kesiti, kullanılacak teknik ve süreler, ayak uzunlukları, pano boyu, üretim yöntemi ve uygulanması, üretimde kullanılacak donanım, nakliye sistemi, tahkimat sistemi, havalandırma tekniği, havalandırma planı, su ile mücadele ve bununla ilgili donanım, yer üstünde kurulacak bina, tesis, kantar, silo vb. son durumu gösterir vaziyet planının uyguluğunun incelenmesi, 74

75 Havalandırma: Çalışma yapılan bütün yeraltı işletmelerinde uygun havalandırma sağlanır. Üretime başlamadan önce, her ocakta, uygun bir havalandırma sistemi kurulur. Ocaklarda; a) Sağlığa uygun solunabilir hava sağlanması, 75

76 Belirtilen şartların doğal havalandırma ile sağlanamadığı yerlerde, havalandırma bir veya daha fazla mekanik sistemle sağlanır. Havalandırmanın sürekliliğini ve kararlılığını sağlayacak tedbirler alınır. Mekanik havalandırma sistemi kullanılan ocaklarda hava akımı mümkünse doğal hava akımı doğrultusunda yönlendirilir. 76

77 Faaliyete başlamadan önce maden işletme projesinin uygunluğunun incelenmesi ve denetimi; 9) Maden ocağında üretilen madenin kullanım yeri, hangi sektörde kullanılacağı, ara ve uç ürün imalatında kullanılan tesis ve teknolojisi, cevher zenginleştirme tesisleri için metal denge değerlerini gösteren akım şeması, proses ve proses makineleri ile kapasitelerinin uygunluğunun incelenmesi, 10) Çevreye Uyum Planının bulunup bulunmadığının incelenmesi. 11) Diğer yatırım alanları ile (yol, havalimanı, baraj, enerji tesisleri, su isale hatları vb.) çakışıp çakışmadığının denetlenmesi. (Maden Kanununun 7. Maddesi/Kurul) 12) Kamu hizmeti ve umumun yararına ayrılmış olan yerlere mesafeler ile ilgili incelemeler. (Maden Kanununun 7. Maddesi) Yukarıda yer alan hususlar ile ilgili eksiklikler tamamlanıncaya kadar ruhsat verilmez. 77

78 Faaliyete Geçen Maden İşletmelerinin Denetimi 1) Maden işletme projesinin verilen projeye uygun tatbik edilip edilmediğinin yerinde denetlenmesi. 2) Maden ocaklarının denetlenmesinde; Şev açısı, Basamak yüksekliği, Basamak genişliği, Heyelan, Göçük, Tahkimat, Alt yapı gibi konularda tehlikeli bir durumun tespiti halinde, bu durumun düzeltilmesi için altı ay süre verilir. Bu süre sonunda tehlikeli durumun ortadan kaldırılmaması halinde faaliyetleri durdurulur. Yukarıdaki belirtilen hususların can ve mal emniyetini tehdit etmesi durumunda doğrudan üretim faaliyetleri durdurulur. 3) Maden işletmelerinde teknik ve daimi nezaretçi olup olmadığının denetlenmesi. (Bu zorunluluğun yerine getirilmemesi durumunda faaliyetler durdurulur.) 78

79 Ocak İçine Girilmeden Ocak Planının Kontrolü

80 Teknik Nezaretçi Defterinin Kontrolü

81 İşletme projesi ile verilen termin planında yapılacak üretimler gösterilmek zorundadır. Taban ve tavan yolları hazırlandıktan sonra üretim yapılır. Termin planında belirtilen alanda dışında çalışılması halinde, projeye aykırı çalışıldığından M.K 29 maddesi gereği üretim faaliyetleri durdurulur.

82 Üretim panosu plan görünüş

83 Yer altı üretim faaliyetlerinin yer üstüne en az iki ayrı yolla bağlanması gerekir. Aksi takdirde MK 29 maddesi ve MFUY 34/5. fıkrası gereği faaliyetler durdurulmakta dır.

84 KÖMÜR METAL RUHSAT SAHASI YERALTI FAALİYETLERİ DURDURULAN 76 84

85 Kanuna göre; a) Ruhsatın ait olduğu grup dışında, üretim hakkı olmayan diğer grup madenin üretilmesi ve/veya sevk edilmesi, b) Arama ruhsat döneminde izinsiz üretim veya verilen üretim izninden fazla üretim ve satış yapılması, c) Ruhsat sahibinin kamulaştırılan alanı kamulaştırma amacı dışında kullanması, ç) Galeri atımı yöntemi ile patlatma yapılması, d) Genel Müdürlükçe faaliyeti durdurulan sahalarda üretim faaliyetinde bulunulması, e) Ruhsat sahasında yapılan üretimlerin beyan edilmemesi, haksız yere hak iktisabı sayılır.

86 Gerçek dışı veya yanıltıcı beyanda bulunmak suretiyle Kanun hükümlerinin uygulanmasını engelleyen ve haksız surette hak iktisabına sebep olan teknik elemanlar uyarılır. Gerçek dışı veya yanıltıcı beyanların üç yıl içinde tekrarı halinde teknik elemanların, Kanun gereğince yapacakları beyanlar bir yıl süreyle geçersiz sayılır. Fiilin her tekrarında hak mahrumiyeti uygulamasına devam edilir. Uygulanan uyarı ve hak mahrumiyeti, teknik elemanın bağlı bulunduğu mesleki teşekküle bildirilir.

87 Teknik nezaretçinin atandığı ruhsat sahasındaki faaliyetleri düzenli bir şekilde denetleyerek tespit ve önerilerini teknik nezaretçi defterine kaydetmesi zorunludur. Aksi takdirde teknik nezaretçi uyarılır. İkinci kez aynı ruhsat ile ilgili olarak bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda teknik nezaretçi hakkında altıncı fıkra hükümleri uygulanır. Teknik nezaretçi defterini, teknik nezaretçi ile ruhsat sahibi/vekili birlikte imzalar. Teknik Nezaretçi Defterinin ibraz edilmemesi veya EK- 4 de belirtilen şekilde düzenli tutulmaması halinde, ruhsat sahibine on yıl süreli işletme ruhsatları için belirlenen yıllık işletme ruhsat harcı tutarında idari para cezası uygulanır.

88 Ruhsat sahiplerinin gerçek dışı veya yanıltıcı beyanda bulunulan ruhsatlarının teminatları irat kaydedilerek iki katına çıkarılır. Bu alandaki faaliyetler durdurulur. Bu fiilin ikinci kez ihlali halinde bir önceki ceza katlanarak uygulanır. Üç yıl içinde bu ihlalin üç kez yapılması durumunda teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilir. Gerçek dışı ve yanıltıcı beyanlarla iktisap edilen haklar geri alınır.

89 Teknik Nezaretçi: İşletmelerdeki faaliyetlerin teknik ve emniyet yönünden nezaretini yapan, Kanunun 29 uncu maddesi gereği faaliyet bilgi formunun hazırlanmasından sorumlu ve yetkili maden mühendisi şeklinde yapılmıştır. Teknik Nezaretçi Defteri: Muhafazasının sorumluluğu ruhsat sahibine ait olan, noter tarafından onaylanmış, teknik nezaretçinin raporunu yazdığı ve ruhsat sahibi/vekili ile birlikte imzaladığı defteri olarak tanımlanmıştır.

90 31. madde - Maden işletme faaliyetleri, maden mühendisi nezaretinde yapılır. Yeraltı üretim yöntemiyle çalışan işletmeler ile en az onbeş işçi çalıştıran açık işletmeler asgari bir maden mühendisini daimi olarak istihdam etmek zorundadır. Maden mühendisi istihdamı veya nezareti gerçekleşmeden üretim yapılması halinde ruhsat teminatı irad kaydedilerek faaliyet durdurulur. Maden mühendisi istihdamı/nezareti sağlanması ve teminatın yenilenmesi ile faaliyete izin verilir.

91 Teknik nezaretçi, maden işletmelerinin teknik ve emniyet yönünden nezaretini yaparak Kanun ve ilgili yönetmeliklerde yer alan görevleri yerine getirmekle sorumlu ve yükümlüdür. Teknik nezaretçi, sorumluluk alanı Genel Müdürlükçe onaylanmış ruhsat sahasının her yerinde görevi ile ilgili inceleme yapmak ve gerekli her türlü bilgiyi alma ve Kanun kapsamında gerekli önlemlerin aldırılması yetkisine sahiptir.

92 Teknik nezaretçi, nezaret görevini Kanun hükümleri kapsamında yürütür. Teknik nezaretçi, atandığı ve sorumlu olduğu ruhsat sahasının faaliyetlerini ve üretimlerini on beş günde en az bir defa denetlemek, tespitlerini ve önerilerini teknik nezaretçi defterine not etmek zorundadır. Aksi takdirde teknik nezaretçi uyarılır. İkinci kez aynı ruhsat ile ilgili olarak bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda teknik nezaretçinin Kanun gereğince yapacağı beyanlar bir yıl süre ile geçersiz sayılır. Fiilin her tekrarında hak mahrumiyeti uygulamasına devam edilir. Uygulanan uyarı ve hak mahrumiyeti Maden Mühendisleri Odasına bildirilir.

93 Teknik nezaretçi, görev aldığı işyerindeki faaliyetler ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, öneri ve önlemleri belirler. Ruhsat sahibi/vekili tarafından, bu öneri ve önlemler işyerinde çalışanların görebileceği şekilde ilan edilir ya da panoya asılır. Aynı zamanda içeriği Genel Müdürlük tarafından belirlenmiş ve noter onaylı "Teknik Nezaretçi Defteri ne rapor ederek ruhsat sahibine bildirir. Eksiklik ve aksaklıkların, öneri ve önlemlerin rapor edilmemesinden teknik nezaretçi, bunların yerine getirilmemesinden ruhsat sahibi sorumludur

94 Teknik Nezaretçinin Görev, yetki ve sorumlulukları d) Teknik nezaretçi, işyerinde yaptığı inceleme ve gözlemlerde işletme projesine aykırı faaliyette bulunulduğunu ve faaliyetlerin can ve mal güvenliği açısından tehlikeli bir durum oluşturduğunu tespit etmesi halinde maden üretimine yönelik faaliyetleri durdurur ve durumu ilgili kurum veya kuruluşlara bildirir.

95 Daimi Nezaretçi: İşletmede daimi olarak istihdam edilen maden mühendisi olarak tanımlanmıştır. Daimi nezaretçi, nezaret görevini Kanun hükümleri kapsamında yürütür. Daimi nezaretçi üretim yerindeki günlük faaliyetleri planlar ve yürütülmesini sağlar, can ve mal emniyeti yönünden tehlikeli bir durumun varlığı söz konusu olduğu zaman gerekli tedbirlerin alınmasına nezaret eder, hemen tedbir almanın mümkün olmadığının belirlenmesi halinde üretim faaliyetlerini önlemlerin alınmasına kadar durdurur. Daimi nezaretçi, görev aldığı işyerindeki faaliyetleri ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları gidermek amacıyla önlemleri belirleyerek ruhsat sahibine/rödövansçıya bildirir. Tedbirlerin alınmasına nezaret eder. Eksiklik ve aksaklıkların giderilmesini doğrudan ilgilendiren malzeme ve teçhizatın temin edilmesinden ruhsat sahibi/rödövansçı sorumludur.

96 Ocak Dışında Emici Aspiratör Kontrolü

97 Ocak İçindeki Erken Uyarı Sisteminin Kontrolü, El Gaz İzleme Aletleri İle Karşılaştırılması

98 Ocak İçi Tahkimatın Kontrolü, Parçalı Çelik Bağlardan Görünüm

99 Tahkimat Kontrolü

100 SONUÇ VE ÖNERİLER ETKB STRATEJİ PLANI KAPSAMINA GÖRE 100

101 Uluslararası standartlarda etkin, verimli ve güvenli madencilik yapılmasına imkan sağlayacak işletme ve denetim yapısı oluşturulacaktır. Madenlerde iş sağlığı ve güvenliğinin arttırılmasına, bu doğrultuda ilgili diğer kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör firmaları ile işbirliklerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile gerekli koordinasyon sağlanarak işletilen madenlerin güvenliği temin edilecektir 101

102 Çevre konusundaki ihtilafları azaltacak tedbirlerin tasarlanmasına, halkın ve yatırımcının bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır. Maden yatırımlarına özgü çevresel etkileri minimize eden uygulamaların geliştirilip yaygınlaştırılmasına çalışılacaktır. Hammadde tedarik güvenliğinin sağlanmasını teminen arama faaliyetlerinin arttırılacaktır 102

103 Ruhsatların yatırımcıların elinde atıl bir şekilde uzun süre tutulmasının önüne geçilmesi için yeni denetim mekanizmaları hayata geçirilecektir. Ülkemizde bulunmayan veya maliyeti yüksek olan kaynaklar için uluslararası etkinlik ihtiyacı göz önünde bulundurularak yurt dışında aktif arama ve işletme yapacak Türk şirketleri desteklenecektir. Madencilik faaliyetleri alanında yetkin kurumsal kapasite eksiği bulunmaktadır. Kurumsal kapasitenin geliştirilmesi konusunda iş adımları oluşturulacaktır. Kritik hammaddelerin belirlenmesine ve bunlara ilişkin rezerv tespitlerinin Tamamlanması için arama faaliyetlerine ilişkin olarak sağlıklı ve ortak bir veri tabanı oluşturulacaktır. 103

104 . Ülkemiz içinde ve dışında, enerji dışı doğal kaynak ve hammaddelerin arama faaliyetlerinin arttırılması ve bu hammaddelerin arz güvenliğinin bu yolla güvence altına alınması hedeflenmektedir. Ülkemiz için kritik ve stratejik olan hammaddeler için bağımsız bir strateji çalışması yapılması da bu hedefler arasında yer almaktadır. Ülkemizin sahip olduğu hammadde maden potansiyelinin bilinmesi ve gelişmelerin takip edilebilmesi için bu kaynaklara ilişkin entegre bir bilgi bankasının kurulması son derece önemlidir. Bu çalışmaların kurumsal kapasite geliştirme ve yeniden yapılanma çalışmaları ile paralel olarak yürütülmesi hedeflenmektedir. Özel sektörde sondajların arttırılmasına yönelik tedbirler alınacaktır. Arama ve işletmeye yönelik izin süreçleri, kolaylaştırıcı yönde revize edilecektir. 104

105 Kapsayıcı bir veri envanterinin diğer paydaşların katılımı ile oluşturulması, bu kapsamda tüm jeolojik bulguların (karot bilgi bankası da dahil) yer aldığı bir veri bankasının oluşturulması amacıyla yasal ve fiziki altyapının geliştirilmesi (fiziki ve elektronik veri tabanı şeklinde) çalışmaları yürütülecektir. Kamu ve özel sektör tarafından yapılan bütün sondajların numunelerinin bilgi bankasına gönderilmesi için gerekli yasal altyapı hazırlanacaktır. Güvenilir rezerv bilgilerinin üretilmesi amacıyla bilgi bankasına entegre Ulusal Rezerv Güvenilirliği Sistemi nin kurulmasına yönelik çalışmalar başlatılacaktır. 105

106 Kritik hammaddelerin aranmasını ve değerlendirilmesini teminen, öncelikle Ülkemiz için kritik hammaddeler belirlenecektir. Kritik hammaddeleri de içeren Ulusal Hammadde Strateji Belgesi ve Yol Haritası hazırlanacak ve 2018 yılı sonunda revize edilecektir. Rezerv ve Kaynak Güvenilirliği Sistemi nin oluşturulması ve uluslararası standartlarda arama yapılması konusunda altyapı çalışmaları yapılacaktır. Bakanlığımız içerisinde Ülkemiz enerji dışı doğal kaynaklar alanında politika üretebilecek ve bu politikaların uygulanmasını izleyecek ve koordinasyonu sağlayacak bir birim oluşturulacaktır. 106

107 Madenlerde proje denetimi yapısı gözden geçirilecek ve proje denetiminin en rasyonel ve sonuç odaklı şekilde yapılmasını teminen gerekli mevzuat altyapısı oluşturulacaktır. Madenciliğe dayalı sanayinin kontrol ve koordinasyonu, etkileşiminin takibi, izlenmesi amacıyla ilgili diğer bakanlıklarla iş birliği geliştirilecektir. Yatırım Ortamının İyileştirilmesi kapsamında yatırımlardaki mevzuat (Maden Kanunu ve diğer Bakanlıkların madenciliği ilgilendiren ilgili kanunları) uygulamalarından kaynaklanan sorunları çözmeye yönelik olarak diğer Bakanlıklarla da doğrudan irtibat içerisinde çalışılacak biridari yapı oluşturulacaktır. 107

108 e-devlet projesi kapsamında ruhsat sahiplerine verilen hizmetleri internet ortamına taşıyacak, kolay yönetilebilen, yönetimi kayıt altına alınabilen ve depolanabilen bir sistem kurulacaktır. Proje değerlendirme kriterleri net belirlenerek arama ruhsatı verilmesi aşamasında yeterlilik aranacaktır. 108

109 Ara ürün ve uç ürün envanteri çıkarılarak bu ürünlerin üretimine yönelik olarak sektörün düzenlenmesi sağlanacaktır. Ara ürün ve uç ürün üretimine yönelik olarak maliyet etkinliği ve ürün katma değerini arttıracak şekilde ileri teknoloji kullanılmasının teşvik edilmesi ve yaygınlaştırılması sağlanacaktır. Ara ve uç ürün üretimine yönelik olarak özellikle enerji girdisi maliyetlerini azaltacak teşviklere yönelik fizibilite çalışmaları yapılacaktır. Çevre ile ilgili etkileşimler paydaşlar ile birlikle ortak akıl çalıştaylarında belirlenecek ve çevresel etkileri minimuma indirecek uygulamalar tasarlanacaktır. 109

110 Konsantrelerdeki değerli minerallerin kazanılması amacıyla ilgili sektör ve kamu temsilcileriyle bir araya gelerek ortak akıl çalıştayları düzenlenmesi ve bir yol haritası oluşturulması çalışmaları gerçekleştirilecektir. Ülke içindeki tüm cevher hazırlama tesislerinin ve üretilen ürünlerin envanterinin çıkarılması, izlenmesi ve denetlenmesi amacıyla yasal düzenlemeler yapılacak ve gerekli altyapı oluşturulacaktır. Üretilen ve ithal edilen konsantre ürünlerden daha ileri aşama zenginleştirme ile elde edilebilecek değerli minerallerin kazanılabilmesi amacıyla, ihtiyaç duyulan entegre bir zenginleştirme tesisinin kamu, kamu-özel ya da özel sektör eliyle kurulması için gerekli araştırmalar ve fizibilite çalışmaları yapılacaktır. 110

111 İçinde değerli mineraller olan konsantre ürünlerin değerlendirilmesine yönelik piyasa mekanizmalarının hayata geçirilmesi için düzenlemeler yapılacaktır. Artıkların değerlendirilmesine yönelik yol haritası oluşturulacaktır. Madencilik yatırımlarına fizibilite çalışmalarına dayalı olarak başlanılması, bilinçli teknoloji seçimi yapılması, finansman gücü olan firmaların yatırıma yöneltilmesi, plansız yapılan madenciliğin önüne geçilmesi ve rekabetçi piyasa oluşumlarının desteklenmesi sağlanacaktır. Uluslararası standartlarda etkin, verimli ve güvenli madencilik yapılmasına imkan sağlayacak işletme ve denetim yapısının hayata geçirilmesi sağlanacaktır. 111

112 Verimliliği arttırmak üzere teknoloji ve verimli ekipman kullanımının özendirilmesi, bu konuda bilincin arttırılması çalışmaları yürütülecektir. Farklı alt sektörlerin ve hammaddelerin farklı teknolojiler ve süreçler gerektirdiğinden hareketle verimliliği arttırmak üzere bu sektörlerin gereklerini dikkate alan uygun yaklaşımlar geliştirilecektir. Verimli madencilik için rehberlik hizmetleri verilecektir. Piyasadaki rekabet yapısının takip edilmesi, rekabeti bozucu faaliyetlerin tespiti ve önlenmesi sağlanacaktır

113 Çalışmadan, yorulmadan ve üretmeden rahat yaşamanın yollarını aramayı alışkanlık haline getirmiş milletler evvela haysiyetlerini sonra hürriyetlerini daha sonrada istikballerini kaybetmeye mahkûmdur. Kazasız Sağlıklı, mutlu, başarılı bir yaşam dileklerimle. TEŞEKKÜR EDERİM