Çocuklarda ve Gençlerde Spor Yaralanmalarından Korunma. Prof.Dr. Mitat KOZ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Çocuklarda ve Gençlerde Spor Yaralanmalarından Korunma. Prof.Dr. Mitat KOZ"

Alp Coskun Boztepe
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Çocuklarda ve Gençlerde Spor Yaralanmalarından Korunma Prof.Dr. Mitat KOZ

2 Spora katılımda, sporcu olma isteğinde artış Daha çok sayıda çocuk ve genci sporcu olmaya yöneltmektedir. Anne-babalar, beden eğitimi öğretmenleri ya da antrenörler çocuğun sporcu olmasını desteklemektedir.

3 Daha erken yaşlarda ağır antrenman programları Çoğu zaman tıbbi destek olmadan çalışma Gençlerin daha erken yoğun antrenmanlara başlamalarına ve daha rekabetçi bir ortama her zamankinden daha erken girmesine yol açmaktadır.

4 Spor yaralanması ve sağlık sorunlarında artış. Sonuçta; Erken yaşlarda yarışma ve profesyonelleşme Yoğun antrenman yükü ve yetersiz toparlanma durumları. Bu şekilde daha yoğun antrenman ve daha rekabetçi ortam beraberinde sağlık sorunları ve yaralanma riskini de artırmaktadır. aşırı kullanım yaralanmaları, aşırı antrenman ve tükenmişlik durumları oluşturmaktadır.

5 Erken uzmanlaşma Araştırmalar tek bir spor branşı üzerinde erken uzmanlaşmadan kaçınılması gerektiğini göstermektedir. Tek bir sporda erken yoğunlaşmanın aksine, gençlerin çeşitli sporlar yaptığı durumlarda; farklı sportif aktivitelerin çok yönlü motor gelişim sağlar, atletik kapasiteyi arttırır, yaralanma riskini azaltır, çocuğun farklı sporları keşfetmesini ve belkide en uygun spor dalını bulma imkânını artırır. Böylece çocuk daha keyifle yapacağı ve daha başarılı olacağı spor dalını keşfedecek ve muhtemelen de bu spor dalında mükemmelleşecektir.

Yaş, çevre ve kalıtım gibi birçok özellik sporcunun sağlığını

6 Sağlık korunmadığı zaman kaybedilebilir Sağlık geliştirilebilir bir özellik de taşır. Yaş, çevre ve kalıtım gibi birçok özellik sporcunun sağlığını etkilemektedir. Sporda yüksek performansa ulaşmak için ön koşul olan antrenmanın kendisi hem sağlığı tehdit eden hem de geliştiren bir etkendir.

7 Spor Yaralanmalarından Korunma

8 Spor Yaralanmalarından Korunma Korunma üç aşamalı olarak uygulanır. 1)Birincil Önlem : Birey bazında yapılması gereken önlemleri kapsar Sezon öncesi tıbbi kontrolden geçmek, yaralanmayı önleyici malzemeler kullanmak, yeterli kondisyona sahip olmak, kuvvet dayanıklılık esneklik denge çabukluk uygun şekilde ısınma-soğuma, doping kullanımının engellenmesi, hijyen kurallarına uymak ve yeterli dinlenme-uyku doğru beslenmek, koruyucu antrenmanlar yapmak birincil önlemler arasında sayılabilir.

Sağlık muayeneleri spora yönelik olmalıdır.

9 Sezon öncesi tıbbi kontrolden geçmek, Tıbbi kontrollerin spora katılan bireylerin üzerinde sağlık bilinci oluşturmak için yararlıdır. Sağlık muayeneleri spora yönelik olmalıdır. Özellikle genel sağlık yönünde muayene yapılmalı ve deformiteler saptanmalıdır. Böylece kronikleşmiş aşırı kullanım durumlarına bağlı sorunların önüne geçilebilir.

Bireysel risk faktörleri; aşırı kilo, kas iskelet

kondromalazi), deformiteler (skolyoz, kifoz, lordoz,

aşırı esneklik, bacak uzunluk farkları, düz tabanlık

10 Bireysel risk faktörleri; aşırı kilo, kas iskelet sistemi patolojileri (osteoartrit, osteoporoz, kondromalazi), deformiteler (skolyoz, kifoz, lordoz, ayakların dışa dönmesi, dizlerin dışa ya da içe dönmesi, aşırı esneklik, bacak uzunluk farkları, düz tabanlık gibi), esneklik kayıpları, kas zayıflığı ve kuvvet dengesizlikleri saptanabilir.

Genel vücut pozisyonu Bireysel korunma Postürel bozuklukların ve deformitelerin düzeltilmesi Minimal enerji ile maksimal yeterliliğin sağlandığı duruştur.

11 Genel vücut pozisyonu Bireysel korunma Postürel bozuklukların ve deformitelerin düzeltilmesi Minimal enerji ile maksimal yeterliliğin sağlandığı duruştur. Bilerek veya bilmeyerek aldığımız pozisyon İyi postür için vücut parçalarının düzgün duruşunu sürdürmesini gerektirir. Kötü postür ; sıklıkla kas iskelet sistemi ağrılarını sebebi, Eklem kısıtlılıklarını sebebi ve genel rahatsızlık sebebi olarak kabul edilir.

12 Postürü etkileyen faktörler Yaş Çocukluktan yetişkinliğe geçişte postürde belirgin değişiklikler olur. Dikkat edilmezse kalıcı şekil bozuklukları oluşur

13 Kötü Postür Belirtileri Baş ağrısı-migren Boyun ağrısı Omuz ağrısı Ellerde uyuşukluk Göğüs kaslarında sertlik Solunum güçlüğü Bel ağrısı Ayaklarda uyuşukluk Karın kaslarında zorlanma Ağrı ve sertlik Kalça, diz ve ayak bileklerinde ağrı 13

18 Kötü Postür Belirtileri Baş ağrısı-migren Boyun ağrısı Omuz ağrısı Ellerde uyuşukluk Göğüs kaslarında sertlik Solunum güçlüğü Bel ağrısı Ayaklarda uyuşukluk Karın kaslarında zorlanma Ağrı ve sertlik Kalça, diz ve ayak bileklerinde ağrı

19 Başın Öne Kaydığı Kötü Postür

Sporcu Muayeneleri Yine bu muayenelerde sporda ani ölüm olarak tanımlanan maç ya da antrenman sırasındaki kalp krizi ölümlerinin birinci nedeni olan doğuştan yada ailesel

20 Sporcu Muayeneleri Yine bu muayenelerde sporda ani ölüm olarak tanımlanan maç ya da antrenman sırasındaki kalp krizi ölümlerinin birinci nedeni olan doğuştan yada ailesel kalp hastalıkları açısından da sporcu ele alınmalıdır. Doğuştan kalp hastalığı olanlar Ailesinde kalp hastalığı nedeni ile ani ölüm olanlar Diğer risk faktörleri taşıyanlar

21 Koruyucu malzeme kullanımı

22 Koruyucu malzeme kullanımı

Yeterli Isınma ve soğuma: Performansın normal düzeyde ortaya konabilmesi için gerekli olan ısınma aynı zamanda kas, tendon, bağ ve diğer yumuşak doku yaralanmalarını önlemektedir.

23 Yeterli Isınma ve soğuma: Performansın normal düzeyde ortaya konabilmesi için gerekli olan ısınma aynı zamanda kas, tendon, bağ ve diğer yumuşak doku yaralanmalarını önlemektedir. Artan kas içi sıcaklığının hareket kontrolünde yarar sağlayacağı düşüncesi bulunmaktadır. İstenmeyen düşük becerili hareketlerde yükselmiş refleks cevaplar koruyucu olabilmektedir. Ayrıca ısınmayla kazanılan esneklik yumuşak dokularda koruyucu özellik sağlamaktadır. Soğuma egzersizleriyle kastaki yorgunluk metabolitleri uzaklaştırılır, toparlanma süresi kısalır.

antrenmanları Koordinasyon ve propriosepşın-derin duyu

24 Koruyucu Antrenmanlar: Kas kuvvet ve dayanıklılığını geliştirici antrenmanlar Hareketliliği ve esnekliği geliştirici antrenmanları Koordinasyon ve propriosepşın-derin duyu farkındalığını geliştirici antrenmanlar, Denge antrenmanları Spora özgü antrenmanlar.

Futbolda koruyucu antrenman programı F11+ 14 yaş ve üzeri kadın-erkek futbolcularda yaralanmaları azaltmak amacıyla geliştirişmiş bir ısınma programı.

25 Futbolda koruyucu antrenman programı F yaş ve üzeri kadın-erkek futbolcularda yaralanmaları azaltmak amacıyla geliştirişmiş bir ısınma programı. Program uluslararası uzman bir ekip tarafından geliştirilmiş ve etkinliği bilimsel çalışalar ile ispatlanmıştır. Program haftada en az 2 kez yapan takımlarda sporcular % daha az yaralanmış. Programın haftada en az 2 kez antrenman başında standart bir ısınma protokolü olarak uygulanması önerilmektedir. Yaklaşık 20 dakika sürmektedir. Maçlardan önce sadece koşu egzersizleri uygulanmalıdır.

Hijyen kurallarına uyma Duş almak: Her maç yada antrenmandan sonra mutlaka duş alınmalıdır. Duş sonrası mutlaka parmak araları da iyice kurulanmalıdır.

27 Hijyen kurallarına uyma Duş almak: Her maç yada antrenmandan sonra mutlaka duş alınmalıdır. Duş sonrası mutlaka parmak araları da iyice kurulanmalıdır. Başkasının eşyasını (havlu, terlik, çorap, şort, forma, diş fırçası, saç fırçası, toka) kullanmama. Spor malzemelerini kirli ve nemli bırakmama. Soyunma odası ve duşlarda çıplak ayakla yere basmama. Enfeksiyon-hastalık durumunda spora ara verme. Soğuk havalarda baş, yüz ve elleri koruma,

anlaşma ve dayanışması (fair-play), sporda yaralanmalardan koruyuculuk konularda bilgilendirme

28 2) ikincil Önlem : Grup bazında yapılması gereken önlemleri içerir Sportif karşılaşmalarda tarafları koruyacak şekilde önleyici kurallar konulması, tarafların yaralanmaya sebebiyet vermeyecek şekilde anlaşma ve dayanışması (fair-play), sporda yaralanmalardan koruyuculuk konularda bilgilendirme (seminer, broşür, çeşitli yayınlar ve eğitim çalışmaları yapılması ikincil önlemde yer alan uygulamalardır. X

29 3) üçüncül Önlem : Toplum bazında yapılması gereken işlemlerdir Her üç önlem kademesine yönelik toplumsal planlamalar yapılması, plana uygun bütçe oluşturulması ve ayrılması, uzun vadeli yatırımların uygulanması, yasal düzenlemele (antidoping, malzeme standardizasyonu tesislere ilişkin yapı özellikleri gibi) yapılması.

Benzer belgeler

Spor yaralanmalarından korunma. Prof.Dr. Mitat KOZ

Spor yaralanmalarından korunma Prof.Dr. Mitat KOZ Spor yaralanmaları sporun kaçınılmaz bir sonucu gibi düşünülebilir Bununla birlikte diğer travma ve yaralanmalar gibi spor yaralanmalarının da önlenme