İçindekiler. Anayasal Talepli Mücadele Hangi Yelkenleri Şişiriyor Sayfa 5. Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği Sayfa 25

Transkript

1 İçindekiler Anayasal Talepli Mücadele Hangi Yelkenleri Şişiriyor Sayfa 5 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği Sayfa 25 ÖDP Küçük Burjuva Reformcu Liberal Parti Sayfa 39 Bir Devrim Partisinden Toplumsal Reformlar Partisine TDKP Sayfa 65 MLKP nin Tarihin Döl Yatağına Düştüğü An: BİRLİK DEVRİMİ Sayfa 77 Yeni Kadınlar Sayfa 99 Sovyetler Birliği nde Kapitalizmin Restorasyonu Üzerine Bazı Düşünceler Sayfa 119

2 Proleter Doğrultu İki aylık Devrimci Sosyalist Teorik ve Politik Dergi Temmuz-Ağustos Sayı: 11 Sun Yayıncılık Adına Sahibi: Gülseren Olgun Yazıişleri Müdürü: Hatice Duman Yönetim Yeri: Çatalçeşme Sok. No: 14/2 Cağaloğlu Tel: (0212) Fax: (0212) Baskı: Serler Matbaacılık Dağıtım: Biryay Banka Hesap No: Sun Yayıncılık Yapı Kredi Bankası Sirkeci Şubesi Hesap No: 3570/9

3 SUNU 11. sayımızla merhaba! Bu sayımızda, öncelikle devrimci hareketin önündeki bir kısım güncel sorunlarla ilgili yazılara yer veriyoruz. Yalnızca antifaşist reformcu yasal partilerin değil, devrimci hareketin bir bölümünün de mücadele gündemine giren anayasa talepli mücadele sorununu ele alan iki ayrı yazıyı bazı tekrarlara yolaçması mahsuruna rağmen yayınlıyor, marksist leninist komünistlerin soruna yaklaşımının değişik yanlarını kapsayan yazılar olmaları nedeniyle yararlı olacağına inanıyoruz. Yine bu sayıda yer verdiğimiz ÖDP'yi eleştirel değerlendirme yazısının, kitle hareketinin devrimcileşmesi ve devrimci hareket üzerinde reformcu savrulma baskısına karşı mücadeleye katkıda bulunacağını düşünüyoruz. TDKP gibi devrimci bir partinin toplumsal reformlar partisine dönüşme sürecini inceleyen MLKP MK imzalı yazıyı, tarihsel belge olması nedeniyle yayınlıyoruz. Devrimci harekette ilgiyle ve duyarlılıkla karşılanacağı kanısındayız. 10 Eylül ün yıldönümünü önceleyen bu sayımızda, marksist leninist komünistlerin birlik devriminin ardından geçen ilk iki yıllık süreci irdeleyen ve dersler çıkarmayı konu edinen bir metni, devrimci eğitime yararı açısından yayınlıyoruz. Yine bu sayımızda, toplumsal mücadelede hergeçen gün ön saflara daha çok çıkan emekçi ve devrimci kadınların bazı sorunlarına ışık tutan özelliği nedeniyle "Yeni Kadınlar" yazısını koymayı uygun bulduk. Sosyalizm ve proletarya diktatörlüğü deneyleriyle ilgili yazıya, bazı tartışmalı fikirler ve bazı darlıklar içeriyor olsa da, konu üzerinde derinleşmeye hizmet etmesi ve tartışmaları geliştirmesi açısından gerekli olduğunu öngörerek yer veriyoruz. Önümüzdeki sayılarda da, uluslararası komünist hareketin konuya ilişkin çalışmalarına, yine aynı öngörüyle yer vermeyi düşünüyoruz. Gelecek sayımızda buluşmak umuduyla! Proleter DO RULTU

4 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği Anasayal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği De mok ra tik Ana ya sa ta le bi re form cu akım lar ve ki mi dev rim ci ha re ket ler ta rafın dan, gi de rek ar tan oran da dö ne min pratik mü ca de le si nin te mel tak ti ği ola rak be nim se ni yor, yük sel ti li yor. ÖDP bu nu prog ra mı nın te me li ha li ne ge ti re rek şun la rı sa vu nu yor: 1982 Ana yasa sı bü tün hü küm le riy le yü rür lük ten kal dırı la rak halk tem sil ci le rin ce ye ni bir ana yasa ya pıl ma lı dır. Ana ya sa, ev ren sel ola rak ka bul edil miş in san hak la rı nı ve ulus la ra rası an laş ma lar la te mi nat al tı na alın mış bi rey sel hak la rı çe kin ce siz içer me li dir. (ÖDP Prog ram ve Tü zü ğü sf. 12) ÖDP; Ba tı Av ru pa ül ke le ri bur ju va de mok ra si le rin de ki ana ya sa la rı n bir ben zeri ni prog ram edin di ği gi bi par ti prog ra mı nı da bur ju va de mok ra si si çer çe ve sin de ki re form lar de me ti ola rak oluş tu rmuş du rum da. Bun lar, ÖDP nin kü çük bur ju va re form cu bir par ti ola rak bur ju va de mok rasi si ni ger çek leş tir me stra te ji si ne uy gun. An cak de mok ra tik ana ya sa ta le bi ni ve de mok ra tik re form lar de me ti ni dö nemin te mel tak ti ği ve ya po li tik stra te ji si olarak ön gö ren ler, dev rim ci ve re form cu an tifa şist ha re ket için de yal nız ca ÖDP ile sı nır lı de ğil. Dev rim ci ha re ke tin ön de ge len par ti le rin den DHKP-C ile geç miş te ko mü nist ha re ke tin bir par ça sı olan bu gün adı var ken di yok TDKP de de mok ra tik ana ya sa ve dev le tin de mok ra tik leş ti rilme si ta lep le riy le mü ca de le yi dö ne min te mel tak ti ği ve ya po li tik mü ca de le stra teji si ola rak öne sü rü yor lar. DHKP-C bu nu şöy le ifa de edi yor: En ge niş halk güç le ri nin ka tı lı mıy la, ba ğımsız lık ve de mok ra si yi he def le yen bir Ana 4

5 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği ya sa tas la ğı ha zır la yıp bu nu hal ka ma letme yi, bu ça lış ma nın içi ne bü tün an ti fa şist, an ti em per ya list öz gür lük ten, ada let ten ya na tüm ör güt ve par ti le ri ve ki şi le ri çekme yi bir gö rev ola rak önü mü ze ko yu yoruz. Bu gü nün so mut gö rev le ri ışı ğın da halk la rı mı zın de mok ra tik mu ha le fe ti ni ör güt le mek için tüm güç le ri ku cak la ya rak bir mec li si ge liş tir me yi ( ) bir gö rev ve he def ola rak önü mü ze ko yu yo ruz. (Pro tokol den) Tas fi ye ci li ğin re for mist mey ve si EMEP, te mel stra te jik he def ola rak, Tür ki ye ye bur ju va de mok ra si si nin ge ti ril me si ve de mok ra tik bir ana ya sa ya pıl ma sı; dev le tin ve or du nun de mok ra tik leş me si ge rek ti ği ni, iş çi sı nı fı ve emek çi halk ha re ke ti ne şöy le va az edi yor: De mok ra tik bir dev let; ( ) or du nun de mok ra tik leş me si; ser ma ye ye kar şı pro leter ve emek çi mü ca de le si nin önem li mevzi ler ka zan ma sı an la mı na ge le cek tir. (A. Ci han Soy lu, De mok ra tik Dev let ve Or du nun De mok ra tik leş me si baş lık lı ma ka le, Mer cek kö şe si, Emek, 30 Mart 1997) Hal kın ger çek le ri öğ re ne bil me si için de mok ra tik ana ya sa zo run lu dur (Le vent Tü zel, De mok ra tik Tür ki ye İçin Açık la ması, Emek, 28 Mart 1997) Han gi Ko şul lar da De mok ra tik leş me Stra te ji si ve De mok ra tik Ana ya sa Fe ti şiz mi Dev rim ci ve an ti fa şist ha re ket için de, bur ju va de mok ra si si bek len ti le ri nin art tı ğı ve ya kit le ha re ke ti nin dev rim ci sıç ra ma zor luk la rı çek ti ği ko şul lar da ya da re formcu li be ral sol ha re ke tin bur ju va de mok ra sisi stra te ji si nin bir ge re ği ola rak, de mok ratik ana ya sal ha yal le r ge li şi yor, de mok ratik leş me stra te ji si iz le mek eği li mi güç leni yor. Ve ya doğ ru dan iz le nen bu çiz gi re vaç ta olu yor. Kı sa ca vur gu lar sak, ege men sı nıf lar dan bur ju va de mok ra si si bek len ti le ri nin art tı ğı ve ya kit le ha re ke ti nin dev rim ci yük se li şi ba kı mın dan ol sun, Kürt ulu sal dev ri mi nin za fe re ulaş ma sı açı sın dan ol sun ağır ko şullar da, de mok rat ik ana ya sa, de mok ra tikleş me po li ti ka sı ar tan oran da be nim se niyor. Ay rı ca 60 Ana ya sa sı sa vu nu su ör neğin de de ol du ğu gi bi öte den be ri bü tün re for mist sol ha re ke tin te mel po li ti ka la rından bi ri, baş lı ca stra te ji si, ana ya sa nın de mok ra tik mad de le ri ni uy gu lat ma ve ya de mok ra tik bir ana ya sa ya da ya nan bur ju va de mok ra si si için mü ca de le et mek ol muş tur. Bu gün, ay nı za man da po li tik bu na lı mın iş bir lik çi te kel ci bur ju va zi nin ve tem sil cile ri nin de ği şik grup la rı ara sın da yol aç tı ğı par ça lan ma, bir kıs mı nın tit rek bi çim de re form tak tik le ri ni öne sür me le ri ni ge tirdi. TÜ Sİ AD için den ağır lık lı bir gru bun de mok ra tik leş me ted bir le ri öner me si, Sa ban cı nın Kürt ulu sal so ru nun da si ya si çö zü mü tar tış ma sı tü rün den ege men sı nıflar cep he sin den ge len gi ri şim ler, kit le ler de, re form cu sol ha re ket te, yurt se ver ve devrim ci ya pı lar da de mok ra tik leş me bek lenti le ri ya rat tı ğı gi bi, dev rim ci ha re ket te te mel tak tik sel ve ya stra te jik plan da bur juva de mok ra si si ni he def le yen re form cu savrul ma la ra yol açı yor. Le nin in geç miş 5

6 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği sü reç ler de önem li dö ne meç le rin yol aç tı ğı teh li ke ler için vur gu la dı ğı, si ya sal ko şul larda her önem li de ğiş me dev rim ci ha re ket te önem li sap ma lar teh li ke si ni gün de me ge tirir uya rı sı, bü yük bir önem ve gün cel lik ka za nı yor. Bu gün kü ko şul la rın de ği şik et ken le ri nin fark lı yön ler den ama bir bir le ri ne ek lem lene rek dev rim ci ha re ket te re form cu lu ğu kışkırt tı ğı, re form cu sap ma la ra yol aç tı ğı gi bi şu ya da bu öl çü de tas fi ye ci li ği de ge liş tirmek te dir. O hal de bu gün yük se len sağ opor tü nist mo da olan dev le tin de mok ratik leş me si ve de mok ra tik ana ya sa po liti ka sı nı dev rim ci açı dan ele alıp eleş tir mek er te le ne mez bir gö rev dir. So ru nun Ko nu lu şu ve Ana ya sa cı Yö ne li min Ne den le ri Ana ya sa, za fer ka za nan sı nıf(lar)ın egemen li ği ve ka za nım la rı nın kay da geç me si, ya sa ka tı na çı ka rıl ma sı, ege men lik iliş ki leri nin pe kiş ti ril me si ve gü ven ce ye alın ma sı ege men sı nıf(lar)ın de ği şik grup la rı ara sında ki an laş ma nın çer çe ve si nin çi zil me sinden baş ka bir şey de ğil dir. Ana ya sa, el de edil miş ve gü ven ce al tına alın mış ka za nım la rın tes cil edil me si ve ya sa lar la pe kiş ti ril me si dir. (Sta lin, Eser ler C. 14, sf. 93) Bur ju va ana ya sa lar, bur ju va zi nin fe odal otok ra si ye kar şı mü ca de le sü re ci içe ri sin de çık tı lar. Bur ju va zi nin, sı nıf mü ca de le sin de fi ili ka za nım la rı nı, ya meş ru ti mo nar şi, ya ni ana ya sal kral lık lar bi çi min de ki ik ti dar or ta ğı ol ma sı nı ya da tek ba şı na bur ju va cum hu ri yet al tın da ik ti da rı al ma sı nı ya sa ka tı na çı kar dı lar ve pe kiş tir di ler. Bur ju vazi nin bu mü ca de le sin de, iş çi le rin, kent kü çük bur ju va zi si nin ve köy lü le rin mü cade le si, bur ju va zi nin ik ti da rı nın re ji mi ni be lir le me de baş lı ca bir rol oy na dı ğı gi bi, bur ju va zi nin ege men li ği ni te yit eden anaya sa lar da emek çi sı nıf la rın de mok ra tik hak la rı nın şu ya da bu öl çü de yer al ma la rının da ta yin edi ci ne de ni ol du lar. Bir baş ka ifa dey le söy ler sek, iş çi sı nı fının ve emek çi le rin mü ca de le si so nu cu ka pi ta list dü zen ana ya sa la rı kıs men ve ya tü müy le bur ju va de mok ra tik bir ya pı ya ka vuş tu ru la bi lir. Fa kat bu du rum, söz ko nusu ana ya sa la rın bur ju va zi nin eko no mik, top lum sal, si ya sal ve ide olo jik ege men li ğini pe kiş ti ren bi rer bel ge ol duk la rı nı gör meye en gel ol ma sa ge re kir. En de mok ra tik ola nın da bi le esas ola n bur ju va zi nin ege men li ği ni pe kiş tir mek ol du ğu na gö re bur ju va ege men li ği al tın da de mok ra tik ana ya sa sa vu nu su, her şeyden ön ce iş çi sı nı fı, emek çi ler ve ezi len ke sim le rin mü ca de le si ni bur ju va zi nin ik tida rı çer çe ve si ne hap set me pers pek ti fi ol duğu için re form cu luk tur. Ko mü nist le rin ve tu tar lı dev rim ci le rin kit le ha re ke ti nin önü ne de mok ra tik ana yasa he de fi ni de ğil; dev rim ve dev ri min fa şizm ve ge ri ci lik üze rin de ke sin za fe ri olan ör ne ğin de mok ra tik ve an ti em per yalist dev ri min ge çer li ol du ğu ül ke ler de iş çi sı nı fı ve emek çi le rin de mok ra tik dik ta törlü ğü he de fi ni ko yma la rı, her tür den ana yasa ta lep li mü ca de le le rin kar şı sı na dev rim prog ra mıy la di kil me le ri bu ne den le dir. Böy le ce, kü çük bur ju va ve bur ju va re formcu lar ıy la te mel bir kar şıt lık için de olan ve 6

7 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği ol ma la rı ge re ken ko mü nist ve tu tar lı devrim ci ba kış açı sı, hiç bir bi çim de iş çi ve emek çi kit le ha re ke ti ni bur ju va zi nin ik ti darı na bağ la yan re form cu pers pek ti fe ta viz ve rmez/ver me me li dir. Fa kat, ana ya sa ve dev rim iliş ki si yalnız ca bir de mok ra tik dev rim mi, re form mu so ru suy la sı nır lı de ğil dir. Dev rim perspek ti fi için de olup da ilk adı mın da dev rimin ke sin ti ye uğ ra tı lıp uğ ra tıl ma ma sı so runu da bir bi çi miy le ana ya sa so ru nun da ken di si ni gös te rir. Tür ki ye ve Kür dis tan dev ri mi açı sın dan yak laş tı ğı mız da, dev rim ci pro le tar ya; devri min ilk adı mı nın, iş bir lik çi te kel ci bur juva zi, bü yük top rak sa hip le ri sı nı fı üze rinden ke sin za fe ri ni, bu za fe rin ifa de si olarak; iş çi ve emek çi sov yet le ri dik ta tör lü ğünü he def ler. Ya ni dev ri min ilk adı mı nın stra te ji si ola rak iş bir lik çi te kel ci bur ju va zi, bü yük top rak sa hip le ri sı nı fı ve em per yaliz me kar şı, ya rı pro le ter ler le kent ve kı rın kü çük bur ju va zi siy le bir lik te ve or ta bur juva zi yi tec rit ede rek yü rür pro le tar ya. Devrim ci pro le tar ya tüm bur ju va zi ye kar şı iş çiemek çi sov yet le ri ik ti da rı al tın da, kent ve kı rın ya rı-pro le ter le riy le bir lik te ve kü çük bur ju va emek çi sı nıf la rı eğer ka za nı la mazlar sa ta raf sız laş tı ra rak sos ya liz me yü rü meyi, pro le tar ya ile yok sul köy lü le rin sov yetle ri ik ti da rıy la taç lan dır ma yı ön gö rür. Devrim ci pro le tar ya nın te orik ba kı şı na gö re; ke sin ti siz dev ri min ilk adı mı nın za fe ri ile iş çi-emek çi sov yet le ri ik ti da rı, po li tik ba kım dan bü tün ge ri ci sı nıf lar üze rin de dik ta tör lük uy gu la yan bir sa vaş ör güt lenme si ola rak, ge çi ci bir dü zen ör güt len me sidir. Ama as ga ri prog ra mın di ğer bü tün ekono mik, top lum sal ön lem le ri dev rim ci ön lem ler ol ma la rı na rağ men eko no mik top lum sal bir sis tem-dü zen ör güt len me si ola rak ön gö rü le mez, ön gö rül me me li dir. Ana ya sa; şu ya da bu ya sa dan fark lı ola rak eko no mik-top lum sal bir dü zen-siste mi de içer me si ne de ni ile ko mü nist ler ve dev rim ci pro le tar ya, dev ri min ilk adı mı nın za fe riy le ke sin ti siz dev ri min önü ne iş çi sı nı fı ve yok sul köy lü lü ğün sos ya list ik tida rı te mel he de fi ni de içe ren bir ana ya sa öne rir ler. Ya ni ana yas sa yı dev ri mi sos ya list dev ri me dö nüş tür me ve ik ti da rı sos ya list ik ti da ra dö nüş tür me nin bir par ça sı ola rak ele alır ve ger çek leş tir me pers pek ti fiy le ha re ket eder ler. Ay rı ca ko şul lar er ken bir ge çiş için ye ter li de ğil se, dev rim ci halk ana ya sa sı nın sos ya list dev ri me ge çi şe olanak ta nı yan il ke ler ta şı ma sı nı sağ la ma ya ça lı şır lar. Bu dev ri min ke sin ti siz li ği ne uy gun, dev rim ci pro le ter pers pek tif tir. Ama eğer dev ri min za fe ri ile ya pı la cak de mokra tik halk ana ya sa sı sos ya list dev ri me ge çi şe ola nak ta nı yan içe rik te top lum sal-siya sal il ke ler ta şı maz sa o tak tir de dev ri min ke sin ti ye uğ ra ma sı de mok ra tik aşa ma da kal ma sı çiz gi si iz le yen de mok ra tik kü çük bur ju va par ti le ri güç len di ren hu ku ki bir da ya nak ha li ne, sos ya list dev ri me ge çi şi zor laş tı ran bir et ken ha li ne ge lir. An ti em per ya list de mok ra tik dev ri min za fe ri ile; za fe rin ve ka za nım la rın hu ku ki sta tü ye geç me si iş çi-emek çi sov yet le ri ik tida rı nı ve ek ola rak sos ya list ik ti da ra ge çiş ola nak la rı nı güç len dir me si ba kı mın dan, si ya sal-sı nıf sal güç iliş ki le ri ve den ge le ri ne bağ lı ola rak dev rim ci ik ti da rın önü ne devrim ci ana ya sa he de fi ko na bi lir. Ay rı ca, 7

8 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği dev ri min ilk adı mı nın za fe ri ile pro le tar yanın ko mü nist ön cü sü nün ik ti dar da he gemon ya ku ra ma dı ğı ko şul la rda dev ri min ön der li ği ni elin de tu tan de mok ra tik kü çük bur ju va par ti le rin, bur ju va zi ve em per yalist ler le ola sı uz laş ma ve bur ju va de mok ratik bir re jim için de ge ri ci li ğe ik ti da rı ye niden ele ge çir me ola nak la rı nı ta nı ma sı olası lı ğı nın ger çek leş me si ha lin de dev rim ci ka za nım la rın ko run ma sı ve emek çi kit lelerin uğ ru na dev rim yap tık la rı te mel ta leple rin ger çek leş me si için de mok ra tik devrim ci bir ana ya sa da o dö ne min te mel takti ği için de sa vu nu la bi lir. Sos ya list dev ri me ge çi şi içer me se bi le o ko şul lar da de mok ratik dev rim ci ana ya sa, de vrim ci bir rol oy nar ve ge niş emek çi kit le le ri ya nı la rak iz le dik le ri bu par ti ler den ko pa ra rak devrim ci me vzi ler de tut ma da rol oy na yan te mel bir tak tik ola rak dev rim ci bir iş lev gö rür. ÖDP den pro le tar ya nın ke sin ti siz devrim pers pek ti fi ne sa hip ol ma la rı hiç bek lene mez. Hat ta on da an ti em per ya list de mokra tik dev ri min za fe ri ne bağ lan mış de mokra tik dev rim ci bir ana ya sa pers pek ti fi de yok tur. ÖDP, par ti prog ra mı nın te mel strate ji si olan bur ju va de mok ra si si stra te ji si ne uyum için de de mok ra tik ana ya sa yı da te mel bir he def ola rak va az edi yor. Böy lece, kit le ha re ke ti nin önü ne ol duk ça da raltıl mış te mel he def(ler) ko yu yor lar; ba rış, de mok ra tik ana ya sa, de mok ra tik re formlar. An cak, EMEP ve DHKP de; pro le tar yanın ke sin ti siz dev rim pers pek ti fi ni bir ke na ra atı yor lar, sö zü nü et mek ten bi le ka çı nı yor lar. Bu nun la da kal mı yor lar, de mo kra tik dev ri min za fe ri ne ve ik ti da rı al ma sı na bağ lan mış de mok ra tik dev rim ci bir ana ya sa pers pek ti fi ni bi le terk edi yorlar. EMEP kit le le rin ka bul et ti ğin den da ha ile ri slo gan ve ta lep le ri ile ri sür me mek man tı ğın da so mut la şan eko no mik-sen di kalist po li tik çiz gi sin den, Su sur luk la, devle tin de mok ra tik leş me si, de mok ra tik ana ya sa ta lep le ri üze ri ne odak la şan da ha ak tif re for mist çiz gi ye geç ti. An cak bi linen sü re cin ürü nü olan EMEP in eko nomist-sen di ka list çiz gi si ve sen di ka ağa la rı ve bü rok ra si si ile it ti fak ara yış la rı ve de ANAP, DSP gi bi bur ju va zi nin ge ri ci, fa şist mu ha le fet par ti le riy le ma hal li dü zey de ey lem bir li ği ne gi riş me si ve ar dın dan da ha ak tif po li tik mü ca de le adı na iler le di ği nokta da önü ne dev le tin de mok ra tik leş me si ya ni bur ju va de mo kra si si ka zan ma he de fini koy ma sı ras lan tı sal de ğil. Geç miş te de ko şul lar bi raz ge ri ci lik yö nün de sey ret tiğin de ra hat ça re form cu bir kuy ruk çu lu ğa dü şe bil mek tey di. ÖDP ve EMEP de ğil; ama Kur tu luş ga ze te si de mok ra tik ana ya sa te mel tak tiği ni eleş ti ri ler kar şı sın da dü zen içi de ğil, halk ik ti da rı al tın da bir halk ana ya sa sı olarak ön gör dü ğü nü ile ri sü re rek dev rim ci bir tak tik çiz gi yi ifa de et ti ği ni ka nıt la ma ya ça lı şa rak sa vun ma ya ge çi yor. Kur tu luş un, de mok ra tik ana ya sa yı, halk ana ya sa sı nı ve ben zer po li ti ka la rı tak tik çiz gi si nin te me li ya par ken, da ya nak yap tı ğı tek an la yış bu ol say dı bi le, yi ne de ana ya sa ta le bi ne bağ lan mış te mel tak tiği ni dev rim ci kıl maz. Çün kü her şey den ön ce de mok ra tik dev rim ci bir ana ya sa 8

9 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği an cak iş çi sı nı fı ve halk la rı mı zın dev ri minin ke sin bir za fe ri ve dik ta tör lü ğü nün gerçek leş me sin den son ra ve böy le si bir te mel üze rin de ya pı la bi lir. Dev ri min za fe ri ve ik ti da rın ele ge çi ril me si te me li üze rin de do ğa cak olan şe yi; bu gün gün cel mü ca dele nin te mel tak ti ği ola rak öne sür mek ve üs te lik dev ri min za fe ri ve dik ta tör lü ğün den ko pa ra rak kit le le re be nim set me ye ça lışmak, dev rim ci de ğil dir. Ter si ne kit le ha reke ti ni, ta bi kı lın ma sı ge re ken dev rim ci ve dev rim ci dik ta tör lük he def le ri ne de ğil; burju va de mok ra tik he def ve te mel de mok ratik ta lep le rin ana ya sal mü ca de le ler yo luy la el de edi le bi le ce ği doğ rul tu sun da yön len dirir ve böy le si ha yal ler ve bi linç le eği tir. Ben zer bir ör ne ği sa vu nan men şe vik Martov u eleş ti rir ken Le nin, de vrim ci ol ma yan bu ro lü vur gu lu yor. Mar tov un Bu gün için Rus pro le tar ya sı nın ana sa vaş kan slo ga nı çar lı ğı ve sa va şı tas fi ye et mek üze re ulu sal bir ku ru cu mec lis slo ga nı ol ma lı dır gö rüşü nün re for mist ni te li ği ni Le nin şu gö rüşler le eleş ti rip vur gu lu yor: Bu ne ana slogan dır, ne de sa vaş kan bir slo gan. Bu slogan he men tüm den ya rar sız dır, çün kü bu iki li tas fi ye nin te mel top lum sal ve sı nıfsal içe ri ği ni ya da ke sin si ya sal kap sa mı nı gös ter me mek te dir. Bu slo gan, ana sa vaşkan ve pro le ter ce ol ma yan ucuz bir bur juva-de mok ra tik söz den baş ka bir şey de ğildir. (Ulu sal So run ve Ulu sal Kur tu luş Sa vaş la rı, Sol Ya yın la rı, sf. 213) Çar lı ğın ve em per ya list sa va şı mın tas fi ye si ile bi rara da ku ru cu mec lis slo ga nı na sıl ki iş çi ve emek çi kit le ha re ke ti ni dev rim ci de mok ratik dik ta tör lük he de fi ile yön len di re mez ve ter si ne ucuz bir bur ju va de mok ra tik rol oy nar sa, ben zer şe kil de de mok ra tik dev rim te mel ta lep le ri ni içe ren bir halk ana ya sa sı da bur ju va de mok ra tik ana ya sal ha yal ler yay mak tan, kit le ha re ke ti ni bu re for mist bi linç doğ rul tu sun da yön len dir mek ten başka bir rol oy na ya maz. Dev rim mi De mok ra tik leş me mi? Bu so ru ya ÖDP, bur ju va de mok ra si si stra te ji si iz le ye rek ya nıt ve ri yor. Bur ju va de mok ra si si çiz gi si ni be nim se me si ne de ni ile, ÖDP po li tik çiz gi ve pra tik ola rak da, prog ra ma tik ola rak da bur ju va de mok ra tik re form la rı, dev le tin de mok ra tik leş me sini, de mok ra tik ana ya sa yı sa vun mak tadır. Di ğer bir ifa de ile ÖDP nin bü tün strate ji si ve prog ra mı bu dur. Böy le ol du ğu için de, ÖDP, ay nı za man da par la men ta rist ni te li ğiy le, CHP, ANAP ve di ğer bur ju va mu ha le fet par ti le riy le ey lem bir li ği ya pıyor, so nuç ola rak he men her ba kım dan kitle ha re ke ti ni li be ral re for mist bir çiz gi de, bur ju va zi ye kuy ruk çu çiz gi de yön len dirme ye ça lı şı yor. Böy le ol du ğu için de, holding med ya sı nın öv gü, teş vik ve des te ği ni alı yor, bur ju va dü zen par ti le ri nin sem pa tisi ne maz har olu yor. ÖDP, bu çiz gi si ni pratik te ser gi le di ği gi bi, prog ra mın da da vurgu lu yor. ÖDP nin; Ay dın ek mek zam mı nı pro tes to mi tin gin de EMEP le bir lik te ANAP, CHP ve DSP ile ey lem bir li ği yapma sı; kontr ge ril la yı pro tes to için 19 Şu bat İs tan bul mi tin gin de dev rim ci ha re ket le ey lem bir li ği ni red de de rek, kontr ge ril la sal dı rı la rı nın hü kü met üye si suç or ta ğı CHP ile ey lem bir li ği ni da yat ma sı; Ha tay il yö ne ti mi nin, DYP den ANAP ve MHP ye 9

10 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği de ğin ge ri ci, fa şist par ti ler le bir lik te devrim ci le ri kı na ma sı; 96 1 Ma yıs ı ne de niyle bur ju va zi nin van da lizm suç la ma sı te me lin de dev rim ci kit le ha re ke ti ni bi linç kı rıl ma sı na uğ rat ma kam pan ya sı na ka tılma sı; ge nel mer kez yö ne ti ci le ri nin kontrge ril la ya kar şı mü ca de le de ANAP li de ri ni kut la ma zi ya re ti; bu par ti ye men sup KESK yö ne ti ci le ri nin KESK ku ru lu şu na MHP yi da vet le ri vb. Bun lar ÖDP nin bur ju va de mok ra si si stra te ji si ni ser gi le yen pra tik leri dir. Ve da ha sı, bu stra te ji yi uy gu lar ken, li be ral re for mist çiz gi nin bur ju va de mok rasi si ni ka zan ma da uz la şı cı lı ğı nı, ya sal cı lı ğını, kit le ha re ke ti ni bur ju va ziy le iş bir li ği ne yö nelt me dü ze yi ni de ser gi le mek te dir. An cak, vur gu la dı ğı mız gi bi de mok ratik leş me ve de mok ra tik ana ya sa po li tika sı nı EMEP ve DHKP de sa vun mak ta dır. EMEP, eko no mist, sen di ka list çiz gi de yü rür ken, bu nun iş çi ve emek çi kit le ha reke ti ni güç süz lü ğe mah kum et mek le kal mayıp, par ti ola rak ken di si ni de et ki siz ve güç süz kıl ma sı na yol aç tı ğı nı gös ter di. Çı kar dı ğı ders le ya sal cı re for mist çiz gi de gö re ce, ak tif ol ma sı ge rek ti ği ne ka rar ver di. Bu nun stra te ji si ola rak de mok ra tik de vlet, or du nun de mok ra tik leş me si, de mok ra tik ana ya sa po li ti ka sı nda ka rar kıl dı. Bü yük ha va lar la baş lat tı ğı de mok ratik Tür ki ye mi ting le rin de ara dı ğı nı bu lama dı. Zi ra re for mist sol par ti le rin re vaç ta ola nı, şi şi ri le ni ÖDP dir. DHKP ise, ge çen sü re cin tü mün den son ra te mel tak tik çiz gi ola rak, de mok ra tik ana ya sa, po li ti ka sı nı or ta ya koy du. Bu po li ti ka nın or tak yan la rı söz ko nu su ol du ğu gi bi, her bir par ti ta ra fın dan ile ri sü rü len fark lı ge rek çe le ri de söz ko nu su. An cak, söz de han gi dev rim ci ge rek çe ve an la yı şa da yan dı rıl ma ya ça lı şı lır sa ça lı şılsın, so nuç ta bu par ti le rin bu luş tuk la rı po liti ka, kit le ha re ke ti ni dev rim adı na re form cu çiz gi ye yön len dir me po li ti ka sı dır. EMEP in de mok ra tik leş me stra te ji si ken di söz le riy le şöy le dir; Hal kın ger çekle ri öğ re ne bil me si için de mok ra tik bir anaya sa zo run lu dur. (EMEP Ge nel Baş ka nı Le vent Tü zel, De mok ra tik Tür ki ye İçin açık la ma, EMEK 28 Mart 1997) De mokra tik bir dev let; (...) or du nun de mok ra tikleş me si; ser ma ye ye kar şı pro le ter ve emekçi mü ca de le si nin önem li mev zi ler ka zanma sı an la mı na ge le cek tir (De mok ra tik Dev let ve Or du nun De mok ra tik leş ti ril me si, Mer cek kö şe si, A. Ci han Soy lu, 30 Mart 97) Re form lar İçin Mü ca de le de Dev rim ci Tak tik mi, Aşa ma lı Bi linç len dir me Stra te ji si mi? EMEP in bur ju va de mok ra si si ni ka zanma stra te ji si ni da yan dır dı ğı man tık ve ge rek çe; pro le tar ya ve emek çi halk ha re keti nin ser ma ye ye kar şı mü ca de le de önem li mev zi ler ka zan aca ğı dır. Yi ne, de mok ra tik ana ya sa ile ge niş emek çi kitle le re ses len me ve ör güt len me ola na ğı el de ede ce ği dir. Bu man tık zin cir le ri ni iz le yen hal ka nın şöy le ola ca ğı an la şı lı yor: Bu de mok ra tik mev zi ler le, iş çi emek çi ha re keti ne fes ala cak, son ra da, uzun bir sü re ba rış çı, ya sal ve par la men ter mü ca de le yo lun dan EMEP ön der li ğin de sos ya liz me ha zır la na cak tır. 10

11 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği Bu bir dev rim ci tak tik de ğil. EMEP, Bu na stra te ji adı nı açık se çik koy ma sa da gün cel ko şul lar da uy gu la dı ğı, de mok ra tikleş me için mü ca de le stra te ji si dir. Ve ta mamen re for mist tir. İş çi, emek çi ha re ke ti ni, Kürt ulu sal dev ri mi ni; de mok ra tik dev let ve de mok ra tik ana ya sa te mel he de fi ne yön len di re rek, an ti em per ya list de mok ra tik dev rim stra te ji sin den vaz geç mek tir. ÖDP nin bu yo lu; bur ju va de mok ra tik anaya sal çiz gi yi açık tan prog ram ve stra te ji si ilan ede rek iz le me si ile, EMEP in bu nu iki aşa ma lı stra te ji ola rak iz le me si, de mok ratik leş me ve de mok ra tik ana ya sa çiz gi si ni ne re for mist ol mak tan ve ne de stra te ji si ol mak tan çı ka rır. İş bir lik çi te kel ci bur ju vazi ve bü yük top rak sa hip le ri dev le ti nin, bu gün kü fa şist ni te li ğin den arın dı rıl ma sı ve bu so nu cun bur ju va de mok ra tik bir anaya say la hu ku ki leş ti ri le rek pe kiş ti ril me si, bir ya nıy la el bet te önem li de mok ra tik re form lar-ka za nım lar sağ lar. Di ğer ya nıy la, iş çi ve halk ha re ke ti ve Kürt ul usal dev rimi nin bu he def le re bağ la na rak yü rü tül mesi, ka çı nıl maz ola rak, bu he def ler sağ la nınca ya de ğin de mok ra tik (hat ta pra tik te mi litan ca bi le ola bi lir) bas kı yı bü yüt mek, ama bu he def ler el de edi lin ce ya da bur ju va zi o ko şul la rı dev ri mi en gel le me nin ma nev ra sına dö nüş tü rün ce güç süz le şe rek sön me si, so na er me si bi lin ci ne yol açar ve mü ca de le de re form lar la so na erer. Bu, söz ko nu su aşa ma lı stra te ji yi iz le yen le rin ni yet le rinden ba ğım sız ola rak ger çek le şe bi le ce ği gi bi, bir tak tik aşa ma sa vıy la iz len se de, ger çek te stra te ji iş le vi gö rür. Ay rı ca dö nemin po li ti ka sı ola rak iz len me si, onu za ten tak tik ol mak tan çı ka ra ca ğı gi bi; iş bir lik çi te kel ci bur ju va zi ve bü yük top rak sa hip le ri dev le ti nin dik ta tör lü ğü nün; fa şist öğe lerden arın dı rıl ma sı ve de mok ra tik ana ya sanın yü rür lü ğüy le ka lı cı laş tı rıl ma sı, do layı sıy la ik ti dar ve eko no mik-top lum sal egemen lik sis te mi ola rak sür dü rül me si ge rekti ği bi lin ci ne ça kı lıp ka lın ma sı, de mok ra tik ka za nım lar uğ ru na mü ca de le nin ke sin za fe ri olan İş çi-emek çi Sov yet Cum hu riyet ler Bir li ği he de fin den vaz ge çil me si dir. Ve iş çi-emek çi kit le ha re ke ti nin da ha bu gün den bu re form cu bi linç le eği ti le rek ha zır lan ma sı de mek tir. Ve kit le ler, bur ju vazi nin de mok ra si re ji mi ile dik ta tör lü ğü ve de mok ra tik ana ya sa sı sağ lan dı ğın da, ya ni fa şist dik ta tör lük ten bur ju va de mok rasi si ne ge çil di ğin de do nan dık la rı bu bi lin cin so nu cu, ka çı nıl maz ola rak mü ca de le le ri ni dev rim ci an lam da so na er di rir ler. Aşa ma lı bi linç len dir me an la yı şı, ekono mist le rin ve men şe vik le rin kö tü ün lü re for mist an la yı şı dır. Ön cü kit le le ri, en ge niş kit le yi ha re ke te ge çir me ye te mel teşkil eden eko no mik ta lep ler le mü ca de le ye se fer ber et mek, ar dın dan po li tik mü ca dele ye se fer ber et mek bi çi min de ki eko nomist aşa ma lı bi linç len dir me pers pek ti fi ile, ön der lik edi len sı nıf ve emek çi halk ha reke tin den na sıl ki dev rim ci bir ha re ket as la çı ka maz ve ha re ket na sıl ki güç süz ka la rak sö ner se, ben ze ri bir du rum re for mist aşama lı bi linç len dir me pers pek ti fi için de ge çer li dir. Bu pers pek tif le ön der lik edi len iş çi-emek çi kit le ha re ke tin den ve Kürt ulusal dev ri min den, bur ju va de mok ra tik re jim al tın da bur ju va zi nin dik ta tör lü ğü sağ la nınca, güç süz le şe rek so na er mek ten baş ka bir şey çık maz. Bu çiz gi yi iz le yen EMEP, 11

12 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği ÖDP vb. de, bur ju va de mok ra si si nin bir par ça sı, sol ka na dı olur, o ka dar. Ki bu gün kü ko şul lar da iş çi ha re ke ti nin dev rim ci leş me dü ze yin de ki bü yük ge ri lik ve bu nu aş ma nın önün de ki kü çüm se ne mez en gel ler ile, TÜ Sİ AD ın ağır lık lı bir ka nadı nın de mok ra tik leş me pers pek tif le ri için şim di den na bız yok la dı ğı dü şü nü lür se; EMEP in dev le tin ve or du nun de mokra tik leş ti ril me si stra te ji si, TÜ Sİ AD ın bur ju va de mok ra tik ana ya sa ma nev ra sı na ye dek le ne rek kit le ha re ke ti nin dev rim ci leşme si ni en gel ler ve Kürt ulu sal dev ri mi ni bo ğar. EMEP in an ti fa şist mü ca de le yi bur ju va de mok ra si si te mel he de fi ne bağ la ma stra teji si, kit le le re öner di ği ör güt bi çim le riy le de uyum için de dir. Ya sal cı ve git gi de be lir ginle şen par la men ta rist mü ca de le çiz gi si ile de mok ra si plat form la rı nı, bu mü ca de lenin yö ne ti ci mer kez le ri ola rak ön gör mek tedir. De mok ra si plat form la rı; bu gün kü ya pıla rıy la Türk-İş in ge ri ci sen di ka yö ne ti ci leriy le, DİSK in re for mist yö ne ti ci le ri nin ağır lık la rı nı koy duk la rı, KESK yö ne ti ci si, TMMOB yö ne ti ci si kü çük bur ju va re formist le rin, İHD nin vb. ise on la rı iz le dik le ri bur ju va li be ral ni te li ğe sa hip tir. O, ka ğıt üze rin de bi le, bur ju va de mok ra tik re formla rı çok gü dük çe mü ca de le et me yi da hi gö ze ala mı yor. EMEP, ön ce le ri eleş tir meksi zin, hat ta ey lem dö nem le rin de eleş ti renle ri suç la ya rak, son ra la rı ise eleş ti re rek, mü ca de le yi de mok ra si plat form la rı yö ne ti mi ne ver me yi öne re rek, de mok ra tik ana ya sal dev let stra te ji si ne uy gun ör gütlen me ler ön gö rü yor. Kit le le re ve kit le ha reke ti nin ge liş me si ne da ha ya kın ve yar dım cı sen di ka şu be le ri plat form la rı na önem verme si, yal nız ca ge ri ci-re for mist sen di ka mer kez le rin den fark lı ola rak, ana ya sal burju va de mok rat bir re jim için ba rış çı çiz gi de de kal sa mü ca de le et me si nin ka çı nıl maz so nu cu ve ka nı tı dır. Fa kat, EMEP in bu fark lı lı ğı, ay nı za man da onun re for mist ka rak te ri nin de bir ay na sı dır. Re form Ta lep le riy le Mü ca de le, Ana ya sal Ha yal ler ve Bur ju va De mok ra si si ne De ğil, Dev rim ci Kit le Ha re ke ti ni Yük selt me, Dev ri me ve Dev rim ci İk ti da ra Bağ lı Kı lın ma lı dır Kit le ha re ke ti nin dev rim ci özel lik le rinin Tür ki ye de za yıf kal ma sı ve dev rim ci ha re ke tin kit le sel leş me so ru nu; gün lük mü ca de le ler de, kıs mi po li tik ta lep ler le, ya şam ko şul la rı nın iyi leş tir il me si ta lep leriy le da ha ge niş iş çi-emek çi kit le yi devrim ci mev zi le re çek me gö re vi ni da ha da önem li kıl mış tır. Ama bu önem, ay nı za man da, ÖDP nin, de mok ra si plat form ları nın li be ral re for mist an la yış la rı na bo yun eğ me eği li mi ni de ge liş ti ri yor. Re form lar için mü ca de le yi bir amaç ve çiz gi ha li ne ge tir me ve ba rış çıl ha zır lık umu du nu da güç len di ri yor. Mark sist le ni nist ler ve tu tar lı dev rim ciler için re form lar, dev rim ve dev rim ci ik tidar pers pek ti fiy le yü rü tü len mü ca de le nin yan ürü nü dür ler. So ru nu Sta lin in ko yuşun dan özet ler sek; dev rim ci için esas olan, re form de ğil, dev rim ci ça lış ma dır; dev rimci için re form, dev ri min bir yan ürü nü dür. Bun dan do la yı, bur ju va ik ti da rı nın var lı ğı ko şul la rın da dev rim ci bir tak tik le re form, 12

13 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği do ğa sı ge re ği bu ik ti da rı böl me nin, par çala ma nın ve çö kert me nin bir ara cı na, dev rimi sağ lam laş tır ma nın, yı ğın la rı bir leş ti rerek mü ca de le me vzi le ri ne yer leş tir me nin bir ara cı na, dev rim ci ha re ke tin da ha da ge liş ti ril me si için bir üs nok ta sı na dö nü şür. Re for mist için re form, her şey dir; dev rim ci ça lış ma ise ikin cil bir şey. La fı edi le cek bir ko nu dur. Göz bo ya ma ya ya rar. Bun dan do la yı bur ju va ik ti da rı nın var lı ğı ko şul ların da re for mist bir tak tik le re form, ka çı nılmaz ola rak bu ik ti da rın sağ lam laş tı rıl ma sının bir ara cı na; dev ri mi çö kert me nin bir ara cı na dö nü şür. De mek ki re form cu ve dev rim ci tak tik çiz gi ler ara sın da ki fark, re form ta lep le riy le kit le le ri mü ca de le ye se fer ber et me yi ka bul edip et me mek de ğil, bu mü ca de le nin han gi ba kış açı sıy la, na sıl bir bi linç le ve han gi te mel he def le re bağ lana rak yü rü tü le ce ğin de dir. Her gün kü mü cade le de, iş çi sı nı fı nı ve yı ğın la rı, kıs mi po litik ta lep ler le ha re ke te ge çi rir ken, dev rim ci yak la şım, bu mü ca de le ler için de kit le le ri dev rim ci ik ti dar pers pek ti fi ile, dev rim fikriy le eği tir, dev rim ci bir kit le ha re ke ti nin sis tem li bir tarz da ha zır lan ma sı nın (Lenin, Anar şizm ve Anar ko Sen di ka lizm, sf. 317) ara cı ya par. Kü çük bur ju va sol doktri ner li ğin za afı, yal nız ca te mel de mok ra tik prog ram ve ik ti dar şi ar la rı nı yük selt mek le ye ti nip, kit le le ri gün lük mü ca de le ler de eko no mik ve kıs mi po li tik ta lep ler le mü cade le ye se fer ber et me ye il gi siz ka lan an la yışın dan dır. Di ğer yan dan, şu ya da bu ne den ler le re form ta lep le riy le mü ca de le yi bur ju va de mok ra si si he de fi ne, de mok ra tik ana ya sal bir ara aşa ma he de fi ne bağ la yan bir pers pek tif le, ya da bur ju va zi nin de ği şik klik le ri nin re form cu po li ti ka la rı nın kuy ruğu na bağ lan ma vb. pers pek ti fiy le yü rütmek, re form cu bir yak la şım dır, sağ opor tünist re form cu bir çiz gi iz le mek tir. ÖDP de mok ra tik ana ya sal bir re jim el de et me po li ti ka sı nın prog ra ma tik ve stra te jik bir gö rev ve te mel he def ol du ğu nu ilan eder ken, EMEP ve Kur tu luş ise bu stra te jiyi, he def ola rak de ğil, te mel he def le re varma da mev zi ka zan mak, kit le le re so mut he def gös ter mek, bur ju va zi nin öne ri le rine dev rim ci al ter na tif gös ter mek, kit le lerin ne yin, na sıl ka za nı lıp ka za nı la ma ya cağı nı ken di de ney le riy le kav ra ma la rı nı sağla mak, dev rim ci ha re ke ti kit le sel leş tir mek vb. gi bi ilk ba kış ta dev rim ci pers pek ti fe man tı ken uy gun gö rü nen ge rek çe ler le sa vu nu yor lar. EMEP in ser ma ye ye kar şı mü ca de le de mev zi ler ka zan dı rır man tığıy la dev le tin ve or du nun de mok ra tikleş ti ril me si, de mok ra tik ana ya sa un surla rın dan olu şan ana ya sal bur ju va de mok rasi si ni kit le ha re ke ti nin önü ne he def ola rak koy ma sı, dö ne min te mel tak ti ği ola rak ge ti ril se de, as lın da ara aşa ma stra te ji sidir. (Te mel tak tik ola rak ge ti ril me sey di de yal nız ca da ha in cel til miş bir re for mizm olur du.) EMEP in bu an la yı şı nın, aşa ma lı bi linç len dir me re form cu man tı ğı ol du ğuna de ğin miş tik. Ya nı sı ra bu re for mist mantık la öz deş bir tarz da, ara aşa ma stra te ji si ol du ğu nu da vur gu la ya lım. Çün kü dev letin, or du nun de mok ra tik leş ti ril me si ve de mok ra tik ana ya sa da so mut laş tı rı lan ve ana ya sal bur ju va de mok ra si si ola rak da ta rif edi le bi le cek olan bu he def, 70 li yıllar da ki dar be son ra sı Por te kiz ve Fran co son ra sı İs pan ya da ki ne ben zer bir bur ju va 13

14 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği de mok ra si si dir. Ve en önem li si de, bur ju va re jim al tın da, iş bir lik çi te kel ci bur ju va zi nin dik ta tör lü ğü nü sür dür me si he de fi dir. Tüm bu tar tış ma yı ta ri he baş vu ra rak da ha faz la an la şı lır kı la bi lir, onu, pra tik le iliş ki si için de kav ra ya bi li riz. Bi lin di ği gi bi, 1930 lu yıl lar da bir çok Av ru pa ül ke sin de yük se len fa şiz me kar şı mü ca de le de; va rolan bur j uva de mok ra tik ka za nım la rı ko ruma tak tik le ri uy gu lan mış tır. Bun lar, devrim ci bir iş çi ve halk ha re ke ti ge liş tir me po li ti ka la rı na bağ lı ele alın dık la rı öl çü de, re for mist tak tik ler de ğil ler di. Ör ne ğin, Fran sa da o yıl lar da, FKP nin, halk cep hesi po li ti ka sı nın bir par ça sı ola rak, mev cut ana ya sa nın de mok ra tik mad de le ri nin ve de mok ra tik hak la rın sa vu nul ma sı, or dunun, po li sin ve di ğer dev let ay gıt la rı nın fa şist leş ti ril me si ne en gel ol ma vb. den oluşan an ti fa şist ta lep ler de me tiy le mü ca de lesi, re form cu bir pers pek tif de ğil di. Çün kü var olan de mok ra tik hak la rı ve mev zi le rin, fa şist leş tir me ye kar şı, dev rim ci kit le ha reke ti ni ge liş tir me de üs nok ta la rı ola rak kulla nıl ma po li ti ka sıy dı iz le nen. Dev le tin fa şist leş ti ril me si ne kar şı ge liş ti ri len mü cade le ve bu yön de for mü le edi len ta lep ler, bur ju va dev le tin fa şist leş ti ri le rek kar şı devri min si lah la rı nın güç len di ril me si ne kar şı ta lep ler dir. Ve do la yı sıy la iş çi sı nı fı ha reke ti ni, kit le ey le mi ni sü rek li ve sis tem li dev rim ci bir kit le ha re ke ti ola rak, dev rim ve dev rim ci ik ti dar pers pek ti fin de ge liş tirmiş, re form cu bir bur ju va ik ti dar he de fi ile du mu ra uğ ra tan, bo zan, re form cu bi linç ya yan bir rol oy na ma mış lar dı. Ama ay nı FKP nin, Fran sa nın an ti fa şist mü ca de le sinin son la rı na doğ ru, de mok ra tik güç ler le it ti fak için de hü kü me te ba kan ver me si, de mok ra tik ana ya sa (ki ge nel grev hakkı nın kay de dil di ği bir ana ya sa dır) ger çekle ştir me si, so nuç ta an ti fa şist mü ca de le nin dev ri min za fe ri ve dev rim ci ik ti dar la taçlan ma sı nı ön le miş, re for mist bi linç ve ha yal ler yay mış, re for mist iş lev gör müştür. Bu gün fa şist dik ta tör lük ko şul la rın da, fa şist sal dı rı ve sa vaş ör güt le ri nin da ğı tılma sı ta lep le riy le gün lük mü ca de le le ri yükselt mek, el bet te dev rim ci prog ra ma, de v rimin te mel he def le ri ne bağ lan dı ğı öl çü de, an ti fa şist ha re ke ti dev rim ci ro ta da ge liş ti rici bir rol oy nar. Ama bu ta lep ler le mü ca dele, dev le tin, or du nun de mok ra tik leş ti rilme si, de mok ra tik ana ya sa he def le ri ne bağ la nır sa, ana ya sal bur ju va de mok ra si si re ji mi ve ik ti da rı na ye dek le nir si niz. Kit le mü ca de le si bu nun ara cı ha li ne ge lir. İki ay rı öz gün du rum ko şul la rı al tın da, fa şiz me kar şı mü ca de le nin dev rim ci ro ta sı fark lı şe kil le nir, fa kat özü ay nı dır. Bü yü yen, ik ti da ra yü rü yen fa şist teh li ke kar şı sın da, bü tün de mok ra tik mev zi le rin dev rim ci tarz da sa vu nul ma sı, dev rim ci ha zır lı ğın ve ile ri sıç ra ma nın zo run lu ko şulu dur. Bu ra da us ta lık, yı ğın la ra fa şizm tehli ke sin in, ka pi ta list dü zen den ve ege men sı nıf lar dan kay nak lan dı ğı nı gös te re rek, dev rim ci he def le re yö nelt mek te so mut la şır. Ör ne ğin, eğer fa şiz min bur ju va mu ha lif leriy le bur ju va de mok ra si si plat for mu ve pers pek ti fiy le sı nır lı bir it ti fak ge liş ti ri lir se, bu bur ju va zi ye ye dek len mek ten baş ka bir an la ma gel mez. Dik ta tör lü ğü nü kur muş fa şizm ko şul ların da da, an ti fa şist mü ca de le, fa şiz min kay na ğı na, te mel le ri ne, ya ni em per ya list- 14

15 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği ka pi ta list dü ze ne yö nel til mek zo run da dır. Fa şist dik ta tör lü ğün bur ju va mu ha lif le ri, yı ğın la rı kap sam lı ya da dar bir bur ju va de mok ra si si çiz gi sin de ka zan ma ya ça lı şacak lar dır. De mok ra tik ana ya sa, de mok ra tik ana ya sa ta lep li mü ca de le, bu bur ju va re form cu çiz gi nin sı nıf do ğa sı na uy gun dur. Dev rim ci çiz gi, yı ğın la rı fa şist dik ta tör lükle, onu üre ten, va re den ka pi ta lizm le, em per ya lizm le he sap laş ma ya yö nel te cektir. Bur ju va mu ha le fet, tek tek de mok ra tik ta lep le ri de mok ra tik ana ya sa he de fi ne bağla ma ya, dü ze nin te mel le ri ni ve bur ju va zinin ik ti da rı nı ko ru ma ya ça lı şır ken, dev rimci ler, dev rim prog ra mı na ve prog ram he def le ri ne bağ la ma ya ça lı şa cak lar dır. De mek ki, yı ğın la rın fa şiz me kar şı dev rimci eği ti mi nin, yı ğın la rı bur ju va zi nin ye dekle me si ni ön le me nin yo lu, de mok ra tik anaya sa ta le bi nin kar şı sı na dev rim prog ra mı koy mak ve mu az zam bir güç le bur ju va zinin de mok ra tik ana ya sa ta le bi ile yı ğın lar la bağ lan tı kur ma sı na sal dır mak tır. ÖDP nin, Su sur luk skan da lıy la, dev letin fa şist kontr ge ril la çe te le ri nin or ta ya sa çı lı şı nı, ba şın da MGK bu lu nan fa şist dikta tör lü ğün kan lı yü zü nün açık ça göz ler önü ne se ril me si so nu cu ge li şen kit le ey lemi fır sa tı nı, adil ve de mok ra tik bir er ken se çi me ta bi kı lın ma sı na ben zer şe kil de, ama da ha ge niş çap lı ve fark lı dü zey de, an ti fa şist kit le ha re ke ti ni ana ya sal de mokra tik bur ju va dik ta tör lü ğü he de fi ne bağ lamak da re form cu rol oy nar. EMEP in ve Kur tu luş un, bi rin ci si nin, re form la rı, bur juva de mok ra tik ana ya sal stra te jik bir he def ko ya rak, ikin ci si nin, ken di söy le miy le kitle le rin mü ca de le ye se fer ber edil me si taktik le ri kap sa mın da ana ya sal bir he def ko ya rak, bu bi çim ler le mü ca de le yi, tam da TÜ Sİ AD ın, de mok ra tik leş me ted bir le ri ni ka mu oyun da tar tış tı ra rak, Su sur luk la devle tin kontr ge ril la cı yü zü ne kar şı ar tan kit le tep ki si ve ey le mi ni, ba zı re form lar va adi ya da tak tik le riy le dev rim ci leş mek ten alıkoy ma ya ça lış tı ğı bir sı ra da yo ğun laş tır mala rı nın ken di si bi le, kit le ha re ke ti ni ana yasal mu ha le fet yö nün de, re form cu yön de ka na li ze edi ci bir rol oy nar. Çün kü, o kampan ya da fi len iki blok var dır. Bi ri te kel ci med ya ön der li ğin de ki li be ral blok, di ğe ri so kak gös te ri le riy le ken di si ni or ta ya ko yan ve an ti fa şist şi ar lar la ge liş me yo lu ara yan blok. So ru nu, bur ju va de mok ra tik ana ya sa da ol sa, de mok ra tik halk ana ya sa sı da ol sa, bir ana ya sal ta lep ve tar tış ma ko nu su olarak ge liş tir mek, mü ca de le yi ikin ci blo kun dev rim ci yön de ge liş ti ril me si ni en gel le yi ci ve dev rim ci içe ri ği ni/özü nü bo şal tı cı, saptı rı cı rol oy nar. Ni te kim, ba ro lar, TMMOB, İHD vb. ku rum lar, bu gün, de mok ra tik ana ya sa tar tış ma la rı nı sür dü rü yor lar. Bu an ti fa şist bir iş lev gör se de re form cu dur. Kit le ha re ke ti ni re form cu ka na la akı tır, burj uva zi ye ye dek ler. Kur tu luş un fi kir ola rak 91 de di le ge tir me si ne kar şı lık, o za man pra tik bir mü ca de le po li ti ka sı ola rak yo ğun laş tır ma dı ğı, fa kat bu gün gün cel prati ğin yo ğun laş ma ek se ni ola rak de mok ratik ana ya sa ve halk ana ya sa sı te mel takti ği ne da yan dır dı ğı ge rek çe ler ve man tık da, re form cu po li ti ka nın öğe le ri ni oluş tu ruyor. Ör ne ğin, Kur tu luş, ana ya sa ko nu suy la il gi li ya zı di zi si ni bi ti rir ken, emek çi yı ğınla rı ana ya sa tar tış ma sı na teş vik edi yor. 12 Ey lül Ana ya sa sı na kar şı çı kan her ke si 15

16 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği kap sa yan ana ya sal he def li bir mü ca de le öğüt lü yor. 12 Ey lül Ana ya sa sı yla yö netil mek ten mem nun mu su nuz so ru su na ha yır di yor sa nız; Ha yır, ba ğım sız, da ha de mok ra tik, her ke sin hak la rı nı ta nı yan bir ana ya sa is ti yo rum di yor sa nız ya pa ca ğı mız, de mok ra tik bir ana ya sa mü ca de le si ne gi rişmek, bu doğ rul tu da ve ri len mü ca de le ye ka tıl mak tır. Dün ya ve Tür ki ye de ki ana yasa la rı in ce le yip ta nıt ma ya ça lış tı ğı mız bu ya zı di zi sin de so nuç ola rak söy le ye ce ğimiz bu dur. (Kur tu luş, Sa yı 24, 5 Ni san 1997) Açık tır ki bu hat ta, ya ni ana ya sal ta lep li bir ze min de ge liş ti ri le cek bir mü ca de le, için den geç ti ği miz sü reç te, yı ğın la rın dikka ti ni ve ener jis ini dev rim ci ik ti dar he defin de yo ğun laş tır ma yı sağ la ya maz. Tam ter si ne, yı ğın la rın bi linç li ön cü le ri dı şın da ka lan en ge niş bö lük le ri nin pers pek ti fi ni da ral tır, on la rı, ana ya sa nın de mok ra tik leşti ril me si yo luy la po li tik kriz den kur tul maya ça lı şan ve mer ke zin de iş bir lik çi te kel ci bur ju va zi nin dur du ğu (nes nel an la mıy la) blo kun pe şi ne ta kar. Ener ji le ri ni bu sü reç için de tü ket me le ri ne yol açar. Bur ju va zi nin ken di güç, im kan ve yön len dir me araç la rı dı şın da, kü çük bur ju va re for mist par ti le rin sol dan ça ba la rı da bu nun ha zır ze mi ni ve ya ara cı dır. Kur tu luş un Plat for mu Kit le le ri De ney ler İçin de Eği te rek Doğ ru la rı Kav rat mak Tak tik İl ke si ne Sı ğar mı? Kur tu luş, ana ya sa tak ti ği ile, dev rim ci kit le ha re ke ti nin ge liş ti ri le ce ği dü şün ce si ni da yan dır dı ğı man tık zin ci ri nin di ğer hal kala rı nı de ği şik bi çim ler de izah et me ye ça lışı yor. Bu hal ka lar dan bi ri, kit le le ri de neyle ri için de eğit e rek bir gö rü şün doğ ru lu ğuna inan dır mak ge rek ti ği tak tik il ke si dir. Bu il ke doğ ru dur. Ger çek ten de, dev rim ci ön cü nün sü rek li ve sis tem li ola rak dev rimci ik ti da rın, de mok ra tik dev rim prog ra mının pro pa gan da ve a ji tas yo nu nu yap ma sı, iş çi sı nı fı ve emek çi kit le le rin dev rim ci bi linç ka zan ma sı için as la yet mez. Fa şist dik ta tör lük ve em per ya lizm den kur tu luş için, dev ri min zo run lu ol du ğu nu, kıs mi po li tik is tem ler le ve si lah lı ol ma yan bi çimler le mü ca de le nin ye ter li ol ma dı ğı nı, bu mü ca de le ler le se fer ber edi len ge niş kit le lerin ken di pra tik de ne yim le riy le de si lah lı bir dev ri min ve dev rim ci bir dik ta tör lü ğün ge rek li ve zo run lu ol du ğu nu kav ra ma la rı na ön der lik et mek ge re kir. Fa kat dev rim ci ön cü nün tek tek po li tika la rı nın doğ ru lu ğu nu, dev ri min zo run lulu ğu nu, de mok ra tik dev ri min prog ra mı nın doğ ru lu ğu nu kav ra ma la rı için ge çer li olan bu ey lem li pra tik eği tim, ana ya sa ta lep li bir mü ca de le çer çe ve sin de as la ba şa rı lamaz. Bu dü zen de ne ka dar olur bu nu kitle ler mü ca de le için de gö re cek ler dir. Bi ze dü şen gö rev on la rı bu nu gö re cek le ri bir mü ca de le nin, kav ga nın içi ne sok mak tır. (Kur tu luş, sf. 8) di ye rek, mü ca de le yi devrim he de fi ye ri ne de mok ra tik, halk çı vb. ana ya sa he de fi ne yö nel te rek, kit le le rin ken di de ney le riy le ne yi öğ ren me si sağ la nabi lir ki? Ana ya sa ta lep li mü ca de le ile kit lele re dev ri min ge rek li li ği nin kav ra tıl dı ğı tek bir ör nek var mı? Kit le le rin, ne yin ne ka dar ola ca ğı nı gö re bil me le ri için se fer ber edil me le ri ge re 16

17 Anayasal Hayaller ve Reformcu Politikanın Çekiciliği ken kav ga, de mok ra tik ana ya sa kav ga sı de ğil dir, ol ma ma lı dır. Çün kü, Kur tu luş un, gü ven ve re rek sa vun du ğu, dev rim ci de mok ra tik ana ya sa bi le ol sa kit le le re öneri len ana ya sa mü ca de le ci li ği ni de ğil. Üs telik bir de kit le le re bu ana ya sal kav ga ya gir men, de mok ra tik ana ya sa ta le bi ile ol sa da di ye ses le ni lir se, ge liş ti ri le cek olan kav ga ve bi linç, dev rim ci de ğil, ana ya sal mu ha le fet mü ca de le si ola bi lir ve an cak kitle le ri bur ju va mu ha le fe tin ye de ği ya par. Kit le le ri ön ce ana ya sal mu ha le fe te ya da ana ya sal kav ga ya se fer ber edip, on la ra ken di de ney le riy le, de mok ra tik ana ya sa bu mü ca de ley le el de edi le bi lir, ama de vrim ci ana ya sa el de edi le me zi gös termek, kit le le rin mü ca de le için de dev ri min zo run lu lu ğu nu kav ra ma la rı na ön der lik et mek de ğil dir. Çün kü, de vrim ci ana ya sa da ol sa, dev rim ci ana ya sa nın an cak dev rim ve dev rim ci dik ta tör lük üze rin de te mel le rini bu la ca ğı, dev rim ci özel lik ka za na ca ğı ger çe ği dir öne ril me si ge re ken. Kit le ha reke ti nin yön len di ril me si ge re ken yo lu da bu gös te ri yor: An ti fa şist gün cel ta lep ler le, fa şist 12 Ey lül Ana ya sa sı, fa şist sa vaş bi rim le ri nin tas fi ye si ve ben ze ri po li tik ta lep le riy le kit le ha re ke ti ni yay gın laş tı rır, yük sel tir ve ge nel leş ti rir ken, İş çi-emek çi Sov yet Cum hu ri yet ler Bir li ği he de fi ek senin de de mok ra tik dev rim prog ra mı nın propa gan da sı nı yap mak, dev ri min fa şist dik tatör lük üze rin de ke sin za fe ri ve ya dev rim ci dik ta tör lük le taç lan ma sı pers pek ti fiy le kitle ha re ke ti ni sü rek li ge liş tir mek, bü tün bu mü ca de le ler için de kit le le rin ken di de neyle riy le de bu te mel he de fe var ma nın zo runlu ol du ğu nu kav ra ma la rı na ön der lik et mektir yı ğın la rın dev rim ci ha zır lı ğı nın yo lu. De mok ra tik dev ri min pro gra mı nı bir anaya sa bi çi min de for mü le edip, kü çük bur juva re form cu la rın, li be ral bur ju va grup la rın de mok ra tik, li be ral ana ya sa va ad le riy le bir lik te bir kit le ha re ke ti ge liş tir me ye, bu mü ca de le için de kit le le ri eği te rek dev ri me ha zır la mak adı na, ana ya sal ha yal ler için de kit le ha re ke ti ni oya la ma ya ön der lik et mek de ğil. Kal dı ki, dev rim ci de mok ra tik ana ya sa öne ri si ni, Kur tu luş ay nı za man da pra tik bir al ter na tif ola rak, TÜ Sİ AD ın de mok ra tikleş me ted bir le ri pa ke ti ne, al ter na tif ola rak su nu yor, böy le ce öz nel ni ye tin den ba ğımsız ola rak kit le ha re ke ti ni, ana ya sal tar tışma lar ve ha yal ler akı mı içi ne it miş olu yor. So mut He def ve Güç ler Den ge siy le Ana ya sa Mü ca de le si Ara sın da ki Bağ, De mok ra tik Ana ya sal Tak tik tir Kur tu luş un ana ya sal ta lep li mü ca de le plat for mu nun doğ ru lu ğu na da ya nak yap tı ğı man tık hal ka la rın dan bir di ğe ri de hal kın mu hal efe ti nin so mut he def le re ih ti ya cı var (Kur tu luş, 30 Ka sım 1996) gö rü şü dür. Her şey den ön ce dev rim ci bir ana ya sa kit le ler için de mok ra tik dev rim prog ra mı ne ka dar so mut sa o ka dar so mut tur. Ama Kur tu luş, dev rim ci de mok rat ana ya sa önerme yi so mut he def gö rü yor sa, ge liş ti rilme si ni is te di ği de mok ra tik ana ya sa kav gası nın so mut ola rak de mok ra tik bir ana ya sa sağ la ya ca ğı nı ve so mut ka za nım ola rak kitle ha re ke ti ni çok da ha güç lü ce yük sel te ceği ni mi kas te di yor? Gö rüş ve tez le rin de bu nu açık ça ifa de et mi yor, hat ta ken di 17