HAVZALARDA ÖRNEKLEME NOKTASI BELĠRLEME VE SU KALĠTESĠ ĠZLEME RAPORU

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "HAVZALARDA ÖRNEKLEME NOKTASI BELĠRLEME VE SU KALĠTESĠ ĠZLEME RAPORU"

Transkript

1 T.C. ÇEVRE VE ġehġrcġlġk BAKANLIĞI ÇED, Ġzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Ölçüm ve Ġzleme Dairesi BaĢkanlığı Çevre Referans Laboratuvarı HAVZALARDA ÖRNEKLEME NOKTASI BELĠRLEME VE SU KALĠTESĠ ĠZLEME RAPORU Hazırlayanlar Ebru OLGUN Çevre ve ġehircilik Uzmanı Sevil ÖKSÜZ Çevre ve ġehircilik Uzmanı Hacer SELAMOĞLU ÇAĞLAYAN Çevre ve ġehircilik Uzmanı FĠLĠZ KORKMAZ Biyolog CoĢkun KUMRU Çevre ve ġehircilik Uzmanı TEMMUZ, 2011

2 TEġEKKÜR Havzalarda Örnekleme Noktası Belirleme ve Su Kalitesi Ġzleme çalıģmasında her türlü desteği bizlere sağlayan Genel Müdür Yardımcımız Sayın Eyüp YAHġĠ ye, çalıģmanın organizasyonunu sağlayan ve her zaman hatırımızı soran Daire BaĢkanımız Sayın Kemal ÜNSAL a, çalıģmamızın fikir öncüsü olan, raporun hazırlanmasında katkısı bulunan, her zaman danıģtığımız, desteklerini gördüğümüz, çalıģma azmi ve hevesi ile bize çalıģma Ģevki aģılayan değerli ġube Müdürümüz Sayın Serap KANTARLI ya, çalıģma programının hazırlanmasında ve organizasyonunda katkı sağlayan Laboratuvar ġube Müdürü Sayın Orhan KOÇHAN a içtenlikle teģekkür ederiz. Arazi çalıģmalarımızda bizi yalnız bırakmayan, mesleki tecrübeleriyle bizlere ıģık tutan, bilgilerini paylaģmaktan kaçınmayan, arazinin zor koģullarında bizi destekleyen ve zor koģullarda dahi çalıģmaktan yılmayan Kimyager Sayın Mevlana KARAKAYA baģta olmak üzere, Teknisyen Sayın Niyattin DĠNÇ e, Teknisyen Sayın Mehmet TOZLUOĞLU na ve Uzman Ziraat Mühendisi Sayın Bilal DĠKMEN e teģekkür ederiz. Arazi çalıģmalarında katkıları bulunan Kimyager Sayın Osman TANER e ve Biyolog Okan ÜRÜN e teģekkür ederiz. Getirdiğimiz numunelerin analizlerini özveriyle gerçekleģtiren Çevre Referans Laboratuvarı Laboratuvar ġube Müdürlüğü personeline ve en önemlisi bizi arazilere göndererek yollarımızı gözleyen ailelerimize içtenlikle teģekkür ederiz. Temmuz, 2011 Ebru OLGUN Hacer SELAMOĞLU ÇAĞLAYAN Sevil ÖKSÜZ Filiz KORKMAZ CoĢkun KUMRU i

3 ĠÇĠNDEKĠLER DĠZĠNĠ Sayfa TEġEKKÜR...i ĠÇĠNDEKĠLER...ii 1. GĠRĠġ CEYHAN HAVZASI SEYHAN HAVZASI ASĠ HAVZASI YEġĠLIRMAK HAVZASI KUZEY EGE HAVZASI KÜÇÜK MENDERES HAVZASI KIZILIRMAK HAVZASI BURDUR HAVZASI BATI AKDENĠZ HAVZASI MARMARA HAVZASI ARAS HAVZASI ERGENE HAVZASI GEDĠZ HAVZASI BATI KARADENĠZ HAVZASI DĠCLE HAVZASI KAYNAKLAR ii

4 1. GĠRĠġ Son yıllarda, su kaynaklarında meydana gelen kirlenmeler, su kaynağının etkin kullanımı için belirli bir kalitede olmasını ve bu kalitenin sürekli izlenmesini gerektirmektedir. Kirlilik faktörlerini belirleyebilmek, kirliliğin boyutlarını kestirebilmek ve önlemler alabilmek için yapılacak en önemli ve ilk aģama suyun kirleticiler bakımından izlenmesidir. Ġzlemenin çevre politikalarının geliģtirilmesinde, uygulanmasında ve değerlendirilmesindeki rolü oldukça önemlidir. Ulusal mevzuatımızın ve Avrupa Birliği (AB) mevzuatının gerekleri de izlemenin önemini gündeme getirmektedir (Olgun, 2010, Öksüz, 2010). Bakanlığımız AB su sektörü ile ilgili olarak 2009 yılında Brüksel de çevre faslının açılması ile mevzuat uyumlaģtırma çalıģmalarına hız kazandırmıģtır. Özellikle 2000/60/EC sayılı Su Çerçeve Direktifi (SÇD) nin uyumlaģtırılması ülkemizin AB üyelik sürecinde önem arz etmektedir. 23 Ekim 2000 tarihinde yürürlüğe giren SÇD nin amacı, iç yerüstü ve yer altı sularının, geçiģ sularının, kıyı sularının ve yer altı sularının korunması için bir çerçeve oluģturmaktır. Direktifin baģlıca ilkesi, tüm Avrupa sularının en geç 2015 itibariyle iyi duruma getirilmesidir. SÇD de Madde 8 ve EK V ile izlemeye yönelik üye devletler; her bir nehir havzası bölgesi içinde su kalitesinin tutarlı ve kapsamlı bir genel görünüģünü elde etmek için; su statüsünün izlenmesi amacıyla programlar hazırlayacaklardır hükmü getirilmiģtir (SÇD, 2000). SÇD gereği; önlemlerinin oluģturulabilmesi, trendlerin kontrol edilmesi, su kütlelerinin sınıflandırılması için izlemeye ihtiyaç duyulur. Bu kapsamda izleme programının hazırlanması kaçınılmazdır. Ġzleme programını oluģturularak, izlemeye baģlamanın ilk basamağı, ilgili havzada su kütlelerini belirlemekle baģlar. Daha sonra bu su kütleleri üzerine; sanayi, tarım, evsel baskılar gibi tehdit unsurları belirlenir ve bu unsurlara göre neyin, hangi parametrelerin ölçülmesi gerektiği belirlenir. Laboratuvar alt yapısına göre neyi ölçebiliriz, neyi ölçmek istiyoruz ve ne ölçülebilir ortaya konulur, buna göre ölçümler yapılır ve mevcut durum ortaya çıkarılır. Mevcut duruma göre önlemler alınarak nihai hedef tespit edilir. SÇD gereği 3 tür izleme bulunmaktadır, bunlar: Gözetimsel izleme Operasyonel izleme 1

5 AraĢtırmacı izlemedir. Gözetimsel Ġzleme; Genel durumu belirlemek için yapılır. Biyolojik, hidromorfolojik, genel fiziko- kimyasal kalite elementleri, öncelikli ve diğer kirleticilerin tümü izlenir. Temiz alanlarda yaygın olarak uygulanır. Uzun vadeli değiģikliklerin değerlendirilmesini amaçlar. Evsel, endüstriyel, tarımsal ve hidromorfolojik baskılar açısından etki değerlendirmesi yapmak, önlemler oluģturmak için yapılır. Gelecekteki izleme programlarının tasarlanmasında kullanılır. Risk değerlendirmesini teyit etmek için yapılır. Operasyonel izleme; Belli bir amaca yönelik, belirli parametrelere odaklı yapılır. Baskıların büyüklüğünü değerlendirmek için yapılır, bu baskıları gösteren kalite elementlerinin izlenmesidir. Risk altında olduğu belirlenen ve öncelikli maddelerin deģarj edildiği su kütleleri için gerçekleģtirilir. Risk altındaki su kalitesinin iyileģtirilmesi amacı ile yapılır. Su kütlelerinin maruz kaldığı baskılara en hassas biyolojik ve hidromorfolojik kalite elementleri, öncelikli kirleticiler ve önemli miktarlarda deģarj edilen bütün diğer kirleticiler izlenir. Operasyonel izleme gözetimsel izlemeden daha yaygındır. AraĢtırmacı Ġzleme ise; Kazara oluģan kirliliğin boyutunu belirlemek ve limit aģımının nedenini tespit etmek için yapılır (SÇD, 2000). Ülkemiz mevzuatına baktığımızda su kalitesi izlenmesine yönelik Bakanlığımız baģta olmak üzere, çeģitli Bakanlıkların yasal uygulamaları ve yaptırımları bulunmaktadır. Ġzleme çalıģmalarını içeren Türkiye mevzuatı: Çevre Kanunu (Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB) ( tarihli ve sayılı) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (ÇOB) ( tarihli ve sayılı tarih ve sayılı değiģikliği ile) Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği Teknik Usuller Tebliği Ġdari Usuller Tebliği 2

6 Havzalarda Özel Hüküm Belirleme ÇalıĢmalarına ĠliĢkin Usul ve Esaslar Tebliği Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği Ġçme Suyu Elde Edilen ve Elde edilmesi Planlanan Yüzeysel Sular Hakkında Yönetmelik Denizlerde Kurulan Balık YetiĢtiriciliği Tesislerinin Ġzlenmesine ĠliĢkin Tebliğ Denizlerde Balık Çiftliklerinin Kurulamayacağı Hassas Alan Niteliğindeki Kapalı Koy ve Körfez Alanlarının Belirlenmesine ĠliĢkin Tebliğ Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği (ÇOB) ( tarihli ve sayılı) Hassas ve Az Hassas Su Alanları Tebliği Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği (ÇOB/SB) ( tarihli ve sayılı) Su Ürünleri Kanunu ( tarihli ve sayılı) ve Su Ürünleri Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı) (Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı) Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine KarĢı Suların Korunması Yönetmeliği (Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı) ( tarih ve sayılı) Ġnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik (Sağlık Bakanlığı) ( tarih ve sayılı) Ģeklinde özetlenebilir. Su kalitesi izleme çalıģmaları, çeģitli kurum ve kuruluģlar tarafından ulusal ve uluslararası sorumluluklar kapsamında yürütmektedirler. ÇalıĢmalar birbirinden bağımsız olup, entegre bir kirlilik izleme stratejisi uygulanmamaktadır. Ġzleme çalıģması yürüten bakanlıklar; - Çevre ve Orman Bakanlığı (Mülga) Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Ölçüm ve Ġzleme Dairesi BaĢkanlığı (Çevre Referans Laboratuvarı), Deniz ve Kıyı Yönetimi Dairesi BaĢkanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü, Özel Çevre Koruma Kurumu BaĢkanlığı, - Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı (mülga), - Sağlık Bakanlığı, - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (Elektrik ĠĢleri Etüt Ġdaresi Genel Müdürlüğü) dır (ÇOB, 2009, Öksüz, 2010). Çevre ve Orman Bakanlığı 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanun çerçevesinde; Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğünün sorumluluğunda; yer üstü ve yer altı sularının korunması, kirliliğin önlenmesi veya bertaraf edilmesi amacıyla; hedef ve 3

7 ilkeleri, kirletici unsurları belirlemek, su kaynaklarının havza bazında bütüncül yönetimini sağlamak için gerekli çalıģmaları yapmak, su kaynaklarının kalite sınıflarını belirlemek görevleri yer almaktadır. Bu doğrultuda, havza ve denizlerde su kalitesi konusunda ön değerlendirme çalıģmaları yapmak ve izlenmesi gereken kirlilik parametreleri ve havzaları belirlemek, ulusal izleme ağını oluģturmak, ulusal ve uluslararası mevzuatlara uygun ekolojik ve kimyasal izleme ölçüm istasyon yerlerini ve numune alma noktalarını belirlemek, uluslararası sözleģmeler kapsamında yapılacak raporlamaları ilgili odak noktasına iletmek, havza ve denizlerde yapılan faaliyetlere iliģkin belirlenen parametrelerin izlenmesi sonucu ortaya çıkan verileri toplamak, değerlendirmek ve raporlamak gerekmektedir. Söz konusu faaliyetleri gerçekleģtirmek ve ülkemizin AB üyelik sürecinde SÇD izleme gereklilikleri doğrultusunda alt yapı çalıģmalarına baģlamak, kurumlar arası eģgüdümü ve iģbirliğini sağlamak ve dağınık olarak elde edilen su kalitesi verilerini ortak bir veri tabanı altında birleģtirmek amacıyla, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Ölçüm ve Ġzleme Dairesi BaĢkanlığı bünyesinde tarihinde Su ve Toprak Kalitesi Ġzleme ġube Müdürlüğü kurulmuģtur. Bu kapsamda öncelikle, Ölçüm ve Ġzleme Dairesi BaĢkanlığınca ülke genelinde 2011 yılında, 20 havzada, öncelikli 19 akarsu ve 16 göl olmak üzere toplam 35 adet yüzeysel suda (Çizelge 1) izleme noktası belirleme ve su kalitesi izlemeye yönelik çalıģmalara baģlanmıģtır. Havzalarda, Genel Müdürlüğümüz ve Ġl Çevre ve Orman Müdürlükleri ile koordineli çalıģmalar gerçekleģtirilmiģtir. Havzadaki baskı unsurları dikkate alınarak izleme noktaları tespit edilmiģtir. Ayrıca alınan su numunelerinin analizleri Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği (SKKY) (2004, sayı 25687) Tablo 1 ve 2 kapsamında seyyar su ve atık su laboratuvarında ve Çevre Referans Laboratuvarında (ÇRL) yapılarak su kalitesi izleme ağı için veriler elde edilmiģtir. Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğünce, yılları arasında Hollanda, Ġngiltere ve Slovak Cumhuriyeti ile Bakanlığımızın yararlanıcısı olduğu Türkiye deki Su Sektörü için Kapasite GeliĢtirilmesi Projesi (TR 06 IB EN 01) yürütülmüģtür. Proje ile B. Menderes Nehir Havzası için nehir havzası yönetim planı nihai taslağı hazırlanmıģ, su kütlelerinin mevcut durumu ve izleme noktaları belirlenmiģtir. B.Menderes Havzasında SÇD kapsamında, yeraltı ve yüzeysel sularda toplam 52 noktada su kalitesi izleme çalıģmalarının yapılabilmesi için ihale süreci aģamasındadır. 4

8 Çizelge 1. Su Kalitesi Ġzlemesi Yapılan Havzalar ve Yüzeysel Sular 2010 yılında ise SÇD kapsamında, Türkiye de su izleme ağının oluģturulmasına yönelik eğitim ve teknik destek sağlanması amacı ile Hollanda, Fransa ve Ġspanya ile yürütülen ve 3 yıl sürecek olan Türkiye de Su Kalitesinin Ġzlenmesine ĠliĢkin Kapasite Artırma Projesi (TR 09 IB EN 03) baģlamıģtır. Projenin genel hedefi; SÇD ye yönelik Büyük Menderes Havzasında biyolojik, kimyasal ve hidromorfolojik izlemeyi içeren pilot uygulama yapılması, Susurluk, Akarçay, Antalya, Sakarya Havzalarında izleme noktalarının tespit edilmesi, izlemeye yönelik mevcut mevzuatın gözden geçirilerek, boģluk analizinin yapılması, 5 adet gerçek zamanlı izleme sisteminin kurulması ve kılavuz belgelerin hazırlanmasıdır. Tüm havzalarda izleme noktalarının tespit edilmesi ile sürdürülebilir su kalitesi izleme sisteminin kurulması için ihale süreci baģlatılarak, elde edilen izleme verileri ile Ulusal Su Kalitesi Ġzleme Ağı kurulacaktır. Ülke genelinde biyolojik izleme programları için altyapı çalıģmalarının baģlatılması, mevcut izleme 5

9 programlarından elde edilen verilerin Ulusal Su Kalitesi Ġzleme Ağı na entegrasyonunun sağlanması Daire BaĢkanlığının hedefleri arasında yer almaktadır. Ülkemizde izleme çalıģmaları belediyeler ve üniversiteler bünyesinde de gerçekleģtirilmektedir. Özetle, ülkemizde pek çok kurum ve kuruluģ yetkisi dahilinde izleme çalıģmalarını yürütmektedir. Aynı su kütlesinde mükerrer çalıģmalar da olabilmektedir. Ġzleme çalıģması yapan kurumların ayrı veri tabanları bulunmakla birlikte, ülkemizde su kirliliği izlemeye yönelik tüm verilerin toplandığı veri paylaģım ağı henüz bulunmamaktadır. Bu durumda izleme alanında yetki karmaģası yaģanmakta ve öncelikli olarak değerlendirilmesi ve alınması gereken kararlar çok uzun vadede oluģturulabilmektedir. Ayrıca, su kirliliğini izleme için gerekli olan izleme programlarını tesis etmenin ve analizleri gerçekleģtirmenin maliyeti de oldukça yüksek olmaktadır. Bu nedenle su kalitesinin izlenmesinde yaģanan karmaģa giderilerek milli ekonomiye fazladan yük, iģ gücü ve zaman kaybı engellenmelidir. Ülke genelinde su kaynaklarının kirlenmeye karģı korunmasında yaģanan bazı temel aksamalar bütünleģik uygulama ile giderilmelidir. Bu kapsamda Bakanlığımız, belirlenen noktalarda elde edilen izleme verileri ile oluģturulacak olan Ulusal Su Kalitesi Ġzleme Ağı veri tabanı ile Türkiye genelinde mükerrer izleme programlarının kurulmasını önleyerek daha ekonomik veri iģletim sisteminin kurulmasını sağlayacaktır. Ülkemizin Avrupa Birliği mevzuatı uyum çalıģmaları çerçevesinde SÇD kapsamında Büyük Menderes Havzasında Su Kalitesi Ġzleme Pilot çalıģması yürütülecek, buradan elde edilen veriler de Ulusal Su Kalitesi Ġzleme Ağı na entegre edilecektir. Ayrıca diğer kurumların izleme veri tabanlarının da ağa entegrasyonu sağlanacaktır. Böylece ülkemiz genelindeki tüm su kalitesi izleme programları tek bir veri tabanı ile halkın eriģimine açılacak ve ülke kaynaklarımızın ekonomik kullanımı sağlanarak, mükerrer çalıģmalar önlenecektir. Ancak 04/07/2011 tarih ve sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 644 sayılı Çevre ve ġehircilik Bakanlığının TeĢkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname ile aynı tarih ve sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 645 sayılı Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığının TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında Çevre ve Orman Bakanlığı yeniden yapılandırılmıģ ve görev dağılımları yeniden belirlenmiģtir. Bu kapsamda izleme çalıģması gerçekleģtirilmesi planlanan 35 adet yüzeysel sudan 15 adedine (Göksu Irmağı, Seyfe Gölü, Ladik Gölü, Tuz Gölü, BeyĢehir Gölü, Çoruh Irmağı, Murat Nehri, Karasu Nehri, Munzur Nehri, Van Gölü, Erçek Gölü, Nemrut Gölü, 6

10 Nazik Gölü, Fırat Nehri, Hazar Gölü) gidilememiģ, çalıģmalar tamamlanamamıģtır. Su Kalitesi izleme görevi Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı nın yetkisi altında yer almıģtır. 2. CEYHAN HAVZASI HAVZA ADI : CEYHAN HAVZASI/ CEYHAN NEHRĠ ÇALIġMANIN KAPSAMI : Ceyhan Havzasında; 2011 Su Kalitesi Ġzleme Planı kapsamında, Ceyhan Nehri ve besleyen kollarda, izleme noktaları koordinat belirleme çalıģması yapmak. BULUNDUĞU ĠL : KAHRAMANMARAġ, OSMANĠYE, ADANA NEHĠR UZUNLUĞU : 509 km ÇALIġMA TARĠHĠ : ALINAN NUMUNE SAYISI : Toplam 27 adet numune alınmıģtır. Bunlardan 15 adedi Ceyhan nehri üzerinden alınmıģ olup, 12 adedi yan kollarından alınmıģtır. 2.1 Havzaya Genel BakıĢ Ġskenderun Körfezi nden Ġç Anadolu nun içlerine doğru giren Ceyhan Havzası, sarp dağlık araziler ve geniģ alüvyon tabanlardan oluģmuģtur. KahramanmaraĢ ve Osmaniye Ġllerinin tamamına yakın kısmı; Adana Ġl inin Ceyhan ve Yumurtalık Ġlçeleri ile Merkez, Kozan Ġlçelerinin bir bölümü Ceyhan Havzası sınırları içerisinde yer almaktadır. Ceyhan Havzası haritası Ģekil 1 ile gösterilmiģtir. Ceyhan Nehri Elbistan Ġlçesinin 3 km Güneydoğusunda PınarbaĢı mevkiinden doğar. Uzunluğu 509 km dir Güneye doğru akan Ceyhan Nehrine Elbistan ın kuzey doğusundan Söğütlü Çayı, kuzeyinden Sarsap Deresi, Hurman Çayı, güney batıdan Göksun Çayı katılır. Bu noktadan sonra doğuya yönelen nehir bünyesine Nergile Deresini katarak güneye döner ve Menzelet Baraj gölüne dökülür. Menzelet Barajına kuzeyden Çemrengeç ve Okkayası, batıdan Fırnız ve Tekir Dereleri dökülürken, doğudan Bertiz Çayı katılır. Güneye doğru akan Ceyhan Nehri, Sır Barajı gölüne dökülür. Andırın Suyu ve Kesis Deresini de bünyesine katan Ceyhan Nehri, Karanlık Dağının batısından K. MaraĢ Ġl sınırlarını terk eder. Güney Batı yönünde akmaya devam eden Ceyhan Nehri önce AslantaĢ Baraj gölüne, buradan da güneye doğru akarak Akdeniz de Ġskenderun Körfezi'ne dökülür. Ceyhan Irmağı nın yıllık debisi 82.9 m 3 /sn dir. Ceyhan Havzası batıdan Seyhan, kuzey ve doğu kuzey ve doğudan Fırat, güneyden Asi Havzalarıyla komģudur. Toklu, Dibek ve Binboğa Dağlarının sırt ve doruklarından geçen su bölümü çizgisi, havzayı Seyhan Havzası ndan ayırır (ÇOB, 2010). 7

11 ġekil 1. Ceyhan Havza Haritası BaĢlıca kolları; Söğütlü, Hurman, Göksun, Mağara Gözü, Fırnız, Tekir, Körsulu ve Aksu çaylarıdır. Ceyhan nehri K. MaraĢ Ġl sınırları içerisinde genellikle derin vadilerden geçmektedir. Bu vadilerin birçoğu baraj suları altında kalmıģtır. Menzelet Baraj gölünün bitiģ noktasından itibaren baģlayan Kısık Vadisi (Kanyonu) hala doğal yapısındadır. Ceyhan vadisi barajlar için son derece elveriģli olması nedeniyle üzerinde birçok baraj kurulmuģtur (ÇOB, 2010) Belirlenen Ġzleme Noktaları, Koordinatları Havzada belirlenen su kalitesi izleme noktaları Çizelge 2 ile gösterilmektedir. Çizelge 2. Ceyhan Havzası Örnekleme Noktaları ĠL ĠLÇE/ KÖY NEHĠR KOD LAB. NO. K. MaraĢ Elbistan Ceyhan M00 11/78 Nehri /123 K. MaraĢ Elbistan Söğütlü Deresi K. MaraĢ Elbistan Ceyhan Nehri M01 11/78 /124 M02 11/78 /125 MEVKĠĠ KOORDĠNAT RAKIM (m) ĠZLENĠMLER Ceyhan Nehri N 38 10ʹ ġeker fabrikası Memba E ʹ. 191 atık çukuru (Ceyhan Nehri mevcut, ayçiçeği DoğuĢ) tarımı yaygındır. Söğütlü Deresi N 38 14ʹ Kısmen Memba E ʹ. 642 yerleģimlerden (Elbistan gelen evsel atıksu, Öncesi, hayvancılık Kavaktepe mevcut, ayçiçeği Barajı ÇıkıĢı) ve Ģekerpancarı Ceyhan Nehri (Elbistan ve Söğütlü deresi karıģım sonrası) 8 N ʹ. 973 E ʹ.908 tarımı yaygındır Hayvancılık yapılmaktadır, Ayçiçeği tarımı yaygındır. Don görülmemektedir.

12 K. MaraĢ Elbistan/ Izgın Kasabası Hurman Çayı K. MaraĢ Elbistan Ceyhan Nehri K. MaraĢ Ekinözü/ kandil köyü Ceyhan Nehri K. MaraĢ Ekinözü Ceyhan Nehri K. MaraĢ Merkez Ceyhan Nehri K. MaraĢ Merkez Ceyhan Nehri K. MaraĢ Pazarcık Aksu Çayı K. MaraĢ Pazarcık Aksu Çayı K. MaraĢ Türkoğlu Aksu Çayı M03 11/78 /126 M04 11/78 /127 M05 11/78 /128 M06 11/78 /129 M07 11/78 /130 M08 11/78 /131 M09 11/78 /132 Hurman Çayı (Ceyhan Nehri ile birleģmeden önce, Izgın Kasabası, Köprüaltı) Ceyhan Nehri (Hurman çayı birleģim sonrası) Ceyhan Nehri (Göksun Çayı BirleĢim sonrası) Ceyhan Nehri (Menzelet Baraj giriģi, Sarıgüzel Baraj sonrası) Ceyhan Nehri (Suçatı Baraj giriģi, Tekirdere birleģim sonrası) Ceyhan Nehri (Menzelet, Kılavuzlu Baraj sonrası, Sır Baraj giriģi) Aksu Çayı Memba (Aksu Köprüsü, Kartalkaya Baraj öncesi) M10 - Kartalkaya Baraj çıkıģı M11 11/78 /133 Aksu, Ġmalı deresi birleģim sonrası 9 N 38 14ʹ.598 E ʹ. 573 N 38 11ʹ.951 E ʹ. 119 N 38 03ʹ.704 E ʹ. 261 N 37 49ʹ.404 E ʹ. 019 N 37 51ʹ.542 E ʹ. 483 N 37 36ʹ.972 E ʹ. 864 N 37 32ʹ.455 E ʹ. 864 N 37 24ʹ.356 E ʹ. 106 N 37 30ʹ.339 E ʹ Ayçiçeği ve Ģekerpancarı tarımı yaygındır. AfĢin-Elbistan termik santralinin atıksularının etkilerini taģımakta, köylerin atıksuları verilmektedir. ġekerpancarı fabrikası mevcut DSĠ regülatörü bulunmaktadır. 987 Dağlık arazi olup, tarım yaygın değildir. 627 Dağlık arazi olup, tarım yaygın değildir. 785 Fırnız dere üzerinde 3 adet, Tekir dere üzerinde 1 adet balık çiftliği mevcuttur. Tarım, yerleģim ve sanayi mevcut değildir. Dağlık bölgedir. TaĢ kırma tesisleri mevcuttur. 730 Çırçır fabrikası mevcut. Pamuk, biber, mısır tarımı yaygın. Don veya kuraklık görülmemektedir. Madencilik, hayvancılık, vahģi depolama mevcut. Evsel Atıksu arıtma tesisi yok, Pazarcık evsel atıksuları Kartalkaya barajına gidiyor. 582 Çimento fabrikası mevcut. Barajdan su bırakılmadığı için numune alınamamıģtır. Mısır, biber, ayçiçeği tarımı yaygın.

13 K. MaraĢ Merkez Ġmalı Deresi K. MaraĢ Merkez Karaçay M13 11/78 /134 K. MaraĢ Merkez Karaçay M14 11/78 /135 K. MaraĢ Merkez Erkenez Çayı K. MaraĢ Merkez Erkenez Çayı K. MaraĢ Merkez Ceyhan Nehri Osmaniye Düziçi Sabun Çayı Osmaniye Merkez Ceyhan Nehri Osmaniye Merkez Hamus Çayı Osmaniye Osmaniye Merkez/ Cevdetiye kasabası Kadirli/ NarlıkıĢla köyü Ceyhan Nehri Savrun Çayı M12 - Ġmalı deresi mansap M15 11/78 /136 M16 11/78 /137 M17 11/78 /138 O0 11/78 /139 O1 11/78 /140 O2 11/78 /142 O3 11/78 /141 O4 11/78 /143 Karaçay Mansap (Ceyhan nehri birleģim öncesi) Karaçay, Aksu çayı birleģim sonrası, Erkenez birleģim öncesi Erkenez Çayı Mansap Aksu ve Erkenez çayı birleģim sonrası Ceyhan Nehri (Sır Barajı çıkıģı, K. MaraĢ çıkıģı) AslantaĢ Barajı, Sabun çayı Öncesi, Deliçay birleģim sonrası, AslantaĢ Baraj ÇıkıĢı (Ceyhan Nehri üzeri) Hamus Çayı, Ceyhan Nehri birleģim öncesi DSĠ-AGĠ Cevdetiye Kasabası, Savrun Çayı Üzeri, birleģim öncesi - - Arazi çalıģmalarında gerekli görülmediği için numune N 37 30ʹ.641 E ʹ.537 N 37 31ʹ.622 E ʹ.886 N 37 32ʹ.497 E ʹ.85 N 37 32ʹ.239 E ʹ.020 N 37 28ʹ.540 E ʹ.964 N E N E N E N E N E alınmamıģtır. 465 Kısmen tarım var. Tekstil ve kağıt fabrikaları mevcut. Sanayi deģarjı mevcut, evsel atıksu giriģi mevcut değil. Tarım yapılmaktadır. Don ve kuraklık olmamaktadır. Çevresinde vahģi depolama mevcut. 442 Çevresinde Tekstil sanayi mevcut, Erkenez deresi boyunca vahģi depolama mevcut. 439 Aksu, Erkenez ve ilin evsel atıksularını taģıyan Oklu deresi karıģımından sonra numune alınmıģtır. Tekstil sanayi mevcuttur. - Dağlık bölge Tarım, evsel atık, hayvancılık mevcut. - Bahçe ilçesi evsel atık suları veriliyor. Deterjan fabrikası mevcut Yerfıstığı tarımı yaygın, hububat yapılıyor. Evsel atıksular mevcut. - Kadirli OSB atıksuları ana kollektöre bağlı. 10

14 Adana Ceyhan Ceyhan Nehri Adana Ceyhan Ceyhan Nehri Adana Yüreğir Ceyhan Nehri Adana KarataĢ Ceyhan Nehri Adana Adana Ġmamoğlu/ Anavarza Ġmamoğlu/ inceyer SumbaĢ Nehri Ceyhan Nehri A1 11/78 /144 A2 11/78 /145 A3 11/78 /146 A4 11/78 /147 A5 11/78 /148 A6 11/78 /149 Ceyhan Nehri giriģ, E5 köprüsü üzeri Ceyhan ilçe çıkıģı Misis Köprüsü (Karaçay birleģim sonrası) Ceyhan Nehri denize dökülmeden önce SumbaĢ Nehri üzeri (Anavarza- Tozlu Köprüsü) Kilgen- Deliçay- SumbaĢ karıģımı N E N E N E N E N E N E ,2 Seracılık yoğun Ģekilde yapılıyor. 12-7, Havzadan Ġzlenimler KahramanmaraĢ Pazarcık, Aksu çayı mevkiinde çok fazla taģ ocağı bulunmaktadır. Bu taģ ocakları kum, çakıl, manganez ve demir ağırlıklıdır. Arıtma tesisleri bulunmamaktadır. Erkenez boyunca vahģi depolama mevcuttur. ĠÇOM dan alınan bilgiye göre, AfĢin-Elbistan Termik santralin uçucu külleri arazide depolanmaktadır. Bahçe depolama Ģeklinde durmaktadır. Yüzeyden alınan kömürlerin yerine küller dökülmekte, üstü yeģillendirilmektedir. Rehabilitasyon yapılmaktadır. Menzelet bölgesinde fosfor kirliliği olduğu öne sürülmüģtür. Suçatı ve Fırnız derelerinde balık çiftlikleri mevcuttur. Sır barajının hemen yanında OSB mevcuttur. Ġlin evsel atıksu arıtma tesisi bulunmamakta, evsel atıksular Sır Barajına verilmektedir. Fırnız, Suçatıdan sonra Menzelete akmaktadır. Menzelet barajında kahverengi-siyah bir tabaka gözlenmiģtir. Menzelet barajına gelen yol üzerinde baraj Ģantiyeleri mevcuttur Osmaniye Bölgede yoğun bir sanayi mevcut değil. Fakat yoğun tarım faaliyetleri bulunmaktadır; yer fıstığı yaygındır. Kadirli nin evsel atıksu tesisi bulunmamaktadır. Osmaniye nin evsel atıksu arıtma tesisi mevcuttur. Kadirli evsel atıksuyu Savrun Çayına deģarj etmektedir. Savrun Çayında kırmızı turplar yıkanmaktadır. Bu çayda evsel atık sular ve OSB nin atık suyu birleģmektedir. Kadirli ve Osmaniye merkezde cilt (el ve yüz yaraları) problemi ile ilgili 2-3 sene öncesine kadar Ģikayetler gelmekte olduğu belirtilmiģtir. 11

15 Hemite Köyü yakınında yer alan Kırmıtlı da nesli tükenmekte olan Ġzmir yalıçapkını kuģlarına rastlanılmıģtır, Osmaniye ĠÇOM bu bölgenin ÖKKB olması için çalıģmalarına devam etmektedir. Ġlde arıtma tesisi sadece merkezde mevcuttur Adana Etrafta seracılık faaliyeti mevcuttur. Ceyhan havzasında genelde tarım arazileri mevcuttur; buğday, mısır, ayçiçeği tarlaları, ve seracılık yaygındır. Özmaya fabrikası bulunmaktadır, Fransız sermayeli ve arıtmaları mevcuttur. Ġmamoğlu na müstakil arıtma yapılması planlanmaktadır Havzadan Resimler Havza resimleri aģağıda yer almaktadır. ġekil 2. Ceyhan Nehri, KahramanmaraĢ 12

16 ġekil 3. Ceyhan Nehri, KahramanmaraĢ ġekil 4. Ceyhan Nehri, Osmaniye ġekil 5. Ceyhan Nehri, Osmaniye ġekil 6. Ceyhan Nehri, Adana 13

17 ġekil 5. Ceyhan Nehri, Adana ġekil 8. Laboratuvar ÇalıĢmaları 2.5. Su Kalitesi Ġzleme Sonuçları, Değerlendirme, GörüĢ ve Öneriler SÇD ye göre 9 gözetimsel (MOO, M05, M06, O0, O1, O3, A1, A4), 18 operasyonel nokta olarak düģünülebilir. Numune alma noktası azaltılabilir, özellikle yan kollarındaki bazı noktalar elenebilir. ġekil 9. Ceyhan ve Asi Havzası Koordinatları 14

18 Su kalitesi sonuçlarına bakıldığında daha çok, nitrit, amonyum azotu, Toplam Kjeldahl Azotu (TKN) parametrelerinde II. Sınıf su kalitesinde görülürken, genel olarak temiz olduğu söylenebilir. O4 noktasında toplam koliform artmıģtır. M09 da Ç.O azalmıģtır. M13 de Ç.O kritik seviyelere düģmüģtür. Toplam siyanür artmıģtır. M13 ve M16 nın genel olarak kirli olduğu söylenebilir. M13 de Tekstil ve kağıt fabrikaları mevcuttur. M16 da ise ilin evsel atıksularını taģıyan Oklu deresinin etkisi görülmektedir. SKKY Tablo 1 haricinde bölgede tarım yaygın olması bakımından toplam pestisit bakılabilir. Koordinatlar yıldız ile Ģekil 9 da görülmektedir. Genel değerlendirme yapabilmek için mevsimsel olarak numunelerin alınarak yıllık ortalama sonuçlara göre değerlendirmenin yapılması önemlidir. Çünkü numunelerin alındığı mevsim ilkbahar olması, dolayısıyla biyolojik aktivitenin azalması sebebiyle kirlilik anlamlı bir Ģekilde görülememektedir. Yağmurların yağması ve karların erimesi, nehirlerde seyrelmeye neden olmuģtur. Debilerinin en yüksek olduğu dönemde numune alınmıģtır. Bu bakımdan yazın da numune alınması önem arz etmektedir. 3. SEYHAN HAVZASI HAVZA ADI : SEYHAN HAVZASI / SEYHAN NEHRĠ ÇALIġMANIN KAPSAMI : Seyhan Havzasında; 2011 Su Kalitesi Ġzleme Planı kapsamında, Seyhan Nehri ve besleyen kollarda, izleme noktaları koordinat belirleme çalıģması yapmak. BULUNDUĞU ĠL : KAYSERĠ, ADANA NEHĠR UZUNLUĞU : 560 km (Göksu Irmakları baģta olmak üzere tüm kollarıyla birlikte) ÇALIġMA TARĠHĠ : ALINAN NUMUNE SAYISI : Toplam 13 adet numune alınmıģtır. Bunlardan 4 adedi Seyhan nehri üzerinden alınmıģ olup, 9 adedi yan kollarından alınmıģtır. 3.1 Havzaya Genel BakıĢ Türkiye'nin Akdeniz'e dökülen ırmaklarının en büyüklerinden birisidir. Uzunluğu Zamantı ve Göksu Irmakları baģta olmak üzere tüm kollarıyla birlikte 560 km'dir. Havza alanı ise km²'dir. Ġki önemli kolu vardır: uzun olanı, Kayseri-PınarbaĢı ilçesinden, 1500 m yükseklikteki Uzun Yayla'dan doğan Zamantı suyudur ve Kayseri'nin PınarbaĢı, Tomarza, Develi, ve Yahyalı ilçelerinden geçer. Orta Toroslar'ın (Tahtalı Dağları) uzanıģ doğrultusunda akan bu su, Çukurova'ya inmeden önce Adana'nın 80 km kuzeyinde Aladağ ilçesinin Akinek Dağı yamaçlarında diğer önemli kolu olan Göksu ile birleģir. Adana'nın içinden geçer ve bu Ģehri Seyhan ve Yüreğir isimli iki ilçeye böler ve Çukurova'nın en batı kesiminde, Adana-Ġçel 15

19 sınırında Deli Burnu'ndan, KarataĢ ta bulunan Tuzla Gölü nün batısından Akdeniz'e dökülür. ġekil 10 ile Seyhan Havzası haritası gösterilmiģtir. ġekil 10. Seyhan Havza Haritası Seyhan Nehri üzerinde Yedigöze, Çatalan ve Seyhan hidroelektrik santralleri kurulmuģtur. Seyhan Nehri dıģında havza içinde kalan önemli akarsular Çakıt Çayı, Eğlence Deresi, Körkün Çayı ve Üçürge Deresidir. (ÇOB, 2010) 3.2. Belirlenen Ġzleme Noktaları, Koordinatları Havzada belirlenen su kalitesi izleme noktaları Çizelge 3 ile gösterilmektedir. Çizelge 3. Seyhan Havzası Örnekleme Noktaları ĠL ĠLÇE/KÖY NEHĠR KOD LAB. Adana Sarız/ Eğner Köyü Seyhan Nehri NO. A0 11/78/ 477 MEVKĠĠ KOORDĠNAT RAKIM (m) N 37 25ʹ E ʹ. 650 Eğner Köyü Mevkii, Yedigöze Barajı giriģi Adana Tufanbeyli Göksu Irmağı A1 11/78 /478 Pınarlar Köprüsü N 38 13ʹ.883 E ʹ Adana Saimbeyli Göksu Irmağı A2 11/78/ 479 Himmetli Köprüsü, Göksu, Saimbeyli birleģim sonrası N ʹ.041 E ʹ Adana Feke Göksu Irmağı Adana Kozan Seyhan Nehri A3 11/78/ 480 A4 11/78/ 481 Göksu, Feke, Çayı, Asmaca Deresi birleģim sonrası (PaĢalı Barajı giriģi) KavĢak Barajı öncesi (Göksu ve Zamantı birleģim sonrası) N 37 46ʹ.736 E ʹ. 905 N 37 34ʹ.036 E ʹ

20 Adana Seyhan Seyhan Nehri Adana Seyhan Seyhan Nehri Adana Aladağ Körkün Çayı Adana Aladağ Eğlence Çayı Adana Aladağ Çakıt Çayı A5 11/78/ 482 A6 11/78/ 483 A8 11/78/ 484 A9 11/78/ 485 A10 11/78/ 486 Seyhan Baraj çıkıģı, TaĢköprü Mevkii, (denize dökülmeden önce) Tabaklar Köyü Mevkii/Aydınlar Körkün Çayı, Hacılı Köyü, EĠE debi ölçüm istasyonu üzeri Karaisalı Körkün Çayı Hacılı Köyü Karaisalı Eğlence Köprüsü, Eğlence Çayı, Çatalan Barajı SalbaĢ Çakıt Çayı EĠE Ölçüm istasyonu N 36 59ʹ.223 E ʹ. 913 N 36 45ʹ.483 E 34 58ʹ S S S , Kayseri PınarbaĢı Zamantı Çayı Kayseri Develi Zamantı Çayı Kayseri Yahyalı Zamantı Çayı K1 11/78/ 487 K2 11/78/ 488 K3 11/78/ 489 Yağlıpınar Köyü giriģi PınarbaĢı öncesi Zamantı/Kılıçmehmet Köprüsü (EĠE 3 nolu istasyon) Köseler Köyü (köprüden alındı) GümüĢören Baraj öncesi) Yahyalı-Kayseri ÇıkıĢı Çamlıca HES-3 sonrası - Değirmenocağı Mevkii N 38 44ʹ.229 E 36 24ʹ. 823 N 38 15ʹ.465 E 35 53ʹ. 312 N 37 51ʹ.385 E 35 29ʹ Havzadan Ġzlenimler Seyhan Nehrinde baraj yoğunluğunun çok fazla olduğu gözlenmiģtir, neredeyse nehir yatağı görünmemektedir. Hava aģırı sıcak olmakla birlikte suyun sıcaklığı Adana ilinde 30 dereceye kadar çıktığı görülmüģtür. Seyhan Havzası nın çok büyük bir kısmını Adana ili kapsamaktadır. Adana ilinde tarımsal faaliyetler yaygındır. Göksu aynı zamanda Göksun diye de bilinmektedir. A6 noktasında karpuz ve yerfıstığı tarlaları mevcuttur. Bu noktada karpuz ve yerfıstığı yetiģtiriciliği için kum tepelerinden kum çekilmiģ olduğu ĠÇOM tarafından bildirilmiģtir. Bu noktada yağmurlu havalarda arabaların batma olasılığı yüksek olup belli bir mesafe yürüyerek gidilmelidir. A0 noktasında demir madeni bulunmaktadır. A8 noktası Seyhan Barajına dökülmektedir. A9 noktasının içme suyu olarak kullanıldığı ĠÇOM tarafından bildirilmiģtir. Çatalan Barajından içme ve kullanma suyu sağlanmaktadır. A10 noktası da Seyhan Barajına dökülmektedir. A8, 9, 10 noktaları kapsayan Aladağ ilçesinde madencilik faaliyetleri mevcuttur. K1 noktasında hayvan kesimi yapıldığı gözlenmiģtir. Bu noktaya cezaevi mezbahası deģarj etmektedir. Bu noktanın üstünde 2 adet balık çiftliği mevcut. Kollar bu noktada birleģerek 17

21 Zamantı yı oluģturmaktadırlar. Kayseri, PınarbaĢı ilçesinde tarım faaliyetleri ile uğraģıldığı görülmektedir. Tarımsal faaliyetler içinde hububat tarımı ilk sırada yer almaktadır. Ekilen ürünler içerisinde buğday ve arpa çoğunluktadır Havzadan Resimler Havza resimleri aģağıda yer almaktadır. ġekil 11. Seyhan Nehri, Adana ġekil 12. Göksun Irmağı, Adana ġekil 13. Zamantı Çayı, Kayseri ġekil 14. Zamantı Çayı, Kayseri 18

22 3.5. Su Kalitesi Ġzleme Sonuçları, Değerlendirme, GörüĢ ve Öneriler SÇD ye göre 4 gözetimsel (A0, A1, A5 ve K1 ), 9 operasyonel nokta olarak düģünülebilir. Su kalitesi sonuçlarına bakıldığında daha çok, azot ve fosfor parametrelerinde artıģlar görülürken, genel olarak temiz olduğu söylenebilir. SKKY Tablo 1 haricinde bölgede tarım yaygın olması bakımından toplam pestisit bakılabilir. Genel değerlendirme yapabilmek için mevsimsel olarak numunelerin alınarak yıllık ortalama sonuçlara göre değerlendirmenin yapılması önemlidir. 4. ASĠ (HATAY SULARI) HAVZASI HAVZA ADI : ASĠ HAVZASI /ASĠ NEHRĠ ÇALIġMANIN KAPSAMI : Asi Havzasında; 2011 Su Kalitesi Ġzleme Planı kapsamında, Asi Nehri ve besleyen kollarda, izleme noktaları koordinat belirleme çalıģması yapmak. BULUNDUĞU ĠL : HATAY NEHĠR UZUNLUĞU : 92 km ÇALIġMA TARĠHĠ : ALINAN NUMUNE SAYISI : Toplam 7 adet numune alınmıģtır. Bunlardan 5 adedi Asi nehri üzerinden alınmıģ olup, 2 adedi yan kollarından alınmıģtır. 4.1 Havzaya Genel BakıĢ Türkiye nin aģağı-kıyıdaģ konumda olduğu Asi havzasının durumu sınır aģırı suların kullanımı açısından ayrı bir öneme sahiptir. Asi Havzası Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine en çok yaklaģtığı güneybatı Asya da, Akdeniz in doğu ucunda yer alır. Doğu Akdeniz Bölgesinin önemli bir akarsuyu olan ve toplam uzunluğu 380 km yi bulan Asi Nehri, Lübnan da doğmakta, Suriye yi geçtikten sonra Türkiye ye girerek Samandağ dan Akdeniz e dökülmektedir. Suriye Karkur civarında Gharb Ovası ndan çıkan nehir, Etun (Zambakiye) köyü yakınlarından baģlayarak Türkiye-Suriye sınırını oluģturur. EĢrefli köyü yakınlarında ise tamamen Türkiye topraklarına girer. Amik Ovasında 10 km kuzeye doğru ilerledikten sonra bir yay çizerek güney güneybatıya dönen nehir, Samandağ yakınlarında Akdeniz e ulaģır. Suriye den doğup Türkiye de Akdeniz e dökülen 380 km uzunluğundaki ırmağın 92 km si Türkiye topraklarında akar (ÇalıĢkan,2005). Asi Nehri yıllık ortalama akımının 1950 den 2005 yılına kadar düzenli olarak azaldığı görülür. Küçük iģletmeler seklinde tekstil ve gıda sanayisi tesisleri bulunur. Bu tesislerin ihtiyacı olan su özellikle yaz aylarında Asi Nehri nde yeterli su olmadığından Karasu ve Afrin Çayları ile Amik Ovası yer altı sularından karģılanmaktadır. Amik Ovasında yer alan Amik Gölü, yılları arasında kurutularak ha tarım arazisi kazanılmıģtır. Yeni kazanılan tarım arazilerinde sulu tarım yapılmaya baģlanmıģ, buğday ve çeltik tarımı yapılan alanlar azalırken pamuk tarım alanlarında artıģ meydana gelmiģtir (Korkmaz, H., KarataĢ A., 2009). Asi Havzası haritası ġekil 15 ile gösterilmektedir. 19

23 ġekil 15. Asi Havza Haritası Asi nehrini besleyen kaynaklar; Afrin çayı, Karasu, MuratpaĢa, Cunba, B. Karaçay, K. Karaçay, Kavaslı ve Altınçaydır. Nehir sulama amaçlı kullanılmaktadır. Samandağ-Yayladağı köprüsü ve Demirköprü mevkiinde akım gözlem istasyonları mevcuttur (Hatay, ĠÇOM, 2011) Belirlenen Ġzleme Noktaları, Koordinatları Havzada belirlenen su kalitesi izleme noktaları Çizelge 4 ile gösterilmektedir. Çizelge 4. Asi Havzası Örnekleme Noktaları ĠL Hatay- Antakya Hatay- Antakya Hatay- Antakya Hatay- Antakya Hatay- Antakya Hatay- Antakya Hatay- Antakya ĠLÇE/ KÖY Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez Merkez NEHĠ R Asi Nehri Asi Nehri Afrin Çayı Karasu Çayı Asi Nehri Asi Nehri Asi Nehri KO LAB. D NO. H03 11/78 /206 H04 11/78 /207 H01 11/78 /204 H02 11/78 /205 H05 11/78 /208 H06 11/78 /209 H07 11/78 /210 MEVKĠĠ KOORDĠNAT RAKI M (m) ĠZLENĠMLER Suriye sınırı, Karakol N 36 13ʹ ,5 Suriye E ʹ. 323 kesiminde tarım Merkez öncesi, Alaaddin köprüsü Afrin çayı Karasu Çayı Karasu, Afrin, Asi birleģim sonrası Antakya merkez çıkıģı, evsel atık su arıtma tesisi çıkıģı, E9 karayolu üzeri, SubaĢı- Bostancık arası Denize dökülmeden önce N 36 15ʹ.253 E ʹ. 764 N ʹ.464 E ʹ.167 N 36 20ʹ.030 E ʹ. 349 N 36 13ʹ.010 E ʹ. 762 N 36 10ʹ.191 E ʹ. 804 N 36 04ʹ.441 E ʹ. 908 yaygın, 71,8 VahĢi depolama var, yerleģimler var. 75,3 Tarım yaygın. 78,3 Tarım yaygın. 66,6 Tarım yaygın, eski Amik ovası 60,3 Tarım yaygın. -4,5 VahĢi depolama yaygın. 20

24 4.3. Havzadan Ġzlenimler Havzada, zeytin, biber ve sebze tarımı yaygındır. Antakya Ġlinin altyapısı zayıf olmakla beraber güçlendirme çalıģmaları devam etmektedir. Geçen senelerde 1-2 kiģinin taģkın nedeniyle hayatını kaybettiği bildirilmiģtir. Özellikle yazın Asi nehrinden sulama amacıyla su çekilmektedir. Asi üzerinde baraj yapım çalıģmaları devam etmektedir. Antakya nın evsel atık su arıtma tesisi olmasına rağmen köylerin çoğunda evsel atık sular fosseptiklerde biriktirilmektedir. Havzada belli baģlı sorun olarak çöp sorunu, vahģi depolamalar olduğu gözlenmiģtir. Özellikle, Asi Nehrinin denize karıģtığı mevkii çöp deponi alanı olarak kullanılmaktadır. Çöpler geliģigüzel sahile atılmaktadır. Afrin çayı mevkiinde yaygın tarım ve hayvancılık faaliyeti gözlenmiģtir. Karasu, Afrin Asi birleģim sonrasında dericiler, tabakhane, mermer atıkları mevcuttur. Antakya evsel atık su arıtma tesisi randımanlı çalıģmaya yeni baģlamıģtır. Antakya da zeytinyağı fabrikalarının yaygın olduğu gözlenmiģtir (82 adet). 16 milyonun üzerinde zeytin ağacı mevcuttur. Havzada Yersele barajı mevcuttur ve baraja dereler aracılığı ile evsel atık su giriģleri olmaktadır. Suriye sınırına yeni bir baraj inģaa edileceği bildirilmiģtir. Düzenli depolama tesisi bulunmasına rağmen vahģi depolama devam etmektedir. OSB nin atık su arıtma tesisi mevcuttur. Çırçır fabrikaları yer yer gözlenmiģtir. Genelde narenciye, mevye sebze paketleme tesisleri bulunmaktadır. Sanayi Ġskenderun da yaygındır. Yağ ve küspe fabrikaları yaygındır. Amik Gölünün bulunduğu araziye havaalanı yapılmıģ, göçmen kuģlar alanı terk etmiģtir. Havaalanında göllenmeler mevcuttur. Merkeze yakın mermer ocakları, taģ ocakları molazlarını ve atıklarını geliģigüzel nehir kenarına boģaltmaktadır Havzadan Resimler Havzadan resimler aģağıda yer almaktadır. ġekil 16. Afrin Çayı ġekil 17. Karasu 21

25 ġekil 18. Asi Nehri, Antakya, Hatay 4.5. Su Kalitesi Ġzleme Sonuçları, Değerlendirme, GörüĢ ve Öneriler SÇD ye göre 3 gözetimsel (H3, H4, H7 ), 4 operasyonel nokta olarak düģünülebilir. SKKY Tablo 1 haricinde bölgede tarım yaygın olması bakımından toplam pestisit bakılabilir. Asi Nehri, Afrin ve Karasu Nehirlerinin su kalitesi SKKY Tablo 1 kriterleri ile karģılaģtırıldığında, A grubu parametreler olan fiziksel ve inorganik kimyasal parametrelerde genel olarak nehirlerin II. Sınıf su kalitesinde, sadece NO 2 -N parametresinde III. Sınıf su kalitesinde olduğu gözlenmiģtir. B grubu organik parametrelerde ise genel olarak II. Sınıf su kalitesinde iken TKN parametresinde III. Sınıf olmaktadır. C grubu inorganik parametrelerde I. Sınıf su kalitesindedir. Ağır metal içeriği oldukça düģüktür. D grubu bakteriyolojik parametrelerde ise fekal koliform gözlenmemiģ, toplam koliform ise II. Sınıf su kalitesinde gözlenmiģtir. Nehirlerde azot değerlerinin yüksek olması havzada tarımsal faaliyetlerin yaygın olmasından kaynaklanmaktadır. Özellikle tarımsal faaliyetlerin yaygın olduğu, H03, H04, H05 ve H06 istasyonlarında azot parametreleri artmıģtır. Bozunan bitkisel ve hayvansal atıklar, evsel atık 22

26 sular, tarımda kullanılan gübreler, endüstriyel atık sular, atmosferdeki azotun yıkanması yüzey ve yeraltı sularına nitrit sağlayan baģlıca kaynaklardır. Suda nitritin bulunuģu, organik kirlenme sonucu aktif biyolojik süreçlerin varlığını gösterir. Asi Nehri ve besleyen kolların 2011 yılı Mart ayı analiz sonuçları SKKY Tablo 1 kriterlerine göre değerlendirildiğinde su kalitesinin kirli su sınıfında olmadığı genel olarak iyi durumda olduğu görülebilmektedir. Ölçüm ve Ġzleme Daire BaĢkanlığımızca Asi Nehrinde 2005 yılı Ekim ayı ve 2007 yılı Ağustos ayında yapılan çalıģmalar karģılaģtırıldığında, Ç.O parametresinde, en düģük sonuçların 2007 Ağustos ayında elde edildiği, 2009 yılında ise Ç.O de artıģ olduğu gözlenmiģtir. Yazın Ç.O nin düģük olması, sıcaklığın artması ile oksijen gazının suda çözünürlüğünün azalmasından kaynaklanmaktadır. NH 4 -N parametresinde en yüksek değer 2007 yılı Ağustos ayında görülmüģtür. Yazın biyolojik aktivite artmaktadır yılında ise bu değer oldukça düģmüģtür ve 2007 yıllarında en yüksek NH 4 -N değerleri Asi Nehri Ģehir merkezi çıkıģında gözlenirken, 2009 yılında Asi Nehri Ģehir merkezi çıkıģında değerler düģmüģtür. NO 2 -N değerlerinin 2009 yılında düģtüğü gözlenirken, NO 3 -N değerlerinde ise az da olsa artıģ gözlenmiģtir. Toplam fosfor parametresinde en yüksek değerler 2007 yılı Ağustos ayında Asi Nehri Ģehir merkezi çıkıģında gözlenirken, 2009 yılında değerler düģmüģtür. KOĠ parametresinde en yüksek değerler 2007 yılı Ağustos ayında görülmüģtür yılına gelindiğinde KOĠ değerleri azalmıģtır. Ağır metal içeriği açısından ise yıllar arasında anlamlı bir değiģiklik gözlenmemiģ olup, Asi Nehri ve besleyen kolları ağır metal içeriği oldukça düģüktür. Antakya da zeytin tarımı oldukça yaygındır, yaklaģık 82 adet zeytinyağı fabrikası bulunmaktadır. Analiz sonuçları incelendiğinde, zeytinyağı atık sularında bulunan organik maddenin, bulanıklığın ve yağ konsantrasyonunun oldukça düģük olduğu görülmektedir. GeçmiĢ yılların analiz sonuçlarına bakıldığında KOĠ, Toplam fosfor, Amonyum gibi parametrelerde 2009 yılına gelindiğinde anlamlı düģüģler gözlenmiģtir. Bu durumun, Antakya evsel atık su arıtma tesisinin yapılması ve randımanlı çalıģmasından kaynaklandığı düģünülmektedir. Ayrıca, OSB nin atık su arıtma tesisi de mevcuttur. Genel değerlendirme yapabilmek için mevsimsel olarak numunelerin alınarak yıllık ortalama sonuçlara göre değerlendirmenin yapılması önemlidir. Çünkü numunelerin alındığı mevsim 23

27 ilkbahar mevsimi olması dolayısıyla biyolojik aktivitenin azalması sebebiyle kirlilik anlamlı bir Ģekilde görülememektedir. Yağmurların yağması ve karların erimesi, nehirlerde seyrelmeye neden olmuģtur. Debilerinin en yüksek olduğu dönemde numune alınmıģtır. Bu bakımdan yazın da numune alınması önem arz etmektedir. Havzada gözlenen en büyük sorun düzenli depolama tesisi bulunmasına rağmen vahģi depolamaların devam etmesidir. Özellikle, Asi Nehrinin denize karıģtığı mevkii çöp deponi alanı olarak kullanılmaktadır. Bu bölgenin rehabilite edilmesinin gerekli olduğu düģünülmektedir. 5. YEġĠLIRMAK HAVZASI HAVZA ADI : YEġĠLIRMAK HAVZASI/ YEġĠLIRMAK NEHRĠ ÇALIġMANIN KAPSAMI : YeĢilırmak Havzasında; 2011 Su Kalitesi Ġzleme Planı kapsamında, YeĢilırmak Nehri ve besleyen kollarda, izleme noktaları koordinat belirleme çalıģması yapmak. BULUNDUĞU ĠL : GĠRESUN, SĠVAS, TOKAT, AMASYA, ÇORUM, SAMSUN NEHĠR UZUNLUĞU : 519 km ÇALIġMA TARĠHĠ : ALINAN NUMUNE SAYISI : Toplam 21 adet numune alınmıģtır. Bunlardan 12 adedi YeĢilırmak üzerinden alınmıģ olup, 9 adedi yan kollarından alınmıģtır. 5.1 Havzaya Genel BakıĢ YaklaĢık olarak 519 km uzunluktaki YeĢilırmak Koyulhisar ile Zara arasında Köse, Tekeli, Asma, Dumanlı Dağlarından inen derelerle geliģir. Batıya doğru akarak Tokat tan geçer, Pazar yakınında Kozova düzlüğünü sulayıp kuzeye yönelir. Turhal dan sonra tekrar batıya iner. Çekerek Suyu ile birleģir, yeniden kuzeye doğru akarak Amasya ya varır. Burada biraz kuzeyde Tersakan Çayı ile birleģir. Doğuya döner. Erbaa nın kuzey batısında en önemli kolu olan Kelkit Çayı ile birleģir. Sarp Canik Dağları arasında yol alır kuzeye yönelir. Dağlar arasından çıkıp ÇarĢamba da beģli deltasını yayar. Civa Burnunda Karadeniz e dökülür. YeĢilırmak nehrinin 3 önemli kolu bulunmaktadır. Bunlar Tersakan Çayı, Kelkit Çayı ve Çekerek Irmağı dır. YeĢilırmak havzası haritası Ģekil 19 ile gösterilmektedir. 24

28 ġekil 19. YeĢilırmak Havza Haritası Kelkit Çayı (400 km), GümüĢhane-Erzincan arasındaki dağlardan inen derelerin birleģmesiyle doğar. GümüĢhane Dağları arasında doğudan batıya yol alır. Kelkit den ġebinkarahisar ve Koyulhisar yakınlarından Niksar dan geçer, Erbaa Ovasında YeĢilırmak a katılır. Kılıçkaya Barajı, Çamlıgöze Barajları, Koyulhisar HES, ReĢadiye HES, Akıncı HES, Köklüce HES bulunmaktadır. Çekerek Çayı (200 km), Çamlıbel Dağlarından doğar. Artovayı kat ederek önce güneybatıya sonra kuzeydoğuya doğru akar. Mecitözü Deresini alarak Amasya nın 15 km güneyinde YeĢilırmak a karıģır. Tersakan Çayı (100 km) ise, Samsun un Ladik Ġlçesi nin doğusundaki 1925 m yükseklikteki Akdağ dan doğar. YeĢilırmak ın aksi yönünde bir yay çizerek havzadan geçer. Ladik Gölü nün fazla suyunu alarak Amasya Ġli içerisinde YeĢilırmak la birleģir. Ladik Gölü çıkıģında regülatör, Suluova yakınlarında Yedikır Barajı bulunmaktadır. YeĢilırmak Havzasında, Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi, Karadenizde Tarımsal Kirliliğin Azaltılması (GEF) Projesi, YeĢilırmak Havza GeliĢim Projesi, YeĢilırmağı Kirleten Derinçay ın Kirliliğini Önleme Projesi, Tersakan Havzası Entegre Koruma Eylem Planı, YeĢilırmak Havzası Entegre Su Kaynakları Yönetimi Projesi (DABLAS) (ÇOB,2011) yürütülmüģtür Belirlenen Ġzleme Noktaları, Koordinatları Havzada belirlenen su kalitesi izleme noktaları Çizelge 5 ile gösterilmektedir. 25

29 Çizelge 5. YeĢilırmak Havzası Örnekleme Noktaları ĠL ĠLÇE/KÖY NEHĠR KOD LAB. NO. Samsun ÇarĢamba/ YeĢilırmak S3 11/78 Hacık Çay /277 Köyü Samsun Ardıç Köyü YeĢilırmak S1 11/78 /275 Samsun Akçay YeĢilırmak S2 11/78 /276 Giresun Kaledere Köyü Kelkit G1 11/78 /274 Sivas YeĢilırmak Si1 11/78 /270 Sivas Sugözü Kelkit Si2 11/78 /271 Sivas DoğanĢar YeĢilırmak Si3 11/78 /272 Sivas YeĢilırmak Si4 11/78 /273 Tokat Merkez YeĢilırmak T1 11/78 /265 Tokat Turhal YeĢilırmak T2 11/78 /266 MEVKĠĠ KOORDĠNAT RAKIM (m) ĠZLENĠMLER Denize N ,5 ÇarĢamba Ġlçe dökülmeden E deģarjdan 5 km 20 km önce sonrası olarak belirlenmiģtir. Samsun giriģ, N ,8 Hasan Uğurlu Ardıçköyü E Barajından 10 km TaĢovadan sonrası. Yayın geliyor. balığı mevcut. Suat Uğurlu N ,7 Suat Uğurlu Baraj sonrası, E Barajı ve Kumköy Ayvacık a 15 regülatörü km, DSĠ servis arasında. yolu. Giresun giriģ, GümüĢhane çıkıģ. Kılıçkaya baraj çıkıģı, 2 km sonrası Tokat sınırı, Sugözü 1 köprüsü YeĢilırmak doğuģ, membaa, DoğanĢar Hasa mevkii, Göktarla geçidi. 4 kol birleģiyor, Kozlu köprüsü, DSĠ istasyonu Tokat ġehir merkezi giriģi Tokat Turhal giriģi N E N E N E N E N E N E N E Nisan ayı olmasına rağmen kar yağıģı gözlendi , DoğanĢar Ġlçesinde Tekeli Dağından YeĢilırmak nehri doğmaktadır. Baskı unsuru bulunmamaktadır Tokat YeĢilırmak T3 11/78 /267 Tokat Erbaa YeĢilırmak T4 11/78 /268 Tokat YeĢilyurt Çekerek T5 11/78 /269 Turhal ve Tokat çıkıģ, Kumçay birleģtikten sonra, Amasya giriģ Kelkit çayı birleģim sonrası, Kaleköy mevkii Çekerek çayı membaa, N E N E N E Dasya Çayı geliyor (hayvan çiflikleri ve taģ ocakları mevcut). Dasya çayına taģ ocağı ve beton santrali evsel katı atığı bırakılmıģtır. 186,

30 Amasya Gözdek Köyü Çekerek AMS 1 Amasya Suluova Tersakan AMS 2 Amasya Çeltek Tersakan AMS 3 11/78 /281 11/78 /282 11/78 /283 Ekinli köprüsü, YeĢilyurt Değirmen yanı, Çorum çayı karıģım sonrası, YeĢilırmak ile birleģmeden önce. YeĢilırmak birleģim öncesi 100 m Tersakan Irmağı, membaa, Çeltek mevkii, regülatör öncesi N E N E N E Soğan, Ayçiçek ve pancar tarımı yaygın, sanayi yok, nadir don olayı görülüyor, baskı unsuru yok. 380 Kanalizasyon deģarjı gözlenmiģtir. Suluova beldesi tarafından hayvansal atıklar direk Tersakan a veriliyor. 534 Çeltek kömür madeni mevcut. Amasya YeĢilyenice YeĢilırmak AMS 4 Amasya YeĢilırmak AMS 5 11/78 /284 11/78 /285 Zana Köprüsü, Amasya mücavir alan çıkıģı, Özmaya fabrikası çıkıģından 6-7 km sonrası Amasya il sınırı çıkıģı N E N E YerleĢim yok 205 YerleĢim yok. Çorum SarmaĢa Köyü Çorum Çayı (Derinçay) Ç1 11/78 /278 Çorum çayı (Derinçay) menbaa N E Buğday, Ģekerpancarı, soğan, çeltik tarımı yaygın, kuraklık yok, don olayı görülüyor. YerleĢim ve sanayi yok Çorum Cemilbey Çorum Çayı Çorum Mecitözü/ Totali Köyü) Çorum Çayı (Derinçay) Ç2 11/78 /279 Ç3 11/78 /280 Amasya yol ayrımı Sarılık köprüsü ġeyhoğlu köprüsü, EĠEĠ istasyonu, Çorum çıkıģı N E N E Derinçay, kağıt, Ģeker ve un fabrikası karıģım sonrası. Fabrikaların deģarjı ile debi artmıģtır

31 5.3. Havzadan Ġzlenimler Samsun ÇarĢamba ilçesinin kanalizasyon sistemi bulunmamakta, YeĢilırmak a deģarj edilmektedir. Asarcık ilçesinin kanalizasyonu içme suyu havzası olan Çakmak Barajı na deģarj edilmektedir. Samsun içme suyunun buradan karģılandığı ĠÇOM tarafından belirtilmiģtir. ĠÇOM Ladik Gölünün de değerlendirmeye alınmasını talep etmektedirler. ÇarĢamba- Bafra Ovasında her türlü sebze ve meyve yetiģtiriciliği mevcuttur. Kavak ilçesinde düģük kapasiteli bir OSB mevcuttur Giresun Çamoluk ilçesi kanalizasyonu direk deģarj edilmektedir. 2 ay içinde arıtma tesisinin bitmesi öngörülmektedir. ġ.karahisar da arıtma tesisi sadece bir mahallede mevcut olup dereye deģarj olmaktadır. Alucra ilçesi Dünya Bankasından aldığı hibe ile tüm alt yapıyı yenilemeyi planlamaktadır. Alucra Çayı ve Kelkit Çayı Sivas a girmeden Kılıçkaya Barajında birleģmektedir. Alucra ilçesinde Çinko-krom zenginleģtirme tesisi ince bir dere vasıtası ile atıklarını direk baraja deģarj etmektedir. Yöre halkının desteği ile gece yarısı kaçak deģarj yapan tesisler tespit edilmektedir. Çamoluk ilçesi nüfusu (2000 kiģi) düģük olduğu için göz ardı edilebilecek oranlarda kirlilik getireceği kanaatine varılmıģtır. Bu yüzden tek noktadan numune alınmıģtır. ġebinkarahisar a Nisan ayında gidilmesine rağmen kar yağıģı, yoğun sis gözlenmiģtir. Gece yola çıkılması tehlike oluģturmaktadır, Eğri Bel denilen yerde dikkatli gitmek gerekmektedir. Burada 2 yol bulunmaktadır kamyonlar genelde uzun ve biraz daha az tehlikeli yolu tercih etmelidir. Yine bu mevkide baģı görünmeyen uzun, ulu ağaçlar vardır. Belki Giresun dan alınan bu numune noktası için Giresun dan değil de komģu illerden; Erzincan veya GümüĢhane tarafından; giriģ yapılarak gidilebilir. Ġçme suyu genelde kaynaklardan elde edilirken, sahil kesimlerinde dere yataklarından elde edilmektedir. ġebinkarahisar ilçesinin 60lı yıllarda il olduğu bilgisi verilmiģtir. Bölgede ceviz, dut, arpa ve buğday yetiģtirilmektedir. Kelkit çayında sık aralıklarla HES ler gözlenmiģtir. Derelerin kardeģliği platformu ve halkın direnmesiyle Bulancak ta 8 adet HES inģası durdurulmuģtur. En çok Ģirketlerin hafriyatlarını dere kenarlarına bırakmalarından Ģikayetler mevcuttur Sivas Giresun da bulunan Alucra Çayı Kılıçkaya Barajına dökülmektedir. Giresun da bulunan çinkokrom zenginleģtirme tesisi dere aracılığıyla baraja dökülmektedir. Si3 noktasında DoğanĢar 28

32 Ġlçesinde YeĢilırmak nehri doğmaktadır. Söz konusu nokta Tekeli Dağından gelmektedir ve baskı unsuru bulunmamaktadır. Tekeli dağından gelen kol, Kösedağ dan gelen kol, ġerefiye den (Küçükçay) gelen kol ve Dipsiz Gölden gelen kollar birleģerek nehri oluģturmaktadır. Bu kolların birleģtiği noktadan (Si4) numune alınmıģtır. Buraya ayrıca belediye atıkları deģarj edilmektedir. Derelere çok sayıda HES kurulmuģtur. Bölgede tarım faaliyetleri sınırlı olup, hayvancılık yaygındır Tokat Turhal çıkıģında antimon tesisi mevcuttur. Dasya çayına taģ ocağı ve beton santrali evsel katı atığı bırakılmıģtır. Tokat Kaz Gölü sulak alandır. Hayvancılık, tarım, endüstriyel faaliyetler (tekstil ve gıda ağırlıklı; Dimes, Bolca salça gibi) söz konusudur. Ġçme suyu kuyu suyu ve kaynaktan elde edilmektedir Amasya Amasya nın ilçelerinde ve merkezde evsel atıksu arıtma tesisi bulunmamaktadır. Evsel atıksular akarsulara karıģmaktadır. Çekerek den su çekimi yapılmaktadır. Ġçme suyu Akdağ dan temin edilmektedir. Çok sayıda taģ ocağı mevcuttur. HES çalıģmaları yaygındır. Maya fabrikası mevcut olup atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. Bölgede herhangi bir kirlilik kaynağı bulunmamaktadır. Çekerek ırmağına baskı sadece Çorum Çayı ile olmaktadır. Çorum Çayı nın çok fazla kirlilik getirdiği ĠÇOM tarafından belirtilmekte, özellikle Ģeker fabrikası atıklarını taģıdığı vurgulanmaktadır. Tersakan ırmağı Ladik Gölü nden doğmaktadır. Suluova da evlerin kanalizasyonu ile hayvan atıkları kanallar vasıtasıyla Tersakan a verilmektedir Çorum Bölgede çok sayıda tesis mevcuttur (55 tane büyük sanayi olmak üzere toplam 117 tesis). Bunlar; döküm tesisleri, kum-çakıl ocakları, tavukçuluk, yem fabrikaları, kağıt fabrikası, Ģeker fabrikası, gıda, medikal, otomotiv, un fabrikası, çimento fabrikası, organik gübre tesisleridir. Sanayilerin arıtma tesisleri mevcuttur. Hayvancılık yaygındır. Çorum evsel atıksu arıtma tesisi mevcuttur yılında tavukçuluk atıkları toplanıp, elektrik üretecek ton kapasiteli tesis yapılması planlanmaktadır. Derinçayı en fazla Ģeker fabrikasının kirlettiği ĠÇOM tarafından belirtilmekte olup, arıtma tesisinin kurularak 2 senedir iģletilmesi ile artık çayı kirletmediği vurgulanmıģtır. VahĢi depolamaya yer yer rastlanmıģtır, düzenli depolama tesisi ihale aģamasındadır. Dere kenarına soğanların atıldığı gözlenmiģtir. 29

33 5.4. Havzadan Resimler Havzadan resimler aģağıda yer almaktadır. ġekil 20. YeĢilırmak Nehri, Samsun ġekil 21. YeĢilırmak Nehri, Samsun ġekil 22. YeĢilırmak Nehri, Giresun 30

34 ġekil 23. YeĢilırmak Nehri, Giresun ġekil 24. YeĢilırmak Nehri, Sivas ġekil 25. YeĢilırmak Nehri, Tokat ġekil 26. YeĢilırmak Nehri, Amasya 31

35 ġekil 26. YeĢilırmak Nehri, Amasya ġekil 27. YeĢilırmak Nehri, Çorum 5.5. Su Kalitesi Ġzleme Sonuçları, Değerlendirme, GörüĢ ve Öneriler SÇD ye göre 5 gözetimsel (S3, S1, S2, Si1, T1 ), 16 operasyonel nokta olarak düģünülebilir. Su kalitesi sonuçlarına bakıldığında havzadaki akarsuların daha çok azot (amonyum, nitrit, nitrat, TKN), fosfor MBAS ve toplam koliform açısından II. Sınıf su kalitesinde olduğu görülürken, genel olarak temiz olduğu söylenebilir. YeĢilırmak Havzası, Sivas, Samsun ve Giresun Ġllerinde temizken, Tokat, Amasya ve Çorum illerinde kirlenmektedir. Ç.O, sülfat, azot bileģikleri, MBAS, toplam fosfor ve klorür açısından en kirli nokta Çorum ilinde Ç2 noktası olan Derinçay olarak görülmüģtür. Bu nokta kağıt, Ģeker ve un fabrikası karıģım sonrasıdır. Fabrikaların deģarjı kirliliği arttırmıģtır. Kirliliğin arttığı diğer noktalar ise Ç.O nun düģtüğü AMS2, AMS3 ve Ç3 noktaları olmuģtur. Bu noktalar sırasıyla; kanalizasyon deģarjı gözlenen, Suluova beldesi tarafından hayvansal atıklar direk verildiği Tersakan Irmağı ve Derimçay Çorum çıkıģıdır. Tokat da demir parametresinde artıģ olduğu gözlenmiģtir. SKKY Tablo 1 haricinde bölgede tarım yaygın olması bakımından toplam pestisit bakılabilir. 32

36 Genel değerlendirme yapabilmek için mevsimsel olarak numunelerin alınarak yıllık ortalama sonuçlara göre değerlendirmenin yapılması önemlidir. Numunelerin alındığı mevsim ilkbahar olması, dolayısıyla biyolojik aktivitenin azalması sebebiyle kirlilik anlamlı bir Ģekilde görülememektedir. Oldukça kirli olduğu ĠÇOM tarafından vurgulanan Tersakan Irmağı nın bile gözle görülebilir Ģekilde temiz olduğu gözlenmiģtir. Bu bakımdan yazın da numune alınması önem arz etmektedir. 6. KUZEY EGE HAVZASI HAVZA ADI ÇALIġMANIN KAPSAMI : KUZEY EGE HAVZASI, BAKIRÇAY NEHRĠ : 2011 Su Kalitesi Ġzleme Planı kapsamında, Bakırçay Nehrinde izleme noktaları koordinat belirleme çalıģması yapmak. : MANĠSA, ĠZMĠR : 120 km BULUNDUĞU ĠL NEHĠR UZUNLUĞU ÇALIġMA TARĠHĠ : ALINAN NUMUNE SAYISI : Toplam 8 adet numune alınmıģtır. 6.1 Havzaya Genel BakıĢ Kuzey Ege Havzası nın en önemli alt havzalarından birini Bakırçay Nehri oluģturmaktadır. Kocadağ eteklerinden doğan Gelenbe Deresi nin Karakurt boğazından geçerek Kırkağaç Ovası na girmesiyle birlikte Bakırçay adını alan nehrin uzunluğu yaklaģık 120 km dir. Madra ve Yunt Dağları nda çıkan irili ufaklı pek çok kolla beslenen Bakırçay ın belli kaynakları akıģ yönüne doğru Gelenbe, Aksu, Yağcıllı, MenteĢe, Ilıca, Karadere, Kırkgeçit, GümüĢ, Kestel, Bergama, Sınır, Boğazasar ve Sarıazmak dereleridir. En önemli kolu olan Yağcılar Çayı ile Kınık civarında birleģen Bakırçay, Bergama Yakınlarından geçerek Çandarlı Ġlçesi yakınlarından Ege Denizi ne dökülür. Ġlkçağda Bakırçay ın Bergama yakınlarında denize döküldüğü tahmin edilmekle birlikte, oluģan alüvyonlar sonucu zamanla nehir yatağının dolmasıyla birlikte Dikili yakınından Ege ye ulaģtığı saptanmıģtır. Günümüzde Boğazasar Çayı önünün tıkanmasıyla birlikte Bakırçay, Çandarlı dan denize dökülmektedir. Çayın akıģı düzensizdir. Kuzey Ege haritası Ģekil 28 ile gösterilmektedir. Kuzey Ege Havzası nın en önemli akarsularından olan Bakırçay Nehri; geçtiği yerleģim birimlerinde sağlıklı bir atıksu altyapı sisteminin bulunmaması, oluģan evsel atıksuların arıtılmadan nehrin kollarına verilmesi sebebiyle yoğun bir evsel kirlilik baskısı altındadır. 33

37 ġekil 28. Kuzey Ege Havza Haritası Kuzey Ege Havzası nın önemli bir alt havzası olan Bakırçay Havzası nda çevresel kirlilik açısından önem arz eden endüstriyel faaliyetlerden birisi, Manisa nın Soma ilçesinde yer alan kömür madenciliğidir. Ġlçede Türkiye Kömür iģletmeleri Kurumu na bağlı Ege Linyitleri ĠĢletmesi Müdürlüğü ile irili ufaklı birçok özel maden iģletmesi yer almaktadır (ÇOB, 2010) Belirlenen Ġzleme Noktaları, Koordinatları Bakırçay üzerinde belirlenen su kalitesi izleme noktaları Çizelge 6 ile gösterilmektedir. Çizelge 6. Bakırçay Nehri Örnekleme Noktaları ĠL ĠLÇE/K ÖY NEHĠR KOD LAB. NO. MEVKĠĠ KOORDĠNAT RAKIM (m) Manisa Kırkağaç Kocaçay BÇ01 11/75/516 Manisa-Balıkesir N 39 15ʹ D565 yolu üzeri, Bakırçay memba E ʹ Manisa Kırkağaç Bakırçay BÇ02 11/75/517 Bakırçay, Soma giriģi N 39 10ʹ.39,6 138 E ʹ Manisa Soma Bakırçay BÇ03 11/75/518 Bakırçay köprüsü, N ʹ Soma çıkıģı E ʹ.0.03 Ġzmir Kınık Bakırçay BÇ04 11/75/519 Karadere birleģim öncesi, Bakırçay, Ġzmir giriģ, Manisa çıkıģ N ʹ.55.7 E ʹ ,3 Ġzmir Kınık Bakırçay BÇ05 11/75/520 Karadere birleģim sonrası, Kınık çıkıģı, Bergama öncesi Ġzmir Bergama Bakırçay BÇ06 11/75/521 Sindel yolu köprüsü, Bergama ortası, Bergama deresi birleģim sonrası Ġzmir Bergama Bakırçay BÇ07 11/75/522 Bergama çıkıģı, Eğrigöl köyü Ġzmir Dikili Bakırçay BÇ08 11/75/523 Çandarlı Bakırçay köprüsü, denize dökülmeden önce N ʹ.32.6 E ʹ N ʹ.56.3 E027 12ʹ N ʹ.12.4 E027 06ʹ.39.4 N ʹ.21.8 E027 00ʹ

38 6.3. Havzadan Ġzlenimler Havzada, zeytin, sebze ve meyve tarımı yaygındır. Bergama da taģ ocakları ve salça fabrikaları bulunmaktadır. Manisa Soma da Termik Santral yer almaktadır. Manisa da kömür ocakları çok fazla bulunmaktadır. BÇ03 de Lavar tesisleri mevcuttur, toprak kara renkli, su oldukça kötü kokmaktadır. Suya Ģlam (çamur) karıģtığı gözlenmektedir. Yağcılı deresinden karıģım olmamaktadır Havzadan Resimler Bakırçaydan resimler aģağıda yer almaktadır. ġekil 29. Bakırçay Nehri, Manisa ve Ġzmir 6.5. Su Kalitesi Ġzleme Sonuçları, Değerlendirme, GörüĢ ve Öneriler SÇD ye göre 4 gözetimsel (BÇ01, BÇ02, BÇ04, BÇ08 ), 4 operasyonel nokta olarak düģünülebilir. SKKY Tablo 1 haricinde bölgede tarım yaygın olması bakımından toplam pestisit bakılabilir. SÇD nin atıf yaptığı, Öncelikli Maddeler Direktifi ve Tehlikeli Maddeler Direktifinde yer alan parametrelerin de analizi gerçekleģtirilebilir. Su kalitesi sonuçlarına bakıldığında Bakırçayın daha çok azot, fosfor, MBAS ve toplam koliform açısından yüksek 35

39 değerlerde olduğu, genellikle III.sınıf su kalitesinde bazı yerlerde ise IV. Sınıf su kalitesinde olduğu gürülmektedir. Akarsuda Ç.O seviyesi kritik seviyelere düģmektedir. Ç.O nun 3,66 mg/l olarak ölçülerek en düģük olduğu nokta, BÇ02 Bakırçay-Soma giriģi olarak tespit edilmiģtir. Bu noktada azot ve fosfor parametreleri de yüksek değerlerde ölçülmüģtür. Toplam koliform değeri ise EMS/100 ml yi aģmıģtır. BÇ07, Bergama çıkıģı olarak tespit edilmiģtir. Genel değerlendirme yapabilmek için mevsimsel olarak numunelerin alınarak yıllık ortalama sonuçlara göre değerlendirmenin yapılması önemlidir. 7. KÜÇÜK MENDERES HAVZASI HAVZA ADI : KÜÇÜK MENDERES HAVZASI, KÜÇÜK MENDERES NEHRĠ ÇALIġMANIN KAPSAMI : 2011 Su Kalitesi Ġzleme Planı kapsamında, Küçük Menderes Nehrinde, izleme noktaları koordinat belirleme çalıģması yapmak. BULUNDUĞU ĠL : ĠZMĠR NEHĠR UZUNLUĞU : 129 km ÇALIġMA TARĠHĠ : ALINAN NUMUNE : Toplam 5 adet numune alınmıģtır. SAYISI 7.1 Havzaya Genel BakıĢ Küçük Menderes Havzası, Türkiye nin batısında Gediz ve Büyük Menderes Havzaları arasında sularını Küçük Menderes Nehri ve diğer akarsularla Ege Denizi ne boģaltan alanı kapsamaktadır. Havza alanı yaklaģık ha olup, Türkiye nin yüzölçümünün %0,9 unu kapsamaktadır. Küçük Menderes Havzası haritası Ģekil 30 ile gösterilmektedir. ġekil 30. Küçük Menderes Havza Haritası 36

40 Küçük Menderes Nehri, Ege Denizi ne ulaģıncaya dek yaklaģık 129 km lik yol kat eder. Havzanın doğusunda Bozdağ, Karadağ ve Gediktepeler den akan derelerden beslenen ve Kiraz ovasından baģlayan Küçük Menderes Nehri, kuzey-güney yönünde aktıktan sonra Beydağ ilçesinden itibaren doğu-batı istikametinde ilerleyip, ÖdemiĢ Ovasını kat eder ve Torbalı nın doğusuna kadar akar. Buradan tekrar kuzey güney istikametinde Belevi Boğazından Selçuk Ovası na kavuģur ve doğu-batı istikametinde aktıktan sonra Pamucak ta, Ege Denizi nde delta oluģturarak dökülür. Nehir kıģın kabarır ve sağanak yağıģlar olduğunda, özellikle delta alanı üzerinde yatağından taģarak, geçici bataklıklar oluģturur. Yazın ise sular çok azalır, özellikle kendisini besleyen küçük kollar tamamen kurur (ÇOB, 2010) Belirlenen Ġzleme Noktaları, Koordinatları Küçük Menderes üzerinde belirlenen su kalitesi izleme noktaları Çizelge 7 ile gösterilmektedir. Çizelge 7. Küçük Menderes Nehri Örnekleme Noktaları ĠL ĠLÇE/ KÖY NEHĠR KOD LAB. NO. MEVKĠĠ KOORDĠNAT RAKIM (m) Ġzmir Kiraz KeleĢ Çayı KM01 11/75/524 Hisar köyü N 38 14ʹ mevkii, K. Menderes membaa E ʹ.16.2 Ġzmir Beydağ K.Menderes KM02 11/75/525 Beydağ baraj sonrası, K.Menderes köprüsü, K. Menderes membaa N 38 06ʹ.11.2 E ʹ Ġzmir Tire K.Menderes KM03 11/75/526 ÖdemiĢ Tire Yolu üzeri, K. Menderes köprüsü Ġzmir Selçuk K.Menderes KM04 11/75/527 Belevi, Selçuk öncesi D550 Ġzmir-Aydın yolu, köprü altı Ġzmir Selçuk K.Menderes KM05 11/75/528 Selçuk sonrası, denize dökülmeden önce, Pamucak mevkii, denize 4 km kala N 38 08ʹ.24.3 E ʹ.58.4 N 38 01ʹ.30.6 E ʹ.28.7 N 37 57ʹ.45.5 E ʹ.34 53,4 9,5 10, Havzadan Ġzlenimler Havzada, zeytin, meyve ve sebze tarımı yaygındır. Küçük Menderes nehrinin membası olan Kiraz ilçesinde, AAT mevcut olup, yeterli değildir. Siyah ve kötü kokulu atık su KeleĢ çayı ile Beydağ baraj öncesi K. Menderese karıģmaktadır. Beydağ dan sonra Küçük Menderes nehri 37

41 baģlamıģ olup, memba olarak baraj sonrasının alınmasının daha uygun olduğu düģünülmektedir. Selçuk ilçesinin evsel atık suları için doğal arıtması mevcuttur. Havzada genel olarak tarımsal faaliyet yaygın olduğundan pestisit kullanımı mevcuttur. Torbalıdan gelen Fetrek Çayı (ViĢneli deresi) Torbalının ağır sanayi (Deri, 4 adet Tekstil fabrikaları) atıklarını taģımaktadır. KM03 nolu noktada Ç.O 0,23 mg/l olarak ölçülmüģ olup, bu atıkların taģındığını göstermektedir. Bu noktada ağır koku ve siyah renk dikkat çekici olmuģtur. Bölgede Tire ve Beydağ ilçelerinin arıtma tesisleri mevcut değildir. KM02 nolu nokta ağır koku ve düģük Ç.O ile bunu göstermektedir. Havzada özellikle zeytincilik sanayiden gelen karasu ve mandracılık ve süt ürünleri iģlemeden gelen peynir altı suyu en büyük problemi teģkil etmektedir. Tire de kağıt iģleme fabrikası mevcut olup, atıksuları toprak havuzda bekletilmektedir. Kuru derelerin oldukça fazla olduğu gözlenmiģtir Havzadan Resimler Havzadan resimler aģağıda yer almaktadır. ġekil 31. Küçük Menderes Nehri, Ġzmir 7.5. Su Kalitesi Ġzleme Sonuçları, Değerlendirme, GörüĢ ve Öneriler SÇD ye göre 3 gözetimsel (KM1, KM2, MK5 ), 2 operasyonel nokta olarak düģünülebilir. KM1 noktası iptal edilebilir. SKKY Tablo 1 haricinde bölgede tarım yaygın olması bakımından toplam 38

42 pestisit bakılabilir. Nehrin oldukça kirli olduğu görülmektedir. Ç.O seviyesi kritik seviyelere düģmüģtür. SÇD nin atıf yaptığı, Öncelikli Maddeler Direktifi ve Tehlikeli Maddeler Direktifinde yer alan parametrelerin de analizi gerçekleģtirilebilir. Su kalitesi sonuçlarına bakıldığında Küçük Menderesin azot bileģikleri, fosfor, MBAS, KOĠ ve toplam koliform açısından yüksek değerlerde olduğu görülmektedir. Ç.O nun 0,23 mg/l olarak ölçülerek en düģük olduğu nokta, KM04 Belevi, Selçuk öncesi D550 Ġzmir-Aydın yolu, köprü altı olarak tespit edilmiģtir. Bu noktaya Torbalı, Tire ve ÖdemiĢin evsel ve endüstriyel atık suları gelmektedir. Özellikle Torbalı da bulunan tekstil ve deri sanayi atıkları göze çarpmaktadır. Ç.O seviyesinin düģük olduğu diğer nokta ise 1,24 mg/l olarak tespit edilen KM03 ÖdemiĢ Tire Yolu üzeri, K. Menderes köprüsü olmuģtur. Küçük Menderes genel olarak IV. Sınıf su kalitesindedir. Genel değerlendirme yapabilmek için mevsimsel olarak numunelerin alınarak yıllık ortalama sonuçlara göre değerlendirmenin yapılması önemlidir. 8. KIZILIRMAK HAVZASI HAVZA ADI ÇALIġMANIN KAPSAMI BULUNDUĞU ĠL : KIZILIRMAK HAVZASI, KIZILIRMAK NEHRĠ : 2011 Su Kalitesi Ġzleme Planı kapsamında, Kızılırmak Nehrinde ve yan kollarında izleme noktaları koordinat belirleme çalıģması yapmak. : SĠVAS, KAYSERĠ, NEVġEHĠR, KIRġEHĠR, KIRIKKALE, ANKARA, AKSARAY, ÇANKIRI, ÇORUM, SAMSUN : 1355 km NEHĠR UZUNLUĞU ÇALIġMA TARĠHĠ : ALINAN NUMUNE SAYISI : Toplam 31 adet numune alınmıģtır. 8.1 Havzaya Genel BakıĢ Kızılırmak Nehri Türkiye topraklarından doğarak yine, Türkiye topraklarından denize dökülen en uzun akarsudur. Uzunluğu km dir. Deniz taģımacılığı için kullanılmaz. BaĢlıca kolları Delice Irmağı, Devrez ve Gökırmak tır. Yağmur ve kar sularıyla beslenen nehrin rejimi düzensizdir. Temmuz ve ġubat arasında düģük su düzeyinde akan nehir, Mart ayında hızla kabarmaya baģlar ve Nisan ayında en yüksek su düzeyine ulaģır. Ortalama debisi 184 m³/sn olan nehrin 20 yıllık gözlem süresince en az 18,4 m³/sn'ye ve en çok m³/sn'ye ulaģtığı tespit edilmiģtir. Kızılırmak Havzası haritası Ģekil 32 ile gösterilmektedir. 39

43 ġekil 32. Kızılırmak Havza Haritası Nehir üzerine 8 baraj yapılmıģtır. Bunlar Kayseri ilinde Sarıoğlan,Yemliha kasabasında kurulmuģ olan Yamula Barajı, Ankara yakınlarındaki Kesikköprü, Hirfanlı ve Kapulukaya barajları ile nehrin Bafra Ovası na kurulmuģ Altınkaya ve Derbent barajlarıdır. Nehir üzerine son olarak Obruk Barajı yapılarak 2007 yılı içerisinde su tutumuna baģlanılmıģtır Belirlenen Ġzleme Noktaları, Koordinatları Kızılırmak Havzasında belirlenen su kalitesi izleme noktaları Çizelge 8 ile gösterilmektedir. Çizelge 8. Kızılırmak Havzası Örnekleme Noktaları Nokta Adı N: E: Konum Rakım (m) 40 Mevkii KZN , ,4 Ana kol 1594 Ġmranlı Barajı, Kaynak KZN02Y , ,8 Yan kol 1330 Divriği yol ayrımı, Köprü üzerinden,acı çay ırmağı Kızılrmak N. karıģmadan 2km. öncesi KZN , ,2 Ana kol 1321 Zara çıkıģı, Acıçay Kızılırmak nehrine birleģtikten 5 km sonrası, Ekinli köyü köprüsü mevkii KZN04Y , ,9 Yan kol 1291 Hafik köprüsü üstü, Özen deresi KZN05Y , ,3 Yan kol 1291 Acısu, Kemis köprüsünü geçtikten sonra KZN06Y , ,0 Yan kol 1299 TavĢanlı Tabelası dönüģünden sonra, köprü üstünden KZN07Y , ,8 Yan kol 1265 Gödün Deresi Kaynağı, Jips li arazi, Yeraltından su sıcak biçimde çıkıyor. KZN , ,9 Ana kol 1255 Sivasın giriģi KZN09Y , ,5 Yan kol 1260 Fadlim-Fadil Irmağı, Köprü üstünden KZN10Y , ,6 Yan kol 1257 Tecel Irmağı, stronsiyum madeni sahası KZN , ,4 Ana kol 1129 Sivas ÇıkıĢ, Karaözü mevkii KZN12Y , ,4 Yan kol 978 Molu Regülatörü sonrası HES ÇıkıĢı,Karasu KZN , ,0 Ana kol 993 Yamula Barajı çıkıģı, Köprü üzerinden

44 KZN , ,4 Ana kol 985 Kayseri çıkıģ, tarihi Tekgöz Köprüsü üzerinden KZN , ,3 Ana kol 935 Avanos Mevkii, Bayram Hacılı Baraj öncesi, köprü üstünden KZN , ,6 Ana kol 862 Hirfanlı Barajı öncesi, Kesikköprü mevkii KZN , ,4 Ana kol 855 KırĢehir çıkıģ KZN , ,8 Ana kol 859 Kılıçözü deresi KZN , ,3 Anakol Köprüköy Mevkii, köprü üzeri KZN , ,6 Anakol 658 TüpraĢ Sonrası, Kırıkkale ÇıkıĢ KZN21Y , ,1 Yankol 655 Irmak kasabası çıkıģı-yazları Kuruyabiliyor. KZN , ,6 Yan kol 534 Delice Çayı KZN , ,0 Anakol 531 Delice Çayı Kızılırmak N.ne karıģtıktan 8 km. sonra, Sağpazar Köyü mevkii KZN , ,1 Ana kol 447 Oğuzlar yolu, obruk barajı çıkıģı, köprü üstünden KZN , ,4 Yankol 369 Devrez Çayı KZN , ,5 Anakol 313 Devrez Çayı Kızılırmak N. ne karıģtıktan sonra, Kargı mevkii.(20 km sonra) KZN , ,4 Anakol 196 Gökırmak Kızılırmağa karıģtıktan sonra, Altınkaya Barajı öncesi KZN28Y , ,7 Yankol 183 Gökırmak, Durağan kasabasından sonra KZN , ,9 Anakol 53 Derbent Barajı, Asar köyü köprü üstü KZN , ,6 Anakol 23 Derbent barajı sonrası, Boğazkaya köprüsü KZN , ,5 Anakol Deniz seviyesi Bafra Eski Köprüden sonra, Kızılırmak N. denize dökülmeden önce 8.3. Havzadan Ġzlenimler Kızılırmak nehri çalıģması boyunca, gözlemlenen en yoğun kirlilik Kayseri çıkıģı (aģağıda resimlerde görülmektedir) olarak tespit edilmiģtir. Ġl müdürlüğü personelinden alınan bilgiye göre, KASKĠ ve Serbest Bölge Atıksu Arıtma Tesisi deģarjı sonrası olan nokta KZN14 olarak kodlanmıģtır. Barajdan su gelmemesi sebebi ile, KZN noktalarında, göreve gidildiği tarihte balık ölümleri gözlenmiģtir Havzadan Resimler Havzadan resimler aģağıda yer almaktadır. 41

45 ġekil 33. Kızılırmak, denize dökülmeden önce, Samsun ġekil 34. Kızılırmak Memba, Sivas 42

46 ġekil 35. Kızılırmak Kayseri çıkıģı, KASKĠ sonrası yoğun kirlilik ġekil 36. Kızılırmak, Kayseri 9. BURDUR GÖLLERĠ HAVZASI HAVZA ADI : BURDUR GÖLLERĠ HAVZASI, BURDUR GÖLÜ, SALDA GÖLÜ, ACIGÖL ÇALIġMANIN KAPSAMI : 2011 Su Kalitesi Ġzleme Planı kapsamında, Burdur Gölü, Salda Gölü ve Acıgölde ve besleyen kollarında, izleme noktaları koordinat belirleme çalıģması yapmak. BULUNDUĞU ĠL : BURDUR, AFYONKARAHĠSAR, ISPARTA, DENĠZLĠ ÇALIġMA TARĠHĠ : ALINAN NUMUNE SAYISI : Burdur Gölünden 11, Salda Gölünden 7 ve Acıgölden 6 adet numune alınmıģtır. 9.1 Havzaya Genel BakıĢ Göller Bölgesi, Akdeniz Bölgesi'nin batısında Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan toplam km² alana sahip bölgedir. 43

47 Burdur Gölü Göller Bölgesi göllerinden Burdur ve Isparta illeri arasında yer alan bir göldür. Türkiye nin yedinci büyük gölü. Söğüt dağları ile Suludere-Yayladağ yükseklikleri arasında uzanan çöküntü havzasını iģgâl eden bir göldür. Oluk Ģeklinde bir biçimi olan Burdur Gölünün yüzölçümü 200 km 2 dir. Uzunluğu 34 km ve en geniģ yeri ise 9 km dir. Deniz seviyesinden yüksekliği 854 m, en derin yeri kapı geçidi önlerinde 110 metredir. Burdur Gölünün suyu tuzludur. Fakat tuzluluk nisbeti fazla değildir (binde 24). TeĢekkül târihi oldukça eskidir. Bir kapılı havza gölü olduğundan zamanla tuz birikimi olmuģtur. Bilhassa klorür nisbetinin fazlalığı gölün eskiliğini gösterir. Gölde en fazla bulunan tuz sodyum sülfattır. Bu yüzden balık yaģamaz. Gölün seviyesi kıģ sonunda ve ilkbahar baģında yükselmekte, yaz esnâsında alçalmaktadır. Bu iki devre arasında seviye farkı bâzı seneler bir metreyi bulmaktadır. Burdur Gölü, Söğüt Dağı ile Sulu Dere Yayla dağ kütleleri arasında kuzeydoğu güneybatı doğrultusunda uzanan oluk Ģeklindeki tektonik çöküntünün sularla dolması ile oluģmuģtur. Gölün batı kesimi boyunca uzanan fay hattı nedeniyle bu kısımda kıyı çizgisi çok dardır. Bu dar bölgelerde göl birden derinleģir. Gölün güney ve kuzeyinde ise alüvyonların birikmesi ile sazlarla kaplı ve delta oluģumu baģlamıģtır. Kapalı bir havuzda yer alan gölün akıntısı yoktur. Göl suyu oldukça tuzlu olup ülkemizin en derin göllerinden biridir. Derinlik bazı yerlerde 100 metreyi buluyor. Göl su seviyesinin son yıllardaki aģırı düģüģüne, gölü besleyen dere ve çaylar üzerinde yapılan barajlar ve son yıllardaki bölgede yaģanan aģırı kuraklığın neden olduğu sanılmaktadır. Göl üzerinde yapılan araģtırmalara göre besin maddeleri yönünden çok zengin olmadığı belirtilmektedir. Buna karģılık gölün yüze yakın kuģ türüne ve yaklaģık olarak 300 bine yakın su kuģunu barındırdığı tahmin edilmektedir. Göl ile prehistorik yerleģim yeri Kuruçay Höyüğü arasındaki uzaklık yaklaģık 7 km dir Acı Göl (Çardak Gölü) Afyonkarahisar ve Denizli il sınırları içerisinde bulunan ve Denizli nin en büyük gölünün genel yüzölçümü 41,5 km² dir. Bunun 20 km²'si Afyonkarahisar ilinin BaĢmakçı ve Dazkırı ilçeleri sınırları içerisinde bulunmaktadır. Derinliği ise 150 cm ile 210 cm arasında olan sıg bir göldür, yaz mevsiminde suyu azalır ve yer yer kurur. Göl suyu, çevresindeki dağların küçük derelerinden ve GemiĢ su kaynağından beslenmektedir. Denizden yüksekliği 842 m'dir. Ġsminden de anlaģılacağı gibi, canlı yaģamayan suyu acı olan gölden ihracaatı da yapılmakta olan sodyum sülfat üretilmektedir. Gölün doğusunda bulunan dağlarda yırtıcı kuģlar ile turna, yaban ördeği, yaban kazı ve flâmingo gibi göçmen kuģlar bulunmaktadır. Denizli nin Çardak ilçesinde bulunan 44

48 Acıgöl ülkemizin tek, dünyanın ise ikinci büyük ve temiz, doğal sodyum potansiyeline sahip kapalı bir havzasıdır. Burdur Gölleri Havzası haritası Ģekil 37 ile gösterilmektedir. ġekil 37. Burdur Gölleri Havza Haritası 9.2. Belirlenen Ġzleme Noktaları, Koordinatları Burdur Göller Havzasında belirlenen su kalitesi izleme noktaları Çizelge 9 ile gösterilmektedir. Çizelge 9. Burdur Göller Havzası Örnekleme Noktaları Nokta Adı N: E: Konum Mevkii BRG , ,6 Göl Burdur Gölü içerisinden BRG , ,5 Göl Burdur Gölü içerisinden BRG , ,0 Göl Burdur Gölü içerisinden BRG , ,0 Göl Burdur Gölü içerisinden BRG , ,8 Göl Burdur Gölü içerisinden BRG , ,2 Yan kol Özdere mevkii BRG , ,4 Yan kol Ulupınar Deresi BRG , ,5 Yan kol Buğdüz Çayı BRG , ,6 Yan kol BRG , ,3 Yan Kol Burdur Gölü- ġeker Plajı Mevkii BRG11 Yan kol Çerçin Çayı SLG , ,8 Göl Salda Gölü içerisinden SLG , ,8 Göl Salda Gölü içerisinden SLG , ,6 Göl Salda Gölü içerisinden SLG , ,8 Göl Salda Gölü içerisinden SLG , ,5, Yan kol Doğan baba köyü mevkii SLG , ,3 Yan kol SLG , ,8 Yan kol YeĢilova mevkii ACG , ,9 Yan kol GemiĢ mevkii ACG , ,7 Yan kol Akpınar Mevkii ACG , ,7 Yan kol KuĢ gözlemevi önü, sulak alan ACG , Göl Göl ortası içerisinden ACG Göl içerisinden ACG , ,6 Göl içerisi Alkim mevkii 45

49 9.3. Havzadan Resimler Havzadan resimler aģağıda yer almaktadır. ġekil 38. Burdur Gölleri 46

50 9.4. Değerlendirme, GörüĢ ve Öneriler Burdur gölünde batan tekneyi 3 araç zor çıkarabilmiģtir (resimlerde görülmektedir). Kum zemin çok yumuģak olduğu için tekneyi indirebilecek sertlikte zemin bulunması oldukça güç olmuģtur. Salda Gölünde bulunan tekne indirme rampası, tekneyi indirmeyi oldukça kolaylaģtırmıģtır. Su kalitesi izleme çalıģmaları kapsamında havzalarda gidilen göllerde iki tür sıkıntı yaģanmıģtır: 1) Balıkçılık yapılmayan göllerde çoğu kez kiralanacak tekne bulunamamıģtır, il tarım müdürlüklerinin tekneleri çalıģmalarda kullanılmıģtır. Jandarma Bot komutanlığının teknelerini kullanmak için ise ilave protokoller gerekmektedir. 2) Tekne olsa bile, gölün kenarına yanaģıp tekneyi indirecek rampa Ģeklinde platform olmadığı için tekne ve o nu getiren araç çoğu kez kumlara gömüldüğünden, batan tekne zorlukla çıkarılmıģtır. Bakanlığımızın; göllerde yaģanabilecek kazalarda, ani balık ölümlerinde, suya karıģabilen maddelerin anlık tespitinde göllere inip müdahele edebilmek, numune alabilmek için çoğu kez tekne olsa bile yanaģmak, tekneyi suya indirmek mümkün olmamaktadır. Su kalitesi izleme çalıģmalarımızda yaģadığımız tecrübelerde bu durum açıkça tespit edilmiģtir. Salda gölünde, Burdur il Müdürlüğümüzün yaptırmıģ olduğu (resimlerde görülmektedir) rampa Ģeklinde tekne indirme platformundan, ülkemizdeki tüm göllerimizde olması, Çevre ve Orman Bakanlığı olarak göllerimizde çalıģabilmemiz açısından önem arz etmektedir 10. BATI AKDENĠZ HAVZASI HAVZA ADI ÇALIġMANIN KAPSAMI : BATI AKDENĠZ HAVZASI, KÖYCEĞĠZ GÖLÜ : 2011 Su Kalitesi Ġzleme Planı kapsamında, Köyceğiz Gölünde ve yan kollarında, izleme noktaları koordinat belirleme çalıģması yapmak. : MUĞLA BULUNDUĞU ĠL ÇALIġMA TARĠHĠ : ALINAN NUMUNE SAYISI : Toplam 13 numune alınmıģtır Havzaya Genel BakıĢ Havzaya ait haritalar Ģekil 39 ile gösterilmektedir. 47

51 ġekil 38. Batı Akdeniz Havza Haritası Belirlenen Ġzleme Noktaları, Koordinatları Köyceğiz Gölünde belirlenen su kalitesi izleme noktaları Çizelge 8 ile gösterilmektedir. Çizelge 9. Köyceğiz Gölü Örnekleme Noktaları Nokta Adı N: E: Konum Mevkii KG , ,7 Göl Göl içerisinden KG , ,7 Göl Göl içerisinden KG , ,7 Göl Göl içerisinden KG , ,1 Göl Göl içerisinden KG , ,4 Göl Göl içerisinden KG , ,4 Göl Göl içerisinden KG , ,9 Göl Göl içerisinden KG , ,4 Göl Göl içerisinden, Sultaniye Kaplıcaları Yakını, yoğun kükürt kokusu mevcut. KG , ,1 Doğal kol Köyceğiz Çevre Koruma Birliği Arıtma tesisi sonrası, göle karıģmadan önce KG , ,4 Doğal kol Namnam çayı kolu, tarım arazilerinden (narenciye)geçilerek yürüyerek gidildi KG , ,06 Doğal kol Hamitköy mevkii, kayalık, Ģelale var, narenciye bahçeleri yakın. KG , ,2 Doğal kol Yuvarlak çay mevkii, seralar yoğun. KG , ,2 Doğal kol Köyceğiz gölü dalyan mevkii.göl çıkıģ,dalyan giriģ.bot Komutanlığı yanı 48

52 10.3. Havzadan Resimler Köyceğiz Gölünden resimler aģağıda yer almaktadır. ġekil 39. Köyceğiz Gölü, Muğla Değerlendirme, GörüĢ ve Öneriler KG13 Noktasındaki tuzluluk oranı rüzgarın yönüne göre oldukça değiģmektedir, rüzgarın yönü gölden denize doğru olduğunda akıntı ile gelen deniz suyu, tuzluluk miktarını artırmaktadır. 49

53 11. MARMARA HAVZASI HAVZA ADI ÇALIġMANIN KAPSAMI : MARMARA HAVZASI, ĠZNĠK GÖLÜ : 2011 Su Kalitesi Ġzleme Planı kapsamında, Ġznik Gölünde ve yan kollarında, izleme noktaları koordinat belirleme çalıģması yapmak. : BURSA BULUNDUĞU ĠL ÇALIġMA TARĠHĠ : ALINAN NUMUNE SAYISI : Toplam 7 numune alınmıģtır Havzaya Genel BakıĢ Havzaya ait harita Ģekil 40 da yer almaktadır. ġekil 40. Marmara Havza Haritası Belirlenen Ġzleme Noktaları, Koordinatları Ġznik Gölünde belirlenen su kalitesi izleme noktaları Çizelge 11 ile gösterilmektedir. Çizelge 11. Ġznik Gölü Örnekleme Noktaları Nokta Adı N: E: Konum Mevkii ĠG , ,1 Doğal Kol KırandereMevkii Köprü üstünden ĠG , ,1 Doğal Kol Solözdere,Köprü üzerinden ĠG , ,3 Doğal Kol Gölayağı, göl ile birleģtiği yer,oldukça kuru, yazın tamamen kuruyabilir ĠG , ,3 Doğal kol Oluklu dere göle birleģim öncesi,köprü üstü ĠG , ,2 Doğal kol Karasudere mevkii, köprü üstünden ĠG , ,2 Göl Göl içerisinden ĠG , ,2 Göl Göl içerisinden 50

ERGENE HAVZASI SU KALİTESİ İZLEME RAPORU İlkbahar Dönemi 2014 Evsel ve Endüstriyel Kirlilik İzleme Programı

ERGENE HAVZASI SU KALİTESİ İZLEME RAPORU İlkbahar Dönemi 2014 Evsel ve Endüstriyel Kirlilik İzleme Programı ÇEVRE VE ġehġrcġlġk BAKANLIĞI ÇED ĠZĠN VE DENETĠM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ LABORATUVAR ÖLÇÜM VE ĠZLEME DAĠRESĠ BAġKANLIĞI ERGENE HAVZASI SU KALİTESİ İZLEME RAPORU İlkbahar Dönemi 2014 Evsel ve Endüstriyel Kirlilik

Detaylı

KÜÇÜK MENDERES HAVZASI SU KALİTESİ İZLEME RAPORU İlkbahar Dönemi 2014 Evsel ve Endüstriyel Kirlilik İzleme Programı

KÜÇÜK MENDERES HAVZASI SU KALİTESİ İZLEME RAPORU İlkbahar Dönemi 2014 Evsel ve Endüstriyel Kirlilik İzleme Programı ÇEVRE VE ġehġrcġlġk BAKANLIĞI ÇED ĠZĠN VE DENETĠM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ LABORATUVAR ÖLÇÜM VE ĠZLEME DAĠRESĠ BAġKANLIĞI KÜÇÜK MENDERES HAVZASI SU KALİTESİ İZLEME RAPORU İlkbahar Dönemi 2014 Evsel ve Endüstriyel

Detaylı

ULUSAL SU VE SAĞLIK KONGRESİ

ULUSAL SU VE SAĞLIK KONGRESİ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ULUSAL SU VE SAĞLIK KONGRESİ NEHĠR HAVZA YÖNETĠM PLANLARI, SU ÇERÇEVE DĠREKTĠFĠ VE BU KAPSAMDA DSĠ TARAFINDAN YAPILAN YERÜSTÜ SU KALĠTESĠ

Detaylı

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED İZİN VE DENETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ LABORATUVAR ÖLÇÜM VE İZLEME DAİRESİ BAŞKANLIĞI

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED İZİN VE DENETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ LABORATUVAR ÖLÇÜM VE İZLEME DAİRESİ BAŞKANLIĞI ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED İZİN VE DENETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ LABORATUVAR ÖLÇÜM VE İZLEME DAİRESİ BAŞKANLIĞI EVSEL VE ENDÜSTRİYEL KİRLİLİK İZLEME PROGRAMI 1 Ergene Havzası Su Kalitesi İzleme Raporu

Detaylı

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI

SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI SAMSUN SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YENİ HİZMET ALANI 5216 sayılı yasadan önceki Belediye Hizmet Alanı (7.000 ha) 5747 sayılı yasadan sonra Büyükşehir Belediyesi Mücavir Alan Çizgisi (79.000 ha) 6360 sayılı

Detaylı

İlimizdeki Sanayi Kuruluşu Sayısı

İlimizdeki Sanayi Kuruluşu Sayısı GĠRĠġ Tekirdağ Ġli, konumu itibarı ile; hem Ġstanbul Ġline yakınlığı hem de kara, deniz ve demiryolu güzergahı üzerinde bulunması nedeniyle yatırımcının tercihi haline gelmiģ, bu durum ise hızlı ve plansız

Detaylı

Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Çevre Denetimi Ani, planlı, birleşik denetimler ve izlemeler yapılmaktadır. 2872 sayılı Çevre Kanunu ve yönetmelikleri kapsamında Hava, Su,

Detaylı

SU KALİTE ÖZELLİKLERİ

SU KALİTE ÖZELLİKLERİ SU KALİTE ÖZELLİKLERİ Su kirliliği Su kaynağının kimyasal, fiziksel, bakteriyolojik, radyoaktif ve ekolojik özelliklerinin olumsuz yönde değişmesi şeklinde gözlenen ve doğrudan veya dolaylı yoldan biyolojik

Detaylı

İSTANBUL UN YENİ SU KAYNAĞI SAKARYA NEHRİ VE SU ALMA YAPISI TEKNİK TESPİT GÖRÜŞÜ

İSTANBUL UN YENİ SU KAYNAĞI SAKARYA NEHRİ VE SU ALMA YAPISI TEKNİK TESPİT GÖRÜŞÜ TEKNİK TESPİT RAPORU 2014 İSTANBUL UN YENİ SU KAYNAĞI SAKARYA NEHRİ VE SU ALMA YAPISI TEKNİK TESPİT GÖRÜŞÜ [TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ] 30 AĞUSTOS 2014 TMMOB Çevre Mühendisleri Odası

Detaylı

AKARSULAR

AKARSULAR AKARSULAR Dünya yüzeyinin şekillenmesi açısından en önemli pay hiç şüphesiz akarsulara aittir. Yüzeydeki sularının bir yatak içinde toplanıp akmasıyla oluşurlar. Akarsuyun doğduğu yere akarsu kaynağı,

Detaylı

Elazığ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü 2009 ÇED Planlama ġube Müdürlüğü Ġzleme Kontrol Neden Yapılır.

Elazığ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü 2009 ÇED Planlama ġube Müdürlüğü Ġzleme Kontrol Neden Yapılır. Elazığ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü 2009 ÇED Planlama ġube Müdürlüğü Ġzleme Kontrol Neden Yapılır. ĠZLEME VE KONTROL NEDĠR? NĠÇĠN YAPILIR? 17 temmuz 2008 tarihli ve 26939 sayılı resmi gazete de yayımlanarak

Detaylı

T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ. Dr. ġevki DANACIOĞLU

T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ. Dr. ġevki DANACIOĞLU T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ Dr. ġevki DANACIOĞLU Dersin içeriği Havza ve havza yönetimi tanımı, tarihsel gelişimi ve coğrafya bilimiyle ilişkisi

Detaylı

Su Çerçeve Direktifi ve Genel Kavramlar. Ülkemizde Yapılan Çalışmalar. Belirli kirleticiler ve ÇKS leri. Alıcı ortam bazlı deşarj standartları

Su Çerçeve Direktifi ve Genel Kavramlar. Ülkemizde Yapılan Çalışmalar. Belirli kirleticiler ve ÇKS leri. Alıcı ortam bazlı deşarj standartları Su Çerçeve Direktifi ve Genel Kavramlar Ülkemizde Yapılan Çalışmalar Belirli kirleticiler ve ÇKS leri Alıcı ortam bazlı deşarj standartları Hassas alanlar İzleme programları Denizlerde kirlilik izleme

Detaylı

YILLAR KISA VADE ORTA VADE UZUN VADE

YILLAR KISA VADE ORTA VADE UZUN VADE 1 HAVZA KORUMA EYLEM PLANI STRATEJİSİNİN OLUŞTURULMASI ÇOB, DSİ, İB, Valilikler, Belediyeler, Üniversiteler, TÜBİTAK HSA/ÇİB 2 KURUM VE KURULUŞLARIN KOORDİNASYONUNUN SAĞLANMASI ÇOB, Valilikler HSA/ÇİB

Detaylı

Yıllar 2015 2016 2017 2018 2019 PROJE ADIMI - FAALİYET. Sorumlu Kurumlar. ÇOB, İÇOM, DSİ, TİM, Valilikler, Belediyeler ÇOB, İÇOM, Valilikler

Yıllar 2015 2016 2017 2018 2019 PROJE ADIMI - FAALİYET. Sorumlu Kurumlar. ÇOB, İÇOM, DSİ, TİM, Valilikler, Belediyeler ÇOB, İÇOM, Valilikler 1. HAVZA KORUMA PLANI KURUM VE KURULUŞLARIN KOORDİNASYONUNUN 2. SAĞLANMASI 3. ATIK SU ve ALTYAPI YÖNETİMİ 3.1. Göl Yeşil Kuşaklama Alanındaki Yerleşimler Koruma Planı'nda önerilen koşullarda önlemlerin

Detaylı

TARIMSAL KAYNAKLI NİTRAT KİRLİLİĞİNE KARŞI SULARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ TARIMSAL KAYNAKLI NİTRAT KİRLİLİĞİNE KARŞI SULARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ

TARIMSAL KAYNAKLI NİTRAT KİRLİLİĞİNE KARŞI SULARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ TARIMSAL KAYNAKLI NİTRAT KİRLİLİĞİNE KARŞI SULARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ TARIMSAL KAYNAKLI NİTRAT KİRLİLİĞİNE KARŞI SULARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ TARIMSAL KAYNAKLI NİTRAT KİRLİLİĞİNE KARŞI SULARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Çevre ve Orman Bakanlığından

Detaylı

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ATIKSU YÖNETİMİ

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ATIKSU YÖNETİMİ ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ATIKSU YÖNETİMİ Ece SARAOĞLU Çevre ve Şehircilik Uzmanı 4. Türk-Alman Su İşbirliği Günleri 24.09.2014 Sunum İçeriği Atıksu Politikamız Atıksu Mevzuatı Su Kirliliği Kontrolü

Detaylı

GEDİZ HAVZASI Gediz Nehri nin uzunluğu 275 km 175 km si Manisa ili 40 km si Kütahya ili 25 km si Uşak 35 km si İzmir

GEDİZ HAVZASI Gediz Nehri nin uzunluğu 275 km 175 km si Manisa ili 40 km si Kütahya ili 25 km si Uşak 35 km si İzmir 1/15 GEDİZ HAVZASI Gediz Nehri nin uzunluğu 275 km 175 km si Manisa ili 40 km si Kütahya ili 25 km si Uşak 35 km si İzmir 2/15 Gediz Havza Koruma Eylem Planı (2008) Gediz Havza Koruma Revize Eylem Planı

Detaylı

HAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI EYLEMLERİ

HAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI EYLEMLERİ Türkiye de Su Yönetiminin Değişimi Taner KİMENÇE, Altunkaya ÇAVUŞ,Burhan Fuat Çankaya 31 Ocak 2017 HAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI EYLEMLERİ Havza Koruma Eylem Planları ile Ülkemizde bulunan 25 Nehir Havzasının

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:1305-631X Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi 2006 (1) 43-50 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Kısa Makale Yılmaz İÇAĞA 1, Yalçın BOSTANOĞLU 2, Erhan KAHRAMAN 1 1 Afyon Kocatepe

Detaylı

12 Mayıs 2016 PERŞEMBE

12 Mayıs 2016 PERŞEMBE 12 Mayıs 2016 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29710 YÖNETMELİK Orman ve Su İşleri Bakanlığından: TAŞKIN YÖNETİM PLANLARININ HAZIRLANMASI, UYGULANMASI VE İZLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,

Detaylı

EĞİRDİR GÖLÜ SU KALİTESİ

EĞİRDİR GÖLÜ SU KALİTESİ EĞİRDİR GÖLÜ SU KALİTESİ Yrd. Doç. Dr. Şehnaz ŞENER Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Göl 482 km² yüzölçümü ile Türkiye nin 4. büyük gölü aynı zamanda 2.

Detaylı

MARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI

MARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI MARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI 1 İÇERİK 1. HAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI 2. MARMARA VE SUSURLUK HAVZALARI 3. ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ 4. HAVZA YÖNETİM YAPILANMASI 5. NEHİR HAVZA YÖNETİM

Detaylı

Bu makale, 2005. 1. Tıbbi Jeoloji Sempozyumu Kitabı (Editör: Dr. Eşref Atabey), JMO yayını: 95. Sayfa: 1186-192 yayımlanmıştır.

Bu makale, 2005. 1. Tıbbi Jeoloji Sempozyumu Kitabı (Editör: Dr. Eşref Atabey), JMO yayını: 95. Sayfa: 1186-192 yayımlanmıştır. Bu makale, 200. 1. Tıbbi Jeoloji Sempozyumu Kitabı (Editör: Dr. Eşref Atabey), JMO yayını: 9. Sayfa: 1186-192 yayımlanmıştır. ESKİŞEHİR PORSUK SUYU (Tam metin) Güner SÜMER Anadolu Üniversitesi, ESKİŞEHİR

Detaylı

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Ülkemizin güney doğusunda yer alan bölge nüfus ve yüzölçümü en küçük bölgemizdir. Akdeniz, Doğu Anadolu Bölgeleriyle, Suriye ve Irak Devletleriyle

Detaylı

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3 Dünyadaki toplam su miktarı 1,4 milyar km3 tür. Bu suyun % 97'si denizlerde ve okyanuslardaki tuzlu sulardan oluşmaktadır. Geriye kalan yalnızca % 2'si tatlı su kaynağı olup çeşitli amaçlar için kullanılabilir

Detaylı

ATIKSU YÖNETİMİ ve SU TEMİNİ PROJEKSİYONLARI Aralık 2015. Dr. Dursun Atilla ALTAY Genel Müdür

ATIKSU YÖNETİMİ ve SU TEMİNİ PROJEKSİYONLARI Aralık 2015. Dr. Dursun Atilla ALTAY Genel Müdür ATIKSU YÖNETİMİ ve SU TEMİNİ PROJEKSİYONLARI Aralık 2015 Dr. Dursun Atilla ALTAY Genel Müdür Marmara Havzası ve Atıksu Yönetimi 1950'li yıllar Caddebostan Plajı 1980'li yıllar Ülkemizin en kalabalık şehri

Detaylı

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri Okyanuslar ve denizler dışında kalan ve karaların üzerinde hem yüzeyde hem de yüzey altında bulunan su kaynaklarıdır. Doğal Su Ekosistemleri Akarsular Göller Yer altı su kaynakları Bataklıklar Buzullar

Detaylı

1- Çevresine göre alçakta kalmış ve vadilerle derin yarılmamış düzlüklere ne denir?

1- Çevresine göre alçakta kalmış ve vadilerle derin yarılmamış düzlüklere ne denir? 1- Çevresine göre alçakta kalmış ve vadilerle derin yarılmamış düzlüklere ne denir? a. Ova b. Vadi c. Plato d. Delta 2- Coğrafi bölgelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? a. Coğrafi özellikleri

Detaylı

3.10. ÇEVRESEL SORUNLAR VE RİSK ALGISI

3.10. ÇEVRESEL SORUNLAR VE RİSK ALGISI 3.10. ÇEVRESEL SORUNLAR VE RİSK ALGISI 3.10.1. İstanbul da Çevresel Konular 3.10.1.1. Hava Kalitesi İstanbul un nüfusunun hızlı artışı ve kalitesiz yakıt kullanımı nedeniyle 1985 li yıllardan itibaren

Detaylı

KENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR

KENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR KENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR Dr. Canan KARAKAġ ULUSOY Jeoloji Yüksek Mühendisi 26-30 Ekim 2015 12.11.2015 Antalya Kentsel Su Yönetiminin Evreleri Kentsel Su Temini ve Güvenliği

Detaylı

Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi

Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Su, tüm canlılar için bir ihtiyaçtır. Su Kaynaklarının

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE 1 / 11

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE 1 / 11 ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE 1 / 11 Titrimetrik Metot SM 4500 NH ₃ F SM 4500 NH ₃ C - Ön İşlem Distilasyon Metodu SM 4500 NH ₃ B Askıda Katı Madde (AKM) Gravimetrik Metot TS EN 872 Zehirlilik Deneyleri

Detaylı

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE DE ATIKSU YÖNETİMİ

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE DE ATIKSU YÖNETİMİ ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE DE ATIKSU YÖNETİMİ Ece SARAOĞLU Çevre ve Şehircilik Uzmanı 7. Türk-Alman Su İşbirliği Günleri 03.11.2017 Sunum İçeriği Atıksu Politikamız Ülkemizde Atıksu Mevzuatı

Detaylı

23 Temmuz 2016 CUMARTESİ

23 Temmuz 2016 CUMARTESİ 23 Temmuz 2016 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 29779 YÖNETMELİK Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığından: TARIMSAL KAYNAKLI NİTRAT KİRLİLİĞİNE KARŞI SULARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE BU ALANDA TÜRKİYE DE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR

AVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE BU ALANDA TÜRKİYE DE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR AVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE BU ALANDA TÜRKİYE DE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR Ayla EFEOGLU Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü AB İle İlişkiler Şube Müdürü İÇERİK AB Su Çerçeve Direktifi hakkında genel

Detaylı

TEBLĐĞ Çevre ve Orman Bakanlığından: KENTSEL ATIKSU ARITIMI YÖNETMELĐĞĐ HASSAS VE AZ HASSAS SU ALANLARI TEBLĐĞĐ ĐKĐNCĐ BÖLÜM

TEBLĐĞ Çevre ve Orman Bakanlığından: KENTSEL ATIKSU ARITIMI YÖNETMELĐĞĐ HASSAS VE AZ HASSAS SU ALANLARI TEBLĐĞĐ ĐKĐNCĐ BÖLÜM 27 Haziran 2009 CUMARTESĐ Resmî Gazete Sayı : 27271 TEBLĐĞ Çevre ve Orman Bakanlığından: KENTSEL ATIKSU ARITIMI YÖNETMELĐĞĐ HASSAS VE AZ HASSAS SU ALANLARI TEBLĐĞĐ BĐRĐNCĐ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Yasal Dayanak

Detaylı

KONU BAŞLIĞI Örnek: ENERJİ VERİMLİLİĞİ NELER YAPILACAK? KISA SLOGAN ALTINDA KISA AÇIKLAMA (1 CÜMLE)

KONU BAŞLIĞI Örnek: ENERJİ VERİMLİLİĞİ NELER YAPILACAK? KISA SLOGAN ALTINDA KISA AÇIKLAMA (1 CÜMLE) KONU BAŞLIĞI Örnek: ENERJİ VERİMLİLİĞİ NELER YAPILACAK? KISA SLOGAN ALTINDA KISA AÇIKLAMA (1 CÜMLE) GÖRSEL MALZEME (FOTO, GRAFİK, ŞEKİL, LOGO VB.) GRAFİK VEYA TABLO (STRATEJİK PLANDA VERİLEN HEDEF VE ONLARA

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/6

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/6 ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/6 SU, ATIK SU 1,2,3 ph Elektrometrik Metot SM 4500-H + B Bulanıklık Nefhelometrik Metot SM 2130 B İletkenlik Laboratuvar Metodu SM 2510-B Çözünmüş Oksijen/ Elektrometrik

Detaylı

Prof. Dr.Lütfi AKCA Müsteşar

Prof. Dr.Lütfi AKCA Müsteşar Doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilir yönetiminin sağlanması 21.yy da insanlığın en önemli sorunlarından biri olmaya devam etmektedir. Dünya nüfusundaki hızlı artışla beraber, doğal kaynakların

Detaylı

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Hazırlayanlar

T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Hazırlayanlar Hazırlayanlar Tıbbi Teknolog Sait ŞEN Uzman Biyolog Zinnet OĞUZ Çevre Sağlık Teknisyeni Barış HALİÇ Yüksek Gıda Mühendisi Figen ERBİL NAZ Dr. Dilek DİKMEN Giriş ve Amaç Avrupa Birliği Komisyonu tarafından

Detaylı

Ergene Havzası Koruma Eylem Planı 15 başlıktan meydana gelmektedir.

Ergene Havzası Koruma Eylem Planı 15 başlıktan meydana gelmektedir. Ergene Havzası Koruma Eylem Planı 15 başlıktan meydana gelmektedir. ERGENE HAVZA KORUMA EYLEM PLANI 1. Dere yatakları temizleniyor, 2. Belediye AAT leri DSİ tarafından inşa ediliyor, 3. Islah Organize

Detaylı

BÖLÜMLERİ: - 1. Adana Bölümü - 2. Antalya Bölümü YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ: AKDENİZ BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Akdeniz Bölgesi

BÖLÜMLERİ: - 1. Adana Bölümü - 2. Antalya Bölümü YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ: AKDENİZ BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Akdeniz Bölgesi AKDENİZ BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Bölge yurdumuzun güneyinde, Akdeniz boyunca bir şerit halinde uzanır. Komşuları Ege, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu Bölgeleri, Suriye, Kıbrıs

Detaylı

SEKTÖR: HES, BARAJ VE SULAMA

SEKTÖR: HES, BARAJ VE SULAMA SEKTÖR: HES, BARAJ VE SULAMA SIRA NO PROJE ADI İŞVEREN AÇIKLAMA 1 Kars Barajı, Sulaması ve Çatma HES Santrali ÇED Raporu DSİ Genel Müdürlüğü Proje Yüklenicisi Kars İli, Merkez ilçede Kars Çayı üzerinde

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü DAĞITIM GENELGE (2009/16)

T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü DAĞITIM GENELGE (2009/16) Sayı : B.18.0.ÇYG.0.06.02-010.06.02/ Konu : Derin Deniz Deşarjı İzleme Genelgesi DAĞITIM 30.07.2009 GENELGE (2009/16) Bu Genelge, 13.02.2008 tarih ve 26786 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yönetmelik

Detaylı

SEL KONTROLUNDA AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROL ÇALIġMALARININ ÖNEMĠ

SEL KONTROLUNDA AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROL ÇALIġMALARININ ÖNEMĠ T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SEL KONTROLUNDA AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROL ÇALIġMALARININ ÖNEMĠ Hanifi AVCI Genel Müdür ġubat-2011 SEL AFETĠNĠN SEBEBĠ

Detaylı

DAĞITIM GENELGE (2009/16)

DAĞITIM GENELGE (2009/16) Sayı : B.18.0.ÇYG.0.06.02-010.06.02/ Konu : Derin Deniz Deşarjı İzleme Genelgesi DAĞITIM 30.07.2009 GENELGE (2009/16) Bu Genelge, 13.02.2008 tarih ve 26786 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yönetmelik

Detaylı

TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER

TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive () Çevresel Gürültü Direktifi nin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi Technical Assistance for Implementation

Detaylı

ÇORUH NEHRİ GENEL GELİŞME PLANI BOYKESİTİ

ÇORUH NEHRİ GENEL GELİŞME PLANI BOYKESİTİ TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi 33 ÇORUH HAVZASI PROJELERİ Sezai SUCU Bölge Müdürü DSİ 26. Bölge Müdürlüğü, Artvin Talha DİNÇ İnşaat Mühendisi ÖZET Ülkemiz sınırları içerisinde Bayburt ilinde doğan ve

Detaylı

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)

İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ) ĠĢletme Logosu (varsa) İŞLETMENİN ADI (İŞLETMENİN ADRESİ)...... FAALİYETİ/FALİYETLERİ İŞ AKIM ŞEMASI/ŞEMALARI VE PROSES ÖZETİ/ÖZETLERİ Hazırlayan (Unvan) Tarih İŞLETMELERİN FAALİYET KONULARI FARKLI OLSA

Detaylı

SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ

SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ Resmi Gazete Tarihi: 10.10.2009 Resmi Gazete Sayısı: 27372 SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ İDARİ USULLER TEBLİĞİ Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı, 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî

Detaylı

AKHİSAR (MANİSA) DURASIL MAHALLESİ, 2 PAFTA 6, 7, 8, 9, 22, 25, 26, 27, 28, 29, 30 PARSELLER ENERJİ ÜRETİM ALANI (GÜNEŞ ENERJİ SANTRALİ)

AKHİSAR (MANİSA) DURASIL MAHALLESİ, 2 PAFTA 6, 7, 8, 9, 22, 25, 26, 27, 28, 29, 30 PARSELLER ENERJİ ÜRETİM ALANI (GÜNEŞ ENERJİ SANTRALİ) AKHİSAR (MANİSA) DURASIL MAHALLESİ, 2 PAFTA 6, 7, 8, 9, 22, 25, 26, 27, 28, 29, 30 PARSELLER ENERJİ ÜRETİM ALANI (GÜNEŞ ENERJİ SANTRALİ) N A Z I M İ M A R P L A N I A Ç I K L A M A R A P O R U HAZIRLAYAN

Detaylı

ARAZİ VERİLERİ 2006 Planlama ve Yönetim Grubu

ARAZİ VERİLERİ 2006 Planlama ve Yönetim Grubu ARAZİ VERİLERİ 2006 Grup Koordinatörü: Prof. Dr. Melih Ersoy : Doç. Dr. Tarık ġengül Öğr. Gör. Dr. Bahar Gedikli Osman Balaban Kommagene-Nemrut Alanı için yönetim alanı nın sınırlarının belirlenmesi; bu

Detaylı

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: DOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI: Ülkemizin doğusunda yer alan bölge kabaca üçgene benzer. Marmara ve Ege Bölgeleri hariç her bölge ile komşudur. Suriye hariç bütün doğu komşularımızla

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. Eşref Atabey. 2015. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. MARDİN İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi

Detaylı

Dünyadaki toplam su potansiyeli. Dünyadaki toplam su miktarı : 1,4 milyar km 3 3/31

Dünyadaki toplam su potansiyeli. Dünyadaki toplam su miktarı : 1,4 milyar km 3 3/31 İçerik Dünyadaki su potansiyeline bakış Türkiye deki su potansiyeline bakış Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Görevleri Mevzuat Çalışmaları Yapılan Faaliyetler Su Tasarrufu Eylem Planı Su Ayakizi Çalışmaları

Detaylı

ÜRETĠM TESĠSLERĠ BÖLGESEL BAĞLANTI KAPASĠTE RAPORU 2020-2025

ÜRETĠM TESĠSLERĠ BÖLGESEL BAĞLANTI KAPASĠTE RAPORU 2020-2025 ÜRETĠM TESĠSLERĠ BÖLGESEL BAĞLANTI KAPASĠTE RAPORU 2020-2025 31.07.2015 İçindekiler Ġçindekiler... 2 Amaç ve Kapsam... 7 1. Yöntem... 8 2. Bölgelerin Değerlendirmeleri ve Sonuçlar... 10 2.1. Akdeniz...

Detaylı

BÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ. Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü

BÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ. Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü BÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü GÜNDEM Büyük Melen Havzası nın Konumu ve Önemi Büyük Melen Havzası ndan İstanbul a Su Temini Projesi

Detaylı

USBS Ulusal Su Bilgi Sistemi Projesi

USBS Ulusal Su Bilgi Sistemi Projesi USBS Ulusal Su Bilgi Sistemi Projesi USBS YAPISI 08.12.2014 Su Yönetimi Genel Müdürlüğü İzleme ve Su Bilgi Sistemi Dairesi Başkanlığı Su Bilgi Sistemi Şube Müdürlüğü 1 Sunum Planı Geçmiş Süreçler Gelecek

Detaylı

TÜBİTAK MAM ÇEVRE ENSTİTÜSÜ (ÇE)

TÜBİTAK MAM ÇEVRE ENSTİTÜSÜ (ÇE) Sayfa/Toplam Sayfa: 1 / 459 GüncelleĢtirme Sayısı: 01 ĠÇĠNDEKĠLER KISALTMALAR... 7 ġekġl LĠSTESĠ... 9 TABLO LĠSTESĠ...13 YÖNETĠCĠ ÖZETĠ...17 EXECUTIVE SUMMARY...49 1. GĠRĠġ...75 1.1. Su Çerçeve Direktifi

Detaylı

Resmî Gazete Sayı : 29361

Resmî Gazete Sayı : 29361 20 Mayıs 2015 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 29361 TEBLİĞ Orman ve Su İşleri Bakanlığından: HAVZA YÖNETİM HEYETLERİNİN TEŞEKKÜLÜ, GÖREVLERİ, ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,

Detaylı

MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ

MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ Dr. Bülent SELEK, Daire Başkanı - DSİ Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı, ANKARA Yunus

Detaylı

İSTANBUL UN ÇEVRE SORUNLARI

İSTANBUL UN ÇEVRE SORUNLARI TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ İSTANBUL UN ÇEVRE SORUNLARI 05.06.2014 MEGA PROJELER VE SU HAVZALARINA ETKİSİ 3. HAVALİMANI PROJESİ KANAL İSTANBUL SU HAVZALARININ DURUMU VE KURAKLIK TEHLİKESİ

Detaylı

Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı

Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı Konunun önemi Belediyelerin enerji kaynakları; Hidrolik Bio kütle Bu kaynaklardan belediyeler nasıl yararlanabilir, Yenilenebilir enerji

Detaylı

ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK

ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK Lisans başvurusu Düzenli depolama tesisleri için tesisin bulunduğu belediyeden usulüne göre alınmış izin veya ruhsat üzerine Bakanlıktan lisans alınması

Detaylı

19 KÜMÜLATİF ETKİ DEĞERLENDİRMESİ... 2 19.1 GİRİŞ... 2 19.2 KILAVUZ... 2 19.3 KAPSAM VE METODOLOJİ... 2

19 KÜMÜLATİF ETKİ DEĞERLENDİRMESİ... 2 19.1 GİRİŞ... 2 19.2 KILAVUZ... 2 19.3 KAPSAM VE METODOLOJİ... 2 İçindekiler Tablosu 19 KÜMÜLATİF ETKİ DEĞERLENDİRMESİ... 2 19.1 GİRİŞ... 2 19.2 KILAVUZ... 2 19.3 KAPSAM VE METODOLOJİ... 2 19.3.1 Mekansal Kapsam... 2 19.3.2 Zamansal Kapsam... 2 19.3.3 Değerlendirme

Detaylı

SU YILI ALANSAL YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

SU YILI ALANSAL YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ 2015-2016 SU YILI ALANSAL YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ Kasım 2016 ANKARA T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 1 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2015-2016

Detaylı

SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ

SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ SUNUM İÇERİĞİ Su Çerçeve Direktifi Nehir Havza Yönetim Planı Su Kütlelerinin Karakterizasyonunun Belirlenmesi Çevresel Hedefler ve Durum Sınıflandırması Baskılar ve Etkiler Maliyet Etkinliği ve İzleme

Detaylı

Beşparmak, Karakümes ve Marçal Dağları'ndan oluşan dağlara "Batı Menteşe Dağları" denir.

Beşparmak, Karakümes ve Marçal Dağları'ndan oluşan dağlara Batı Menteşe Dağları denir. Beşparmak, Karakümes ve Marçal Dağları'ndan oluşan dağlara "Batı Menteşe Dağları" denir. yukarıda adı geçen dağlardan oluşan "Doğu Menteşe Dağları" arasında arasında Çine Çayı Vadisi uzanır. Aydın iline

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ve ÇEVRE Avrupa Birliği Bakanlığı Sunum İçeriği AB ve Çevre- Temel ilkeler AB ve İklim Değişikliği AB ve Su Kalitesi AB ve Atık Geri Dönüşümü Müzakere sürecinde

Detaylı

TÜRKİYE DE ÇEVRE YÖNETİMİ

TÜRKİYE DE ÇEVRE YÖNETİMİ TÜRKİYE DE ÇEVRE YÖNETİMİ Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Y Genel MüdürlM rlüğü Nisan 2010 Ankara ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Çevre ve Orman Bakanlığı : Politika ve prensipleri belirleme, Mevzuat

Detaylı

2-Maden bakımından zengin olduğu halde endütrisi yeterince gelişmemiş olan bölgemiz hangisidir?

2-Maden bakımından zengin olduğu halde endütrisi yeterince gelişmemiş olan bölgemiz hangisidir? KPSS Coğrafya Kısa Bilgiler 1-Bitki çeşitliğinin en fazla olduğu bölgemiz hangisidir? -Marmara Bölgesi 2-Maden bakımından zengin olduğu halde endütrisi yeterince gelişmemiş olan bölgemiz hangisidir? -Doğu

Detaylı

Marmara Kıyıları Hassas Alan Yönetimi

Marmara Kıyıları Hassas Alan Yönetimi Marmara Kıyıları Hassas Alan Yönetimi Huri EYÜBOĞLU Şub. Müd. huri.eyuboglu@csb.gov.tr İSTANBUL SUNUM İÇERİĞİ SINHA PROJESİ Türkiye Kıyılarında Kentsel Atıksu Yönetimi: Sıcak Nokta ve Hassas Alanların

Detaylı

EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ

EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çukurova Elektrik A.Ş. arasında imzalanan imtiyaz sözleşmesinin şirket kusuru nedeniyle 12.06.2003 tarihinde feshedilmesi

Detaylı

BETON SANTRALLERĠ VE ASFALT PLANT TESĠSLERĠNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI

BETON SANTRALLERĠ VE ASFALT PLANT TESĠSLERĠNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI TC. TEKĠRDAĞ VALĠLĠĞĠ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü BETON SANTRALLERĠ VE ASFALT PLANT TESĠSLERĠNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI 28 OCAK 2011 TEKĠRDAĞ SU KĠRLĠLĠĞĠ: Yeryüzündeki sular, güneşin

Detaylı

KARTALKAYA BARAJI HAVZASI ÖZEL HÜKÜMLER

KARTALKAYA BARAJI HAVZASI ÖZEL HÜKÜMLER KARTALKAYA BARAJI HAVZASI ÖZEL HÜKÜMLER AMAÇ : Gaziantep iline içme ve kullanma suyu sağlayan kıta içi yüzeysel su kaynaklarından olan Kartalkaya Barajının mevcut su kalitesinin korunup, kullanımının sürdürülebilir

Detaylı

ÇEVRE SEKTÖRÜ. Türkiye nin i Avrupa Birliği ne üyelik başvurusu. Katılım Ortaklığı Belgesi nin kabulü. 2003 Yılı Ulusal Programı nın hazırlanması

ÇEVRE SEKTÖRÜ. Türkiye nin i Avrupa Birliği ne üyelik başvurusu. Katılım Ortaklığı Belgesi nin kabulü. 2003 Yılı Ulusal Programı nın hazırlanması Sedat KADIOĞLU Müsteşar Yardımcısı ğ 27 Mayıs 2008, ANKARA SÜREÇ ÇEVRE SEKTÖRÜ Temmuz 1959 Türkiye nin i Avrupa Birliği ne üyelik başvurusu Aralık 1999 Mart 2001 Mart 2001 Temmuz 2003 Aralık 2004 Helsinki

Detaylı

T.C. KIRŞEHİR VALİLİĞİ ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

T.C. KIRŞEHİR VALİLİĞİ ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ 2013 YILI FAALİYETLERİ : T.C. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Başvuruları (30.06.2013) İlimizde faaliyet gösteren işletmeler kuruluş aşamasında Müdürlüğümüze ÇED Yönetmeliği kapsamında başvuru yapmaktadır.

Detaylı

4-TÜRKĠYE DE VE DÜNYA DA KĠMYASAL GÜBRE ÜRETĠMĠ VE TÜKETĠMĠ

4-TÜRKĠYE DE VE DÜNYA DA KĠMYASAL GÜBRE ÜRETĠMĠ VE TÜKETĠMĠ 4-TÜRKĠYE DE VE DÜNYA DA KĠMYASAL GÜBRE ÜRETĠMĠ VE TÜKETĠMĠ Yakın zamana kadar gübre üretimi ve tüketimine iliģkin değerlendirmelerde ÜRETĠLEN VEYA TÜKETĠLEN GÜBRELERĠN FĠZĠKSEL MĠKTARLARI dikkate alınmaktaydı

Detaylı

DRENAJ KANALLARINDA MEVSİMSEL KİRLENMENİN BELİRLENMESİ, AŞAĞI SEYHAN ÖRNEĞİ *

DRENAJ KANALLARINDA MEVSİMSEL KİRLENMENİN BELİRLENMESİ, AŞAĞI SEYHAN ÖRNEĞİ * DRENAJ KANALLARINDA MEVSİMSEL KİRLENMENİN BELİRLENMESİ, AŞAĞI SEYHAN ÖRNEĞİ * Investigation About Seasonal Pollution Drainage Channels, Asagi Seyhan Samples Şevki İSKENDEROĞLU Çevre Mühendisliği Anabilim

Detaylı

SU ŞEBEKE VE ARITMA TESİSLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI GÖREV YETKİ VE SORUMLULUK YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Teşkilat

SU ŞEBEKE VE ARITMA TESİSLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI GÖREV YETKİ VE SORUMLULUK YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Teşkilat SU ŞEBEKE VE ARITMA TESİSLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI GÖREV YETKİ VE SORUMLULUK YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Teşkilat Amaç MADDE 1 - (1) Bu Yönergenin amacı; Su Şebeke ve Arıtma

Detaylı

Coğrafi Yapı GENEL KONUM YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ DAĞLAR

Coğrafi Yapı GENEL KONUM YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ DAĞLAR Coğrafi Yapı GENEL KONUM Bir bölümü Akdeniz, bir bölümü ise Doğu Anadolu Bölges'inde kalan Kahramanmaraş il toprakları, 37 o 11' ve 38 o 36' kuzey enlemleriyle 36 o 15' ve 37 o 42' doğu boylamları arasında

Detaylı

Atık Suda Kirlilik Yükü Tespiti İMES OSB Online Ölçüm Sistemi Uygulama Örneği. Direnç Özdemir Bölge Müdürü İnşaat Yük.Mühendisi

Atık Suda Kirlilik Yükü Tespiti İMES OSB Online Ölçüm Sistemi Uygulama Örneği. Direnç Özdemir Bölge Müdürü İnşaat Yük.Mühendisi Atık Suda Kirlilik Yükü Tespiti İMES OSB Online Ölçüm Sistemi Uygulama Örneği Direnç Özdemir Bölge Müdürü İnşaat Yük.Mühendisi 1 İMES OSB 2 Atık Sularda Fazla Kirlilik Yükünün Sahada Neden Olduğu Sorunlar

Detaylı

«MAVİ DENİZ TEMİZ KIYILAR»

«MAVİ DENİZ TEMİZ KIYILAR» MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI «MAVİ DENİZ TEMİZ KIYILAR» ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI MUĞLA İLİ Muğla Muğla, 895.000 kişilik nüfusu ve 12.975 km 2

Detaylı

Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik

Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik 2008 KASIM -SEKTÖREL Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik Dünya, 2030 yılında Ģimdi olduğundan yüzde 60 daha fazla enerjiye ihtiyaç duyacaktır. Bu enerji

Detaylı

EROZYON MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ & HAVZA VERİTABANININ OLUŞTURULMASI. Doğu Karadeniz Havzasının Su Çerçeve Direktifi Sınıflandırma Sistemi

EROZYON MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ & HAVZA VERİTABANININ OLUŞTURULMASI. Doğu Karadeniz Havzasının Su Çerçeve Direktifi Sınıflandırma Sistemi EROZYON MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ & HAVZA VERİTABANININ OLUŞTURULMASI Doğu Karadeniz Havzasının Su Çerçeve Direktifi Sınıflandırma Sistemi Havza Veritabanının Oluşturulması (ArcHydro) Baraj ve gölet gibi

Detaylı

T.C. Tekirdağ Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü. 07 Haziran 2010 TEKĠRDAĞ

T.C. Tekirdağ Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü. 07 Haziran 2010 TEKĠRDAĞ T.C. Tekirdağ Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü 07 Haziran 2010 TEKĠRDAĞ 2872 sayılı Çevre Kanunu 11. Maddesi: Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri sonucunda oluģan atıklarını alıcı ortamlara doğrudan

Detaylı

YUNUSEMRE (MANİSA) TİCARET ALANI

YUNUSEMRE (MANİSA) TİCARET ALANI YUNUSEMRE (MANİSA) KEÇİLİKÖY MAHALLESİ, 2687 ADA 6 PARSEL E AİT TİCARET ALANI NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ A Ç I K L A M A R A P O R U H AZI RLAYAN DENGE PLAN ġehġr PLANLAMA OFĠSĠ Hakan ORHAN ġehir Plancısı

Detaylı

KENTLERE SU SAĞLANMASINDA ĠLBANK IN VĠZYON VE MĠSYONUNDAKĠ YENĠ YAKLAġIMLAR MEHMET TURGUT DEDEOĞLU GENEL MÜDÜR

KENTLERE SU SAĞLANMASINDA ĠLBANK IN VĠZYON VE MĠSYONUNDAKĠ YENĠ YAKLAġIMLAR MEHMET TURGUT DEDEOĞLU GENEL MÜDÜR KENTLERE SU SAĞLANMASINDA ĠLBANK IN VĠZYON VE MĠSYONUNDAKĠ YENĠ YAKLAġIMLAR MEHMET TURGUT DEDEOĞLU GENEL MÜDÜR Suyun insan hayatındaki önemi herkesçe bilinen bir konudur. Ġnsan yaģamı açısından oksijenden

Detaylı

Grafik 16 - Yıllara Göre Çevre ve Çevresel Harcamaların GSYH deki Payları (%)

Grafik 16 - Yıllara Göre Çevre ve Çevresel Harcamaların GSYH deki Payları (%) ÇEVRE Çevreye ayrılan harcamaların payı giderek artmaktadır. Grafik 16 da sunulan 2008-2010 yılları arasındaki göstergelere göre yapılan çevre ve çevresel harcamaların GSYH içindeki payının 2008 de %1,09

Detaylı

Tarım, yeryüzündeki belli başlı üretim şekillerinden en gerekli ve yaygın olanıdır. Tarımın yapılış şekli ve yoğunluğu, ülkelerin gelişmişlik

Tarım, yeryüzündeki belli başlı üretim şekillerinden en gerekli ve yaygın olanıdır. Tarımın yapılış şekli ve yoğunluğu, ülkelerin gelişmişlik TARIM VE EKONOMİ Tarım, yeryüzündeki belli başlı üretim şekillerinden en gerekli ve yaygın olanıdır. Tarımın yapılış şekli ve yoğunluğu, ülkelerin gelişmişlik düzeyine bağlıdır. Bazı ülkelerde tarım tekniği

Detaylı

Su Yapıları II. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü

Su Yapıları II. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü Su Yapıları II Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Su, tüm canlılar için bir ihtiyaçtır. 1 Dünya Su Kaynakları Tuzlu Sular; 97,20%

Detaylı

İÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ

İÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ İÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ Karada bir su ürünleri işletmesi kurulacaksa, su kaynağı olarak kaynak suyu, dere, ırmak, akarsu, göl, baraj suları veya yeraltı suları kullanılabilir. Yetiştiriciliğin

Detaylı

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA CEVAP 1: (TOPLAM 10 PUAN) 1.1: 165 150 = 15 meridyen fark vardır. (1 puan) 15 x 4 = 60 dakika = 1 saat fark vardır. (1 puan) 12 + 1 = 13 saat 13:00 olur. (1 puan) 1.2:

Detaylı

ĠMAR ÇALIġMALARI. 1/5.000 LİK ve 1/1.000 LİK HALİHAZIR HARİTA 1/50.000 LİK ÇEVRE DÜZENİ PLANI 1/25.000 LİK ve 1/5.000 LİK NAZIM İMAR PLANLARI

ĠMAR ÇALIġMALARI. 1/5.000 LİK ve 1/1.000 LİK HALİHAZIR HARİTA 1/50.000 LİK ÇEVRE DÜZENİ PLANI 1/25.000 LİK ve 1/5.000 LİK NAZIM İMAR PLANLARI KOCAELĠ DEN SAĞLIKLI PLANLAMA ĠMAR ÇALIġMALARI 1/5.000 LİK ve 1/1.000 LİK HALİHAZIR HARİTA 1/50.000 LİK ÇEVRE DÜZENİ PLANI 1/25.000 LİK ve 1/5.000 LİK NAZIM İMAR PLANLARI ĠMAR ÇALIġMALARI Gebze Planlama

Detaylı

CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Türkiye deki Atıksu Altyapısı ve Atıksu Mevzuatı

CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Türkiye deki Atıksu Altyapısı ve Atıksu Mevzuatı CEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon Türkiye deki Atıksu Altyapısı ve Atıksu Mevzuatı Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Türkiye deki Mevcut Atık Su Altyapısı Su kullanımı ve atık

Detaylı

TEKĠRDAĞ ĠLĠ SINIRLARI ĠÇĠNDE ENDÜSTRĠYEL ATIKSU ARITMA ÇAMURLARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ

TEKĠRDAĞ ĠLĠ SINIRLARI ĠÇĠNDE ENDÜSTRĠYEL ATIKSU ARITMA ÇAMURLARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ TEKĠRDAĞ ĠLĠ SINIRLARI ĠÇĠNDE ENDÜSTRĠYEL ATIKSU ARITMA ÇAMURLARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Süreyya MERĠÇ PAGANO, Prof. Dr. Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü www.

Detaylı

TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI

TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI Tuğçehan Fikret GİRAYHAN Orman ve Su İşleri Uzmanı 17.11.2015- ANTALYA İÇERİK Taşkın Kavramı ve Türkiye

Detaylı

PROJE - FAALİYET KISA VADE ORTA VADE UZUN VADE 1 HAVZA KORUMA EYLEM PLANI STRATEJİSİNİN OLUŞTURULMASI

PROJE - FAALİYET KISA VADE ORTA VADE UZUN VADE 1 HAVZA KORUMA EYLEM PLANI STRATEJİSİNİN OLUŞTURULMASI 1 HAVZA KORUMA EYLEM PLANI STRATEJİSİNİN OLUŞTURULMASI ÇOB, DSİ, İB, Valilikler, Belediyeler, Üniversiteler, TÜBİTAK HSA/ÇİB 2 KURUM VE KURULUŞLARIN KOORDİNASYONUNUN SAĞLANMASI ÇOB, Valilikler HSA/ÇİB

Detaylı

Türkiye nin Yüzey Suyu Kaynakları (Nehirler, Göller, Barajlar) Usul (2008)

Türkiye nin Yüzey Suyu Kaynakları (Nehirler, Göller, Barajlar) Usul (2008) Türkiye nin Yüzey Suyu Kaynakları (Nehirler, Göller, Barajlar) Türkiye Su Havzaları geodata.ormansu.gov.tr Türkiye havzaları Yıllık ortalama akış Ortalama yıllık verim Yağış alanı Nehir Havzası Adı (km²)

Detaylı