DUYGUSAL ZEKA Prof Dr. Binnur YEġĠLYAPRAK ANKARA Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi (TÜRK PDR-DER BaĢkanı)

Transkript

1 EQ DUYGUSAL ZEKA Prof Dr. Binnur YEġĠLYAPRAK ANKARA Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi (TÜRK PDR-DER BaĢkanı)

2 DÜġÜNME VE TARTIġMA SORULARI Zeka duygusal olabilir mi? Duygular zeki olabilir mi? Duygusuz zeka ne iģe yarar? Duygusal Zeka=Duygu+Zeka mıdır? IQ nun boyutları, EQ yu kapsar mı? EQ,IQ yu yönetebilir mi? IQ mu, EQ mu daha önemlidir? BaĢarı neye bağlıdır? YaĢamda mutlu olmak için hangi zeka gereklidir? Duygusal zeka geliģtirileblir mi? Sizin IQ nuz kaç? EQ nuz kaç? Kaça kaç galipsiniz? Kaça Kaç yenik?

3

4 KADINLAR DUYGUSAL ERKEKLER DUYGUSUZ MU?

5 DUYGULAR ; Ne iģe yarar? Ne zaman iģe yarar? Nasıl iģe yarar?

6 Herkes kızabilir, bu kolaydır! ancak, doğru insana doğru ölçüde doğru zamanda doğru nedenle ve doğru Ģekilde kızmak iģte bu kolay değildir! aristo

7 Duygular, bireyin olaylara bakıģ açısını, davranıģ biçimlerini. Çevreyi ve olayları anlama ve onlara uygun tepkiler verebilmesini etkiler. O halde duyguları anlama ve yönetme de zeka kapsamına girer

8 Psikoloji alanında en eski soru Ve Eskimeyen tartıģma konusu: ZEKA NEDĠR?

9 20 nci Y.Y Boyunca verilen YANITLAR ZEKA

10 Zeka Genel yetenek + Özel yetenekler Zeka Farklı alanlardaki yeteneklerin toplamı ( ) Thorndike 3 tür zeka olduğunu öne sürmüģtür Soyut zeka Mekanik zeka Sosyal zeka

11 ÇOKLU ZEKA (H.GARDNER 1983) ZEKA ALANLARI Dilsel Zeka: Mantıksal/Matematiksel Zeka : Görsel/Alansal Zeka: Bedensel/Kinestetik Zeka: Müziksel/Ritmik Zeka: Sosyal Zeka : Yazma KonuĢma Espriler Yapma Okuma Kişiye dönük Zeka:

12 ÇOKLU ZEKA (H.GARDNER 1983) ZEKA ALANLARI Dilsel Zeka: Mantıksal/Matematiksel Zeka : Görsel/Alansal Zeka: Bedensel/Kinestetik Zeka: Müziksel/Ritmik Zeka: Sosyal Zeka : Problem Çözme Sorgulama Hesap Yapma Deney Yapma Kişiye dönük Zeka:

13 ÇOKLU ZEKA (H.GARDNER 1983) ZEKA ALANLARI Dilsel Zeka: Mantıksal/Matematiksel Zeka : Görsel/Alansal Zeka: Bedensel/Kinestetik Zeka: Müziksel/Ritmik Zeka: Sosyal Zeka : Boyama/ Çizme Harita Okuma Motif Çizme Örnek Yaratma Kişiye dönük Zeka:

14 ÇOKLU ZEKA (H.GARDNER 1983) ZEKA ALANLARI Dilsel Zeka: Mantıksal/Matematiksel Zeka : Görsel/Alansal Zeka: Bedensel/Kinestetik Zeka: Müziksel/Ritmik Zeka: Sosyal Zeka : Dans Egzersiz Spor Yapma Bedensel Hareketler Kişiye dönük Zeka:

15 ÇOKLU ZEKA (H.GARDNER 1983) ZEKA ALANLARI Dilsel Zeka: Mantıksal/Matematiksel Zeka : Görsel/Alansal Zeka: Bedensel/Kinestetik Zeka: Müziksel/Ritmik Zeka: Sosyal Zeka : ġarkı Söyleme Tempo Tutma Müzik Dinleme Enstrüman Çalma Kişiye dönük Zeka:

16 ÇOKLU ZEKA (H.GARDNER 1983) ZEKA ALANLARI Dilsel Zeka: Mantıksal/Matematiksel Zeka : Görsel/Alansal Zeka: Bedensel/Kinestetik Zeka: Müziksel/Ritmik Zeka: Sosyal Zeka : Gruplarla ÇalıĢma Aracılık Etme BaĢkalarının Duygularını Anlama Kişiye dönük Zeka:

17 ÇOKLU ZEKA (H.GARDNER 1983) ZEKA ALANLARI Dilsel Zeka: Mantıksal/Matematiksel Zeka : Görsel/Alansal Zeka: Bedensel/Kinestetik Zeka: Müziksel/Ritmik Zeka: Sosyal Zeka : Derin DüĢünce Hayal Kurma Hedef Koyma Yalnız Olma Kişiye Dönük Zeka:

18 AKADEMĠK ZEKA Sayısal-sözel yetenekler alanı. Klasik anlamda zeka olarak sadece bu alan bilinmektedir. (Matematik,fen, mantık,dil...) Zekanın Yeni Boyutları (Zeka Alanları) SOSYAL ZEKA Kendini ifade edebilme,etkin iletiģim kurma, beden dilini kullanabilme, Kalabalık karģısında konuģma, EleĢtirilere karģı nesnel olabilme... gibi beceri alanları DUYGUSAL ZEKA Duyguların farkında olma,özdenetim, dürtü kontrolü,empatik dinleme, Empatik yaklaģım,sorun çözme, iģbirliği,sevgi-saygıyı takdir edebilme, yanlıģı kabul etme..gibi beceri alanları

19 DUYGUSAL ZEKA (Emotional Intelligence) EQ Kavram olarak ilk kez 1990 yılında John MAYER ve Peter SALOVEY tarafından kullanıldı de Daniel GOLEMAN tarafından yazılan ; Emotinal Intelligence-Why it can matter more than IQ kitabından sonra gündeme çıkmıģtır.

20 DUYGUSAL ZEKA (Emotional Intelligence) EQ ** Duygusal zeka, duyguların akıllıca kullanımıdır. ** Kısaca, istediğimiz sonuçlara ulaģmak için duygularımızı istediğimiz yönde kullanma yetisi, ** Duygularımızdan kendi davranıģlarımızı yönlendirmek için yararlanarak olumlu sonuçlar elde etme kapasitesi ** Duyguları; Tanımak,Denetlemek ve yönetmek demektir.

21

22 DUYGUSAL ZEKA (Emotional Intelligence) Özbilinç(self-awareness): Kendini tanıma, bir duyguyu oluģurken fark edebilme. Bu yetenek duygusal zekanın temelidir. Duyguları idare edebilme(emotional self-regulation): Duyguları uygun biçimde Ġdare edebilme,denetleyebilme,yönetebilme yeteneği. Kendini harekete geçirebilme(motivasyon): Duyguları bir amaç doğrultusunda harekete geçirmek, içsel güdülenme. BaĢkalarının duygularını anlayabilme(empathy):kendini baģkalarının yerine Koyabilme, onların duygu düģüncelerini anlama. ĠliĢkileri yürütebilme(social skills): Etkili kiģiler arası iliģkiler kurabilme, sosyal beceriler.

23 ÖZBĠLĠNÇ

24 DUYGULARI YÖNETEBĠLME (ÖZ DENETĠM)

25 DUYGULARI YÖNETEBĠLME (ÖZ DENETĠM)

26 MOTĠVASYON (KENDĠNĠ HAREKETE GEÇĠREBĠLME)

27 EMPATĠ

28 EMPATĠ

29 SOSYAL ĠLĠġKĠLER

30 DUYGUSAL ZEKANIN BOYUTLARI VE DUYGUSAL YETERLĠLĠKLE ĠLĠġKĠSĠ DUYGUSAL ZEKANIN BOYUTLAR ÖZBĠLĠNÇ DUYGULARI YÖNETEBĠLME MOTĠVASYON EMPATĠ SOSYAL ĠLĠġKĠLER

31 ÖZBĠLĠNÇ Duygusal Farkındalık Kendini ifade etme Öz Değerlendirme Özgüven

32 DUYGULARI YÖNETEBĠLME Özdenetim Güvenirlik Ġçsel Denetim Uyum/Esneklik Yenilikcilik

33 MOTĠVASYON BaĢarma Dürtüsü Bağlılık GiriĢimcilik Ġyimserlik

34 EMPATĠ BaĢkalarını Anlamak BaĢkalarını GeliĢtirmek Hizmet Yönelimli Olmak ÇeĢitlilikten Yararlanmak Politik Bilinç

35 SOSYAL ĠLĠġKĠLER Etki DeğiĢim Katalizörlüğü ĠletiĢim Bağ kurmak ÇatıĢma Yönetimi Ġmece ve ĠĢbirliği Liderlik Ekip Yetileri

36 Duygulu Ġnsan: Duygularına önem veren,duygularını tanıyan Duygulara değer veren insandır. Duyarlı Ġnsan: Çevresinde olup bitenlere ilgi gösteren, onlardan Kendi payına sorumluluk duyan insandır. Duygusal Ġnsan: Duygularıyla hareket eden, duygularını yeterince ölçemeyen ve denetleyemeyen insandır. Duygusal Zekası Yüksek Ġnsan: Duygularını tanıyan, denetleyebilen Ve yönetebilen insandır. Duygularını ustalıkla kullanabilme yetisine sahip olan insan. Duygularını, düģünceli, mantıklı ve öz güvenli bir Ģekilde kullanabilen insan.

37 Duygusal zeka GELĠġTĠRĠLEBĠLĠR MĠ?

38 Terminolojinin Cazibesi NEREDEN geliyor? Duygusal Zeka *Povitivizim *Araçsal ussallık *Zekanın fetiģleģtirilmesi *Bilim ve teknolojideki geliģmelerin yarattığı sonuç *Bireycilik kültürü *Toplumsal cinsiyet eģitsizliği *Sahip olmak KarĢı tepki Post-modern bir yaklaģım Feminist bir savunma Biz bilinci Olmak

39 IQ mu? EQ mu? Duygusal zeka, akademik zeka için bir YAKIT tır. Duygular çoğu durumda; Sağduyu ve mantıklı düģünmeyi zorlar ve geliģtirir. EQ, IQ yu yönlendirmede etkilidir. Bir bilim adamı,yılmadan, ısrarla çalıģmak ve üretmek için duygusal zekaya gereksinim duyacaktır. BaĢarı ve mutluluk = Akademik zeka %20 X Duygusal zeka %80

40 Hisseden Beyin E Q -Müzik -Hayal Gücü -Algısal -Sezgisel -Ritim -Spontan -Duygusal -Sentez -Yaratıcı -Artistik Bilgi ĠĢleyen BEYĠN, ĠKĠ YARI KÜREDEN OLUġUR Sağ Sol DüĢünen Beyin I Q Sözel Sayısal Mantıksal KonuĢma Yazma Listeleme Rasyonel Analiz ArdıĢıklık Mantıksal Bilgiyi ĠĢleme

41

42 BaĢımızı kuma gömerek sorunlardan kurtulamayız.

43 DeğiĢim kendimizi tanıma ile baģlar Aynada kendinizi görün

44 What matters most is how you see yourself En önemli Ģey kendinizi nasıl gördüğünüzdür.

45 Kendimizi değiģtirebilir ve geliģtirebiliriz. DEĞĠġĠMĠ ERTELEMEYĠN

46 Mucize beklemeyin

47 Gerekli donanımları kazanın Empati Öz yönetim Ġstek Beceri Motivasyon Azim Çaba Mucizeyi ancak SĠZ yaratabilirsiniz.

48 BĠR YAġAM MUCĠZESĠ

49 Milyonlarca atom birleģerek DNA yı oluģturdu...

50 Milyonlarca atom birleģerek DNA yı oluģturdu...

51 Milyonlarca atom birleģerek DNA yı oluģturdu...

52 Milyonlarca DNA birleģerek hücreleri oluģturdu

53 ve iki hücre birleģti... +

54 Sonra böyle bir hücre oluģtu.

55 Bölündü,

56 Bölündü,

57 Tekrar,tekrar bölündü, milyarlarca kere... Ve sonra bu hücreler tekrar birleşti. Ne mi oldu?...

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70 Böyle bir şey oldu...

71 Knowing isn t enough, we must apply!.. Willing isn t enough, we must do!.. GOETHE

72 TÜRK PSĠKOLOJĠK DANIġMA VE REHBERLĠK DERNEĞĠ ĠZLEDĠĞĠNĠZ ĠÇĠN TEġEKKÜR EDER