HAK-İŞ TEN İNSANI VE EMEĞİ MERKEZ ALAN ANAYASA ÖNERİSİ ARSLAN: ÖNERİLERİMİZİN CİDDİYE ALINMASINI İSTİYORUZ

Transkript

1 HAK-İŞ TEN İNSANI VE EMEĞİ MERKEZ ALAN ANAYASA ÖNERİSİ ARSLAN: ÖNERİLERİMİZİN CİDDİYE ALINMASINI İSTİYORUZ 3 Ocak 2012 HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, Yönetim Kurulu üyeleri ve HAK-İŞ Anayasa Komisyonu üyeleri ile birlikte bir basın toplantısı düzenleyerek 30 Aralık 2011 tarihinde TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonuna sunulan HAK-İŞ Anayasa Önerisi hakkında bilgi verdi. Arslan, HAK-İŞ olarak sorumluluğumuzun gereğini yerine getirdiğimize inanıyoruz. 30 Aralık 2011 tarihinde TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonuna Önerimizi ilettik. Önümüzdeki dönemde Komisyon üyelerine önerimizi yüzyüze de anlatacağız. Ancak HAK-İŞ olarak bu süreçten temel beklentimiz, önerilerimizin ciddiye alındığının bizlere gösterilmesidir. Birlikte Başarıyoruz... prensibiyle hazırladığımız T.C. Anayasa önerimizin yeni Anayasa yapım sürecine önemli katkılar sağlamasını temenni ediyoruz dedi. Arslan, HAK-İŞ in Türkiye Cumhuriyeti Anayasa önerisinin en önemli özelliğinin HAK- İŞ in tabandan gelen görüşleri yansıtması ve Anayasa Hukukçularına ısmarlanarak masa başında yapılan bir çalışma olmaması olduğunu söyledi. Arslan, HAK-İŞ Anayasa önerisinin tamamen HAK-İŞ bünyesinde hazırlandığını belirterek, HAK-İŞ in tarihi ve kurumsal bilgi birikimini, yaşanmış tecrübeleri ve deneyimleri içeren HAK-İŞ menşeli önerimiz, ilkesel önceliklerimizi ve taleplerimizi yansıtan bir metindir dedi. Arslan, HAK-İŞ in anayasa önerisinin hiçbir ötekileştirmeye imkan tanımayan, insanı ve emeği merkez alan, insan onurunu yükselten, demokratik, özgürlükçü, katılımcı ve çoğulcu nitelikte, adaleti ve eşitliği temel alan, din, kanaat ve inanç özgürlüğünü güvence altına alan, yasama, yürütme ve yargı olmak üzere her birinin erkine dayanan ahenkli işleyişlerini esas alan, cinsiyet duyarlı bakış açısını yansıtan, dezavantajlı konumda bulunanları önceleyen, sosyal hakları, sosyal devlet olmanın gereklerine uygun şekilde düzenleyen bir yapıda olduğunu kaydetti. ARSLAN ın konuşma metninden başlıklar şu şekildedir: HAK-İŞ GENEL BAŞKANI MAHMUT ARSLAN HAK-İŞ KONFEDERASYONUNUN ÖNERİSİ T.C. ANAYASASI KONULU BASIN TOPLANTISI 3 Ocak 2012 / ANAKARA HAK-İŞ Konfederasyonunun gündeminde öteden beri yeni ve demokratik bir Anayasa talebi bulunmaktadır. Bilindiği üzere demokratik olmayan süreç ve aşamalardan geçirilerek yürürlüğe sokulan 1982 Anayasasının zaman içinde yapılan kimi değişikliklere rağmen anti-demokratik ruhu değiştirilememiştir. Türkiye nin bu Anayasa ile özgür dünyada gideceği herhangi bir yol kalmamıştır. 1

2 HAK-İŞ Konfederasyonu olarak, Türkiye nin değişmesini ve dönüşmesini istiyoruz. Türkiye nin değişmesinin, dönüşmesinin yolunun demokratik hak ve özgürlükleri daha da geliştiren Yeni bir Anayasa dan geçtiğini biliyoruz. Bu nedenle Yeni ve Sivil Anayasa talebimize ilişkin; bir taraftan kendi bünyemizde çalışmalar yaparken, bir taraftan da diyalog temelli ortak çalışmalara katılım sağlıyoruz. Bu nedenle; HAK-İŞ Konfederasyonu olarak 1990'lı yılların başından itibaren gerek Anayasa kurultayları düzenleyerek gerekse yaptığımız açıklama ve etkinliklerle görüşlerimizi kamuoyu ile paylaşıyor bunun yanı sıra çeşitli Anayasa platformlarında da aktif olarak yer alıyoruz. Hafızalarımızı tazeleyecek olursak; HAK-İŞ Konfederasyonu olarak; - Türkiye de 3. Halkoylaması olan 1982 Anayasası nın Geçici 4. maddesi ile getirilen 10 ve 5 yıllık siyasal yasakların kalkıp kalkmaması konusunda 6 Eylül 1987 de düzenlenen Referandumda Evet Diyerek, yılında gerçekleştirdiğimiz Anayasa Kurultayı ile yılında HAK-İŞ Dergisinin Yeni Anayasaya ilişkin özel sayı olarak hazırlanmasıyla, yılında yaptığımız 10. Olağan Genel Kurulumuzda Sivil ve Demokratik Bir Anayasa Türkiye nin İhtiyacıdır şeklinde aldığımız kararla, yılında gerçekleştirdiğimiz AB Müzakere Sürecinde Sendikal Örgütlenme için Yeni Anayasa nın Sosyal Boyutu Sempozyumuyla, yılında gerçekleştirdiğimiz 11. Olağan Genel Kurulumuzda aldığımız Türkiye nin İhtiyacı Olan Sivil ve Demokratik Bir Anayasa Hayata Geçirilmelidir kararımızla yılında yapılan Anayasa Değişiklik Paketinin Referandum sürecindeki Darbelerin Karanlığından Demokrasinin Aydınlığına EVET kampanyamızla, yılında gerçekleştirdiğimiz 12. Olağan Genel Kurulumuzda aldığımız Türkiye nin İhtiyacı Olan Yeni ve Sivil Anayasa İçin Tüm Kesimler Sorumlu ve Azami Gayret İçinde Olmalıdır. Kararıyla kendi iç faaliyetlerimizle Yeni bir Anayasa talebimize ilişkin kararlılığımızı ortaya koymuş bulunmaktayız. Tüm bu iç çalışmalarımızın yanı sıra -Anayasa Platform, - Sivil Dayanışma Platformu, - Ortak Akıl Hareketi gibi oluşum ve çalışmalarda da etkin şekilde yer aldık, alamaya da devam ediyoruz. 2

3 HAK-İŞ olarak tüm toplum kesimlerinin geniş katılımını esas alması gerektiğine inandığımız sivil ve demokratik yeni bir Anayasa nın hazırlanması için yüksek bir talep ve pozitif bir zemin, temsil gücü yüksek ve zinde bir parlamentomuz olduğuna inanıyoruz. Bu çerçevede; - Yeni ve özgürlükçü bir Anayasa oluşturulması için 12 Haziran 2011 Genel Seçimlerinin ardından çalışmaların yoğunlaşmasını, - TBMM Meclis Başkanlığı tarafından somut bir adım atılarak Anayasa Uzlaşma Komisyonu nun kurulmasını, - TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu çalışmaları çerçevesinde HAK-İŞ Konfederasyonunun da aralarında bulunduğu geniş bir çevreden katkı ve görüşlerin talep edilmesini Memnuniyet verici buluyoruz. Konfederasyonumuz son dönemde ivme kazanan Yeni anayasa yapım sürecine katkı vermeyi hedeflemiştir. Bu çerçevede; HAK-İŞ e bağlı sendikalarımızın yönetici, uzman ve avukatlarından oluşan HAK-İŞ Anayasa Hazırlık Komitesi ni kurmuştur. Komitemiz yeni Anayasadan beklentilerimiz ve taleplerimiz konusunda bir yol haritası oluşturarak çalışmalarını yapmıştır. HAK-İŞ Anayasa Hazırlık Komitesi çalışmalarını 3 aşamalı olarak gerçekleştirmiştir. 1. ANKET ÇALIŞMASI Başta üyelerimiz olmak üzere çalışanların Anayasa yapım sürecine katkı ve katılımlarını sağlamak için bir Anket çalışması yapılmıştır. Toplam 3714 çalışanın cevapladığı Anket sonuçları çalışmalarımız için önemli bir girdi oluşturmuştur. Sonuçlara göre; Çalışanların %66,84 ü mevcut anayasadan memnun olmadıklarını ifade etmiştir. %73,45 oranında çalışan ise, mevcut anayasadaki çalışma hayatı düzenlemelerini yeterli görmediğini belirtmiştir. Yeni ve sivil bir anayasaya ihtiyaç olduğunu düşünen çalışanların oranı %78,02 dir. 2. İLKESEL TALEP VE ÖNERİLERİN BELİRLENMESİ HAK-İŞ Anayasa Hazırlık Komitesi çalışmaları çerçevesinde ayrıca HAK-İŞ e bağlı Sendikalarımızın Yeni Anayasa ya ilişkin ilkesel bazlı talep ve önerileri istenerek, rapor haline getirilmiştir. Söz konusu Raporumuzda; 3

4 Yeni Anayasa Yapım Süreci ve Yöntem, Yeni Anayasa nın Temel Felsefesi, Temel Hak ve Özgürlükler, Ekonomik ve Sosyal Haklar, Çalışma Hayatı, Mali ve Ekonomik Hükümler, Yasama- Yürütme- Yargı Kurumlar, Çevre, Yerel Yönetimler gibi başlıklarda HAK-İŞ ve bağlı sendikalarının ilkesel önerileri ve talepleri yer almıştır. 3. MADDE BAZLI ANAYASA ÖNERİSİ HAK-İŞ Anayasa Hazırlık Komitesi altında oluşturduğumuz, yine HAK-İŞ ve bağlı Sendikalarımızda görev yapan yönetici, danışman, uzman ve avukatlarımızdan oluşan Teknik Komite tarafından uzun ve titiz bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda HAK-İŞ in T.C Anayasası Önerisi hazırlanmıştır. Bu çalışma HAK-İŞ Yönetim Kurulu tarafından son haline getirilmiştir. HAK-İŞ in Türkiye Cumhuriyeti Anayasa önerisinin en önemli özelliği - HAK-İŞ in tabandan gelen görüşlerini yansıtması, - Anayasa Hukukçularına ısmarlanarak masa başında - yapılan bir çalışma olmayıp, - tamamen kendi iç bünyemizde hazırladığımız, - HAK-İŞ in tarihi ve kurumsal bilgi birikimini, - yaşanmış tecrübeleri ve deneyimleri içeren - HAK-İŞ menşeli olmasıdır. Önerimiz, İlkesel önceliklerimizi, taleplerimizi yansıtan bir metindir. Bu çerçevede tam ve doğru bir Anayasa hazırladık iddiasında değiliz. Ancak; - ruhuyla, - yazım diliyle, - maddeler itibariyle temel önceliklerimizi yansıtan; - içeriğiyle ise yeni ve geliştirilebilir bir metindir. HAK-İŞ olarak TC Anayasası Önerimizi 30 Aralık 2011 tarihinde TBMM Anayasa 4

5 Uzlaşma Komisyonu na ilettik. Birlikte Başarıyoruz... prensibiyle hazırladığımız T.C. Anayasa önerimizin yeni Anayasa yapım sürecine önemli katkılar sağlamasını temenni ediyoruz. T.C. ANAYASA ÖNERİMİZİN ÖZELLİKLERİ Anayasa önerimiz, 11 bölüm ve 84 maddeden oluşmaktadır. Yeni ve özgürlükçü bir ruh ortaya konmuştur. Kısa ve öz bir metin olmasına, sade bir yazım dili kullanılmasına özen gösterilmiştir. Ayrıca önerimiz; - Hiçbir ötekileştirmeye imkan tanımayan, - İnsanı ve emeği merkez alan, - İnsan onurunu yükselten, - Demokratik, özgürlükçü, katılımcı ve çoğulcu nitelikte, - Adaleti ve eşitliği temel alan, - Din, kanaat ve inanç özgürlüğünü güvence altına alan, - yasama, yürütme ve yargı olmak üzere her birinin erkine dayanan ahenkli işleyişlerini esas alan, - Cinsiyet duyarlı bakış açısını yansıtan, - Dezavantajlı konumda bulunanları önceleyen, - Sosyal hakları, sosyal devlet olmanın gereklerine uygun şekilde düzenleyen Bir yapıdadır. Ayrıca önerimizin başından sonuna, hakkın varlığının kural, kısıtlamanın istisna olduğu ilkesi korunmuştur. Özgürlüklerle ilgili maddelerin sonuna eklenen ama, ancak, fakat gibi sözlerle başlayan kısıtlamalardan kaçınılmıştır. BÖLÜMLERİMİZ Anayasa önerimiz; Giriş Anayasanın Bağlayıcılığı Ve Üstünlüğü Devletin Temel Esasları Birey Hak ve Özgürlükleri Siyası Haklar ve Ödevler Sosyal ve Ekonomik Haklar Devletin İşleyişi Kamu İdaresi ve Kuruluşu Savunma ve Güvenlik 5

6 Mali ve Ekonomik Hükümler Koruma ve Sürdürülebilirlik Konuları Anayasa'nın Değiştirilmesi Bölümlerinden oluşmuştur. Giriş Bölümü Önerimizin temel felsefesini ve ruhunu yansıtan GİRİŞ bölümümüzde ortak gelecek idealine vurgu yapılmıştır. Ayrıca bu bölümde Anayasanın her alanda toplumun gelişmesini güvence altına alan bir toplumsal sözleşme olduğunun altı çizilmiştir. Birinci Bölüm Anayasa önerimizin önemli bir yeniliği Anayasanın Bağlayıcılığı ve Üstünlüğü maddesini birinci bölümde ilk madde olarak düzenlemiş olmamız. Bu madde ile Anayasa nın; yasama, yürütme ve yargı organlarını içeren devlet yönetimi ile diğer tüm kurum ve kuruluşları ve kişileri bağlayan temel hukuk kuralları olduğu vurgulanmıştır. İkinci Bölüm Önerimizin ikinci bölümü Devletin Temel Esasları başlığı altında düzenlenmiştir. Bu bölümde maddeler; - Temel haklar ve özgürlükler - Devletin şekli ve nitelikleri - Devletin Temel amaç ve görevleri - Egemenlik ve kullanımı - Vatandaşlık - Ayrımcılık yasağı, eşitlik ve adalet Başlıkları altında düzenlenmiştir. Bu bölüm tamamen yenilikçi bir yaklaşımla kaleme alınmıştır. Değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez gibi ifade ve hükümlere yer verilmemiştir. MADDE AÇIKLAMA Temel Haklar ve Özgürlükler Madde 2- Herkes, insan olma onurunun gereği olarak dokunulmaz, devredilmez ve vazgeçilmez 6 Hazırlanan Taslağın ruhuna uygun olarak temel haklar ve özgürlükler ilk madde olarak yer almıştır

7 temel hak ve özgürlüklere sahiptir. Devletin Şekli ve Nitelikleri Madde 3- Türkiye Devleti demokratik ve özgürlükçü bir Cumhuriyettir. Türkiye Cumhuriyeti; temel hak ve özgürlükleri esas alan, milletin irade ve yönetimini esas alan demokratik; din ve vicdan hürriyetinin teminatını esas alan laik; hak, adalet ve eşitliği esas alan sosyal; toplumsal dinamikleri esas alan sivil; insan erdem, onur ve özgürlüğünü korumayı ve yüceltmeyi esas alan bir hukuk Devletidir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, demokratik usul ve teamüllere dayalı olarak yasama, yürütme ve yargı olmak üzere her birinin erkine dayanan ahenkli işleyişlerini esas alır. Devletin resmi dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Millî marşı İstiklâl Marşı dır. Başkenti Ankara dır. Türkiye Devletinin demokratik ve özgürlükçü bir cumhuriyet olduğuna vurgu yapılmıştır. Demokratik, laik, sosyal hukuk devleti ilkesinin yazımında farklı bir üslup benimsenmiştir. İlkeler tanım ve içerikleriyle birlikte kullanılmış, ilkelere sivil kelimesi eklenmiştir. Devletin resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkent hükümleri korunmuştur. Devletin Temel Amaç ve Görevleri Madde 4- Devletin temel amaç ve görevi, ülke bütünlüğünü, toplumun birliğini, insan onurunu korumak, toplumsal dinamikleri güçlendirmek, örgütlülüğü ve sivil toplumu geliştirmek, ulusal ve uluslararası düzeyde kişilerin hak ve özgürlüklerini kullanmalarını, halkın güvenliğini, huzurunu, mutluluğu ve refahını sağlamak suretiyle insanın maddî ve manevî varlığının gelişmesi için gerekli şartları yerine getirmektir. Egemenlik ve Kullanımı Madde 5- Egemenlik kayıtsız ve şartsız Milletindir. Millet, egemenliğini Anayasanın koyduğu esaslara göre, yasama, yürütme ve yargı organları eliyle kullanır. Bu maddede insan onurunun korunmasına, örgütlülüğün ve sivil toplumun geliştirilmesine, ayrıca halkın mutluluğu ve refahının sağlanmasına vurgu yapılmıştır. Egemenliğin kayıtsız ve şartsız Milletin olduğu vurgusu yapılmıştır. Egemenlik hiçbir surette hiçbir kişi, zümre ve kuruma bırakılamaz, hiçbir kimse, zümre ve kurum Anayasal dayanağı olmayan bir Devlet yetkisi kullanamaz. 7

8 Yasama yetkisi ve görevi; Millet adına, Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez. Yürütme yetkisi ve görevi; Millet adına, Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanlar Kurulu tarafından, Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir. Yargı yetkisi ve görevi, Millet adına, bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır ve yerine getirilir. Vatandaşlık Madde 6 - Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı, bireyin devlet ile arasındaki hukuki bağı ifade eder. Herkes vatandaşlık bağı ile Türkiye Cumhuriyeti'ne bağlıdır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti vatandaşlarıyla bir bütündür. Vatandaşlıkta; bireyin devlet ile arasındaki hukuki bağa işaret edilmiş, Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı ifadesi kullanılmıştır. Kanunun öngördüğü esaslara uygun olarak bu statüye sahip herkes Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıdır. Vatandaşlık, kanunun gösterdiği şartlarla kazanılır ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybedilir. Ayrımcılık Yasağı, Eşitlik ve Adalet Madde 7- Kanun önünde herkes eşittir. dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefi inanç, din, mezhep gibi sebeplerle ayırımcılık yapılamaz. Devlet, yoksullar ve yoksunlar ile yaşlılar, engelliler ve çocukların eşitsizliklerini giderici önlemler alır. Yoksullar ve yoksunlar ile yaşlılara, engellilere ve çocuklara, savaş ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler ile yetimlerine yönelik alınan önlemler ve pozitif ayrıma tabi uygulamalar eşitlik ve adalet ilkesine aykırı sayılmaz. Eşitlik ilkesinin kapsamı genişletilmiştir. Ayrımcılık yasağı ve adalet vurgusu yapılmıştır. Kişilerin eşit muamele görme hakkının güvence altına alınmasına, ayrımcılığa karşı korunmasına ilişkin kanun çıkarılmasına işaret edilmiştir. Kişilerin eşit muamele görme hakkını güvence altına alınmasına ve ayrımcılığa karşı korunmalarını sağlanmasına yönelik usul ve esaslar kanunla düzenlenir. 8

9 Üçüncü Bölüm Önerimizin üçüncü bölümü Birey Hak ve Özgürlükleri başlığı altında düzenlenmiştir. Bu bölümde maddeler; - Yaşama Hakkı - Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği - Ailenin Korunması - Özel Hayatın ve Aile Hayatının Gizliliği ve Korunması - Kadın Hakları - Çocuk Hakları - Eğitim ve Öğrenim Hakkı - Sağlık Hakkı - Din, Kanaat ve İnanç Özgürlüğü - İfade Özgürlüğü - Örgütlenme Özgürlüğü - Basın Yayın Özgürlüğü - Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü - Göçmen ve Sığınmacı Hakkı - Mülkiyet ve Miras Hakkı - Hak Arama Özgürlüğü ve Adil Yargılanma Hakkı - Suç ve Cezalara İlişkin Esaslar - İnsan Hakları İhlalleri ve Ayrımcılıkla Mücadele - Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin Sınırlandırmalar Başlıkları altında düzenlenmiştir. Bu bölümün temel özellikleri; - Kadın hakları ayrı bir madde olarak kapsamlı şekilde düzenlenmiştir. Ayrıca devletin kadınların çalışma hayatına girişine, aile ve çalışma hayatını uyumlaştırmasına, eğitim imkanlarından ve sağlık hizmetlerinden yararlanmasına, karar alma mekanizmalarına katılımının artırılmasına yönelik geçici yada sürekli özel tedbirler alması, devletin kadınlara karşı her türlü şiddeti önlemekle yükümlü olması gibi son derece önemli hükümlere yer verilmiştir. - Eğitim ve öğretim dili Türkçe olarak belirlenmiştir. Ancak Türkçeden başka dillerde eğitim ve öğretim yapılması ile ilgili esaslar, demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olarak kanunla düzenlenmesi imkanı getirilmiştir. - Din kültürü ve ahlâk öğretiminin, ilk ve ortaöğretim kurumlarında okutulan zorunlu dersler arasında yer alması benimsenmiştir. Ancak bu derslerden muafiyetin, kişinin kendisinin, küçüklerin ise kanunî temsilcisinin talebine bağlı olması vurgusu yapılmıştır. - Laiklik meşruiyetini insan haklarından alan; din, vicdan, düşünce ve ibadet hürriyetinin teminatı olarak ifade edilmiştir. 9

10 - Göçmen ve Sığınmacı Hakkına yer verilmiştir. - Örgütlenme özgürlüğü geniş bir biçimde kaleme alınmıştır. - İnsan Hakları İhlalleri ve Ayrımcılıkla Mücadeleye yönelik olarak ayrı bir madde yazılmıştır. Katılımcı bir yapıda İnsan Hakları İhlalleri ve Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Kurulu oluşturulmasına yönelik düzenlemeye yer verilmiştir. - Bu bölümün en önemli özelliği maddelere ilişkin sınırlamaların bölüm sonunda tek maddede sade bir dille yazılmış olmasıdır. Dördüncü Bölüm Önerimizin dördüncü bölümü Siyası Haklar ve Ödevler başlığı altında düzenlenmiştir. Bu bölümde maddeler; - Seçme, Seçilme ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakları - Siyasi Parti Kurma - Siyasi Partilerin Uyacakları Esaslar - Kamu Hizmetlerine Giriş ve Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkı - Vatan Hizmeti - Vergi Yükümlülüğü - Bilgi Edinme, Dilekçe Verme, Kamu Denetçisine Başvuru Hakkı Başlıkları altında düzenlenmiştir. Bu bölümün temel özellikleri; - Siyasi partilerin, demokrasinin vazgeçilmez unsurları olduğuna vurgu yapılmıştır. - Siyasi partiler hakkında sadece anayasaya aykırılık iddiası ile kapatma davası açılabileceği hükme başlanmıştır. Ayrıca Türkiye Büyük Millet Meclisinin 2/3 çoğunluğunun kararı olmaksızın kapatma davası açılamayacağı belirtilmiştir. - Herkesin kamu hizmetlerinden yararlanma, kamuda görev alma ve yükselme hakkına sahip olduğu ifade edilmiştir. Beşinci Bölüm Önerimizin beşinci bölümü Sosyal ve Ekonomik Haklar başlığı altında düzenlenmiştir. Bu bölümde maddeler; - Çalışma Hakkı - Zorla Çalıştırma Yasağı - Çalışma, Teşebbüs ve Sözleşme Özgürlüğü - Sendikal Haklar 10

11 - Ekonomik ve Sosyal Denge Başlıkları altında düzenlenmiştir. Bu bölümün temel özellikleri; - Çalışanların, kıdem tazminatının kazanılmış bir hak olduğu ve Devletin bu hakkı güvence altına aldığı ifade edilmiştir. - Devletin, istihdamı artırmak, çalışanların yaşama ve çalışma koşullarını iyileştirmek ve çalışma barışını sağlamak için gerekli tedbirleri alacağı hükme bağlanmıştır. - Önceden izin almaksızın; çalışanların sendika ve üst kuruluşlarını, işverenlerin işveren örgütü ve üst kuruluşlarını kurma; bunlara üye olma ve üyelikten çekilme haklarına sahip olduğu vurgulanmıştır. - Emekliler, sendikalara üye olma ve üyelikten çekilme hakkına sahip olduğu belirtilmiştir. - Herkesin eğitim, sağlık, beslenme, gıda güvenliği, temiz suya erişim, barınma ve konut, istihdam, özgürlük, güvenlik, sosyal koruma ve sosyal güvenlik haklarına sahip olduğu ifade edilmiştir. Devletin, bu hakları uluslar arası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerle paralel olarak güvence altına almakla ve geliştirmekle yükümlü olduğu belirtilmiştir. - Ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulmasında ve uygulanmasında Ekonomik ve Sosyal Konsey'i etkin şekilde işletilmesine yönelik düzenlemeye yer verilmiştir. Altıncı Bölüm Önerimizin altıncı bölümü Devletin İşleyişi başlığı altında düzenlenmiştir. Bu bölümde Yasama, Yürütme ve Yargı ile ilgili düzenlemelere yer verilmiştir. Bu bölümün temel özellikleri; - Milletvekili sayısı toplam 600 olarak belirlenmiştir. 50 si Türkiye milletvekilliğinden oluşturulmuştur. - Genel seçim dönemi 4 yıl olarak ifade edilmiştir. - Çalışma hayatının sosyal taraflarının üst kuruluşlarının ikili yapıda karşılıklı uzlaşmayla hazırladığı taslaklarını kanun teklifi olarak verebilecekleri belirtilmiştir. - Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıl olarak belirlenmiştir. Bir kimsenin ardı ardına en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebileceği vurgulanmıştır. - Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay gibi Yüksek mahkemelere ilişkin genel esaslar kaleme alınmış, yapısı, üyelerin seçimi, görev süresi ve üyeliğin sona 11

12 ermesi, çalışma ve yargılama usulüne ilişkin esaslar kanuna bırakılmıştır. - Ekonomik ve Sosyal Konsey'de temsil edilen sosyal taraflara Anayasa Mahkemesinde iptal davası açma yetkisi verilmiştir. - Yüce Divanın Cumhurbaşkanını, Meclis Başkanını, Başbakanı, Bakanlar Kurulu üyelerini, Milletvekillerini, Genelkurmay Başkanını, Yüksek Yargı Başkanlarını sadece vatana ihanet suçundan dolayı yargılayacağı hükme bağlanmıştır. Yedinci Bölüm Önerimizin yedinci bölümü Kamu İdaresi Ve Kuruluşu başlığı altında düzenlenmiştir. Bu bölümde maddeler; - Kamu İdaresinin Bütünlüğü, Kamu Tüzelkişiliği ve Kuruluşu - Yerel Yönetimler - Kamudaki Görevliler - Yüksek Eğitim Kurumu - Meslek Kuruluşları - Diyanet İşleri Başkanlığı Başlıkları altında düzenlenmiştir. Bu bölümün temel özellikleri; - Yerel yönetim seçimlerinin dört yılda bir yapılması benimsenmiştir. - Yüksek Eğitim Kurumu nun, yüksek eğitim ve öğrenimi koordine etmek, kurumların bilimsel özerkliğini güçlendirmek ve akreditasyon sistemini kurmak üzere oluşturulacağı belirtilmiş, Kurumunun yapısı, görev ve işleyişine ilişkin usul ve esaslar kanuna bırakılmıştır. - Meslek kuruluşları ve üst kuruluşları kanunla belirlenen hususlara göre serbestçe ve çoğulculuk esasına göre kurulabileceği ifade edilmiştir. - Diyanet İşleri Başkanlığının, katılımcı ve özerk bir yapıda, tarafsızlık ilkesine göre kurulacağı belirtilmiştir. Sekizinci Bölüm Önerimizin sekizinci bölümü Savunma ve Güvenlik başlığı altında düzenlenmiştir. Bu bölümde; - Ülke savunmasının Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından, iç güvenliğin ise Emniyet Teşkilatı tarafından yerine getirileceği - Türk Silahlı Kuvvetleri'nin sevk ve idaresinden sorumlu olan Genel Kurmay Başkanlığı nın Savunma Bakanlığına bağlı olduğu 12

13 - Savunma ve güvenlikle ilgili kararların alınmasına yardımcı olmak üzere gerektiğinde Savunma ve Güvenlik Danışma Kurulu oluşturulabileceği, bu Kurulun yapısı, görevleri ve işleyişine dair hususların kanunla düzenlenebileceği belirtilmiştir. Dokuzuncu Bölüm Önerimizin dokuzuncu bölümü Mali ve Ekonomik Hükümler başlığı altında düzenlenmiştir. Bu bölümde; Devletin, para, kredi, sermaye, mal ve hizmet piyasalarının sağlıklı ve düzenli işlemelerini sağlayıcı, dış ticareti geliştirici, kayıtdışı ekonomiyi önleyici, gelir dağılımı adaletini sağlayıcı ve tüketiciyi koruyucu, tekelleşme ve kartelleşmeyi önleyici tedbirler alacağı ifade edilmiştir. Onuncu Bölüm Önerimizin onuncu bölümü Koruma ve Sürdürülebilirlik Konuları başlığı altında düzenlenmiştir. Bu bölümde; Çevrenin, Kıyıların, Ormanların Korunması ve Geliştirilmesine yönelik düzenlemelere, Tarih, Kültür, Vakıf ve Tabiat Varlıklarının Korunmasına yönelik hükümlere yer verilmiştir. Vakıflar ve Tabiat Varlıkları Kurulu oluşturulması benimsenmiştir. Onbirinci ve son bölümümüzü Anayasa nın Değiştirilmesi bölümü oluşturmaktadır. Bu bölümde Anayasa değişikliğinin kısmen yapılması ya da yeni bir Anayasa yapımı şeklinde iki alternatif kaleme alınmıştır. Sonuç olarak; Türkiye nin kredibilitesini daha da artırmak, gücüne güç katmak, toplumsal dönüşümünü ve aydınlanmasını sağlamak için önemli bir eşikte bulunduğunu belirtmek istiyorum. Bu eşiği hep birlikte, ortak akılla, güç birliği yaparak atlamamız, ülkemizi şaha kaldıracaktır. Bu eşikte Anayasa önerimizle HAK-İŞ olarak sorumluluğumuzun gereğini yerine getirdiğimize inanıyoruz. 30 aralık tarihinde TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonuna Önerimizi ilettik. Önümüzdeki dönemde Komisyon üyelerine önerimizi yüzyüze anlatacağız. Ancak HAK-İŞ olarak bu süreçten temel beklentimiz, önerilerimizin ciddiye alındığının bizlere gösterilmesidir Büyük emek verilerek hazırlanan ve Komisyona İletilen görüşlerin karşılaştırmalı bir tablo halinde kamuoyuna sunulmasının önemli olduğuna inanıyoruz. 13

14 Sözlerime son verirken; HAK-İŞ Konfederasyonu nun T.C. Anayasa önerisinin yeni Anayasa yapım sürecine önemli katkılar sağlamasını temenni ettiğimizi vurgulamak istiyorum. Birlikte Başarıyoruz... prensibiyle gerçekleştirdiğimiz çalışmalarımıza emeği geçen tüm HAK-İŞ mensuplarına içtenlikle teşekkür ediyorum. Bu duygu ve düşüncelerle sizlere saygılar sunuyorum. 14

15 Dosya adı: HAK-İŞ GENEL BAŞKANI MAHMUT ARSLAN KONUŞMA 3 OCAK 2012 Dizin: C:\Documents and Settings\admin\Desktop Şablon: C:\Documents and Settings\admin\Application Data\Microsoft\Templates\Normal.dotm Başlık: Konu: Yazar: HP Anahtar Sözcük: Açıklamalar: Oluşturma Tarihi: :36:00 Düzeltme Sayısı: 26 Son Kayıt: :46:00 Son Kaydeden:. Düzenleme Süresi: 204 Dakika Son Yazdırma Tarihi: :47:00 En Son Tüm Yazdırmada Sayfa Sayısı: 14 Sözcük Sayısı: 3.669(yaklaşık) Karakter Sayısı: (yaklaşık)