Ekonominin Kapsamı. ve Yöntemi PART I INTRODUCTION TO ECONOMICS. Prepared by: Fernando & Yvonn Quijano

Transkript

1 PART I INTRODUCTION TO ECONOMICS Ekonominin Kapsamı 1 ve Yöntemi Prepared by: Fernando & Yvonn Quijano 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster

2 PART I INTRODUCTION TO ECONOMICS Ekonominin Kapsamı 1 ve Yöntemi BÖLÜMÜN ANA HATLARI Neden Ekonomi Çalışıyoruz? Düşünce Tarzını Anlayabilmek Toplumu Anlamak Küresel İlişkileri Anlamak Bilinçli Bir Seçmen Olmak Ekonominin Kapsamı Mikroekonomi ve Makroekonomi Ekonominin Çeşitli Alanları Ekonominin Yöntemi Teori ve Modeller Ekonomi Politikası Davet Ek: Grafikleri Okumak ve Anlamak 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 4 of 34

3 Ekonominin Kapsamı ve Yöntemi Ekonomi Bireylerin ve toplumların, doğanın ve kendilerinden önceki nesillerin üretmiş olduğu kıt kaynakları nasıl kullanmayı tercih ettikleri ile ilgilenir. Ekonomi bireylerin ve toplumların, doğanın ve kendilerinden önceki nesillerin üretmiş olduğu kıt kaynakları nasıl kullanmayı tercih ettikleri ile ilgilenir. Bu tanımdaki anahtar kelime seçimdir. Ekonomi davranış ya da toplum bilimdir. Büyük ölçüde kişilerin nasıl seçim yaptıkları ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Kişilerin seçimlerinden anlaşılan daha sonra bunların toplumsal seçimlere dönüştüğüdür Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 5 of 34

4 Neden Ekonomi Çalışıyoruz? Düşünce Tarzını Anlayabilmek Üç Ana Kavram: Fırsat Maliyeti Marjinalizm, ve Etkin piyasalar 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 6 of 34

5 Neden Ekonomi Çalışıyoruz? Düşünce Tarzını Anlayabilmek Fırsat Maliyeti Fırsat maliyeti Bir seçim yaptığımızda veya karar verdiğimizde, vazgeçtiğimiz en iyi alternatifidir. nadir Sınırlı Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 7 of 34

6 Neden Ekonomi Çalışıyoruz? Düşünce Tarzını Anlayabilmek Marjinalizm ve Sabit Maliyet marjinalizm Bir seçimden veya karardan kaynaklanan ek ya da çoğalanın analizi sürecidir. sabit maliyet Gelecekle ilişkisi olmayan, kaçınılamayacak maliyetlerdir. Çünkü gerçekleşmişlerdir Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 8 of 34

7 Neden Ekonomi Çalışıyoruz? Düşünce Tarzını Anlayabilmek Etkin Piyasalar Her şeyin bir bedeli vardır etkin piyasalar Neredeyse hiç kar fırsatının olmadığı bir piyasadır. Ekonomi bilimi bize düşünce tarzını öğretir ve verdiğimiz kararlarda bize yardımcı olur Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 9 of 34

8 Neden Ekonomi Çalışıyoruz? Toplumu Anlamak Sanayi Devrimi İngiltere de 18. yy sonlarında ve 19. yy başlarında üretim teknolojilerinin ve taşımacılığın gelişmesiyle modern fabrika sistemi ortaya çıkmış ve büyük ölçüde bir nüfus kırsal kesimden şehirlere göç etmiştir. Ekonomi bilimi, toplum bilimin önemli bir parçasıdır Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 10 of 34

9 Neden Ekonomi Çalışıyoruz? Küresel İlişkileri anlamak Ekonomiyi anlamak küresel ilişkileri anlamanın önemli bir parçasıdır. U Y G U L A M A D A ipod and the World E K O N O M İ An ipod Has Global Value. Ask the (Many) Countries That Make It. The New York Times 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 11 of 34

10 Neden Ekonomi Çalışıyoruz? Bilinçli Bir Vatandaş Olmak Ekonomi bilmek bilinçli bir vatandaş olmanın önemli bir parçasıdır. Politik süreçte yer alırken, temel ekonomik bilgisi gerektiren konularda oy veriyoruz Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 12 of 34

11 Ekonominin Kapsamı Mikroekonomi ve Makroekonomi mikroekonomi Firmaların ve karar birimlerinin fonksiyonlarını inceleyen bir ekonomi dalıdır bunlar, ticari firmalar ve hanehalkıdır. makroekonomi Gelir, istihdam, çıktı ve bunun gibi toplam büyüklükleri ulusal düzeyde inceleyen bir ekonomi dalıdır. Mikroekonomi birimleri inceler hanehalkı, firma, endüstri. Yani ağaçlara bakar ve inceler. Makroekonomi bütüne, toplama bakar. Yani ormanı analiz eder Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 13 of 34

12 Ekonominin Kapsamı Mikroekonomi ve Makroekonomi 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 14 of 34

13 Ekonominin Kapsamı Ekonominin Çeşitli Alanları Continued Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 15 of 34

14 Ekonominin Kapsamı Ekonominin Çeşitli Alanları 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 16 of 34

15 Ekonominin Yöntemi pozitif ekonomi Yargılama yapmadan davranışları ve sistemin çalışma şeklini anlamaya çalışan bir ekonomik yaklaşımdır. Var olanı ve nasıl çalıştığını tanımlar. Normatif ekonomi Ekonomik davranışın sonuçlarını analiz eden, iyi veya kötü şeklinde değerlendiren, ve ne yapılması gerektiğini öneren bir iktisadi yaklaşımdır. Buna ekonomi politikası da denir Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 17 of 34

16 Ekonominin Yöntemi Tanımlayıcı Ekonomi ve Ekonomi Teorisi tanımlayıcı ekonomi Fenomenleri ve durumları tanımlayan verilerin derlemesidir. ekonomi teorisi A Sebep ve sonuç, etki ve tepki için birbiri ile ilişkili ifadeler grubudur Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 18 of 34

17 Ekonominin Yöntemi Teori ve Modeller model Bir teorinin formel ifadesi, genellikle iki veya daha fazla değişken arasında varsayılan matematiksel ilişkinin ifadesidir. değişken Zamanla ya da gözlemden gözleme değişebilen ölçüdür. Ockham s Razor (Ockham ın Usturası) Konu dışı ayrıntılar kesip atılabilir. Birbirine benzer sonuçlar bulan iki farklı teori rekabet ediyorsa, en basit açıklamayı getiren doğruya en yakın olanıdır Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 19 of 34

18 Ekonominin Yöntemi Teori ve Modeller Diğer Unsurlar Sabitken: Ceteris Paribus ceteris paribus, veya diğer unsurlar sabitken Bir araç iki değişken arasındaki ilişkiyi analiz etmede kullanılıyorken diğer değişkenlerin değeri değişmiyor kabul edilir. Ceteris Paribus aracını kullanmak, soyutlama sürecinin bir parçasıdır. Bu durum, ekonomik teoriyi formüle ederken bizi ilgilendiren ilişkiyi sadeleştirerek yalnız onun üzerine yoğunlaşmamızda yardımcı olur Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 20 of 34

19 Ekonominin Yöntemi Teori ve Modeller Modelleri Kelimelerle, Şekillerle ve Eşitlikler İle Tecrübe Etmek İki değişken arasındaki nicel ilişkileri görmenin en genel yolu iki boyutlu düzlemde diyagram olarak çizilmesidir 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 21 of 34

20 Ekonominin Yöntemi Teori ve Modeller Uyarılar ve Tehlikeler Post Hoc Yanılgısı post hoc, ergo propter hoc Literally Kelimesi kelimesine, bundan sonra (zamanla), dolayısıyla bundan dolayı. Neden sonuç ilişkisinin kurulmasında yaygın bir hata yapılmaktadır: Eğer A olayı B olayından önce gerçekleşiyorsa, A nın B ye neden olduğu sonucunu çıkarma yanlışıdır. Birleştirme Yanılgısı Birleştirme Yanılgısı Bir bölüm veya kısım için doğru olanın bütün için doğru kabul edilmesi yanılgısıdır Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 22 of 34

21 Ekonominin Yöntemi Teori ve Modeller Teori ve Modellerin Test Edilmesi: Deneysel Ekonomi deneysel ekonomi Ekonomik teorilerin test edilmesi için verilerin toplanması ve kullanılması Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 23 of 34

22 Ekonominin Yöntemi Ekonomik Politika Elde edilen sonuçların karara bağlanması için gerekli kriterler: 1. Etkinlik 2. Eşitlik 3. Büyüme 4. Stabilite 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 24 of 34

23 Ekonominin Yöntemi Ekonomik Politika Etkinlik etkinlik Ekonomide, dağıtım etkinliği. Mümkün olan en düşük maliyetle kişilerin istediklerini üreten ekonomi etkin bir ekonomidir. Eşitlik eşitlik Adalet Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 25 of 34

24 Ekonominin Yöntemi Ekonomik Politika Büyüme ekonomik büyüme Bir ekonomide toplam üretimin artmasıdır. Stabilite stabilite Düşük oranda enflasyon ve kaynakların tam istihdamı ile ulusal üretimin sabit bir şekilde artmasıdır Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 26 of 34

25 Davet İlerledikçe, bu bölümde öğrendiklerinizi aklınızda tutmanız önemlidir. Bu kitabın bir planı vardır; adım adım ilerler ve bir sonraki bölüm öncekinin üzerine kuruludur. Her bir bölümün içindekiler kısmını okumanız ve büyük resimdeki yerini anlayabilmeniz için bölümlere göz atmanız gerekmektedir Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 27 of 34

26 REVIEW TERMS AND CONCEPTS ceteris paribus tanımlayıcı ekonomi ekonomik büyüme ekonomik teori ekonomi etkinlik etkin piyasa deneysel ekonomi eşitlik birleştirme yanılgısı sanayi devrimi makroekonomi marjinalizm mikroekonomi model normatif ekonomi Ockham s razor fırsat maliyeti pozitif ekonomi post hoc, ergo propter hoc kıt stabilite sabit maliyet değişken 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 28 of 34

27 E K GRAFİKLERİ OKUMAK VE ANLAMAK Bir grafik bir sayı veya veri setinin iki boyutlu sunumudur. ZAMAN SERİSİ GRAFİKLERİ Bir zaman serisi grafiği tek bir değişkenin zaman içindeki değişimini gösterir Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 29 of 34

28 E K GRAFİKLERİ OKUMAK VE ANLAMAK ZAMAN SERİSİ GRAFİKLERİ 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 30 of 34

29 Appendix E K GRAFİKLERİ OKUMAK VE ANLAMAK İKİ DEĞİŞKENİ KARTEZYEN KOORDİNAT SİSTEMİNDE ÇİZMEK 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 31 of 34

30 E K GRAFİKLERİ OKUMAK VE ANLAMAK HANE HALKI İÇİN GELİR VE TÜKETİMİN VERİLERİNİN ÇİZİLMESİ 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 32 of 34

31 E K GRAFİKLERİ OKAMAK VE ANLAMAK EĞİM Y Y2 Y 1 X X X 2 1 ŞEKİL 1A.4 Pozitif eğimli (a) ve Negatif eğimli (b) Eğriler 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 33 of 34

32 E K GRAFİKLERİ OKUMAK VE ANLAMAK 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 34 of 34

33 E K BAZI ÖNLEMLER 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 35 of 34

34 TERİMLER VE KAVRAMLAR Kartezyen koordinat sistemi grafik negatif ilişki orjin pozitif ilişki eğim Zaman serisi grafiği X ekseni X eksenini kestiği nokta Y eksenini kestiği nokta 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Principles of Economics 9e by Case, Fair and Oster 36 of 34