Anestezi Uygulamasında Sık Görülen Komplikasyonlara Yönelik Önlem ve Tedaviler Kılavuzu Anestezi Stajyer, Teknisyen ve Teknikerleri ne Yönelik

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Anestezi Uygulamasında Sık Görülen Komplikasyonlara Yönelik Önlem ve Tedaviler Kılavuzu Anestezi Stajyer, Teknisyen ve Teknikerleri ne Yönelik"

Transkript

1 Anestezi Uygulamasında Sık Görülen Komplikasyonlara Yönelik Önlem ve Tedaviler Kılavuzu Anestezi Stajyer, Teknisyen ve Teknikerleri ne Yönelik Ahmet Emre AZAKLI

2 SUNUŞ Yeni bir çalışma, yeni bir doküman ile hepinize merhaba! Geçtiğimiz aylarda hazırlayarak ücretsiz olarak istifadeye sunduğum tüm çalışmalara yönelik olumlu geri dönüşleriniz için hepinize teşekkür ederim. Özellikle üniversitelerdeki öğretim görevlisi hocalarımızın yayınlarıma ilgisi beni çok memnun etti. Anestezi hep dediğim gibi, yüze yüze sonu gelmeyen bir deniz. Bir kitabı elimize aldığımızda, bilmediğimiz onlarca yeni bilgi ile karşılaşmamız bunun en büyük kanıtıdır. Yaptığım çalışmaların tek bir ortak hedefi var: Bizim işimizi, bizim dilimizden anlatan bir şeyler ortaya koymak. Piyasadaki tıp doktorlarının yayınları, daha çok belli noktalarını eleyerek ve gerekli kısımları da yoğun irdelemeler sonrası anlayabildiğimiz kaynaklar olduğundan ; bu ve diğer gayet açık dilli, insanların sevinçle karşıladığı çalışmaları paylaşmak bana tahmin edemeyeceğiniz kadar büyük bir huzur veriyor. Evet, çünkü işimiz gerçekten çok önemli. Bu ülkede, Türkiye sinde hala uzmansız çalışan meslektaşlarımız, her odaya bir uzmanın düşmediği hastaneler var. Bu şekilde sorumlulukların artışı, bizlerin daha fazla gelişmesini mecbur kılıyor. Kendimizi geliştirdikçe, daha mutlu ve daha güvende hisseder olacağımız çok açık. Bu kitapçık, diğerlerinden biraz farklı bir özelliğe sahip. Anesteziye bir sağdan giriş yapacağız, bir soldan. Bir o konudan konuşacağız, bir bu konudan Daha önceki yazı ve derlemelerimden de parçalar bulacaksınız. Aynı bilgileri farklı sözcüklerle anlatmaya gerek duymadım. Amacım; en güvenli teknikleri, en doğru yaklaşımları, yararı kanıtlanmış ve denenmiş bir takım bilgileri sizlerle paylaşmak. Bu kitapçığın en önemli özelliği, direk kendi klinik uygulamalarımda kullandığım teknikleri sizlerle paylaşmak Yararlı olacağını umuyor, tüm meslektaşlarıma sevgi ve saygılarımı sunuyorum. Diğer yayın ve çalışmalara, buna olduğu gibi / internet adreslerimden ücretsiz olarak ulaşabilirsiniz. 1

3 Anestezide Hazır Olmak Ülkemizde anestezi eğitiminde maalesef akademik yetersizlikler son derece gündemde olmasına rağmen, yetkililerce gözden kaçırılan ya da görmezden gelinen bir nitelik almıştır. Bu eğitime lise yıllarında Sağlık Meslek Lisesi adı altındaki mesleki liselerde başlayan teknisyen adaylarının yanında, farklı bir lise türünde eğitim aldıktan sonra Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu adı altındaki önlisans programlarında okuyan tekniker adayları mevcuttur. Eğitim ve staj süresinin uzunluğunu açısından lise ila üniversite eğitimini birlikte almış adaylar daha şanslı olmasına karşın, bu işin yürütüldüğü ortam kişilerde bir anksiyete tablosu yaratabilmektedir. En sık karşılaştığımız sorular : - Nasıl bir iş tanımımız olacak? - Hata yapmamız durumunda hasta ölebilir mi? - Her an yanımızda bir uzman hekim olacak mı? - Gerekli saygınlığa sahip olacak mıyım? - Hayatımı kolaylaştıracak bir ekonomik gelirim olacak mı? Bu gibi onlarca soru, meslektaş adaylarımızın kafasını kurcalıyor. Öte yandan, anestezi öğrenimine başlarken tanışılan yeni ortam az önce bahsettiğim gibi farklı heyecanları da beraberinde götürüyor. Bunları ; - Kapalı ve alışık olunmayan, teknolojik bir ortama ilk defa girmek. - Bir insanın hayatını direk etkileme tehlikesini, işi bilmeme kaynaklı endişe haline getirmek. - Ani problemlerde, ani kararlar almak zorunda kalındığında endişeye kapılmak. - Rutin işlemlerin ilk zamanlarda uygulamasında yaşanan sıkıntılarda, bu işi öğrenemeyeceğim endişesi taşımak. (Basit bir iv girişim ya da endotrakeal entübasyon gibi.) Esasen tüm endişelerin nedeni ortak: Bilinmeyen 2

4 Hepimizi bilmediğimiz şeyler çok korkutur. Hiç kardiyovasküler cerrahi ameliyatına girmemiş ve bunu bilmeyen bir anestezi teknikeri için, bu ameliyata ilk defa giriyor olmak bir endişe nedenidir. Endişeleri gidermenin tek yolu, bazı teknik ve bilgileri meslek hayatının içerisinde oturtmaktan ve bunları sürekli geliştirmekten geçer. Kitapçıkta bu bölümü oluşturmamın esas nedeni, öğrenim görmekte olan aday teknisyen ve teknikerlerdir. Onlara yönelik en temel öneri, uygulamaktan ve okumaktan vazgeçmemeleri yönündedir. Yeterli donanım ve bilgiyi takiben; yeterli teknik ve medikal hazırlık anestezi uygulamasında hayati öneme sahiptir. Bu noktada öncelikle uygulama için gerekli hazırlıktan bahsetmeye gayret etmek istiyorum. Anestezi Uygulaması na Temel Hazırlık 1. Teknik Hazırlık : Teknik hazırlık ifadesini, anestezi uygulamasında kullandığımız teknik tüm cihazlar kapsar. Ameliyathane ortamına giren bir anestezi teknisyen ya da teknikeri, öncelikli olarak cihazın tam fonksiyonda çalışır olup olmadığını görmelidir. Bunun için, gerekli solunum devrelerini ve bakteri filtrelerini uygun şekilde cihaza takmalı ; akabinde kalibrasyon denen kontrol işlemini tamamlamalıdır. Kalibre olmayan bir cihazda olabilecek olası sıkıntılar şöyledir: - Devrenin herhangi bir yerinde kırılma, kesilme, aşırı nem var mı? > Devreyi değiştirin! - Bakteri filtreleri, kaçağa neden oluyor mu? > Yeni bakteri filtresi takın. Bakteri filtresinin sadece ekspirasyon yönünde olması yeterli ve gereklidir. Birden çok bakteri filtresi, özellikle direk endotrakeal tüpe ya da diğer havayolu aracına takılan bakteri filtresi havayolu basıncını arttırarak solunumsal komplikasyonlara neden olabilecektir. - Soda lime haznesi, tam olarak yerine oturmuş mu? > Bazı cihazlarda yerleşimi kolay olmasına rağmen, özellikle eski tip cihazlarda kendisi dahi aniden düşebilen SodaLime haznesi; ciddi anlamda anestezi yönetimini tehlikeye sokabilir. SodaLime devredışı kaldığında, çevrilen bir anahtarla birkaç dakika onsuz devam edilebilen cihazlar olsa da; bu çok nadirdir. Vaka öncesi mutlaka kontrolden geçirilmelidir. - Cihazın iç teknik kısmında herhangi bir nemlenme mevcut mu? > Valf kapaklarını ve içlerindeki hasar almaması gereken ince materyalleri nemden koruyun. Gerekirse 3

5 kullanılmayan cihazlarda, bu hazneler güvenli şekilde açık bırakılarak dinlenmeye ve kurumaya bırakılmalıdır. - Merkezi gaz sistemi, yeterli basınca sahip mi? > Her vaka öncesi gözden geçirin. Bu tip cihaza özel teknik sorunlar taranmalı, eğer işin içinden her türlü uygulamaya rağmen çıkılamıyorsa hata alınmış bir cihazla vakaya başlanmamalıdır. Anestezi cihazının sürekli şekilde bir enerji kaynağına bağlı olması çok önemlidir. Kendi şarj sistemiyle çalışan bir cihaz, vakanın ortasında kapanabilir. Bu da solunumu deprese edilmiş ve anestezi altındaki bir hasta için çok büyük bir risktir. Cihazlar otomatik olarak kontrolden geçmiş olsa da, mutlaka el ile de her vaka öncesi kontrol yapmak şarttır. Bunun için APL valf sonuna kadar kapatılır ve 70 e getirilir. Oksijen 5 lt/dk dolaylarında açılır ve devrenin ucu tıkanır. Balon doldukça basınçla sıkılır ve verilen basıncın geriye dönüşü kontrol edilir. Eğer balon boşalıyorsa, teknik sıkıntı vardır. Teknik hazırlığın diğer bir komponenti de kullanılacak anestezik gazların, vaporizatörlerde yeterli ölçüde bulunup bulunmadığıdır. Özellikle uzun süren vakalarda, biten anestezik gaz farkedilmeyebilir. Anestezi teknisyen ya da teknikeri, bunu konuda uyanık olmalıdır. 2. Havayolu Hazırlığı : Uygulanacak anestezi türü ne olursa olsun, teknik hazırlığın yanında havayolu hazırlığı da tam olmalıdır. Havayoluna yönelik olmazsa olmaz bir hazırlık için ; a) Laringoskop (Uygun ve tüm boylarda blade çeşitleri.) 4

6 b) Uygun boyutlarda endotrakeal tüpler. (Genelde erişkin erkeklerde , erişkin kadınlarda , gebelerde havayolu da ödemli olduğundan tercihen 7.0, çocuklarda (yaş/4)+4 hesabından çıkan sonuca uygun bir alt ve bir üst olmak üzere üç boy tüp.) c) Uygun boyutlarda laringeal mask airway (Çocuklarda 1, 2, 2.5, 3 ; erişkinlerde 3, 4, 5 ) d) Uygun boyutlarda airway (Genelde erişkin erkeklerde sarı ya da kırmızı, erişkin kadınlarda yeşil ya da sarı, çocuklarda beyaz ya da daha küçük uygun boylar.) e) Tüpün yönlenmesini kolaylaştıracak mandren (Guide) 5

7 f) Lidocaine krem (Anestol, Lokalen vb.) g) Çalışır bir aspiratör ve çeşitli boylarda aspirasyon sondaları. h) Kaf enjektörü 3. Medikal Hazırlık : Kaliteli bir anestezi uygulaması başlangıcı, kaliteli bir hazırlıkla mümkündür. Bu aşamada hazırlanması gerekenler ; - 1 adet kristalloid, 1 adet kolloid setlenmiş sıvı. > Büyük kanama ve komplikasyon beklenmeyen olgularda kristalloid yeterlidir. - Uygun boyutta branüller. > Erişkin hastalarda minimum 20G (Pembe kanül) ile kanülasyon uygun görülürken, çocuklarda 22G (Mavi) ya da daha ufak boyutlarda kanüller tercih edilir. - Damar yolu açımından kullanılacak turnike - Antiseptik sıvı (Batikon) ve pamuk - Damar yolu tespit bantları - Monitorizasyon için gerekli aletler ( Elektrot vb.) Eğer hastaya girişimsel bir işlem yapılacaksa (Arteriyel kanülasyon, CVP kateterizasyonu vb) : - Arter kanülasyonu için uygun boyutta branül, batikon, rulo spanç, kanül tespit bandı, setlenmiş transdüser sistemi (Heparinli sıvı ile birlikte), arteriyel monitorizasyonu sağlayacak özel kablo, steril spanç, steril eldiven, steril delikli yeşil ve steril düz yeşil. - CVP kanülasyonu için de ek olarak CVP kateter seti, en az 10 adet SF ampul ve üstte belirtilen steril malzemeler. 6

8 4. Farmakolojik Hazırlık : Anestezi uygulamasında farmakolojik hazırlığın en önemli iki komponenti rutin ilaçlar ile acil durum ilaçlarıdır. Herşeyden önce daima hazır/çekili bulunması gereken ilaçlar ; Atropin (Erişkinlerde 0,5 mg/ml Çocuklarda 0,1 mg/ml), Efedrin (Erişkinlerde 5 mg/ml Çocuklarda 0,5 mg/ml ), Perlinganit (0,1 mg/ml) Çekili olmaksızın odada mutlaka bulunması gereken ilaçlar ; Adrenalin, Dopamin, Beloc, Diltizem, Bridion, Prednol, Avil, Dekort, Aminocardol, Ventolin Puff, Metpamid, Ulcuran ve elektrolitler olarak sınıflandırılabilir. (Stajyerler, ilaçların tüm özelliklerini A dan Z ye İlaç Rehberi isimli yayınımdan okuyabilirler.) Rutinde hazırlanan ilaçlar ise; - IV Anestezik (Propofol, Penthotal, Ketamin, Etomidate vb.) - Narkotik Analjezik (Fentanyl, Rapifen, Ultiva vb.) - Nöromuskuler Bloker [Kas Gevşetici] (Esmeron, Norcuron, Mivacron vb.) - Lidocaine IV (Aritmal %2) - Atropin - Efedrin - Perlinganit İlaçlar mutlaka cc deki miktarı, çekiliş tarihi ve saati ile birlikte etiketlenir. İlacı etiketleyen kişi, mutlata etiketin üzerinde ismini belirtmelidir. İlaçlar çekildikten sonra toplu şekilde değil, her çekim sonrası o anda etiketlenmelidir. Karışıklıklar, tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Cc deki mg hesaplamaları önemlidir. Bu özellikle çocuk hastalarda hayatidir. (Pediatrik Anestezi Klavuzu ve İlaç Hesaplamaları dokümanlarımı internet adresimden inceleyebilirsiniz.) Komplikasyonları önlemeye ve güvenli olmaya yönelik bir anestezi uygulaması için ilk adım iyi bir hazırlıktır. Teknik, medikal ve farmakolojik anlamda güvenlik önlemlerinin alınması konusunda anestezi teknisyen ve teknikerlerine görüldüğü gibi önemli görevler düşmektedir. İlerleyen satırlarda artık mevcut sık görülen komplikasyonlara, bunların önlenmesine ve meydana geldiklerinde mücadele etmemize yarayan tekniklere değinmeye gayret edeceğim. 7

9 Başarılı bir havayolu yönetimi için, öncelikle anestezi uygulamasını yapacağımız hastaya ait anatomik ve medikal özellikleri bilmemiz gerekir. Bazı önemli sorular ve cevaplarının etkilerine değinmem gerekirse ; Hasta tok mu? En son ne zaman bir şeyler yemiş ve içmiş? Eğer mide doluysa cerrahi ve anestezi hemen uygulanmadığı takdirde hayati önem arzeden bir durum var mı? Daha önce herhangi bir operasyon geçirmiş mi? Bu operasyonlara yönelik bir öyküsü, bildirilen bir havayolu yönetimi zorluğu hikayesi var mı? Mallampati ve ASA skoru nedir? Zor ventilasyon ya da zor entübasyon ihtimali, muayene sonucuna göre öngörülmüş mü? Hastanın sahip olduğu hastalıklar nelerdir? Solunum sistemine yönelik, kronik bir hastalığı mevcut mu? Son 15 gün içerisinde solunum sistemini ilgilendiren, akut bir hastalık geçirmiş mi? (Üst solunum yolu enfeksiyonu, bronşit vb.) Bu ve benzeri soruların cevaplarını, anestezi uzmanlarının preop muayene vizitlerinde doldurduğu formlardan öğrenmemiz mümkündür. Bu soruların yanıtları uzman kadar tekniker için de önemlidir, çünkü alınması gereken önlemler yerine getirilmediği takdirde müdahale sıkıntısı yaşanacaktır. Tok Hastaya Yaklaşım Prensipleri Anestezide bir kural vardır : Her aşamada gastrik volümün (=yani mide içeriğinin miktarının) minimal olmasını isteriz. Hatta boş bir mide içeriği, hasta için en güvenli olanıdır. Bunun nedeni, kaybolan havayolu refleksleri nedeniyle hastanın kusması sonucunda tüm içeriğin akciğerlere gidebilecek olması ihtimalidir. Akciğerlere bu içeriğin gitmesi durumunda solunum sıkıntılar, enfeksiyonel problemler baş gösterecektir. Mide içeriğinin akciğerlere gitmesi tıbbi olarak Aspirasyon Pnömonisi tablosuna neden olabilir. Not : Mide sıvısı volümü 0,4 ml/kg oranında akciğerlere giderse risk artacaktır. Ayrıca bu tabloda belirleyici diğer nokta, mide sıvısının ph oranıdır. Ne kadar düşükse, o kadar asidik olacağından risk artar. Hastaya öyle bir farmakolojik tedavi uygulanır ki, hem gastrik volümün boşalımını hızlandıracak, hem de asiditeyi azaltacak şekilde bir düzenleme olması hedeflenir. 8

10 Normal şartlar altında erişkin bir hasta için 6 saat önceden sıvı, 8 saat önceden de katı gıdaların alınması engellenir. Çocuklarda göre 1 yaşa kadar, süt de dahil katı gıdalar 6 saat öncesinden; 1-4 yaş arası çocuklarda süt de dahil katı gıdalar en az 8 saat öncesinden kısıtlanır. Burada bir püf nokta vardır. Sanki açlık süresi uzadıkça, avantaj artacak çünkü mide boşalacak gibi düşünülebilir. Aksine mide boşalmaz. Mide boş kaldıkça asit üretimi artacak, dolayısıyla asiditesi yüksek bir gastrik volüm aspirasyon açısından tehdit oluşturacaktır. Tok hasta yaklaşımında olaylar iki yönlüdür : - Eğer vaka hayati bir aciliyete sahip değilse ve gastrik volümün boşalması için gerekli süre tanınabilecek ise; süreç tamamlanabilir, vaka güvenli şekilde opere edilebilir. - Bazen gerçekten de tok bir hasta, en hızlı şekilde opere edilmek zorunda kalınabilir. Bu noktada alınabilecek önlemler şu şekildedir : Hastaya rejyonel anestezi uygulama imkanımız var mı? Operasyon buna müsait mi? Rejyonel uygulanabilecek bir hasta Primer (birincil) olarak rejyonel anestezi tercih edilir. Yine de aşağıda belirtilen ajanlar, hastaya tatbik edilmelidir. Çünkü rejyonel anestezide de belli nedenlerle bilinç kapanabilir, havayolu yönetimi yapmamız gerekebilir, aspirasyon riski olabilir. Rejyonel uygulanabilecek bir hasta değil Bu noktada anestezi teknisyen ya da teknikerine çok ciddi görevler düşer. Herşeyden önce böyle bir hastanın anestezi uygulamasında olmazsa olmazlar; çalışır bir aspiratör, kalın boyda aspirasyon sondaları, kalın boyda nazogastrik sonda(lar), gerekebilecek acil durum ilaçları. 1. Hastaya efektif bir premedikasyon yapılır Metoklopramid (Metpamid) + Ranitidin (Ulcuran) Metpamid, gastrik volümün boşalımını hızlandırır. Aynı zamanda merkezi bir antiemetik (bulantı önleyici) etki özelliğine sahiptir. 9

11 Ulcuran ise, antiasit olarak geçer. Mide içeriğinin asiditesini azaltır. Bu da aspirasyon pnömonisi tehditini engelleme noktasında faydamıza olacaktır. 2. Olabildiğince hızlı bir indüksiyon gerçekleştirilir. Eğer mümkünse pozitif basınçlı ventilasyondan kaçınılmaya çalışılır. Örnek bir teknik: Hafif ters trendelenburg pozisyonundaki hastaya IV anesteziğin ve hızlı etkili bir kas gevşeticinin (Süksinilkolin gibi ya da antidotu[sugammadex=bridion] mevcutsa Rokuronyum ya da Vekuronyum) uygulanmasını takiben 30 saniye hiperekstansiyonda, etkin bir krikoid bası da (Sellick Manevrası] uygulayarak pozitif ventilasyon yapmadan %100 oksijen ile bekleyerek, akabinde hızlı bir entübasyon ve kaf şişirme hareketi. 3. Ciddi tehlike arzeden bir durum varsa Crash Entübasyon uygulanabilir. Bu teknikte hastanın bilinci kapanır kapanmaz, hiçbir ventilasyon ya da bekleme yapmaksızın ; derhal entübe edilmesi şeklinde bir yol izlenir. Uygulamayı yapan kişi, hastada mevcut olacak gerginlik açısından deneyimli olmalıdır. Tok hastalarda en büyük kabusumuz mide entübasyonudur. Mide entübasyonu şüphesi varsa yaklaşım, en hızlı değerlendirme şeklinde olmalıdır. Bu değerlendirmede mecburi yaptırılan ventilasyonların hacmi olabildiğince küçük olmalı ve ETCO 2 çıkışı gözlenmeye çalışılmalıdır. Diğer yandan göğüs hareketleri, tüpten gelen ses, tüpün buharlaşması, akciğer sesleri gibi tüm faktörler en seri şekilde gözden geçirilmelidir. Özetle ; a) İndüksiyon öncesi antiasidler ve metoklopramid, b) Hızlı indüksiyon, c) Krikoid bası, d) Baş yukarı pozisyonda indüksiyon, e) Pozitif ventilasyondan kaçınma, f) Entübasyonu takiben seri şekilde gastrik volümü boşaltma. 10

12 Unutmayın! İndüksiyonda aspirasyon riski mevcut olan bir hasta için, bu risk her zaman ayılma döneminde de mevcuttur. Bu şekildeki hastalarda, ekstübasyon öncesinde koruyucu reflekslerin iyice gelmiş olmasını hedeflemek gerekir. Bu esnada tüpün irritasyonunu ve spazmı önleme amaçlı ufak dozda narkotik analjezikler, tüp içi (maksimum 20 mg) ya da iv (1mg/kg) lidocaine, operasyon bitimine 15 dakika kala santral etkili bir ekstra antiemetik (Tercihen Ondansetron gibi) uygulamak yararlı olacaktır. Spazmodik durumlara yönelik tedbir ve tedavilere ilerleyen satırlarda detayıyla değinmeye gayret edeceğiz. Anestezide Spazmodik Durumlar Spazmodik durumlar dediğimiz zaman, aslında tek bir tip spazmdan söz etmeyiz. Meydana gelen spazmların çeşitleri, nedenleri ve farklı tedavileri mevcuttur. Spazmın nedenini bilmek, oluşmasını önlemek, oluştuğunda sakin şekilde tedavi edebilmek ve durumu kontrol altına almak için belli temel bilgilere ihtiyacımız vardır. Bu temel bilgilere, bu başlık altında ulaşabileceğiz. Anestezide primer olarak laringospazmı engelleme yönünde hareket ederiz. Çünkü bizim yanlış zamanlama ve uygulamalarla neden olabileceğimiz, larinksi direk ilgilendiren spazm şekli laringospazmdır. Superior laringeal sinirin uyarılması ve larinksin kuvvetlice kasılması tablosuna Laringospazm diyoruz. Tedavisi için aslında tüm kaynakların önerileri sabittir, bu önerileri burada da yineleyeceğim. Ayrıca da bazı ek önlemlerle bu durumu engelleme yönündeki fikirlerimi paylaşacağım: Laringospazm tedavisinde ; - Pozitif basınçlı ventilasyon (%100 oksijen varlığında) - Steroidler(Prednol) + (Gastrik yan etkileri nedeniyle antiasitler) - Antihistaminikler - Lidocaine[=Aritmal] (1-1.5 mg/kg) 11

13 - İnatçı durumlarda eforu engelleme ve solunum kontrol altına alma amaçlı Propofol + Gerekliyse kısa etkili bir kas gevşetici. (Tercihen süksinilkolin) Tedaviye yönelik bilgiler sabit ve yeterli. Ancak önemli olan, bu durum neden oluşuyor ve bizler oluşmasını önleme amaçlı bir şeyler yapabilir miyiz? Bu sorunun cevabı, aslında evet. Geniş kaynaklar yaptıkları açıklamalarda, ekstübasyonu iki kısımda incelerler. Bir hasta ya derinken, ya da iyice havayolu refleksleri yerine geldiğinde ekstübe edilmelidir. A Tekniği (Derin Ekstübasyon): Hasta mutlaka ağrısız uyanmalıdır. (Ağrı konusunu bir başka başlık altında detaylı inceleyeceğiz.) Ağrısız uyanmanın yanında, derin ekstübasyonun temel amacı; hastaya tüpü hissettirmemektir. Başta da söylediğimiz gibi, aslında tüm mesele superior laringeal sinirin uyarımı ve kasılmasıdır. Biz bu kasılmayı engellerken, diğer önemli husus da trakeaya herhangi bir sekresyonun (ağız içindeki sıvılar) gitmesini engellemektir. Genelde volatil anestezikler eşliğinde yönetilen bir anestezide, idame kas gevşeticinin etki süresi bittikten sonra gaz konsantrasyonları da belli orana düşürüldüğünde spontan solunum gelecektir. Bu spontan solunum, belli oranda karbondioksitin biriktirilmesi ve solunum merkezinin uyarılması yoluyla gelmektedir. Düşük konsantrasyonda devam eden gazlar, belli spontan solunum varlığında devam eder ve artık cerrahi ekibin son 2-3 dakikalık işi kaldığında eforları mevcut olan hastaya (solunum işi açısından!) gazların kapatılmasını takiben reverse yapılır. Bu reverse içerisindeki atropin, sekresyonları da inerve edeceğinden dönüşü bize olumlu olacaktır. Akabinde tüp tek hamlede, hasta uyur pozisyondayken çekilir. Burada en önemli husus, tüpü çekmeden önce sekresyon açısından ağız içi temizliğinin yeterliliğinden emin olmaktır. Zaten belli spontan solunuma sahip olan hastalarda havayolu refleksleri de yutkunmayı sağlayacak düzeyde mevcuttur. Hasta %80 oksijen+%20 hava ile hiperekstansiyonda maske ile 3 dakika solutulur. 12

14 Havayolu irritasyonu oluşturmadan, derin anestezi altında ve havayolu refleksleri de mevcutken bir hastayı ekstübe etmek bu teknikle mümkündür. B Tekniği (Uyanık Ekstübasyon): Elbette her teknik, her hasta için uygun olmayabilir. Yoğun pulmoner sorunları olan, tekrar entübe edilmesinde güçlük çekilmesi ihtimali olan, aspirasyon riski yüksek olan ya da ventilasyon sıkıntısı yaşanan hastalarda; tedbirli olmak adına koruyucu refleksler eşliğinde ekstübasyon gerekebilir. Bu zaten standart bir teknik olup, operasyonun sonuna doğru spontan solunumu getirerek ve gaz konsantrasyonlarını yavaşça azaltarak uygulanması mümkün bir tekniktir. Havayolunda meydana gelebilecek irritasyonu önlemek adına, herhangi bir kontrendikasyon yoksa vagolitik (Vagus sinirinin etkisini ortadan kaldıran) ajanı uygulamak, antikolinesterazı (Neostigmine) beraberinde vermek [Bridion da ek seçenek olabilir=vekuronyum ve Rokuronyum için) gerekir. Bu işlemler için yine ön koşul, belli oranda solunum aktivitesini yani eforunu görmektir. Kas gevşetici etkisi devam eden bir hastaya, antikolinesteraz yapıldığı takdirde ; etki kalkacağı yere uzar. Bu hastalarda tüp ile uyandırma işlemi uygulanacağından, lidocaine ile havayolu reflekslerini baskılamaya çalışmak uygun bir yaklaşım olabilir. Kilogram başına iv 1 ila 1.5 mg lidocaine, aşırı refleksi önleyebilir. Bazı klinisyenler, direk hiçbir refleks yokken tüp içine 2 ml kadar lidocaine sıkmaktadırlar. Amaç hasta uyandığında tüpün tolerasyonunu sağlayıp, laringeal refleksleri arttırmadan spazmı önlemektir. Bu şekilde uyandırılan hastalarda da ağrı kontrolü ve özellikle antiemetik tedavi çok önemlidir. Havayolunun direk uyarımı bulantı ve kusmayı tetikleyebilir. Aşırı ağrı, spazma girmeyi kolaylaştırabilir. En kötüsü, klinik tabloya bronkospazm da eşlik edebilir. 13

15 Bronkospazm, bronş düz kaslarının kasılmasıyla karakterize bir durumdur. Ancak laringeal uyarıların laringospazm gibi, bronkospazmı da tetikleyebileceği bilinmelidir. Ayrıca yüzeyel anestezi, pulmoner yandaş hastalıklar ve ek sorunlar bronkospazm insidansını artıran temel etkenlerdir. Bronkospazmda havayolunun açıklığı sağlansa bile, bu durumun şiddetine göre ventilasyonu sağlamayabilir. Ve hızla bu durumun tedavi edilmesi gerekir. Çünkü kasılan bronşial kaslar gaz alışverişine izin vermezler. Bu durum oldukça tehlikelidir. Tedavi içeriğinde başrol bronkodilatör ajanlara aittir. Bronkodilatör ajanlar, bronşların genişlemesini sağlayarak gaz alışverişine katkıyı hedef edinirler. Ayrıca bronkospazmda da sorunlar mutlaka neden odaklı çözülmelidir. Bronkospazmı oluşturan sebep her neyse, öncelikle o çözümlenmelidir. Bronkospazmın tanılanmasında; akciğer seslerinin dinlenmesi, ETCO2 dalgalarının değerlendirilmesi önem taşır. Bronkospazmın çözülemediği ileri aşama durumlarda adrenalin uygulaması da gerekebilir. Özellikle anaflaktik reaksiyonların ortaya çıkardığı bronkospazmlarda, adrenalin uygulaması hayatidir. Preop değerlendirmede pulmoner sorunları olan hastalar, potansiyel spazm adayıdır. Bu hastaların pulmoner tedavileri, preop dönemde başlanmalıdır. Laringospazmı tetikleyen her etkenin bronkospazmı da tetikleyebileceği, ancak bronkospazmın bronş düz kaslarının kasılmasıyla alakası olduğu, tedavi içeriğine mutlaka bronkodilatörlerin de dahil edilmesi temel yaklaşımlardır. Dip Not : İster laringeal, ister bronşial ; her türlü spazmda öncelik solunum aktivitesinin mümkün en maksimal hale getirilmesi ve hipoksinin önlenmesidir. Spazmda tedavi, nedene yöneliktir. Yüzeyel anestezi, irrite olan hava yolu, sahip olunan bir yandaş hastalık, aşırı ağrılı uyanma, trakeaya kaçan bir sekresyon, indüksiyonda havayolunda tahribat gibi birçok sorun ; postopta bize komplikasyon olarak dönebilir. Bu nedenle hasta bütünen değerlendirilerek, belirtilen önlemlerle güvenli şekilde anestetize edilmeye ve uyandırılmaya çalışılır. 14

16 Postoperatif Ağrı ve Ağrısız Uyandırma Teknikleri Anestezi komplikasyonlar zincir gibidir. Birbirinin ardına eklenerek içinden çıkılmaz hal alırlar. Aşırı ağrı, akabinde spazm, akabinde meydana gelen kusma, ardından aspirasyon gibi feci tablolar ; aslında gerekli önlemleri almadığımız takdirde hiç de uzak değildir. Burada ağrıyı kontrol altına almaktan söz ederken, bu oyunun başrol oyuncuları olan analjeziklerden giriş yaparak detaylandırma yapmayı hedefliyorum. Genel olarak anestezi sonrası ağrı yönetiminde kullandığımız ağrı kesicileri 3 grupta topluyoruz : 1. Narkotik analjezikler 2. Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) Basitçe anlatmak gerekirse ; anestezi sonrası ağrı kontrolünde en iyi teknik narkotik analjezik + NSAİİ kombinasyonudur. Her ikisinin de etki mekanizmalarının farklı olması, ağrıya çift yönlü bir saldırı niteliği taşır. Hep tartışılan konu şudur : Hasta uyanmadan narkotik analjezik yapılmalı mı? NSAİİ uygulama zamanı, hangi devre olmalı vb. Operasyon başlamadan ve cerrahi hiçbir uyaran olmadan uygulanan NSAİİ (Arveles, Oksamen, Xefo vb.) ameliyat sonrasında ağrının pik yapmasını engeller. Yani maksimum düzeye çıkmasını önleme özelliğine sahiptir. Bu nedenle genellikle operasyonun başında uygulanmaları çok yanlış değildir. Ancak çok uzun sürecek bir operasyon için anlamlı olması açısından en uzun etkili NSAİİ Lornoksikam dır. Ticari adı sıklıkla Xefo olarak karşımıza çıkar. Etki süresi 24 saate yakın, özel bir ilaçtır. Uyandırma esnasında hemodinamik parametrelerin de (kan basıncı, kalp atım sayısı vb.) kontrol altında tutulması, ağrısız bir uyandırma tekniğinden geçer. Hastanın ekstübe edildiği sırada, tam bir NSAİİ sayılmayan parasetamol grubun ilaçlar da oldukça etkindir. Bazen hastayı uyandırmadan önce, narkotik yapımını gereksiz hale bile getirebilirler. (NSAİİ ile potansiyelize olarak.) Narkotik analjezikler ise postop ağrı için olmazsa olmazdır. NSAİİ, sızlama tarzı ağrıları yok ederek antispazmodik bir görev üstlenirken; narkotik analjezikler ise 15

17 direk kesiğin oluşturduğu ağrıyı kesme özelliğine sahiptirler.[ İlaç-Doz tablosuna internet adresimden ulaşabilirsiniz. ] Titreme / Hipotermi Soğuk ameliyat odaları, verilen sıvıların soğuk oluşu ve hastaların hareketsizliği nedeniyle yavaşlayan dolaşım gibi birçok etken hipotermi denen tabloya neden olur. Hipotermi genelde vücut ısısının 36 o C nin altına düşmesi olarak tanımlanır. Hipoterminin zaten oluşmadan önlenmesi mutlaka gereklidir. Ancak oluştuğu ve hastada istemsiz titremenin varolduğu dönemlerde mutlaka tedavi gerekir. Aksi halde oksijen tüketiminin hızla artışı, hipoksiyi (oksijen yetersizliğini) beraberinde getirebilir. 25 mg IV Petidin (=Meperidin, Dolantin, Aldolan) titreme tedavisinde oldukça etkin bulunmuştur. Bu ciddi bir durumdur. Hipotermik bir hasta, şok tablosuna doğru ilerleyebilir ve uyanması imkansız hale gelebilir. Ayrıca renal fonksiyonlar bu durumdan olumsuz etkilenebilir. Yara iyileşmesi gecikebilir, kardiyak aritmiler görülebilir. Bu ve benzeri birçok komplikasyonu önlemenin en iyi tekniği, normal termoregülasyonu sağlamaktır. Isıtılmış sıvılar vermek ve ısıtıcı kullanımı oldukça etkin / önemlidir. Bulantı / Kusma Bulantı / kusma, anestezi uygulaması sonrasında sık görülen bir problemdir. Hafif ya da şiddetli olsun, her bulantı durumu hastayı zor duruma sokar ve çözümü gerekli bir ajitasyon tablosu karşımıza çıkar. Özellikle torasik ve abdominal girişimlerde olaya şiddetli ağrının da eklenmesi sıkıntıyı büyütür. Bulantı ve kusmanın birlikte olması durumunda, kusmanın kontrol altına alınamaması ve şiddetlenmesi ile ciddi sıvı-elektrolit kayıpları yaşanabilir. Çıkarılan gastrointestinal içeriğin aspirasyonu durumu, özellikle havayolu refleksleri tam yerine gelmemiş hastalarda büyük risk oluşturur. 16

18 Bazı hastalarda bulantı / kusma eğiliminin fazla olması bu durumu tetkiler. Özellikle çocuk, genç, kadın ve şişman hastalar ile araç tutma öyküsü olan hastalar. Anestezik ajanlar ve yöntem emezis üzerine tetikleyici etki yapabilir! - Derin ve uzun süren anestezi! - Hipoksi ve hipotansiyon! - İndüksiyonda mideye gaz kaçması! - Operasyonun özelliğine göre mideye kan gitmesi. [ Tonsillektomi vb. KBB girişimleri ] Atropin, antiemetik etkiye sahiptir. Öğürme refleksi üzerine olumlu etkisi vardır. Tavsiyelerim : Büyük dozlarda opioid yapmaktan kaçınınız. Kan basıncının korunmasına dikkat ediniz. Hastanızda hipoksi gelişmesine izin vermeyiniz. Hastanızda bulantı ve kusma öyküsü varsa profilaktik tedavi vermeye dikkat ediniz. Gastrik volümün boş olduğundan her daim emin olunuz. İndüksiyonda ve hastanın uyandırılması aşamalarında gastrik volümü girişimsel olarak kontrol ediniz ve boşaltınız. Hastanın derin nefesler almasını sağlayınız. (Mekanizması bilinmese de bulantıyı azaltıcı etkisi olduğu belirtilmiştir.) Hastanızın ağrı çekmemesine dikkat ediniz, psikolojik desteğinizi esirgemeyiniz. Antiemetik tedavide kullanılabilecek ajanlar ; Antikolinerjikler : Atropin, antiemetik etkiye sahiptir. Öğürme refleksini de ortadan kaldırır. 0.5 mg taban dozla uygulanmalıdır. 17

19 Fenotiazinler : Klorpromazin (Largactil) mg. Butirofenonlar : Droperidol mg (24 saate kadar varan etkisiyle iyi bir profilaktik olarak da kullanılabilir. Dopamin Antagonistleri : Metoklopramid (Metpamid) 10 mg. Ondansetron : Zofer 8 mg. Postop emezis kontrolünde endike. Ayrıca hastayı rahatlatmak için sedatifler kullanılabilir. Teknik Bilgisi : Operasyonun başında yapılan metpamid + ulcuran ikilisi operasyon süresince gastrik volümün boşalımını hızlandırma ve asiditeyi azaltma görevi yapar. Ayrıca da Metpamid in ajitasyon yapma evresi, ameliyat esnasında atlatılmış olur. Operasyon 2 saatten fazla sürüyorsa, santral etkili bir antiemetiği (Tercihen Zofer) son 15 dk içinde uygulamanızı öneririm. Alerjik Reaksiyonlar Anestezide alerjik reaksiyonu çeşitli sebeplere bağlı olarak görebiliriz. Primer olarak uygulanan ilaçlara hasta tarafından alerjik bir yanıt oluşabileceği gibi, çalışma sahasında kullandığımız bir eldiven bile çeşitli alerjilere sebep olabilmektedir. Her zaman üzerinde durduğumuz en önemli konu, preop değerlendirmenin anestezi uzman doktoru tarafından detaylıca yapılması ve karşımıza gelen hastayı bu form ile birlikte anestezi teknikeri olarak kendi açımızdan da değerlendirmek gereğidir. Anlık bir dalgınlık, kötü bir şekilde sonuçlanabilir. Kronik anlamda atopik olan hastalarda risk her zaman maksimum düzeydedir. Bunun anlamı, alerjik bir bünyeye sahip olan hastalarda her an bir reaksiyonla karşılaşma riskimiz mevcuttur. Risksiz hasta yoktur. Daha önce herhangi bir ilacın uygulanmasıyla reaksiyon göstermeyen bünyenin, tekrarlayan bir başka uygulamada korkunç tablolarla reaksiyon gösterebildiği geniş kaynaklarda yer almaktadır. 18

20 Öyle ki; çok basit bir derideki kızarıklıktan, şiddetli ve inatçı bir bronkospazma varan tablolarla bu durumu tanılamamız mümkündür. Ancak en bariz belirtilere bu noktada yer vermek istiyorum : Cilt değişiklikleri (Örneğin hastada ciddi bir kızarma görülebilir, ödem göze batabilir. Sebepsiz bir ani hipotansiyon (Sıvı açığı yoktur, anestezikler referans dozlarda ve hastaya uygun durumdadır, kardiyak problem yoktur vb.) Mevcut hipotansiyona eşlik edebilen sinüs taşikardisi Bronkospazm Arteriyel hipoksemi Aritmiler Vücut ısısında düşmeler Hastada bulantı/kusma Karın, mide bölgesinde tariflenen batıcı ağrılar, kramplar Belirtileri incelediğimizde, aslında bizim stabilizasyon noktasında en çok tedirgin olmamızı sağlayan bronkospazmdır. Bu bronkospazmın tedavisi agresif ve hızlı olmalıdır. Aksi halde hastanın ventilasyonunun sağlanamamasına bağlı olarak ciddi problemler yaşanması olasıdır. Tedavi metodlarına ilerleyen satırlarda değinmeye başlayacağım. Alerjik Reaksiyon Tablosunu Oluşturabilecek Farmakolojik Ajanlar IV anestezikler İnhalasyon anestezikler Kas gevşeticiler Lokal anestezikler Protamin* Plazma genişleticiler Kontrast maddeler Bu grup içinde özellikle değinmek istediklerim ilk üçlüdür. Primer kullandığımız ve başımıza açabilecekleri her türlü problemi yakınen bilmemiz gereken ilaçlar birincil anlamda bunlardır. Reaksiyonun en nadir bildirildiği anestezik ajan Ketamin dir. Ancak Tiyopental i incelersek 1/14000 ila 1/30000 arasında bir insidansla (ki aslında çok yüksek bir 19

21 rakamdan bahsetmiyoruz) anaflaktik reaksiyona sebep olabildiği bildirilmektedir. Yapısı gereği özellikle yumurta alerjisi öyküsü olan hastalarda Propofol ün hazin sonuçlar doğurabileceği de mutlaka hatırda tutulmalıdır. Narkotik analjezikler içinde Dolantin, Fentanyl ve Morfin in reaksiyon yaratabileceği önemlidir. Özellikle değinmek istediğim Morfin dir. Morfin histamin salınımına yol açmaktadır. Dolayısıyla bir reaksiyon (lokalize ya da sistemik?) oluşturma ihtimali diğerlerine oranla yüksektir. Kas gevşetici ilaçların da lokal ve sistemik histamin salınımı yapma özellikleri ifade edilir. Aralarında en önemlisi Süksinilkolin dir. Süksinilkolin; Ciltte döküntülere sebep olabilir. Özellikle astımlı hastalarda ya da penisilin alerjisi olan hastalarda şiddetli reaksiyon görülen vakalar olmuştur. (Dikkat!) Kas gevşeticilerin meydana getirdiği reaksiyonlarda bronkospazm ve hipotansiyonu şiddetle görmemiz mümkündür. Bunun yanında bu hastalarda tükrük salgısı da ciddi oranda artar. Bu reaksiyonu primer çözen ilaçlar, antihistaminikler olarak belirtilirler. Alerji hikayesi olan hastalarda koruyucu içermeyen veya amid tipi lokal anesteziklerin kullanımı daha uygundur. Protamin için ise nadir de olsa bir reaksiyon ihtimali vardır. Hızlı IV-infüzyon uygulandığında şiddetli hipotansiyon görülebileceği gibi yavaş da uygulandığında hipotansiyon, taşikardi ve yaygın döküntü eşlik edebilir. Plazma genişleticilerin ise hızlıca verilmesi reaksiyonlar noktasında dezavantajlı bir uygulamadır. Tedavi Yaklaşımları Ortaya çıktıktan sonra tedavisinde seri olmamızı gerektiren bir durum olan anaflaktik reaksiyonlarda, yaklaşımlar durumun şiddetine göre değişkenlik gösterebilir. Avil + Dekort uygulamasıyla ilk aşama kaydedilecektir. Öncelikle hastanın hipoksiye girmesini önlemek şarttır. Havayolu yönetimi seri şekilde kontrole alınmalıdır. Varsa mevcut bir bronkospazm hızla tanılanmalı ve hemen tedavisine geçilmelidir. Bu noktada bronkodilatör ajanlar ilk seçenektir. (Aminocardol, carena vb.) 100 ml SF ile orta hızda infüzyon ya da iv-puşe yavaş enjeksiyon durumu kurtarma noktasında anlamlı bir uygulama olacaktır. Ayrıca daha inatçı durumlarda Aminofilin önerilmektedir. (3-5 mg/kg) 20

22 Adrenalin de bu tedavinin içinde durumun şiddetine bağlı olarak yerini almalıdır. Mediatör salınımını azaltacak, bronş düz kaslarını gevşetecek, kan basıncı ve kardiyak output u toparlayacak. Durumun şiddetine göre karar vermek gerektiğiyle birlikte, mg/kg doz aralığında uygulanması uygundur. Bunun dışında tedaviyi sebebe yönelik oluşturmak esas olacaktır. Anestezide alerjik reaksiyon gelişip gelişmeyeceği kesin olarak saptanamaz. Ayrıntılı anamnez değerlendirmek şarttır. Mümkün olduğunca önlemler hazır tutulmalı, acil durumda sebebe yönelik tedaviler planlanmalıdır. Uygulanan ajanlar ve etkileri mutlaka sağlık personelince yakınen tanınmalıdır. Rejyonel Anestezide Komplikasyonlar Bölgesel anestezi uygulamaları, belli bir bölgeyi etkilemesini hedefleyerek yaptığımız, bilinç kaybı oluşturmaksızın duyu hissini kaldırdığımız, son yıllarda kullanımı gittikçe artan uygulamalardır. Bölgesel anestezi uygulamalarında, takip düzeyinin artırılmasını gerektiren belli sebepler vardır. Hastanın mekanik bir ventilatöre bağlı olmayışı, kardiyak ve solunumsal yönden genel anestezinin meydana getirdiği dramatik değişikliklere uğramamış olması anestezistte bir rahatlık oluşturabilse de; belli noktalar vardır ki, komplikasyona dönüştüklerinde telafi edilememeleri hastanın fatal sonuçlara gitmesine yol açabilmektedir. İzlem noktasında en sık spinal anestezi, epidural anestezi ya da her ikisinin kombinasyonu olan kombine (spinoepidural anestezi) hastaları karşımıza gelmektedir. Spinal blok uygulamasında, gelişebilecek komplikasyonlar hastaya pozisyon verilmeye başlandığı andan itibaren ortaya çıkabilir. Uygulama süresince en sık gördüğümüz komplikasyonlar bradikardi, hipotansiyon, bulantı, nadiren kusma ve stres yanıtın da tetiklediği bir titreme şeklindedir. Öncelik, hastanın damar volümünün tam olduğundan emin olmaktır. Hatta bazı merkezlerde spinal blok uygulanacak hastalara ml kadar bolus kristalloid uygulaması rutine bindirilmiştir. Böylece kardiyovasküler yan etkilerin önüne geçilmeye çalışılmaktadır. 21

23 Spinal anestezi ile karakterize hipotansiyonun; özellikle gebeler gibi özel durumlu hastalarımızda ciddi sonuçlara gidebilmesi, inatçı olması gibi özellikleri vardır. O halde kardiyovasküler durumlara yönelik alınabilecek önlemleri sıralarsak ; Sıvı yüklemesi ; volüm açıklarını kapatmak. Bu evrede cerrahi kanama, preop açık, anlık kayıp vs. tüm etkenler anestezi teknikerince göz önüne alınmalıdır. Hipotansiyon durumunda efedrin uygulaması ; kademeli şekilde uygulanmalıdır. (5 er mg ivp) Bradikardinin atropin ile proflaktik olarak tedavisi belirtilse de, kötüye gidiş noktasında 3 mg tavan doza yaklaşmaksızın uygulanması gerekir. Atropin, efedrin vb. ajanlara yanıtsız, inatçı durumlarda adrenalin uygulamaktan çekinilmemelidir. 5 ila 10 mcg kadar adrenalinin iv olarak bu dozlarda uygulanabilmesi mümkündür. Ağır durumlarda doz yükseltilebilir. Bu agresif tedaviler, emin adımlarla uygulanmazsa ve gerekli önlemler alınmazsa hasta KARDİYAK ARREST e girebilir. Mutlaka nazal oksijen uygulaması da hasta takibi süresince devam etmelidir. Bölgesel anestezi uygulamalarında oksijen verme sebebimiz saturasyon değildir; hastanın saturasyonu iyidir, oksijene gerek yok şeklindeki bir yaklaşım çok yanlıştır. Spinal anestezi uygulamasında, lokal anestezik BOS içine verilir. Ve dolayısıyla BOS un dolaştığı her alanda etki beklenir. Öyle ki bu etki üst kısımlara ulaşmamalıdır. Solunumsal aktiviteyi de akciğerleri ve solunum kaslarını etkisi altına alarak hapsedecektir. Yapılan ilaçların bu sebeple özkütlesi BOS tan yüksektir. Bu sebeple tırmanamaz. Ama seviyenin yükselmesi yine de mümkün olabilir. Seviyenin yükselmesi durumunda ; hastanın oturur pozisyona yaklaştırılması ve oksijen desteği önemlidir. Hastanın ciddi solunum sıkıntısına girdiği ancak bilincin açık olduğu durumlarda derin bir sedasyon ve maske ventilasyonu desteği güzel bir uygulama olacaktır. Bu süreçte başın da yükseltilmesi sağlanırsa sedasyon sonlanana dek seviye tedavisi uygulanabilecektir. 22

24 Seviyenin aşırı yükselmesi ve artık solunum sistemini iyice etkisi altına aldığı durumlarda endotrakeal entübasyon gereklidir. Ayrıca bu durumlarda hipotansiyon ve bradikardinin de şiddetinin artabileceği düşünülmeli, kardiyovasküler anlamda stabilizasyonun sağlandığından emin olunmalıdır. Tüm bunlara ilaveten, karşımıza sorun olarak dikilebilecek diğer problem uygulanan lokal anesteziklere karşı gelişebilecek sistemik reaksiyonlardır. Bu reaksiyonlar geniş kaynaklarda çok nadir olarak bildirilir. Genelde lokalize alerjik durumlar ağırlıkta görülmektedir. Ancak sistemik bir reaksiyon agresif ve hızlı tedavi gerektirir. Bu tedavi aşamaları solunumsal ve kardiyak stabilizasyon ( antikolinerjikler, bronkodilatörler, antialerjik ajanlar vb.) ile seri şekilde kontrol altına alınması şeklindedir. Özellikle epidural uygulamalarda yanlışlıkla intravenöz yüksek dozda lokal anestezik enjeksiyonu, solunumsal ve dolaşımsal arrest meydana getirecektir. İnatçı bir CPR uygulaması gerekecektir. Ancak başarı oranı maalesef çok azdır. Hipoksi Hipoksi meydana geldiğinde, öncelikle ilk akla gelen ihtimal hastaya yeterli oksijen sunumunun sağlanamamasıdır. Bu durumun nedeni tamamen teknik olabileceği gibi, klinik problemlere de dayanabilir. Bir hastada oksijen satürasyonu düştüğünde ilk önce bilateral ventilasyonun mevcut olup olmadığı değerlendirilir. Tüp, bir sebeple sağ ana bronşa giriş yapmış ve tek tarafı havalandırıyor olabilir. İnspirasyon gazındaki karbondioksit konsantrasyonunun yeterliliği sorgulanmalıdır. Ayrıca ventilasyon etkinliğini önleyen teknik bir sıkıntının varolup olmadığı araştırılır. ( Devre kaçağı, bağlantı sorunu, tüpün bükülmesi vb.) Teknik bir sıkıntının olmadığı anlaşılırsa, sıra klinik değerlendirmeye gelir. Hastada havayoluna yönelik bir obstrüksiyon mevcut mu, yeterli miktarda tidal hacim ve solunum sayısıyla etkin ventilasyon gerçekleşiyor mu, akciğer sesleri doğal mı, ventilasyon etkin mi, şantlaşma olabilir mi, ölü boşluk artışı tetiklenmiş mi? 23

25 Diğer bir ihtimal de, sıvı açığıdır. Hipovolemi, oksijenin taşınmasını azaltır ve hipoksiye neden olur. En tehlikeli nedenler de durumun kardiyak nedenleridir. Hasta MI geçiriyor olabilir ya da farklı şiddetli bir aritmi mevcut olabilir. Elektrolit bozuklukları da yine meydana gelen dolaşım sıkıntısıyla oksijenin taşınmasını engelleyerek hipoksiyi tetikliyor olabilir. Postop dönemde meydana gelen bir hipoksi neler düşündürmelidir? Hastada mevcut bir spazm olmadığından emin olun. Oksijen desteğine ihtiyaç duyup duymadığını değerlendirin. Havayolu kapanmaya devam ediyorsa, mevcut narkotik ve kas gevşeticilerin etkileri sürüyor olabilir. Gerekli tedavileri düzenleyin. Difüzyon hipoksisi ihtimalini gözden geçirin, gerekliyse %100 oksijen ile hiperventilasyona başlayın. Postoperatif ağrı kontrolünün yeterli olup olmadığını kontrol edin, şiddetli ağrı ventilasyon etkinliğini bozuyor olabilir. Hiperoksi Anestezide düşük oksijen kadar, yüksek oksijen de istenmeyen bir durumdur. Oksijen, herşeyden önce toksik özelliğe sahiptir. Azı zararlı olduğu gibi, fazla miktarı da çeşitli zararlara sahiptir: Pulmoner hasara neden olabilir. Absorbsiyon atelektazisi meydana getirebilir. Kendi başına solunum depresyonuna neden olabilir. Anestezi ve Karbondioksit Karbondioksitin solunum ve dolaşım üzerinde ciddi etkileri vardır. Miktarının fazla ya da az olması, bu etkilerde belli değişimler meydana getirmektedir. Önceki satırlarda da bahsettiğimiz gibi, karbondioksit en güçlü solunum uyarıcıdır. Dolaşıma ise direkt olarak myokardın kasılma gücünü azaltarak ve damarları genişleterek etkide bulunur. Otonomik etkisi ise sematik sistemi uyarmaktır. 24

26 Plazmada adrenalin ve noradrenalin miktarı artar. Bunun sonucunda myokardın kasılma gücü ile hızı artar ve vazokonstrüksiyon olur. Bu zıt etkilerin net sonucu; kardiyak outputun, kalp atım hızının, sistolik ve diastolik kan basınçlarının, nabız basıncının artmasıdır. Tek başına karbondioksitin aritmi yapıcı bir etkisi olmasa da, yandaş bir volatille bunu tetikleyebilir. Karbondioksitin serebral damarlarda belirgin vazodilatasyona neden olma özelliği vardır. Dolayısıyla da özellikle kafa içi basıncının kontrol altında tutulması gereken operasyonlarda (nöroanestezi) ETCO2 nin civarında sabit tutulması önerilir. Tek nedeni budur. Anestezi yönetiminde hiperkarbiden de, hipokapniden de kaçınmak gerekir. Hiperkarbinin etkileri nelerdir? Hiperkarbik uyandırılan bir hastada, şiddetli ajitasyon gözlenir. Eğer solunumu uyarma amaçlı karbondioksit biriktirildi ve ETCO2 çok fazla artırıldıysa, tüp çekilmeden mutlaka spontan solunumu olan hastaya bir süre %100 oksijen ventilasyonu yapmak gerekir. Aşırı derecede yüksek karbondioksit değeri, BOS un ph ını azaltır ve bu durum da kendi başına bir bilinç kaybı oluşturur. Haliyle hasta uyandırılamaz. Kalp debisindeki ve arteriyel kan basıncındaki artış, aritmileri beraberinde götürebilir. Solunum asidozu meydana gelebilir. Ciddi miktardaki bir hiperkapni, alveollerdeki oksijenin karbondioksitle yer değiştirmesine neden olarak çok şiddetli bir hipoksiye neden olabilir. Hipokapninin etkileri nelerdir? Alkol intoksikasyonunu andıran, bilinç kaybına dahi neden olabilen bir SSS depresyonu meydana gelebilir. Ciddi bir analjezi mevcuttur. Serebral kan akımı önemli ölçüde azalır ve beyin hacmi küçülür. Apne oluşur. Anestetize hastaların birçoğunda belli miktar hipokapni mevcuttur. 25

27 Örnek Olgu Sunumu 30 yaşında, 60 kg kadın hasta. Ek bir sıkıntısı yok. Genel anestezi altında, laparoskopik kolesistektomi planlanıyor. - Premedikasyon: 2 mg IV Dormicum + Metpamid 10 mg IV + Ulcuran 50 mg IV - Anestezi indüksiyonu: Premedikasyonu uygulanmış hastaya rutin monitorizasyon yapılıyor. (EKG, KB, KAH, Sp02) KAH 70/dk, KB 110/70 mmhg olarak ölçülüyor. Anestezi teknikeri tarafından sol el üstünden 20G branül ile damar yolu açılıyor. Isolye-S 1000 ml replasman sıvısı takılıyor. Anestezi uzmanı tarafından hastaya Fentanyl 100 mcgr + Aritmal 40 mg + Propofol 150 mg + Esmeron 35 mg IV uygulanıyor. İndüksiyon sonrası kontrol KB 100/68 olarak ölçülüyor. Anestezi teknikeri tarafından 2,5 dakika boyunca %80 oksijen, %20 hava, 5 lt/dk, 12 soluk/dk şeklinde preoksijenasyon yapıldıktan sonra 7,5 numara endotrakeal tüp ile endotrakeal entübasyon yapılıyor. Oskültasyon sonrası bilateral solunum sesleri anestezi teknikerince dinleniyor ve ETCO2 çıkışı da görüldükten sonra 2,5 cc kaf volümüyle şişirilen tüp, dudak hizasında 21 cm itibariyle sabitleniyor. Kontrol kan basıncı 100/60 mmhg olarak ölçülüyor. Tidal volüm 450 ml, solunum sayısı 12 olarak ayarlanıyor. Oksijen/hava (2:3) ile birlikte TIVA başlanıyor. Propofol %1 (10 mg/ml) 30 ml/h, Ultiva(50 mcgr/ml) 5 ml/h şeklinde anestezi teknikeri tarafından başlanıyor. Cerrahi uyarı öncesi NSAİİ olarak Arveles 50 mg ivp yapılıyor. Nazogastrik sonda ile gastrik volümün boşaltılmasını takiben, sonda sabitlendikten sonra cerrahi ekibe izin veriliyor. - Anestezi idamesi: Pozisyon sonrası tekrar klinik değerlendirme yapılıyor. Bilateral akciğer sesleri doğal duyuluyor. ETCO2 ortalama mmhg olarak ölçülüyor. Hemodinamik ve solunumsal bir komplikasyon yaşanmıyor. 26

28 Preemptif analjezi amaçlı, operasyon bitimine yaklaşık 20 dk kala hastaya Parol 1 gr infüzyon ile Aldolan 50 mg IV uygulanıyor. Profilaktik antiemetik olarak Zofer 4 mg IV uygulanıyor. - Anestezinin sonlandırılması : NG sonda aspire edilerek çekiliyor. Analjezik ve antiemetik tedaviyi takiben spontan solunumu mevcut olan hastaya verilen tüm anestezikler sonlandırılıyor. Atropin 0,5 mg ve Neostigmine 1,5 mg IV uygulanıyor. Oral aspirasyonu ve hiperekstansiyonu takiben hasta ekstübe ediliyor. %100 oksijen ile 3 dk spontan solunumda oksijenize ediliyor. Bilinci açık olan ve herhangi bir şikayeti mevcut olmayan hasta, postop derlenme odasında 2 lt/dk oksijen verilerek 15 dakika takip edildikten sonra odasına gönderiliyor. 27

Başlangıç Düzeyindeki Anestezi Stajyerlerine Yönelik. Hazırlık Protokolleri ve Öneriler

Başlangıç Düzeyindeki Anestezi Stajyerlerine Yönelik. Hazırlık Protokolleri ve Öneriler Başlangıç Düzeyindeki Anestezi Stajyerlerine Yönelik Hazırlık Protokolleri ve Öneriler [ Anestezi Teknikeri Ahmet Emre AZAKLI / ] Kaliteli bir anestezi öğrenimi, öncelikle anestezide kullanılan araç ve

Detaylı

A n e s t e z i n i n

A n e s t e z i n i n A n e s t e z i n i n S o n l a n d ı r ı l m a s ı Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Nasıl Bir Ayılma? 1. Hemodinamik parametrelerde d r a m a t i k d a l g a l a n m a l a r a neden olmamak gerekir. Yani kalp

Detaylı

D e r s 9. A n e s t e z i n i n. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI. İniş İçin Alçalmaya Başlıyoruz!

D e r s 9. A n e s t e z i n i n. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI. İniş İçin Alçalmaya Başlıyoruz! D e r s 9 A n e s t e z i n i n S o n l a n d ı r ı l m a s ı Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İniş İçin Alçalmaya Başlıyoruz! Sevgili öğrencilerim; şimdiye kadar dersimizde anestezinin pek çok temel nüansına

Detaylı

Anestezi Sonrası Hemşirelik Yaklaşımları. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI. Anestezi Nedir?

Anestezi Sonrası Hemşirelik Yaklaşımları. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI. Anestezi Nedir? Anestezi Sonrası Hemşirelik Yaklaşımları Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Anestezi Nedir? Dilimize Yunanca dan yerleşmiş olan anestezi kelimesi an olumsuzluk eki ve duyu, his manasındaki estezi sözcüklerinin

Detaylı

Spinal, Epidural, Kombine, RİVA ve Komplikasyonları. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI. Rejyonel Anestezi Nedir?

Spinal, Epidural, Kombine, RİVA ve Komplikasyonları. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI. Rejyonel Anestezi Nedir? Ders 6 Spinal, Epidural, Kombine, RİVA ve Komplikasyonları Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI www.ahmetemreazakli.com Rejyonel Anestezi Nedir? Bilinç kaybı olmaksızın, operasyonun gerçekleşeceği bölgede ağrısızlık

Detaylı

T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU ANESTEZİ PROGRAMI DÖNEM İÇİ UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU

T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU ANESTEZİ PROGRAMI DÖNEM İÇİ UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU ANESTEZİ PROGRAMI DÖNEM İÇİ UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU ÖĞRENCİNİN ADI SOYADI : OKUL NUMARASI :. STAJ DÖNEMİ :. STAJ YAPTIĞI KURUM :. ÖĞRENCİNİN

Detaylı

Pediatrik Havayolu Yönetimi

Pediatrik Havayolu Yönetimi Plan Giriş Pediatrik Havayolu Yönetimi Anatomik farklılıklar Anormal pediatrik havayolu Pediatrik havayolunun değerlendirilmesi Havayolu ekipmanları Akdeniz Üni. Tıp Fak. Acil Tıp A.B.D. Dr. Murat BERBEROĞLU

Detaylı

Anestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler

Anestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler Anestezi Uygulama II 2017-2018 Bahar / Ders:9 Anestezi ve Emboliler Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Emboli Nedir? Damarlarda dolaşan kan içerisine hava ya da yabancı cisim girişine bağlı olarak, dolaşımı engelleyen

Detaylı

Anestezi ve Termoregülasyon

Anestezi ve Termoregülasyon Anestezi ve Termoregülasyon Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Termoregülasyon Nedir? Isının düzenlenmesi, korunması, ideal aralığa getirilmesi amacıyla vücudun meydana getirdiği

Detaylı

Neden Hazırlık? Anestezi Uygulamasına Teknik, Medikal ve Farmakolojik Hazırlık. Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI-Anestezi Uygulama

Neden Hazırlık? Anestezi Uygulamasına Teknik, Medikal ve Farmakolojik Hazırlık. Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI-Anestezi Uygulama Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI-Anestezi Anestezi Uygulamasına Teknik, Medikal ve Farmakolojik Hazırlık Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Neden Hazırlık? Anestezi uygulamasında tüm sorun ve özel durumlar, saniyeler

Detaylı

Anestezi Uygulama 1 Dersi Laboratuar Ders Notu:1

Anestezi Uygulama 1 Dersi Laboratuar Ders Notu:1 Anestezi Uygulama 1 Dersi Laboratuar Ders Notu:1 Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI www.ahmetemreazakli.com Anestezide Ön Hazırlık Anestezi uygulaması öncesinde, anesteziye ait tüm donanımın güvenli ve etkin

Detaylı

UFUK ÜNİVERSİTESİ ANESTEZİ TEKNİKERLİĞİ PROGRAMI UYGULAMA DOSYASI

UFUK ÜNİVERSİTESİ ANESTEZİ TEKNİKERLİĞİ PROGRAMI UYGULAMA DOSYASI UFUK ÜNİVERSİTESİ ANESTEZİ TEKNİKERLİĞİ PROGRAMI UYGULAMA DOSYASI TÜRKİYE CUMHURİYETİ UFUK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU MESLEKİ UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU FOTOGRAF Öğrencinin Adı

Detaylı

Kas Gevşeticiler ve Etki Mekanizmaları. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O.

Kas Gevşeticiler ve Etki Mekanizmaları. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Kas Gevşeticiler ve Etki Mekanizmaları Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Kas Gevşeticiler N ö r o m u s k u l e r b l o k e r l e r diye de isimlendirilirler. Analjezik, anestezik

Detaylı

Solunum Sistemi Anestezinin Neresinde? Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Anestezi Programı Öğretim Görevlisi, Anestezi Teknikeri

Solunum Sistemi Anestezinin Neresinde? Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Anestezi Programı Öğretim Görevlisi, Anestezi Teknikeri Solunum Sistemi Anestezinin Neresinde? Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Anestezi Programı Öğretim Görevlisi, Anestezi Teknikeri Havayolu Anatomisinde Önemli Noktalar Anestezi uygulaması ile birlikte en büyük sorun

Detaylı

İntravenöz Anestezikler. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI / İKBÜ Anestezi Programı Ders Notları

İntravenöz Anestezikler. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI / İKBÜ Anestezi Programı Ders Notları Genel Anestezi Farmakolojisi - İntravenöz Anestezikler - Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. İntravenöz Anestezikler 1 İdeal Bir IV Anestezik Hızlı, yumuşak bir indüksiyon ve ayılma

Detaylı

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi

Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Acil Serviste Sedasyon ve Analjezi Journal of Clinical and Analytical Medicine Acil Tıp El Kitabı Güçlü Aydın, Ümit Kaldırım Opioidler Analjezi bilinç değişikliği yaratmadan ağrının azaltılmasıdır. Akut

Detaylı

MEKANİK VENTİLASYON - 2

MEKANİK VENTİLASYON - 2 MEKANİK VENTİLASYON - 2 DR. M. ŞÜKRÜ PAKSU ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ Endotrakeal entübasyon endikasyonları Tüp seçimi Başlangıç ayarları Mod seçimi Özele durumlarda mekanik

Detaylı

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV Sunu planı NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON DOÇ. DR. HAKAN TOPAÇOĞLU İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Neden Endikasyonlar Kontrendikasyonlar Hasta seçilmesi Komplikasyonlar Solunum yetmezliği IMV

Detaylı

AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ

AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ AÇIK ve LAPORASKOPİK CERRAHİDE HEMŞİRELİK BAKIMI HEMŞİRE SEHER KUTLUOĞLU ANTALYA ATATÜRK DEVLET HASTANESİ SUNU PLANI Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik bakım amacı Açık ve kapalı cerrahide hemşirelik

Detaylı

Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014

Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014 Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014 Hipersensitivite Fizyopatolojisi İmmün sistem kemoterapötik ya da biyoterapötik

Detaylı

II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR:

II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR: II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR: I- TEMEL BİLİMLER Anesteziye Giriş: Anestezide Fizik Kurallar Temel Monitörizasyon Medikal Gaz Sistemleri Anestezi Cihazı Vaporizatörler Soluma sistemleri,

Detaylı

Hazırlayan Oya SAĞIR Bahçelievler Aile Hastanesi Eğitim Gelişim Hemşiresi 2014

Hazırlayan Oya SAĞIR Bahçelievler Aile Hastanesi Eğitim Gelişim Hemşiresi 2014 Hazırlayan Oya SAĞIR Bahçelievler Aile Hastanesi Eğitim Gelişim Hemşiresi 2014 Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede Kullanılır? Modifiye

Detaylı

2012-2014 Tüm Derlemeler. Ahmet Emre AZAKLI www.ahmetemreazakli.com

2012-2014 Tüm Derlemeler. Ahmet Emre AZAKLI www.ahmetemreazakli.com 2012-2014 Tüm Derlemeler Ahmet Emre AZAKLI www.ahmetemreazakli.com ÜROLOJİK GİRİŞİMLERDE ANESTEZİ Ürolojik girişimlerde anestezi, uygulandığı hasta grubunun büyük oranda geriatrik olması nedeniyle ayrı

Detaylı

HIZLI SERİ ENTÜBASYON. Yrd. Doç. Dr. Fırat BEKTAŞ Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

HIZLI SERİ ENTÜBASYON. Yrd. Doç. Dr. Fırat BEKTAŞ Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı HIZLI SERİ ENTÜBASYON Yrd. Doç. Dr. Fırat BEKTAŞ Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı GİRİŞ Tanım Metod Araçlar İlaçlar Protokol Öneriler Öğrenim Hedefleri 1. Hava yolu girişimi gereksiniminin

Detaylı

SAĞLIK MESLEK YÜKSEKOKULU ANESTEZİ BÖLÜMÜ

SAĞLIK MESLEK YÜKSEKOKULU ANESTEZİ BÖLÜMÜ SAĞLIK MESLEK YÜKSEKOKULU ANESTEZİ BÖLÜMÜ 2016 ZORUNLU YAZ STAJI DOSYASI Öğrencinin Adı ve Soyadı: Öğrencinin Okul Numarası: Yaz Stajı Yapılan Kurumun Adı Staj Başlama Tarihi Staj Bitiş Tarihi İçerik 1.

Detaylı

KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM

KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM YOĞUN BAKIMA HASTANIN KABULÜ Açık kalp ameliyatı yapılan hastaların ameliyathaneden yoğun bakıma transferi entübe

Detaylı

YETİŞKİN VE ÇOCUK HASTADA SEDASYON

YETİŞKİN VE ÇOCUK HASTADA SEDASYON YETİŞKİN VE ÇOCUK HASTADA SEDASYON Sedasyon Hastanın korku ve endişe kaynaklı rahatsızlığını azaltmak için santral sinir sistemi ve reflekslerinin farmakolojik ve nonfarmakolojik (psikolojik) yollarla

Detaylı

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Anestezi Teknikerlği Ders Programı. Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Anestezi Teknikerlği Ders Programı. Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma 1. YIL ilk yarıyıl (güz dönemi) BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Anestezi Teknikerlği Ders Programı Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma 09.00-09.50 SHMY101 ANES-101 ANES-101

Detaylı

HİBRİD VASKULER CERRAHİDE ANESTEZİ DENEYİMLERİMİZ

HİBRİD VASKULER CERRAHİDE ANESTEZİ DENEYİMLERİMİZ HİBRİD VASKULER CERRAHİDE ANESTEZİ DENEYİMLERİMİZ Nagihan KARAHAN*, Murat AKSUN*, Senem GİRGİN*, Tevfik GÜNEŞ**, Levent YILIK**, Ali GÜRBÜZ** * İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi II. Anesteziyoloji

Detaylı

PEDİATRİK HASTALARDA ANESTEZİ UYGULAMASI

PEDİATRİK HASTALARDA ANESTEZİ UYGULAMASI PEDİATRİK HASTALARDA ANESTEZİ UYGULAMASI Pediatrik hastalar, küçük erişkinler değildir! Pediatrik anestezide temel yaklaşımlar belirlenirken, ilk dikkate alınması gereken kural PEDİATRİK HASTALARIN KÜÇÜK

Detaylı

ANAFLAKSİ. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ

ANAFLAKSİ. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ ANAFLAKSİ Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ Hayatı tehdit eden birçok hastalığın ilk tanı ve tedavisi Acil Servis te yapılıyor Anafilaksi gibi, bu hastalıkları içeren kılavuzlar diğer kliniklerce

Detaylı

Endotrakeal Entübasyon

Endotrakeal Entübasyon Endotrakeal Entübasyon Hazırlayan Doç. Dr. Erkan GÖKSU Yönetiminin amacı Primer amaçlar: bütünlüğünü korumak Oksijenizasyonu sağlamak Ventilasyonu sağlamak Aspirasyonu engellemek Sekonder Resüsitasyon

Detaylı

Astım hastalarının hava yollarındaki aşırı hassasiyet, hava akım kısıtlanması ve aşırı mukus salgılanması

Astım hastalarının hava yollarındaki aşırı hassasiyet, hava akım kısıtlanması ve aşırı mukus salgılanması Bölüm 11 Astım ve Cerrahi İşlemler Astım ve Cerrahi İşlemler Dr. Gözde KÖYCÜ ve Dr. Ferda Öner ERKEKOL Astım hastalarının hava yollarındaki aşırı hassasiyet, hava akım kısıtlanması ve aşırı mukus salgılanması

Detaylı

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem IV Anesteziyoloji ve Reanimasyon Staj Eğitim Programı Genel Bilgiler: Staj süresi: 2 hafta ÇOMÜ kredisi: AKTS kredisi: 4 kredi 3 kredi Eğitim Başkoordinatörü: Dönem 4 Koordinatörü: Koordinatör Yardımcısı:

Detaylı

Anestezide Sıvı Tedavisi, Hesaplamalar ve Temel İlkeler

Anestezide Sıvı Tedavisi, Hesaplamalar ve Temel İlkeler Anestezide Sıvı Tedavisi, Hesaplamalar ve Temel İlkeler Anestezi yönetiminde hemodinamik anlamda stabilizasyonun en iyi şekilde sağlanmasının yolu, doğru sıvı tedavisinin uygulanmasından geçer. Hangi aşamada

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 03 Ekim 2017 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 03 Ekim 2017 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 03 Ekim 2017 Salı Uzm. Dr. M. Tuba Çöğürlü Prof. Dr. Metin Aydoğan Kocaeli Üniversitesi Tıp

Detaylı

Solunum Sistemi ve Anestezi

Solunum Sistemi ve Anestezi Solunum Sistemi ve Anestezi Anestezi Stajyer, Teknisyen ve Teknikerlerine Yönelik Özet Bilgiler Kılavuzu Ahmet Emre AZAKLI WWW.AHMETEMREAZAKLI.COM Başlarken Değerli meslektaşım, Şimdiye kadar klinik çalışma

Detaylı

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ Dr. Lale Sever Intradiyalitik Komplikasyonlar Sık Kalıcı morbidite Mortalite Hemodiyaliz Komplike bir işlem! Venöz basınç monitörü Hava detektörü

Detaylı

OFF-PUMP KORONER ARTER BYPASS GREFT CERRAHİSİ İÇİN YÜKSEK FEMORAL BLOK YÖNTEMİ

OFF-PUMP KORONER ARTER BYPASS GREFT CERRAHİSİ İÇİN YÜKSEK FEMORAL BLOK YÖNTEMİ OFF-PUMP KORONER ARTER BYPASS GREFT CERRAHİSİ İÇİN YÜKSEK TORAKAL EPİDURAL ANESTEZİ VE FEMORAL BLOK YÖNTEMİ A.DOSTBİL*, H.BAŞEL**, Ö.TEKİN***, M.ÇELİK*, A.AHISKALIOĞLU*, AF.ERDEM* *ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Anestezi Uygulama 1 dersimizin takip eden üç haftasında sırasıyla;

Anestezi Uygulama 1 dersimizin takip eden üç haftasında sırasıyla; Sevgili Öğrencilerim; Anestezi dersimizin takip eden üç haftasında sırasıyla; A n e s t e z i i n d ü k s i y o n u A n e s t e z i i d a m e s i A n e s t e z i n i n S o n l a n d ı r ı l m a s ı Konularında

Detaylı

ACİL ARABASI KULLANIM TALİMATI

ACİL ARABASI KULLANIM TALİMATI ACİL ARABASI KULLANIM TALİMATI HB.TL.05 23.10.2017 Revizyon No Revizyon tarihi 1/6 AMAÇ: Bu talimatın amacı; temel ve ileri yaşam desteği uygulamaların da kullanılacak olan acil ilaçların yönetimi ve acil

Detaylı

Giresun İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Prof. Dr. A. İlhan Özdemir Devlet Hastanesi

Giresun İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Prof. Dr. A. İlhan Özdemir Devlet Hastanesi Sayfa No 1 / 5 1. AMAÇ: Yatan hastaları bakım veya tedavinin amaçlanmayan sonuçlarından korumak amacıyla ilaç uygulamaları ve operasyon sonrası hasta vital bulgularının takibinin nasıl ve ne sıklıkla yapılacağını

Detaylı

Tarih Konunun Adı Öğretim Üyesi

Tarih Konunun Adı Öğretim Üyesi 2014-2015 EĞİTİM YILI S.H.M.Y.O ANESTEZİ TEKNİKERLİĞİ BÖLÜMÜ 2. SINIF 1. DÖNEM ANESTEZİ CİHAZI VE EKİPMANLARI DERS PROGRAMI Tarih Konunun Adı Öğretim Üyesi 19/09/2014 Anestezi Cihazı ve Bölümleri 26/09/2014

Detaylı

Hızlı Seri Entübasyon Protokolü HSE nedir? HSE acil hava yolu yönetiminin en önemli kısmıdır. Bu teknik hastalara hemen hemen aynı anda verilen güçlü sedatifler (indüksiyon) ve nöromusküler bloker ajanlar

Detaylı

Obstetrik & Nonobstetrik

Obstetrik & Nonobstetrik Obstetrik ve Nonobstetrik Olgularda Anestezi Uygulaması Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Obstetrik & Nonobstetrik Obstetrik anestezi, doğumun gerçekleşmesi nedeniyle sezaryen girişimlerinde

Detaylı

Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O.

Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Kan Gazı Nedir? Kanın a s i t ve b a z d u r u m u n u b e l i r l e m e a m a c ı y l a kan gazı değerlerinin belirlenmesi gerekir. Ortaya çıkan

Detaylı

Otakoidler ve ergot alkaloidleri

Otakoidler ve ergot alkaloidleri Otakoidler ve ergot alkaloidleri Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 1 Antihistaminikler 2 2 1 Serotonin agonistleri, antagonistleri, ergot alkaloidleri 3 3 Otakaidler Latince "autos" kendi, "akos"

Detaylı

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır.

Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Bölüm 9 Astım ve Gebelik Astım ve Gebelik Dr. Metin KEREN ve Dr. Ferda Öner ERKEKOL Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde başlayan astım kronik bir solunum sistemi hastalığıdır. Erişkinlerde astım görülme

Detaylı

MAVİ KOD UYGULAMA TALİMATI

MAVİ KOD UYGULAMA TALİMATI 1. AMAÇ: Hastanemizde kardiyopulmoner arrest durumundaki bir hastanın veya sağlık personelinin hızlı ve güvenli biçimde,eğitimli ve deneyimli personel tarafından,kalp ve solunum sistemine müdahale ile

Detaylı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 27 Mart 2017 Salı

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 27 Mart 2017 Salı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Alerji-İmmünoloji BD Olgu Sunumu 27 Mart 2017 Salı Uzman Dr. M. Tuğba Çöğürlü Alerji-İmmünoloji Bilim Dalı 27.03.2018 Prof.

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ölçme Değerlendirme ve Açıköğretim Kurumları Daire Başkanlığı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ölçme Değerlendirme ve Açıköğretim Kurumları Daire Başkanlığı T.C. MİLLÎ EĞİTİM BKNLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ölçme Değerlendirme ve çıköğretim Kurumları Daire Başkanlığı KİTPÇIK TÜRÜ T.C. SĞLIK BKNLIĞI PERSONELİNİN UNVN DEĞİŞİKLİĞİ SINVI 22. GRUP:

Detaylı

RESUSİTASYON FARMAKOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

RESUSİTASYON FARMAKOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN RESUSİTASYON FARMAKOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Resusitasyon, solunumu veya kan dolaşımı durmuş bir kişiye dışarıdan yapılan destekleyici müdahalelerdir. Kardiyopulmoner Resusitasyon (CPR) KARDİYAK

Detaylı

Narkotik Analjezikler

Narkotik Analjezikler Anestezik Farmakoloji 2017-2018 Bahar / Ders:6 Narkotik Analjezikler Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Narkotik Analjezikler Derin ağrısızlık hissi yaratmanın yanında, mekanizmalarının tam bilinmemesi ile beraber

Detaylı

2. SINIF #AEA ANESTEZİ UYGULAMA 2 DERSİ VİZE SINAVI SORULARI

2. SINIF #AEA ANESTEZİ UYGULAMA 2 DERSİ VİZE SINAVI SORULARI 2. SINIF #AEA ANESTEZİ UYGULAMA 2 DERSİ VİZE SINAVI SORULARI 1.Ağrı, kontrol altına alınmadığı takdirde beraberinde pek çok komplikasyonu da meydana getiren ve patofizyolojik bir işleyiş oluşumundan sorumlu

Detaylı

TÜRK ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON DERNEĞİ (TARD) ANESTEZİ UYGULAMA KILAVUZLARI POSTANESTEZİK BAKIM

TÜRK ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON DERNEĞİ (TARD) ANESTEZİ UYGULAMA KILAVUZLARI POSTANESTEZİK BAKIM TÜRK ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON DERNEĞİ (TARD) ANESTEZİ UYGULAMA KILAVUZLARI POSTANESTEZİK BAKIM Kasım 2005 Sayın Meslektaşlarımız, Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği, anestezi uygulamalarında

Detaylı

KANAMALI HASTANIN TRANSFERİ. Doç.Dr Can Aktaş Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D

KANAMALI HASTANIN TRANSFERİ. Doç.Dr Can Aktaş Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D KANAMALI HASTANIN TRANSFERİ Doç.Dr Can Aktaş Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D Kritik Hasta Kim? Hastalık veya travma sonucu hayati fonksiyonları ileri derecede bozulmuş veya her an bozulma riski

Detaylı

İlk Değerlendirme İşlemleri

İlk Değerlendirme İşlemleri Doç. Dr. Onur POLAT İlk Değerlendirme İşlemleri Mutlak yaşamı (ya da ekstremiteyi) kurtaracak tüm terapötik prosedürlerin oluşturduğu travma resüsitasyonu ile birlikte yapılmalıdır. 2 Uygun Travma Bakım

Detaylı

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ Engraftman Sendromu Veno- Oklüzif Hastalık Engraftman Sendromu Hemşirelik İzlemi Vakamızda: KİT (+14)-

Detaylı

ACİL HEMŞİRELER DERNEĞİ

ACİL HEMŞİRELER DERNEĞİ ACİL HEMŞİRELER DERNEĞİ İÇERİK Acil nedir? Acil Hasta nedir? Acil hemşireliği nedir? Riskli hasta nedir? Acil serviste riskli hastalar hangileridir? Neler risk düşündürmeli? Ne yapılmalı? ACİL NEDİR? Acil

Detaylı

Çalışmaya dahil edilme kriterleri

Çalışmaya dahil edilme kriterleri Dr.TUĞBA YİĞİT Amaç Bu çalışmada; koroner arter baypas cerrahisi geçirecek hastalarda genel anesteziyle kombine yüksek torakal epidural analjezinin, genel anesteziyle karşılaştırıldığında hemodinamik parametreler

Detaylı

Anestezide Ek İlaçlar ve Tedaviler

Anestezide Ek İlaçlar ve Tedaviler Anestezide Ek İlaçlar ve Tedaviler Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Şimdiye kadar bahsettiğimiz ilaçlar Sedatif ve hipnotikler o Barbitüratlar (Sekobarbital, pentobarbital vb.)

Detaylı

YENİDOĞANDA MEKANİK VENTİLASYON KURSU OLGU SUNUMU-1

YENİDOĞANDA MEKANİK VENTİLASYON KURSU OLGU SUNUMU-1 YENİDOĞANDA MEKANİK VENTİLASYON KURSU OLGU SUNUMU-1 BAŞVURU ÖZELLİKLERİ 28 yaşındaki gebe suyunun gelmesi nedeniyle acil servise başvurdu. İlk gebelik, gebelik takipleri yok Gebelik yaşı 39 hafta Amniyon

Detaylı

Hastanın Değerlendirilmesi

Hastanın Değerlendirilmesi Hastanın Değerlendirilmesi Semptom Hasta tarafından dile getirilen şikayettir Belirti Paramediğin gözleyebildiği birşeydir Nabız, Solunum, Kan basıncı, Vücut ısısı Vital Bulgular Nabız Kalbin kasılması

Detaylı

IV-V. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR:

IV-V. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR: IV-V. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR: I- TEMEL BİLİMLER Anesteziye Giriş: Anestezide Fizik Kurallar Temel Monitörizasyon Medikal Gaz Sistemleri Anestezi Cihazı Vaporizatörler Soluma sistemleri,

Detaylı

Nabızsız Arrest. TYD Algoritması: Yardım çağır KPR başla O2 ver Monitöre veya defibrilatöre bağla. Ritim kontrolü

Nabızsız Arrest. TYD Algoritması: Yardım çağır KPR başla O2 ver Monitöre veya defibrilatöre bağla. Ritim kontrolü İKYD Kardiyak Arrest Algoritmi Tüm nabızsız kardiyak arrest vakalarında ritim (Şoklanabilir ve Şoklanamaz): Ventriküler fibrilasyon/nabızsız Ventriküler Taşikardi (Şoklanabilir) Nabızsız Elektriksel Aktivite

Detaylı

HASTA-VENTİLATÖR UYUMSUZLUĞU

HASTA-VENTİLATÖR UYUMSUZLUĞU HASTA-VENTİLATÖR UYUMSUZLUĞU Prof. Dr. Arzu Topeli İskit Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları YBÜ TTD Kongresi 2008 GÜNÜMÜZÜN MODERN YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ Solunum terapisti ventilatöre, hemşire

Detaylı

Ağrısız Doğumda Sezaryen Endikasyonu Gelişirse! Tülay ÖZKAN SEYHAN

Ağrısız Doğumda Sezaryen Endikasyonu Gelişirse! Tülay ÖZKAN SEYHAN Ağrısız Doğumda Sezaryen Endikasyonu Gelişirse! Tülay ÖZKAN SEYHAN İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji A.D. Epidural doğum analjezisi epidural cerrahi anestezi İlk kez 1973 - Milne ve Lawson 112/120

Detaylı

Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen

Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen hemen tüm insanlar değişik nedenlerle baş ağrısından

Detaylı

CRASH-CARD AYLIK İLAÇ-MALZEME TAKİP VE KONTROL FORMU

CRASH-CARD AYLIK İLAÇ-MALZEME TAKİP VE KONTROL FORMU MAKSİMUM STOK SEVİYESİ MİNUMUM STOK SEVİYESİ SERVİS STOK SEVİYESİ 1. ÇEKMECE 802634 Adrenalin 1MG 1ML 1 Ampul 20 5 801365 ARITMAL %2 100 MG 5 ML 5 AMPU 803012 Atropin 1MG 1 Ampul-GALEN 844957 CORDALİN

Detaylı

Pediatrik Anestezi Kılavuzu Anestezi Teknisyen ve Teknikerleri ne Yönelik

Pediatrik Anestezi Kılavuzu Anestezi Teknisyen ve Teknikerleri ne Yönelik Pediatrik Anestezi Kılavuzu Anestezi Teknisyen ve Teknikerleri ne Yönelik Anest.Ahmet Emre AZAKLI www.aeazakli.com Yeni bir kılavuz, yeni bir bakış açısı İstersek bir denize benzetelim, istersek bir okyanusa

Detaylı

Hazırlayan: Hatice Şentürk Acıbadem Bursa Hastanesi Klinik Eğitim Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 01/08/2016

Hazırlayan: Hatice Şentürk Acıbadem Bursa Hastanesi Klinik Eğitim Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 01/08/2016 http://mahsunprenses.com/uploads/images/kahve-fal%c4%b1nda-ters-kalp%5b1%5d.jpg Hazırlayan: Hatice Şentürk Acıbadem Bursa Hastanesi Klinik Eğitim Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 01/08/2016 1.Kardiyak Arrest

Detaylı

Hisar Intercontinental Hospital

Hisar Intercontinental Hospital Varisler BR.HLİ.92 Venöz Hastalıklar (Toplardamarlar) Varis Hastalığı: Bacaklarımızda kirli kanı yukarı taşımak üzere görev alan iki ana ven sistemi bulunur. Yüzeyel ve derin ven sistemi olarak adlandırılan

Detaylı

Türk Yoğun Bakım Derneği Mekanik Ventilasyon Kursu Şubat 2010, İstanbul.

Türk Yoğun Bakım Derneği Mekanik Ventilasyon Kursu Şubat 2010, İstanbul. Türk Yoğun Bakım Derneği Mekanik Ventilasyon Kursu 26-27 Şubat 2010, İstanbul Weaning MV desteğinin kademeli olarak azaltılıp, hastanın ventilasyonu üstlenmesi sürecidir. Weaning MV süresinin % 40 ı Nozokomiyal

Detaylı

GS hakkında genel bilgiler. GS ilaçları. Hangi durumlarda hangi ilaç (ilaç stratejileri)

GS hakkında genel bilgiler. GS ilaçları. Hangi durumlarda hangi ilaç (ilaç stratejileri) GS hakkında genel bilgiler GS ilaçları Hangi durumlarda hangi ilaç (ilaç stratejileri) Cerrahi anestezinin gelişimi tıp tarihindeki en önemli olaylardan biridir. İnhaler anestezikler; W. Long ve William

Detaylı

TRAVMA HASTASINDA SEDOANALJEZİ. Prof. Dr. Mehtap BULUT İstanbul Medipol Üniversitesi Acil Tıp AD

TRAVMA HASTASINDA SEDOANALJEZİ. Prof. Dr. Mehtap BULUT İstanbul Medipol Üniversitesi Acil Tıp AD TRAVMA HASTASINDA SEDOANALJEZİ Prof. Dr. Mehtap BULUT İstanbul Medipol Üniversitesi Acil Tıp AD SUNU PLANI Giriş Tanımlar ve Endikasyonlar Güncel literatür bilgileri 2014 kılavuz önerileri GİRİŞ Acil serviste

Detaylı

Hipotermi Suda boğulma Anaflaksi

Hipotermi Suda boğulma Anaflaksi Hipotermi Suda boğulma Anaflaksi Doç. Dr. Lale YÜCEYAR Hipotermi Tanım: Kor sıcaklığı < 35 C (düşük okuyabilir termometre) (Özofageal, rektal,timpanik) Hafif 32-35 C Orta 30-32 C Ağır < 30 C Hipotermi

Detaylı

Katır, Eşek, Sığır, Koyun ve Keçilerde Genel Anestezi

Katır, Eşek, Sığır, Koyun ve Keçilerde Genel Anestezi Katır, Eşek, Sığır, Koyun ve Keçilerde Genel Anestezi Öğr.Gör.Ahmet Emre AZAKLI İKBÜ Sağlık Hizmetleri M.Y.O. Katır ve Eşeklerde Genel Anestezi Katırlar ve eşekler, atlara oranla Ksilazin in sedatif etkisine

Detaylı

PREMEDİKASYON. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

PREMEDİKASYON. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN PREMEDİKASYON Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Anestezi uygulaması hastanın preoperatif devrede psikolojik olarak hazırlanması ve endüksiyon öncesi uygulanacak olan spesifik etkili ilaçların seçimi ile başlar.

Detaylı

Hemşire Sevgi YATARKALKMAZ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Allerji ve İmmünoloji BD

Hemşire Sevgi YATARKALKMAZ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Allerji ve İmmünoloji BD Hemşire Sevgi YATARKALKMAZ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Allerji ve İmmünoloji BD 55y, erkek Retinal ven trombozu nedeniyle düzenli Coraspin ve depresyon nedeniyle Cipralex kullanmakta Daha

Detaylı

Myastenia Gravis Olgularında Deksmedetomidin-Propofol ile Kas Gevşetici Kullanılmaksızın Anestezik Yaklaşım (Olgu Serisi)

Myastenia Gravis Olgularında Deksmedetomidin-Propofol ile Kas Gevşetici Kullanılmaksızın Anestezik Yaklaşım (Olgu Serisi) Myastenia Gravis Olgularında Deksmedetomidin-Propofol ile Kas Gevşetici Kullanılmaksızın Anestezik Yaklaşım (Olgu Serisi) Volkan Hancı*, Serhat Bilir**, Serhan Yurtlu**, Mertol Gökçe***, Özkan Saydam***,

Detaylı

TYD Temel Yaşam Desteği

TYD Temel Yaşam Desteği TYD Temel Yaşam Desteği 1 TYD Temel Yaşam Desteği (TYD,) her hangi bir başka ekipman kullanılmaksızın havayolu açıklığının, solunum ve dolaşımın devamlılığının sağlanmasıdır. 2 Kardiyopulmoner Resüsitasyon

Detaylı

Premedikasyon. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI

Premedikasyon. Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Premedikasyon Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Premedikasyon Nedir? Premedikasyonun kelime anlamı, önceden yapılan ilaç uygulamasıdır. Ameliyat öncesinde hastalara belli grupta ilaçların, belli amaçlarla uygulanmasını

Detaylı

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Enfeksiyon Kontrol Kurulu Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5 1. AMAÇ Hastanede

Detaylı

CRASH-CARD AYLIK İLAÇ-MALZEME TAKİP VE KONTROL FORMU

CRASH-CARD AYLIK İLAÇ-MALZEME TAKİP VE KONTROL FORMU 1. ÇEKMECE Adrenalin 1mg amp. 20 Aritmal %2 amp. (100mg) 4 Atropin Sülfat amp. (1 mg) 5 Cordarone amp. (150 mg) 16 Beloc amp. (5mg) 2 Diltizem-L 25mg amp. (25 mg) 4 Dekort 2ml. Amp (8 mg) 4 Digoxin 2ml

Detaylı

Oksijen tedavisi. Prof Dr Mert ŞENTÜRK. İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilimdalı

Oksijen tedavisi. Prof Dr Mert ŞENTÜRK. İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilimdalı Oksijen tedavisi Prof Dr Mert ŞENTÜRK İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilimdalı OKSİJEN TEDAVİSİ Kime uygulanmalı? Endikasyonlar? Kaç litre? Ne şekilde? Kime uygulanmalı? Gereksinimi

Detaylı

17.02.2015 NAZOGASTRİK (TÜP) SONDA UYGULAMASI. Nazogastrik Sonda Uygulaması. 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği. Nazogastrik Sonda Uygulaması

17.02.2015 NAZOGASTRİK (TÜP) SONDA UYGULAMASI. Nazogastrik Sonda Uygulaması. 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği. Nazogastrik Sonda Uygulaması 10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 32.Hafta ( 04 08 / 05 / 2015 ) NAZOGASTRİK SONDA UYGULAMASI Slayt No : 44 Nazogastrik Tüp Uygulama Amaçları Zehirlenmelerde zararlı ve toksik maddeleri boşaltmak, Mide

Detaylı

Pediatrik Temel ve İleri Havayolu Uygulamaları

Pediatrik Temel ve İleri Havayolu Uygulamaları Pediatrik Temel ve İleri Havayolu Uygulamaları Prof. Dr. Murat Duman Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Çocuk Acil Bilim Dalı Dr.E.Ulaş Saz Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad

β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad β Bloker ve Kalsiyum Kanal Bloker Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad Sunu planı Sunu hedefleri Olgu örneği Genel yaklaşım Spesifik tedavi yöntemleri Yatış taburculuk

Detaylı

AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015

AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 AKUT SOLUNUM SIKINTISI SENDROMU YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 Nonkardiyojenik Akciğer Ödemi Şok Akciğeri Travmatik Yaş Akciğer Beyaz Akciğer Sendromu

Detaylı

KALP KRİZİNDE İLK MÜDAHALE VE STENTLİ HASTANIN YAŞAMI. Uzm.Dr. Selahattin TÜREN Kardiyoloji Bölümü

KALP KRİZİNDE İLK MÜDAHALE VE STENTLİ HASTANIN YAŞAMI. Uzm.Dr. Selahattin TÜREN Kardiyoloji Bölümü KALP KRİZİNDE İLK MÜDAHALE VE STENTLİ HASTANIN YAŞAMI Uzm.Dr. Selahattin TÜREN Kardiyoloji Bölümü KALP KRıZINDE ILK MÜDAHALE Kalp krizi tıbbi bir acil durumdur. Erken tanı ve hızlı tedavi oldukça hayati

Detaylı

Kan Gazı. Dr.Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Isparta Devlet Hastanesi. II. Isparta Acil Günleri Solunum Acilleri, 19 Ocak 2013 Isparta

Kan Gazı. Dr.Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Isparta Devlet Hastanesi. II. Isparta Acil Günleri Solunum Acilleri, 19 Ocak 2013 Isparta Kan Gazı Dr.Kenan Ahmet TÜRKDOĞAN Isparta Devlet Hastanesi II. Isparta Acil Günleri Solunum Acilleri, 19 Ocak 2013 Isparta Normal Değerler ph 7.35-7.45 (ort. 7.40) ph 7.35 ise Asidoz 7.45 ise Alkaloz ph

Detaylı

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır.

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Doç. Dr. Onur POLAT Hasar Kontrol Cerrahisi 1992 yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Hasar Kontrol Cerrahisi İlk aşama; Kanama ve kirlenmenin

Detaylı

Sağlık Bülteni İLK YARDIM BÖLÜM I

Sağlık Bülteni İLK YARDIM BÖLÜM I Sağlık Bülteni ODTÜ G. V. ÖZEL MERSİN İLKÖĞRETİM OKULU Kasım 2013 İLK YARDIM BÖLÜM I Hayatımız boyunca çeşitli nedenlerle yaralanmalar veya hastalıklarla karşılaşmamız kaçınılmazdır. Yaşamımızın çeşitli

Detaylı

NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ ÇOCUK ENFEKSİYON YOĞUN BAKIM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MERAM TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ ÇOCUK ENFEKSİYON YOĞUN BAKIM İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Sayfa No 1 / 5 1.AMAÇ: Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Enfeksiyon yoğun bakım ünitesinde yatmakta olan her hastanın vital organ fonksiyonlarının desteklenmesi; organ

Detaylı

Arter Kan Gazı Değerlendirmesi. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Arter Kan Gazı Değerlendirmesi. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Arter Kan Gazı Değerlendirmesi Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Asit-Baz Dengesine Farklı Yaklaşımlar Seifter JL: N Engl

Detaylı

CPR. Uzm.Songül DEMİROK Hemşire H.i.E. 2013

CPR. Uzm.Songül DEMİROK Hemşire H.i.E. 2013 CPR Uzm.Songül DEMİROK Hemşire H.i.E. 2013 Kardiyopulmoner Resusitasyon ve Tarihcesi İnsanlar tarih boyunca ölüme çare bulmaya çalışmışlardır. Modern tıbbın başlangıcına kadar ata binerek koşturma,ısıtma,rektum

Detaylı

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak İNME Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND ye aittir. Kaynak

Detaylı

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. KULLANMA TALİMATI MYODİN 4mg/2ml IM ampul Kas üzerine uygulanır. Etkin madde: Her bir ampulde 4 mg Tiyokolşikosid Yardımcı maddeler: Sodyum klorür, hidroklorik asit, sitrik asit monohidrat, susuz sodyum

Detaylı

S Bulun, T Kudsioğlu, N Yapıcı, A Aygün, Z Tuncel, I Doğusoy, T Okay, Z Aykaç

S Bulun, T Kudsioğlu, N Yapıcı, A Aygün, Z Tuncel, I Doğusoy, T Okay, Z Aykaç S Bulun, T Kudsioğlu, N Yapıcı, A Aygün, Z Tuncel, I Doğusoy, T Okay, Z Aykaç Dr.Siyami Ersek Göğüs ve Kalp Damar Cerahisi Eğitim Araştırma Hastanesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği TAV akciğer

Detaylı

13/05/15 OBEZİTE CERRAHİSİNDE ANESTEZİ YÖNETİMİ SUNU PLANI HASTA TRANSFERİ VE POZİSYON

13/05/15 OBEZİTE CERRAHİSİNDE ANESTEZİ YÖNETİMİ SUNU PLANI HASTA TRANSFERİ VE POZİSYON OBEZİTE CERRAHİSİNDE ANESTEZİ YÖNETİMİ NOTE: To change the image on this slide, select the picture and delete it. Then click the Pictures icon in the placeholder to insert your own image. DR. ABDULKADİR

Detaylı