19. İMKB YABANCI MENKUL KIYMETLER PİYASASI EUROTAHVİL PAZARLARI

Transkript

1 19. İMKB YABANCI MENKUL KIYMETLER PİYASASI EUROTAHVİL PAZARLARI İMKB Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası (YMKP); Türk sermaye piyasasının uluslararası piyasalarda rekabet gücünün artırılması çerçevesinde, gerek Türkiye nin içinde bulunduğu bölgedeki, gerekse diğer bölgelerdeki menkul kıymet ticaretine katılarak, Türk veya yabancı yatırımcılara yönelik ürün ve hizmet çeşitliliğini geliştirmek amacıyla kurulmuştur. YMKP Bünyesinde Faaliyet Gösteren Pazarlardan Uluslararası Tahvil Pazarı (UTP); Tezgahüstü piyasada işlem gören TC Eurotahvilleri nin organize bir piyasada işlem görmelerine imkan tanıyarak; yüksek likidite, rekabet, şeffaflık ve hızlı enformasyon akışı sağlamak amacıyla de kurulmuştur. Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Platformu (EPİP) ise hem organize hem de OTC piyasaların avantajlı yönlerini taşıyarak İMKB bünyesindeki Eurotahvil piyasasının rekabetçi gücünün arttırılması amacıyla kurulmuştur Genel Esaslar İşlem Yapacak Aracı Kurumlar İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ( Borsa ) Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası ( Piyasa ) Eurotahvil Pazarlarında, İMKB Tahvil ve Bono Piyasası kesin alım-satım işlem yapma yetkisi verilen banka ve aracı kurumlar bu Genelge nin 1.11 maddesinde belirtilen teminat yükümlülüklerini yerine getirmeleri şartı ile işlem yapabilirler. Söz konusu yetkili banka ve aracı kurumlar işlemlerini İMKB Tahvil ve Bono Piyasası nda işlem yapma yetkisi olan temsilcileri ile gerçekleştirirler İşlem Görecek Menkul Kıymetler Eurotahvil Pazarlarında Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi tarafından ihraç edilen dış borçlanma araçları ( Eurotahvil ) ile Sermaye Piyasası Kurulu (Kurul) tarafından kayda alınan ve İMKB Yönetim Kurulu kararı ile kote edilen veya işlem görmesine karar verilen tahvil ve bono niteliğini haiz yabancı borçlanma araçları işlem görür İşlem Saatleri İşlemler her iş günü saat 09:30-12:00 ile 13:00-17:00 arasında yapılır Para Birimi Eurotahvillere ilişkin alım-satım emirleri menkul kıymetin ihraç edildiği döviz cinsi üzerinden verilir. Her bir döviz cinsinden ihraç edilen tahvillerde emirler aynı döviz cinsi ve 100 birim üzerinden fiyatlandırılır ve tüm ödemelerde kullanılan döviz cinsi işlem yapılan döviz cinsindendir İşlem Valörü Eurotahvil alım satım işlemleri en az bir iş günü, en fazla onbeş gün (takvim günü) valörle yapılabilir Fiyat Tabanı Alım satım emirleri Eurotahvilin ihraç edildiği para birimleri cinsinden 100 nominal üzerinden fiyatlandırılarak iletilir Fiyat ve Fiyat Adımı Emirler sadece fiyat üzerinden iletilebilmektedir. Fiyat tahakkuk etmiş kupon faizini içermeyen temiz fiyattır (clean price). Emirlerde fiyat virgülden sonra 4 hane girilebilecek (ör.102,2222) şekilde verilebilir. 443

2 Menkul Kıymet Tanımı Piyasa da Eurotahvillerin tanımı olarak uluslararası menkul kıymet tanımlaması olan ISIN kullanılacaktır. Yeni ihraç edilen veya işleme yeni açılan menkul kıymetler için ISIN Borsa Günlük Bülteni nde yayınlanır. İlave ihraçlarda, sözkonusu ilave ihraca ilk ihraçtan farklı bir ISIN veriliyorsa sistemde ilave ihraç ilk ihraçtan farklı ISIN ile ayrı bir sırada işlem görecektir. Sözkonusu ISIN ın yanısıra aşağıdaki esaslara göre oluşturulmuş ihraçcı, itfa tarihi ve ihraç para birimini içeren bir açıklama da alım-satım sisteminde ayrı bir sütunda yer alacaktır. Bu kısaltmada sırasıyla TR ihraçcı Türkiye Cumhuriyeti ni, altı hane (ggaayy) itfa tarihini, U ya da E para biriminin baş harflerini (U-USD, E-EUR) temsil etmektedir. Örnekler: UTP Tahvil İtfa Para Tanımı (ISIN) Açıklama Notu İhraçcı Tarihi Birimi US900123AY60 TR170336U TR USD US900123AT75 TR140234U TR USD US900123AL40 TR150130U TR USD XS TR160217E TR EUR XS TR010316E TR EUR DE000A0AU933 TR100214E TR EUR İşlemlerin İptali Üye Hatası Sonucunda Gerçekleşen İşlemlerin İptali Üye hatası sonucunda gerçekleşen işlemler prensip olarak iptal edilmez. Ancak alıcı ve satıcı üyeler tarafından yazılı olarak onaylanan ve Borsa tarafından kabul edilebilir bir gerekçeye dayanan iptal talepleri değerlendirilerek işlem iptali yapılabilir. Bu değerlendirmede kabul edilebilecek gerekçeler aşağıda sıralanmıştır: a) Sehven alış emri yerine satış emri veya satış emri yerine alış emri girmek, b) Emir girerken fiyat veya miktar girişlerinde maddi hata yapmak, c) Portföyünde veya müşterisinde olmayan kıymeti sehven satmak. Yukarıdaki gerekçelerden en az biri nedeniyle iptal talebinde bulunan ve işlem veya işlemlerin karşı taraflarının yazılı onaylarını alan üyenin işlem/leri, kendi talebi ve karşı üyelerin onaylarının Borsaya yazılı olarak iletilmesini takiben hazırlanacak olan İşlem İptal Formu kullanılarak İMKB Yönetmeliği nin 23 üncü maddesi hükümleri uyarınca Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürü tarafından iptal edilebilir. İşlem İptal Formu taraflara faks yoluyla gönderilir Eksper Hatası Sonucu Gerçekleşen İşlemlerin İptali Genel Esaslar Hatalı işlemlere itiraz süresi, işlem teyidinin üyeye iletilmesinden itibaren 15 dakikadır. Üyeler itirazlarını Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü ne yukarıda belirtilen süre içerisinde telefonla iletmelerini takiben en geç 15 dakika içinde yazılı olarak da fakslarlar. Yapılan itirazlar Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından aşağıdaki esaslar göz önünde bulundurularak değerlendirilir. 1. Üyelerin iletişim araçlarında meydana gelen teknik arızalar veya bildirimi yapılmayan değişiklikler (faks numarası, vb.) itirazlarda dikkate alınmaz. 444

3 2. Üye temsilcileri tarafından Pazar a iletilen emirler Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası eksperi tarafından tekrar edilip üye temsilcisinin onayı alındıktan sonra sisteme girilmektedir. Eksper tarafından yapılan tekrarda herhangi bir hata yapılmış ise üye temsilcilerinin anında düzeltmeleri gerekmektedir. Aksi takdirde, yanlış yapılmış tekrarın üye temsilcisi tarafından onaylanması söz konusu olur ve işleme itiraz kabul edilmeyerek işlem geçerli sayılır. Yukarıda belirtilen eksper tekrarı, işlemlerin yoğunluğu nedeniyle yapılamadığı takdirde, üye temsilcisinin ilettiği emir geçerli olup itirazın değerlendirilmesinde esas olarak alınır. 3. İşlemin sadece eksper hatası sonucu gerçekleşmiş olması esastır. Bunun tespitinde telefon kayıtları ile Borsa bilgisayar sistemindeki bilgiler esas alınır. 4. İtirazın geçerli bulunması halinde işlem iptal edilerek, bu durum taraflara teyid edilir. Üyenin/üyelerin iptal edilen işleme ilişkin telafi edici işlem talepleri olması halinde, telafi edici işlem Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından, hakkaniyet ve piyasa kuralları çerçevesinde ilgili kuruluşlar ile koordineli olarak sonuçlandırılır. 5. Bu işlemlerin öncelikle Uluslararası Tahvil Pazarı nda söz konusu üye/ler adına ilgili valörle yaptırılmasına çalışılır. Emirler eksper tarafından sisteme girilir ve alım-satım işlemleri gerçekleştirilir. 6. Üyenin/üyelerin alınan karara itiraz hakkı saklı olup, itirazlar işlem iptalini takiben en geç 1 iş günü içinde Borsa Başkanlığı na yazılı olarak yapılır. 7. Eksper hatası nedeniyle farklı üye adına gerçekleştirilmiş işlemler için Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından telafi edici işlem yapılmaz, sadece üye kodu değişikliği yapılarak işlem sonuçlandırılır Mağduriyetin Oluşması Mağduriyet, eksper hatası sonucu yanlış olarak gerçekleşen işlemin iptal edilerek, Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından yukarıda belirtilen esaslar doğrultusunda telafi edici işlemin yapılması halinde, üyenin iptal edilen işlemindeki koşullar ile Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü nün gerçekleştirdiği işlem/işlemlerin koşulları arasında varsa, üye aleyhine oluşan farktır. Telafi edici işlem talebinde bulunmayan üye, herhangi bir mağduriyet ve hak iddiasında bulunamaz Tazmin Edilecek Tutar Verilmiş emirdeki koşullarla, daha sonra gerçekleşen telafi edici işlem/işlemlerdeki koşullar arasında varsa üye aleyhine oluşmuş olan fark, yani mağduriyet miktarı tazmine konu tutarın bazını oluşturur. Ancak, işlem başına her bir üyeye ödenecek tutar her durumda 100 ABD dolarını geçemez. Mağduriyet tutarı 100 ABD dolarını aştığı takdirde konu olay bazında Borsa Yönetim Kurulu nca değerlendirilir. Tazmine konu tutar ancak üyenin Borsa ya ibraname vermesinden sonra kendisine ödenir. Ödemeler üyelerin T. İş Bankası A.Ş. Borsa Şubesi nezdindeki hesaplarına yapılır Teminat Teminat Tutarı ve İlgili Hesaplar Piyasa da işlem yapacak üyeler 351 nolu Genelge nin Maddesinde belirtilen teminat türlerinden herhangi birisinden ABD Doları veya eşdeğer tutarda teminat yatıracaklardır. Vadeli nakit teminatlar, T. İş Bankası A.Ş. Borsa Şubesi nde İMKB adına açılan Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası bloke hesabına, diğer teminatlar ise Takasbank nezdinde İMKB adına açılan Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası bloke hesabına yatırılacaktır. Üyeler, bloke hesabında bulunan 445

4 menkul kıymetlerin değerlerinde meydana gelen düşüşlerde sabit teminat tutarına tamamlamak üzere ilave teminat yatıracaklardır Teminat Türleri 1. ABD Doları ve Euro cinsinden vadesiz döviz ve vadeli döviz deposu, 2. Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu (Döviz cinsinden dahil), 3. Vadesiz teminat mektubu (ABD Doları veya Euro). ABD Doları veya Euro cinsinden "Teminat Mektubu"; a. Türk bankalarının yurtdışındaki ve yurtiçindeki şubeleri, b. Yabancı bankaların Türkiye'deki şubeleri, c. Katılım bankalarının Türkiye deki şubeleri, tarafından düzenlenebilmektedir. Türkiye de faaliyette bulunan bir yabancı bankanın yurtdışında yerleşik merkezi veya herhangi bir şubesi Türkiye'deki şubesi için ve Türk bankalarının yurt dışındaki şubeleri de kendi idare merkezleri veya şubeleri için teminat mektubu veremezler. (Döviz cinsinden kesin teminat mektubu örneği EK-3 de verilmiştir) Aynı Gruba, Holdinge, Şirkete bağlı veya bunlar tarafından % 40 dan fazlası kontrol edilen banka ve/veya aracı kurumlar birbirlerine doğrudan doğruya teminat mektubu veremezler Teminatların Yatırılma, Çekilme ve Değiştirilme Esasları 1. Teminat yatırma, çekme ve/veya değiştirmeye ilişkin talepler, en geç ilgili haftanın Salı gününe kadar İMKB Mali İşler Müdürlüğü'ne hitaben yazılı olarak yapılır ve işlemler bu Müdürlük tarafından yürütülür. Talep yazılarındaki imzaların, üye tarafından Borsa ya bildirilen imza sirkülerindeki yetkili kişilere ait olması gerekmektedir. 2. Her türlü yatırma, çekme ve değiştirme talep yazısı Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü nün onayından sonra işleme konulur. 3. Teminat yatırma ve çekme işlemleri sırasında kullanılacak yazıların standart ifadeleri EK- 2 de verilen şekilde olacaktır Yatırılacak, Çekilecek ve/veya Değiştirilecek Teminatlara İlişkin Prosedür Piyasa da gerçekleştirilen işlemlere karşılık olarak yatırılacak, çekilecek ve/veya değiştirilecek teminatlara ilişkin Mali İşler Müdürlüğü ne hitaben yazılmış olan talep yazıları her hafta Salı akşamına kadar Borsa Evrak Kayıt Servisi ne teslim edilecektir. Salı gününden sonra teslim edilen yazılar bir sonraki hafta işleme konulacaktır. İlgili haftanın perşembe günü, İMKB Mali İşler Müdürlüğü tarafından hazırlanan teminat yatırma, çekme ve/veya değiştirilmesine ilişkin yazılar İMKB Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü tarafından teminat saklama kuruluşuna (T. İş Bankası Borsa Şubesi veya Takasbank A.Ş.) gönderilir. Yatırma, çekme ve/veya değiştirme işlemlerinin tamamlandığına dair saklama kuruluşu yetkililerinden onay alınmasıyla süreç tamamlanır Borsa Payı Piyasa da yapılan işlemler için tarafların her birinden ayrı ayrı işlem tutarı üzerinden İMKB Yönetim Kurulu nca belirlenen ve Sermaye Piyasası Kurulu nca onaylanan oranda borsa payı alınır. Bu oran halihazırda %0,001 (Yüzbinde bir) olarak uygulanmaktadır. Üyeler borsa payı borçlarını Üyelerimiz Tarafından Borsamıza Ödenmesi Gereken Ücretler ve Sözkonusu Ücretlerin Tahsil Süresi ve Şekli Hk tarih ve 174 nolu Genelge çerçevesinde ödemekle yükümlüdürler. 446

5 19.2. Pazarların İşleyişi Uluslararası Tahvil Pazarı (UTP) UTP nin İşleyişi Eurotahvillerin sürekli müzayede çoklu fiyat sistemi içinde doğrudan alım/doğrudan satım işlemlerinin yapıldığı pazardır. Üye kodu piyasa ekranlarında ve sorgu ekranlarında gösterilmez. İşlem gerçekleştiren taraflara, işlem gerçekleşmesini takiben, işlem bilgileri ile birlikte karşı üye bilgisi de verilir. Üyeler kullanıcı terminalleri aracılığı ile portföy, fon ya da müşterileri hesabına gerçekleştirdikleri işlemlerin borçalacak takibini yapabilirler. En iyi alım/satım emirleri ve son işleme ait fiyat/nominal tutar bilgileri piyasa ekranlarında eşanlı olarak gösterilir. Eşanlı olarak pazar bazında, emir bazında ve işlem bazında sorgulama yapılır ve pozisyon bilgisi alınabilir. UTP izleme ekranlarından en iyi talep ve teklifler ile birlikte emir ve fiyat bazında derinlik bilgisine de ulaşılabilir Emir Tipleri Limitli Emir: Limitli emirler fiyat ve nominal tutar belirtilerek, minimum emir büyüklüğünün katları şeklinde verilir. Emrin gerçekleşmeden kalan kısmı pasif olarak bekler. Piyasa Emri: Bu tür emirlerde fiyat belirtilmez. Minimum emir büyüklüğünün katları şeklinde verilen emir pasif emirlerle kısmen veya tamamen karşılanır, emrin gerçekleşmeden kalan kısmı iptal edilir Özel Koşullu Emirler Yukarıdaki emir tipleri ile birlikte kullanılmak üzere aşağıdaki özel koşullu emirler de verilebilir. Kalanı İptal Et Emri: Kısmen gerçekleşme koşulu ile verilen aktif emir tipidir. Emir girildiği anda bekleyen karşıt emirler ile eşleşir, gerçekleşmeyen kısmı otomatik olarak iptal edilir. Limitli Emir veya Piyasa Emri şeklinde verilebilir. Gerçekleşmezse İptal Et Emri: Tamamı gerçekleşme koşulu ile verilen aktif emir tipidir. Emir girilir girilmez bu koşul sağlanmadığı takdirde iptal edilir. Limitli Emir veya Piyasa Emri şeklinde verilebilir Emirlerin Geçerlilik Süreleri Bütün emirler, emrin verildiği gün saat 17:00 ye kadar geçerlidir. Üyeler UTP ye verdikleri emirlerden karşılanmamış olanları istedikleri an iptal edebilirler veya değiştirebilirler Emir Büyüklükleri Emirler işleme konu menkul kıymetin nominal değerleri itibarıyla minimum emir büyüklüğü ve katları şeklinde iletilir. Esas olarak minimum nominal emir büyüklüğü USD/EUR ve maksimum nominal emir büyüklüğü 5 Milyon USD/EUR tutarında olup, emirler ve katları şeklinde verilir (USD: Amerikan doları, EUR: Euro). Kupür büyüklüklerinin asgari tutarı in üzerinde olan Eurotahviller için minimum emir büyüklükleri ayrıca belirlenir ve işleme açılma bilgisi ile birlikte Bülten de ilan edilerek duyurulur. 447

6 Emirlerin Borsaya İletilmesi UTP'de işlem yapan aracı kuruluşların temsilcileri, emirleri; üye merkez ofisi ve alternatif erişim noktasındaki OTASS terminalleri / TBPAPI kanalıyla veya Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü'nü (212) numaralı telefondan arayarak iletirler. Müşteri hesabına emir girişi yapılması durumunda Emir Giriş penceresinde P/M Hesabı alanında aracı kuruluş müşterileri için tanımlanan genel müşteri kodunun seçilmesi ve Referans alanına müşteri hesap bilgilerinin girilmesi zorunludur. Telefonla işlem yapan aracı kuruluşun yetkili temsilcisi, kendisine verilen kodu piyasa eksperlerine söyledikten sonra emrini iletir. Telefonla yapılan işlemlerde, emir Piyasa eksperleri tarafından sisteme girilir ve sistem tarafından üretilen emir numarası yetkili temsilciye bildirilir. Temsilci verdiği emirle ilgili yapmak istediği değişikliklerde kendisine verilen emir numarasını eksperlere söylemek zorundadır. Bu nedenle emir numarası mutlaka dikkatli bir şekilde not edilmelidir Emirlerin İşleme Sokulması Sisteme iletilen emirler piyasa izleme ekranlarından takip edilir. Ayrıca UTP de yer alan emirler içerisinden alımda en yüksek fiyatlı, satımda en düşük fiyatlı emirler bilgi dağıtım firmalarının veri dağıtım kanalları aracılığıyla anında piyasa katılımcılarına iletilir. UTP de bir alım veya bir satım emriyle birden fazla karşıt emri aynı anda karşılamak mümkündür. UTP de iletilen emirler içerisinde en iyi talep veya tekliften işlem olması durumunda sonraki bekleyen en iyi teklif veya talep otomatik olarak ekrana gelir. Daha kötü fiyatlı emirler fiyat ve zaman önceliğine göre sistemde yer alır ve derinlik ekranlarından izlenebilir. Telefonla işlem yapan üyeler istedikleri takdirde, ekranda yer alan en iyi emir dışındaki geçerli emirleri öğrenebilirler. UTP ye iletilen aynı fiyatlı alım ve satım emirleri ekranlarda birikimli olarak görünür Emir Eşleşme Kuralları UTP de emirler çok fiyat-sürekli müzayede yöntemiyle eşleşmektedir. İki karşıt emrin eşleşmesi, alımda en yüksek fiyatlı, satımda en düşük fiyatlı emirlere öncelik verilerek sağlanır. Aynı fiyatlı emirlerde zaman önceliği uygulanır. Fiyat eşitliği olan emirlerin gerçekleşmesinin yanısıra, var olan alış emrinin fiyatından daha düşük fiyatlı satış emri geldiğinde veya var olan satış emrinin fiyatından daha yüksek fiyatlı alış emri geldiğinde de iki karşıt emrin eşleşmesi mümkündür. Fiyat eşitliğinin olmadığı durumda, sistemde öncelikle varolan emrin fiyatı işlem fiyatıdır Emirlerin Gerçekleştiğinin Bildirimi UTP de işlem yapan banka ve aracı kurumlar işlem sırasında birbirlerini bilmezler. İşlemin teyidi ve karşı taraf bilgisi işlem gerçekleştikten sonra üyelere iletilir. Telefonla iletilen ve aktif olarak yapılan işlemlerde işlemin teyidi ve karşı tarafı üyeye telefonda anında bildirilir. Üye merkez ofisi veya alternatif erişim merkezinden yapılan işlemlere ilişkin bilgiler ve dökümler üye tarafından sistemden alınır. 448

7 Teşekkül Eden Fiyatların İlanı UTP de yapılan işlemler sonucunda kayda alınan fiyatlar izleyen işgünü Borsa bülteninde ilan edilir. Bültenlerde, seansta menkul kıymet bazında kayda alınan en düşük, en yüksek ve ağırlıklı ortalama fiyat, işlemiş faiz, takas fiyatı, işlem hacimleri ve sözleşme sayıları yer alır. Ancak, 351 nolu Genelge nin maddesinde tarif edilen tek üyenin taraf olduğu işlemler gerçekleştirilmekle beraber oluşan fiyatlar Borsa kaydına alınmaz Tek Üyenin Taraf Olduğu İşlemler UTP de aracı kuruluş tarafından kendi portföyüne, yatırım fonu/yatırım ortaklığı hesabına veya müşterileri hesabına iletilen emirlerin yine aynı kuruluş tarafından karşılanması ile ilgili bekleme süresi 10 saniyedir. Emri ileten aracı kuruluş, iletilen emir başka bir aracı kuruluş tarafından karşılanmadığı takdirde söz konusu emre karşıt emir girerek işlemi gerçekleştirebilir. Ancak, emir ekranda göründükten sonra 10 saniye geçmeden aracı kuruluş karşıt emrini Borsa'ya iletemez Emir Değişikliği UTP ye iletilen emirlerden karşılanmamış olanlar ile kısmen karşılanmış emirlerin karşılanmadan kalan kısımları değiştirilebilir. Emrin fiyatındaki değişiklik, nominal tutarındaki artış ve işlem hesap sahibinin değişimi zaman önceliğinin kaybedilmesine neden olurken, referans bilgisinin değiştirilmesi ile nominal tutarın azaltılması emrin önceliğinin kaybedilmesi sonucunu doğurmaz Emir İptali UTP ye iletilen emirlerden karşılanmamış olanlar ile kısmen karşılanmış emirlerin karşılanmadan kalan kısımları iptal edilebilir Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Platformu (EPİP) Genel Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Platformu (EPİP), üyelerin işlem yapmak istediği üyeyi belirleyerek emirlerini ilettikleri alım satım sistemi olup, emirlerin üye kodu ile yer aldığı Duyuru Emirleri Ekranı ile işlemlerin gerçekleşeceği Pazarlıklı İşlemler Ekranı ndan oluşur Duyuru Emirleri Ekranı Duyuru Emirleri Ekranı, emir iletmek isteyen üyelerin belirli bir kıymet için taleplerini tüm kullanıcılara duyurmalarını sağlayan ekrandır. Duyuru emirleri ekranında emirler giriş sırasına göre emri veren üyenin kodu ile gösterilir ve emirlerde fiyat ve miktar kısıtı uygulanmaz. Duyuru emirleri ekranında otomatik eşleşme yoktur, üyeler işlemlerini Pazarlıklı İşlemler Ekranı üzerinden gerçekleştirebilir Pazarlıklı İşlemler Ekranı Pazarlıklı işlemler, işlemi sonuçlandırmak isteyen üyenin emri göndermek istediği karşı üyenin kodunu belirterek emrini sisteme girdiği ve karşı üyenin teyidi ile işlemlerin gerçekleştiği alım satım ekranıdır. Bu ekranda üyelerin yetkili temsilcileri tarafından girilen emirler sadece kendisine emir gönderilen karşı üyenin ekranında görünür, diğer üyeler bu emri göremezler Emir Tipleri Pazarlıklı Emir: Fiyat, miktar, valör ve karşı üye bilgisi belirtilerek girilen ve karşı üyenin teyit etmesi ile gerçekleşen emir tipidir. Karşı üye teyidi emrin tamamı için verilir ve kısmi gerçekleşme yoktur. 449

8 Emir Büyüklükleri Pazarlıklı emirler işleme konu menkul kıymetin nominal değerleri itibarıyla minimum emir büyüklüğü üzerine USD/EUR ve katları şeklinde iletilir. Kupür büyüklüklerinin asgari tutarı in üzerinde olan Eurotahviller için minimum emir büyüklükleri ayrıca belirlenir ve işleme açılma bilgisi ile birlikte Bülten de ilan edilerek duyurulur Emirlerin Geçerlilik Süreleri Duyuru emirleri ve pazarlıklı emirler, emrin verildiği gün saat 17:00 ye kadar geçerlidir Emirlerin Borsaya İletilmesi EPİP e emir iletecek üyelerin temsilcileri emirleri üye merkez ofisi ve alternatif erişim noktasındaki OTASS terminalleri / TBPAPI kanalıyla iletirler. Müşteri hesabına emir girişi yapılması durumunda Emir Giriş penceresinde P/M Hesabı alanında aracı kuruluş müşterileri için tanımlanan genel müşteri kodunun seçilmesi ve Referans alanına müşteri hesap bilgilerinin girilmesi zorunludur. EPİP e iletilen duyuru emirleri Duyuru Emirleri ekranlarından takip edilir. İletilen her emir için bir emir numarası verilir ve her bir emir ayrı satırda yer alır. Pazarlıklı işlemler ekranına iletilen her bir emir bazında emri gönderen ve emir gönderilen üyeler için iki emir numarası üretilir. Sisteme iletilen pazarlıklı emirler sadece ilgili üyelerin ekranlarında gösterilir Emirlerin Gerçekleşmesi Pazarlıklı emirler karşı üye belirtilerek sisteme girilir. Karşı üyenin işlemi teyit etmesini takiben işlem gerçekleşmiş olur. Gerçekleşen işlemler hem Pazarlıklı İşlemler Ekranında hem de İşlemler Ekranında gösterilir Teşekkül Eden Fiyatların İlanı Gerçekleşmiş olan pazarlıklı işlemlerin fiyatları Borsa bülteninde ilan edilmez, sadece işlem hacimleri genel toplam içinde yer alır Emir Değişikliği ve Emir İptali Duyuru emirleri istenildiği zaman değiştirilebilir ve iptal edilebilir. Pazarlıklı emirler ise karşı üye onaylamadan önce değiştirilebilir ve iptal edilebilir. 450

9 Piyasa İzleme Bilgileri Otomatik Alım Satım Sisteminde Yer Alan Bilgiler Veri Alan Adı Açıklama Dağıtım Valör 1 İlgili satırdaki emirlerin valörü Tanım Menkul kıymetin UTP kodu. VKG Vadeye kalan gün sayısı İlgili menkul kıymet ilgili valör tarihi için bekleyen tüm alım Alış Derinliği Toplam emirlerinin toplam miktarı Alış Derinliği İlgili menkul kıymet ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi fiyatlı alım emrinin/ emirlerinin toplam miktarı Alış İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi alış emrinin fiyatı. Satış İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi satış emrinin fiyatı. Satış Derinliği İlgili menkul kıymet ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi fiyat satım emrinin/ emirlerinin toplam miktarı Satış Derinliği (Toplam) İlgili menkul kıymet ilgili valör tarihi için bekleyen tüm satım emirlerinin toplam miktarı Son Fiyat İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin fiyatı. Son İşlem Miktarı İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin miktarı Son İşlem Tutarı İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin tutarı (FiyatxMiktar) En Yüksek Fiyat İlgili valör tarihi için gün içerisinde gerçekleşen en yüksek Fiyat. En Düşük Fiyat İlgili valör tarihi için gün içerisinde gerçekleşen en düşük Fiyat. Ağr. Ort. Fiyat İlgili valör tarihi için gün içinde gerçekleşen işlemlerin ağırlıklı ortalama fiyatı. Bugünkü Miktar İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için gün içinde gerçekleşen toplam işlem miktarı. İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için gün içinde gerçekleşen Bugünkü İşlem Hacmi işlem hacmi tutarı. İşlem Sayısı İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için gerçekleşen işlem adedi Toplam Emir Sayısı İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için verilen toplam emir sayısı Açık Emir Sayısı İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen açık emirlerin toplam adedi Birikimli Miktar Kıymetin işlem görmeye başladığı tarihten itibaren gerçekleşen toplam işlem miktarı. Birikimli İşlem Hacmi Kıymetin işlem görmeye başladığı tarihten itibaren gerçekleşen toplam işlem hacmi tutarı. Alış Emri Sayısı İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen alım emirlerinin toplam adedi Satış Emri Sayısı İlgili menkul kıymette ilgili valör tarihi için bekleyen satım emirlerinin toplam adedi Önceki Seans Bir önceki işlem günü tarihi. Önceki Fiyat Bir önceki işlem gününde gerçekleşen son işlemin fiyatı. Önceki Ort. Fiyat Bir önceki işlem gününde gerçekleşen ağırlıklı ortalama fiyat Son İşlem Saati Gerçekleşen son işlemin saati Saat:Dakika:Saniye Seans İlgili menkul kıymette işlemlerin gerçekleştiği seans. Pazar Menkul kıymetin işlem gördüğü pazar. İlgili satırdaki menkul kıymette bulunan en iyi alım/satım emirlerinin geçerli olduğu pazar. Tür,Estrüman Menkul kıymetin türü. (eurobond gibi..) İtibari Değer Kıymetin birim nominal değerleme tutarı (100 USD/EUR ) Durum Menkul kıymetin geçerlilik durumu. A:aktif,D: durdurulmuş Notlar İlgili menkul kıymete ait açıklayıcı kod Kupon Faizi Kuponlu menkul kıymetlerde ödenecek ilk kupon faizi (%, dönemsel) 451

10 İşlemiş Faiz Son İşlem Takas Fiyatı Alış Takas Fiyatı Satış Takas Fiyatı Dönemsel kupon faizinin; ilk kupon döneminde ihraç tarihinden, diğer kupon dönemlerinde son kupon ödeme tarihinden valör tarihine kadar geçen gün sayısına isabet eden tutarı İlgili valör tarihi için gerçekleşen son işlemin takas fiyatı İlgili menkul kıymette, ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi alış emrinin takas fiyatı İlgili menkul kıymette, ilgili valör tarihi için bekleyen en iyi satış emrinin takas fiyatı Duyuru Emirleri Bilgileri Otomatik Alım Satım Sisteminde Yer Alan Bilgiler Alan Adı Açıklama Veri Dağıtım Emir Girilen emre sistem tarafından verilen emir numarası Saat Emrin sisteme giriş saati Son İlgili emirle ilgili olarak sistemde gerçekleşen son değişiklik Güncelleme Durum Emrin sistemdeki geçerlilik durumu. Açık, Gerçekleşmiş gibi. Pazar Emrin girildiği pazar. Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Pazarı olmak zorundadır. Menkul Emrin menkul kıymetinin tanımı Kıymet Valör 1 Emrin valörü Alış/Satış Emrin alış/satış olarak türü Fiyat Eurotahvil Pazarlıklı İşlemler Pazarı işlemlerinde emrin fiyatı. Miktar Emrin toplam miktarı. Referans Emir girişi sırasında özel bir referans bilgisi girilmişse bu alanda görünür. Kullanıcı Emri giren üye kullanıcısının kodu. Bu alan sadece emri giren üye için görünür. Diğer üyelerde boş görünür. Üye Emrin ait olduğu üye kodu Pazarlıklı İşlemler Bilgileri Otomatik Alım Satım Sisteminde Yer Alan Bilgiler Alan Adı Açıklama Veri Dağıtım Sözleşme Pazarlıklı işlem talebinin/işleminin numarası Karşı taraf Pazarlıklı işlemin karşı üyesine ait talebin numarası sözleşmesi Sözleşme Girilen pazarlıklı işlemin gerçekleşme zamanı Zamanı Son Emrin durumunda herhangi bir değişiklik olduğunda (değişiklik ya Güncelleşme da iptal ) değişikliğin gerçekleştiği saat Durum Taleplerin sistemdeki geçerlilik durumu. Açık, gerçekleşmiş, iptal gibi. A/S Girilen Pazarlıklı işlem talebinin yönü. Alış-satış, gibi. Menkul Talebin menkul kıymetinin tanımı Kıymet Pazar Talebin girişinin yapıldığı pazar Kullanıcı Girişi yapan kullanıcı kodu. Borsa eksperleri tarafından yapılan girişlerde, girişin hangi üye kullanıcısı adına yapıldığını gösterir. Üye Talebin hangi üye tarafından/adına girildiğini gösterir. 452

11 Karşı Üye Talebin karşı üyesinin kullanıcı kodu Kullanıcısı Karşı Üye Emrin karşı üyesinin üye kodu Hesap İşlemin takasında kullanılacak hesap Fiyat Pazarlıklı işlem talebinde fiyat Miktar Pazarlıklı işlem talebinin miktarı Tutar Pazarlıklı işlem talebinin tutarı ( Miktar x Fiyat ) Valör 1 Pazarlıklı işlem talebinin valörü Takas Merkezi İşlemin takasının Takas Bankası kanalıyla yapılıp yapılmama durumu. Evet : İşlemin takası Takas Bankası kanalıyla yapılacak. Hayır : Üyeler işlemin takasını kendi aralarında yapacaklar. Teyit Süresi Pazarlıklı işlem talebinin, karşı üye tarafından ne kadarlık bir zaman süresi içinde onaylanması gerektiği. Bu süre içinde onaylanmayan talepler için karşı üyeye uyarı mesajı gider. Referans Kullanıcının Pazarlıklı işlem talebi girişi sırasında girdiği serbest bilgi Yatırım Fonları ve Ortaklıklarının İşlemlerine İlişkin Esaslar Yatırım Fonu ve Yatırım Ortaklıkları adına yapılan işlemlerde Pazarların işleyiş kurallarına ek olarak aşağıdaki esaslar uygulanır: 1. Yatırım ortaklığı veya yatırım fonu portföyüne alım veya satım emirleri, Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası nda işlem yapmaya yetkili bir kuruluşun yetkili elemanları tarafından Borsa'ya iletilir. Emir verilirken, emrin hangi yatırım ortaklığı veya yatırım fonu için olduğu mutlaka belirtilir. Bu emirleri verirken, Borsa tarafından her bir yatırım fonu ve ortaklığı için geliştirilen standart kodlar kullanılır. Yetkili aracı kuruluşların aynı anda sadece tek bir yatırım fonu ve ortaklığı adına emir iletmesi gerektiğinden tek bir işlemle birden fazla fon/ortaklık adına işlem yapılması mümkün değildir. 2. Yatırım ortaklığı veya yatırım fonu portföyünden satış yapılıyorsa, önce satış emri Borsa'ya iletilir ve sisteme girilir. Yatırım ortaklığı veya yatırım fonu portföyüne alış yapılıyorsa önce alış emri Borsa'ya iletilir. 3. Emri ileten yetkili kuruluş (örneğin fon yöneticisi Banka), başka bir alıcı veya satıcı çıkmadığı takdirde söz konusu menkul kıymeti kendisi alabilir veya satabilir. Ancak, emir ekranda göründükten sonra 10 saniye geçmeden, yetkili kuruluş karşıt emrini Borsa'ya iletemez. 4. Gerçekleşen yatırım fonu işlemlerinde yapılan fon kodu hatalarına ilişkin düzeltme talebi Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü ne yazılı olarak iletilir. Müdürlüğün değerlendirmesi sonucunda geçerli bir sebebe dayanan değişiklik talepleri kabul edilerek gerekli düzeltme Müdürlük tarafından yapılır. 5. İşlem aynı yetkili üye ile gerçekleştiği takdirde, alım-satım aynı üye tarafından yapılmış olacağından takas gerekmeyecektir. Aksi takdirde, normal prosedüre uygun şekilde takas yapılır. 6. Üyelerin adına işlem yapacakları yatırım fonu ve yatırım ortaklıklarının Borsa işlem kodlarını bildirmeleri; bu bildirimlerinde daha sonra meydana gelebilecek değişiklikleri de yine yazılı olarak yatırım fonu ya da ortaklık adına işlemlere başlamadan en az bir gün önce Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası Müdürlüğü ne iletmeleri gerekir Takas Esasları Genel Esaslar 1. UTP ve EPİP de işlem gören Eurotahvillerin menkul kıymet ve nakit takas işlemleri İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) tarafından birleştirilerek yapılan ikili netleştirme 453