İhracatçı Eğilim Araştırması

Transkript

1 1 İhracatçı Eğilim Araştırması 1. Çeyrek Sonuçları Ocak-Mart 2015 Gerçekleşmeleri Nisan- Haziran 2015 Beklentileri İSTANBUL // Nisan 2015

2 ARAŞTIRMANIN KAPSAMI // (1/2 ) Araştırmanın 1. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir: 2 Pazar Dinamikleri Ocak- Mart 2015 döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme / mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı, Nisan- Haziran 2015 döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler, Ocak- Mart 2015 cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı, Dış Pazarlarda ve Sektöre Karşılaşılan Sorunlar Ocak- Mart 2015 döneminde ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunlar, Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların tespiti, Şirketlerin Finansal Eğilim, Üretim & Tedarik ve Enerji Kullanımları Ocak- Mart 2015 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi, enerji birim girdi fiyatı (doğalgaz, LPG, Fuel oil), elektrik tüketimi gerçekleşmeleri, Nisan- Haziran 2015 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi, enerji birim girdi fiyatı (doğalgaz, LPG, Fuel oil), elektrik tüketimi beklentileri, Hammadde Kullanım Durumu Ocak- Mart 2015 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri,

3 ARAŞTIRMANIN KAPSAMI // (2/2) Finansman Ocak- Mart 2015 döneminde dış finansman talebi, dış finansman ihtiyacının karşılandığı kaynaklar, Nisan- Haziran 2015 döneminde dış finansman talebi, Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar / Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenleri, İstihdam 1. çeyrek sonu itibariyle toplam çalışan sayısı / dönemde çalışan sayısındaki değişim, 1. çeyrekte çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği, Nisan-Haziran 2015 döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu/ istihdam öngörüleri, Yatırım Ocak- Mart 2015 döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, Nisan- Haziran 2015 döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, Nisan- Haziran 2015 döneminde yurt içi/ yurt dışı yatırım planlamama nedenleri, Piyasa Beklentileri Nisan- Haziran 2015 dönemi ve 2015 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri, 2015 yılı sonu itibarıyla Sektör - Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler, Gündem Amerikan Merkez Bankası FED in faiz artırımına yönelik zamanlama öngörüsü, FED in faiz artırımı kararının Türkiye ekonomisi ve ihracata olası etkileri, Yunanistan da yaşanan en son gelişmelerin Türkiye ekonomisi ve ihracata olası etkileri, Sanayinin ve sanayiciliğin yeniden özendirilmesi ve desteklenmesi için öncelikli aksiyon maddeleri, Yakın coğrafyadaki ülkelerde yaşanan olumsuz gelişmelerin ihracata etkisi 3

4 METODOLOJİK BİLGİLER // 4 N Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma Süresi 1. Çeyrek (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk. 2. Çeyrek (Nisan-Haziran 2011) 546 %27,6 20,18 dk. 3. Çeyrek (Temmuz-Eylül 2011) 509 %26,0 27,44 dk. 4. Çeyrek (Ekim-Aralık 2011) 520 %26,5 25,43 dk. 1. Çeyrek (Ocak-Mart 2012) 507 %25,5 28,55 dk. 2. Çeyrek (Nisan-Haziran 2012) 508 %25,5 26,15 dk. 3. Çeyrek (Temmuz-Eylül 2012) 505 %25,5 25,81 dk. 4. Çeyrek (Ekim-Aralık 2012) 505 %25,5 26,65 dk. 1. Çeyrek (Ocak-Mart 2013) 502 %25,2 25,40 dk. 2. Çeyrek (Nisan-Haziran 2013) 500 %23,0 26,57 dk. 3. Çeyrek (Temmuz-Eylül 2013) 471 %21,6 25,19 dk. 4. Çeyrek (Ekim-Aralık 2013) 500 %26,0 25,23 dk. 1. Çeyrek (Ocak-Mart 2014) 500 %26,0 23,33 dk. 2. Çeyrek (Nisan-Haziran 2014) 509 %26,0 23,53 dk. 3. Çeyrek (Temmuz-Eylül 2014) 500 %26,0 24,19 dk. 4. Çeyrek (Ekim-Aralık 2014) 500 %26,0 23,39 dk. 1. Çeyrek (Ocak-Mart 2015) 500 %26,0 24,56 dk.

5 GÖRÜŞÜLEN FİRMALARIN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI // 5 Sektör Toplam Oran Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı % Demir çelik ve Demir dışı Metaller 69 14% Bitkisel Ürünler 67 13% Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 56 11% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 41 8% Otomotiv Sanayi 33 7% Hububat Bakliyat 31 6% Toprak Ürünleri ve Madencilik 30 6% Ağaç Orman Ürünleri 28 6% Su Ürünleri ve Hayvansal Ürünler 12 2% Dış Ticaret Sermaye Şirketi 25 5% TOPLAM % Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir.

6 TEMEL BULGULAR// 6

7 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar// 7 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2015) döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi? ,9% ,5% ,6% ,8% 42% 36% 34% 34% 34% 32% 31% 30% 31% 31% 33% 34% 34% 32% 34% 42% 43% 44% 40% 40% 39% ,2% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 39,4% 41,9% 38,8% 38,2% Baz: 500 Grafikte Ocak-Mart 2014 döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiğini belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

8 Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler// 8 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran 2015) ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. 19,2% 15,4% 9,8% 8,6% 8,4% 8,2% 8,2% 7,2% 6,4% 6,4% 6,2% 5,6% 10,8% 5,2% 5,2% 5,0% Baz: 500 5% in altındaki ülkeler tabloda yer almamaktadır.

9 Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Ülke// 9 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Rusya [19,2%] Rusya [12,2%] Rusya [17,5%] Rusya [24,1%] A.B.D. [15,4%] A.B.D. [10,8%] A.B.D. [14,6%] A.B.D. [18,5%] Çin [9,8%] Çin [10,1%] Fransa [9,7%] Çin [11,6%] Almanya [8,6%] Brezilya [9,5%] Suudi Arabistan [9,7%] Fransa [10,0%] Brezilya [8,4%] Almanya [7,4%] Afrika [8,7%] Almanya [10,0%] Baz Genel : 500; Baz İlk 500 :148; Baz İkinci 500 :103; Baz Diğer :249

10 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi// 10 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2015) ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi? 56,0% 63,5% 59,2% 50,2% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak- Mart 2015 döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 500

11 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi// 11 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2015) ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu? 38,2% 33,8% 44,7% 38,2% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak- Mart 2015 döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 500

12 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi// 12 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2015) ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu? 15,7% 13,0% 9,5% 11,7% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte Ocak- Mart 2015 döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 500

13 İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim// 13 Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma Oranlarındaki Değişim 60% 61% 76% 74% 73% 71% 71% 71% 69% 69% 68% 68% 69% 66% 67% 67% 65% 66% 65% 64% 65% 65% 65% 65% 65% 62% 63% 61% 63% 61% 64% 63% 63% 62% 61% 64% 62% 61% 62% 61% 58% 59% 60% 61% 61% 59% 61% 60% 58% 59% 59% 57% 58% 61% 61% 57% 60% 56% 56% 58% 59% 57% 58% 56% 57% 56% 56% 56% 54% 57% 56% 56% 54% 52% 53% 50% 50% 50% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

14 İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim// 14 Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim 47% 44% 44% 40% 38% 34% 42% 40% 37% 43% 41% 40% 35% 46% 44% 38% 33% 39% 33% 38% 34% 33% 42% 42% 37% 37% 36% 35% 33% 35% 36% 34% 38% 36% 35% 33% 32% 30% 34% 32% 31% 39% 35% 34% 33% 32% 33% 30% 40% 38% 39% 36% 36% 34% 45% 43% 38% 38% 37% 30% 34% 25% 28% 26% 26% 23% 28% 26% 30% 26% 23% 29% 24% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

15 Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı// 15 S Geçtiğimiz 3 aylık dönem (Ocak- Mart 2015) cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir? İhracat İç Piyasa Satışları 37,8 35,1 36,7 39,9 62,2 64,9 63,3 60,1 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart 2015 döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır Ç Ç Ç Ç Ç4 Trend İhracat İç Piyasa Satışları 60,1 59,9 57,9 60,9 59,4 62,4 62,3 60,9 60,7 62,4 62,5 62,2 61,1 61,5 62,2 39,8 40,1 42,1 39,1 40,6 37,6 37,7 39,1 39,3 37,6 37,5 37,8 38,9 38,5 37, Ç Ç2 İhracat 60,1 59,9 57,9 60,9 59,4 62,4 62,3 60,9 60,7 62,4 62,5 62,2 61,1 61,5 62,2 İç Piyasa Satışları 39,8 40,1 42,1 39,1 40,6 37,6 37,7 39,1 39,3 37,6 37,5 37,8 38,9 38,5 37, Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç1 Baz: 500

16 Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı// 16 24,74 29,42 37,82 38,24 38,87 46,29 49,29 49,51 50,41 51,42 75,26 70,58 62,18 61,76 61,13 53,71 50,71 50,49 49,59 48,58 Tekstil İhracat Bitkisel Ürünler İç Piyasa Satışları GENEL Otomotiv Sanayi Toprak Ürünleri ve Madencilik Hububat Bakliyat ve Mamulleri Ağaç Orman Ürünleri Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Makine Elektrik Elektronik ve Bilişim Demirçelik ve Demirdışı Metaller Yukarıdaki grafikte; Ocak- Mart 2015 dönemindeki cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı sektörel kırılımda sunulmaktadır. Ciroda iç piyasa satışları oranının en yüksek olduğu sektörler olarak demirçelik/demirdışı metaller ile makine-elektrik-elektronik ve bilişim sektörleri ön plana çıkmaktadır. Baz: 500

17 Yılın İlk Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan Sorunlar// 17 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2015), ihracat pazarlamasında aşağıdaki sorunlardan hangileri ile karşılaştınız? (Çok Cevap) Hedef ülkedeki ekonomik koşullar Rekabetçi fiyat sunamama 53,6% 51,8% Hedef ülkedeki siyasi ve bürokratik engeller 35,4% Finansman 24,6% Korumacılık politikaları 16,8% Tarife dışı engeller Tanıtım sorunu Ürün kalitesi Hedef ülkenin dili 8,2% 7,6% 7,4% 3,2% Herhangi bir sorun yaşamadım 14,0% Baz: 500

18 İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları// 18 S Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap) Döviz kurları 61,4% Enerji maliyetleri Hammadde ve aramal fiyatları 39,6% 44,6% İstihdam maliyetleri Teşviklerin ve vergi uygulamalarının yetersizliği Lojistik maliyetleri Bürokratik engeller Finansman elverişliliği ve maliyetleri Vergi maliyetleri Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri Kayıtdışı ticaret İç pazardaki fiyat istikrarsızlığı Nitelikli personel yetersizliği Sektördeki kapasite fazlası 34,2% 29,2% 29,0% 27,8% 26,2% 26,2% 23,2% 20,4% 20,2% 18,4% 15,2% Diğer 2,8% Baz: 500

19 Yılın İlk Çeyreğindeki Gerçekleşmeler // 19 S Geçen yılın aynı dönemine göre, geçtiğimiz 3 aylık dönemdeki (Ocak- Mart 2015) gelişmeyi belirtiniz. Arttı Aynı kaldı Azaldı Bu alanda verimiz yok 4,4% 1,0% 4,2% 4,4% 1,7% 3,8% 10,5% 22,1% 28,0% 33,9% 39,6% 33,3% 21,3% 20,6% 20,2% 10,1% 15,2% 2,2% 3,0% 58,8% 54,4% 12,0% 8,2% 7,2% 16,6% 25,7% 32,4% 28,2% 35,6% 45,7% 29,3% 31,2% 26,9% 27,8% 66,5% 39,2% 29,0% 56,6% 12,6% 23,8% 40,8% 28,6% 30,4% 10,4% 12,2% 55,2% 40,8% 34,3% Üretim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi maliyetleri Birim ihraç fiyatı İthal girdi kullanım oranı Hammadde Genel kârlılık birim ithalat düzeyi fiyatı İhracatta kârlılık düzeyi Enerji birim girdi fiyatı (doğalgaz, LPG, Fuel oil) Elektrik tüketimi Baz: 500 Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, enerji birim girdi fiyatı ve elektrik tüketimi unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 475 tir.

20 Yılın 2. Çeyreğinden Beklentiler // 20 S Geçen yılın aynı dönemine göre, önümüzdeki 3 aylık dönem (Nisan- Haziran 2015) için beklentinizi belirtiniz. Artar Aynı kalır Azalır Bu alanda verimiz yok 5,5% 2,0% 5,5% 5,7% 4,6% 5,0% 6,7% 23,0% 21,7% 21,5% 17,6% 26,3% 41,7% 37,9% 37,4% 41,5% 52,0% 47,4% 4,6% 4,8% 21,1% 20,6% 6,7% 6,3% 37,4% 35,8% 57,1% 38,3% 41,8% 42,8% 14,7% 10,1% 5,1% 11,4% 42,1% 45,7% 34,9% 37,6% 31,6% 20,6% 46,9% 25,4% 15,2% 34,7% 16,2% 16,6% 38,1% 32,8% Üretim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi maliyetleri Birim ihraç fiyatı İthal girdi kullanım oranı Hammadde Genel kârlılık birim ithalat düzeyi fiyatı İhracatta kârlılık düzeyi Enerji birim girdi fiyatı (doğalgaz, LPG, Fuel oil) Elektrik tüketimi Baz: 500 Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, enerji birim girdi fiyatı ve elektrik tüketimi unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 475 tir.

21 Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri// 21 S Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz? Yurt içi Yurt dışı 33,8 40,5 34,9 29,7 66,2 59,5 65,1 70,3 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak- Mart 2015 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı ortalama 59,5 iken diğer firmalarda bu oran 10 puan daha yüksektir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 475

22 Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri// 22 Yurtiçi Yoğun Yurtdışı Yoğun 10,6 11,4 26,1 30,0 33,8 34,4 35,0 42,4 45,3 46,1 56,8 89,4 88,6 73,9 70,0 66,2 65,6 65,0 57,6 54,7 53,9 43,2 Toprak Ürünleri ve Madencilik Bitkisel Ürünler Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Tekstil GENEL Ağaç Orman Ürünleri Yurt içi Hububat Bakliyat ve Mamulleri Yurt dışı Makine Elektrik Elektronik ve Bilişim Otomotiv Sanayi Demirçelik ve Demirdışı Metaller Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Yukarıdaki grafikte; Ocak- Mart 2015 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları sektör kırılımında sunulmaktadır. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektör kimyevi maddeler sektörüdür. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 475

23 Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri// Trend 23 Yurt içi Yurt dışı 65,5 65,5 66,1 67,1 66,5 67,7 67,1 64,9 64,2 63,1 65,6 65,1 67,2 66,2 66,0 64,4 66,2 34,5 34,5 33,9 32,9 33,5 32,3 32,9 35,1 35,8 36,9 34,4 34,9 32,8 33,8 34,0 35,6 33, Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç4 Ç1 Yurt içi 65,5 65,5 66,1 67,1 66,5 67,7 67,1 64,9 64,2 63,1 65,6 65,1 67,2 66,2 66,0 64,4 66,2 Yurt dışı 34,5 34,5 33,9 32,9 33,5 32,3 32,9 35,1 35,8 36,9 34,4 34,9 32,8 33,8 34,0 35,6 33,8

24 Hammadde Temininde Euro & Dolar Dağılımı// 24 S İhracat ve ithalat kırılımını EURO, USD ve diğer olmak üzere 100 e tamamlayacak şekilde dağıtır mısınız? İhracat Euro USD Diğer İthalat Euro USD Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Baz: 384 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Baz: 384 Soru, üretimde kullanılan hammaddelerin temiminde yurtdışı kaynaklar kullanan firmalara yöneltilmiştir.

25 Hammadde Temininde Euro & Dolar Dağılımı// 25 İhracat Euro USD Diğer Genel Otomotiv Sanayi Tekstil Makine Elektrik Elektronik ve Bilişim Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Demirçelik ve Demirdışı Metaller Ağaç Orman Ürünleri Bitkisel Ürünler Toprak Ürünleri ve Madencilik Hububat Bakliyat ve Mamulleri İthalat Euro USD Diğer Genel Otomotiv Sanayi Tekstil Makine Elektrik Elektronik ve Bilişim Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Demirçelik ve Demirdışı Metaller Ağaç Orman Ürünleri Bitkisel Ürünler Toprak Ürünleri ve Madencilik Hububat Bakliyat ve Mamulleri Baz: 384

26 Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Talebi// 26 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2015), dış finansman talebiniz oldu mu? ,0% ,6% ,4% ,6% ,0% 29% 27% 30% 33% 32% 39% 34% 43% 41% 39% 40% 39% 42% 44,8% 41% 42% 41% 41% 41% 42% 39% 41,6% 43,2% 35,9% 43,0% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Baz: 500 Yukarıdaki grafikte; Ocak- Mart 2015 döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

27 Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları// 27 S Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 78% 78% 79% 76% 63% 55% 57% 50% 50% 39% 30% 36% 24% 19% 14% 8% 14% 13% 9% 9% 7% 5% 6% 5% 3% 3% 4% Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları (Eximbank hariç) Faktoring Leasing Yurtdışı Finans Kurumları Diğer kaynaklar Soru, Ocak- Mart 2015 döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz Genel : 208; Baz İlk 500 :64; Baz İkinci 500 :37; Baz Diğer :107

28 Yılın 2. Çeyreğinde Finansman Talebi// 28 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran 2015), dış finansman talebiniz olacak mı? 44,4% 43,9% 35,9% 48,2% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran 2015 döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 500

29 Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar// 29 S Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan/ hedging yöntemlerinden hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 43% 42% 38% 32% 36% 30% 32% 46% 39% 37% 30% 23% 15% 11% 11% 10% 16% 10% 9% 9% 8% 6% 6% 6% 4% 5% 6% 3% 1% 1% Döviz kredisi / Vadeli işlemler Forward işlemler SPOT Piyasalar Opsiyon SWAP Future işlemler BİST-VİOP Hiçbiri Baz: 500

30 Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri// 30 S Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) Dövizde artış beklentisinden dolayı 39,1% İthalatımız da olduğundan Araçlar hakkında bilgim yok 20,3% 22,3% Yüksek komisyon oranları 14,2% Kredi limiti yetersizliği Gerek duyulmadı/risk yok 7,6% 7,6% Hizmet veren kurumlara duyulan güvensizlik Gelir / Gider döviz olduğu için Müşteri memnuniyetsizliği Şirket politikası Diğer 5,1% 2,5% 2,0% 2,0% 2,5% Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 197

31 Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri// 31 S 1. Çeyrek sonu itibariyle firmanızdaki toplam mevcut çalışan sayısını belirtiniz. Dönemlere Göre Ortalama Personel Sayısındaki Değişim Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 40 (n:494) 142 (n: 470) 5 (n: 278) 84 (n: 146) 438 (n: 132) 25 (n: 78) 55 (n: 103) 227 (n: 98) 5 (n: 66) 20 (n: 245) 67 (n: 240) 3 (n: 134) Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 187 olarak hesaplanmaktadır. Bu dönemde, mavi yakalı çalışan sayısında azalış görülmektedir. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir Genel Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge

32 Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri// Genel 32 S 1. Çeyrekte çalışan sayınızdaki değişimi ve net gerçekleşmeyi (kaç kişi azaldığı ya da arttığını yazar mısınız? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 23,4% 31,8% 27,2% 16,9% Mavi Yakalı 24,8% 31,8% 27,2% 19,7% Ar-Ge Personeli 9,0% 14,9% 3,9% 7,6% Net değişim Ortalama +3 personel 87,0% BAZ Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının arttığını belirten firmaları ifade etmektedir. 59,6% 53,8% 23,4% 24,8% 9,0% 17,0% 21,4% 4,0% Arttı Azaldı Değişmedi Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli Baz: 500

33 Yılın İlk Çeyreğinde İstihdam Değerlendirmesi// 33 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2015) çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti? 29,8% 28,6% 13,4% 40,4% 34,4% 59,8% 25,8% 19,2% 8,0% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 29,8% 34,5% 40,8% 22,5% Mavi Yakalı 28,6% 31,8% 35,9% 23,7% Ar-Ge Personeli 13,4% 18,9% 9,7% 11,6% BAZ Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaları ifade etmektedir. 10,6% 11,2% 18,8% Arttı Aynı kaldı Azaldı Cevap vermek istemiyorum Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli Baz: 500

34 Çeyreğine İlişkin İstihdam Beklentisi// 34 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran 2015) yeni çalışan istihdam edecek misiniz? Evet ise, kaç yeni çalışan istihddam edeceğinizi belirtiniz. Ortalama +3 personel (1 Beyaz Y.+ 2 Mavi Y.) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 21,8% 26,4% 26,2% 17,3% Mavi Yakalı 24,2% 22,3% 30,1% 22,9% Ar-Ge Personeli 8,6% 8,8% 7,8% 8,8% BAZ ,8% 49,6% 62,0% Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir. 21,8% 24,2% 26,4% 26,2% 29,4% 8,6% Evet Hayır Bilmiyorum / Fikrim yok Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli Baz: 500

35 Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar// 35 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2015) yaptığınız yurt içi/ yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz. (Çok Cevap) Yurt İçi Yurt Dışı 75,6% 48,4% 31,8% 10,4% 23,2% 6,8% 18,2% 4,0% 12,0% 11,8% 12,2% 2,8% 1,8% 1,2% Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon yatırımı Satış- dağıtım ağı genişletme Yeni tesis kurma / Satın alma Şirket satınalma Hiçbir yatırım yapılmadı Baz: 500

36 Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar// 36 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran 2015) yurt içi/ yurt dışı yatırımlarınız hangi alanda olacak? (Çok Cevap) Yurt İçi Yurt Dışı 71,8% 48,8% 32,4% 10,6% 22,4% 8,0% 16,0% 4,2% 14,2% 11,4% 11,2% 3,2% 0,6% 0,8% Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon yatırımı Satış- dağıtım ağı genişletme Yeni tesis kurma / Satın alma Şirket satınalma Hiçbir yatırım yapılmayacak Baz: 500

37 Yılın 2. Çeyreğinde Yurt İçinde Yatırım Planı Yapmama Nedenleri 37 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran) yurt içinde herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) Piyasada yetersiz talep 41,0% Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık/ belirsizlik 40,6% Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık/ belirsizlik 37,3% Kurulu fazla kapasite 27,9% Halihazırda (mevcut) yatırımların devam etmesi 23,4% Diğer 7,4% Soru, yılın 2. çeyreğinde yurtiçinde yatırım planı olmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 244

38 Yılın 2. Çeyreğinde Yurt Dışında Yatırım Planı Yapmama Nedenleri 38 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran) yurt dışında herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık/ belirsizlik 41,2% Piyasada yetersiz talep 32,9% Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık/ belirsizlik 25,9% Halihazırda (mevcut) yatırımların devam etmesi 25,6% Kurulu fazla kapasite 19,8% Yatırım planı yok/gerek duyulmuyor 5,3% Diğer 5,0% Soru, yılın 2. çeyreğinde yurtdışında yatırım planı olmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 359

39 Piyasa Beklentileri// Nisan- Haziran Dönemi Beklentileri USD/TL kur tahmini Euro/TL kur tahmini Euro/USD parite tahmini Nisan- Haziran Dönemi 2,66 n: 500 2,85 n: 500 1,07 n: 500 Enflasyon oranı tahmini (%) - MB politika faiz tahmini (%) - Büyüme Beklentisi (%) Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 1,7 n: 500 2,55 n: 492 2,93 n: Yılı Sonu 2,76 n:500 2,91 n:500 1,07 n:500 7,25 n:500 7,57 n:500 3,1 n:403 /$ 1,15

40 2015 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri// 40 S 2015 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak 27% 37% 27% 24% 52% 48% 56% 60% 21% 15% 17% 16% Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Baz: 500

41 2015 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri// 41 S 2015 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 21% 24% 21% 19% 15% 23% 16% 16% 19% 17% 16% 16% 14% 15% 16% 15% Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 500

42 2015 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri// Trend (Daha iyi olacak) 42 Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi 58% 57% 52% 51% 49% 51% 50% 47% 45% 42% 41% 43% 41% 42% 35% 35% 37% 37% 36% 35% 32% 33% 30% 29% 30% 30% 28% 28% 28% 27% 28% 27% 27% 26% 27% 24% 26% 26% 22% 21% 25% 26% 25% 21% 19% 23% 20% 23% 24% 21% 22% 18% 19% 18% 16% 17% 18% 19% 19% 20% 18% 15% 16% 17% 15% 14% 15% 16% 12% 13% 13% 11% 12% 11% 9% 10% 8% 9% 7% 7% 8% 7% 8% 2010 /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç1 Sektör 51% 49% 42% 58% 52% 41% 35% 35% 37% 29% 22% 41% 37% 28% 28% 27% 32% 33% 24% 30,2% 21% Türkiye Ekonomisi 45% 47% 51% 57% 50% 43% 30% 28% 35% 27% 19% 41% 36% 20% 27% 16% 21% 28% 18% 25,6% 15% Avrupa Ekonomisi 26% 17% 19% 18% 18% 9% 7% 10% 13% 7% 7% 19% 12% 8% 19% 23% 25% 26% 15% 12,8% 17% Dünya Ekonomisi 42% 27% 26% 30% 25% 12% 8% 11% 18% 9% 8% 23% 16% 11% 21% 20% 24% 22% 14% 15,0% 16% 2012 /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç /Ç1

43 GÜNDEM BÖLÜMÜ// 43

44 FED in Faiz Arttırımı Kararına İlişkin Öngörüler// 44 S Amerikan Merkez Bankası FED in faiz artırımını ne zaman yapmasını öngörüyorsunuz? 3 ay içerisinde 3-6 ay içerisinde 6-12 ay içerisinde En az 1 yıl sonra 15% 17% 19% 13% 29% 29% 28% 30% 40% 40% 40% 41% 15% 14% 13% 16% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Baz: 485

45 FED in Faiz Arttırımı Kararına İlişkin Öngörüler// 45 S FED in faiz artırımı kararının Türkiye ekonomisi ve ihracatında ne yönde bir etki yapmasını bekliyorsunuz? Olumlu etkiler Herhangi bir etkisi olmaz Olumsuz etkiler Konu hakkında fikrim yok 17% 18% 15% 18% 51% 57% 53% 47% 14% 9% 12% 17% 18% 16% 20% 18% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Baz: 479

46 Yunanistan daki Gelişmelerin Olası Etkileri// 46 S Yunanistan da yaşanan en son gelişmelerin (Yunanistan ın kurtarma programının uzatılması, Troyka ile görüşmeler) ekonomi ve ihracatımıza ne yönde bir etki yapacağını düşünüyorsunuz? Olumlu etkiler Herhangi bir etkisi olmaz Olumsuz etkiler Konu hakkında fikrim yok 19% 21% 16% 19% 18% 16% 12% 23% 41% 40% 46% 39% 22% 23% 27% 20% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Baz: 478

47 Komşu Ülkelerdeki Gelişmelerin İhracata Etkisi// 47 S Yakın coğrafyamızdaki ülkelerde yaşanan olumsuz gelişmeler (Ukrayna krizi, Irak ve Suriye deki istikarsız ortam) sebebi ile bu ülkelere olan ihracatta Ocak-Mart döneminde aşağıdaki sorunlardan hangileri ile karşılaştınız? Hedef ülkedeki ekonomik koşullar Hedef ülkedeki siyasi ve bürokratik engeller Ukrayna Ortadoğu Finansman Rekabetçi fiyat sunamama Korumacılık politikaları Tarife dışı engeller Tanıtım sorunu İhracat pazarlamasında herhangi bir sorun yaşamadım Bu bölgede ihracatımız bulunmuyor 18% 12% 16% 7% 13% 5% 7% 4% 8% 2% 3% 3% 7% 25% 31% 31% 47% 63% Baz: 500

48 48 MAKROEKONOMİK TRENDLER ve BEKLENTİLER - ANALİZ//

49 çeyreğine ilişkin üretim beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2011/Ç1 47,7 32,5 14,8 32,9 2011/Ç2 43,8 33,3 16,2 27,6 2011/Ç3 40,9 34,6 17,7 23,2 2011/Ç4 37,2 34,4 20,7 16,5 2012/Ç1 41,1 34,6 15,1 26,0 2012/Ç2 35,3 37,7 18,5 16,8 2012/Ç3 33,3 38,5 20,1 13,3 2012/Ç4 35,3 39,4 17,2 18,0 2013/Ç1 43,6 34,9 13,9 29,7 2013/Ç2 37,7 34,8 18,5 19,2 2013/Ç3 36,9 41,8 15,6 21,3 2013/Ç4 33,9 36,2 22,8 11,1 2014/Ç1 44,0 36,1 13,4 30,6 2014/Ç2 40,8 39,8 14,0 26,9 2014/Ç3 42,3 38,3 12,7 29,6 2014/Ç4 36,2 37,2 19,0 17,1 2015/Ç1 34,9 37,9 21,7 13,3 Üretim Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 49 37,4% 32,2% 28,7% 31,1% 32,9% 27,6% 26,0% 23,2% 16,8% 16,5% 13,3% 18,0% 29,7% 21,3% 19,2% 11,1% 30,6% 26,9% 29,6% 17,1% 13,3%

50 çeyreğine ilişkin ihracat beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2011/Ç1 51,2 28,8 18,3 32,9 2011/Ç2 45,4 32,8 19,2 26,2 2011/Ç3 44,8 32,0 21,4 23,4 2011/Ç4 38,1 35,2 23,8 14,3 2012/Ç1 45,4 35,1 17,9 27,5 2012/Ç2 37,6 36,8 24,2 13,4 2012/Ç3 38,4 36,4 23,3 15,2 2012/Ç4 38,6 37,2 22,0 16,6 2013/Ç1 42,4 34,3 20,5 21,9 2013/Ç2 39,0 36,4 21,4 17,6 2013/Ç3 41,4 39,1 17,0 24,4 2013/Ç4 38,6 39,0 20,2 18,4 2014/Ç1 47,2 36,6 14,2 33,0 2014/Ç2 42,6 33,8 21,2 21,4 2014/Ç3 45,4 35,8 16,4 29,0 2014/Ç4 38,6 35,8 22,8 15,8 2015/Ç1 37,6 37,4 23,0 14,6 İhracat Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 50 38,3% 33,0% 32,7% 32,9% 27,8% 28,6% 26,2% 27,5% 21,9% 24,4% 23,4% 18,4% 14,3% 13,4% 15,2% 16,6% 17,6% 21,4% 29,0% 15,8% 14,6%

51 çeyreğine ilişkin kapasite kullanım oranı beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2011/Ç1 41,9 37,5 14,6 27,3 2011/Ç2 40,0 36,2 17,5 22,5 2011/Ç3 36,6 39,7 18,5 18,1 2011/Ç4 29,4 42,7 21,3 8,1 2012/Ç1 36,7 39,3 15,5 21,2 2012/Ç2 30,6 42,2 20,1 10,5 2012/Ç3 29,4 40,6 21,7 7,7 2012/Ç4 29,3 45,9 18,7 10,6 2013/Ç1 37,1 38,2 16,8 20,3 2013/Ç2 33,5 40,4 18,5 15,0 2013/Ç3 31,9 44,4 17,1 14,8 2013/Ç4 27,8 41,8 22,0 5,9 2014/Ç1 36,7 40,9 14,5 22,2 2014/Ç2 32,7 45,4 15,8 16,9 2014/Ç3 36,8 41,4 14,8 22,0 2014/Ç4 33,4 39,3 20,1 13,3 2015/Ç1 31,6 41,5 21,5 10,1 Kapasite Kullanım Oranı Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 51 32,6% 30,0% 25,4% 27,3% 22,8% 22,5% 18,1% 8,1% 21,2% 10,5% 7,7% 10,6% 20,3% 15,0% 14,8% 5,9% 22,2% 22,0% 13,3% 16,9% 10,1%

52 çeyreğine ilişkin stok durumu beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2011/Ç1 21,9 52,3 21,5 0,4 2011/Ç2 25,3 47,6 20,8 4,5 2011/Ç3 20,4 52,1 23,0-2,6 2011/Ç4 21,9 51,1 21,7 0,2 2012/Ç1 22,8 50,7 20,2 2,6 2012/Ç2 23,3 49,5 22,1 1,2 2012/Ç3 19,9 53,2 21,5-1,7 2012/Ç4 21,8 54,4 20,1 1,7 2013/Ç1 24,1 50,8 20,5 3,5 2013/Ç2 27,1 46,7 19,8 7,3 2013/Ç3 22,4 52,3 20,7 1,7 2013/Ç4 19,9 53,8 21,5-1,7 2014/Ç1 18,7 55,1 21,0-2,3 2014/Ç2 24,2 52,3 19,0 5,2 2014/Ç3 19,5 52,9 22,0-2,5 2014/Ç4 23,7 48,8 22,0 1,7 2015/Ç1 20,6 47,4 26,3-5,7 52 Stok Durumu Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 7,3% 4,5% 3,5% 5,2% 2,0% 2,6% 0,4% 0,2% 1,2% 1,7% 1,8% 1,7% 2010-Ç1-3,5% 2010-Ç3-2,4% 2011-Ç1-2,4% 2011-Ç3-2,6% 2012-Ç Ç3-1,7% 2013-Ç Ç Ç1-1,7% -2,3% 2014-Ç3-2,5% 2015-Ç1-5,7%

53 çeyreğine ilişkin girdi maliyetleri beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2011/Ç1 57,3 35,8 3,8 53,5 2011/Ç2 53,0 35,6 6,5 46,5 2011/Ç3 60,9 30,2 6,6 54,3 2011/Ç4 55,1 33,8 6,6 48,5 2012/Ç1 51,1 40,3 3,1 48,0 2012/Ç2 42,6 45,4 7,9 34,7 2012/Ç3 49,1 41,4 6,2 42,9 2012/Ç4 50,4 41,3 4,8 45,6 2013/Ç1 38,6 46,7 9,8 28,8 2013/Ç2 47,5 39,8 7,1 40,4 2013/Ç3 46,4 45,1 4,2 42,2 2013/Ç4 61,5 29,3 5,4 56,1 2014/Ç1 48,2 41,7 5,0 43,2 2014/Ç2 51,7 38,3 4,6 47,1 2014/Ç3 54,8 34,0 5,9 48,8 2014/Ç4 45,5 40,0 9,1 36,4 2015/Ç1 46,9 41,7 6,7 40,2 53 Girdi Maliyetleri Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 56,2% 53,7% 44,4% 59,9% 53,5% 46,5% 54,3% 48,5% 48,0% 42,9% 45,6% 40,4% 42,2% 56,1% 47,1% 48,8% 40,2% 34,7% 43,2% 36,4% 28,8%

54 çeyreğine ilişkin birim ihraç fiyatı beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2011/Ç1 31,5 53,7 10,7 20,8 2011/Ç2 28,4 54,4 12,5 15,9 2011/Ç3 29,3 51,3 16,1 13,2 2011/Ç4 27,9 51,9 15,0 12,9 2012/Ç1 24,7 59,2 12,6 12,1 2012/Ç2 23,0 57,7 15,9 7,1 2012/Ç3 18,0 62,2 16,2 1,8 2012/Ç4 22,0 62,4 12,5 9,5 2013/Ç1 17,5 62,0 16,1 1,4 2013/Ç2 23,0 56,8 14,2 8,8 2013/Ç3 20,2 63,5 10,8 9,3 2013/Ç4 28,6 52,8 13,2 15,4 2014/Ç1 24,8 61,6 9,0 15,8 2014/Ç2 23,6 60,1 11,0 12,6 2014/Ç3 23,6 61,2 11,8 11,8 2014/Ç4 21,2 55,2 18,0 3,2 2015/Ç1 25,4 52,0 17,6 7,8 27,0% Birim İhraç Fiyatı Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 54 20,8% 14,7% 3,8% 15,4% 15,9% 13,2% 12,9% 12,1% 7,1% 1,8% 9,5% 1,4% 8,8% 9,3% 15,4% 15,8% 12,6% 11,8% 3,2% 7,8%

55 çeyreğine ilişkin ithal girdi kullanım miktarı beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2011/Ç1 21,2 54,4 5,8 15,4 2011/Ç2 20,4 50,7 10,1 10,3 2011/Ç3 17,7 53,3 10,5 7,2 2011/Ç4 15,7 54,7 8,7 7,0 2012/Ç1 16,3 55,2 6,7 9,6 2012/Ç2 15,8 56,0 9,5 6,3 2012/Ç3 18,8 54,7 8,9 9,9 2012/Ç4 14,3 57,7 8,3 6,0 2013/Ç1 15,8 53,3 8,3 7,5 2013/Ç2 17,9 51,0 9,2 8,8 2013/Ç3 17,8 57,1 5,3 12,5 2013/Ç4 17,6 54,0 8,4 9,2 2014/Ç1 15,1 58,5 6,5 8,6 2014/Ç2 17,3 54,0 9,4 7,9 2014/Ç3 17,8 55,8 5,5 12,3 2014/Ç4 15,6 53,9 8,9 6,8 2015/Ç1 15,2 57,1 6,7 8,4 55 İthal Girdi Kullanım Miktarı Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 17,2% 11,5% 15,3% 15,4% 14,7% 9,9% 10,3% 7,2% 7,0% 9,6% 6,3% 6,0% 7,5% 8,8% 12,5% 9,2% 8,6% 7,9% 12,3% 6,8% 8,4%

56 çeyreğine ilişkin hammadde birim ithalat fiyatı beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 56 39,7% 24,6% 2011/Ç1 44,4 33,7 3,8 40,6 2011/Ç2 38,5 34,1 7,0 31,5 2011/Ç3 41,2 32,9 7,2 34,0 2011/Ç4 38,2 34,0 7,2 31,0 2012/Ç1 31,2 40,7 7,1 24,1 2012/Ç2 29,4 42,6 9,1 20,3 2012/Ç3 28,2 45,1 8,7 19,5 2012/Ç4 30,1 44,4 6,2 23,9 2013/Ç1 19,9 46,5 11,2 8,7 2013/Ç2 31,3 39,2 7,3 24,0 2013/Ç3 31,6 45,1 4,2 27,5 2013/Ç4 40,8 34,3 5,2 35,6 2014/Ç1 30,0 45,1 5,5 24,5 2014/Ç2 31,9 44,4 4,6 27,3 2014/Ç3 29,6 42,3 5,9 23,7 2014/Ç4 29,4 37,4 12,1 17,3 2015/Ç1 34,7 38,3 6,3 28,4 47,4% 32,0% Hammadde Birim İthalat Fiyatı Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 40,6% 35,6% 31,5% 34,0% 31,0% 24,1% 23,9% 24,0% 27,5% 27,3% 28,4% 20,3% 19,5% 24,5% 23,7% 8,7% 17,3%

57 çeyreğine ilişkin genel karlılık düzeyi beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2011/Ç1 19,6 49,7 29,0-9,4 2011/Ç2 17,0 46,7 31,7-14,7 2011/Ç3 17,7 48,3 30,8-13,1 2011/Ç4 15,0 44,2 34,2-19,2 2012/Ç1 18,5 47,3 29,6-11,1 2012/Ç2 15,4 48,8 32,7-17,3 2012/Ç3 10,7 49,7 36,2-25,5 2012/Ç4 14,3 54,9 27,1-12,9 2013/Ç1 15,9 51,4 28,5-12,5 2013/Ç2 18,4 44,0 31,0-12,6 2013/Ç3 15,5 50,5 29,1-13,6 2013/Ç4 16,0 47,8 31,0-15,0 2014/Ç1 18,4 50,6 26,2-7,8 2014/Ç2 18,9 47,7 28,7-9,8 2014/Ç3 15,6 50,4 30,4-14,8 2014/Ç4 15,0 46,6 33,0-18,0 2015/Ç1 16,2 41,8 37,4-21,2 Genel Karlılık Düzeyi Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 57-11,1% -10,2% -9,4% -13,1% -12,9% -14,7% -19,2% -17,3% -21,4%-16,2% -20,2% -25,5% -12,5% -12,6% -7,8% -9,8% -13,6% -14,8% -18,0% -15,0% -21,2%

58 çeyreğine ilişkin ihracatta karlılık düzeyi beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2011/Ç1 20,5 47,1 29,9-9,4 2011/Ç2 17,6 48,7 29,3-11,7 2011/Ç3 21,6 44,8 30,3-8,7 2011/Ç4 16,5 45,6 33,1-16,6 2012/Ç1 17,2 48,9 30,2-13,0 2012/Ç2 15,7 48,4 32,5-16,8 2012/Ç3 9,9 48,7 37,6-27,7 2012/Ç4 14,3 55,0 26,5-12,3 2013/Ç1 14,1 51,6 29,9-15,7 2013/Ç2 18,4 46,8 29,0-10,6 2013/Ç3 18,7 48,2 27,4-8,7 2013/Ç4 19,2 47,8 27,2-8,0 2014/Ç1 20,6 50,2 23,2-2,6 2014/Ç2 17,1 51,1 26,3-9,2 2014/Ç3 16,2 53,6 26,2-10,0 2014/Ç4 15,8 47,4 31,2-15,4 2015/Ç1 16,6 42,8 35,8-19,2 İhracatta Karlılık Düzeyi Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 58-2,6% -21,0% -24,9% -23,6% -8,1% -9,4% -8,7% -11,7% -13,0% -16,6% -16,8% -27,7% -10,6% -8,7% -8,0% -12,3% -15,7% -9,2% -10,0% -15,4% -19,2%

59 2015 yılı sonu itibariyle sektörün genel durumuna ilişkin beklenti Dönem Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak Denge 2011/Ç1 52,4 37,9 9,8 42,6 2011/Ç2 41,4 45,1 13,6 27,8 2011/Ç3 35,2 50,9 13,9 21,3 2011/Ç4 34,8 43,3 21,9 12,9 2012/Ç1 36,5 51,1 12,4 24,1 2012/Ç2 29,4 52,4 18,2 11,2 2012/Ç3 22,0 60,8 17,2 4,8 2012/Ç4 40,6 45,7 13,7 26,9 2013/Ç1 37,1 50,6 12,4 24,7 2013/Ç2 27,6 58,0 14,4 13,2 2013/Ç3 28,0 62,4 9,6 18,5 2013/Ç4 27,4 52,2 20,4 7,0 2014/Ç1 32,4 52,6 15,0 17,4 2014/Ç2 33,2 51,1 15,7 17,5 2014/Ç3 23,6 58,0 18,4 5,2 2014/Ç4 30,2 49,0 20,8 9,4 2015/Ç1 21,2 51,6 27,2-6,0 Sektörün Genel Durumuna İlişkin Beklenti (Denge= Daha iyi olacak-daha kötü olacak) 59 39,3% 48,4% 42,6% 36,1% 30,9% 27,8% 21,3% 24,1% 12,9% 11,2% 4,8% 26,9% 24,7% 13,2% 18,5% 7,0% 17,4% 17,5% 5,2% 9,4% -6,0%

60 2015 yılı sonu itibariyle Türkiye ekonomisinin genel durumuna ilişkin beklenti Dönem Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak Denge 2011/Ç1 49,9 43,1 7,0 42,9 2011/Ç2 42,7 43,2 14,1 28,6 2011/Ç3 30,1 52,1 17,9 12,2 2011/Ç4 28,1 46,0 26,0 2,1 2012/Ç1 35,1 52,1 12,8 22,3 2012/Ç2 26,5 58,3 15,2 11,3 2012/Ç3 19,2 59,0 21,8-2,6 2012/Ç4 40,8 47,5 11,7 29,1 2013/Ç1 36,3 53,8 10,0 26,3 2013/Ç2 19,8 56,0 24,2 19,8 2013/Ç3 26,8 60,5 12,7 14,0 2013/Ç4 15,8 42,6 41,6-25,8 2014/Ç1 21,4 49,4 29,2-7,8 2014/Ç2 28,5 52,5 19,1 9,4 2014/Ç3 17,6 53,0 29,4-11,8 2014/Ç4 25,6 46,8 27,6-2,0 2015/Ç1 14,8 47,8 37,4-22,6 60 Türkiye Ekonomisinin Genel Durumuna İlişkin Beklenti (Denge= Daha iyi olacak-daha kötü olacak) 31,7% 47,4% 42,9% 36,4% 44,3% 28,6% 29,1% 26,3% 22,3% 12,2% 2,1% 11,3% -2,6% 19,8% 14,0% 9,4% -7,8% -2,0% -11,8% -25,8% -22,6%

61 2015 yılı sonu itibariyle Avrupa ekonomisinin genel durumuna ilişkin beklenti Dönem Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak Denge 2011/Ç1 17,7 55,6 26,7-9,0 2011/Ç2 9,0 37,2 53,8-44,8 2011/Ç3 6,9 30,3 62,9-56,0 2011/Ç4 9,6 29,6 60,8-51,2 2012/Ç1 12,8 50,5 36,7-23,9 2012/Ç2 7,3 41,9 50,8-43,5 2012/Ç3 6,5 50,7 42,8-36,2 2012/Ç4 18,8 54,1 27,1-8,3 2013/Ç1 11,6 59,2 29,3-17,7 2013/Ç2 8,4 58,4 33,2-24,8 2013/Ç3 19,1 61,8 19, /Ç4 22,8 60,8 16,4 6,4 2014/Ç1 25,4 60,4 14,2 11,2 2014/Ç2 26,3 57,4 16,3 10,0 2014/Ç3 15,4 63,8 20,8-5,4 2014/Ç4 12,8 56,2 31,0-18,2 2015/Ç1 17,2 56,2 26,6-9,4 61 Avrupa Ekonomisinin Genel Durumuna İlişkin Beklenti (Denge= Daha iyi olacak-daha kötü olacak) -2,5% -9,0% -17,7% 0,0% 6,4% 11,2% 10,0% -5,4% 2010-Ç Ç3-5,8% 2011-Ç Ç Ç1-23,9% 2012-Ç3-8,3% -17,1% -15,8% -36,2% 2013-Ç1-24,8% 2013-Ç Ç Ç Ç1-9,4% -44,8% -18,2% -56,0% -51,2% -43,5%

62 2015 yılı sonu itibariyle dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin beklenti Dönem Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak Denge 2011/Ç1 25,2 53,5 21,3 3,9 2011/Ç2 11,9 48,4 39,7-27,8 2011/Ç3 8,1 37,1 54,8-46,7 2011/Ç4 11,2 43,1 45,8-34,6 2012/Ç1 17,6 58,0 24,5-6,9 2012/Ç2 9,1 51,8 39,1-30,0 2012/Ç3 7,5 59,0 33,5-25,9 2012/Ç4 23,2 57,6 19,2 4,0 2013/Ç1 16,3 63,1 20,5-4,2 2013/Ç2 10,8 65,2 24,0-13,2 2013/Ç3 21,0 60,7 18,3 2,8 2013/Ç4 20,2 63,0 16,8 3,4 2014/Ç1 23,6 60,4 16,0 7,6 2014/Ç2 21,6 60,7 17,7 3,9 2014/Ç3 14,2 60,4 25,4-11,2 2014/Ç4 15,0 59,4 25,6-10,6 2015/Ç1 16,0 59,6 24,4-8,4 62 Dünya Ekonomisinin Genel Durumuna İlişkin Beklenti (Denge= Daha iyi olacak-daha kötü olacak) -2,5% -5,8% -17,1% -15,8% -9,0% -8,3% -4,2% 2,8% 3,4% 7,6% 3,9% -13,2% -23,9% 2010-Ç Ç Ç1-44,8% 2011-Ç Ç1-56,0%-51,2% -43,5% 2012-Ç3-36,2% 2013-Ç Ç Ç1-11,2% 2014-Ç Ç1-10,6% -8,4%

63 TEŞEKKÜRLER... 63