TOPRAKTAN YAPILAN YAPI MALZEMELERİ

Transkript

1 YAPI MALZEMESİ LABARATUVARI TOPRAKTAN YAPILAN YAPI MALZEMELERİ Sakarya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği

2 Kil Genellikle 0,002 mm. den daha küçük taneli malzemeye kil adı verilir. Kil i meydana getiren maddeler sulu alüminyum silikatlardır. SiO2 ve Al2O3 olarak isimlendirilen bu maddeler, tabakalar meydana getirerek çeşitli şekillerde birleşirler ve kil minerallerini meydana getirirler. Böylece kil minerallerinin esas bileşimini oluştururlar.

3 Kil Pişmiş kil malzemeler MÖ.3800 lü yıllarda taşın sınırlı bulunduğu Aşağı Mezopotamya ülkelerinden Babil de kullanıldığı araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Eski çağlarda, pişmiş kille yapılan çeşitli malzemelere rastlanmaktadır. Günümüzde kil ve kilden yapılan malzeme veya eşya modern teknoloji ile büyük gelişme göstermiştir.

4 Kil Kil tabiatta bol miktarda bulunan minerallerdendir. Fakat saf kili bulmak oldukça zordur. Killerin içinde en çok kalker, silis, mika, demir oksit bulunur. Kil, sarımtırak, kırmızımtırak, esmer gibi değişik renklerde bulunur. Bu özelliği ona bileşiminde bulunan yanıcı maddeler verir. Kil su çeker, bu özelliğinden dolayı dile dokundurulduğunda yapışır. Bu yüzden kil daima nemlidir. Tamamen doymuş kil su emmeyeceğinden dolayı geçirimsizdir. Bu özelliğinden dolayı toprak dolgu barajlarda çekirdek, kil dolgu ile inşa edilir.

5 Kil Çeşitleri Kaolen: Saf kildir. Rengi beyaz veya beyaza yakındır. Yüksek ısıya dayanıklıdır. Kimyasal yapısı (2SiO2. Al2O3. H2O) dur. Seramik işlerinde kullanılır. Yarı Yağlı Kil: Gri, mavimtırak, yeşilimtırak ve kırmızı olur. Yarı yağlı kil içinde bilhassa kalker fazla bulunmamalıdır. Aksi halde tuğla, kiremit, künk gibi malzemeler kusurlu olurlar. Lekeci Kil: Yağ lekelerini çıkarttığı için bu adı almıştır. Rengi maviye yakındır. Genel olarak kilin en önemli özelliği çok incecik tanelerden (20,5 ) oluşması ve suyla karıştırıldığında, istenilen şeklin verilebileceği plastik bir hamur haline gelmesidir. Pişirildiği zaman kimyasal bir olay sonucunda sertleşir.

6 Kilden Yapılan Yapı Malzemeleri 1. Pişirilmeden üretilen Kerpiç 2. Pişirilerek üretilen Tuğla, Kiremit, Seramik, Künk, Cam

7 Kerpiç Kumlu kilin su ile yoğrulmasından oluşan çamur kalıplanıp şekillendirildikten sonra kurutulması yolu ile elde edilen yapı malzemesine kerpiç denilmektedir. Kerpiç kolay bulunabilen ve ekonomik bir yapı malzemesidir. Eski çağlardan beri geleneksel bir yapı malzemesi olarak kullanılmaktadır. Günümüzde yeni karışımlarla mekanik ve teknik özelliği değiştirilerek üretilmekte ve kullanılmaktadır. Kerpiç toprağı % arasında kil ihtiva etmekle beraber en uygun oranı % arasında kil bulunan topraktır.

8 Kerpicin Kullanımı Kerpicin inşaatta kullanılması, örülmesi tuğla gibidir. Kerpiç genellikle ana ve kuzu olarak iki farklı boyutta üretilmektedir. Kerpiçler duvarda da yine kilden yapılan harçla örülürler. Güneşte kurutuldukları için iç kısımlardaki kuruma ile dış yüzeyin kuruması eşit olmadığından çatlamalara neden olur. Bunu önlemek için bitkisel artıklar (saman, sap) gibi maddeler katılır. Kerpicin en büyük dezavantajı suya karşı direncinin düşük olmasıdır. Bu özelliğini iyileştirmek için çimentolu alçılı kerpiç, uçucu külle kerpiç üretimi araştırmaları devam etmektedir.

9 TS ye Göre Kerpiç Özellikleri ve Sınıfları (TS 2514/1477) Kerpiç kalıpları rötreden dolayı kerpiç boyutundan % 3-5 daha büyük olmalı. İçerisine çimento katılarak yapılan kerpice Çimentolu Kerpiç adı verilir. Kerpiç bileşiminde %5, %7, %10 çimento bulunanlar olmak üzere 3 guruba ayrılır.

10 Kerpiç Boyutlarına Göre Sınıflandırılması Modüller kerpiç 190x 90 x 85 Kare kerpiçler 190x190x135 Orta kerpiçler 290x190x135 Büyük kerpiçler 390x190x130 Enli kerpiçler 390x290x135

11 Kerpiç Duvarlar Kerpiçten yapılan duvarların göre farklılık göstermektedir. yüksekliği, duvar kalınlığına Duvar kalınlığı 40 cm, duvar yüksekliği 2,4 m. Duvar kalınlığı 47 cm, duvak yüksekliği 2,7 m. Duvar kalınlığı 62 cm, duvar yüksekliği 3,5 m.

12 Kerpiç Üretimi (Kerpiç çamuru büyük çukurlarda karıştırılır ve kalıplara alındıktan sonra kurutmaya bırakılır)

13 Kerpiç Üretimi Kerpicin kalıplara alınması ve güneşte kurutulması

14 Kerpiç duvarlar Konya çevresinde dış duvarlarda 60 cm. iç duvarlarda 30 cm. olarak kullanılmıştır (Şekil.5). Kerpiç duvarlarda kullanılan agregaların çapı maksimum mm. ye ulaşmaktadır. Kerpiç içerisine katılan agregalar yörenin ve kerpiç hammaddesinin alındığı bölge özelliğine göre farklılıklar göstermektedir (Şekil.6.). Şekil 5- Kerpiç ile 60. cm kalınlığında dış duvar örülmektedir Şekil 6- Dış yüzeyde kullanılan iri agregalı kerpiç duvar görünüşü

15 Kerpiç Yapı Örnekleri Resim 1 - Geleneksel Kerpiç Yapı Örnekleri, a) Anadolu evlerinden bir örnek, b) Fransa da kerpiç duvarlı tarihi şato yapısı, c) Yemen de, kerpiç duvarlı Ishshah sarayı, d) Yemen de kerpiç duvarlı banka binası, e) Yemen de, kerpiç duvarlı toplu konutlar

16 Pişmiş Kil Kiremit, tuğla, çini, fayans ve seramik ürünlerinin hepsi pişmiş kilden üretilmektedir. Killer, doğal alüminyum ve silikatların (Feltispatların) ayrışmasıyla oluşmuş malzemelerdir. Killer karakter itibariyle: Büzülme, Plastiklik, Absorbsiyon, Pişme Özelliklerine sahiptir. Killer ne kadar saf olursa ateşe ve kimyasal etkilere o kadar iyi direnç gösterirler. En saf kile Kaolen denir. Killer kaolenden başka kuvartz (SiO2) feldispat, mikademiroksit (Fe2O3), kalsiyum karbonat (CaCO3), kalsiyum sülfat (CaSO4) ve demir sülfür (Fe2S3) bulundururlar.

17 Killerin Sıcaklıkla İlişkisi o C de, kil ıslaklık suyunu kaybeder, kurur. Kil tabakaları birbirine yapışır. Hacim buharlaşan su kadar küçülür, tekrar su alırsa şişebilir o C de, kil hidratlaşma suyunu kaybeder ayrışma olur o C de Al 2 O 3 ve SiO 2 birleşerek alüminyum silikat (Al 2 O 3 2SiO 2 ) oluşur. Bu durumda artık pişmiştir. Su alıp eski haline dönemez. 900 o C de üstünde, kilde artık Mullit adı verilen bileşik oluşur. Bu durumda serbest kalan SiO2 cam fazı oluşturur. Artık gözenek kapanarak sık dokulu hale gelir.

18 Tuğla Kiremit Killi toprak veya balçık ile kum karıştırılarak meydana getirilen hamur (gerektiğinde öğütülmüş kiremit ve tuğla tozu katılarak) tuğla ve kiremit üretiminde, hammadde olarak kullanılır. En uygun hammadde püskürük kayaların ayrışması sonucu oluşan, yüzey killeridir. Türkiye de bol miktarda bulunmaktadır.

19 Kaliteli Mamul İçin Aranan Özellikler Kilin kuruma sonucu hacim küçülmesi % 12 den fazla ise, az plastiklik gösteren topraklarla karıştırılarak kullanılabilir. Kuruma ve pişme sırasında çatlayan ve çok deforme olan topraklar tuğla ve kiremit üretiminde kullanılmamalıdır. 900 o C de pişen kilin sertliği 2 dereceden az ise, Tuğla, 3 dereceden az ise kiremit üretiminde kullanılmamalıdır. 900 o C de pişen kilin su emmesi % den az olanlar normal inşaat tuğlasının üretiminde %18 den fazla olanlar ise, kiremit üretiminde kullanılmamalıdır.

20 Kaliteli Mamul İçin Aranan Özellikler Kil içinde istenilen boyuttan iri tane oranı %10 dan fazla ise tuğla ve kiremit üretiminde kullanılmamalıdır. Kuruma ve pişirme esnasında çatlama ve deforme gösteren killer üretimde kullanılmamalıdır. Pişirme işleminden sonra rengin açık renkte olması satıh açısından tercih edilmemelidir.

21 Tuğla Kiremit Üretimi Tuğla ve kiremit üretim şekliyle birbirinin aynısıdır. Bu işlem sadece kalıplamada farklılık gösterir. hammaddesi şu aşamalardan geçer. Tuğla ve kiremit Hammadde su ile birleştirilerek belirli bir süre dinlendirilir. Paletli karıştırıcılarda karıştırılarak çamur haline getirilir. Çamur bilyeli silindirlerden geçirilerek topak parçalar iyice ezilir. Belirli oranda rutubetlendirilerek kalıplamaya gönderilir. Kalıptan şekillenmiş olarak çıkan yarı mamul kapalı alanda sıcak hava ile veya açık havada dinlendirilerek kısmi kurutmaya tabi tutulur. Dinlenen yarı mamul pişirme fırınlarında pişirilir. Pişirme sonrasında tamamlanır. depolama veya sevkiyat işlemiyle

22 TUĞLA ÇEŞİTLERİ Tuğlalar şu şekilde gruplandırılabilir. a. İmalat şekillerine göre gruplandırma, b. Yapım yöntemlerine göre, c. Boyutlarına göre, d. Delik durumlarına göre, e. Basınç dayanımlarına göre.

23 a- İmalat Şekillerine Göre Gruplandırma Makine Tuğlaları : Killi toprak ve balçığın ayrı veya harman edilip gerektiğinde su, kum, öğütülmüş tuğla ve kiremit tozu, kül ve benzeri malzemeler karıştırılarak makinalarda şekillendirildikten sonra fırınlarda pişirilmesi ile elde edilen ve duvar yapımında kullanılan malzemelerdir. Bu tuğlalar düzgün yüzeyli keskin köşeli, boşluksuz bir yapı gösterirler. Su emmeleri düşüktür, en çok %18 dir. Basınç mukavemetleri kgf/cm2 dir. En küçük boyutu 190x90x50 mm. dir. Düşey delikli veya dolu olarak üretilebilir. (TS 705)

24 a- İmalat Şekillerine Göre Gruplandırma Klinker Tuğlaları : Sinterleşmeye kadar pişirilmiş, birimi ağırlığı ve basınç dayanımı yüksek, donmaya dayanıklı duvar tuğlasıdır. Su emmeleri oldukça azdır (%2-%3). Su içinde kalan duvarlarda kullanılır. Sinterlerleşme Tuğlaları: Şekillendirilip kurutulmuş tuğla hammaddesinin erimeye yakın bir duruma kadar pişirilmesiyle elde edilir. Camsı bir yüzey oluşturduğu için su emmesi düşüktür.

25 a- İmalat Şekillerine Göre Gruplandırma Cephe Tuğlası : Cephelerde kullanılan dekoratif amaçlı tuğladır. Su emmesi düşük olduğu için donmaya karşı dayanıklıdır. Genellikle 190x90x50 mm. boyutlarında delikli veya dolu olarak üretilmektedir.

26 a- İmalat Şekillerine Göre Gruplandırma Ateş Tuğlası : Bu tuğlanın hammaddesi killi kuvars dır. Ateş tuğlaları kalıplandıktan sonra uygun sıcaklıkta pişirilerek elde edilirler. Yüksek ısı (2550 oc) ya kadar dayanıklılık gösterir. Kullanılacak yerlere göre istenilen boyutta üretilirler.

27 b-yapım Yöntemlerine Göre Tuğlalar 1. Sinterleşmemiş tuğlalar, 2. Klinker tuğlaları

28 c- Boyutlarına Göre 1. Normal tuğla, 2. Modüler tuğla, 3. Blok tuğla

29 d- Delik Durumlarına Göre Dolu tuğla, Düşey delikli tuğla, 1. Seyrek delili tuğla, 2. Az delikli tuğla, 3. Çok delikli tuğla, Yatay delikli tuğla, 1. Hacim ağırlığı 0.8 kg/dm 3 2. Hacim ağırlığı 0.5 kg/dm 3

30 e- Basınç Dayanımlarına Göre Dolu Tuğlalar: Bu tuğlaların yoğunluğu 1.80 kg/dm 3 dür. Basınç dayanımlarına göre ise, kgf/cm 2 olmak üzere üç çeşittir. Seyrek delikli tuğlalar: Bu tuğlaların yoğunluğu 1.40 kg/dm 3 dür. Basınç dayanımlarına göre ise, kgf/cm 2 olmak üzere üç çeşittir. Az delikli tuğlalar: Bu tuğlaların yoğunluğu 1.20 kg/dm 3 dür. Basınç dayanımlarına göre ise, kgf/cm 2 olmak üzere üç çeşittir. Çok delikli tuğlalar: Bu tuğlaların yoğunluğu 1.00 kg/dm 3 dür. Basınç dayanımlarına göre ise, kgf/cm 2 olmak üzere iki çeşittir.

31 Tuğlaların Özellikleri Görünüşleri dikdörtgenler prizması şeklinde olmalıdır. Tuğla yüzleri düzgün ve köşeleri dik açılı olmalıdır. Tuğla kenarlarına gönye tutulduğunda tuğla yüzlerinde gönye kenarlarından ayrılma hiçbir yerde 5 mm den büyük olmamalıdır. Delikler, delikli tuğlaların yüzlerine olabildiğince eşit aralıklarla ve simetrik olarak dağılmalıdır. Delik eksenleri bu yüzlere dik olmalı ve bütün tuğla boyunca veya yüksekliğince uzanmalıdır. Delikler şaşırtmaca düzenlenerek ısının akım yolu uzatılmak suretiyle ısı iletkenliği azaltılabilir. Delik boyutları delikli klinkerler ile yatay delikli tuğlalarda sınırlandırılmamıştır.

32 Kiremit Kiremitler, içinde kireç ve organik madde bulunmayan ekşitilmiş lüleci çamurundan yapılırlar. Çatlamaları önlemek için kil hamuru içine bir miktar kum katılır. Kiremitlerde pullanma, çarpılma çatlama gibi özürlerin olmaması istenir. Kiremitlerin yapıldıkları kil, tuğla yapmakta kullanılan kilin hemen hemen aynısıdır. Ondan biraz daha yağlı ve incedir. İçinde yabancı maddelerin bulunmamasına daha çok ehemmiyet verilir. Kilden kiremit yapılış şekli de tuğlalarda olduğu gibidir. Tuğlalardan farklı tarafları, kalıplanmaları yani şekillendirilmeleri dir. Kalıplanan hamur kurutulduktan sonra kalıcı tuğla fırınlarında veya özel kiremit fırınlarında pişirilmek suretiyle kiremit elde edilir.

33 Kiremit Çatıları örtmekte kullanılan, yan yana dizilerek suyu aşağıya geçirmeden dışarı akıtacak biçimde yapılmış, kızıl toprağın renginde, pişmiş balçık levha.

34 Kiremit Kiremitler, mekanik yollarla (kesek kıranlar, lamalı ya da silindirli kesiciler, eziciler) ya da atmosferik olaylar etkisiyle kıvamı ve inceliği homojenleştirilmiş bir hamura dönüştürülen kilden yapılır. Denetimli nemlendirmeden sonra preslerde biçimlendirilen hamur, uzun süre kurutulur ve fırında pişirilir. Pişirme işleminden sonra, toprağın türüne ve pişme derecesine göre, canlı kırmızı, kahve-kırmızı, pembe beyaz, pembe-gri kiremitler elde edilir.

35 Kiremitte İstenilen Özellikler Kiremitlerde pullanma, çarpılma, çatlama gibi özürlerin olmaması istenir. Bir metalle vurulduğu zaman iyi bir kiremit, tiz bir ses çıkarmalıdır. İçinde yabancı maddelerin bulunmamasına daha çok ehemmiyet verilir. Kiremitlerin görünüşlerinde çok fazla renk farklılığı olmamalı.

36 Kiremit Çeşitleri Düz kiremitler, Yerli kiremitler, Makine kiremitleri. Bunların içinde düz ve yerli kiremitler çok az kullanılır. En çok kullanılan Makine kiremitleridir.

37 Makine Kiremidi ve Üretimi Makine kiremitleri (Oluklu TS 562): Türkiye ye ilk defa Marsilya dan geldiği için bu kiremitlere halk arasında Marsilya kiremitleri denir. Bu kiremitler basınç altında makinalarda kalıplanırlar, yerli kiremitlerden daha sıkı ve az gözenekli olurlar.

38 Makine Kiremidi ve Üretimi Makine kiremitlerinin yapılmasında kullanılan kil tuğla yapımında kullanılan kilin aynısıdır. Bu kiremitler, kalıplandıktan sonra kurutulur. Kurutma işlemi açık havada veya üstü kapalı sundurmalarda yapılır. kurutulan kiremitler sürekli ve süreksiz fırınlarda pişirilerek elde edilir. Marsilya tipi kiremitler birbirlerine dört kenarlarından geçmeli olarak birleşirler. Kiremidin alt kısmında, tel geçirmek için ince bir deliği bulunur. Döşenirken bu delikten demir tel ile çatıya bağlanır. Yerli kiremide nazaran daha ucuza mal olurlar.

39 Kiremit Kiremit in Çatıya Uygulanışı

40

41

42

43 Kiremidin Avantajları Hafif: Metrekaresi 4,6 kg olup toprak kiremitten 12 defa daha hafiftir. 4 daireli bir apartmanda kg. daha az yük verir. Depremde benzersiz avantajının yanında nakliyeden ve montaj süresinden tasarruf sağlar. Garantili: Kiremit 30 yıl süreyle garantilidir. Ekonomik: Kiremit altı su yalıtım malzemelerine ve tahta döşemeye ihtiyaç bırakmaz, malzemeden tasarruf sağlar. Estetik: Klasik görünümü ve renk seçenekleriyle yapılara güzel bir görünüm kazandırır. Pratik: Kolay montajı sayesinde işçilikten ve zamandan tasarruf sağlar. Kazançlı: İşçilikten, malzemeden, zamandan tasarrufu ve uzun yıllar bakım gerektirmemesi ile paranız cebinizde kalır. Dayanıklı: Tüm iklim koşullarına dayanıklı olup uzun ömürlüdür. Çatlama ve kırılma yapmaz, bakım gerektirmez.

44 Kiremit Çeşitleri MAHYA KİREMİTİ MAHYA SONLAMA KİREMİTİ MAHYA ÜÇYOL KİREMİT MAHYA DÖRTYOL KİREMİT VİLLA YAN SAÇAK KİREMİTİ AKDENİZ YAN SAÇAK KİREMİTİ YARIM KİREMİT HAVALANDIRMA KİREMİTİ GEÇİŞ KİREMİTİ KAR TUTUCU KİREMİT ŞET KİREMİTİ ŞET YAN SAÇAK KİREMİTİ MAKİNE KİREMİDİ(Marsilya kiremidi)

45 MAHYA KİREMİDİ Çatı eğimlerinin birleşme noktası olan mahyanın fonksiyonel bir biçimde kaplanmasını ve şekillendirilmesini sağlar. Sarfiyat : 2.5 adet / m.ölçü: (cm) 45Ağırlık: (kg) 4,40

46 MAHYA SONLAMA KİREMİTİ Mahyanın başlangıcında veya sonunda kullanılır. Mahya kiremiti ile uyum sağlayacak şekilde tespit edilir. Ölçü: (cm) 23 x 42Ağırlık: (kg) 3,60

47 MAHYA ÜÇYOL KİREMİT Mahya hattının farklı açılarla birleştiği noktalarda kullanılır. Ağırlık: (kg) 10,80

48 MAHYA DÖRTYOL KİREMİT Farklı yönlere eğimi olan çatılarda mahya ve sırt geçişlerinde kullanılır. Mahya elemanlarının bağlantısını sağlar. Ağırlık: (kg) 13,50

49 VİLLA YAN SAÇAK KİREMİTİ Beşik çatı saçaklarında ve güvercinlik alınlarında kiremit örtüsünü sonlandırmak için kullanılır. Villa modeline uygun üretilir. Sarfiyat: 3 adet / m.

50 AKDENİZ YAN SAÇAK KİREMİTİ Beşik çatı saçaklarında ve güvercinlik alınlarında kiremit örtüsünü sonlandırmak için kullanılır. Akdeniz modeline uygun üretilir. Sarfiyat: 3 adet / m

51 YARIM KİREMİT Ölçü gereği kiremit kesilmesi gereken yerlerde (çatı penceresi, baca kenarlarında) kullanılır. Villa ve Akdeniz modellerinde üretilir. Ölçü: (cm) 42 x 18

52 HAVALANDIRMA KİREMİTİ Kiremit altının havalandırılması sureti ile çatının kuru kalmasını sağlar. Varsa izolasyon malzemeleri için uygun çalışma ortamını yaratır. Havalandırma kesit alanı: Braas Villa : 22 cm2 Braas Akdeniz : 25 cm2 Ölçü: (cm) 33 x 42 Ağırlık: (kg) 6,20

53 12 (cm) çapında çıkış deliği olan ve üzerine çeşitli elemanların monte edildiği kiremit elemanıdır. (Anten, PVC, havalandırma, (baca) Ölçü: (cm) 33 x 42Ağırlık: (kg) 5,10 GEÇİŞ KİREMİTİ

54 KAR TUTUCU KİREMİT Çatıda biriken kar kütlesinin, çatı yüzeyinden kontrolsüz biçimde kayarak, dere sistemine ve insanlara zarar vermesini önlemek amacıyla kullanılır. Sarfiyat : Verilmiş olan bölgesel kar yağış şiddetine göre belirlenir. Ölçü: (cm) 33 x 42 Ağırlık: (kg) 5,20

55 Sundurma ( tek eğimli) çatılarda mahya hattı veya kalkan duvar oluşturmadan kiremit örtüsünü sonlandırmak için kullanılır. ŞET KİREMİTİ

56 ŞET YAN SAÇAK KİREMİTİ Şet kiremiti kullanılan çatılarda şet kiremiti ile yan saçak kiremiti birleşim detayında kullanılır

57

58 Seramikler RAMAZAN ENSAROĞLU - B

59 Seramikler Seramikler bir veya birden fazla metalin, metal olmayan element ile kombinasyonu olarak tanımlanabilir. Bazı seramiklerde kısmen iyonsal, kısmen kovalent bağ bulunabilir. Değişik türde eleman içeren karmaşık bileşiklerin yapıları ve özellikleri de çok farklıdır. Bazıları amorf, bazıları da kristal yapılıdır. Çoğunlukla çok sert ve gevrektirler. Isıl ve elektriksel yönden yalıtkandırlar. Ergime sıcaklıkları yüksektir. Kimyasal yönden kararlı ve dış etkilere karşı dayanıklı olurlar.

60 Seramiklerin Gruplandırılması 1. Geleneksel Seramikler Bunlar kil, kaolen ve feldispat gibi minerallerin yüksek sıcaklıkta pişirilmesi ile elde edilirler. Bileşimlerinde değişik türde silikatlar, alüminatlar ve bunların yanında bir miktar metal oksitleri bulunur. Cam, tuğla, kiremit, aşındırma tozları, porselen, beton, taş ve refrakterler gibi uzun yıllardır kullanılan malzemeler bu gruba girerler.

61 Seramiklerin Gruplandırılması 2. İleri Teknoloji Seramikleri Bunlar yeni veya modern seramikler de denir. Bu tür seramikler genellikle arı bileşikler olup başlıca oksitler, karbürler, ve nitrürlerden oluşurlar. Bunların iyonsallık ve kovalanlık nitelikleri bileşimlerindeki elemanların elektronegatiflik dereceleri arasındaki farka bağlıdır. Örneğin MgO %73 iyonsal ve %27 kovalan, SiO2 %51 iyonsal ve %49 kovalan, SiC ise, %11 iyonsal ve %89 kovalan eğilimlidir.

62 Seramiklerin Gruplandırılması Yüksek mukavemet, rijitlik ve sertlik, aşınmaya kimyasal etkilere ve yüksek sıcaklığa dayanıklılık, boyutlarda kararlılık gibi üstün özellikleri nedeni ile uçak ve uzay endüstrisinde son yıllarda büyük ölçüde kullanılmaktadırlar. Bazı seramikler yarı iletkenlik, dielektrik, piezoelektrik, manyetik ve süper iletkenlik özelliklerine sahip olduklarından eloktronik endüstrisinde çok değişik amaçlarla kullanılırlar.

63 Seramiklerin Mekanik Özellikleri Seramikler sert ve gevrek malzemelerdir. Basınç mukavemetleri oldukça yüksek, çekme mukavemetleri düşüktür. İç yapı kusurlarını azaltacak şekilde üretilen camın çekme mukavemeti cam çubukların mukavemetinin yüz katı kadar olabilir. Gevreklikleri, iç yapı kusurları, çentikler, çizikler, mikroçatlaklar ve gerilme yığılmasına neden olurlar. Seramiklerde istenirse basınç mukavemetleri yükseltilebilir. Yumuşama noktasına kadar ısıtılıp hızla soğutulursa camın mukavemeti üç katına kadar çıkarılabilir.

64 Seramiklerin Mekanik Özellikleri Seramiklerde kayma direnci çok yüksektir ve kırılgandırlar. Bazıları çok sert olduklarından aşındırıcı malzeme olarak geniş ölçüde kullanılırlar. Seramik ve metal tozlarından meydana gelen karışım ergime sıcaklığına kadar ısıtılırsa, ergiyen metal katı parçacıkların arasını doldurur ve basınç uygulanarak boşluklar azaltılır ve sermetler oluşturulur. Sermetler, %20 metal ve %80 seramik içeren malzemelerdir ve sermetlerin elde edilişinde uygulanan yönteme de toz metalurjisi yöntemi denir. Bunlar çok sert malzemelerin kesilmesi ve aşındırılması işlerinde kullanılırlar.

65 Seramik Yapıda Seramik Kullanılması

66

67