Vakıf olarak 28 Kasım günü düzenlediğimiz

Transkript

1 Hocamız Turan Yazgan Sevgili Okuyucular, Vakıf olarak 28 Kasım günü düzenlediğimiz Turan Yazgan Anma Programı büyük ilgi gördü. Gerek Türk Dünyasından ve gerekse Türkiye nin çeşitli yerlerinden çok sayıda konuğumuz oldu. Bir kez daha şahit olduk ki, Hocamız bugün olduğu gibi her daim Türk Dünyası sevdalısı olarak büyük bir saygı ve özlemle anılacaktır. Turan Yazgan hayatını Türklüğe, Türk Dünyasına ve Türk e dair olan herşeye vakf etmiş, hayatı boyunca milleti için çalışmıştır. Ona göre: Türk Milleti nin, alnı açık, başı dik olmalıydı. Sömürülmemeliydi. Hür olmalıydı. Refah içinde olmalıydı. Kısaca tarihte hak ettiği şekilde yaşamalıydı. Bu amaçla kurduğu ve tam 32 yıldır başkanlığını yaparak yönettiği Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı onun bize, hepimize bıraktığı en önemli emanettir. İsmail Gaspıralı nın Dilde, Fikirde, İşde Birlik ilkesini ve Ulu Önder Atatürk ün Türk Birliğine İnanıyor ve Onu Görüyorum sözlerini kendine bayrak edinmiş olan bu vakıf, desteklerinizle bu büyük Türk büyüğünün yokluğunda da yaşamaya devam edecektir. Hocamızın bizlere vasiyeti gayet açıktır: Atatürk ün gördüğü Türk birliğini, dünyadaki her Türk muhakkak görmelidir. Bizler de artık bu vasiyetin gereği olarak Hocamızın ideallerinden taviz vermeden, ilkelerinden sapmadan çalışıyoruz ve çalışmaya devam edeceğiz. Bu çalışmalarımızda Hocamızın hatıraları, temennileri ve fikirleri her zaman içimizi ısıtmakta ve yolumuzu aydınlatmaktadır. Ve inanıyoruz ki böyle büyük bir gönül, akıl ve dava insanı olan Turan Yazgan Türklüğün gurur sayfasında ilelebet bir kutup yıldızı gibi parlayacaktır. Tanrı Türkü Korusun. Közhan Yazgan Mesele Türk Coğrafyasındaki Kritik Kaynaklardır. Irak ta son olarak vuku bulan hadiseler, Türklerin, ne pahasına olursa olsun, petrol bölgelerinden uzak tutulmaları ile ilgili, bir asırdır süren politikaların, 21. asrın ilk çeyreği içinde tamamen gerçekleşeceğini göstermektedir. Misak-ı Millî hudutlarımız içinde olduğu halde Lozan da sonraya bırakılarak sonunda dona kaldığımız Kerkük ve Musul meselesinde bugün varılan nokta da bunun kesinleşmesi içindir. Amerika nın Irak a yerleşerek, yıllardır stratejik dost olarak işlettirmediği Irak petrol hattını tamamen devreden çıkararak, İsrail üzerinden petrolü pazarlayacağı da kesinleşmiş durumdadır. Belki bunun bir sonrası da Dicle ve Fırat sularının İsrail e akıtılması olacaktır. Afganistan a yerleşmenin de sebebi hiç şüphesiz Uluğ Türkistan ın petrol ve gaz kaynaklarının ABD hesabına tamamen kontrol altına alınmasıdır. Rusya dan, Türkmen gazı Türkiye ye Karadeniz üzerinden dolaştırılarak getirildiği halde, Bakü Ceyhan hattının hâlâ uyutulmakta olmasının başka sebebi yoktur. Hazar ın aşılarak bu hatta ilavesi zarureti ise hâlâ söz konusu bile edilmemektedir. Batı, Türkleri, Allah ın kendilerine bahşettiği bütün kritik iktisadî kaynaklardan uzak tutmayı başarmıştır. Bunun için kullanılan vasıtalar, Rum, Ermeni, Kürt maşalar ve yollar Sabri Arıkan tarafından çok güzel gösterilmiştir. Ruslar da bugünleri düşünerek pek çok tedbir almış, Türkler üzerinde pek çok oyun oynamıştır. Türkleri bölmek, 30 alfabeye bağlayarak birbirlerini anlamaktan uzaklaştırmak, ihtilaf yaratacak hudutlar çizmek, bütün iktisadî kaynakların Moskova ya akışını sağlayacak alt yapıyı kurmak, insan gücünü askerî, siyasî ve iktisadî idareden uzak tutup, sadece kültür ve sanat dallarıyla meşgul etmek, anaokullarından itibaren Rusça öğretip temessül etmek (Ruslaştırmak) bu tedbirlerden sadece bazılarıdır. Bu sayede Sovyetler yıkıldı, ama bizim iki yakamız gene bir araya gelmedi. Prof. Dr. Turan Yazgan Tanrı Türkü Korusun. Şehzadebaşı, 25 Nisan 2003 TARİH ARALIK

2 İÇİNDEKİLER Hocamız Turan Yazgan Közhan Yazgan Türk Dünyası İle İlgili Çalışmalarımız TDAV Sonsuzluğa Yürüyüşünün 3. Yıl Dönümünde Turan Yazgan Hocamızı Andık Metin Köse Altay Türkleri nin Atasözleri Prof. Dr. Recep Dikici Çağdaş Azerbaycan ın Eğitim ve Kültür Hayatının Geçmişi Prof. Dr. Saadettin Y. Gömeç Edirne deki Börklü Şâhideler Mehmet Kökrek Birinci Dünya Savaşı: Osmanlı Bu Savaşa Neden Girdi? Dr. Tuğrul Kihtir Tarihi Çınarlarımız / 68 Hatay Bölgesi - Antakya İli Merkeze Bağlı Dursunlu Köyü Onat Çınarı Mustafa Aydemir Çay ın Kısaca Tarihi ve Kazakistan ile Kırgızistan da Çay Takımlarındaki Damgalar Dr. Mustafa Aksoy TÜRK DÜNYASI TARİH KÜLTÜR DERGİSİ Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı nın Aylık Yayın Organıdır. Yerel Aylık Süreli ve Hakemli Yayındır. Her Ayın 1 inde çıkar. Kurucu Başkan Prof. Dr. Turan Yazgan Sahibi Közhan Yazgan Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı adına Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Saadet Pınar Yıldırım Genel Yayın Yöneticisi Yrd. Doç. Dr. İbrahim Akış Sayı / Cilt 348 / 58 Kapak Konusu 3. Turan Yazgan Ödülü Olcas Süleyman a Kapak Fotoğrafı Neziha Kartal Kapak Tasarımı Emel Gökay Teknik Yönetim ve Tasarım Emel Gökay Tasarım - Fotoğraf İşleme Gökhan Kaya Güncel Fotoğraflar M. Kemal Sallı Satış Pazarlama Temsilcisi Sinan Yurtkulu İdare Merkezi Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Kemalpaşa Mah. Bukalidede Sok. Nu: 4 Saraçhane Fatih - İstanbul İletişim Gülşah Kaya Telefon : (0212) Belgegeçer : (0212) e-posta : tdav@turan.org İnternet Adresi Fiyatı Sayısı 7,5 TL Abonelik Bedeli Yurtiçi : 90 TL Öğrenciler için : 75 TL Yurtdışı: 80 USD veya 65 Euro Banka Hesap Numaraları Vakıfbank İstanbul Fatih Şb: TR İş Bankası İstanbul Aksaray Şb: TR Posta Çeki Hesap Numarası İstanbul Aksaray PTT Şubesi Posta Adresi Aksaray - Fatih İstanbul İnternet üzerinden bütün yayınlarımızı kredi kartıyla satın alabilirsiniz. Basıldığı Yer Aktif Matbaa ve Reklam Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. Halkalı Cad. No: 245 Sefaköy / İstanbul Telefon: (0212) Dergimiz Milli Eğitim Bakanlığı Talim - Terbiye Kurulu nca eğitim ve öğretim açısından öğretmenlere tavsiye edilmiştir. (8 Mart 1995 tarih ve B.08.0.TTK /611.7/0946 nolu karar) 2 TARİH ARALIK 2015

3 Osmanlı Döneminde Alay Köşkü ve Alaylar Dr. İlhan Akbulut Bursa Darülmüallimat-ı İptidaiye Bursa Kız Muallim Mektebi Bursa Kız Öğretmen Okulu 100. Yıldönümü Prof. Dr. Bayhan Çubukçu Unutulan Tarih / Değiştirilen Adlar - 39 Kapkay Terkbaşı Terkkale Vladikafkas Prof. Dr. Minehanım Tekleli Fert, Bir Anlamda Cemiyetle Kaimdir Doç. Dr. Sinan Çaya Eski Türk Tarihinde Kırgız Türkleri nin Yeri ve Önemi Prof. Dr. Ahmet Taşağıl 46 Aydınlar Ocakları 42. Şûrası Özet Sonuç Bildirisi 63 Türk Tıp Tarihinde Kaplıcalar Üzerine Gelişmeler ve Yorumlamalar Prof. Dr. Ayşegül D. Erdemir 52 Yayın Kurulu ve Hakem Heyeti Temsilcilerimiz Prof. Dr. Orhan Türkdoğan Prof. Dr. Nevzat Atlığ Prof. Dr. Mustafa Erkal Prof. Dr. Gülçin Çandarlıoğlu Prof. Dr. Necdet Öztürk Prof. Dr. İlhan Şahin Prof. Dr. Feridun Emecen Prof. Dr. Salih Aynural Prof. Dr. Zekeriya Kitapçı Prof. Dr. Recai Coşkun Prof. Dr. İsmail Yakıt Prof. Dr. Metin Özkul Prof. Dr. Ramazan Taşdurmaz Prof. Dr. Musa Taşdelen Prof. Dr. Mümin Ertürk Prof. Dr. Metin Karaörs Doç. Dr. Şükran Akgül Yrd. Doç. Dr. Ergünöz Akçora Yrd. Doç. Dr. İbrahim Akış Ergünöz Akçora Bingöl Belgegeçer: Yavuz Gürler Ankara Prof. Dr. Mithat Kerim Arslan Trabzon TÜRDAV Bağcılar (0212) Isis Ltd. Şti. Beylerbeyi / İstanbul Şemsibey Sok. No. 10 Mazlum Deniz Gebze / Kocaeli Yüksel Yüksel Maslak / İstanbul Yrd. Doç. Dr. Murat Çelikdemir Gaziantep Ali Osman Yayla DNA Haber Almanya / Duisburg Çağatay Koçar Adana İdeal Kültür Yayıncılık Reklam ve Org. San. Tic. Ltd. Şti. İstanbul (0212) Leges Yazılım Yayıncılık Ticaret Limited Şirketi İstanbul (0212) TARİH ARALIK

4 Türk Dünyası İle İlgili Çalışmalarımız Fotoğraf: 1 Fotoğraf: 3 İKTİSAT VE GİRİŞİMCİLİK ÜNİVERSİTESİ TÜRK DÜNYASI KIRGIZ-TÜRK PROF. DR. TURAN YAZGAN SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ * 10 Kasım 2015 günü büyük önder, Gazi Mustafa Kemal Atatürk ün ölümünün 77. yılı münasebetiyle Üniversitemizin konferans salonunda bir anma töreni gerçekleştirdik. Sayın rektörümüz Prof. Dr. Kantörö Şaripoviç Toktamamatov un açılış konuşmasıyla başlayan törende, öğrencilerimiz tarafından Atatürk le ilgili şiirler okundu. (Fotoğraf: 1) * 21 Kasım 2015 günü Oş şehrinde Ahıska Türkleri nin 15 Kasım 1944 tarihinde öz vatanlarından sürgün edilişlerinin 71. yıldönümü münasebetiyle yapılan toplantıya katıldık. (Fotoğraf: 2) * 23 Kasım 2015 günü Kırgızistan da yerli Türkler olarak adlandırılan ve pasaportlarında Türk yazan Türk-Ata toplumu Celalabat diasporasının Başkanı İbrahim Kadırov ve derneğin üyelerinden Arabcan Uraimov, Türk Dünyası Kırgız-Türk Prof. Dr. Turan Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü müdürümüz Doç. Dr. İbrahim Akış ı makamında ziyaret ederek fikir alışverişinde bulundular. * Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı nın Kurucu Başkanı, Türk Dünyası nın Dede Korkut u, bilge hocası cennetmekan Prof. Dr. Turan Yazgan için ebediyete intikalinin üçüncü yılı dolayısıyla 24 Kasım 2015 günü Üniversitemizin konferans salonunda bir anma töreni düzenlendi. Yoğun bir katılımın olduğu törende Turan Yazgan hocamızın hayatı ve idealleri anlatıldı. Türk Dünyası ve Araştırmalar Vakfı tarafından, çizgi roman şeklinde hazırlatılan Turan Yazgan belgeseli gösterildi. Fotoğraf: 3-4) * Türk Dünyası Kırgız-Türk Prof. Dr. Turan Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü müdürümüz Doç. Dr. İbrahim Akış, 26 Kasım 2015 günü Celalabat Devlet Üniversitesi, Filoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bürküt Darbanov u ziyaret etti. Görüşmede Türkiye Türkçesi öğretimi konusunda işbirliği kararı alındı. * Türk Dünyası Kırgız-Türk Meslek Yüksekokulu müdürü Doç. Dr. Serdar Dağıstan Celalabat Belediyesi Gençlik Konseyi tarafından 2015 Yılının En İyi Genç Öğretmen i seçilmiştir. Hocamızı tebrik ediyor başarılarının devamını diliyoruz. * Üniversitemizin Sosyal Tesisleri nin açılışı 26 Kasım 2015 günü sayın rektörümüz Prof. Dr. Kantörö Şaripoviç Toktamamatov ve Türk Dünyası Kırgız-Türk Prof. Dr. Tu- Fotoğraf: 4 Fotoğraf: 2 4 TARİH ARALIK 2015

5 Fotoğraf: 6 Fotoğraf: 5 ran Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü müdürümüz Doç. Dr. İbrahim Akış tarafından yapıldı. (Fotoğraf 5). AZERBAYCAN DEVLET İKTISAT ÜNIVERSITESI TÜRK DÜNYASI BAKÜ İŞLETME FAKÜLTESI Fakültemizde eğitim öğretim kıymetli dekanımız Prof. Dr. Ferruh Tuzcuoğlu hocamızın dirayetli, disiplinli idaresinde başarı ile devam etmektedir. Bununla birlikte sosyal faaliyetlerimiz de aksamadan sürmektedir. Bu çerçevede, 17 Kasım Milli Diriliş günü münasebetiyle bir anma proğramı gerçekleştirdik. Program her iki ülkenin istiklal marşlarının okunması ile başladı. Dekanımız sayın Doç. Dr. Ferruh Tuzcuoğlu yapmış olduğu açılış konuşmasında, Azerbaycan Türkleri nin kendi hakları ve hürriyeti uğrunda birlik ve beraberlik içinde olduklarını bütün dünyaya haykırdıklarını vurguladı. Fakültemiz öğretim görevlisi Araz Aslanlı nın günün anlam ve önemini anlatan konuşmasından sonra öğrencilerimiz sunumlarını yaptılar. Program Ekim 2015 tarihleri arasında üniversitemizin ev sahipliğinde gerçekleştirdiğimiz 13. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi ne katkıda bulunan öğretim görevlilerimize, çalışanlarımıza ve öğrencilerimize teşekkür belgelerinin takdimi ile son buldu. (Fotoğraf: 6-7) Bu güzel proğramın gerçekleşmesinde emeği geçenleri bir kez daha kutluyor, başarılarının devamını diliyoruz. * 21 Kasım Cumartesi günü düzenlediğimiz Prof. Dr. Turan Yazgan Hocamızı Anma Töreni geniş katılımla gerçekleştirildi. (Fotoğraf: 8) Cemal Yangın Yavuz Keleş Fotoğraf: 9 Büyük ilgi gören anma proğramızda törene, ATİB Başkanı Cemal Yangın, Başkan Yardımcısı Sami Acar Özmen, TÜSİAB Başkanı Yavuz Keleş, Başkan Yardımcısı Musa Okumuş, Genel Sekreter yardımcısı Selçuk Düzgün, fakültenin öğretim elemanları, öğrenciler ve sanatçı Şemistan Alizamanlı hazır bulundular. Açılış konuşmasını yapan kıymetli dekanımız Doç. Dr. Ferruh Tuzcuoğlu (Fotoğraf: 9), Turan Yazgan hocamızın Türk milletinin hiçbiri asla birbirinden ayırmayan bir Türk sevdalısı olduğunu, Türkiye Türkü olduğu kadar, Kazak Türkü, Azerbaycan Türkü, Türkmenistan Türkü, Kırım Türkü, Kırgızistan Fotoğraf: 8 Fotoğraf: 7 TARİH ARALIK

6 Fotoğraf: 10 Fotoğraf: 11 Türkü kısacası, nerede Türk varsa oradaki Türk olarak hisseden büyük Türk olduğunu vurguladı. Kürsüye davet edilen konuşmacılar, Turan Yazgan hocanın hizmetlerini dile getiren konuşmalarının ardından bütün Türk coğrafyasında eğitim kurumları açmak suretiyle yetiştirdiği öğrencilerin, onun fikirlerini yaşatacaklarını, bu öğrenciler yaşadıkça, bu öğrencilerin yetiştirdikleri nesiller yaşadıkça, Türk milleti yaşadıkça Turan Hocamızın da yaşacağını vurguladılar. Proğram Şemistan Alizamanlı nın vefa konseri ve öğrencilerimizin sunumları ile son buldu. (Fotoğraf: 10-11) Tüm emeği geçenlere bu vefalı davranışlarından dolayı teşekkürlerimizi sunuyoruz. TÜRK DÜNYASI BAKÜ ATATÜRK LISESI * Lisemizde 15 Eylül 2015 günü başlayan eğitim öğretim kıymetli müdürümüz Ali Devrim in önderliğinde, kıymetli eğitim ordumuzun fedakarca çalışmaları ile başarı ile devam etmiş ve 14 Kasım-23 Kasım 2015 tarihleri arasında birinci çeyrek tatiline girmiştir. Tatil öncesi, öğrencilerimizin başarılarını ve seviyelerini ölçmek amacıyla, Hedef Dersanesi işbirliği ile sınıflarına deneme sınavı uygulanmıştır. * Eğitim öğretimin yanı sıra sosyal faaliyetlerinde çok önemli olduğunun bilincinde olan idaremiz, pek çok sosyal faaliyeti başarı ile tamamlamıştır. * 8-B sınıfı öğrencisi Ayan Memmedli, Avusturya nın Salzburg şehrinde yapılan, 150 den fazla piyanist ve müzisyenin katıldığı, uluslararası yarışmada, Grand Pri ödülü ile birlikte, Salzburg Star ünvanı da kazanmıştır. Bizleri gururlandıran öğrencimizin başarılarının devamını diliyoruz. * Tiflis te bulunan GG School adlı lisenin yöneticileri ve öğretmenleri öğrencileriyle birlikte lisemize bir tanışma ziyaretinde bulundular. Samimi bir ortamda eğitim çalışmalarımız üzerine fikir alışverişinde bulunduk, işbirliği kararı aldık. GG School yöneticilerine, öğretmenlerine ve öğrencilerine bu nazik ziyaretleri dolayısıyla teşekkürlerimizi sunuyor, ilişkilerimizin devamını diliyoruz. (Fotoğraf:12). * Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu, Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk ü, ölümünün 77. Yılı münasebetiyle, 10 Kasım günü lisemizde düzenlediğimiz törenle andık. Geniş katılımla gerçekleştirdiğimiz törende öğretmenlerimiz, öğrencilerimiz, velilerimiz ve gönül dostlarımız hazır bulundular. Proğram, Mustafa Kemal Atatürk ve tüm şehitlerimizle Türk büyüklerimiz için saygı duruşu ile başladı. Her iki ülkenin İstiklal Marşları okunmasının ardından, müzik öğretmenimiz Gönül Ahundova yönetimindeki koromuz Gençlik Marşını seslendirdi. (Fotoğraf.: 13-14) Sınıf öğretmenimiz Bedrettin Güreş; Atatürk ün liderliğini, kahramanlığını, birleştirici yönünü, cesaretini, millet sevgisini, Türklük duygusunu, ileri görüşlülüğünü, insancıllığını, mazlum milletlere umut ışığı olmasını örneklerle anlatan konuşmasını, Bilge Kağan dan sonra, Türk adıyla devlet kuran, Mustafa Kemal i de onun kurduğu Türkiye Cumhu- Fotoğraf: 12 Fotoğraf: 13 6 TARİH ARALIK 2015

7 Fotoğraf: 15 Fotoğraf: 14 riyeti Devleti ni de sonsuza kadar yaşatmaya Türk milleti olarak ant içiyoruz. sözleriyle bitirdi. Proğramda, 8-B sınıfı öğrencimiz Leman Sadıkzade Atatürk ten Son Mektup şiirini okudu. Koromuzun seslendirdiği Hoş Gelişler Ola marşı büyük beğeni topladı. 7-A sınıfından Zeynep Memmedli nin okuduğu 10 Kasım şiiri ve ulu önderin çeşitli yönleriyle anlatıldığı slayt gösterisiyle sona eren programın sunuculuğunu 10- A sınıfından Kenan Sadıkzade ve Cavidan Efendiyev yaptı. * Azerbaycan Tarih Enstitü nün düzenlediği ve Azerbaycan Milli Eğitim Bakanlığı nın desteği ile gerçekleşen Tarihi Şahsiyetlerimizi Analım projesinin ilki lisemizde gerçekleştirildi. Programa; Azerbaycan Tarih Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Yakup Mehmedli, Milletvekili Ganire Paşayeva, Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Selma Yel, seçkin bir davetli topluluğu, öğretmenler, öğrencilerimiz ve velilerimizle gönül dostlarımız katıldı. Okul müdürümüz Ali Devrim yapmış olduğu açılış konuşmasında, bu güzel projenin ilk etkinliğinin lisemizde gerçekleşmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, Tarih Enstitüsü yetkililerine ve tertip komitesine teşekkür ettikten sonra, Artık Azerbaycan ve Türkiye birbirine çok yakınlaşmış adeta ayrılmaz bir bütün olmuştur. Bu bütünlüğümüz ebedi olsun, dostluğumuz ve kardeşliğimiz sonsuza dek sürsün diyerek, Tarih Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Yakup Memmedli yi kürsüye davet etti. Memmedli, Azerbaycan ın geçmişinden, Sovyetler Birliği döneminde yaşanan baskılardan bahsederek bağımsızlık sonrası Azerbaycan ın kazanımlarını dile getirdi. Bu kazanımlarımızı canımız pahasına korumamız ve bizi birbirimize düşürmeye çalışanlara fırsat vermemiz gerektiğini anlattı. Zaman zaman çeşitli problemler yaşasakta Timur da bizim Yıldırım Beyazıd da bizim, Fatih de bizim Uzun Hasan da bizim, Şah İsmail de bizim Yavuz Sultan Selim de bizim dedi Sayın Memmedli den sonra söz alan Milletvekili Ganira Paşayeva Ben Türkiye yi kendi vatanımdan ayrı görmüyorum diyerek başladığı konuşmasını dünyanın neresinde bir Türk varsa bizim kardeşimizdir, onları yalnız bırakmamak görevimizdir. Türkiye ve Azerbaycan halkı tek millettir ve aynı kültüre mensubuz. Bakü- Ceyhan Boru Hattı nın yapılmasıyla ekonomik ilişkilerimiz de en üst seviyeye geldi. İnşallah bu işbirliğimiz daha da gelişip güçlenecektir dedi. (Fotoğraf: 15) Sayın Paşayeva dan sonra kürsüye gelen Gazi Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Selma Sel de, Ben uzun yıllardır Azerbaycan a gelip gidiyorum. Azerbaycan benim öz toprağım, öz vatanımdan farkı yok. Yakın gelecekte Bakü-Tiflis- Kars Demiryolu açılacak. O zaman ülkelerimiz daha da yakınlaşacaktır. Bu proje gerçekleşirse, Kars tan kalkan ilk trene binip Bakü ye gelmek en büyük arzumdur dedi. (Fotoğraf: 16) Program, öğrencilerimizin soru cevap faslından sonra, tüm ko- Fotoğraf: 16 nuklarımızın da birlikte söylediği Azerin in Azerbaycan-Türkiye şarkısıyla sona erdi. * Önemli bir diğer etkinliğimiz ise Turan Hocamızı Anma Programı idi. Programa öğretmen, öğrenci ve velilerimiz katıldı. Hocamız ve Türk büyükleri adına saygı duruşunun ardından iki ülke milli marşları okundu. Müdürümüz Ali Devrim yapmış olduğu konuşmasında, Bu seçkin, saygın, seviyeli okulda gururla görev yapabiliyorsak, gururla eğitim alabiliyorsak bunu Turan Yazgan Hocamıza borçluyuz. Turan Hocamız, yalnızca burada değil, Türk coğrafyasının pek çok noktasında liseler, fakülteler, kültür merkezleri açarak Dilde Fikirde İşde Birlik ülküsünü hayata geçirmiştir. Bütün bu eğitim kurumları içinde, bize göre Turan hocamızın gözbebeği Türk Dünyası Bakü Atatürk Lisesi dir. Bize emanet ettiği okulumuzu korumak, sahip çıkmak, kıymetini bilmek ve onu layık olduğu yere taşımak hepimizin görevi olmalıdır dedi. Ali Devrim hocamızın konuşmasından hemen sonra 11. sınıf öğrencileri koro halinde Yusuf Tuna nın yazdığı, Ömrünü Türk Dünyası na adayan Türkmen Beyi, Turan Yazgan Hoca Hakkın rahmetine kavuştu. Gökte parlayan Koca Turan ın yıldızlı ayı, Turan Yazgan Hoca Hakkın rahmetine kavuştu. dizelerini okudu. TARİH ARALIK

8 Fotoğraf: 17 Fotoğraf: 21 Lisemizin Türk Dili Edebiyatı Bölümü öğretmenlerinden Lamiye Rehimova Turan hocamızı çeşitli yönleriyle tanıttığı konuşmasını Turan Hocamızın naçiz vücudu aramızdan ayrıldı.ancak, onun fikirleri, düşünceleri, idealleri hep kalbimizdedir. Senin açtığın yolda ilerleyeceğiz, söz veriyoruz. sözleriyle bitirdi. Fotoğraf: 20 Fotoğraf: 18 Fotoğraf: 19 8/A sınıfı öğrencimiz Leman Sadıkzade, Turan Yazgan Kompozisyon yarışmasında birincilik kazandığı Bir Yemin başlıklı yazısını okudu. Proğram, Anar Aliyev in Turan Yazgan ın hayatını anlattığı slayt gösterisi ile son buldu. Allahın rahmeti üzerinden eksik olmasın Sevgili Hocamız. (Fotoğraf: 17-19) * 24 Kasım Öğretmenler Günü münasebetiyle düzenlediğimiz kutlama proğramında, Vakıf Genel Başkanımız Közhan Yazgan beyin kutlama mesajı okundu. Pasta kesilerek öğretmenlerimiz tebrik edildi. (Fotoğraf: 20) * Azerbaycan ın Karabağ futbol takımının ünlü oyuncusu Kara Kareyev bir nezaket ziyaretinde bulunarak öğrencilerimizle bol bol sohbet edildi. (Fotoğraf: 21) TURAN KÜLTÜR MERKEZİ SÜLEYMANİYE KÜRSÜSÜ * Turan Kültür Merkezi Süleymaniye Kürsümüzde 7 Kasım 2015 Cumartesi günü, Yurtdışı Yükseköğretim Koordinatörümüz ve Doğuş Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Ramazan Taşdurmaz ın oturum başkanlığında, Düzce Üniversitesi öğretim üyelerinden Yrd. Doç Dr. Gökmen Kılıçoğlu ile Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi öğretim üyelerinden Yrd. Doç. Dr. Pınar Özden Cankara ve Yrd. Doç. Dr. Yavuz Cankara nın konuşmacı oldukları, Atatürk ü Anarken Yurtta Sulh Cihanda Sulh başlıklı açık oturumu gerçekleştirdik. (Fotoğraf: 22) Ramazan Taşdurmaz, oturumun giriş konuşmasında, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Kurucu Başkanı Turan Yazgan ın, Atatürk ün Türkçülüğünü ve Türk Dünyası hakkındaki akılcı politikalarını en iyi anlayan ve uygulayan öncülerden biri olduğunu belirterek, bu bakış açısından Atatürk, Türk tarihi, çağdaş Türk Dünyası ve Türkiye de 8 TARİH ARALIK 2015

9 yakın zamanda bu bağlamda gelişen siyasi gelişmelerle ilgili görüşlerini ortaya koydu. Taşdurmaz, maksadını Geçmişi terennüm edelim, ama Cumhuriyeti anlamaya çalışalım. sözleriyle vurguladı. Pınar Özden Cankara görüşlerini Erken Cumhuriyet in Arap Orta Doğusu na Bakışı başlığı altında ortaya koydu. Cankara, yakın zamanda Ortadoğu da yaşanan gelişmelerinin bir kere daha Atatürk ün Dış Politikasını haklı çıkardığını söyledi. Oturumda Atatürk ün Dış Politikası başlığı altında söz alan Gökmen Kılıçoğlu, Atatürk ün çıkarlarımızı son derece koruyan haysiyetli bir dış politikası olduğunu belirtti. Onun dış politikayı çok yakından takip ettiğini söyleyen Kılıçoğlu, dış işlerine görevlendirme yaparken geçmiş dönemin aşağılık duygusu taşıyan hariciyecilerini değil, Milli Mücadele yi benimsemiş ve muzaffer olmuş kadrolarını tercih ettiğine dikkat çekti. Son olarak söz alan ve Atatürk ve Meşruiyet Anlayışı başlığı altında konuşan Yavuz Cankara, Atatürk ün doğal ve güçlü bir lider olmasına rağmen, çağdaş-benzerleri gibi yapmadığını; kendi gücünü kendisinin sınırladığını ve ulusal demokrasiye geçme çabasında zamanın imkanlarını sonuna kadar zorlayarak politikalarını meşrulaştırdığını söyledi. Atatürk ün ordu kurma işini, Meclis kurma işinden sonraya bıraktığını belirten Yavuz Cankara, Milli Mücadele de milletin ortak kararını arkasına alan Atatürk ün Cumhuriyet in kuruluşuna ve geleceğine içerden ve dışardan yapılacak müdahalelerin önüne set çektiğini ifade etti. Açık oturum Ramazan Taşdurmaz hocamızın sonuç değerlendirmesi ve dinleyicilerimizin sorularının konuşmacılar tarafından cevaplandırılmasıyla sona erdi. * Turan Kültür Merkezi Süleymaniye Kürsüsü konuşmalarımıza, 14 Kasım 2015 Cumartesi günü te Türk Dünyası müziği üstadı TRT Yapımcı Yönetmeni Bünyamin Aksungur un müzik ve fotoğraf sunumlarıyla zenginleştirerek sunduğu Doğu Türkistan İzlenimleri başlıklı konuşmamızla devam ettik. (Fotoğraf: 23) Fotoğraf: 23 Fotoğraf: 22 Bünyamin Aksungur, sohbetine Doğu Türkistanlı sanatçı Senuber Tursun un Selam Halkım adlı türküsünü sazı ve sözüyle seslendirerek başladı. Hoten, Urumçi, Kaşgar gibi Dogu Türkistan ın önemli tarihî merkezleri eksenli gezisinde, oradaki kardeşlerimizin, tanıştıkça sanatçısıyla, aksakalıyla, pazarcısıyla kendisine Türk konukseverliğini sonuna kadar gösterip sofralarında, sohbetlerinde baş tacı ettiklerini belirtti. Sohbetini, fotoğrafladığı Doğu Türkistan ın dünden bugüne tarihi, coğrafyası, dili, sanatı, kültürü ve ekonomisiyle ilgili yüzlerce kareyi yansıya aktarıp yorumlayarak devam ettiren Aksungur; özellikle Kaşgarlı Mahmut, Yusuf Hashacip, Abdurahim Ötkür, Lütfullah Muttalip, Mümincan Abdülhekim gibi Türkistan coğrafyasının ebedileşmiş veya hayatta olan aydınlarınısanatçılarını türbelerinde-hanelerinde bizlerin dikkatine sundu. Müzik bilgisi ve birikiminin imkânlarını da kullanarak Türkiye ve Doğu Türkistan şairlerinin etkileşimlerine de değinen Aksungur, bu bağlamda Dedim Kız, Canan Uykuda gibi derin manalar içeren türküleri de seslendirerek Yetik Ozan ın deyimiyle Irak gönüllerin uçurumuna, ezgiden köprüler kurdu. * İ.Ü. Avrasya Enstitüsü nde faaliyetlerini devam ettirdiğimiz Turan Kültür Merkezi Süleymaniye Kürsümüzde 21 Kasım 2015 Cumartesi günü İstanbul Aydın Üniversitesi öğretim üyelerinden Yrd. Doç. Dr. Rövşen Alizade, Türkçenin Orhun ve Yenisey deki Yazılı Abideleri başlıklı bir konferans verdi. (Fotoğraf: 24) Alizade, konuşmasının girişinde, Güney Sibirya da - bugünkü Hakas ve Tuva Cumhuriyetleri içinde kalan Yukarı Yenisey Vadisi nde bulunan Göktürk harfli abideler ve Moğolistan Halk Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan Bilge Kağan, Köl Tigin ve Bilge Tonyukuk Yazıtları nın kimliği ve bugünkü durumu ve söz konusu abidelerle ilgili olarak yapılan çalışmalara da değindi ve bu abidelerin Türk kültüründeki yeri ve önemini değerlendirdi. Fotoğraf: 24 TARİH ARALIK

10 Fotoğraf: 25 Fotoğraf: 27 KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIYETI KURULUŞ YILDÖNÜMÜ Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı olarak 15 Kasım 2015 Pazar günü 11:00 de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin 32. Yıldönümü nü KKTC İstanbul Başkonsolosluğu tarafından Taksim Atatürk Anıtı nda gerçekleştirilen törene katılıp çelenk koyduk. Törende bir konuşma yapan KKTC İstanbul Başkonsolosu Fahri Yönlüer, Ulu Önderimiz Atatürk, Kıbrıs Türklerinin istiklal mücadelesinin önderleri Dr. Fazıl Küçük ve Rauf Raif Denktaş ı saygı ve şükranla yâd ederek özetle, Kıbrıs Türk Halkı asırlardır sürdürdüğü Kıbrıs taki varoluş mücadelesini tam 32 yıl önce Kurucu Cumhurbaşkanı merhum Rauf Raif Denktaş liderliğinde kurduğu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile taçlandırmıştır. Kıbrıslı Türkler, her koşulda geleceğe umutla bakacak ve tarihin tüm evrelerinde olduğu gibi, kendi ayakları üzerinde gururla durabilen, Büyük önder Atatürk ün ilkeleri ışığında danha çağdaş, daha demokratik ve daha refah içinde bir halk olma mücadelesini sürdürecektir. dedi. Başkonsolos Sayın Fahri Yönlüer tarafından verilen; İstanbul Valisi Vasip Şahin, İstanbul büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Mimar Kadir Topbaş, 1. Ordu Komutanı Orgeneral Ümit Dündar, Harp Akademileri Komutanı Korgeneral Tahir Bekiroğlu, 3. Kolordu Kolordu Komutanı Korgeneral Erdal Öztürk ile yabancı ülkelerin temsilcileri, askeri erkan, akademisyenler ve çok sayıda resmi kurum ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin katılımıyla gerçekleşen Kutlama Resepsiyonu na katıldık. (Fotoğraf: 25) ZIYARETÇILERIMIZ * Türk Dili ve Edebiyatı üzerine araştırmalar yapmak üzere Türkiye ye gelen Kazakistan Karaganda Üniversitesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Nurşat Jumadilova ve Doç. Dr. Bayan Junussova Vakfımızı ziyaret ederek, fikir alışverişinde bulundular. (Fotoğraf: 26) * Bünyesinde eğitim faaliyetlerimizi yürüttüğümüz Kızılorda Korkutata Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kılıçbay Bisenov, kıymetli eşi Gülsüm Hanım ve Rektör Yardımcımız Doç. Dr. Timurpolat Keşinbay ile birlikte Vakfımızın misafiri oldular. Hazırlamış olduğumuz işbirliği protokolümüze sayın Başkanımız ile birlikte imza attılar. Doksanlı yıllarda başlayan işbirliğimizin artarak devamını diliyor, kıymetli rektörümüze bu nazik ziyaretleri dolayısıyla teşekkürlerimizi sunuyoruz. (Fotoğraf: 27-28) Fotoğraf: 29 * Kıymetli Rektörümüz bu ziyaretlerinde, ayrıca İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü ile bir işbirliği protokolü imzalamışlardır. Rektör yardımcımız sayın Prof. Dr. Sedat Murat hocamızın kabul ettiği heyet iki üniversitenin çok güzel çalışmalara imza atacaklarına inandıklarını ifade ederek memnuniyetlerini dile getirmişlerdir. (Fotoğraf: 29) Fotoğraf: 28 Fotoğraf: TARİH ARALIK 2015

11 Fotoğraf: 30 * Sayın Rektörümüz Prof. Dr. Kılıçbay Bisenov Esenyurt Üniversitesi ile de bir işbirliği protokol imzalamışlardır. Esenyurt Üniversitesi Rektörü sayın Prof. Dr. Cuma Bayat Beyefendi nin bizzat kabul ettiği Kızılorda Korkutata Devlet Üniversitesi rektörü ve beraberinde heyet, Esenyurt Üniversitesi ile yapılan işbirliği protokolunun hayırlara vesile olması dileklerini sunmuşlardır. (Fotoğraf: 30) KAZAK DEVLET KLASİK MÜZİK ORKESTRASI KONSERİ Türk Dünyası Turan Yazgan Büyük Ödülü nü verdiğimiz Kazak şair, düşünür, devlet adamı Olcas Süleyman la 30 Kasım 2015 Pazartesi günü Kazakistan Büyükelçiliği tarafından tertip edilen Kazak Devlet Klasik Müzik Orkestrası nın konserine katıldık. (Fotoğraf:31) Fotoğraf: 31 TEŞEKKÜR BELGESI Türkmeneli İnsan Hakları Derneği adına Dr. Nefi Demirci, Vakfımızın Yönetim Kurulu Üyelerinden Hüseyin Tavukçu Bey e Türkmeneli davasına desteklerinden dolayı bir teşekkür belgesi takdim etti. Kıymetli büyüğümüz Nefi Demirci ye bu nezaketlerinden dolayı teşekkür ederiz. Fotoğraf: 32 (Fotoğraf: 32) Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Gençlik Kolları Etkinlikleri * Gençlik Kollarımızın Türk ü idrak etme amacıyla başlattığı okuma grubunun İnsan ve İnsan ı anlamak başlıklı ilk bölümünde takip ettiği ilk kitap; Seyyid Ahmed Arvasi nin Kendini Arayan İnsan kitabı oldu. Gençlerimiz İnsan Bilgisi, Kavramların Özü, İnsanı Eşref-i Mahlûkat Yapan Unsurlar, Hakikat, İnsan Zihninin Çalışma Tarzı gibi önemli konular üzerinde okumalar ve tartışmalar gerçekleştirdi. Her hafta bir gencimizin sunumu ile gerçekleşen okumalarda takip ettikleri kitabın yanı sıra materyalizmin dayandığı esaslar, kitapta adı geçen sosyal bilimcilerin hayatları gibi kısa ek okumalarla da okuma ve tartışmalarını güçlendirdiler. Bunun yanı sıra, konu ile ilgili kitapların bitiminde akıllarında oluşan soruların cevaplarını konunun uzmanı hocalarımızla inceleme imkânı buldular. * TDAV Gençlik Kollarımızın bir diğer faaliyeti olan Rusça Kursu, yeni katılım gösteren gençlerimiz için konulan ek çalışma ve okumalar ile devam etmektedir. Bu vesileyle kıymetli hocamız Hatice Kerimova ya bir kez daha teşekkür ediyoruz. * TDAV Gençlik Kollarımızın geleneksel Pazar kahvaltıları, kahvaltıdan hemen sonra başlayan Türk Dünyası na yönelik sunumlar ile devam etmektedir. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı nın ve Gençlik Kollarının yüklendiği misyon gereği, Türk Dünyası nın dört bir yanını tanıma, anlama, bilme ve sevme amacıyla başlatılan çalışmalar ilk hafta Suriye Türkmenlerinden, ikinci hafta ise Irak Türkmenlerinden sunumlar ile başladı. Sunumların ardından Suriye ve Irak taki Türkmen nüfusu, bölgenin tarihi - kültürel - coğrafi - ekonomik yapısı ve günümüzde Türklerin o bölgede yaşadığı sorunlar ve çözümleri hususlarında fikirler ortaya kondu. * TDAV Gençlik Kollarımız Şiir Okuması etkinliğinde bir araya gelerek bağlama eşliğinde halk müziğimizin en güzel parçalarını icra ettiler. Dilaver Cebeci, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, Arif Nihat Asya, Ahmed Cevad ın şiirlerinden okudular, büyüklerimizi hayırla yâd ettiler. * * * TARİH ARALIK