İşçi Alacak Davaları kitabını Adalet Yayınları ( ) veya om adresinden temin edebilirsiniz. Fiyatı:55,00 TL.

Transkript

1 KİTAP İŞÇİ ALACAK DAVALARI Umut TOPÇU Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişi Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri Bilirkişisi İşçi Alacak Davaları kitabını Adalet Yayınları ( ) veya om adresinden temin edebilirsiniz. Fiyatı:55,00 TL. İşçilik alacakları olarak tabir edilen kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, genel tatil ücreti, yıllık izin, hafta tatili alacağı, kötüniyet tazminatı v. s. alacaklar şüphesiz ki işçi ile işveren arasındaki uyuşmazlık noktalarının başında gelmekte ve taraflar arasındaki çalışma barışını bozmaktadır. Bu durum hem iş mahkemelerinin yükünü çokça artırmakta hem de yargılama sürelerinin uzamasına ve buna bağlı olarak da adaletin gecikmesine neden olmaktadır. Bütün bu süreçler sonunda geç gelen adaletin adalet olmadığı düşüncesindeki doğruluk payını da göz önüne aldığımızda ortaya bir kısır döngünün çıktığı görülmektedir. Elinizdeki kitap işçilik alacakları hususunda taraflar arasındaki anlaşmazlık noktalarının çözümüne katkı sağlamayı ve zaman zaman bu konunun uzmanlarınca dahi karıştırılan özellikli durumlarla ilgili taraflara doğru bilgiyi vermeyi hedefleyerek yazılmıştır. Kitap, toplam on yedi bölümden ibaret olup ilk on bölümde işçilik alacaklarının neler olduğu, bu alacakların tanımı, bunlara uygulanacak faiz ve zamanaşımı süreleri, alacakların nasıl hesaplanacağı örnek uygulamalarla açıklandıktan sonra, her bir kalem alacak için özellikli durumlarda ne gibi bir yol takip edilmesi gerektiğine ilişkin açıklamalar yapılacaktır. 1 / 33

2 Kitabın daha sonraki bölümlerinde sırasıyla işçilik alacaklarının hesaplanmasında önemli bir ayrıntı olan ara dinlenme sürelerinden, çalışma hayatında fazlasıyla görülen ibranamelerden, uzun bir süredir gündemi meşgul etmeye devam eden ve bilhassa kamu kurumlarında yaygınlaşan işyeri devirleri ve alt işveren (taşeron) uygulamalarının işçilerin alacaklarına ne gibi etkileri olduğundan, özellikle ekonomik sıkıntıların had safhaya ulaştığı günümüzde işverenlerin iflas etmesi halinde işçilik alacaklarının akıbetinin ne olacağından ve son olarak da işveren tarafından yapılan kısmi ödemelerin işçilik alacaklarından ne şekilde mahsup edilmesi gerektiğinden ayrıntılarıyla bahsedilecektir. Kitabın son bölümünde ise bilirkişi olmak isteyen ancak elinde örnek rapor bulunmayan veya rapor yazma tekniğini öğrenmek isteyen mali müşavirler, hukukçular, kamu görevlileri ve konunun diğer ilgilileri için örnek bilirkişi raporları sunulacaktır. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER...I KISALTMALAR...X TABLOLAR XI BİRİNCİ BÖLÜM KIDEM TAZMİNATI 2 / 33

3 I. KIDEM TAZMİNATININ TANIMI VE ŞARTLARI 1. Tanımı.1 2. Hak Kazanma Şartları.1 a) İş Kanununa Tabi İşçi Olma...2 b) En Az Bir Yıllık Kıdem Süresi Ve Bu Sürenin Tespiti..3 c) İş Akdinin Belirli Nedenlerle Sona Ermesi. 6 aa) İşveren Tarafından İK 25/II Dışında Fesih....6 bb) İşçi Tarafından İK 24 Uyarınca Fesih...7 cc) Muvazzaf Askerlik Nedeniyle Fesih..7 dd) Emeklilik Nedeniyle Yapılan Fesih 10 ee) 15 Yıl 3600 Gün Şartını Tamamlayanların Sözleşmeyi Feshi 11 ff) Kadın İşçinin Evlilik Nedeniyle Sözleşmeyi Feshi / 33

4 gg) İşçinin Ölümü Kısmi Süreli (Part Time) İş Sözleşmesiyle Çalışanların Kıdem Tazminatı..17 a) Kısmi Süreli İş Sözleşmesinin Tanımı..17 b) Tazminata Esas Çalışma Süresinin Belirlenmesi.18 c) Tazminata Esas 30 Günlük Ücretin Belirlenmesi Mevsimlik İşlerde Çalışanların Kıdem Tazminatı...20 a) Mevsimlik İşin Tanımı.21 b) Mevsimlik İşin Kapsamı c) Mevsimlik İşlerde Kıdem Tazminatı. 22 d) Mevsimlik İşlerde Çalışılmayan Sürenin Kıdem Tazminatına Etkisi Kıdem Tazminatının Ödenmesinde Özellik Arz Eden Durumlar.24 4 / 33

5 a) Tazminatın Taksitler Halinde Ödenmesi.. 24 aa) Taksitler Halinde Ödenmesi Durumunda Uygulanacak Faiz..25 b) Tazminatın Çekle Veya Senetle Ödenmesi II. KIDEM TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI 1. Kıdem Tazminatının Miktarı ve Tavanı a) T.C. Emekli Sandığı Kanununa Tabi Olarak Geçen Çalışma Süresine İlişkin Kıdem Tazminatı Miktarı Kıdem Tazminatının Hesaplanması..31 a) Tazminatın Hesaplanmasında Dikkate Alınacak-Alınmayacak Ödemeler34 aa) Hesaplamada Dikkate Alınacak Ödemeler.. 34 bb) Hesaplamada Dikkate Alınmayacak Ödemeler...37 III. ZAMANAŞIMI VE FAİZ 1. Zamanaşımının Hukuki Niteliği / 33

6 2. Zamanaşımı ve Savunmanın Genişletilmesi Kıdem Tazminatında Zamanaşımı Süresi. 42 a) Zamanaşımı Sürelerinin Hesaplanmasında Başlangıç Tarihi b) Zamanaşımından Feragat Etme Zamanaşımını Kesen Nedenler Kıdem Tazminatına Uygulanacak Faiz İKİNCİ BÖLÜM İHBAR TAZMİNATI I. İHBAR TAZMİNATININ TANIMI VE FESİH BİLDİRİM SÜRELERİ 6 / 33

7 1. Tanımı Fesih Bildirim Süreleri. 50 a) Kısmi Süreli İş Sözleşmesi İle Çalışanların İhbar Sürelerinin Belirlenmesi Yeni İş Arama İzni 54 a) İş Kanununda Yeni İş Arama İzni Ve Uygulaması...55 aa) Yeni İş Arama İzni Vermenin Zorunlu Olması...55 bb) İşçinin Yeni İş Bulma İhtiyacının Bulunması...56 cc) Yeni İş Arama İzninin Süresi Ve Kullanımı...56 dd) Yeni İş Arama İzninin Kullandırılmaması Halinde Ücret ee) Kısmi Süreli Çalışan İşçinin Yeni İş Arama İzni...59 II. İHBAR TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI 1. İhbar Tazminatının Miktarı / 33

8 2. İhbar Tazminatının Hesaplanması.61 a) Kısmi Süreli İş Sözleşmesi İle Çalışanların İhbar Tazminatı...62 III. ZAMANAŞIMI VE FAİZ 1. İhbar Tazminatında Zamanaşımı Süresi İhbar Tazminatına Uygulanacak Faiz..64 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÜCRET I. ÜCRETİN TANIMI VE TÜRLERİ 8 / 33

9 1. Genel Anlamda Ücretin Tanımı Ücretin Türleri ve Ekleri.66 a) Zamana Göre Ücret b) Parça Başı (Verime Göre-Akort) Ücret..66 c) Götürü Ücret d) Yüzde Usulüne Göre Ücret...67 e) Bahşişler..68 f) İkramiyeler...68 g) Primler h) Kardan Alınan Pay.72 ı) Komisyon Bakiye Süre Ücreti / 33

10 II. ÜCRETİN MİKTARI VE ÜCRET ALACAĞININ İSPATI 1. Ücretin Miktarı İspat Yükümlülüğü...77 III. ÜCRETİN ÖDENME YERİ VE ZAMANI 1. Ücretin Ödenme Şekli..79 a) Nakit Olarak Ödeme.79 b) Ayın Olarak Ödeme Ücretin Ödenme Zamanı İşçi Ücretlerinden İndirim Yapılamaması İşverenlerin İşçi Ücretlerine Zam Yapma Zorunluluğu..82 IV. ZAMANAŞIMI VE FAİZ 10 / 33

11 1. Ücret Alacağında Zamanaşımı Ücret Alacağına Uygulanacak Faiz...83 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ I. FAZLA ÇALIŞMANIN TANIMI VE KOŞULLARI 1. Fazla Çalışmanın Tanımı..84 a) Denkleştirme Uygulaması ve Fazla Çalışma / 33

12 2. Fazla Çalışmanın Koşulları 86 a) Fazla Çalışma Nedenleri.. 86 b) İşçinin Onayının Alınması...87 c) Fazla Çalışmanın Azami Süresi...88 II. FAZLA ÇALIŞMA YASAKLARI 1. Fazla Çalışma Yapılamayacak İşler Fazla Çalışma Yaptırılamayacak İşçiler...89 III. FAZLA ÇALIŞMANIN İSPATI 1. İspat Yükümlülüğü...90 IV. FAZLA ÇALIŞMANIN HESAPLANMASI 1. Fazla Çalışma Ücreti / 33

13 2. Fazla Çalışma Karşılığı Serbest Zaman Verilmesi 97 V. ZAMANAŞIMI VE FAİZ 1. Fazla Çalışma Alacağında Zamanaşımı Fazla Çalışma Alacağına Uygulanacak Faiz.99 BEŞİNCİ BÖLÜM HAFTA TATİLİ ÜCRETİ I. HAFTA TATİLİ ÇALIŞMASININ TANIMI VE HAK KAZANILMASI 1. Tanımı Hak Kazanılması 101 a) İş Kanununa Tabi Olmak / 33

14 b) Hafta Tatilinden Önceki Günler Çalışmış Olmak Hafta Tatili Gününün Tespiti.102 II. HAFTA TATİLİ ÇALIŞMASININ İSPATI 1. İspat Yükümlülüğü.103 III. HAFTA TATİLİ ÇALIŞMASININ ÜCRETİ VE HESAPLANMASI 1. İşçinin Hafta Tatilinde Çalıştırılması Durumunda Ücreti Hafta Tatili Ücretine Dahil Olmayan Ödemeler Hafta Tatili Ücretinin Ödenmemesi Halinde İdari Para Cezası Hafta Tatili Kullanma Süresinin Yıllık Ücretli İzine Etkisi 106 IV. ZAMANAŞIMI VE FAİZ 1. Hafta Tatili Ücretinde Zamanaşımı / 33

15 2. Hafta Tatili Ücretine Uygulanacak Faiz ALTINCI BÖLÜM ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÜCRETİ I. ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL GÜNLERİ VE BU GÜNLERDE ÇALIŞMA 1. Tatil Günleri Tatil Günlerinde İşçinin Çalıştırılıp Çalıştırılamayacağı..111 II. ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÇALIŞMASININ İSPATI 1. İspat Yükümlülüğü III. ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÇALIŞMASININ HESAPLANMASI 1. İşçinin Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Gününde Çalıştırılması Durumunda Ücret / 33

16 2. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Gününün Hafta Tatiline Rastlaması Ulusal Bayram ve Genel Tatil Gününün Çalışılmayan Cumartesi Gününe Rastlaması Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücretine Dahil Olmayan Ödemeler..115 IV. ZAMANAŞIMI VE FAİZ 1. Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Günü Ücretinde Zamanaşımı Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Günü Ücretine Uygulanacak Faiz YEDİNCİ BÖLÜM İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATI I. İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATININ (İŞE BAŞLATMAMA) TANIMI VE ŞARTLARI 16 / 33

17 1. Tanımı Hak Kazanma Şartları..119 II. İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI 1. İş Güvencesi Tazminatının Hesaplanması III. ZAMANAŞIMI VE FAİZ 1. İş Güvencesi Tazminatına Uygulanacak Zamanaşımı İş Güvencesi Tazminatına Uygulanacak Faiz SEKİZİNCİ BÖLÜM KÖTÜNİYET TAZMİNATI I. KÖTÜNİYET TAZMİNATININ TANIMI VE ŞARTLARI 17 / 33

18 1. Tanımı Hakkın Kötüye Kullanılması Oluşturmayan Fesihler Hakkın Kötüye Kullanılma Oluşturan Fesihler II. KÖTÜNİYET TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI 1. Kötüniyet Tazminatının Miktarı Kötüniyet Tazminatının Hesaplanması III. ZAMANAŞIMI VE FAİZ 1. Zamanaşımı Faiz..129 DOKUZUNCU BÖLÜM 18 / 33

19 CEZAİ ŞART TAZMİNATI I. İŞ SÖZLEŞMELERİNDE CEZAİ ŞART UYGULAMASI 1. Genel Olarak Cezai Şart Cezai Şart Kavramı ve Amacı.130 II. İŞ SÖZLEŞMELERİNDE KARARLAŞTIRILAN CEZAİ ŞART TAZMİNATI VE BU TAZMİNATIN HESAPLANMASI 1. Cezai Şart Tazminatının Karşılıklı Olup Olmaması Cezai Şart Tazminatının Eşit Miktarda Düzenlenmesi İşçiye Yapılan Eğitim Masrafı ve Cezai Şart Tazminatı Deneme Süresi ve Cezai Şart Tazminatı Cezai Şartın Hesaplanması ve İndirim Müessesesi 134 III. REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİ VE CEZAİ ŞART TAZMİNATI 19 / 33

20 1. Genel Olarak Rekabet Yasağı Sözleşmesi İşçinin Sadakat Borcuna Dayanan Rekabet Etmeme Borcu Sözleşmeden Doğan Rekabet Etmeme Borcu Rekabet Yasağı Sözleşmesi Yapmanın Koşulları Rekabet Yasağı Sözleşmesi Yapmanın Sonuçları..139 ONUNCU BÖLÜM YILLIK İZİN ÜCRETİ I. YILLIK İZİN ÇALIŞMASININ TANIMI VE HAK KAZANMA ŞARTLARI 20 / 33

21 1. Tanımı Hak Kazanma Şartları a) İş Kanunu Kapsamında Olmak b) Bir Yıl Çalışmış Olmak c) Çalışılmış Gibi Sayılan Haller II. YILLIK İZİN SÜRELERİ VE ÜCRETİ 1. Yıllık İzin Süreleri İznin Uygulaması İşyerinde Yıllık İzin Kurulunun Oluşturulması..144 a) İzin Kurulunun Oluşumu b) İzin Kurulunun Görev ve Yetkileri c) İzin Kurulunun Toplantıları / 33

22 d) Yıllık İzin Çizelgelerinin Hazırlanması ve İlanı Yıllık İzin Alacağının Hesaplanması ve Ödenmesi Sözleşmenin Sona Ermesinde İzin Ücreti Kısmi Süreli İş Sözleşmesi İle Çalışanların Yıllık İzin Hakkı a) Bir Yıllık Kıdem Süresinin Belirlenmesi b) Yıllık Ücretli İzin Süresinin Belirlenmesi c) Yıllık Ücretli İznin Hesaplanması Mevsimlik İşlerde Çalışanların Yıllık İzin Hakları Yıllık Ücretli İzin Hakkına Aykırı Davranmanın Yaptırımı III. YILLIK İZİNDE ÇALIŞILDIĞININ İSPATI 1. İspat Yükümlülüğü / 33

23 IV. ZAMANAŞIMI VE FAİZ 1. Yıllık İzin Alacağında Zamanaşımı Yıllık İzin Alacağına Uygulanacak Faiz ONBİRİNCİ BÖLÜM ARA DİNLENMESİ I. ARA DİNLENME SÜRELERİ II. ARA DİNLENMESİNİN ÇALIŞMA SÜRESİNDEN SAYILIP SAYILMAYACAĞI.155 III. İŞÇİYE ARA DİNLENME VERİLMEMESİNİN YAPTIRIMI ONİKİNCİ BÖLÜM 23 / 33

24 İBRANAME I. İBRANAMENİN TANIMI 1. Tanımı İbranamelerin İş Hukukundaki Yeri 159 II. İBRANAMENİN GEÇERLİLİK KOŞULLARI 1. İrade Fesadı Hallerinde Düzenlenen İbranameler İş Akdinin Sona Ermesinden Önce Düzenlenen İbranameler Gelecekte Oluşacak Haklar İçin Düzenlenen İbranameler Genel İfadeler İçeren İbranameler Düzenlendiği Tarihin Belli Olmadığı İbranameler / 33

25 III. İBRANAME DÜZENLENLERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR İbraname Örneği ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM İŞYERİ DEVRİNİN İŞÇİLİK ALACAKLARINA ETKİSİ I. İŞYERİNİN VEYA BİR BÖLÜMÜNÜN DEVRİ..164 II. İŞYERİNİN DEVRİNDE İŞVERENLERİN HUKUKİ SORUMLULUKLARI 1. Devreden ve Devralan İşverenlerin Kıdem Tazminatından Sorumlulukları İhbar Tazminatı İle Yıllık İzin Alacağından Sorumlulukları Diğer İşçilik Alacaklarından Sorumlulukları / 33

26 ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM ASIL İŞVEREN ALT İŞVEREN İLİŞKİSİNDE MUVAZAA OLGUSUNUN İŞÇİLİK ALACAKLARINA ETKİSİ I- ASIL İŞVEREN ALT İŞVEREN İLİŞKİSİNİN KURULMA ŞARTLARI 1. Asıl İşverenin Üretimde Çalışan Kendi İşçilerinin Bulunması Alt İşverene Verilen işin Yardımcı İş Olması Alt İşverenin Üstlendiği İşte Çalıştırdığı İşçileri Sadece Bu İşte Çalıştırması Alt İşverene Verilen İşin Asıl İş Sürdüğü Müddetçe Devam Etmesi Alt İşverenin Daha Önce İşyerinde Çalıştırılan Bir Kimse Olmaması..173 II- ALT İŞVERENLİĞİN TESCİLİ VE MUVAZAANIN TESPİTİ / 33

27 III- ASIL VE ALT İŞVERENİN İŞÇİLİK ALACAKLARINDAN SORUMLULUKLARI.176 ONBEŞİNCİ BÖLÜM İŞVERENİN İFLASININ İŞÇİLİK ALACAKLARINA ETKİSİ I. İFLAS HALİNDE KORUNAN İŞÇİLİK ALACAKLARI VE SINIRLAMALARI 1. Teminat İsteme Hakkı ve İş Akdinin Feshi Ücret ve Ücret Niteliğindeki Menfaatler Fazla Çalışma Ücreti Yıllık İzin Ücreti Kıdem Tazminatı İhbar Tazminatı / 33

28 II. ÜCRET GARANTİ FONU VE FONDAN YARARLANMA KOŞULLARI 1. Ücret Garanti Fonunun Hukuki Yapısı Ücret Garanti Fonundan Yararlanma Şartları 184 a) İşsizlik Sigortası Kanunu Kapsamında Çalışmak b) İşçinin, İşverenden Ücret Alacağının Bulunması c) İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşmesi d) İşçinin Başvurusu ONALTINCI BÖLÜM İŞVEREN TARAFINDAN YAPILAN KISMİ ÖDEMENİN İŞÇİLİK ALACAKLARINDAN MAHSUBU 28 / 33

29 I. KISMİ ÖDEMENİN İŞÇİLİK ALACAKLARINDAN MAHSUBU 187 ONYEDİNCİ BÖLÜM ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI I. ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI KAYNAKÇA KISALTMALAR B : Baskı BK : Borçlar Kanunu 29 / 33

30 bkz : Bakınız C : Cilt ÇT : Çalışma ve Toplum D : Dergisi E : Esas HD : Hukuk Dairesi HGK : Hukuk Genel Kurulu İBD : İstanbul Barosu Dergisi İHD : İş Hukuku Dergisi İK : İş Kanunu İİK : İcra İflas Kanunu 30 / 33

31 Kamu-İş : Kamu İşverenleri Sendikası Dergisi M : Madde RG : Resmi Gazete S : Sayı T : Tarih TÜHİS Dergisi : Türkiye Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası TTK : Türk Ticaret Kanunu TSGLK : Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu vd : ve diğerleri vs : ve sair Y : Yargıtay Yön : Yönetmelik 31 / 33

32 YKD : Yargıtay Kararları Dergisi TABLOLAR Tablo 1 : Dönemler İtibariyle Kıdem Tazminatı Tavanı 32 / 33

33 Tablo 2 : Kıdem Tazminatı Hesaplama Çizelgesi Tablo 3 : İhbar Tazminatı Hesaplama Çizelgesi Tablo 4 : Fazla Mesai Ücreti Hesaplama Çizelgesi Tablo 5 : Hafta Tatili Ücreti Hesaplama Çizelgesi Tablo 6 : Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti Hesaplama Çizelgesi Tablo 7 : İbraname Örneği 33 / 33