Tekirdağ&Ziraat&Fakültesi&Dergisi&

Transkript

1 NamıkKemalÜniversitesi ISSN:1302*7050 TekirdağZiraatFakültesiDergisi Journal(of(Tekirdag(Agricultural(Faculty( ( ( ( ( ( ( An(International(Journal(of(all(Subjects(of(Agriculture( Cilt(/(Volume:(11Sayı(/(Number:(1(((((Yıl(/(Year:(2014

2 ( ( Sahibi/Owner NamıkKemalÜniversitesiZiraatFakültesiAdına OnBehalfofNamıkKemalUniversityAgriculturalFaculty Prof.Dr.AhmetİSTANBULLUOĞLU Dekan/Dean EditörlerKurulu/EditorialBoard Başkan/EditorinChief Prof.Dr.SelçukALBUT ZiraatFakültesiBiyosistemMühendisliğiBölümü DepartmentBiosystemEngineering,AgriculturalFaculty salbut@nku.edu.tr Üyeler/Members Prof.Dr.M.İhsanSOYSAL Zootekni/AnimalScience Prof.Dr.BahattinAKDEMİR BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineering Prof.Dr.ServetVARIŞ BahçeBitkileri/Horticulture Prof.Dr.AslıKORKUT PeyzajMimarlığı/LandscapeArchitecture Prof.Dr.TemelGENÇTAN TarlaBitkileri/FieldCrops Prof.Dr.AydınADİLOĞLU ToprakBilimiveBitkiBesleme/SoilScienceandPlantNutrition Prof.Dr.FatihKONUKCU BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineering Prof.Dr.SezenARAT TarımsalBiyoteknoloji/AgriculturalBiotechnology Doç.Dr.ÖmerAZABAĞAOĞLU TarımEkonomisi/AgriculturalEconomics Doç.Dr.MustafaMİRİK BitkiKoruma/PlantProtection Doç.Dr.ÜmitGEÇGEL GıdaMühendisliği/FoodEngineering Yrd.Doç.Dr.DevrimOSKAY TarımsalBiyoteknoloji/AgriculturalBiotechnology Yrd.Doç.Dr.M.RecaiDURGUT BiyosistemMühendisliği/BiosystemEngineering Yrd.Doç.Dr.HarunHURMA TarımEkonomisi/AgriculturalEconomics İndeksler/Indexingandabstracting CABItarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/IncludedinCABI DOAJtarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/Includedin DOAJ EBSCOtarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/Includedin EBSCO FAOAGRISVeriTabanındaİndekslenmektedir/IndexedbyFAO AGRISDatabase INDEXCOPERNICUStarafındanfull*textolarakindekslenmektedir/ IncludedinINDEXCOPERNICUS TUBİTAK[ULAKBİMTarım,VeterinerveBiyolojiBilimleriVeri Tabanı(TVBBVT)Tarafındantaranmaktadır/IndexedbyTUBİTAK[ ULAKBİMAgriculture,VeterinaryandBiologicalSciencesDatabase YazışmaAdresi/CorrespondingAddress TekirdağZiraatFakültesiDergisiNKÜZiraatFakültesi59030TEKİRDAĞ E*mail: ziraatdergi@nku.edu.tr Webadresi: Tel: ISSN:

3 DanışmanlarKurulu/AdvisoryBoard BahçeBitkileri/Horticulture Prof.Dr.KazımABAK ÇukurovaÜniv.ZiraatFak.Adana Prof.Dr.Y.SabitAĞAOĞLU AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Prof.Dr.JimHANCOCK MichiganStateUniv.USA Prof.Dr.MustafaPEKMEZCİ AkdenizÜniv.ZiraatFak.Antalya BitkiKoruma/PlantProtection Prof.Dr.MithatDOĞANLAR MustafaKemalÜniv.ZiraatFak.Hatay Prof.Dr.TimurDÖKEN AdnanMenderesÜniv.ZiraatFak.Aydın Prof.Dr.IvankaLECHAVA AgriculturalUniv.Plovdiv*Bulgaria Dr.EmilPOCSAI PlantProtectionSoilCons.ServiceVelence*Hungary GıdaMühendisliği/FoodEngineering Prof.Dr.YaşarHIŞIL EgeÜniv.MühendislikFak.İzmir Prof.Dr.FevziKELEŞ AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum Prof.Dr.AtillaYETİŞEMİYEN AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Prof.Dr.ZhelyazkoSIMOV UniversityofFoodTechnologiesBulgaria TarımsalBiyoteknoloji/AgriculturalBiotechnology Prof.Dr.HakanTURHAN ÇanakkaleOnsekizMartÜniv.ZiraatFak.Çanakkale Prof.Dr.KhalidMahmoodKHAWAR AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Prof.Dr.MehmetKURAN OndokuzMayısÜniv.ZiraatFak.Samsun Doç.Dr.TuğrulGİRAY UniversityofPuertoRico.USA Doç.Dr.KemalKARABAĞ AkdenizÜniv.ZiraatFak.Antalya Doç.Dr.MehmetAliKAYIŞ SelçukÜniv.ZiraatFak.Konya TarlaBitkileri/FieldCrops Prof.Dr.EsvetAÇIKGÖZ UludağÜniv.ZiraatFak.Bursa Prof.Dr.ÖzerKOLSARICI AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Dr.NurettinTAHSİN Agric.Univ.PlovdivBulgaria Prof.Dr.MuratÖZGEN AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara Doç.Dr.ChristinaYANCHEVA Agric.Univ.PlovdivBulgaria TarımEkonomisi/AgriculturalEconomics Prof.Dr.FarukEMEKSİZ ÇukurovaÜniv.ZiraatFak.Adana Prof.Dr.HasanVURAL UludağÜniv.ZiraatFak.Bursa Prof.Dr.GamzeSANER EgeÜniv.ZiraatFak.İzmir Dr.AlbertoPOMBO ElColegiodelaFronteraNorte,Meksika TarımMakineleri/AgriculturalMachinery Prof.Dr.ThefanisGEMTOS AristotleUniv.Greece Prof.Dr.SimonBLACKMORE TheRoyalVet.Agr.Univ.Denmark Prof.Dr.HamdiBİLGEN EgeÜniv.ZiraatFak.İzmir Prof.Dr.AliİhsanACAR AnkaraÜniv.ZiraatFak.Ankara TarımsalYapılarveSulama/FarmStructuresandIrrigation Prof.Dr.ÖmerANAPALI AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum Prof.Dr.ChristosBABAJIMOPOULOS AristotleUniv.Greece Dr.ArieNADLER MinistryAgr.AROIsrael Toprak/SoilScience Prof.Dr.SaitGEZGİN SelçukÜniv.ZiraatFak.Konya Prof.Dr.SelimKAPUR ÇukurovaÜniv.ZiraatFak.Adana Prof.Dr.MetinTURAN AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum Doç.Dr.PasgualeSTEDUTO FAOWaterDivisionItaly Zootekni/AnimalScience Prof.Dr.AndreasGEORGOIDUS AristotleUniv.Greece Prof.Dr.IgnacyMISZTAL BreedingandGeneticsUniversityofGeorgiaUSA Prof.Dr.KristaqKUME CenterforAgriculturalTechnologyTransferAlbania Dr.BrianKINGHORN TheIns.ofGeneticsandBioinf.Univ.ofNewEnglandAustralia Prof.Dr.IvanSTANKOV TrakiaUniv.Dept.OfAnimalSci.Bulgaria Prof.Dr.NihatÖZEN AkdenizÜniv.ZiraatFak.Antalya Prof.Dr.JozsefRATKY Res.Ins.AnimalBreed.andNut.Hungary Prof.Dr.NaciTÜZEMEN AtatürkÜniv.ZiraatFak.Erzurum

4 ( ( TekirdagZiraatFakültesiDergisi/JournalofTekirdagAgriculturalFaculty201411(1) İÇİNDEKİLER/CONTENTS S.Çınar,R.Halipoğlı,İ.İnal BazıYabancıOtMücadeleYöntemlerininÇukurovaBölgesindekiTabanMeralarındaOtVerimiVeBotanik KompozisyonaEtkisi EffectsOfSomeWeedControlMethodsonYield,BotanicalCompositionandForageQualityinSubirrigated GrasslandsofCukurova... 1*8 A.Sirat OrtaKaradenizBölgesiKoşullarınaUygunMaltlıkveYemlikArpa(HordeumvulgareL.)ÇeşitlerininBelirlenmesi DeterminationofMaltingandForageBarley(HordeumvulgareL.)CultivarsSuitableforMiddleBlackSeaRegion Conditions... 9*17 M.F.Baran,M.R.Durgut,İ.E.Kayhan,İ.Kurşun,B.Aydın,B.Kayışoğlu II.ÜrünSilajlıkMısırÜretimindeUygulanabilecekFarklıToprakİşlemeYöntemlerininTeknikveEkonomikOlarak Belirlenmesi DeterminationofDifferentTillageandSowingMethodsInTermsofTechnicallyAndEconomicallyinSecondCrop MaizeForSilage... 18*26 D.Ceylan,A.Korkut,T.Kiper TarihiÇevreYenilemeÇalışmalarındaKentselPeyzajPlanlamaAnlayışı:EdirneÖrneği UrbanLandscapePlanningConceptofHistoricEnvironmentRegenerationStudies:SampleofEdirne... 27*36 U.Karadavut,A.Taşkın KırşehirİlindeKanatlıEtiTüketiminiEtkileyenFaktörlerinBelirlenmesi DeterminationofFactorsAffectingPoultryMeatConsumptioninKırşehirProvince... 37*43 G.Ş.Aydın,B.Büyükışık,A.Kocataş FosfatveSilikatinZararliDenizelDiyatomBüyümesiÜzerineEtkisi:ThalassiosiraAlleniiTakano (Bacillariophyceae) EffectofPhosphateandSilicateonTheGrowthofHarmfulMarineDiatom:Thalassiosira(AlleniiTakano (Bacillariophyceae)... 44*52 S.Akdemir,E.Bal ElmaDepolamadaKasaİçiOrtamKoşullarınınHesaplamalıAkışkanlarDinamiğiileModellenmesi ComputationalFluidDynamicsModellingofAmbientFactorsinBoxesForAppleColdStorage... L.Máthé,G.Pillinger ExaminationofanOverturnedTowedVehicle... 53*62 63*66 N.Çömlekcioğlu,L.Efe,Ş.Karaman KahramanmaraşKoşullarındaFarklıEkimZamanlarınınIsatistinctoriaveIsatisbuschianaTürlerininVerimveBazı AgronomikÖzellikleriÜzerineEtkileri EffectsofDifferentSowingTimesonTheYieldandAgronomicCharactersofIsatistinctoriaandIsatisbuschianain KahramanmarasConditions... 67*78 H.Akbaşak,P.S.Koral ÇeltikKavuzununHıyarFidesiYetiştirmeOrtamıOlarakKullanımOlanaklarınınAraştırılması TheInvestigationofThePossibilitiesofUsingRiceHullsasaGrowingMediaforCucumberSeedlings... 79*89 L.Gurmai,P.Kiss AnalysisofRelationsofTowedVehiclesandRoadProfile... 90*97 G.D.Semiz SulamaSuyuAçısındanBorİçeriğininDeğerlendirilmesi:UluabatGölünüBesleyenOrhaneli,EmetVe MustafakemalpaşaÇayları ContentAsIrrigationWaterQuality:Orhaneli,EmetAndMustafakemalpaşaStreamsFeedingtheLakeUluabat... 98*105 S.Kiracı,E.Gönülal,H.Padem FarklıMikorizaTürlerininOrganikHavuçYetiştiriciliğindeKaliteÖzellikleriÜzerineEtkileri TheEffectsofDifferentMycorrhizaeSpeciesonQualityPropertiesinOrganicCarrotGrowing *113 A.Sahin,A.Yıldırım,Z.Ulutas AnadoluMandalarındaBazıÇiğSütParametreleriileSomatikHücreSayısıArasındakiİlişkiler RelationshipsBetweenSomaticCellCountandSomeRawMilkParamatersofAnatolianBuffaloes *121 H.İlbağı,S.Geyik Türkiye debursailimısır(zeamaysl.)tarlalarındagörülenvirüshastalıklarınınsaptanması DetectionOfVirusDiseasesinCorn(ZeamaysL.)FieldsinBursaProvinceOfTurkey *125

5 Çeltik'Kavuzunun'Hıyar'Fidesi'Yetiştirme'Ortamı'Olarak'Kullanım'Olanaklarının' Araştırılması' H.'Akbaşak' ' P.'S.'Koral' NamıkKemalÜniversitesi,ÇorluMeslekYüksekokuluSeracılıkProgramı Bu çalışmada öğütülmemiş ve öğütülmüş çeltik kavuzu ile bu ortamların torfla kombinasyonlarının hıyar fidesi üretimindekullanılmaolanaklarıaraştırılmıştır.denemedefideyetiştirmeortamıolarak1)%100öğütülmemişçeltik kavuzu(nçk),2)%100öğütülmüşçeltikkavuzu(öçk),3)%50nçk+%50torf,4)%25nçk+%75torf,5)%25öçk+ %75torf,6)%50ÖÇK+%50torf,7)%25süpeririperlit+%75torf(kontrol)kullanılmıştır.Eniyisonuçlargövdeçapı, gerçekyapraksayısı,kotiledonyapraklarındansonrafideuzunluğu,yaprakuzunluğu,yaprakgenişliği,kökuzunluğu ve köklü fide uzunluğunda %75 torf + %25 süper iri perlit (kontrol) karışımından; fide genişliği, kotiledon yapraklarındansonrafideağırlığı,kökağırlığıveköklüfideağırlığındaise%25nçk+%75torfortamındanalınmıştır. %100NÇK danoluşanortamisefideçıkışoranıdışında,tümfideözelliklerindeendüşükdeğerlerivermiştir. Anahtar'kelimeler:Çeltikkavuzu,fide,ortam,hıyar,torf,perlit The'Investigation'of'The'Possibilities'of'Using'Rice'Hulls'as'a'Growing'Media' for'cucumber'seedlings' Inthisstudy,thepossibilityofusingungroundandgroundricehullsandtheircombinationswithpeatasmediafor cucumberseedlingpropagationwasinvestigated. Intheexperiment,propagationmediawereasfollows;1)100%ungroundricehull(UGRH),2)100%groundricehull (GRH),3)50%GRH+50%peat4)25%UGRH+75%peat,5)25%GRH+75%peat,6)50%GRH+50%peat7)25% coarseperlite+75%peat(control).thebestresultsinstemdiameter,numberoftrueleaves,lengthofseedling abovethecotyledonsleaves,lengthofleaves,widthofleaves,lengthofrootandlengthofseedlingwithrootwere obtainedfrom75%peat+25%coarseperlite(control)media,whiletheseedlingsgrownin25%ugrh+75%peat mediagavethehightestvalueseedlingwidth,seedlingweightabovecotyledonsleaves,weightofrootandweight ofseedlingwithroot.theseedlingsgrownin100%ugrhgavethelowestvaluesinallseedlingpropertiesexcept emergencepercentage. Keywords:Ricehulls,seedling,media,cucumber,peat,perlite Giriş'' Çeltikkavuzlarınınbazıformları,1970 denitibaren ticari üretimde ve yetiştirme ortamı denemelerinde peat ve peatcperlit karışımlarına alternatifolarakkullanılmaktadır(jarahian,2010). Çeltikkavuzlarınındeğişikformlarının(öğütülmüş, bekletilmiş, kömürleştirilmiş, kompost edilmiş, genleştirilmiş, yarı kaynatılmış ve taze olarak) alternatif bir köklenme ortamı bileşeni olarak kullanılmasıyla ilgili çok sayıda araştırma yapılmıştır. Çeltik kavuzları ilk önce, topraklı harçlar içinde kum ve toprak yerine geçebilecek olası bir materyal olarak denenmiş (Einert, 1972; 1973), daha sonra da topraksız harçlar içinde perlit yerine kullanılabilirliği araştırılmıştır (Evans ve Gachukia, 2004, Evans ve Gachukia 2007; Papfotiouveark.,2001).' Çeltik kavuzları pirinç işleme endüstrisinin yan ürünleri olup; hemiselüloz, lignin ve silis içerirler (Juliano ve ark. 1987). Çeltik kavuzunun yaklaşık olarak %20 si silis bileşeninden oluşmaktadır (KamathveProctor,1998).Bunt(1988)veHannan (1998) na göre taze çeltik kavuzlarının hacim ağırlığı0.10g/cm 3,sututmakapasitesi%20(v/v), toplam gözenek hacmi %89 (v/v) ve hava dolu boşluk hacmi %69 (v/v) dur. Evans ve Gachukia (2007), taze çeltik kavuzlarının substratlar içinde drenajıvehavadoluboşlukhacminisağlamakiçin kullanılabileceğinibelirtmişlerdir. Laiche ve Nash (1990), üç açelya çeşidi üzerine yaptıkları çalışmada kompost edilmiş çeltik kavuzlarınınçamkabuklarıyerinealternatifolarak kullanılabileceğini saptamışlardır, Synder (1994) tarafından da serada domates yetiştiriciliğinde ağaç kabukları ve çeltik kavuzlarının yetiştirme ortamıolarakiyibirseçenekolduğubildirilmiştir. 79

6 Nutt ve Evans (2005), değişen oranlarda öğütülmüşçeltikkavuzuiçerenortamlarıdomates fidesiüretimindekullanmışlar.ortamlarınyarısını torfa%0,30,60ve90oranındaöğütülmüşçeltik kavuzu ekleyerek, diğer yarısına da su tutucu madde ilave ederek elde etmişler ayrıca tüm ortamlara %10 oranında perlit katmışlardır. Fidelerin gelişmesinde, öğütülmüş çeltik kavuzu içeren ortamların her grubunda da su tutucu kullanılmayan ve kullanılan ortamlarda, kontrolle (%90 torf: %10 perlit veya %100 vermikulit) benzer sonuçlar elde edilmiştir. Çimlenme oranlarınındaöğütülmüşçeltikkavuzuiçerentüm ortamlarda kontrol ile aynı olduğu öğütülmüş çeltik kavuzunun torf ve vermikulite alternatif olarak kullanılabileceği belirtilmiştir. Evans ve Gachukia (2004) tarafından yarı kaynatılmış taze çeltikkavuzlarınınperlitealternatifolabileceğiileri sürülmüştür. Tane büyüklüğü 1.00c2.80 mm arasında olan yarı kaynatılmış tazecöğütülmüş çeltik kavuzlarının fiziksel özelliklerinin bitki büyümesiiçinenuygunolduğuvetorfabenzediği bildirilmiştir(buckveark.2006). Dueitt ve Newman, (1994) tarafından çeltik kavuzlarının torf yerine kullanılabilirliği araştırılmış; taze ve bekletilmiş çeltik kavuzları %0 dan %50 ye kadar ortamlara karıştırılarak Kadife Çiçeği (Marigolds) ve Ateş Çiçeği (Salvia) bitkileri yetiştirilmiştir. En fazla kuru bitki ağırlığı ve bitki boyu %10c20 oranında bekletilmiş çeltik kavuzu içeren ortamlardan elde edilmiş; ayrıca ortamdaki çeltik kavuzu oranının artmasıyla ph nındaarttığıbelirtilmiştir. Aklıbaşında ve ark. (2011), farklı ortamların sarı çamfidesiüretimineetkisinibelirlemekiçinonaltı ortamdafideyetiştirmişlerveortamolarakçeltik kavuzu,tüfvetorfmateryallerinitekbaşlarınave ikili karışımlar halinde kullanmışlardır. Deneme sonundaeniyifidegelişmesiporozitesi%60.1ve kullanılabilir su hacmi %15.9 olan, %10 çeltik kavuzu eklenen torf ortamından elde edilmiştir. Saf ortamlar arasında, yalnız çeltik kavuzundan oluşanortamdafideleringelişmediğigörülmüşve çeltik kavuzunun %30 oranında ilave edildiği torf ortamı, sadece torfdan oluşan ortamla hemen hemenaynısonuçlarıvermiştir. Marianthi(2006),Pinus)halepensis in%70torfve %30 çeltik kavuzundan oluşan ortamda %70 torf ve %30 perlit ortamından daha iyi gelişme gösterdiğinibildirmiştir.papafotiouveark.(2001), Nerium)olenaderL.bitkisinineşitmiktardatorfve çeltik kavuzu karışımında bitki uzunluğu ve çiçek sayısının torf ve perlitten oluşan kontrolle aynı olduğunubelirtmiştir. Taze ve çürütülmüş çeltik kavuzu içeren ortamc ların acı biber fidelerinde büyüme ve inorganik element içeriği üzerine etkisi araştırıldığı bir çalışmada; fideler hacmen %100:0, 80:20, 60:40, 20:80 ve 0:100 torf:çeltik kavuzu ortamlarında yetiştirilmiştir.tazeçeltikkavuzuiçerenortamlarc da, çeltik kavuzu oranının artması fide gelişimi, kök canlılığı, klorofil içeriği ve yapraklardaki N ve Feiçerikleriniazaltmıştır.Kompostyapılmışçeltik kavuzuiçerenortamlardaeniyigelişme%40torf %60 çeltik kavuzundan oluşan ortamdan elde edilmiştir(leeveark.2000a). Sambo ve ark. (2008), çeltik kavuzlarını öğüterek elektengeçirdiktensonra1,2,4ve6mmçapında dörtgrupçeltikkavuzueldeederektorfveçeltik kavuzuortamlarınınfizikselveserbestsuhacmini karşılaştırmışlardır. Öğütülmüş çeltik kavuzu ortamlarının tümünde hacim ağırlığının torfdan yüksek olduğu, çeltik kavuzlarının parçacık büyüklüğü azaldıkça, hacim ağırlığının da arttığı belirlenmiştir. Torfun, tüm çeltik kavuzu ortamlarındandahayükseksututmakapasitesine sahip olduğu; çeltik kavuzu gruplarından 1 ve 2 mm çapında olan ortamların fiziksel özelliklerinin çoğununtorfileaynıolduğusaptanmıştır. Muttiarawati (2012), kuşkonmaz fidelerini çeltik kavuzuvekompostortamındayetiştirmiş,1:1çelc tik kavuzu ve kompostdan oluşan ortamda yetişc tirilen fidelerde kök ve sürgün gelişiminin çeltik kavuzu oranı daha yüksek olan ortamda yetiştiric lenleregöredahaiyiolduğunuilerisürmüştür. RodriguezcDelfin ve ark. (2005), topraksız ortamc lardasoğanyetiştiriciliğinde,soğanfidelerinihacc men%100tüf,%100çeltikkavuzu,%70%30,%50 %50, %30 %70 tüf ve çeltik kavuzu ortamlarına dikmişlerdir. En yüksek verimi (60 g/bitki) %100 tüf ortamı, en düşük verimi ise (40 g/bitki) %100 çeltikkavuzuortamıvermiştir. Bassan ve ark. (2012), torf ve öğütülmüş çeltik kavuzunu (öğütülmüş çeltik kavuzunun oranı hacmen % 0, 33, 67 ve 100) havasız sindirim artıkları olmaksızın ve gübre olarak havasız sindirim artıklarını (%20 oranında) ilave ederek hazırlamışlardır. Karışımların ilk önce fiziksel ve kimyasalözellikleribelirlenmişdahasonradadoc matesvesalvia)splendensbitkilerininyetiştirilmec sinde kullanılmıştır. Havasız sindirim artıklarının olmadığıortamlarda,karışımdakiöğütülmüşçeltik kavuzuoranınınartmasıherikitürüngelişiminide olumsuz etkilemiş ortamdaki öğütülmüş çeltik 80

7 kavuzu oranı %33 den daha yüksek olduğunda fidelerpazarlanmabüyüklüğüneulaşamamıştır. Zanin ve ark. (2011), 0:%100, 25:%75, 50:%50, 75:%25ve100:%0çeltikkavuzu:torfortamlarının kimyasal özelliklerini belirlemişler daha sonrada bu karışımları domates, biber ve iki hindiba çeşidinin yetiştirilmesinde kullanmışlardır. Tüm karışımların ph, EC ve organik karbon gibi kimyasal özelliklerinin literatürde önerilenler ile uyumluolduğuvefideüretimindekullanılabileceği belirtilmiştir. Denemede türler arasında farklı tepkiler elde edilmiş; biber ve domates bitkileri, ortamdaki çeltik kavuzu % sinin artmasından olumsuz etkilenmiştir. Bu bitkilerde çeltik kavuzunun torf yerine kullanılmasının uygun olmadığıgörülürken,hindibanınfarklıçeşitleriiçin çeltikkavuzuiçerenortamlarındahauygunolduğu ortaya çıkmıştır. Sonuçta çeltik kavuzlarının yetiştirme ortamı bileşeni olarak uygun olduğu (hacim içinde oranı %50 yi geçmemeli), fakat türlerinistekleriveçeşitleringereksinimlerininde dikkatealınmasıgerektiğivurgulanmıştır. Öğütülmüşvekompostedilmişçeltikkavuzlarının fiziksel özelliklerini ve bazı bitkilerin topraksız olarak yetiştirilmesinde etkisini belirlemek amacıyla yapılan araştırmada, torf ve hindistan cevizi liflerine %0, 25, 50, 75 ve 100 oranında çeltik kavuzu karıştırılmıştır (öğütülmüş çeltik kavuzlarının %90 nın parçacık büyüklüğü 0.51c2 mm dir). Tüm ortamlar içinde bitkilerin büyümesinin %25 çeltik kavuzu ve %75 torf karışımında en iyi olduğu görülmüştür (Song ve ark.2010). Lee ve ark. (2000b), biber fidesi yetiştiriciliğinde tazeçeltikkavuzlarını0.59mm,0.59c1.0mm,1.0c 1.41mmve>1.41mmolarakdörtfarklıparçacık büyüklüğünde,%25torfve%25perlitkarıştırarak kullanmışlardır. Çeltik kavuzu içeren ortamlar arasında en iyi bitki gelişmesi (bitki boyu, gövde çapı, yaprak sayısı, yaprak alanı, taze sürgün ve kök ağırlığı, kuru sürgün ve kök ağırlığı) parçacık büyüklüğü 0.59c1.0 mm den oluşan genişletilmiş çeltikkavuzuortamındabulunmuştur. Çeltikkavuzuincetalaştanbirazdahabüyükolan yapısıyla pirinç yetiştirilen bölgelerden çok ucuza teminedilebilenorganikbirmateryaldir.çokhafif, uniform, çürümeye dayanıklı bir agregattır. Genelde topraktan geçen hastalık ve zararlı taşımaz(sevgican,1999). Türkiye ninçeltikekimalanı2011yılındayaklaşık 108 bin ha ve üretimi 900 bin ton olarak gerçekleşmiştir (Anonim, 2012). Ülkemizde çeltik tarımı başta Marmara olmak üzere Karadeniz ve Akdeniz bölgesinde yoğunlaşmıştır. Çeltik pirince işlendiğinde 100 kg çeltikten 20 kg kavuz elde edilmektedir(dönmez,2007). Çeltik kabukları üretim aşamasında pirinçten ayrılırveatıkmaddeolarakkullanılır.çeltikkavuzu ülkemizde kolayca bulunabilen, topraksız ortama göre daha ucuz temin edilebilen, çevre kirliliği oluşturmayan,çeltikfabrikalarındanalınıphemen kullanılabilen, hafif, taşınması kolay organik bir materyaldir. Ülkemizde genellikle tavuk çiftliklerinde altlık olarak ve demircçelik tesislerindedeğerlendirilmektedir. Bu çalışmanın amacı öğütülmemiş ve öğütülmüş taze(çürütülmemiş)çeltikkavuzlarınınhıyarfidesi üretiminde tek başına veya torfla değişik oranlarda karışım halinde kullanılabilirliğini araştırmaktır. Fide yetiştirme ortamı olarak kullanılan ortamlar ve bileşimleri Çizelge 1 de verilmiştir. Çizelge1.Fideyetiştirmeortamıolarakkullanılanortamlarvebileşimleri(hacmen) Table1.Compositionofdifferentseedlingmediausedintheexperiment(v/v) OrtamNo/ MediumNo Bileşimi/ Composition %100 NÇK/ 100% UGRH %100 ÖÇK/ 100%GRH %50NÇK +%50 torf/ 50% UGRH+ 50%peat NÇK(Öğütülmemişçeltikkavuzu),ÖÇK(Öğütülmüşçeltikkavuzu) UGRH(Ungroundricehull),GRH(Groundricehull) %25NÇK +%75 torf/ 25% UGRH+ 75%peat %25ÖÇK +%75 torf/ 25%GRH+ 75%peat %50ÖÇK +%50 torf/ 50%GRH+ 50%peat %75torf+ %25süper iriperlit/ 75%peat+ 25% coarse perlite 81

8 Materyal've'Yöntem' Deneme, 2010 yılında genişliği 5m, uzunluğu 30m ve yüksekliği 3.5m olan Çorlu Meslek Yüksekokulu na ait ( N, E)plastikörtülüseradayapılmıştır. Çizelge 1 de görüldüğü gibi araştırmada 7 farklı ortamkullanılmışvebuortamlardaüretilenhıyar fidelerinin gelişmesi incelenmiştir. Bitkisel materyal olarak Barbaros F 1 hıyar çeşidi kullanılmıştır.barbarosf 1 :partenokarpik,erkenci, bitkiyapısıgüçlü,yarımultiveyüksekverimlibir çeşit olup; külleme (spherrotheca) fuliginea) ve uyuz (cladosporium) cucumerinum) hastalıklarına karşıdayanıklıdır. Araştırmada kullanılan materyallerden öğütülmemiş ve öğütülmüş çeltik kavuzu Lüleburgaz dan özel bir yem fabrikasından alınmıştır.öğütülmemişçeltikkavuzununparçacık büyüklüğüolarakuzunluk8c9mm,genişlik2c3mm; öğütülmüş çeltik kavuzunun uzunluğu 2c3mm ve genişliği 1c2mm arasındadır. Öğütme işlemi toplam poroziteyi ve hava dolu boşlukları azaltmak,hacimağırlığınıarttırmakiçinyapılmıştır (Choiveark.1999).Torfolarakplantaflor,type3 (Germany) kullanılmış, iri perlit ise özel bir perlit şirketinden sağlanmıştır. Denemede 1 nolu ortamda %100 NÇK, 2 nolu ortamda %100 ÖÇK kullanılmış, 3 nolu ortama %50 NÇK + %50 oranında torf, 4 nolu ortama %25 NÇK + %75 oranındatorf,5noluortama%25öçk+%75torf ve6noluortama%50öçk+%50torfkatılmıştır.7 nolu ortamda (kontrol) ise %75 torf + %25 oranındairiperlitkullanılmıştır Ortamlarhazırlandıktansonraherbirindenörnek alınıp sulandırılarak süspansiyon metoduna göre (1 hacim hava kurusu harca 2 hacim damıtık su katılarak elde edilen karışımda) ph ve EC ölçülmüştür(varışvealtay,2000). Her fide için 700 ml ortam içeren çapı 9.5cm, yüksekliği 8.5cm olan 0.1mm kalınlığında siyah plastik torbalar kullanılmış olup, ortamlar torbalaradoldurulduktansonra,drenajiçinalttan itibaren 2.5cm yükseklikten yatay olarak iki adet yarık açılmıştır. Her torbaya bir adet tohum ekilmiştir. Denemedetesadüfbloklarıdenemedeseninegöre üç yinelemeli ve her tekerrürde 10 ar adet fide olmaküzeretoplam210fidekullanılmıştır. Fide torbalarına yapılacak olan sulama ve gübreleme uygulamalarının düzenlenmesi için kontrololaraküstçapı12.5cm,altçapı8.5cmve yüksekliği10.5cmolan700mlortamiçeren3nolu test saksılarına her konu için ayrı olmak üzere hıyartohumlarıekilmiş,saksınınaltınaçapı10cm ve yüksekliği 2cm olan saksı altlıkları yerleştirilmiştir. Altlıkta sulu gübre bitmek üzereyken, yeniden sulu gübre uygulaması yapılmıştır(şekil1). Fideler kotiledon yapraklı safhadayken, tüm ortamlarappmolarak150n,25pve125kiçeren sulu gübre, başlangıçta günde bir defa, gelişme ilerledikçe ortamın su tutma kapasitesine, bitki büyüklüğüne ve ortam sıcaklığına bağlı olarak günde iki, üç ve dört kez uygulanmıştır. Ayrıca ağırlık/ağırlıkolaraksudaçözünür%1.5b,%1cu, %4 Fe, %4 Mn, %0.05 Mo, %6 Zn bulunan iz element gübresinden 20 gün aralıklarla iki kez verilmiştir. Sulugübreiçinderişikçözeltininhazırlanmasında; üre(%46n),monoamonyumfosfat(%12n,%27 P) ve potasyum nitrat (%13 N, %38 K) kullanılmıştır. Hıyartohumları02Nisan2010tarihindetorbalara ekilmiş ve ilk çıkış görüldüğünde, çıkış oranı ve hızını belirlemek için 9 gün boyunca sayım yapılmıştır.çıkışaortalamagünsayısı: N 1.T 1 +N 2.T 2 +N 3.T N n.t n T 1 +T 2 +T T n formülüylehesaplanmıştır(varış,1985). (N 1 :T 1 günündeçıkışgösterentohumsayısı,n 2 : T 1 vet 2 günleriarasındakiartış) Dikimehazırhalegelmişfidelerde(07Mayıs2010) gövde çapı, gerçek yaprak sayısı, kotiledon yapraklarındansonrafideuzunluğu,fidegenişliği, kotiledon yapraklarından sonra fide ağırlığı, yaprak uzunluğu, yaprak genişliği, kök uzunluğu, köklü fide uzunluğu, kök ağırlığı ve köklü fide ağırlığıözellikleribelirlenmiştir. Fideler üzerinde yapılan ölçümlerden sonra 7 farklı ortamda yetiştirilen bitkilerden yaprak örneklerialınmışvetekirdağticaretborsasınaait laboratuvardayaprakanalizleriyaptırılmıştır. Deneme başında ve sonunda ortamlardan örnek alınarak,phveecölçümleriyapılmıştır. Elde edilen veriler için tesadüf blokları deneme deseninde Düzgüneş ve ark. (1987) na göre varyansanaliziyapılmış,önemlibulunanfarlılıklar için %5 L.S.D. kontrol yöntemi ile gruplar belirlenmiştir. 82

9 Bulgular've'Tartışma'' Yapılan varyans analizi sonucunda ortamlar arac sındakifarkınçıkışoranı,gerçekyapraksayısı,fide genişliği, kök uzunluğu, kök ağırlığı ve köklü fide ağırlığıyönündenönemliolmadığıbelirlenmiştir. Farklı ortamlarda yetiştirilen hıyar fideleri Şekil 2 de, kök gelişimi Şekil 3 de ve farklı ortamların fide özellikleri üzerine etkisi Çizelge 2 de verilmiştir. Şekil1.Sulamavegübrelemeuygulamalarınındüzenlenmesiiçinkullanılantestsaksıları Figure1.Testpotsusedforregulatingofirrigationandfertilizationpractices' Şekil2.Farklıortamlardaüretilenhıyarfideleri Figure2.Cucumberseedlingsgrownindifferentmedia ' 1:%100NÇK/100%UGRH,2:%100ÖÇK/100%GRH,3:%50NÇK+%50torf/50%UGRH+50%peat,4:%25NÇK+ %75torf/25%UGRH+75%peat,5:%25ÖÇK+%75torf/25%GRH+75%peat,6:%50ÖÇK+%50torf/50%GRH+ 50%peat,7:%75torf+%25iriperlit/75%peat+25%coarseperlite 83

10 84 Şekil3.Farklıortamlardaüretilenhıyarfidelerininkökgelişimi Figure3.Rootgrowthofcucumberseedlingsgrownindifferentmedia Çizelge 2 incelendiğinde İstatistiki açıdan orc tamlararasındaçıkışoranı,gerçekyapraksayısı, fidegenişliği,kökuzunluğu,kökağırlığıveköklü fideağırlığıarasındakifarkönemlibulunmamış, çıkış yüzdesi %90c96.66, gerçek yaprak sayısı 4.11c5.33 adet, fide genişliği 26.69c36.34 cm, kök uzunluğu 16.84c23.99 cm, kök ağırlığı 23.33c56.78gveköklüfideağırlığı37.34c83.09 garasındadeğişimgöstermiştir(çizelge2). Farklı ortamların çıkış hızına etkisi istatistikî düzeydeönemlibulunmuştur.çıkışhızı7.20ile 8.35günarasındadeğişimgöstermiştir.Enhızlı çıkış7.20günile4nolu(%25nçk+%75torf) ortamındasağlanmış,bunu7.38günile7nolu (%75 torf +%25 perlit) kontrol ortamı izlemiş; en geç çıkış ise 1 nolu (%100 NÇK) ortamdan eldeedilmiştir. Gövde çapı (9.49 mm), gerçek yaprak sayısı (5.33adet),kotiledonyapraklarındansonrafide uzunluğu (36.62 cm), yaprak uzunluğu (13.46 cm), yaprak genişliği (16.44 cm), kök uzunluğu (23.99 cm) ve köklü fide uzunluğu (60.62 cm) olarak en yüksek değerler 7 nolu (%75 torf + %25 perlit) kontrol karışımından alınmış, bunu gövde çapı (8.94 mm) ve gerçek yaprak sayısı bakımından(5.22adet)4nolu(%25nçk+%75 torf)ortam,kotiledonyapraklarındansonrafide uzunluğu (36.48 cm), yaprak uzunluğu (12.75 cm)veyaprakgenişliğibakımından(16.39cm)5 nolu (%25 ÖÇK + %75 torf) ortam ve kök uzunluğu (20.94 cm) ve köklü fide uzunluğu bakımından(57.11cm)3nolu(%50nçk+%50 torf)ortamizlemiştir.fidekalitesiyönündenen zayıfgelişme1nolu(%100nçk)ortamdanelde edilmiştir. Bu sonuçlar, saf çeltik kavuzundan oluşan ortamlarda fidelerin gelişmediğini bildic renaklıbaşındaveark.(2011),veendüşükveric min %100 çeltik kavuzu ortamında yetiştirilen soğan bitkilerinden elde edildiğini bildiren RodriguezcDelfinveark.(2005)ileuyumludur. Fide genişliği (36.34cm), kotiledon yapraklac rından sonra fide ağırlığı (26.31 g), kök ağırlığı (56.78 g) ve köklü fide ağırlığı (83.09 g) en yüksek4nolu(%25nçk+%75torf)ortamdan sağlanmış olup, bunu fide genişliğinde (33.10 cm) 7 nolu (%75 torf + %25 perlit) ortam, kotiledon yapraklarından sonra fide ağırlığı (53.37 g) ve köklü fide ağırlığında (78.22 g) 5 nolu (%25 ÖÇK + %75 torf) ortam izlemiştir. Song ve ark. (2010) tarafından da %25 çeltik kavuzu ve %75 peat karışımından en iyi sonuçlar alındığı belirtilmiştir. Bu sonuçlara göreçeltikkavuzununyetiştirmeortamlarıiçine maksimum %25 oranında katılması gerektiği söylenebilir(reed,2007).

11 Çizelge2.Farklıfideortamlarınınfideözelliklerineetkisi Table2.Effectsofdifferentgrowingmediasonseedlingcharacteristics. OrtamNo/ MediumNo Çıkışoranı/ Emergencepercentage(% Çıkışaortalamagünsayısı/ Meandaystoemergence Gövdeçapı/ Stemdiameter(mm) Gerçekyapraksayısı/ Numberoftrueleaves Kotiledondansonrafide uzunluğu/ Lengthofseedlingabove Fidegenişliği/ Widthofseedling(cm) cotyledon(cm) Kotiledondansonrafideağırlığı/ Weightofseedlingabove cotyledon(g) Yaprakuzunluğu/ Lengthofleaf(cm) Yaprakgenişliği/ Widthofleaf(cm) Kökuzunluğu/ Rootlength(cm) Köklüfideuzunluğu/ Lengthofseedlingwithroot(cm) Kökağırlığı/ Weightofroot(g) Köklüfideağırlığı/ Freshweightofseedlingwith root(g) 1 %100NÇK/ 100%UGRH 2 %100ÖÇK/ 100%GRH 3 %50 NÇK+%50 torf/ 50%UGRH+ 50%peat 4 %25NÇK+%75 torf/ 25%UGRH+ 75%peat 5 %25ÖÇK +%75torf/ 25%GRH+ 75%peat 6 %50ÖÇK +%50torf/ 50%GRH+ 50%$peat 7 %75torf+%25 ir iperlit/ 75% peat+25% coarseperlite %5 L.S.D. 8.35a 8.20ab 7.77bc 7.20d 7.40cd 7.47cd 7.38cd c 8.22bc 8.61ab 8.94ab 8.77ab 8.77ab 9.49a X 26.57c 29.75bc 36.17a 35.44a 36.48a 34.03ab 36.62a X 14.01c 18.01bc 22.05ab 26.31a 24.85ab 19.91abc 23.58ab d 11.06c 12.32ab 12.53ab 12.75ab 12.05b 13.46a d 14.00cd 5.33abc 15.65ab 16.39a 14.58bc 16.44a X 43.41c 49.35bc 57.11a 54.09ab 56.04ab 53.07ab 60.62a X X X

12 Çizelge3.DenemedekullanılanortamlaraaitpHveECdeğerleri Table3.pHandECvaluesofmediausedintheexperiment 86 KonuNo/ TreatmentNo TohumekimindenöncepH/ phbeforeseedsowing TohumekimindenönceEC/ ECbeforeseedsowing (ms/cm) DenemesonundapH/ phintheendofthe experiment DenemesonundaEC/ ECintheendofthe experiment(ms/cm) 1 %100 NÇK/ 100% UGRH 2 %100 ÖÇK/ 100% GRH 3 %50 NÇK+%50 torf/50% UGRH+ 50%peat NÇK içeren ortamlar karşılaştırıldığında, 4 nolu (%25 NÇK + %75 torf) karışımdan en iyi sonuçlar alınmış,bunu3nolu(%50nçk+%50torf)ortam izlemiş,%100nçk daniseendüşükdeğerlerelde edilmiştir.karışımıniçindekinçkoranınınartması fide gelişmesini olumsuz etkilemiştir. Bunun NÇK içeren ortamların su tutma kapasitesinin düşük olmasından ve torf gibi temel gübre içermemesinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Zanin ve ark. (2011) da çeltik kavuzlarının yetiştirmeortamıbileşeniolarakuygunolduğunu, fakat hacim içindeki oranının %50 yi geçmemesi gerektiğinivurgulamışlardır. ÖÇK bulunan ortamlarda da aynı durum geçerli olup,eniyisonuçlar5nolu(%25öçk+%75torf) ortamından sağlanmış, bu ortamı çoğu fide özelliğinde 6 nolu ortam (%50 ÖÇK + %50 torf) izlemiş,endüşükdeğerlerise2nolu(%100öçk) ortamdan elde edilmiştir. Bassan ve ark. (2012) tarafından yapılan araştırmada da ortamdaki öğütülmüşçeltikkavuzuoranı%33 dendahafazla olduğunda fideler pazarlanma büyüklüğüne ulaşamamışlardır. FarklıortamlarınpHdeğerleri5.6ile6.8arasında olup, bitki gelişmesi için uygundur (Çizelge 3). 4 %25NÇK+%75 torf/25% UGRH+ 75%peat 5 %25 ÖÇK +%75 torf/ 25% GRH+ 75% peat 6 %50ÖÇK +%50 torf/ 50% GRH+ 50%$ peat 7 %75torf+%25 iriperlit75% peat+25% coarse perlite Torflu ortamlarda besin elementlerinin alınabilmesi için ph 5.5b6.5 arasında olmalıdır (Anonim,1988).FarklıortamlarınECdeğerleride 0.21b0.79 ms/cm arasında belirlenmiştir. Ortam içindeki EC değerleri (eriyebilir tuzlar), sulama, gübreleme ve drenaj nedeniyle sürekli değişebilir (Bilderback, 1982). Dueitt ve Newman (1994) tarafından yapılan çalışmada, deneme öncesi ve sonrası taze çeltik kavuzu içeren ortamların ph ı veec siölçülmüş,%50peat:%50çeltikkavuzunda oluşan ortamda deneme öncesi ve sonrası ph sırasıyla6.99b7.67,ec desırasıyla0.75b0.11olarak bulunmuştur. Ayrıca Song ve ark. (2010) da torf oranı%75,çeltikkavuzuoranı%25olanortamda ph ve EC yi, sırasıyla 5.9b0.29, torf oranı %50, çeltikkavuzuoranı%50olanortamda6.6b0.29ve çeltik kavuzu %100 olan ortamda da 6.9b0.50 olarakbelirlemişlerdir. Farklı ortamlarda yetiştirilen hıyar fidelerinin yaprakanalizsonuçlarıçizelge4 deverilmiştir. Campbell (2000), e göre serada yetiştirilen hıyar bitki yapraklarında bulunması gereken makro ve mikroelementlerinyeterlilikoranlarıçizelge5 de görülmektedir.

13 Çizelge4.Farklıortamlardayetiştirilenhıyarfidelerininyaprakanalizsonuçları Table4.Mineralcontentofleafofcucumberseedlingsgrownindifferentmedia %100 %50 %25 %25ÖÇK OrtamNo/ %100 %50ÖÇK ÖÇK/ NÇK+%50 NÇK+%75 +%75torf/ Medium NÇK/ +%50torf/ 100% torf/50% torf/25% 25% No 100%U 50%GRH+ GRH UGRH+ UGRH+ GRH+75% GRH $50%$peat 50%peat 75%peat peat 7 %75torf+%25 iriperlit/75% peat+25% coarseperlite N(%) P(%) K(%) Ca(%) Mg(%) Cu(ppm) Zn(ppm) Mn(ppm) Fe(ppm) S(ppm) Çizelge5.Olgunhıyaryapraklarındabulunmasıgerekenmakrovemikroelementler Table5.Recommendedmacroandmicroelementscontentofmaturecucumberleaves Makroelementler(%) Mikroelementler(ppm) N P K Ca Mg S Fe Mn Zn Cu 4.5b b b b b b0.7 50b300 20b300 20b200 5b35 YaprakmineraliçeriğininCampbell(2000) inn,s, Cu, Zn, Mn, ve Fe için belirttiği sınırlar içinde olduğu görülmektedir (Çizelge 5). P un tüm ortamlarda yetiştirilen bitki yapraklarında yüksek (%0.92b1.16), K un 4 ve 7 nolu ortamlarda (sırasıyla %4.26b4.02), Ca un 3 ve 5 nolu ortamlarda (%1.5), Mg un ise 3, 4, 5, 6 (sırasıyla %45, %45, %47 ve %45) nolu ortamlarda belirlenensınırlariçindeolduğugörülmektedir. Yapraklardaki P içeriği en fazla olan ortam 6(1.16)olup,bunu2nolu(1.15)ortamizlemişen azpmiktarıise7nolu(0.92)kontrolortamıhariç 1ve3noluortamlarda(1.03)yetiştirilenfidelerde bulunmuştur.buverileregöreçeltikkavuzuiçeren ortamlarıntümündepiçeriğininkontrolortamına göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Ayrıca öğütülmüş çeltik kavuzu içeren ortamların P miktarı, öğütülmemiş çeltik kavuzu içeren ortamlara göre daha yüksektir. Yapraklardaki K miktarı da en yüksek 6 nolu (4.86) ortamda bulunmuş,bunu3nolu(4.84)ortamizlemişolup, en az K içeriği 1 nolu (2.79) ortamda bulunmuştur. Yapraklardaki besin elementi miktarlarının az da olsa farklı olmasının nedeni, ortamların fiziksel özelliklerinin torf oranı ve su tutmakapasitesindekideğişikliklerdenetkilenmesi olabilir. Sonuç Budenemedefidedearananözelliklerbakımından eniyisonuçlarısırasıyla7nolu(%25süpeririperlit + %75 torf) ve 4 nolu (%25 NÇK + %75 torf) ortamlar,enkötüsonuçlarıise1nolu(%100nçk) ve 2 nolu (%100 ÖÇK) ortamlar vermiştir. Ortamlardaki çeltik kavuzu oranının artması ve torf oranının düşmesi hıyar fidesi gelişimini olumsuzetkilemiştir. %100 öğütülmemiş ve %100 öğütülmüş çeltik kavuzu ortamında üretilen fidelerin kalitesinin düşükolduğugörülmüşolup,buortamlarınbesin madde içerikleri ve fiziksel özelliklerinin hıyar fidesi üretimi için uygun olmadığı düşünülmektedir. Öğütülmemiş çeltik kavuzu ile öğütülmüş çeltik kavuzunda üretilen fideler karşılaştırıldığında, %100ÖÇK daüretilenfideler%100nçk dandaha iyi gelişme gösterdiği görülmüştür. 4 nolu (%25 87

14 NÇK + %75 torf) ortamda üretilen fidelerin özellikleri, kontrol olarak kullanılan 7 nolu ortamda (%25 perlit + %75 torf) üretilenlere çok yakınolmuştur.busonuçlarçeltikkavuzlarınınfide üretim ortamlarında %25 oranında perlit yerine kullanılabileceğinigöstermiştir. Çeltik kavuzu ülkemizde atık olarak değerlendirilen,kolaybulunabilen(perlitvetorfa göre),çevredekirlilikyaratmayan,hafif,taşınması kolay, temiz ve ucuz bir organik materyaldir. Yalnızca su tutma kapasitesinin düşük olması nedeniyle sık sulama yapılmasını ve daha düzenli bir gübreleme programını gerektirir ki; bu Kaynaklar Aklıbaşında, T.T., Y. Bulut ve U. Şahin, Effect of different growing media on scotch pine (Pinus) slyvestris) production. The Journal of Animal and PlantScience,21(3):535b541. Anonim, Nutrient availability interacts with ph. WestChicago,Illinois. Anonim, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü,2012.HububatBülteni,sayı6,ANKARA. Bassan,A.,P.Sambo,G.ZaninveM.R.Evans,2012.Use offreshricehullsandanaerobicdigestionresiduesas substratesalternativetopeat,actahort.,927:1003b 1010,. Bilderback, T.E., Container soils and soilless media. Nursery crops production manual, No. 9. North Carolina Agricultural Extension Service, Raleigh,USA12pp. Buck, J.S., M.R. Evans and P. Sambo, Physical propertiesofwholefreshbgroundparboiledricehulls foruseasahorticulturalrootsubstrate.hortscience, Vol.41(4):979 Bunt,A.C.1988.MediaandMixesforContainerbGrown Plants.London,UnwinHyman. Campbell, R.C Reference sufficiency ranges for plant analysis in the Southern Region of the United States, SCSB: 394, Southern Cooperative Series Bulletin. Choi, J.M., H.J. Chung, B.K. Seo and C.Y. Song, Improved physical in rice hull, sawdust and wood chipbymillingandblendingwithrecycledrockwool. J.Kor.Soc.Hort.Sci.40(6):755b760. Dueitt, S.D. and S.E. Newman, Rice hulls as a soilless media component for greeenhousebgrown plants.hortscience,29(7):736. Dönmez, D Pirinç. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü.Bakış,ISSN1303b8346,sayı914,Ankara. Düzgüneş,O.,T.Kesici,O.KavuncuveF.Gürbüz,1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotlarıb II).AnkaraÜniversitesiZiraatFakültesiYayınları:1021, Ankara,s:381. Einert, A.E Performance of rice hull media for peat Easter lilies under three forcing systems. HortScience,7:60b Çınar)ve)ark.,))2014)11)(1)) olumsuzluk parçacık büyüklüğünün öğütülerek idealvestandartboyutlaragetirilmesiyleortadan kaldırılabilir. Birçok ülkede süs bitkisi yetiştiriciliğinde köklenme ortamı olarak tek başına, saksılı süs bitkilerinde perlit yerine torfa karıştırılarak kullanılmaktadır. Ticari firmalar tarafındantorflakarıştırılarakpaketşeklindesatışı yapılmaktadır.bunlarınyanısıraaraştırmadanelde edilen sonuçlar da göz önünde bulundurulduğunda,çeltikkavuzunungelecekiçin üretim ortamlarının bileşiminde kullanılabilecek bir materyal olarak düşünülmesinin yerinde olacağısöylenebilir. Einert, A.E Rice hull as a growing medium componentforcuttulips.j.amer.soc.hort.sci.98: 556b558. Evans,M.R.andM.Gachukia,2004.Freshparboiledrice hullsserveasanalternativetoperliteingreenhouse cropsubstrates.hortscience,39:232b235. Evans,M.R.andM.Gachukia,2007.Physicalproperties of sphagnum peatbbased root subsrates amended with perlite or parboiled fresh rice hulls. HortTechnology,17(3):312b315. Hannan, J.J Greenhouses: Advanced technology forprotectedhorticulture,bocaraton,crcpress,pp: 684. Jarahian, S Consider rice hulls as a media component.featuresbgrowingmedia.december7. Juliano,B.,C.ManingatandC.Pascual,1987.Properties of fraction of rice hulls. Phytochemistry, 26: 3261b Kamath,S.andA.Proctor,1998.Silicagelfromricehull ash: Preparation and characterization. Cereal Chem. 75:484b487. Laiche Jr., A.J. and V.E. Nash, Evaluation of compostedricehullsandlightweightclayagregateas components of container plant growth media. J. Environ.Hort.,8(1):14b18. Lee, J., B. Lee, Y. Lee and K. Kim, 2000a. Growth and inorganic element contents of hot pepper seedlings in fresh and decomposed expanded rice hullbbased substrates.j.kor.soc.hort.sci.41:147b151. Lee, J., B. Lee, Y. Lee and K. Kim, 2000b. Growth of vegetable seedlings in decomposed expanded rice hullbbasedsubstrates,j.kor.soc.hort.sci.41:249b 253. Marianthi, T Kenaf (Hibiscus) cannbinus L.) core and rice hulls as component of container media for growing Pinus) halepensis M. seedlings. Bioresource Technology,97(14):1631b1639. Muttiarawati,O.T.2012.Theeffectofratioofricehulls and compost for seedling medium and netbshading on the growth of asparagus seedlings planted in polybags.actahort.950:81b86. Nutt, K.M. and M.R. Evans, Growth and developmentoftomatoseedlingsinsphagnumpeat, vermiculite and processed rice hull substrates. The

15 Student Journal of the Dale Bumpers College of Agricultural,FoodandLifeSci.,Discovery6:23b28. Reed, W.D Plant propagation soil and soilless growing media simple soil and water testing. HorticultureWorkshops.UniversityofVeracruz,s:43. Papfotiou,M.,J.Chronopoulas,G.Kargas,M.Voreakou, N.Leodaritis,O.LagogianiandS.Gazi,2001.Cotton gintrashcompostandricehullsasgrowingmedium componentsforornamentalsj.hort.sci.biotechnol., 76(4):431b435. RodriguezbDelfin,A.,M.Hoyos,M.Chong,G.Costo,E. BarredaandJ.Tamo,2005.Evaluationofgrowthand yield of Roja Arequipena onion grown in two naturalsubstrates.actahort.697:505b510. Sambo,P.,F.SannazaroandM.R.Evans,2008.Physical properties of ground fresh rice hulls and sphagnum peat used for greenhouse root substrates. Hort. Technology,18:384b388. Sevgican, A Örtü Altı Sebzeciliği. Cilt I, E.Ü. ZiraatFakültesiYayınları:528,İzmir,168s. Song,C.Y.,P.V.Nelson,E.C.Jr.NiedzielaandK.D.Cassel, Efficacy and physical properties of ground, composted rice hulls as a component of soilless substrate for selected bedding plants. J. of Applied Hort.,12(1):16b20. Synder, G.R Pine bark, rice hulls and other inexpensive media for greenhouse tomato productioninthesouth.hortscience,29:(7)733. Varış, S Bahçe Bitkilerinin Üretilmesi, Bahçe Bitkileri.(Editörler:Şalk,A:,S.ÇelikveS.Varış).T.Ü. TekirdağZiraatFakültesi,Tekirdağ,s:107b145. Varış, S. ve H. Altay, Topraklı ve Topraksız Ortamlarda Fide Üretimi. Sayı 273, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Yayınları No:273, Ders Kitabı No:35,, Tekirdağ,46s. Zanin, G., A. Bassan, P. Sambo and M.R. Evans, Rice hulls and peat replacement in substrates for vegetable transplant. Acta Hort. 893: 963b970 89