1)Anorganik özsüz hammaddeler:

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "1)Anorganik özsüz hammaddeler:"

Deniz Melek Pamuk
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 2- Özsüz Seramik Hammaddeler: Seramik çamurlarında özsüzleştirici olarak kullanılan maddeler. 1- Anorganik Özsüz Hammaddeler 2- Organik katkı maddeleri 1)Anorganik özsüz hammaddeler: Genelde çamurun kuru direncini, kuruma küçülmesi, ve pişme küçülmesini azaltırlar. Çamurun kuruma süresini önemli ölçüde azaltırlar. Özsüzleştirilmiş bir çamur özlü bir çamura oranla daha kısa sürede ve daha az kurutma hatası göstererek kurur. Bazı özsüz hammaddeler ise ör: feldspat, kalsiyum karbonat, kemik külü gibi büyük ölçüde pişme sıcaklığının ve katkı oranlarının da etkisi ile çamurun içinde eritici özellik göstererek onun daha erken sinterleşmesini sağlarlar.

2 2) Organik katkı maddeleri: Bu maddeler çamur pişerken yandığından katıldıkları maddenin gözenekliliğini arttırır, ağırlığını azaltır. Kömür, talaş, vs Bu tür katkılar üzerine ağırlık binmeyen duvar tuğlalarının, yalıtım tuğlalarının yapımında kullanılır.

KUVARS Kuvars seramik yapının kuruma küçülmesini azaltır, plastikliği düzenlemeye yardımcı olur ve pişme sırasında deformasyon olmaksızın gaz çıkışına izin verir.

3 KUVARS Kuvars seramik yapının kuruma küçülmesini azaltır, plastikliği düzenlemeye yardımcı olur ve pişme sırasında deformasyon olmaksızın gaz çıkışına izin verir. SİLİKA TETRAHEDRONU: Silis atomu 4 oksijen atomunun arasındaki boşluğa girer. Her oksijen atomunun valans elektron kabuğunda sekiz yerine 6 elektronu vardır. Silis atomunun ise 4 valans elektronu vardır.

4 Kuvars Tridimit Kristobalit

Genellikle Fe bileşikleri içerir. Demirsiz olanlar seramiklerde kullanılır. Kuvarsit Oldukça temiz kuvars taşıdır.

6 Kuvarsın doğada çeşitli şekilleri bulunur. Sadece seramik üretiminde kullanılanlar şunlardır: Kuvars kumu Geniş yataklar halinde doğada bolca bulunur. Genellikle Fe bileşikleri içerir. Demirsiz olanlar seramiklerde kullanılır. Kuvarsit Oldukça temiz kuvars taşıdır. Büyük kayalar halinde bulunur. Seramikte en çok kullanılan kuvars türüdür.% 97 SiO 2 içerir. Kömürün oluştuğu bölgelerde bulunur. Empüriteler Al 2 O 3, Fe 2 O 3, % 0.5 den daha az alkali içerir.

Filint taşı Çok küçük kuvars kristallerinin su ile bağlanması ile oluşur.

uzaklaşır. Flint ufalanabilir bir hale gelir. Flint e Çakmak taşı da denilir.

Diyatomit veya Kizelpur Amorf SiO 2 dir.

7 Filint taşı Çok küçük kuvars kristallerinin su ile bağlanması ile oluşur. % 82 SiO 2 içerir, Yüksek saflığın çok önemli olamadığı yerlerde kullanılır. Ana empürite kalsiyum karbonattır. Flint kalsine edildiğinde bağlı bulunduğu su C ve üzerinde bünyeden uzaklaşır. Flint ufalanabilir bir hale gelir. Flint e Çakmak taşı da denilir. Değirmenlerde öğütme bilyası olarak kullanılır. Diyatomit veya Kizelpur Amorf SiO 2 dir. Yüksek porozite ve düşük sıcaklık iletkenliği ile ilginç bir maddedir. Silikatlı kabukları olan canlıların fosilleşmesi sonucu oluşmaktadır. Daha çok fırınlarda izolasyon tuğlası üretiminde kullanılır.

8 FELDSPAT Yapısındaki alkaliler (Na 2 O, K 2 O) nedeniyle kil ve kaolenlere göre ergime derecesidüşüktür. Al 2 O 3 SiO 2 ötektiği C dir. Sadece alümina ve silikattan meydana gelen bir seramiği sinterleyebilmek için fazla enerji harcamak gerekirdi. Na 2 O-SiO 2 ötektiği ~ C dir. Bu sayede seramikler C de kolaylıkla sinterlenebilmektedirler. Başlıca feldspat mineralleri. Mineral adı kimyasal formülü ergime derecesi Potasyum feldspat (Ortoklaz) K2O.Al2O3.6SiO C Sodyum feldspat (Albit) Na2O.Al2O3.6SiO C Kalsiyum feldspat(anortit) CaO..Al2O3.2SiO C Na2O K2O CaO Al2O3 SiO2 Albit Ortoklas Anortit Bazı feldspat minerallerinin kimyasal bileşimi

9 Feldspatlar saf sodyum veya potasyum feldspat olarak bulunmazlar. Potasyum feldspatlarda bir miktar sodyum, sodyum feldspatlarda da bir miktar potasyum bulunur. Ayrıca feldspatlar içinde bir miktar kuvars ve kaolinlerde bulunur. Yumuşak porselende ( düşük ısıda sinterlenmiş) feldspat reçete bileşiminin % ını Sofra eşyasında %18-30 unu, Elektro porselende %20-28 ini ve Kimyasal- teknik porselende % unu oluşturur. Potasyum feldspat ergidiği zaman viskozitesi yüksek bir sıvı oluşturur. Yani akıcılığı fazla değildir. Bunun sonucu olarak pişirme sırasında seramiğin şekil bozulmalarına karşı mukavemet sağlar. Bu sebeple yer karosu ve fayans gibi ürünlerin gövdesinde yer alırlar. Görevi ise : cam faz meydana getirip taneleri bağlamaktır. Sodyum feldspat eridiği zaman akıcılığı fazla olan bir sıvı meydana getirirler. Bu nedenle sır içine katılır. Mermerle karıştırıldığında erime noktası daha da düştüğünden sır üretiminde kullanılır.

10 Ülkemiz feldspat yönünden zengin ocaklara sahiptir. Bünyesinde Fe,Ti ve mika bulunan büyük stoklu sodyum ve potasyum feldspat temizleme işlemlerine tabi tutularak feldspat elde edilmektedir. Potansiyel Rezerv Tablosu YER KALİTE VE CİNS REZERV(TON) Aydın-Çine K-Feldspat potansiyel Kütahya-Simav K-Feldspat potansiyel Manisa-Gürdeş K-Feldspat potansiyel Ankaya Beypazarı K-Feldspat potansiyel Kırklareli-Üsküp K-Feldspat potansiyel TOPLAM TON Bilecik-Söğüt Aplit-Pegmatit potansiyel Bilecik-Hamitabat Aplit-Pegmatit potansiyel Bilecik-İnhisar Aplit-Pegmatit potansiyel Balıkesir-Bandırma Aplit-Pegmatit potansiyel Söğüt-Sarıcakaya Aplit-Pegmatit potansiyel TOPLAM TON

TALK 3MgO.4SiO 2 2H 2 O formülünde olan bir magnezyum silikat mineralidir. İdeal bileşiminde :% 63.5 SiO 2, % 31.7 MgO, VE % 4.8 H 2 O içerir. Talk kaolene göre çekme(büzülme) küçülmesi de daha azdır.

11 TALK 3MgO.4SiO 2 2H 2 O formülünde olan bir magnezyum silikat mineralidir. İdeal bileşiminde :% 63.5 SiO 2, % 31.7 MgO, VE % 4.8 H 2 O içerir. Talk kaolene göre çekme(büzülme) küçülmesi de daha azdır. Beyaz yeşilimsi ve şeffaf renklerde, kaygan ve yumuşaktır. Yoğunluğu gr/cm3 arasındadır. Talkın ısı ve elektrik iletkenliği zayıftır fakat ateşe dayanıklıdır. Yüksek sıcaklığa ısıtıldığında sertleşir. Asitlerle bozunmaz. MgO.4SiO 2 2H 2 O (900 0 C) 3MgO.SiO 2 + SiO 2 +H2O

12 Talkın ticari olanları genellikle teorik saflıktan oldukca farklılıklar gösterirler. Ticari talkın çeşitleri: 1-Sabuntaşı: En az % 50 mineral talk içerir. Sabun taşı kristal yapısı kütle tanecikler halinde olduğundan bazı hallerde talka göre daha iyi şekillendirme özelliğine sahiptir. 2- Steatit: Yüksek saflıkta talklar için kullanılan bir terimdir.en yoğun kullanım alanı elektrik izolatörleridir. Steatit in pişme küçülmesi yoktur. Sert bir ürün olduğundan değirmenlerin kaplanmasında, değirmen bilyaları yapımında kullanılır. Talk ın kullanım alanları: Talk seramikte, boya yapımında, çatı kaplamasında, haşerat ilacı üretiminde, kauçuk ve kağıt sanayinde, kozmetik ve farmakolojide, asfalt dolgu malzemesi yapımında, hayvan yemi ve gübre üretiminde kullanılır. Seramik sanayinde ; talkın ısı ve genleşme özelliğinin çok az olması nedeniyle banyo ve mutfak seramiklerinde ve elektrik sobalarının plakalarında kullanılmasını sağlamıştır. Seramik sanayinde kullanılacak talkta fiziksel ve kimyasal yapı bakımından homojenlik istenir. Ayrıca tane iriliği, dağılımı ve pişme rengi önemlidir.cao % 0.5, demir oksir % 1.5, ve alümina % 4 den fazla olmamalıdır.

13 WOLLASTONİT CaOSiO 2 bileşimindeki wollastonitin teorik bileşimini % 48.3 CaO, ve % 51.7 SiO 2 den oluşur. Seramik çamur ve sırlarda kullanılan wollastonit çamurda eritici özellik göstererek,, onun pişme sıcaklığını düşürürler. Karbonat içeren minerallere karşın wollastonit pişirilme sırasında gaz çıkartmadığından, tek pişirim çamurlarında düşük sıcaklıklarda başarı ile kullanılır. Wollastonit kullanıldığında seramik ürünün gerek plastik halde, gerekse kurutulmuş halde iken dayanımı çok yüksektir. Wollastonit ayrıca kurumayı hızlandırır, nemlilik genişlemelerini asgariye indirir. Hamurdaki miktarı arttıkça fırınlama sürecinde kısalma söz konusu olduğundan yakıtta da tasarruf sağlar.

KALKER Kimyasal bileşimi CaCO 3 olan doğada kristal hali ile kireçtaşı, mermer ve amorf hali ile tebeşir olarak bulunur. CaCO 3 un erime noktası 3700 0 C gibi oldukça yüksektir.

14 KALKER Kimyasal bileşimi CaCO 3 olan doğada kristal hali ile kireçtaşı, mermer ve amorf hali ile tebeşir olarak bulunur. CaCO 3 un erime noktası C gibi oldukça yüksektir. Ancak bir başka madde ile karışımının pişme sırasında birleştiği maddenin erime noktasını yükselteceğine tam tersi erime noktasını düşürür. CaCO3 ün kendisi veya bir diğer meteryalin içinde olup olmadığı, hidroklorik asit ile araştırılır. CaCO+2HCL CaCl 2 +H2O +CO 2 Çıkan CO 2 asitin maddeye damlatıldığı yerde kabarcıklanma ve köpürmeye yol açar. Kireç taşı çimento ve kireç üretiminde hammadde olarak kullanılır. Seramik endüstrisinde ise en çok metalurji fırınlarında kullanılan silika tuğlaların üretiminde kullanılır. Mermer küçük CaCO 3 kristallerinden oluşur. Seramik endüstrisinde çamur ve sırların bileşimine girer. İri taneli ve iyi dağıtılmamış kalker, çamur içinde hatalara neden olur. Pişme sonunda oluşan CaO ortamdan çok çabuk su çeker. Ve hacmi %20 oranında büyür. CaO + H2O Ca(OH)2 Bu ise çamurun yer yer atmasına ve geride oyukların kalmasına neden olur. Alınacak önlemlerin başında hangi formda olursa olsun çok ince öğütülüp çamurun içinde çok iyi dağıtılması gereklidir. Diğer bir önlemde kalsine edilerek ilavedir bu durumda CaO bir silikat oluşturacak şekilde çamurdaki ince öğütülmüş serbest silika ile reaksiyona girerek su ile başka reaksiyona girmez. CaO + SiO2 CaSiO3

Benzer belgeler

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 7 Seramikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 7 Seramikler Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı Aşınmaya dayanıklı parçalar Kesici takımlar Dekorasyon ve sanat Yalıtkan malzemeler Elektronik http://www.flickr.com