Güney Marmara Bölgesinde İzole Edilen Salmonella Serotiplerinin Dağılımı ve Antibiyotik Duyarlılıkları

Transkript

1 Türk Mikrobiyol Cem Derg 5():-7, 5 doi:.5/tmcd.5. Araştırma Güney Marmara Bölgesinde İzole Edilen almonella erotiplerinin Dağılımı ve Antibiyotik Duyarlılıkları Burcu DALYAN CİLO*, Gülşah Ece ÖZMEDİVEN*, Kadir EFE*, evasiye GÜLEŞEN**, Belkıs LEVENT**, Harun AĞCA*, Melda NTAŞ*, Cüneyt ÖZAKN* *Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı **Türkiye Halk ağlığı Kurumu, Mikrobiyoloji eferans Laboratuvarları Daire Başkanlığı ÖZET Amaç: almonella enfeksiyonları, tüm dünyada önemini koruyan başlıca halk sağlığı sorunlarındandır. almonella serotiplerinin belirlenmesi epidemiyolojik çalışmalar açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada; hastanemizde on üç yıllık süre içerisinde, farklı hasta örneklerinden etken olarak izole edilen almonella türlerinin serotip dağılımının ve antibiyotik duyarlılıklarının incelenmesi ve bölgemize ait epidemiyolojik verilerin sunulması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Ocak - Aralık tarihleri arasında izole edilen 58 adet almonella suşu dâhil edilmiştir. uşlar otomatize sistem ile almonella spp. olarak tanımlanmış ve antibiyotik duyarlılıkları belirlenmiştir. erotiplendirme Ulusal Enterik Patojenler Laboratuvar ürveyans Ağı (UEPLA) kapsamında ağlık Bakanlığı Türkiye Halk ağlığı Kurumunda (eski adıyla efik aydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı) yapılmıştır. Bulgular: uşlar farklı serotipe dağılmış, ü. Enteritidis, ü. Typhimurium, si. İnfantis, i. Newport, u. Kentucky olarak serotiplendirilerek çoğunluğu oluşturmuşlardır. Dışkı örneklerinden izole edilen iki adet. Umbilo ve bir adet. Chester suşu Türkiye den ilk kez bildirilen serotiplerdir. almonella suşlarında ampisilin, kloramfenikol, gentamisin ve trimetoprim sulfametoksazol duyarlılıklarında azalma saptanırken, sefotaksime duyarlılığın yüksek olduğu belirlenmiştir. onuç: Kurumumuzda on üç yıllık süreçte izole edilen almonella serotiplerinin dağılımının CDC, Avrupa ve ülkemiz verileriyle uyumlu olduğu gözlemlenmiştir. Anahtar kelimeler: almonella, serotiplendirme, identifikasyon, antibiyotik duyarlılık UMMAY erotype Distribution and Antimicrobial usceptibility Profiles of almonella solates from outh Marmara egion, Turkey Objective: almonella infections are one of the most important public health problems of the world. Determination of almonella serotypes is crucial for epidemiological studies. The aim of this study was to investigate the serotype distribution and antibiotic susceptibilities of almonella species which were isolated from various patient specimens as an etiological agent during a thirteen year- period and to present epidemiologic data from our region. Materials and Methods: This study includes 58 almonella strains isolated within the period extending from January to December. trains were identified as almonella spp. and antibiotic susceptibilities were determined by an automated system. erotyping has been performed in the Public Health Agency of Turkey of Ministry of Health, (former efik aydam Hygiene Center) as part of the National Laboratory-based urveillance Network of Enteric Pathogenes (UEPLA). esults: trains were distributed among different serotypes; mainly serotyped as. Enteritidis for,. Typhimurium for,. İnfantis for,. Newport for,. Kentucky for isolates. Two. Umbilo and one. Chester isolate which were isolated from faeces are the firstly reported serotypes from Turkey. A decreased susceptibility was detected against chloramphenicol, ampicillin, and trimethoprim / sulfamethoxazole in almonella strains while, susceptibility to cefotaxime was high. Conclusion: n our study the serotype distribution of almonella strains in thirteen years period was found to be consistent with the data from Europe, CDC and our country. Key words: almonella, serotyping, identification, antimicrobial susceptibility Alındığı tarih:..6 Kabul tarihi:.5.6 Yazışma adresi: Cüneyt Özakın, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Görükle / Bursa Tel: () 95 5 e-posta: ozakin@uludag.edu.tr

2 B. Dalyan Cilo ve ark., almonella erotiplerinin Dağılımı ve Antibiyotik Duyarlılıkları GİİŞ almonella enfeksiyonları halk sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Birçok ülkede gıda kaynaklı enfeksiyon etkenleri arasında almonella türleri ilk sıralarda yer almakta ve ülke ekonomilerine ciddi zararlar vermektedir (-). almonella genusu oldukça polimorfiktir ve çok sayıda serotip içerir. almonella enfeksiyonlarının ve salgınlarının, doğru ve tam değerlendirilmesi için, izole edilen suşların ayrıntılı biçimde tanımlanması gerekmektedir (,5). almonella izolatları Kauffmann-White şeması kullanılarak antijenik yapılarına göre hücre duvarında bulunan; somatik (O) antijeni, kapsüler (Vi) antijeni, flagellar (H) antijenlerine göre serotiplendirilmektedir. erotiplendirme; sürveyans, gıda kaynaklı salgınların tespiti, kontrolü ve önlenmesi, yeni türlerin ve geçiş mekanizmalarının belirlenmesi ve suşların epidemiyolojik sınıflandırması açısından önem taşımaktadır (5,6). Çalışmamızda Güney Marmara bölgesine hizmet sunan hastanemizde on üç yıllık süre içerisinde, hasta örneklerinden etken olarak izole edilen almonella türlerinin serotip dağılımının ve antibiyotik duyarlılıklarının belirlenmesi ve bölgemize ait epidemiyolojik verilerin sunulması amaçlanmıştır. GEEÇ ve YÖNTEM Çalışmaya Ocak - Aralık tarihleri arasında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Bakteriyoloji Laboratuvarına gelen 6 hastaya ait çeşitli örneklerden etken olarak izole edilen 58 adet almonella suşu dâhil edildi. Hasta örneklerinden izole edilen suşlar, biyokimyasal testler ve Phoenix (BD Diagnostics, ABD) otomatize sistemi, BD PHOENX NMC/D-55 paneli ile almonella spp. olarak tanımlandı ve antibiyotik duyarlılıkları belirlendi. erogrupların belirlenmesi için suşlara polivalan almonella O Antiserum O A- & Vi, O antiserum grup B (faktör,, 5, ), O antiserum grup D (faktör, 9, ), O antiserum grup D (faktör 9, 6) (DifcoTM) ile ayrıca monovalan almonella antiserum-vi (DifcoTM) ile üretici firmanın önerileri doğrultusunda aglütinasyon testi yapıldı. erotiplendirme için suşlar Ulusal Enterik Patojenler Laboratuvar ürveyans Ağı (UEPLA) kapsamında, Türkiye Halk ağlığı Kurumu Ulusal Enterik Patojenler eferans Laboratuvarına gönderildi. Bir hastanın, birden fazla örneğinde aynı serotip izole edildiğinde serotip dağılımı açısından yalnızca bir örnek değerlendirilmeye alındı. BULGULA Çalışmaya 6 hastadan izole edilen 58 almonella suşu dâhil edildi. uşların örneklere göre dağılımı incelendiğinde 8 inin dışkı, 5 sinin kan, 9 unun idrar, altısının yara, ikisinin balgam ve birinin periton sıvısı örneklerinden izole edildiği belirlendi. Farklı örneklerinde almonella üremesi olan hastanın sekizinde dışkı ve kan, ikisinde dışkı ve idrar, birinde idrar ve kan ve birinde ise yara ve kan örneklerinden izolasyon olduğu belirlendi (Tablo ). Çalışmaya alınan 6 almonella suşunun serotip dağılımı incelendiğinde,. Enteritidis Tablo. İzolatların örneklere göre dağılımı. Örnek Dışkı Kan Yara Balgam İdrar Periton sıvısı. İzolat* İzolat* *:Aynı hastaya ait birden fazla örnekte saptanan üremeler. ve. izolat olarak belirtilmiştir.

3 Türk Mikrobiyol Cem Derg 5():-7, 5 Tablo. - yılları arasında izole edilen almonella suşlarının serotip dağılımı. erotip Enteritidis. Typhimurium. Telaviv. Newport. Umbilo*. Virchow. Montevideo. Agona. Muenchen. İnfantis. Othmarschen. Chester *. Corvallis. Paratyphi B. Hadar. Kentucky. eading. Albany. Blockley. Mbandaka. Typhi. Kottbus *Türkiye den ilk kez bildirilen serotipler. (%58.),. Typhimurium (%9.),. İnfantis (%.9),. Newport (%.5),. Kentucky (%.), yedi. Virchow (%.9), altı. Paratyphi B (%.5), dörder. Typhi,. Agona,. Montevido,. Corvallis ve. Hadar (%.6), üç. Othmarschen (%.), ikişer. Telaviv,. Umbilo (%.8), birer. Muenchen,. Chester,. eading,. Albany,. Blockley,. Mbandaka ve. Kottbus (%.) izolasyonu olduğu belirlendi (Tablo ). erotiplendirmesi yapılan 6 almonella suşunun ampisilin, kloramfenikol, trimetoprim sulfametoksazol ve sefotaksime in-vitro duyarlılıkları Clinical and Laboratory tandards nstitute M- kriterlerine göre değerlendirilmiştir ve Tablo te sunulmaktadır (7).. Paratyphi B,. Typhi ve bir suş dışında. Virchow suşlarının test edilen antibiyotiklerin tamamına duyarlı olduğu saptandı.. Enteritidis,. Typhimurium,. İnfantis,. Newport suşlarında ampisilin ve kloramfenikole farklı oranlarda direnç olduğu belirlendi. İki. Enteritidis, sekiz. İnfantis, bir. Montevido ve bir. Albany suşu dışında suşların trimetoprim sulfametoksazole duyarlı olduğu gözlendi. Bir. İnfantis, bir. Newport ve bir. Montevido suşu dışındaki suşların tamamının sefotaksime duyarlı olduğu saptandı. TATŞMA almonella enfeksiyonları tüm dünyada önemini koruyan halk sağlığı sorunlarındandır. on yıllarda tifo insidansı azalmakla birlikte tifo-dışı almonella enfeksiyonlarında birçok ülkede artışlar olmuştur (8,9). almonella türlerinin epidemiyolojisi sürekli değişmekte, günümüzde gıdaların ve gıda amaçlı yetiştirilen hayvanların uluslarası ticaretinin artması, yeni epidemiyolojik serotiplerin ortaya çıkmasıyla ilişkilendirilmektedir (). erotip profillerindeki değişiklikler düzenli olarak yapılan izleme programlarıyla belirlenmektedir. Avrupa Birliği ülkelerinde 9 da bildirilen. doğrulanmış almonella enfeksiyonunun etken-

4 B. Dalyan Cilo ve ark., almonella erotiplerinin Dağılımı ve Antibiyotik Duyarlılıkları leri arasında başta. Enteritidis (%5.) ve. Typhimurium (%.) olmak üzere. İnfantis (%.6),. Newport (%.7). Virchow (%,7) ve. Derby (%.7) serotipleri yer almaktadır (). CDC nin 7 yılına kadar yayınladığı raporlarda insanlardan en sık izole edilen serotip. Typhimurium iken 8 yılından itibaren. Enteritidis in. Typhimurium un önüne geçtiği ve bunları. Newport un izlediği görülmüştür (-). Ülkemizde ise 99 lı yıllara kadar en sık izole edilen almonella serotipi. Typhimurium iken, yılından itibaren. Enteritidis insidansının giderek arttığı görülmektedir (-). Bununla uyumlu olarak hastanemizde yılları arasında, 5 almonella suşunun serotip dağılımının incelendiği çalışmada. Typhimurium (%87.7) en sık izole edilen serotip olarak saptanmış ve. Enteritidis (%7.7) ikinci sırada yer almıştır (). 999 yılında ise hastanemizde bir yıllık süreçte izole edilen almonella serotipleri içerisinde. Enteritidis in (%59.5),. Typhimurium un (%9.7) önüne geçerek en sık izole edilen serotip olduğu belirlenmiştir (5). Günümüzde. Enteritidis Türkiye de en yaygın görülen almonella serotipidir. Ekim 7-Ağustos 8 döneminde, efik aydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığında doğrulaması ve tiplendirilmesi yapılan 79 almonella suşunun farklı serotipe dağıldığı, en sık rastlanan serotiplerin sırası ile. Enteritidis (%6.7). Paratyphi B (%5.) ve. Typhimurium (%.) olduğu belirtilmiştir (). Çalışmamızda, on üç yıllık süreçte çeşitli örneklerden izole edilen 6 almonella suşunun serotip dağılımı incelendiğinde en sık izole edilen serotip. Enteritidis (%58.) olarak belirlenirken, bunu. Typhimurium (%9.),. İnfantis (%.9) ve. Newport (%.5) izlemiştir. Laboratuvarımızda etken olarak tanımlanan. Umbilo ve. Chester suşları Türkiye den ilk kez bildirilen serotiplerdir. almonella gastroenteritlerinde enfeksiyon genellikle tedaviye gerek kalmadan kendini sınırlar ve bir hafta içerisinde klinik iyileşme sağlanır. isk grubundaki hastalarda ve enterik ateşte ampisilin, kloramfenikol ve trimetoprim sulfametoksazol sıklıkla kullanılmış olan ve son yıllarda direnç gelişimi nedeniyle tercih edilmeyen antibiyotiklerdir (6-8). Bu çalışmada da antibiyotik duyarlılıkları incelenen 6 almonella Tablo. almonella serotiplerinin antibiyotik duyarlılıkları. Antibiyotik. Enteritidis (n= ). Typhimurium (n= ). İnfantis (n= ). Newport (n= ). Kentucky (n= ). Virchow (n= 7). Paratyphi B (n= 6). Typhi (n= ) Diğer* (n= ) Ampisilin 8 (%96.5) 5 (%.5) 5 (%65.) 8 (%.8) (%8.) (%6.7) (%9.9) (%9.) 7 (%7) (%) 7 (%) 6 (%) (%) 6 (%86.7) a (%.) Kloramfenikol (%99.) (%.7) 7 (%7.9) 6 (%6.) (%8.) (%6.7) (%9.9) (%9.) (%) 7 (%) 6 (%) (%) 8 (%9.) b (%6.7) Trimetoprim/ülfamethoksazol (%98.6) (%.7) (%.7) (%) (%.) 8 (%66.7) (%) (%) 7 (%) 6 (%) (%) 8 (%9.) c (%6.7) efotaksim (%) (%) (%9.6) (%8.) (%9.9) (%9.) (%) 7 (%) 6 (%) (%) : Duyarlı, : Orta Düzeyde Duyarlı, : Dirençli *:. Agona (n=),. Montevido (n=),. Corvallis (n=),. Hadar (n=),. Othmarschen (n=),. Telaviv (n=),. Umbilo (n=),. Muenchen (n=),. Chester (n=),. eading (n=),. Albany (n=),. Blockley (n=),. Mbandaka (n=),. Kottbus (n=) a :. Montevido (n=),. Hadar (n=),. Albany (n=), b :. Albany (n=),. Blockley (n=), c :. Albany (n=),. Montevido, d :. Montevido (n=) 9 (%96.7) d (%.) 5

5 Türk Mikrobiyol Cem Derg 5():-7, 5 suşunda ampisilin, kloramfenikol ve trimethoprim sulfametoksazole değişik oranlarda direnç olduğu gözlenmiştir (Tablo ). Günümüzde özellikle dirençli almonella suşlarına bağlı enfeksiyonların tedavisinde kinolonlar tercih edilmektedir. Çalışmamızda kullandığımız yöntem kinolon duyarlılığının belirlenmesi açısından uygun olmadığından duyarlılık sonuçları değerlendirilememiştir. Kinolonların kullanılmasının kısıtlı olduğu olgularda, çoğul dirençli almonella enfeksiyonlarının tedavisinde üçüncü kuşak sefalosporinler başarı ile kullanılmaktadır (7,9,). Bununla uyumlu olarak üniversitemizde on üç yıllık süreçte izole edilen üç suş dışında almonella suşlarının tamamının sefotaksime duyarlı olduğu belirlenmiştir. Güney Marmara bölgesine hizmet sunan hastanemizde izole edilen almonella suşlarının serotip dağılımı ve antibiyotik duyarlılıkları bölgemizi temsil etmesi bakımından sunulmuş, kurumumuzda on üç yıllık süreçte izole edilen almonella serotip dağılımının CDC, Avrupa ve ülkemiz verileriyle uyumlu olduğu gözlemlenmiştir. KAYNAKLA. Erol İ. Gıda Hijyeni ve Mikrobiyolojisi. Ankara: Pozitif Matbaacılık, 7.. Kennedy M, Villar, Vugia DJ, et al. Hospitalizations and deaths due to almonella infections, FoodNet, Clin nfect Dis ; 8(uppl ):-8. Töreci K, Gedikoğlu, Erol İ, Erdem B, ümerkan B, Öngen B, Akan M, et al. almonella. n: Erdem B (Ed), almonella. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Yayın No: 59, İstanbul: Logos Yayıncılık,.. Erdem B. almonella ların fenotipik ve genetik özellikleri ile bu özelliklerin epidemiyolojik değeri. Turk Mikrobiyol Cem Derg 995; 5: Lim BK, Thong KL. Application of PC-based serogrouping of selected almonella serotypes in Malaysia. J nfect Dev Ctries 9; : Mu-oz N, Diaz-Osorio M, Moreno J, ánchez- Jiménez M, Cardona-Castro N. Development and evaluation of a multiplex real-time polymerase chain reaction procedure to clinically type prevalent almonella enterica serovars. J Mol Diagn ; : CL. Performance tandards for Antimicrobial usceptibility Testing, Twenty- Third nformational upplement, M-, Clinical and Laboratory tandarts nstitute,. 8. Ackers ML, Puhr ND, Tauxe V, Mintz ED. Laboratory-based surveillance of almonella serotype Typhi infections in the United tates: Antimicrobial resistance on the rise. JAMA ; 8: Kohl K, ietberg K, Wilson, Farley TA. elationship between home-food handling practices and sporadic salmonellosis in adults Louisiana, United tates. Epidemiol nfect ; 9: Humphrey T. almonella, stres responses and food safety. Nat ev Microbiol ; : European Food afety Authority. The European Union summary report on trends and sources of zoonoses, zoonotic agents and food-borne outbreaks. EFA J ; 9:9.. Centers for Disease Control and Prevention. National 6.. Centers for Disease Control and Prevention. National 7.. Centers for Disease Control and Prevention. National Centers for Disease Control and Prevention. National Centers for Disease Control and Prevention. National. 7. Centers for Disease Control and Prevention. National. 8. Centers for Disease Control and Prevention. National. 9. Centers for Disease Control and Prevention. National 6

6 B. Dalyan Cilo ve ark., almonella erotiplerinin Dağılımı ve Antibiyotik Duyarlılıkları.. Centers for Disease Control and Prevention. National.. Töreci K, Anğ Ö. Türkiye de saptanmış olan almonella serovarları ve salmonellozların genel değerlendirilmesi. Turk Mikrobiyol Cem Derg 99; :-8.. Erdem B, Ercis, Hasçelik G, et al. Antimicrobial resistance patterns and serotype distribution among almonella enterica strains in Turkey. Eur J Clin Microbiol nfect Dis 5; :-5. Levent B, ezen F, Kayalı G. Uepla çalışma grubu. Ulusal enterik patojenler laboratuvar surveyans ağı (UEPLA): 7-8 yıllarına ait suşların değerlendirilmesi. Turk Hij Den Biyol Derg 9; 66(Ek E-):E5-7.. Gedikoğlu, Göral G, Helvacı. Bursa da izole edilen almonella serotipleri. Turkish J nfect 99; : Özakın C, Yağcı, Erbek, ınırtaş M, Erdem B, Gedikoğlu. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Bakteriyoloji Laboratuvarı nda bir yılda izole edilen almonella ların serotipleri. 9. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Kongresi Kitabı, Antalya, Türkiye, 999: Gilbert J, Humphery TJ. Food-borne bacterial gastroenteritis. n: Collier L, Balows A, ussman M, eds. Topley & Wilson s Microbiology and Microbial nfections, 9th ed. London and New York: Arnold & Oxford University Press, 998: Wilke Topçu A, Özbakkaloğlu B. Tifo. n: Wilke Topçu A, öyletir G, Doğanay M, eds. Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyolojisi..baskı, İstanbul: Nobel Kitapevi, 8: Pui CF, Wong WC, Chai LC, et al. eview article almonella: A foodborne pathogen. nt Food es J ; 8: Ayaz C. Tifo ve diğer salmonellozlar. n: Dolar E. (Editör) İç Hastalıkları. Bursa: Nobel Kitapevi, 5:8-.. Coburn B, Grassl GA, Finlay BB. almonella, the host and dissease: a brief review. mmunol Cell Biol 7; 85: