«MOBBİNG»E UĞRAYANI KORUMAYA YÖNELİK YAPILABİLECEKLER

Transkript

1 «MOBBİNG»E UĞRAYANI KORUMAYA YÖNELİK YAPILABİLECEKLER

2 Mobbinge maruz kalan kişinin durumunu örneklemeye çalışırsak gözle gözükmeyen hapishane duvarları içinde korkunç acılar içinde yaşamak zorunda kalan kişi diyebiliriz. Çünkü mobbingin sonu intihara varan baskılar, parçalanan aileler, depresyonlar işsiz kalmalar demek.

3 Mobbing ya da psikolojik taciz hemen hemen her işyerinde karşılaştığımız bir durumdur. Sadece bulunulan yere göre uygulamaların farklı olduğunu görmekteyiz. Bulunulan ortam ya da çalışma ortamının şartları göz önüne alındığında, kendine özgü mobbing uygulamaları ile karşılaşılmakta ve buna karşılık da kendini koruyabilme mekanizmasının varlığı sorunu bulunmaktadır. Bu çalışmada, daha çok üniversitelerde karşılaşılan ve akademik ortamda yaşanılan taciz olayları ve bu tacize karşı korunma yolları tartışılmıştır.

4 I- ) Üniversitelerde yaşanan tacizlere birkaç örnek vermek gerekirse; --- Ben, kendim bir şey yapmam. Bıktırır gönderirim. --- Dekan: Aslında ben istemiyorum. Rektör istedi ben de güle oynaya yaptım.(elimden gelen bir şey yok. ); Rektör: Ben değil, fakültesi istemiyor. --- Sen o kişiyle nasıl yemek yersin? Odasına gider/odana alır ve çay içersin (Bizzat rektör ya da dekan hesap soruyor) --- Tüm üniversite!!!? Senin karşındayken senin yanında olmamızı nasıl beklersin!! --- Çalışmaların yeterli değil!! --- Yerinde yok, üniversiteye hiç uğramıyor diye tutanaklar tutup kamu görevinden çıkarmaya çalışmak; --- Odasından 5 dakika erken çıktı diye soruşturma açmak --- Bilgisayarına el koymak, sonra da :nasıl şifre koyarsın diye soruşturma açmak --- Sabah-akşam imza attırmak --- Sicillerini bozmak --- Hiç ders vermeme ya da normalin dışında hiçbir iş yapmayacak şekilde aşırı ders verme.

5 II-) Mobbing yapmaya eğilimli olanların/mobbinge uğrayanların bazı özelliklerine göre değerlendirme --- Üniversitedeki hiyerarşik yapılanmaya tepeden/ sonradan dahil olanlar ya da kısa yoldan emek harcamadan veya dalevereyle akademisyen olanlar --- Kadın veya erkek olması, bayan öğretim üyelerinin aynı çalışma ortamında fazla olması ve kendi aralarında kıskançlık nedeniyle (daha güzel, daha zayıf, daha şık, öğrencinin daha çok sevmesi v.b.) bunun getirdiği sıkıntılar. --- Çalışkan/tembel olması --- İnsani değerlere sahip olup/olmaması

6 III-) Mobbing yapanların avantajları --- Mobbing yapanların 4883 sayılı Kamu Görevlilerinin Yargılanmasına İlişkin Kanun ve 2547 Sayılı YÖK nunu çerçevesinde kimi zaman milletvekillerinin bile sahip olamadığı dokunulmazlıklara sahip olması. Özetlersek: 1- içlerinden istediklerine yargılanmasına izin verme, 2- soruşturmayla ceza verme; 3- istemediklerine yargılama izni vermeme, 4- zamanaşımına uğratma, 5- dosyayı yok etme, 6- evrakı işleme sokmama, 7- mahkemeye yalan yanlış yazı yazma v.b.. Bu şekilde sistem taciz yapmak isteyen yöneticilere büyük imkanlar/seçenekler sağlamaktadır.

7 IV) Mobbinge karşı korunma Mobbinge uğrayan mağdur şikayetini hiyerarşi nedeniyle kendisine baskı uygulayanlara karşı yapmak zorunda kalmakta. Öyle bir kısır döngüye girmekteki eğer baskının içinde tepedeki yönetici de yer alıyorsa buna karşı koyması günümüz koşullarında çok ama çok zor mucize desek yanlış olmaz. Bunu açarsak;

8 -I- Mobbingi uygulayanlar genelde üst durumunda oldukları için hem soruşturmayı açan hem de cezayı veren konumunda olmakta. Mağdur daha üst kurum olarak örneğimizde YÖK e başvurduğunda karşılaştığı durum içler acısıdır!! Nasıl: mağdur son sığınacağı liman olarak YÖK ten imdat ister. Peki YÖK ne yapar?? 1-Mağdurun dilekçesini alır, aynen şikayet ettiği kuruma gönderir!! Şikayet edilen kurum da doğal olarak konu hakkında kendisini suçlu gösterecek bir bilgi ya da belge vermez.

9 2- Sonra ne olur YÖK gelen bu yazıyı mağdura gönderir. Durumunuz hakkında bilgi aldık. Şunlar, şunlar söylenmekte der. Eylemsiz kalır. 3- Mağdur gücü yeterse/dayanacak gücü kaldıysa YÖK e soruşturma açması için idare mahkemesine dava açar. Eğer kazanırsa YÖK soruşturma açmaya mecbur kalır ama halen burada etkin olan mobbing yapan kurumdur.

10 -II- Daha tirajı komik bir örnek, konusu suç olan tacizler konusunda belgesi olan kişi savcılığa başvurur. Cumhuriyet savcısı konuyu ciddi bularak mevzuat gereği konu hakkında gereği için YÖK e yazar. Asıl komiklik burada başlar. YÖK soruşturmacısı tüm hukuku çiğner. Şikayet edilen Rektör ve diğerleridir. Ama soruşturmacı Rektör hakkında Danıştay ve adli yargı organlarınca verilen kesin hüküm niteliğindeki kararları görmezden gelerek, Rektörü soruşturma dışına alır daha da korkuncu rektörü diğerleri hakkında soruşturmacı yapar. Tabii ki işin ucu rektöre geleceği için rektör diğerleri hakkında meni muhakeme kararı verir.

11 Burada ne olmuştur 1. Soruşturulan kişi soruşturmacı durumuna getirilmiştir. Yargılanan yargılayıcı olmuştur. 2. Soruşturma kanuna göre en üst soruşturulan kişiye göre yapılmalıydı. Bu konu TCK 40 bağlılık kuralına da aykırılık oluşturur.

12 1.Ciddi ve etkin bir ombudsman olmalı

13 2. Soruşturma kurum dışına ait olmalı Bağımsız ve kurum etkisinden uzak bir soruşturma usulü sağlanmalı

14 3. YARGI a) İDARİ YARGI İdari yargı günümüz koşullarında yargı idare düellosuna sahne olmakta b) ADLİ YARGI Kişiye karşı dava açmak oldukça caydırıcı (ama mobbing yapanlar bu yollarda da ciddi anlamda şanslı)

15 Yrd. Doç. Dr. Mustafa ÇAKIR Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi