AVRUPA BĐRLĐĞĐ ENERJĐ MEVZUATINDA YENĐLENEBĐLĐR ENERJĐ KAYNAKLARININ DEĞERLENDĐRĐLMESĐNE YÖNELĐK GĐRĐŞĐMLER

Transkript

1 AVRUPA BĐRLĐĞĐ ENERJĐ MEVZUATINDA YENĐLENEBĐLĐR ENERJĐ KAYNAKLARININ DEĞERLENDĐRĐLMESĐNE YÖNELĐK GĐRĐŞĐMLER Duygu PAPUR Nazif Hülâgü SOHTAOĞLU Đ.T.Ü. Elektrik Mühendisliği Bölümü Özet: Bu çalışmada, yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam birincil enerji arzı ile toplam nihai enerji tüketimindeki rolünün yanısıra elektrik enerjisi üretimindeki payının artırılmasına yönelik girişimler, Avrupa Birliği nin ilgili belgeleri ve yasal düzenlemeleri gözetilerek tarihsel süreçte ortaya konmuş, güvenli, rekabetçi ve sürdürülebilir enerji geleceğinin garanti altına alınabilmesini amaçlayan Avrupa ortak enerji politikası ekseninde, birincil enerji arzının çeşitlendirilmesine, fosil yakıt dışalım bağımlılığının azaltılmasına, enerji arz güvenliğinin yükseltilmesine, enerji verimliliğinin artırılmasına, sera gazı salımlarının düşürülmesine, yeni ekonomik faaliyet ve dışsatım alanları ile istihdam olanaklarının yaratılmasına doğrudan ve/veya dolaylı katkıları bulunan yenilenebilir enerjinin çevre, ekonomi, sanayi, ticaret, ar-ge vb. diğer politikalarla bütünleşik niteliklerde stratejik bir araç konumuna getirilme süreci, üye ülkeler ile Topluluk için öngörülen hedefler dikkate alınarak irdelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Yenilenebilir enerji kaynakları; Toplam birincil enerji arzı; Enerji arz güvenliği; Avrupa ortak enerji politikası; Avrupa Birliği. 1. Giriş Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının desteklenmesine, teşvik edilmesine, toplam birincil enerji arzı ile elektrik üretimindeki payının artırılmasına yönelik Avrupa ölçeğindeki girişimlerin, 1990 lı yıllarda başlatılmasına karşın, diğer politika alanlarıyla olan ilişkileri gerektiği gibi güçlendirilememiştir. Sürdürülebilir enerji, ekonomi ve çevre ana başlıkları ekseninde şekillendirilen ve 2007 yılında kabul edilen Avrupa Ortak Enerji Politikası (An Energy Policy for Europe) [1] kapsamında; karbondioksit başta olmak üzere özellikle fosil yakıtların tüketiminden kaynaklanan sera gazı salımlarının azaltılması, petrol ve gaz dışalım bağımlılığının geriletilmesi, dolayısıyla enerji arz güvenliğinin artırılmasında, yenilenebilir enerji kaynakları stratejik niteliklere sahip temel bir araç olarak öne çıkarılmıştır. 2. Yenilenebilir Enerji Kapsamındaki Gelişmeler ve Hedefler 20 Kasım 1996 tarihinde yayınlanan Yenilenebilir Enerji Kaynakları için Topluluk Stratejisi (Energy for the Future: Renewable Sources of Energy for a Community Strategy) başlıklı komisyon raporunda [2], Avrupa Birliği nin yenilenebilir enerji

2 kaynak potansiyelindeki zenginliğine karşın, yenilenebilir kaynaklardan etkin ve verimli yararlanamadığı ifade edilerek, yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam birincil enerji arzındaki payının yükseltilmesinde karşılaşılan teknik, ekonomik, yasal, yapısal vb. diğer sorunlar öncelikleri itibariyle sıralanmış, geleceğe yönelik hedeflerin belirlenmesi gerektiğinin altı çizilmiştir. Rapor kapsamında, yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam birincil enerji arzındaki payının on beş yıl içinde iki katına çıkarılması yönünde iddialı bir hedef öngörülmüş, yenilenebilir kaynak kullanımının özendirilmesiyle sağlanacak küresel öncülüğün büyük boyutlarda dışsatım fırsatları doğuracağına ve istihdam olanakları yaratacağına dikkat çekilmiştir. Anılan hedefin başarılmasında; enerji iç piyasasının işlerliğinin artırılmasına, yenilenebilir enerjiye yönelik ar-ge faaliyetlerinin toplam ar-ge harcamalarındaki payının büyütülmesine, özellikle şebekeden ayrık alanlarda yenilenebilir kaynak kullanımının teşvikine, Orta Avrupa, Doğu Avrupa ile Akdeniz de yer alan ülkelerle olan ilişkilerin güçlendirilmesine ve bu ülkelerdeki kaynak potansiyelinin değerlendirilmesine yönelik Topluluk politikalarının oluşturulması zorunluluğu ortaya konmuştur yılında yayınlanan komisyon raporunda öngörülen ve 2010 yılında yenilenebilir kaynakların toplam birincil enerji arzındaki payının iki katına çıkarılarak yüzde 12 hedefine ulaşılmasına yönelik Topluluğun stratejisini ve eylem planını içeren Yenilenebilir Enerji Kaynakları için Topluluk Stratejisi ve Eylem Planı (Energy for the Future: Renewable Sources of Energy for a Community Strategy and Action Plan) başlıklı yeni bir rapor [3], 1997 yılında yayınlanmıştır. Öngörülen amacın başarılmasında her bir üye ülke için hedef belirlenmesi gerektiğinin altı çizilmiş, ulusal ölçeklerde ve Topluluk düzeyinde yenilenebilir enerjiye dayalı sanayinin gelişmesi, istihdam yaratılması vb. niteliklerde, birbirini etkileyen ve tetikleyen diğer olası kazanımlar ayrıntılı halde irdelenmiştir. Ayrıca, 2010 yılında öngörülen hedeflere ulaşılabilmesi için büyük yatırımlara ihtiyaç duyulduğu, üye ülkeler arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesini, işbirliğinin arttırılmasını sağlayacak yasal çerçevenin oluşturulması gerekliliği vurgulanmıştır yılında, yenilenebilir enerjiye ilişkin öngörülen hedeflerin başarılabilmesi için gerekli stratejileri ve eylem planlarını ortaya koyan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Đlişkin Topluluk Stratejisinin ve Eylem Planının Uygulanması (The Implementation of the Community Strategy and Action Plan on Renewable Energy Sources ( )) başlıklı yeni bir rapor [4] hazırlanmıştır. Bu raporda, katı ve sıvı biyokütle ile biyogazı kapsayan biyoyakıtlar, rüzgar, elektrik ve ısı üretimi amaçlı güneş enerjisi, özellikle küçük kapasiteli hidroelektrik, jeotermal enerji alt başlıklarındaki gelişme eğilimleri irdelenmiş, yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam birincil enerji arzındaki payının 2010 yılında yüzde 12 ye çıkarılması hedefine ulaşılabilmesi için Topluluk düzeyinde olduğu kadar ulusal, bölgesel ve yerel ölçeklerde de önemli çabaların sarf edilmesi gerektiğinin altı çizilmiştir. Elektrik enerjisi üretiminde yenilenebilir kaynak kullanımının desteklenmesi ve teşvik edilmesi amacıyla, 2001 yılında Elektrik Đç Piyasasında Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üretiminin Teşvik Edilmesi (The Promotion of Electricity Produced from Renewable Energy Sources in the Internal Electricity Market) başlıklı yönerge [5] yayınlanmıştır. Anılan yönergede; yenilenebilir enerji kaynaklarının (YEK) toplam elektrik enerjisi üretimindeki payının yükseltilmesi amacıyla gerçekleştirilmesi gerekenler incelenmiş, Almanya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, Đngiltere, Đrlanda, Đspanya, Đsveç, Đtalya,

3 Lüksemburg, Portekiz ve Yunanistan ın oluşturduğu Avrupa Birliği üyesi 15 ülke (AB-15 ülkeleri) için 2010 yılında ulaşılması istenen ulusal hedefler belirtilmiş, Topluluğun daha önce öngörülen hedefe ulaşabilmesi için diğer üyelerin de ulusal hedeflerini belirlemeleri istenmiştir yılı temelinde, AB-15 ülkelerinin yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretimleri ve bunların toplamdaki payları, 2010 yılı için öngörülen hedeflerle [5] birlikte Tablo 1 de sunulmuştur. Tablo yılında yenilenebilir kaynakların toplam elektrik üretimindeki payına yönelik ulusal hedefler [5]. AB-15 Ülkeleri YEK-Elektrik 1997 (TWh) 1997 yılında gerçekleşen (%) 2010 yılı için öngörülen hedef (%) Almanya 24,91 4,5 12,5 Avusturya 39,05 70,0 78,1 Belçika 0,86 1,1 6,0 Danimarka 3,21 8,7 29,0 Finlandiya 19,03 24,7 31,5 Fransa 66,00 15,0 21,0 Hollanda 3,45 3,5 9,0 Đngiltere 7,04 1,7 10,0 Đrlanda 0,84 3,6 13,2 Đspanya 37,15 19,9 29,4 Đsveç 72,03 49,1 60,0 Đtalya 46,46 16,0 25,0 Lüksemburg 0,14 2,1 5,7 Portekiz 14,30 38,5 39,0 Yunanistan 3,94 8,6 20,1 Topluluk 338,41 13,9 22, yılında yayınlanan yönergede belirtilen hedeflere ulaşılabilmesi için yapılması gerekenler, 2004 yılında yayınlanan Avrupa Birliğinde Yenilenebilir Enerjinin Payı (The Share of Renewable Energy in the EU) başlıklı komisyon raporunda [6] ayrıntılı olarak irdelenmiştir. Yenilenebilir kaynak kullanımının yaygınlaştırılmasına ve 2001 yılında yayınlanan yönerge hedeflerine ulaşılabilmesine yönelik süreçleri irdeleyen Yenilenebilir Kaynaklardan Elektrik Üretiminin Desteklenmesi (The Support of Electricity from Renewable Energy Sources) başlıklı yeni bir rapor [7], Aralık 2005 te yayınlanmıştır. Raporda, yenilenebilir enerji ile ilgili mevzuatın Topluluk düzeyinde uyumlaştırılarak yenilenebilir enerji üretim birimlerinin elektrik iç piyasasına entegrasyonunun güçlendirilmesi, yenilenebilir enerjiye dayalı elektrik üretimindeki rekabet gücünün artırılması amaçlanmıştır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam birincil enerji arzındaki payının artırılmasına yönelik girişimleri ve gelişmeleri betimleyen, ulaştırma ile elektrik ve ısı üretiminde yenilenebilir kaynak kullanımının desteklenmesi, teşvik edilmesi için gerekli ölçütleri ortaya koyan, 2020 yılında toplam birincil enerji arzında yenilenebilir kaynak payının

4 yüzde 20 olması hedefinin belirlendiği Yenilenebilir Enerji Yol Haritası: 21. Yüzyılda Sürdürülebilir Bir Gelecek için Yenilenebilir Enerji (Renewable Energy Road Map Renewable Energies in the 21st Century: Building a More Sustainable Future) başlıklı komisyon raporu [8], 10 Ocak 2007 tarihinde yayınlanmıştır. Raporda, Avrupa Birliği nin enerji güvenliğinin arttırılması, enerji verimliliğinin yükseltilmesi, sera gazı salımlarının düşürülmesi amaçlarına yönelik uzun dönem perspektifine sahip bir yol haritası oluşturulmuştur. Avrupa enerji iç piyasasındaki işlerliğin geliştirilmesini ve elektrik enerjisi üretiminde yenilenebilir kaynak payının yükseltilmesini engelleyen sorunların azaltılmasına, ulaştırma sektöründe biyoyakıt kullanımının desteklenmesine, yenilenebilir enerji kullanılan elektrik enerjisi üretim birimlerinin iletim şebekesine entegrasyonunun güçlendirilmesine yönelik ölçütlerin ortaya konması gerekliliğinin altı çizilmiştir. 3. Avrupa Ortak Enerji Politikasında Yenilenebilir Enerji 2000 yılında yayınlanan Enerji Arz Güvenliği için Avrupa Stratejisine Doğru (Green Paper: Towards a European Strategy for the Security of Energy Supply) başlıklı raporda [9], enerji ithalat bağımlılığının sürekli arttığı, Topluluğun toplam enerji gereksiniminin yarısının dışalım yoluyla karşılandığı, herhangi bir önlem alınmaması durumunda 2020 ya da 2030 a kadar bu oranın yüzde 70 lere ulaşacağı belirtilerek, enerji bağımlılığı olgusunun Birliğe ekonomik, sosyal, ekolojik ve fiziksel riskler yüklediği, petrol ithalatının yüzde 45 inin Ortadoğu dan, gaz ithalatının ise yüzde 40 ının Rusya dan yapıldığı ifade edilmiş, enerji ile ilgili risklerin azaltılmasını amaçlayan ortak bir enerji arz güvenliği stratejisinin oluşturulması zorunluluğu, özellikle vurgulanmıştır. Bu bağlamda, 2000 li yıllarda petrol fiyatlarında gerçekleşen ani ve aşırı artışlar, Avrupa Birliği nin uluslararası enerji piyasalarını doğrudan etkileyebilecek araçlara yeterince sahip olmadığı gerçeğiyle yüzleşebilmesine olanak tanımıştır. Avrupa Birliği üyesi 27 ülkenin toplam birincil enerji arzındaki ve genel enerji ithalat bağımlılığındaki gelişmeler [10,11], Şekil 1 de gösterilmiştir. Mtoe (%) Toplam Birincil Enerji Arzı Enerji Dışalım Bağımlılığı Şekil 1. Toplam birincil enerji arzı ile enerji dışalım bağımlılığındaki gelişmeler.

5 Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile gelecekte Topluluğa dahil olabilecek diğer ülkelerin genel enerji dışalım bağımlılıkları ile fosil yakıtlar (kömür, petrol, gaz) ayrımındaki bağımlılık eğilimleri yalnızca 1998 ve 2010 yılları [11] için özetlenerek, karşılaştırmalı halde, Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2. Avrupa Birliği üyesi ve ilgili diğer ülkelerin enerji dışalım bağımlılıklarındaki gelişmeler. Ülkeler Toplam Kömür Petrol Gaz Almanya 61,03 59,78 34,58 79,02 99,14 95,84 77,06 81,89 Avusturya 70,46 61,82 99,70 87,62 93,65 88,90 78,65 74,44 Belçika 80,83 76,84 100,66 98,19 101,78 97,97 99,66 99,01 Danimarka 5,55-18,21 84,14 69,36-5,93-52,25-58,94-68,31 Finlandiya 53,69 48,14 90,53 86,34 96,64 87,32 100,00 100,00 Fransa 51,31 49,30 76,96 100,96 98,79 97,68 90,17 92,98 Hollanda 26,48 30,69 94,29 121,57 92,59 93,36-63,83-61,59 Đngiltere -16,22 28,27 35,18 51,68-60,23 14,87-2,05 37,69 Đrlanda 80,53 85,62 98,14 79,83 101,65 97,51 49,80 93,40 Đspanya 74,30 76,69 53,08 86,00 100,82 99,88 103,86 99,24 Đsveç 37,65 36,53 101,97 113,71 103,86 93,80 100,00 100,00 Đtalya 81,91 83,78 98,89 100,92 94,00 92,68 68,24 90,51 Lüksemburg 99,47 96,82 100,00 100,00 101,77 99,36 100,00 100,00 Portekiz 83,98 75,45 101,07 98,28 99,88 98,01 100,00 100,37 Yunanistan 70,13 69,11 101,95 100,49 102,31 98,52 95,15 99,90 AB-15 Ülkeleri Çek Cum. 25,36 25,60-58,44-50,13 99,69 96,28 99,06 85,38 Estonya 36,07 12,93 113,89 132,64 88,08 55,83 100,00 100,00 Güney Kıbrıs 96,78 100,89 80,77 65,38 98,74 104,16 : : Letonya 60,43 41,62 87,90 106,46 102,38 93,60 106,39 61,78 Litvanya 50,46 81,92 102,62 93,50 88,03 98,69 100,00 99,71 Macaristan 55,00 58,26 100,36 97,67 81,14 84,16 72,42 78,71 Malta 100,00 100,79 : : 100,00 100,79 : : Polonya 8,42 31,51-33,33-6,50 97,69 96,70 67,84 69,30 Slovakya 70,73 63,13 95,58 89,52 100,69 89,01 94,46 99,92 Slovenya 52,33 49,30 96,05 98,84 98,56 100,50 99,16 99,30 AB-25 Ülkeleri 46,36 53,44 35,77 57,76 77,34 84,63 45,97 63,35 Bulgaristan 49,93 40,33 98,69 88,26 98,07 101,36 99,71 95,08 Romanya 28,60 21,66 74,90 104,59 43,90 51,26 25,59 16,83 AB-27 Ülkeleri 45,99 52,68 36,99 58,36 76,91 84,27 45,60 62,38 Hırvatistan 49,41 52,22 79,08 102,55 57,22 80,64 41,75 18,06 Makedonya 42,41 43,74 106,68 125,36 106,03 97,83 102,60 100,09 Türkiye 60,01 69,28 84,18 82,93 90,09 92,45 94,57 98,06 Đsviçre 57,83 54,25 69,56 80,46 101,18 99,87 100,00 99,84 Norveç -682,59-517,38 78,32-42, ,64-622,91-860, ,04

6 Gösterilen tüm çabalara karşın, Avrupa Birliği enerji iç piyasasının hedeflenen şekilde işletilememesi, üye ülkelerin enerji ile ilgili konulardaki uyumsuzlukları ve Avrupa için ortak bir enerji politikasının oluşturulamaması, topluluk olmanın sağlayabileceği üstünlüklerden gerektiği kadar yararlanılamamasına yol açmıştır. Topluluğa özgü ortak bir enerji politikasının ortaya konması yönünde üye ülkeler arasında siyasi uzlaşmanın sağlanamaması, hareket alanını sınırlayarak, eyleme geçilmesini geciktirmiştir. Enerji Arz Güvenliği için Avrupa Stratejisine Doğru başlıklı raporun [9] yayınlanmasından sonra, enerji ile ilgili alanlarda değişik çalışmalar yapılmış, özellikle enerji iç piyasasının etkinliğinin ve verimliliğinin arttırılmasına yönelik çeşitli düzenlemeler yürürlüğe konmuş, fakat yapılan bütün girişimlere karşın, enerji güvenliğine ilişkin kaygıların azaltılabilmesi mümkün olamamıştır. Đzleyen süreçte, Sürdürülebilir, Rekabetçi ve Güvenilir Enerji için Avrupa Stratejisi (Green Paper: A European Strategy for Sustainable, Competitive and Secure Energy) başlıklı rapor [12] hazırlanmış, enerji arz güvenliğine yönelik kaygıların hafifletilebilmesi için, özellikle enerji ile ilgili konularda ortak bir dil kullanılmasının, üye ülkelerin tek ses olmalarının zorunluluğu vurgulanarak, Avrupa için ortak bir enerji politikasının şekillendirilmesi üzerinde durulmuş, orta ve uzun dönemde karşılaşılabilecek sorunların üstesinden gelinebilmesi, bunların büyüme ile çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılabilmesi amaçlanarak, ortak bir Avrupa enerji politikası (a common European Energy Policy) önerilmiştir. Raporda, Avrupa Birliği nin ekonomik, sosyal ve çevre ile ilgili hedeflerine ulaşabilmesi için enerji ile doğrudan ya da dolaylı ilişkili temel konuların tümünü kapsayan ortak bir enerji politikasının oluşturulması ve uygulanması kapsamında yasal çerçevenin ivedilikle yaşama geçirilmesi zorunluluğu ortaya konmuştur. Avrupa enerji politikasının sağlıklı bir şekilde uygulanarak, hedeflenen ölçütlere ulaşılabilmesi için, enerji iç piyasasında işlerliğin geliştirilmesi, üye ülkeler arasındaki dayanışmanın güçlendirilmesiyle enerji arz güvenliğinin arttırılması, birincil enerji arz bileşiminin kurgulanmasında sürdürülebilirliğin, etkinliğin ve çeşitliliğin sağlanması, iklim değişikliğiyle mücadele edilmesi, ortak enerji politikasına katkı verebilecek niteliklerdeki ar-ge çalışmalarının desteklenmesi, tutarlı ve ortak bir enerji dış politikasının oluşturulması şeklinde sıralanabilecek öncelikli alanlarda somut öneriler getirilmiştir. Yenilenebilir kaynak potansiyelinin etkin ve verimli kullanılarak Topluluğun yüksek olan enerji dışalım bağımlılığının azaltılmasına, dolayısıyla enerji arz güvenliğinin artırılmasına yönelik çalışmalar 2000 li yıllara kadar ortak enerji politikası oluşturulması çabalarından ayrık yürütülürken, sürdürülebilirlik, enerji arz güvenliği ve çevre başlıkları ekseninde Avrupa ortak enerji politikasının oluşturulmasına yönelik 2000 ve 2006 yıllarında yayınlanan raporlarda [9,12], yenilenebilir kaynaklar temel bir unsur olarak ele alınmış, 2007 yılında yayınlanan Avrupa ortak politikası kapsamında yenilenebilir enerjiye dikkat çekici vurgular yapılmıştır. Avrupa Konseyi tarafından Mart 2007 de onaylanan Avrupa Birliği nin yeni enerji ve çevre politikası [1] kapsamında, Topluluğun temel enerji hedefleri arasında yer alan sürdürülebilirlik, rekabet ve arz güvenliği başlıklarında geleceğe yönelik siyasi gündem belirlenmiş, öngörülen temel hedeflerin gerçekleştirilebilmesi amacıyla

7 olarak ifade edilen inisiyatif üstlenilmiştir. Anılan inisiyatif doğrultusunda, 2020 yılına kadar özellikle enerji verimliliğindeki kazanımlarla Topluluğun birincil enerji tüketiminde yüzde 20 tasarruf yapılmasını, sera gazı salımlarında yüzde 20 gerileme kaydedilmesini ve yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji tüketimindeki payının yüzde 20 ye yükseltilmesini hedefleyen önemli bir karar alınarak ilgili başlıklarda gerçekleştirilen düzenlemeleri tamamlayıcı nitelikteki AB Enerji Güvenliği ve Dayanışma Eylem Planı (EU Energy Security and Solidarity Action Plan) [13] hazırlanmıştır yılında yenilenebilir kaynakların temel bir unsur olarak öne çıkarıldığı ortak enerji politikasının ardından, 2009 yılında yayınlanan Yenilenebilir Kaynaklara Dayalı Enerji Tüketiminin Özendirilmesi (The Promotion of the Use of Energy from Renewable Sources) başlıklı yönerge [14] kapsamında, 2020 yılında yenilenebilir kaynakların toplam birincil enerji arzındaki payının yüzde 20 ye çıkarılması hedefinin başarılabilmesi için ulusal niteliklerde ve Topluluk bütününde yapılması gerekenler incelenmiştir. Başta fosil yakıtların tüketiminden kaynaklanan karbondioksit salımları olmak üzere sera gazı salımlarının düşürülmesine yönelik, Topluluk düzeyindeki hedefler için yasal bir çerçeve niteliği taşıyan yönerge; enerji ve iklim değişikliğine ilişkin bütüncül bir düzenleme olup enerji verimliliğinin yükseltilmesine, yenilenebilir kaynak tüketiminin artırılmasına, enerji arz güvenliğinin geliştirilmesine ilişkin desteklerin ve teşviklerin çeşitlendirilerek büyütülmesini amaçlamaktadır yılında, olarak adlandırılan hedeflere ulaşılabilmesi için her bir ülkenin toplam birincil enerji arzındaki yenilenebilir kaynak payına ilişkin belirlenen hedefler, 2005 yılı verileri [14] ile birlikte, Tablo 3 te verilmiştir. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin 2020 yılında toplam birincil enerji arzında öngörülen hedeflere ulaşabilmesi, ulaştırma, elektrik ve ısı sektörlerinde yenilenebilir kaynak kullanımının artırılmasına yönelik ulusal eylem planlarının oluşturulmasını, eylem planlarında enerji verimliliği ölçütlerinin de göz ardı edilmemesini gerektirmektedir. 4. Sonuçlar Yenilenebilir enerji kaynakları, birincil enerji kaynak çeşitliliğinin sağlanmasında, ani ve aşırı fiyat değişimleri yaşanabilen, görece istikrarsız seyreden petrol ve gaz piyasalarına bağımlılığın azaltılmasında, dolayısıyla enerji arz güvenliğinin artırılmasında, karbondioksit başta olmak üzere fosil yakıtların tüketiminden kaynaklanan sera gazı salımlarının geriletilmesinde önemli işlevler üstlendiğinden, yenilenebilir kaynakların toplam birincil enerji arzı ile elektrik enerjisi üretimindeki payının büyütülmesine yönelik Topluluk kapsamındaki girişimler Avrupa ortak enerji politikasıyla birlikte ivme kazanmıştır. Yenilenebilir kaynakların toplam birincil enerji arzı, toplam elektrik enerjisi üretimi ile ulaştırma sektöründeki payının artırılmasına yönelik ulusal ölçeklerdeki ve Topluluk düzeyindeki hedefler belirlenmiş, bu bağlamda yasal çerçeve oluşturulmuş, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının özendirilmesinde küresel öncülüğün devam ettirilerek, sürdürülebilir enerji arz geleceğinin uzun dönemde garanti altına alınması amaçlanmıştır. Yenilenebilir enerji kaynaklarına ilginin artması, Avrupa Birliği nin yenilenebilir enerji teknolojilerindeki küresel öncülüğünü daha da güçlendirmekte, ilgili faaliyet alanlarının tümünde yeni istihdam olanakları yaratmakta, ihracat yoluyla dış ticaret dengesine olumlu katkılar sağlamaktadır.

8 Tablo 3. Yenilenebilir kaynakların toplam nihai enerji tüketimindeki payına yönelik 2020 yılı ulusal hedefleri [14]. AB-27 Ülkeleri Toplam nihai enerji tüketiminde yenilenebilir kaynakların payı, 2005 yılında gerçekleşen Toplam nihai enerji tüketiminde yenilenebilir kaynakların payı, 2020 yılı için hedeflenen Almanya % 5,8 % 18 Avusturya % 23,3 % 34 Belçika % 2,2 % 13 Bulgaristan % 9,4 % 16 Çek Cumhuriyeti % 6,1 % 13 Danimarka % 17,0 % 30 Estonya % 18,0 % 25 Finlandiya % 28,5 % 38 Fransa % 10,3 % 23 Güney Kıbrıs % 2,9 % 13 Hollanda % 2,4 % 14 Đngiltere % 1,3 % 15 Đrlanda % 3,1 % 16 Đspanya % 8,7 % 20 Đsveç % 39,8 % 49 Đtalya % 5,2 % 17 Letonya % 32,6 % 40 Litvanya % 15,0 % 23 Lüksemburg % 0,9 % 11 Macaristan % 4,3 % 13 Malta % 0,0 % 10 Polonya % 7,2 % 15 Portekiz % 20,5 % 31 Romanya % 17,8 % 24 Slovakya % 6,7 % 14 Slovenya % 16,0 % 25 Yunanistan % 6,9 % 18

9 Kaynaklar [1] COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, Communication from the Commission to the European Council and the European Parliament, An Energy Policy for Europe, {SEC(2007) 12}, [COM(2007) 1 final - Not published in the Official Journal], Brussels, [2] COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, Communication from the Commission, Energy for the Future: Renewable Sources of Energy, Green Paper for a Community Strategy, [COM(96) 576 final], Brussels, [3] COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, Communication from the Commission, Energy for the Future: Renewable Sources of Energy, White Paper for a Community Strategy and Action Plan, [COM(97) 599 final], European Commission, Brussels, [4] COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the Economic and Social Committee and the Committee of the Regions on the Implementation of the Community Strategy and Action Plan on Renewable Energy Sources ( ), [COM(2001)69] final, Brussels, [5] THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION, Directive 2001/77/EC of the European Parliament and of the Council of 27 September 2001 on the Promotion of Electricity Produced from Renewable Energy Sources in the Internal Electricity Market, Official Journal of the European Communities, L283/33- L283/40, [6] COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, Communication from the Commission to the Council and the European Parliament, the Share of Renewable Energy in the EU, Commission Report in accordance with Article 3 of Directive 2001/77/EC, Evaluation of the Effect of Legislative Instruments and Other Community Policies on the Development of the Contribution of Renewable Energy Sources in the EU and Proposals for Concrete Actions {SEC(2004) 547}, [COM(2004) 366 final], Brussels, [7] COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, Communication from the Commission, The Support of Electricity from Renewable Energy Sources, {SEC(2005) 1571}, [COM(2005) 627 final], Brussels, 2005 [8] COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, Communication from the Commission to the Council and the European Parliament, Renewable Energy Road Map: Renewable Energies in the 21st Century: Building a More Sustainable Future, {SEC(2006) 1719}, SEC(2006) 1720}, {SEC(2007) 12}, [COM(2006) 848 final], Brussels, [9] COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, Green Paper: Towards a European Strategy for the Security of Energy Supply, [COM(2000) 769 final - not published in the Official Journal], Brussels, [10] EUROPEAN COMMISSION, Eurostat, Energy Database, Gross inland energy consumption, pcode=tsdcc320&plugin=1 (Erişim tarihi: 06 Temmuz 2012).

10 [11] EUROPEAN COMMISSION, Eurostat, Energy Database, Energy dependence, pcode=tsdcc310&plugin=1 (Erişim tarihi: 06 Temmuz 2012). [12] COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, Green Paper: A European Strategy for Sustainable, Competitive and Secure Energy, {SEC(2006) 317}, [COM(2006) 105 final - not published in the Official Journal], Brussels, [13] COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions, Second Strategic Energy Review, An EU Energy Security And Solidarity Action Plan, {SEC(2008) 2870}, {SEC(2008) 2871}, {SEC(2008) 2872}, COM(2008) 781 final, Brussels, [14] THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION, Directive 2009/28/EC of The European Parliament and of the Council of 23 April 2009 on the Promotion of the Use of Energy from Renewable Sources and Amending and Subsequently Repealing Directives 2001/77/EC and 2003/30/EC, Official Journal of the European Union, L140/1- L140/62, 2009.