1.1 ZEMĠN ĠNCELEMELERĠNĠN AMACI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "1.1 ZEMĠN ĠNCELEMELERĠNĠN AMACI"

Transkript

1 1. ZEMĠN ĠNCELEMELERĠ ĠnĢaat mühendisliğinde çok farklı maksatlara yönelik olarak bina, hastane, okul, köprü, viyadük, hava alanı, demiryolu, karayolu, tünel, baraj, deniz yapıları, limanlar ve metro gibi çok değiģik mühendislik yapıları yapılmaktadır. Bütün bu yapıların ya zeminin içinde veya üzerinde yapıldığını düģünürsek zeminle ilgili olarak bir ara kesiti bulunmaktadır. ĠnĢaat mühendisine düģen görev; yapacağı yapıyı güvenli ve ekonomik yapmaktır. ĠnĢaat mühendisinin bu görevi gereği bir Ģekilde yapabilmesi; her Ģeyden önce yapının yapıldığı zeminin sağlıklı ve güvenilir özelliklerinin belirlenmesinden geçer. Her mühendislik yapısının tasarımı; ilgili arazinin zemin yapısına projesinin özellik ve gereklerine uygun bir Ģekilde inceleme ve araģtırılmasını gerektirir. Genel olarak projenin yer alacağı arazide yapılacak incelemenin kapsam ve boyutları mühendislik yapısının özelliklerine bağlı olmakla birlikte, çok küçük projeler dahi zemin araģtırmasına ihtiyaç gösterir. Zemin araģtırmalarına ayrılacak kaynağın yaklaģık yapı maliyetinin % arasında olduğu düģünülürse; bu tür bir harcamadan kaçınmanın sağlayacağı ekonomik fayda, bundan vazgeçmenin getireceği risk yanında hiç kalacağı söylenebilir. 1.1 ZEMĠN ĠNCELEMELERĠNĠN AMACI Her yapı; temeli altında bulunan zemin tabakalarında yapı yükü ile orantılı olarak bir takım gerilmelerin ve deformasyonların meydana gelmesine sebep olur. Zemin tabakalarında meydana gelen bu deformasyonlar ise; üzerinde bulunduğu yapıda arzu edilmeyen ilave zorlamalara yol açar. Yapı ile temel zemininin karģılıklı tesirlerini açıklamak, bu tesirlerin büyüklüğünü önceden belirleyebilmek temel zemini araģtırmalarının genel amacıdır. Arazide yapılacak zemin incelemelerinin amaçları; Arazi ve çevresinin proje özelliklerine uygun olup olmadığını belirlemek, Her türlü yapı için ekonomik ve uygun bir çözüme ulaģmak, ĠnĢaat süresinde arazinin özellikleri ve bölgesel Ģartlar nedeni ile ortaya çıkacak sorunları göz önüne alarak ekonomiyi gözeten uygun inģaat yöntemini planlamak, Yapının çevresinde tabii nedenlerle veya projenin etkisi ile meydana gelecek değiģikliklerin proje ve çevresindeki etkilerinin belirlenmesi Proje için yer seçimi imkanı olan durumlarda muhtemel arazi parçalarının yada kısımlarının kullanıma uygunluk açısından mukayesesi Yapım sırasında ve sonradan doğabilecek problemleri önceden kestirmek ve önlemleri almak Temelde ve yapıda oluģan değiģiklikleri ve kazaları izlemek. 1

2 Arazi çalıģmaları sadece yapımdan önce değil yapım sırasında ve sonrasında sürdürülmesi büyük önem taģımaktadır. 1. ZEMĠN ĠNCELEMELERĠNĠN ÖNEMĠ Yapılarda meydana gelmiģ olan oturmalar, çatlaklar ve diğer hasarlar önceleri bu iģle ilgili olanlar tarafından daima sevilmeyen bir sürpriz olarak karģılanmakta iken; bugün, geçmiģte sürpriz sayılan bu hadiselere geoteknik bilimi çözüm getirmektedir. Zeminin gerek temel zemini ve gerekse yapı malzemesi olarak yapılarımızın güvenliği ve dayanıklılığı bakımından oynadığı rol, diğer yapı malzemelerinden az olmayıp, çoğu kere bunlardan daha önemlidir. Yapıyı inģa edenlerle ettirenler, zemini tabiatta olduğu özelliklerle kabullenmeye mecburdurlar. Zeminin gerek temel zemini ve gerekse yapı malzemesi olarak vazife görecek olması halinde, bu zeminin özelliklerini yükseltmek veya arzu edilmeyen düģük vasıftaki zemini uzaklaģtırmak imkanı ekonomik sebeplerle kısıtlanmaktadır. Ayrıca zeminin gerek yatay ve gerekse düģey yöndeki tabakalarının özelliği çök çabuk değiģebilmektedir. Proje mühendisi kullanacağı yapı malzemelerini seçebilmekte ve seçtiği bu malzemelerin özelliklerine göre yapıyı projelendirmektedir. Uygulayıcı mühendise düģen görev ise; projelendirilen yapıyı projede öngörülen teknik özelliklerde inģa etmektir. Uygulayıcının bu konudaki baģarısı veya baģarısızlığı yapının güvenliğini etkileyecektir. Proje mühendisi yapıda kullanacağı malzemeyi seçme hakkına sahip olduğu halde; temel zeminine ait özellikleri istediği gibi seçme hakkına sahip bulunmamaktadır. Yapı temeli altındaki zeminin sahip olduğu özelliklerin gerçeğe yakın tesbit edilebilmesi halinde proje mühendisi baģarılı olacaktır. Aksi halde birtakım sürprizlerle karģılaģılması doğaldır. Yeterli ve sağlıklı arazi çalıģmalarına dayanmayan projelerin güvenilir olamayacağı geçmiģte ve günümüzde alınan acı derslerle öğrenilmiģtir. Bu nedenle inģaat mühendisinin görevi, yapının büyüklüğü ne olursa olsun temel zeminini tanımak ve iģlemleri buna göre yürütmektir. Yurdumuzda temel zemin etütleri ancak yönetmeliklerde öngörüldüğü, yada kaçınılmazlığı açıkça belirdiği zaman yaptırılmaktadır. Oysa geliģmiģ ülkelerde zemin incelemeleri yapının büyüklüğüne bakılmaksızın uygun bir Ģekilde yaptırılmaktadır. Temel zemini incelemeleri; temel zemini ve yapının beklenilen hareket tarzları hakkında açık bir bilgi edinmemizi sağlar.ġnceleme sonuçlarından, zeminin gayet elveriģli olduğuna ve yapılan incelemelerin

3 aslında lüzumsuz olduğuna kanaat getirilecek dahi olsa; incelemeler yine boģuna yapılmamıģtır. Çünkü bu suretle, çok gayri müsait temel zemini durumunun mevcut olmadığının tesbiti gibi bir emniyet sağlanmıģtır. Yapıyı taģımakta olan temel zemininin bu emniyeti, yapı malzemelerinin müsaade edilen gerilmelerinde gösterilmesi gereken emniyet faktörü kadar önemlidir. 1.3 ZEMĠN ĠNCELEMELERĠNĠN ADIMLARI Arazide yerinde yapılacak zemin incelemelerinin büyük bir kısmı tasarım aģamasından önce tamamlanır. Bazı yapılarda ise zemin incelemeleri tasarım ve inģaat aģamasında ve hatta yapının kullanım aģamasında devam eder. Yapılacak zemin incelemeleri genel olarak aģağıdaki adımları kapsar. Ön Ġnceleme: Büroda mevcut topoğrafik jeolojik harita üzerinde çalıģmalar, bölgesel bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi vb. Arazinin Genel Ġncelenmesi: Arazinin topoğrafik, jeolojik haritalar ile birlikte gezilmesi, bölgesel Ģartlar, iklim yüzeysel ve yer altı su rejimi açısından incelenmesi, arazi çalıģmalarının planlanması Detaylı Zemin Ġncelemesi ve Numune Alınması: Yüzeysel topografya, muayene kuyusu, ve galerisi, sondalama, jeofizik yöntemler vb. ile arazinin, çevrede mevcut yapıların, stabilite, çatlak ve deformasyon yönünden incelenmesi, alınan numunelerin laboratuvar incelenmesi ve deneyleri için saklanması. Laboratuvar Deneyleri: ÖrselenmiĢ ve örselenmemiģ numuneler üzerinde sınıflandırma, kayma direnci,sıkıģabilirlik, permeabilite deneyleri yapılması Arazi Deneyleri: ĠnĢaat öncesi veya inģaat süresince arazide yapılacak deneyler, Veyn, Standart Penetrasyon, Hollanda sondası, Plaka Yükleme, Presiyometre, Dilatometre Geoteknik Rapor: Arazi ve laboratuvar sonuçlarının yer aldığı, tabakalaģma, jeoloji, yer altı suyu durumunun belirtildiği, zemin Ģartlarına uygun tasarım ve inģaat yöntemleri ile ilgili önerilerin verildiği rapordur. 3

4 1.4 ĠNCELEMENĠN KAPSAM VE DERĠNLĠĞĠ Ġncelemenin amacı yüzeyden itibaren belirli bir derinliğe kadar zemin ve kaya tabakalarının yapısı hakkında gerekli bilgileri elde etmektir. Esas hedef tasarlanan yapının planda oturacağı alanda meydana gelecek yükleme sonucu etkilenecek tabakaların bulunduğu derinliğe kadar düģey olarak, üç boyutlu hacimde zemin yapısı ve özelliklerini ortaya çıkarmaktır. Zemin ve yer altı suyunda yapılacak yapı için olabilecek zararlı ortamların da belirlenmesi son derecede önemli bir konudur. Genelde araģtırma, temel için uygun olmayan tüm formasyonların ( dolgu, zayıf sıkıģabilen zemin) altına kadar sürmelidir. DeğiĢik projelerde incelenecek zemin derinliği ile ilgili olarak aģağıda ayrıntıları belirtilen hususlara uyulması tavsiye edilmektedir Bina Temelleri Bina temelleri için yapılacak en az araģtırma derinliği yüklenmiģ alan geniģliğinin 1.5 katı olmalıdır. Belirtilen bu kural dıģına tecrübeli mühendis yargısı ile çıkılabilir. Sağlam kayaçta derin sondaj gerekmeyebilir. Yüzeysel temellerde yüklenmiģ alan olarak; yapılacak temel alanı göz önüne alınmalıdır. Derinlik temel altından ölçülmelidir. Derin temel yapımı söz konusu olduğunda kazık derinliği baģlangıçta belli olmadığından aģağıda verilen kurallara uyularak araģtırma derinliği belirlenir. Yapay dolgu ve zayıf sıkıģabilir zeminlerin kazık çevre sürtünme direncine katkısı az olmakta ve bazen de negatif çevre sürtünmesi oluģtuğundan kazıkta yük artıģına neden olurlar. Bu gibi durumlarda kazık üzerine gelen yük zayıf tabaka altında yer alacak sağlam tabaka tarafından taģınacaktır. Çakma kazık boyları genellikle çakmaya karģı gösterilen direnç ile belirlenir ve kazık üzerinde yapılacak yükleme deneyleri ile kontrol edilir. Bu gibi durumlarda kazık boyları kazık yapımından önce belirsizdir. Kayaçta son bulan kazık uygulamalarında daha alt seviyelerde zayıf tabakaların olmadığından emin olunacak kadar derin tutulmalıdır. Oturmaları azaltmak için radye altına kazık düzenlenmesi halinde oturmalara katkıda 4

5 bulunacak tüm tabakalar incelenmelidir. Bu tür uygulamalarda gerçek radyeden baģlayarak 4:1 eğimde geniģleyen ve kazık boyunun /3 ü kadar aģağıda sanal bir radyenin tüm yükü taģıdığı kabul edilmektedir. AraĢtırma derinliği bu sanal radyenin geniģliğinin 1.5 katı olmalıdır. Benzer bir kural kazık grupları için de geçerlidir. Bu Ģekilde elde edilen derinlikler çok fazla ise araģtırma sırasında göreceli olarak sıkıģması az tabakalara gelindiğinden emin olunabiliyorsa araģtırma derinliği azaltılabilir. Zayıf kayaçlarda ayrıģma zonunun altına inilmeli ve birazda bozuģmamıģ kayaçta ilerlenmelidir. Verilen bu derinliklerin yol gösterici birer öneri oldukları hatırdan çıkarılmamalıdır. Arazi mühendisince gerektiğinde değiģtirebilirler. AASHTO (199) da tekil temellerde L<B için en az B, L>5B için en az 4B derinliğe kadar araģtırmaların sürmesi gerektiği belirtilmektedir. Derin temellerde ise kazık ucundan en az 6m daha derine ulaģılmalıdır. Bjerrum (1973) araģtırma derinliğinin yüzeysel temellerde zemine aktarılan net gerilme değerinin % 10 a düģtüğü derinlik veya bu gerilmelerin jeolojik düģey efektif gerilmelerin %5 ine düģtüğü derinlik olarak alınmasını önermektedir. NAVFAC (1988) benzer öneriler ek olarak kayaca rastlanmadıkça temelin en alt noktasından en az 10 m daha derine inilmesi gerektiğini belirtmektedir Dolgular ve Barajlar Dolgularda araģtırma derinliği, doğal zemini de içersine alacak Ģekilde geliģmesi muhtemel bir göçme yüzeyinin araģtırılabilmesine imkan sağlamalı ve aynı zamanda sıkıģabilen tabakalar nedeniyle olabilecek oturmaların tahmini için veri elde edilebilmelidir. Üniform taban zemini için Ģevin yatay boyunun katı kadar derinliğe ulaģılmalı, yumuģak tabakaya rastlanmıģsa araģtırma sert tabakaya kadar sürmelidir. Su tutucu dolgularda borulanma ve sızmanın beklendiği derinlikleri kapsayan derinliklere ulaģılmalıdır. Toprak barajlarda barajın taban geniģliği, küçük beton barajlarda baraj yüksekliğinin 1.5 katı derinlikler homojen taban zemini için uygulanacak araģtırma derinlikleridir. Sondajlar sert ve geçirimsiz tabakanın varlığından emin olunabiliyorsa 3-6 m sürdükten sonra kesilebilir. 5

6 1.4.3 Kazılar ve Açık Ocak ĠĢletmeleri Bu tür iģlerde oluģacak Ģevlerin stabilitesinin değerlendirilebilmesi için yeterli derinliğe kadar ulaģılmalıdır. Bu zayıf tabakanın tümüyle araģtırılmasın gerektirebilir. Dar kazılarda taban geniģliğinin 0.75 katı derinliğe kadar inilmelidir. Kazı yer altı suyu üzerinde ve kendini tutabilen bir formasyonda ise kazı tabanı altında m ilerleyen derinlikler yeterlidir. Kazı tabanı yer altı suyu seviyesi altında ise geçirimli tabakanın kalınlığının ortaya çıkarılması gerekebilir Yollar ve Hava Limanları AraĢtırmanın derinliği, temel altı zemininin drenaj, dona dayanıklılık ve dayanım özelliklerinin belirtir bir Ģekilde yapılmalıdır. Genelde kırmızı kottan -3 m derine inilmesi yeterli olmaktadır Boru Hatları Sığ boru hatlarında invert düzeyinden baģlayarak 1 m derinliğe inilmesi genelde yeterli olmaktadır. Daha derin boru hatları için hendek kazısında ortaya çıkabilecek güçlükleri ve boru hattının desteklenmesi sorunlarını ortaya çıkarabilecek kadar derinlik gerekmektedir. Ġnvertin altında 1- m yeterli olmaktadır. Büyük boru hatlarının özellikle taģıma gücü düģük zeminde yer alması durumunda özel çalıģma gerekebilir Tüneller Ġnvert düzeyinden baģlayarak çapa eģit bir derinlik kadar alta uzanan araģtırma derinlikleri genel bir uygulama ise de kotlarda uygulama sırasında değiģiklik olabileceği düģünülmeli ve bunları kapsayacak kadar derin olmalıdır Dayanma Yapıları Tasarlanan kazı tabanından baģlayarak duvarın serbest yüksekliğinin katı bir derinliğe kadar ulaģılmalıdır. Derin bir göçme ihtimali varsa araģtırmalar sert zemine kadar ilerletilmelidir. 6

7 1.5 ZEMĠN TÜRÜNÜN ARAġTIRMA YÖNTEMĠNE ETKĠSĠ Zemin yapısı ve özelliği zeminde yapılacak sondaj ve sondalamada, alınacak numuneler, arazide ve sondaj sırasında yapılacak deneyler de en uygun yöntemin belirlenmesinde önemli bir etkendir. Bazı durumlarda zemin kadar olmasa da yer altı suyu koģulları da bu kararda önemli olabilmektedir Çakıl ve Blok Ġçeren Kohezyonsuz Zeminler En iyi araģtırma yöntemi kuruda kazı yapmaktır. Yeraltı suyu altında araģtırma gerekiyorsa, su seviyesini indirmek gerekebilir. Kazılardan sınıflandırma amacı ile numune alınabildiği gibi arazi yoğunluğu, dayanım ve deformasyon parametreleri için arazi deneyleri yapılabilmesine de imkan sağlamaktadır. Sondaj yapıldığında delikte ilerleme zor olabilir ve yeterli nitelikte numune almak oldukça güçtür. Delik çapından daha büyük parçalar balta ile parçalanabilir ancak bu sondaj hızını düģürür. Bu nedenle en büyük çaplı delgi aygıtını kullanmak doğru olur. TaĢlı zeminde mm, çakıllı zeminde mm çap uygundur. Ġnce danelerin yıkanma, kaba danelerin kırılmıģ olma ihtimali fazla olduğundan; sondaj sırasında alınabilen numuneler genellikle 5. sınıftır. Sondaj sırasında 60o koni ile değiģtirilmiģ SPT deneyi; çakılda göreceli sıkılığın bir ölçüsü olsa da kaba çakıllarda gerçek dıģı fazla değerler verebileceği hatırlanmalıdır. Sondaj deliğinde yapılacak geçirimlilik deneyleri, ince danelerin oranı hakkında da bilgi verebilir. Hollanda koni deneyi, çakıllar nedeni ile zordur ve bu nedenle statik-dinamik deney daha uygun olabilir. Presyometre deneyi kaba çakıllı formasyonlarda oldukça yaygın ve baģarılı olarak kullanılmaktadır Kumlar Kuru zeminde su eklenmesi gerekir, bu da, doğal su muhtevasını değiģtirir. Yeraltı su seviyesi altında delgi sırasında kaynamayı önlemek için delik su ile dolu tutulmalıdır. Alınan numunelerin ince danelerden yıkanma ihtimali vardır ve sınıflandırma, delgi sırasında yapılacak SPT deneyinden elde edilen numunelerde yapılmalıdır. Daha büyük numune 100 mm çaplı karot yakalayıcı uç takılmıģ açık tüp numune alıcı ile elde edilir. Bu tür numunelerde hacim değiģikliği olabileceğinden birim hacim ağırlığı belirlenmesi doğru yapılmayabilir ve piston numune alıcının kullanılması gerekli olabilir (. sınıf numune). Çok gevģek veya çok sıkı formasyonlarda örselenme olabilir. Temiz kumlarda normal numune 7

8 alma yöntemi baģarısız olup hava basınçlı kum numune alıcı kullanması gerekebilir. Yeraltı suyu üzerinde sığ derinliklerde el burgusu veya kazı yeterlidir. Yeraltı suyu altında SPT sonuçları zeminin gevģeme ihtimali nedeniyle gerçekçi olmayabilir. Tasarımın Hollanda koni ve levha dilatometresi deneyine dayandırılması bu durumlarda daha doğru olabilir. Her iki deney sonucundan dayanım ve sıkıģma ile ilgili parametreler tahmin edilebilir. Benzer Ģekilde presyometre yaygın olarak kullanılmaktadır. Geçirgenlik için sondaj deliğinde permeabilite deneyleri veya pompalama deneyleri yapılabilir Siltler Genelde numune almanın ve deney yapmanın güç olduğu ortamlar olup davranıģı kuma benzeyen kaba siltler ile kohezyonlu ince daneli siltleri birbirinden ayırmak uygulanacak yöntemin belirlenmesi açısından gerekli olabilir. Numuneler incelerden yıkanmıģ olacaklarından 5. sınıftır. Üniform kohezyonlu siltlerde 100 mm lik açık tüp numune alıcılarla karot tutucu kullanmaksızın numune alınabilir. DüĢük permeabilite nedeniyle sondaj deliğine su eklense bile su muhtevası bu numunelerde gerçekçi biçimde ölçülebilir. Siltler genellikle hassas oldukları için 100 mm açık tüp numuneleri genellikle 3. sınıftır. Ġnce kenarlı pistonlu numune alıcılarla düģük-orta sıkılıkta siltlerden. sınıf numune alınabilir. Ġlk araģtırmalarda SPT ile değiģimli 100 mm açık uygulaması yardımı ile göreceli sıkılık hakkında bilgi edinilir. Tabanda kaynama ve örselenme nedeni ile SPT sonuçlarının gerçekten düģük görülebileceği unutulmamalıdır. Daha doğru sonuçlar Hollanda konisiyle ve dilatometreyle elde edilebilir. Veyn, killi siltlerin drenajsız kayma dayanımı ölçümleri için oldukça kullanıģlıdır Normal ve Hafif Konsolide Killer Sondajlar kil kesici kullanılarak açılır. Açık tüple alınan numuneler derinliğe, kilin hassaslığına ve örselenmeye bağlı olarak genelde. sınıftır. 1. sınıf numuneler ince kenarlı piston numune alıcılarla elde edilir. Geçirgen bir tabakanın var olması halinde sondaj deliğinde kumlardaki gibi belirli bir su seviyesi sağlanması gerekir. Veyn deneyi, drenajsız kayma dayanımı için yararlı bir yöntemdir. Standart ödometre deneylerinin oturmanın hızı ile ilgili parametreler için yanıltıcı olabildiğinden 150 veya 50 mm çaplı büyük pistonlu numune alıcılar kullanarak Rowe hücresinde deney yapılması düģünülebilir. Diğer bir seçenek arazide sabit hidrolik yüklü geçirgenlik deneyi yapıp sonuçlarını konsolidasyon katsayısı tahmininde kullanmaktır. 8

9 1.5.5 AĢırı Konsolide Killer Sondajlar darbeli yöntem veya sürekli kanatlı burgu (dolu veya boģ) yardımıyla açılır. Sürekli kanatlı burgu durumda granüler malzeme varsa delgiyi zorlaģtırır. Bir diğer seçenek olarak dönmeli sondaj ile sondaj açılabilirse de delgi sıvısının yaratacağı örselenme ve su muhtevası değiģiklikleri göz önüne alınmalıdır. Orta katı - katı kıvamlarda 100 mm açık tüp numune alıcı ile elde edilenler genelde 1. sınıf, çok katı-sert kıvamlarda özellikle de taģlı ve fisürlü iseler örselenme nedeniyle veya 3. sınıf numune olarak nitelendirilebilir. Dayanım ve drenajsız deformasyon parametreleri büyük çaplı sondaj deliğinde yapılacak plaka yüklemeleri ile yapılabilirse de yeraltı suyu altında güvenirliliği tartıģmalı sonuçlar elde edilebileceği unutulmamalıdır. Tabakalı formasyonlarda sondaj deliğinde hidrolik yük yoksa önemli örselenmeler olabilir. Daha geçirgen tabakalardan kohezyonlu tabakalara doğru olacak boģluk suyu akımı numunelerin yumuģamasına yol açabilir. Kıvam elveriyor ise büyük çaplı pistonlu numune alıcılar da kullanılabilmektedir Çakıl TaĢ ve Bloklu Killer En iyi araģtırma yöntemi kuru kazılardır. Bu tür araģtırmalarda 3. sınıf numune alınabildiği gibi arazide yoğunluk, dayanım ve drenajsız deformasyon parametreleri için arazi deneyleri de yapılabilir. Darbeli sondaj yönteminde balta ve shell sırasıyla kullanılır. Sondaj sırasında büyük parçalar kırıldığı, küçükler yıkandığı için elde edilen numuneler 5. sınıftır. KuvvetlendirilmiĢ kesici çarık takarak 100 mm açık tüple killi kesimlerden numune alınabilir. Ancak kaba parçalar yeterli uzunluğu engellerken örselenmeye de neden olduklarından numuneler 4-5'ci sınıftır. Sondajlar karotlu dönmeli yöntemle de yapılabilir. Karot çapının büyümesi ile karot yüzdesi artmakta olup 70 mm den küçük çaplar kullanmamalı, daha doğru bir seçimle 100 mm veya fazlası kullanılmalıdır. Elde edilecek karotlar zemin yapısını belirleyecek, ancak sondaj sıvısı su muhtevasını değiģtirecektir. SPT deneyleri böyle ortamlarda dayanımın kaba bir ölçüsüdür. Presiyometre deneyleri de baģarılı Ģekilde uygulanabilir Yapay Dolgu Orijin olarak doğal zemin veya atıklar olabildiği gibi konumları yerleģtirme sırasındaki kontrol ve sıkıģtırmalarıyla ilgilidir. Bu nedenle özellikleri çok değiģkendir. Sondajların tümüyle kılıflanarak doğal zemine ulaģıldığında üstten düģmelerle kirlenmeleri önlenmelidir. AraĢtırma çukur ve hendekleri özellikle yararlıdır. Yanıcı dolgularda ısı ölçümleri gerekli olabilir. Sonda.i sırasında zehirleyici ve yanıcı gazların çıkabileceği, göçmelere ve çok zayıf zonlara rastlanabileceği unutulmamalıdır. Ortama uygun seçilecek delgi yöntemi ve arazi deneyleri ile bu formasyonların kalınlığı ve mühendislik özellikleri belirlenebilir. 9

10 1.5.8 Kayaçlar Zayıf ve bozuģmuģ kayaçlarda darbeli sondaj uygulanabilir. Kil kesici, balta ve shell, formasyona göre kullanılabilmektedir. KuvvetlendirilmiĢ bir kesici uç ile 100 mm çaplı numune alıcı kullanılabilirse de örselenmelere ve kırılmalara neden olduğundan kayacın doğal yapısını görmek zor olabilir ve alınan numuneler sınıf olarak göz önüne alınmalıdır. Bu yöntemle kayaç üzerinde taģlı bir tabaka varsa ara kesiti tam ayırt etmek olanaksızdır ve karotlu delgi veya kazıya baģvurulmalıdır. Elmas veya tungsten uçlu karotlu delgi, kayaçlarda yaygın olarak kullanılır. AyrıĢmıĢ zayıf kayaç veya eklemli sık aralıklı tabakalı daha sert kayaçlarda yeterli nitelikte karot almak zor olabilir. 100 mm çaplı karot alabilen uygun karotiyer ve uç seçimi ile karot yüzdesi artırılabilir. AyrıĢmıĢ kayaç sığ derinliklerde ise araģtırma çukurları en etkin araģtırma yöntemi olup blok numuneler alınmasına imkan sağlar. Kayaç süreksizliklerinde yumuģak dolgu olduğu durumlarda sondajda su kullanmak yerine hava kullanılması daha doğrudur. Karotlarda süreksizliğin yönü anlaģılamayacağı için periskop ve kamera tekniklerinden yararlanılabilir. Karotlu sondajda değiģik karotiyer, aygıt ve delgi ucu düzenlemesi yapılabilir. AraĢtırma süresinin çoğu kez kısa olması, en iyi sonucun elde edilmesine fırsat bırakmadığı için bunlar büro çalıģmalarında planlama yapılırken düģünülmelidir. Kayaç kitle özellikleri en iyi olarak sondaj deliklerinde yapılacak deneylerden elde edilebilir. Bu deneylerden bazılarında sondaj tekniğinin zeminde yaratacağı örselenmenin etkisi, sonuçların yorumunda göz önüne alınmalıdır. Zayıf kayaçlarda SPT deneyi sıkıģabilirliğin ve dayanımının değiģimi için iyi bir veri oluģturabilir. Permeabilite deneyleri ve Lugeon deneyleri kitle permeabilitesinin dolayısıyla açık eklemlerin ve diğer su taģıyıcı süreksizliklerin varlığını ortaya çıkarabilir. Plaka deneyleri ve presyometre deneyleri dayanım ve deformasyon özellikleri için kullanılabilir. Kayaçlar için en iyi araģtırma yöntemi gözle inceleme olup kazılarda ve Ģaftlarda yapılacak arazı deneyleri kitle özelliklerini de yansıtması açısından önem kazanmaktadır. 10

11 1.6 ĠNCELEMENĠN ADIMLARI Arazi çalıģmalarının istenen verimde olmasının sağlanması için çalıģmaların birbiri ile uyumlu olması sağlanır. Ġlk aģamada az masrafla ve kısa zamanda sonuç alarak bir ön rapor hazırlanır. Bunun için yapılacak çalıģmalar Ģu Ģekilde sıralanabilir. Literatür ve harita çalıģması Tecrübeli ekiplerle yüzeyden inceleme Jeoloji haritalarının çıkarılması Sınıflandırma deneyleri için yüzey veya yüzeye yakın numune alma Hava fotoğraflarının incelenmesi Delme, sondalama, jeofizik yöntemlerle yer altı keģfi Meteoroloji aletleri, piyezometre gibi ölçüm aletlerinin yerleģtirilmesi Bu iģlemlerin amacı asıl incelemelere yardımcı olmak ve ön bilgi sağlamaktır. Bu nedenle alınan numunelerin pahalı ve uzun deneylere tutulması gereksizdir. Yer altı çalıģmalarının amacı ise ayrıntılı incelemelerin gerekip gerekmediğine karar vermek; gerekiyorsa incelemenin nasıl yapılacağının kararını vermek içindir Büro ÇalıĢmaları Bilindiği üzere zemin incelemeleri büro, arazi ve laboratuvar çalıģmalarını kapsar. ÇalıĢmalar büroda baģlatılıp sonuçlandırıldığı dikkate alınırsa; büro çalıģmaları çalıģmalarda baģ rolü oynar. Pek tabiidir ki arazi ve laboratuvar çalıģmaları da en az bürodaki kadar önemlidir. Büro çalıģmaları Ģu aģamaları kapsar: Haritaların temini ve incelenmesi Topoğrafik harita Jeolojik harita Meteorolojik ve hidrolojik bilgilerin toplanması Literatür çalıģması Görgü tanıklarının raporlarının derlenmesi Hava fotoğraflarının toplanması 11

12 Bu incelemeler sonucunda arazi ve laboratuvar çalıģmalarına esas olacak jeolojik yapı, yer altı ve üstü su durumu, arazinin heyelanlı olup olmadığı, sorun çıkarabilecek bir yapının olup olmadığı ve iklim koģulları hakkında bilgi edinilir. Büro çalıģmaları sonunda gerekli arazi çalıģmaları planlanır Arazi ÇalıĢmaları Arazi çalıģmaları yerinde gözlem, yüzey incelemeleri ve yer altı incelemelerinden oluģur Yerinde Gözlem Yapılacak yapı bölgesine ait elde edilen tüm belgeler, haritalar ve hava fotoğrafları incelendikten sonra yapı alanı ve civarı yürüyerek incelenmelidir. Ġncelmenin amacı büroda toplanan bilgilerin yerinde kontrolü ve önemli özelliklerin haritalara iģlenmesidir. Bölgedeki eski ve yeni yapıların durumlarının incelenmesi de bize o bölge hakkında bilgi aktarabilir Yüzey İncelemeleri Arazi ile ilgili jeolojik ve topoğrafik haritalar yoksa, bu aģamada bu haritaların çıkarılması için gerekli çalıģmalar yapılır Yer Altı İncelemeleri Ġnceleme alanındaki zemin katmanlarının ve özelliklerinin incelenmesi, yer altı suyu durumunun belirlenmesi için projenin büyüklüğü ve önemine göre inceleme Ģekli belirlenir. Bu incelemeler; Kazı Muayene çukurları Muayene kuyuları Muayene galerileri Sonda Statik sonda Dinamik sonda Sondaj Dönel sondaj Vurmalı sondaj 1

13 Jeofizik ölçümler Sismik Rezistivite Gravite Manyetik Akustik Radar yöntemleri kullanılarak yapılırlar. Pek tabiidir ki burada belirtilen yöntemler karģılaģılan her zemin koģullarında yapılamayabilirler. Bu yöntemlerin biri diğerinin yerine hiçbir zaman geçmez. Sondaj yapılması durumunda araziden alınan örselenmiģ ve örselenmemiģ numuneler laboratuvara gönderilerek numuneler üzerinde gerekli deneyler yapılır. Ayrıca istendiğinde zeminde yerinde deneyler yapılarak zemin parametreleri belirlenir. Arazide zeminin özelliklerini belirlemek için yerinde yapılan baģlıca deneyler Ģunlardır. Sondaj sırası Standart Penetrasyon Deneyi (SPT) Plaka Yükleme Deneyi Kanatlı kesici (Veyn) deneyi Sondalama deneyleri Pressiyometre deneyi Levha dilatometre deneyi Arazide zemin suyu basıncının ölçümü için kullanılan yöntemler Ģunlardır. Kazılar ve sondajlarda gözlem Standpipe piyezometre Hidrolik piyezometre Elektrikli piyezometre Hava basınçlı piyezometre 13

14 Araziden Numune Alma Sığ AraĢtırma Çukurları Genellikle hidrolik bir kepçe ile 5 m derinliklere kadar açılan çukurlar yardımıyla geçici olarak desteksiz durumda durabilen zeminlerde hızlı bir araģtırma yapılabilir. Çukur içerisine insan girip çalıģma yapacaksa ve Ģevlerin güvenliği gerekiyorsa, destek sağlanmalıdır. Bu amaçla ya basamaklı kazı yapılmalı veya çelik çerçevelerden yararlanılmalıdır. AraĢtırma çukurları zeminin yatay ve düģeydeki durumunun incelenmesine, zemin numunesi alınmasına, yerinde deney yapılmasına ve süreksizliklerin doğrultusunun tespitine imkan verir. Çukurlar gerektiğinde hendeğe dönüģtürülerek gözlenen özel bir zemin yapısının sürekliliğinin izlenmesi sağlanabilir. AraĢtırma sonunda çukurlar geri doldurulmalı veya çitle çevrelenerek muhtemel tehlikeler önlenmelidir. ġekil 1.1 AraĢtırma çukuru Derin AraĢtırma Çukurları Bilinen destekleme yöntemleri ile elle açılırlar. Uygun zeminlerde yaklaģık 1- m çaplı Ģaftlar makine yardımı ile ve burgu kullanılarak delinebilir. Kendini tutamayan zeminlerde geçici kılıf kullanılmalıdır. AraĢtırma için olabildiğince fazla zemin yüzeyini görme amaçlandığından ve kılıf arkasında su basıncı birikmesine yol açılacağından kılıf kullanmak konusunda duruma göre kara vermelidir. Yeraltı su seviyesinin altında kenarların dengesi ve kuruda kazı yapmak konusunda önemli güçlükler yaģanabilir. Yanıcı patlayıcı gazlarla karģılaģma ve oksijen azlığı ihtimaline karģı önlemler düģünülmelidir. Eğik bir topografya da etekten girerek veya bir Ģaftın tabanından ilerlenip galeriler açarak zemin veya kayaç ayrıntılı olarak incelenebilir. Yeraltı suyu seviyesi altında geçimsiz killer ve kayaçlar dıģında galerilerle inceleme yapmak ekonomik olmayabilir. 14

15 El Burguları Genellikle üç ayaklı sehpa olmaksızın kaldırılabilen burgu ve tijler yardımı ile 00 mm'ye kadar çaplı, 5 m derinliğe kadar delik açılabilir. Zeminin kendini tutabilen, çakıl ve taģlı engelleri olmayan cinsten olması; iģlemleri kolaylaģtırmaktadır. Bu delikler örselenmiģ numune alma, küçük tüplerle örselenmemiģ numune alma ve yeraltı suyu gözlemleri için kullanılabilir (ġekil 1.). ġekil 1. El burgusu Darbeli Sondaj Standart kuyu açma yönteminin bir parça değiģtirilmiģ Ģeklidir. Kuru bir sondajda kil kesici kullanırken, kuru kohezyonsuz formasyonlarda shell kullanmak veya delikte su seviyesinin; yeraltı su seviyesinde veya üzerinde tutulması zorunluluğu olan hallerde yani shell in alt kısmını kaplayacak kadar delikte su olması gerekliliğinin dıģındaki durumlarda daha az etkin yöntemlere (Balta ve shell i birlikte kullanmak gibi) gidilebilir ve delme yöntemi değiģtirilir. Bu yöntemle 60 m ye kadar 150, 00, 50 ve 300 mm çaplı sondajları zemin veya zayıf kayaçta açmak olanağı vardır. Kil kesici veya shell yardımı ile alınan örselenmiģ numuneler tabakanın tanımlanması için yeterli numunelerdir Mekanik Burgular Mekanik burgular genellikle içi boģ bir gövde çevresinde helisel bir burgudan oluģurlar ve kohezyonlu zeminlerde daha uygundurlar. Ġçi boģ gövdenin uç kısmı bir tıkaçla kapalı olup gerektiğinde çıkarılarak burgu gövdesi içindeki delikten ilerleyen bir numune alıcı indirilerek burgu ucundan aģağıya doğru numune alınabilmektedir. Kohezyonsuz zeminlerde bu tıkaç kaldırılır kaldırılmaz zeminin gövde içine akması söz konusu olup bu durumda tıkaç 15

16 kullanmak yerine gövde içinde daha yüksek hidrostatik basınç kullanılabilir. Delgi sırasında kayaca rastlanılırsa gövde içinden inecek karot alıcıdan yararlanılabilir. Kılıf gerektirmeyiģi diğer yöntemler yanında ekonomik bir seçenek oluģturmaktadır. Gövdesi dolu olanlarında çaplar 67, 83, 10, 115, 140, 15, 180 mm çaplı olurken boģ olanları 64/160, 70/180, 75/05, 90/30, 100/50, 17/50,15/305 mm (iç/dıģ) olmaktadır. Bu yöntemle sondaj fazla ağırlık ve güç gerektirdiğinden ağır bir taģıta yerleģtirilir. Helisel burgunun yüzeye taģıdığı parçacıklar geçilen tabakanın niteliği ve derinliği için bir bilgi verebilir. Ayrıntılı bilgi ise gövde içinden alınan numunelerden elde edilir. Kendini tutan formasyonlarda içi dolu burgular boģaltılacakları zaman zemin yüzüne çekilirler. Ġstenildiğinde sondaj deliğinde deney yapılabilir veya numune alıcı indirilerek numune alınabilir. ġekil 1.3 içi boģ gövdeli sürekli bir burguyu Ģematik olarak göstermektedir. ġekil 1.3 Ġçi boģ gövdeli sürekli helisel burgu Dönmeli Sondaj ve Karot Alma Delici ucun sondaj tabanında dönüp zemini parçalamasına dayalı bir tekniktir. Sondaj sıvısı paralayıcı uca pompalanarak hem ucu yağlama ve soğutma hem de parçalanan danelerin delikten yukarı taģınmasına yaramaktadır. Sondajda sıvı olarak genelde su kullanılırsa da hava veya sondaj çamuru da kullanılabilir. Dönmeli sondajda sondaj çapı içerisindeki tüm malzeme ufalanarak ilerleme sağlanabildiği gibi kesici uç bir karotiyerin dairesel alt ucuna tutturulması ile karot kesilerek de ilerlenebilir. Kendini tutamayan zeminlerde veya sondaj sıvısının kaybına yol açan açık fisürlü yapıda kılıfla ilerlenir veya sondaj çamuru kullanılabilir. 16

17 Kesici uca uygulanan baskı ve dönme hızı kayacın sertliği ve karot büyüklüğüne bağlı olarak ayarlanmalıdır. Tijler düzgün ve aģırı yalpalamayı önleyecek kadar büyük çaplı ve akıģkan hareketini engellemeyecek boyutlarda olmalıdır. Kil veya bentonit-su karıģımından oluģan sondaj çamurunun, sodyum klorit köpük ve polimer katkıları ile sulu sondaj akıģkanlarının, yalnız suya göre avantajları vardır. Bunlarda daha düģük hızlarla kesilen parçalar taģınabildiklerinden yüksek hızların kesme ucunda veya sondaj delgi boyunca zayıf ve çimentolanmamıģ formasyonlarda yaratacağı örselenme önlenmiģ olur. Akifer kirlenmesi ihtimalinde çamur kullanılması kısıtlanıyorsa hava da kullanılabilir. Su ve çamurun doğal su kapsamını artırıcı, havanın azaltıcı rol oynayabileceği unutulmamalıdır. Uygulamada çok kullanılan tek tüplü ve çift tüplü karot alıcılar ġekil 1.4'de gösterilmektedir. Çok kullanılan karotiyer, tij çapları Tablo 1.1 de verilmektedir. ġekil 1.4 Tek ve çift tüplü karotiyerler Tablo 1.1 Karotiyer ve tij boyutları Kılıf /Karotiyer Karotiyer DıĢ Çapı Tij Çapı Delik Çapı Karot Çapı Tij Adı Adı (mm) (mm) (mm) (mm) EX E AX A BX B NX N

18 Tek tüplü karotiyer ile alınan numuneler burulma nedeniyle çok örselenmiģ veya çatlamıģ olabilir. BX boyutundan küçük karotların çatlaklarının doğal olup olmadıkları özellikle araģtırılmalıdır. Alınan karotlar üzerinde Ģu özellikler belirlenmektedir. Korot yüzdesi : Alınan karot boyu/teorik karot boyu RQD : mm'den büyük boydaki karot parçaları toplam boyu/ġlerleme karot boyu RQD değerlendirmesinde karot alınmasına bağlı taze çatlaklar doğal çatlak olarak göz önüne alınmamalıdır. RQD değeri NX karotiyerinden alınan karotlardan daha doğru tanımlanabilir ve bu değere bağlı olarak kayaç kalitesi aģağıda Tablo 1. deki gibi belirlenir. Tablo 1. RQD ye göre kayaç kalitesi RQD % Kalite Ef/Elab 0-5 Çok zayıf Zayıf Orta Ġyi Çok iyi Yıkamalı Sondaj ve Diğer Yöntemler Yıkamalı sondaj bir vinç ve sehpadan oluģan bir düzenektir. Kumlar, siltler ve killerde genelde 65 mm çaplı kılıf ve sondaj takımı kullanılır. Sondaj deliği tabanında zemin, tijler içersinden pompalanan suyun yardımı ve parçalayıcı ucun döndürülerek düģürülmesiyle gevģetilmekte ve yukarı taģınmaktadır. Kendini tutamayan zeminde kılıf veya sondaj çamuru kullanılır. Sondaj sırasında belirli aralıklarda ve tabaka değiģimlerinde SPT deneyleri yardımı ile numune alınabilir. Kohezyonlu zeminlerde açık tüp numune alıcılar veya pistonlu numune alıcılar kullanılabilir. Bu yöntem çok sert formasyonlar dıģında hemen her zeminde kullanılır. Kullanılan düzenek ġekil 1.5 de gösterilmektedir. Yöntem ucuz olup taģ ve bloklu zemin dıģında uygundur. Geçirimli zeminlerde fazla su gerektirmemektedir. 18

19 Daha fazla sondaj hızları için diğer bazı yöntemler de geliģtirilmiģ olup bunlardan zemin hakkında.edinilen bilgi sınırlıdır. (Örneğin patlatma veya enjeksiyon delikleri için dönmeli, darbeli yöntem gibi). Denetlenen koģullarda yapılıp, ilerleme hızlarının tespiti, geçilen tabakalardan yukarı taģınan parçacıkların özenle izlenmesi halinde bazı bilgiler elde edilmesi olanaklıdır. ġekil 1.5 Yıkamalı sondaj Sondaj Deliği veya AraĢtırma Çukurunun Geri Dolgusu Ġyi doldurulmamıģ geri dolgular ileride suyun geçiģi ve oturmalara neden olan zayıf yerler olarak kalacaktır. Özellikle derin kazılar, tüneller veya su tutucu yapılara denk gelen bu tür geri dolguların özenle yapılması gerekir. Kuru zeminlerdeki deliklerde sıkıģtırılmıģ zemin geri dolgu olarak kullanılabilirse de su akıģı yönünden en etkili yöntem çimento-bentonit enjeksiyonunu bir tremie borusu yardımı ile tabandan baģlayarak doldurmaktır. Yalnız çimento-su karıģımı büzülme nedeniyle sakıncalı olup 4 birim çimento,1 birim bentonit ve akıcılık için yeteri kadar su karıģımları daha uygundur. AraĢtırma çukurları ise bir kepçe yardımı ile sıkıģtırılarak geriye doldurabileceği gibi gerekli görülürse az dozda bir betonla da doldurulabilir. 19

20 Zeminden Numune Almak Zeminden numune alma tekniği numuneden istenilen niteliğe ve numunenin alınıģı sırasında zemin cinsine bağlı olarak olabilecek örselenme derecesine bağlıdır. Numune alma konusunda unutulmaması gerekli önemli bir konu zemin kitlesinde davranıģın zayıf zonlar ve süreksizliklerce belirlenebileceği, bu nedenle de kitleyi temsil edecek zemin numunelerini, alınmasının asıl amaç olduğudur. Günümüzde numune almada uygulanan beģ teknikten söz edilebilir. Delgi aygıtlarından ve kazı sırasında örselenmiģ numune almak. Statik veya dinamik olarak bir numune alıcıyı zemine sokarak numune almak Ucunda bir kesici olan tüpü döndürerek karot numunesi almak AraĢtırma çukuru, Ģaft veya galeride elle blok numune almak. Sürekli numune alarak ilerlenen sondajlardan numune almak Elde edilecek numunedeki nitelik, numunenin daha sonra kullanılacağı laboratuar deneyine uygunluğuna bağlı olup Alman Sınıflandırmasına göre (Idel, Muhs ve Soos, 1969) Tablo 1.3'de görüldüğü gibi 5 sınıf nitelikten söz edilebilir. Tablo 1.3 Numune niteliği Nitelik Güvenilir biçimde belirlenecek özellik 1.Sınıf Sınıflandırma, su yüzdesi, yoğunluk, dayanım,deformasyon ve konsolidasyon karakteristikleri.sınıf Sınıflandırma, su yüzdesi, yoğunluk 3.Sınıf Sınıflandırma, su yüzdesi 4.Sınıf Sınıflandırma 5.Sınıf Tabaka sıralanıģı Bazı durumlarda numune alma tekniği ne olursa olsun en çok. sınıf numune alınabilir. Böyle durumlarda dayanım ve deformasyona dayalı elde edilen parametrelerin yorumunda özen gösterilmelidir. Yukarıdaki sınıflamada 1. ve. sınıflar örselenmemiģ, 3., 4., 5. sınıflar ise örselenmiģ numuneler diye adlandırılmaktadır. Gerçekte tam örselenmemiģ numune almak imkansız olup örselenmeye ve yoğrulmaya karģı bazı önlemler alınarak elde edilmiģ numuneler örselenmemiģ diye nitelendirilmektedir. AĢağıda sayılan nedenler örselenmemiģ numune alımını güçleģtirmektedir. 0

21 Çevre basıncı etkisinin kalkması delikte hacim değiģikliği yaratmaktadır. Numune alma tüpünün zemine giriģi hacimsel değiģmeye neden olmakta, çakılların varlığı durumu daha da kötüleģtirmektedir. Numune alıcı kenarlarındaki sürtünme örneği sıkıģtırmaktadır. Kesici uç çapını daha küçük tutarak bu etki azaltılabilir. Kullanılan yöntem ve yeraltı su düzeyine bağlı olarak su kapsamında değiģiklik olabilir. Hidrostatik basıncın kalkması numunede gaz kürecikleri oluģumuna neden olabilir. Arazi ve laboratuarda taģınmalar örselemeye neden olabilmektedir. Delme ekibi, laboratuar. teknisyeni ve kontrol mühendisinin tavır ve deneyimi örselenmenin derecesini etkileyebilir. ÇalıĢılan koģullar (soğuk ya da sıcak) hem çalıģanların göstereceği özeni, hem numuneleri fiziksel olarak etkileyebilir. 1. sınıf nitelikte bir numune almada örselenmenin yanı sıra en belirleyici etken numunenin boyutudur. Alınan numunenin süreksizlikler, daha geçirimli tabaka ya da damarlar, fisürler vs. gibi zemin yapısını yeterince temsil edebilmesi için ekonomik sınırlar da gözetilerek yeterince büyük olması gerekmektedir. Süreksizliklerin belirgin bir yönde yer almaları halinde (örneğin eklemli kayaçlar) özel olarak belirli bir eğimde numune almak gerekebilir. Homojen ve izotropik ince daneli zeminlerde 35 mm çaplar yeterli olabilirken özel durumlarda 150 mm, belki 50 mm çaplı numuneler almak gerekebilir. AĢağıda, Tablo 1.4 'de kohezyonlu zeminlerde ölçülecek parametreye göre önerilen numune çapları belirtilmektedir, Rowe (197). 1

22 Tablo 1.4 Deneyde minimum numune çapı (Rowe 197) Kil Türü Makro Doku Kitle permeabilitesi Ölçülecek Numune Çapı* (m/sn) parametre (mm) cu, c', ' 37 Yok mv, cv 76 cu, 100~50 Silt-kum tabakaları, c', ' 37 Fissürsüz ~10-6 organik damarlar mv, 75 Duyarlılık<5 cv 50 mm den kalın kum c', ' 37 tabakaları ( 0. m den az 10-6 ~10-5 mv, 75 aralıklarla) Duyarlılık>5 ÇimentolanmamıĢ cu, c', ' mv, cv 50~50** Düz fissürler c', ' 100 cu, 50 mv, cv 75 Fissürlü*** cu, cv 50 Silt veya kum dolu c', ' 100 fissürler mv, 100 Eklemli Açık eklemli 10-9 ~10-6 ' 100 gözlenen göçme yüzeyi 150 veya yoğrulmuģ * -4 sınıf numunelerde doku incelenmesi için 75 mm çaplı numuneler ** alan oranı %4 *** Boyut ve doğrultu, fissür geometrisine bağlı ÖrselenmemiĢ Numuneler Sondaj veya kazının yapılıģ biçimi ile zeminin kuru veya yaģ oluģuna bağlı. olarak alınan numune niteliği değiģmektedir. Yeraltı su düzeyi altında alınan numunelerin kitleyi tam temsil edememe ihtimali vardır. Bu tehlike özellikle ince daneleri de içeren kohezyonsuz zeminler için geçerlidir. Bir burgu veya darbeli sondajda kil kesici kullanılarak yapılan sondajlar ile kazılar kuru zeminde yapılıyorsa 3. sınıf numune alınabilir. Aynı koģullarda suyun varlığı numune niteliğini 4. sınıfa düģürür. Kohezyonsuz zeminlerde yaģ kazıdan veya darbeli sondaj, dönmeli sondaj ya da yıkamalı sondajdan çıkan kırıntı Ģeklinde elde edilen numuneler 5. sınıf numune olarak nitelendirilmelidir. ÖrselenmiĢ zeminlerden alınması gerekli malzeme ağırlığı amaca yönelik olarak (elde bir laboratuar programı ve deney sayısı yoksa) aģağıda verilmektedir.

23 Tablo 1.5 Alınması gereken numune ağırlıkları Numune Alma Amacı Zemin Türü Zemin Ağırlığı (kg) Zemin tanımlama, Atterberg limiti, Kil, silt, kum elek analizi, su muhtevası, sulfat Ġnce - orta çakıl 1 5 yüzdesi Kaba çakıl 30 SıkıĢtırma deneyleri Tüm 5-30 Zemin iyileģtirmesi ve zeminin Kil,silt, kum 100 yapımda kullanımı için ayrıntılı Ġnce- orta çakıl 130 araģtırma Kaba çakıl Açık Tüp Numune Alıcılar Bir ucu açık diğer ucundan tijlere tutturmaya yarayan bir bağlantı elemanı olan numune alıcılardır. Tek yönlü çalıģan vana, örneğin giriģi sırasında su ve hava çıkıģını sağladığı gibi sistemin dıģarı çekiliģi sırasında zeminin tüp içerisinde kalmasına yardımcı olur. Numune alıcıda asıl aranan zemine bastırıldığında olabildiğince az yoğrulma ve örselenmeye neden olmamalıdır. Bu da kesici uç, iç kenar sürtünmesi ve tek yönlü vanaya bağlıdır. Kesici uç iç çapı Dc, numune alıcı tüpü iç çapı Ds dcn çok az küçük olmalıdır(tipik değer %1). Böyle bir düzenleme; içeri giren örneğin bir parça elastik geniģlemesine neden olmakta, sürtünmeyi azaltmakta, örneğin içeride tutulmasına yardımcı olmaktadır, Çap farkının fazla olması elastik geniģlemeyi arttıracağından örselenmeye neden olabilmektedir. Diğer taraftan kesici uç çapı Dw, tüp dıģ çapı DT den çok az büyük düzenlenerek tüpün geri çekiliģi kolaylaģtırılır. Bu farklılığın iç çap farklılığı kadar olması istenir. Tüpün giriģi ile zeminde neden olunan hacimsal yer değiģtirmenin numune hacmine oranını tanımlayan alan oranı, tüpün dayanımının de sağlanması Ģartı ile A r D w D D c c olabildiğince küçük tutulmalıdır. Bu oran genel amaçlı 100 mm çaplı numune alıcı için %30, ince kenarlı numune alıcı için %10 dur. Numune alınmadan önce sondaj tabanı veya kazı yüzeyi olabildiğince gevģek veya örselenmiģ zeminden temizlenmelidir. Yeraltı su seviyesi altında tabakalı formasyonlardan geçirimliliği fazla olanlarındaki doğal su basınçları sondajda veya kazı içerisindeki su basıncından fazla ise örselenebilirler. Bu nedenle su seviyesini ayarlamak gerekmektedir. Dinamik veya statik itilmenin hangisinin daha çok örselenmeye neden olduğu tartıģılan bir konu olmakla birlikte 3

24 birçok durumda önemli bir farkın olmadığı belirtilmektedir, (BS 5930). Numune alıcının girmesi için harcanan çaba ve giriģ miktarını ölçmek yararlı bilgiler sağlayabilir. Fazla çakma için yedek hacmi olan alıcılar zemin örneğinin gereksiz yere sıkıģtırılmasını önlemektedir. Numune alıcı zeminden düzgün bir Ģekilde çekilmeli ve tüp içersindeki numune boyu ile karģılaģtırılmalıdır. Zeminin numune alıģ sırasında sıkıģması veya çekilirken bir kısmının düģmesi sonucunda numune boyu beklenenden kısa olabilir. ġekil 1.6 Açık Tüp Numune Alıcı Ġnce Kenarlı Numune Alıcılar Ġnce kenarlı bir tüp ile içerisinde sıkı bir Ģekilde kayabilen ve alt ucu hafif konik bir pistondan oluģmaktadır. Tüp bir eklentiyle içi boģ tijlere bağlanmakta, bu tijler içerisinden geçen çubuklar pistona birleģmektedir. Böyle bir düzenekte tüp ve piston birlikte hareket edebildiği gibi piston yerinde tutulurken tüp aģağıya hareket ettirilebilmektedir. Normal olarak numune çapı 75 mm veya 100 mm'dir ve özel amaçlar için 50 mm ye kadar numune alınabilir. BaĢlangıçta piston numune tüpünün alt kısmında sabitlenmiģ olup su ve çamurun tüp içerisine girmesine engel olmaktadır. YumuĢak kilde numune alıcı sondaj tabanından daha aģağı kadar bastırılabilir. Numune alınacak düzeye gelindiğinde piston sabit tutulurken numune alma tüpü itme baģlığı piston üstüne dayanıncaya dek itilir. Otomatik bir kilit düzeneği itme baģlığının pistonu tutmasını ve onun yukarı çekme sırasında düģmemesini sağlar.bu numune alıcı düģük dayanımlı ince daneli zeminlerde kullanılır ve hassas killer, silt ve kilde 1. sınıf numune alınmasını sağlar. Bazı türleri orta katı killerde de kullanılabilmektedir. 4

25 ġekil 1.7 Ġnce kenarlı numune alıcı Genel Amaçlı 100 mm Çaplı Açık Tüp Numune Alıcı Darbeli sondaj takımı ile kullanılan standart bir numune alıcıdır, tüm kohezyonlu zeminler ve zayıf kayaçta kullanılabilir. Ġnce kohezyonlu zeminlerden hassas olmayan ve orta katı kıvama kadar olanlarda I. sınıf, hassaslarda. sınıf numune almaya yarar. Gevrek veya sık aralıklı fisürlü formasyonlarda (zayıf kayaç ve sert killer) numune niteliği 3. sınıf, sondajda su kullanılıyorsa 4. sınıf olabilir. ġekil 1.4 de gösterilen numune alıcı 450 mm boyda olup vidalı bağlantı ile boyu uzatılabilir. YumuĢak killerde iki tüp 1.0 m uzunlukta kullanılabilir, ancak uzatılmıģ boyun örselenmeye yol açabileceği düģünülmelidir. Silt ve siltli ince kumda numunenin dıģarı düģmesi kesici uçta numune tüpü arasına yerleģtirilen karot yakalayıcı yardımı ile önlenebilir ve bu durumda, niteliğin 3. sınıftan fazla olması beklenemez SPT Yarık Tüp Numune Alıcısı Alan oranı %11 olup genel amaçlı 100 mm çaplı numune alıcının kullanılamadığı yerlerde numune almaya yarar. Bu numune alıcı sondaj deliğinde yapılan Standard Penetrasyon Deneyinin bir eklentisi niteliğinde olup 3. ve 4. sınıf numune alınmasına yaramaktadır. ġekil 1.7'da SPT deneyinin de gerçekleģtirildiği numune alıcı gösterilmekte olup benzer Ģekilde iç çapları 63.5 mm dıģ çapları 76, mm ye kadar numune alıcılar baģka amaçlar için kullanılmaktadır. Kumlu. zeminlerde yeraltı su seviyesi altında numune almanın zor olduğu durumlarda yaylı karot tutucu takmak gerekmektedir. 5

26 ġekil 1.8 SPT numune alıcı Ġnce Kenarlı Pistonlu Numune Alıcı Ġnce kenarlı bir tüp ile içerisinde sıkı bir Ģekilde kayabilen ve alt ucu hafif konik bir pistondan oluģmaktadır. Tüp bir eklentiyle içi boģ tijlere bağlanmakta, bu tijler içerisinden geçen çubuklar pistona birleģmektedir. Böyle bir düzenekte tüp ve piston birlikte hareket edebildiği gibi piston yerinde tutulurken tüp aģağıya hareket ettirilebilmektedir. Normal olarak numune çapı 75 mm veya 100 mm'dir ve özel amaçlar için 50 mm ye kadar numune alınabilir. BaĢlangıçta piston numune tüpünün alt kısmında sabitlenmiģ olup su ve çamurun tüp içerisine girmesine engel olmaktadır. YumuĢak kilde numune alıcı sondaj tabanından daha aģağı kadar bastırılabilir. Numune alınacak düzeye gelindiğinde piston sabit tutulurken numune alma tüpü itme baģlığı piston üstüne dayanıncaya kadar itilir. Otomatik bir kilit düzeneği itme baģlığının pistonu tutmasını ve onun yukarı çekme sırasında düģmemesini sağlar. Bu numune alıcı düģük mukavemetli ince daneli zeminlerde kullanılır ve hassas killer, silt ve kilde 1. sınıf numune alınmasını sağlar. Bazı türleri orta katı killerde de kullanılabilmektedir. 6

27 ġekil 1.9 Pistonlu numune alıcı Sürekli Numune Almak Genç, ince daneli alüvyonlarda 30 mm ye kadar numune alınarak zemin dokusunun tanınmasına imkan verir. Ġsveç sisteminde iç sürtünmenin önlenmesinde numune-tüp arasında çelik tüp çelik folya kullanarak 65 mm çaplı numune alınmasını sağlarken, Delf sisteminde 9 mm ve 66 mm olmak üzere iki ayrı çapta numune almak mümkündür. Küçük çaplılar görsel incelemeler, indeks özellikleri ve yoğunluk. ölçümleri için kullanılırken büyük çaplıları diğer laboratuar deneyleri için uygundur. Numune alıcı dıģ çelik tüpe verilen baskı ile itilirken, numune otomatik olarak geçirimsiz bir naylon kılıfa itilmektedir. Bu plastik tüp içerisi uygun seviyeye kadar bentonitle doldurularak çevre zeminine karģı duraylılığı sağlanmaktadır. Naylon kılıfın üst kısmı numunenin üst tıpasına tutturulmuģ, bu tıpa da bir gergi çubuğu ile zemin yüzeyindeki bir noktaya bağlanmıģtır. Numune alıcı ilerledikçe 1 m uzunluğundaki tüpler eklenmektedir. 7

28 Genelde ilerleme boyu 18 m ise de bazı değiģikliklerle 30 m uzunluklar elde edilebilir. ilerlemenin sonunda karotun tabanını bir klape tutmakta ve piston ile numune kaldırılmaktadır. ġekil 1.10 Delf sürekli numune alıcısı Kum Numune Alıcılar Özellikle yeraltı su seviyesi altında numune alma, zeminin numune alma tüpünden düģme eğilimi nedeniyle oldukça güçtür. Basınçlı havalı numune alıcı numunenin zeminden ayrılıp bir hava odasına alınmasını ve yüzeye sondaj deliğindeki suyla temas etmeden yukarı çekilmesine imkan tanımaktadır. Numune alıcı-genelde 60 mm çaplı-dinamik olarak çakıldığında 3. sınıf, statik itildiğinde. sınıf nadiren 1.sınıf numune elde edilmektedir, Bishop (1948). Bir baģka numune alıcı aygıt tabanında zeminden çekilmeden hava kabarcıkları sağlamaktadır, Serota- Jennigs(1958). ġekil 1.10, Bishop numune alıcısını göstermektedir. 8

29 ġekil 1.11 Bishop numune alıcısı Daha pahalı numune alma sistemleri arasında; sondaj tabanında zemini dondurmak veya kimyasal enjeksiyon sayılabilir. Ancak enjeksiyonun sonradan zeminden atılması zor olduğundan, dondurmak ise hacimsel değiģikliğe neden olduğundan bu yöntemlerin 1. sınıf numune sayılmaları imkansızdır. Kohezyonsuz zeminler delme tekniğine, delme ve numune alma sırasında su basıncı değiģikliklerine karģı hassastır. Numune alıcının oluģturduğu emme, sondaj deliğinde bırakılan malzemenin gevģemesine sebep olmaktadır YumuĢak ve Sert ArdaĢık Tabakalı Kayaçtan Numune Alma YumuĢak kil konumuna gelmiģ bozuģmuģ kayaçlar tüp numune alıcılar çakılarak numune alınabilir. Sert kayaçların karot alma yoluyla numune alındığına daha önce değinilmiģtir. YumuĢak ve sert kayaçların birbirini izlediği yapıda ise bu iki iģlemi bir arada gören Pitcher numune alıcısı kullanılabilir. DıĢ tüp kesici diģleriyle döndürülerek kayaçta karot kesmekte ve ilerleme sağlandıkça numune alma tüpü ile kesici tüp arasındaki iç yay sıkıģmaktadır. YumuĢak tabakaya gelindiğinde yaydaki bu kuvvet numune alma tüpünün kesici tüpten önce bu tabakada ilerleme yapmasını sağlamakta ve tersi durumda yitirilecek bu malzemenin tüp içerisine girmesini sağlamaktadır 9

30 ġekil 1.1 Pitcher numune alıcısı Blok Numuneler KazılmıĢ çukurlarda kayaç ve kohezyonlu zeminlerde kazı tabanında veya kenarlarında elle kesilerek alınırlar. Ġstenilen doğrultuda numune alınabildiği gibi numune boyutunun mekanik özelliklere etkisinin araģtırılmasına da olanak tanımaktadır. Kitle permeabilitesi 3 x m/s den daha büyük olduğu durumlarda yeraltı su seviyesi altındaki iģlemlerde su kapsamının değiģme ihtimali olduğundan özen gösterilmelidir. Örneğin doğrudan güneģ ıģığı, rüzgar ve dıģ su ile iliģkisi önlenmelidir Numunelerin Saklanması Zeminden elde edilmiģ numunelerde yapılacak laboratuar deneylerinin yararı deney yapıldığı sıradaki numune niteliğine bağlıdır. Bu nedenle taģınma, etiketleme ve depolama onların birbirine karıģmaması ve bozulmamaları için önem kazanmaktadır. Numuneler don ve aģırı sıcak etkisinden korunmalı, - 45 arasında olabildiğince en düģük ısıda korunmalıdırlar. Numune alınır alınmaz hava geçirmez bir kavanozda saklanmalı veya tüp ise baģları mumlanmalı ve etiketlenmelidir. Etiket üzerinde yer, tarih, sondaj no, derinlik, kavanoz veya tüp no su, numune türü kesinlikle belirtilmelidir. Tüp numuneler baģlarında 5 mm' lik kesim temizlendikten sonra eritilmiģ mum, olabildiğince soğuk ısıda tabakalar halinde uygulanarak bir tıpa oluģturulmalıdır. Zeminin çok geçirgen olduğu durumlarda mumdan önce tüp baģlarına mumlu- kağıt konulmalıdır. Tüp ucu ile numune arasında boģluk varsa bu hacim zemin suyunu çekmeyen ve daha az sıkıģır bir malzeme ile doldurulmalıdır. Kayaçlardan alınan karotların karotiyerlerden çıkarılmaları sırasında her tür özen gösterilmelidir. Üç tüplü karotiyer kullanmak pratikte oldukça baģarılı sonuçlar vermektedir. 30

ZEMİN ARAŞTIRMALARI II. Doç.Dr. Mehmet Berilgen YTÜ İnş. Fak. Geoteknik Anabilim Dalı

ZEMİN ARAŞTIRMALARI II. Doç.Dr. Mehmet Berilgen YTÜ İnş. Fak. Geoteknik Anabilim Dalı ZEMİN ARAŞTIRMALARI II Doç.Dr. Mehmet Berilgen YTÜ İnş. Fak. Geoteknik Anabilim Dalı ZEMİN ARAŞTIRMASINDA YAPILACAK İŞ Zeminin ve yeraltı suyunun özellik ve değişikliği, proje türü ve eldeki bilgilerin

Detaylı

TEMEL İNŞAATI ZEMİN İNCELEMESİ

TEMEL İNŞAATI ZEMİN İNCELEMESİ TEMEL İNŞAATI ZEMİN İNCELEMESİ Kaynak; Temel Mühendisliğine Giriş, Prof. Dr. Bayram Ali Uzuner 1 Zemin incelemesi neden gereklidir? Zemin incelemeleri proje maliyetinin ne kadarıdır? 2 Zemin incelemesi

Detaylı

Zeminlerden Örnek Numune Alınması

Zeminlerden Örnek Numune Alınması Zeminlerden Örnek Numune Alınması Zeminlerden örnek numune alma tekniği, örneklerden istenen niteliğe ve gereken en önemli konu; zeminde davranışın süreksizliklerle belirlenebileceği, bu nedenle alınan

Detaylı

ZEMİN İNCELEMELERİ. Yetersiz Zemin İncelemesi Sonucu Ortaya Çıkabilecek Kayıplar. İçin Optimum Düzey. Araştırma ve Deney

ZEMİN İNCELEMELERİ. Yetersiz Zemin İncelemesi Sonucu Ortaya Çıkabilecek Kayıplar. İçin Optimum Düzey. Araştırma ve Deney ZEMİN İNCELEMELERİ Doğal yamaç ve yarmada duraylılığın kontrolü Barajlarda ve atık depolarında duraylılık ve baraj temelinin kontrolü, sızdırmazlık Yapıdan gelen yüklerin üzerine oturduğu zemin tarafından

Detaylı

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu HAFTALIK DERS PLANI Hafta Konular Kaynaklar 1 Zeminle İlgili Problemler ve Zeminlerin Oluşumu [1], s. 1-13 2 Zeminlerin Fiziksel Özellikleri [1], s. 14-79; [23]; [24]; [25] 3 Zeminlerin Sınıflandırılması

Detaylı

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2018-2019 GÜZ YARIYILI Dr. Uğur DAĞDEVİREN 2 1 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALLARI İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ Geoteknik

Detaylı

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2017-2018 GÜZ YARIYILI Yrd. Doç. Dr. Uğur DAĞDEVİREN İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALLARI İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ

Detaylı

Hafta_1. INM 405 Temeller. Dersin Amacı - İçeriği, Zemin İnceleme Yöntemleri. Doç.Dr. İnan KESKİN.

Hafta_1. INM 405 Temeller. Dersin Amacı - İçeriği, Zemin İnceleme Yöntemleri. Doç.Dr. İnan KESKİN. Hafta_1 INM 405 Temeller Dersin Amacı - İçeriği, Zemin Doç.Dr. İnan KESKİN inankeskin@karabuk.edu.tr, inankeskin@gmail.com TEMELLER Hafta Konular 1 Ders Amacı-İçeriği, Zemin 2 Arazi Deneyleri 3 Yüzeysel

Detaylı

YAPI TEKNOLOJİSİ DERS-2

YAPI TEKNOLOJİSİ DERS-2 YAPI TEKNOLOJİSİ DERS-2 ÖZET Yer yüzündeki her cismin bir konumu vardır. Zemine her cisim bir konumda oturur. Cismin dengede kalabilmesi için konumunu koruması gerekir. Yapının konumu temelleri üzerinedir.

Detaylı

T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GEOTEKNİK ANABİLİM DALI İNCE CİDARLI SHELBY TÜPÜ DETAYLI İNCELEMELER (Zeminde-Numune Alma) KUYU AĞZI SPT KAŞIĞI HELEZON ERTAN

Detaylı

Geoteknik yapıları. Temeller. İksalar. Tüneller

Geoteknik yapıları. Temeller. İksalar. Tüneller İçerik Zemin araştırmaları ve arazi deneyleri Sondajlar; zemin numunesi; muayene çukurları; sondaj kuyuları, arazi deneyleri Şev stabilitesi Şev göçmeleri, önleme yöntemleri, şev stabilite analizleri İstinat

Detaylı

Yalova Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. ZEMIN VE TEMEL ETÜT RAPORLARı, KARŞıLAŞıLAN PROBLEMLER

Yalova Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. ZEMIN VE TEMEL ETÜT RAPORLARı, KARŞıLAŞıLAN PROBLEMLER Yalova Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ZEMIN VE TEMEL ETÜT RAPORLARı, KARŞıLAŞıLAN PROBLEMLER FORMAT Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nın Zemin ve Temel Etüdü Raporunun Hazırlanmasına İlişkin Esaslar

Detaylı

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu B - Zeminlerin Geçirimliliği Giriş Darcy Kanunu Geçirimliği Etkileyen Etkenler Geçirimlilik (Permeabilite) Katsayısnın (k) Belirlenmesi * Ampirik Yaklaşımlar ile * Laboratuvar deneyleri ile * Arazi deneyleri

Detaylı

Yatak Katsayısı Yaklaşımı

Yatak Katsayısı Yaklaşımı Yatak Katsayısı Yaklaşımı Yatak katsayısı yaklaşımı, sürekli bir ortam olan zemin için kurulmuş matematik bir modeldir. Zemin bu modelde yaylar ile temsil edilir. Yaylar, temel taban basıncı ve zemin deformasyonu

Detaylı

Üst yapı yüklerinin bir bölümü ya da tümünü zemin yüzünden daha derinlerdeki tabakalara aktaran

Üst yapı yüklerinin bir bölümü ya da tümünü zemin yüzünden daha derinlerdeki tabakalara aktaran Üst yapı yüklerinin bir bölümü ya da tümünü zemin yüzünden daha derinlerdeki tabakalara aktaran temel derinliği/temel genişliği oranı genellikle 4'den büyük olan temel sistemleri derin temeller olarak

Detaylı

Dolgu ve Yarmalarda Sondaj Çalışması ve Değerlendirmesi. HAZIRLAYAN Özgür SATICI Mad. Yük. Jeo. Müh. (MBA)

Dolgu ve Yarmalarda Sondaj Çalışması ve Değerlendirmesi. HAZIRLAYAN Özgür SATICI Mad. Yük. Jeo. Müh. (MBA) Dolgu ve Yarmalarda Sondaj Çalışması ve Değerlendirmesi HAZIRLAYAN Özgür SATICI Mad. Yük. Jeo. Müh. (MBA) İçerik Yarmalarda sondaj Dolgularda sondaj Derinlikler Yer seçimi Alınması gerekli numuneler Analiz

Detaylı

16.6 DEPREM ETKİSİ ALTINDAKİ ZEMİNLERDE SIVILAŞMA RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

16.6 DEPREM ETKİSİ ALTINDAKİ ZEMİNLERDE SIVILAŞMA RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 16.6 DEPREM ETKİSİ ALTINDAKİ ZEMİNLERDE SIVILAŞMA RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 16.6.1 Bölüm 3 e göre Deprem Tasarım Sınıfı DTS=1, DTS=1a, DTS=2 ve DTS=2a olan binalar için Tablo 16.1 de ZD, ZE veya ZF grubuna

Detaylı

İNM 305 ZEMİN MEKANİĞİ

İNM 305 ZEMİN MEKANİĞİ İNM 305 ZEMİN MEKANİĞİ 2015-2016 GÜZ YARIYILI Prof. Dr. Zeki GÜNDÜZ 1 DANE ÇAPI DAĞILIMI (GRANÜLOMETRİ) 2 İnşaat Mühendisliğinde Zeminlerin Dane Çapına Göre Sınıflandırılması Kohezyonlu Zeminler Granüler

Detaylı

2015 YILI JEOLOJİK - JEOTEKNİK ETÜT VE HİZMET İŞLERİ, JEOFİZİK ETÜT İŞLERİ, ZEMİN VE KAYA MEKANİĞİ LABORATUVAR DENEYLERİ BİRİM FİYAT CETVELLERİ

2015 YILI JEOLOJİK - JEOTEKNİK ETÜT VE HİZMET İŞLERİ, JEOFİZİK ETÜT İŞLERİ, ZEMİN VE KAYA MEKANİĞİ LABORATUVAR DENEYLERİ BİRİM FİYAT CETVELLERİ İLLER BANKASI A.Ş. YATIRIM KOORDİNASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI 2015 YILI JEOLOJİK - JEOTEKNİK ETÜT VE HİZMET İŞLERİ, JEOFİZİK ETÜT İŞLERİ, ZEMİN VE KAYA MEKANİĞİ LABORATUVAR DENEYLERİ BİRİM FİYAT CETVELLERİ

Detaylı

KTU MADEN MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ MADEN ĠġLETME LABORATUVARI ArĢ. Gör. ġener ALĠYAZICIOĞLU AGREGA DARBE DAYANIMI DENEYİ

KTU MADEN MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ MADEN ĠġLETME LABORATUVARI ArĢ. Gör. ġener ALĠYAZICIOĞLU AGREGA DARBE DAYANIMI DENEYİ AGREGA DARBE DAYANIMI DENEYİ Tanım: Darbe dayanımı, standart boyutlardaki kayaçların belirli bir doğrultuda darbelere karģı gösterdiği dirençtir. Kayacın kullanım alanlarının belirlenmesinde darbe dayanımının

Detaylı

AKADEMİK BİLİŞİM Şubat 2010 Muğla Üniversitesi GEOTEKNİK RAPORDA BULUNAN HESAPLARIN SPREADSHEET (MS EXCEL) İLE YAPILMASI

AKADEMİK BİLİŞİM Şubat 2010 Muğla Üniversitesi GEOTEKNİK RAPORDA BULUNAN HESAPLARIN SPREADSHEET (MS EXCEL) İLE YAPILMASI AKADEMİK BİLİŞİM 2010 10-12 Şubat 2010 Muğla Üniversitesi GEOTEKNİK RAPORDA BULUNAN HESAPLARIN SPREADSHEET (MS EXCEL) İLE YAPILMASI 1 ZEMİN İNCELEME YÖNTEMLERİ ZEMİN İNCELEMESİ Bir alanın altındaki arsanın

Detaylı

Dr. Ayhan KOÇBAY Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı

Dr. Ayhan KOÇBAY Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı Dr. Ayhan KOÇBAY Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı (akocbay@dsi.gov.tr) GİRİŞ Su yapılarında meydana gelen sorunların en önemlileri; farklı oturmalar, şev duraylılığı, deprem, göl

Detaylı

JEOLOJİK ETÜT İŞLERİ JEOFİZİK ETÜT İŞLERİ İŞİN ADI ESKİ POZ NO YENİ POZ NO

JEOLOJİK ETÜT İŞLERİ JEOFİZİK ETÜT İŞLERİ İŞİN ADI ESKİ POZ NO YENİ POZ NO JEOLOJİK ETÜT İŞLERİ Jeolojik etüt ( 1/5000 ölçekli ) 38.1101 Jeolojik rapor yazımı ( 1/5000 ölçekli ) 38.1102 jeoteknik etüt ( 1/1000 ölçekli ) 38.1103 Jeolojik rapor yazımı ( 1/1000 ölçekli ) 38.1104

Detaylı

İLLER BANKASI A.Ş. İHALE DAİRESİ BAŞKANLIĞI

İLLER BANKASI A.Ş. İHALE DAİRESİ BAŞKANLIĞI İLLER BANKASI A.Ş. İHALE DAİRESİ BAŞKANLIĞI 2014 YILI JEOLOJİK - JEOTEKNİK ETÜTLER, JEOFİZİK ETÜTLER, JEOTEKNİK HİZMETLER İLE ZEMİN VE KAYA MEKANİĞİ LABORATUVAR DENEYLERİ BİRİM FİYAT CETVELİ Oğuzhan YILDIZ

Detaylı

Zemin Suyu. Yrd.Doç.Dr. Saadet BERİLGEN

Zemin Suyu. Yrd.Doç.Dr. Saadet BERİLGEN Zemin Suyu Yrd.Doç.Dr. Saadet BERİLGEN Giriş Zemin içinde bulunan su miktarı (su muhtevası), zemin suyundaki basınç (boşluk suyu basıncı) ve suyun zemin içindeki hareketi zeminlerin mühendislik özelliklerini

Detaylı

BİNA VE BİNA TÜRÜ YAPILAR (KATEGORİ 2 ve 3) İÇİN PARSEL BAZINDA DÜZENLENECEK ZEMİN VE TEMEL ETÜDÜ (GEOTEKNİK) DEĞERLENDİRME RAPORU FORMATI

BİNA VE BİNA TÜRÜ YAPILAR (KATEGORİ 2 ve 3) İÇİN PARSEL BAZINDA DÜZENLENECEK ZEMİN VE TEMEL ETÜDÜ (GEOTEKNİK) DEĞERLENDİRME RAPORU FORMATI TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI Necatibey Cad. No:57 Kızılay / Ankara Tel: (0 312) 294 30 00 - Faks: (0 312) 294 30 88 www.imo.org.tr imo@imo.org.tr BİNA VE BİNA TÜRÜ YAPILAR (KATEGORİ 2 ve 3) İÇİN PARSEL

Detaylı

DALGA YAYILMASI Sonsuz Uzun Bir Çubuktaki Boyuna Dalgalar SıkıĢma modülü M={(1- )/[(1+ )(1-2

DALGA YAYILMASI Sonsuz Uzun Bir Çubuktaki Boyuna Dalgalar SıkıĢma modülü M={(1- )/[(1+ )(1-2 DALGA YAYILMASI Sonsuz Uzun Bir Çubuktaki Boyuna Dalgalar SıkıĢma modülü = M={(1- )/[(1+ )(1-2 )]}E E= Elastisite modülü = poisson oranı = yoğunluk V p Dalga yayılma hızının sadece çubuk malzemesinin özelliklerine

Detaylı

Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite

Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite Zemindeki mühendislik problemleri, zeminin kendisinden değil, boşluklarında bulunan boşluk suyundan kaynaklanır. Su olmayan bir gezegende yaşıyor olsaydık, zemin

Detaylı

ZEMİN MEKANİĞİ DERS NOTLARI

ZEMİN MEKANİĞİ DERS NOTLARI Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü ZEMİN MEKANİĞİ DERS NOTLARI Prof. Dr. Recep KILIÇ ÖNSÖZ Jeoloji Mühendisliği eğitiminde Zemin Mekaniği dersi için hazırlanmış olan

Detaylı

Su seviyesi = ha Qin Kum dolu sütun Su seviyesi = h Qout

Su seviyesi = ha Qin Kum dolu sütun Su seviyesi = h Qout Su seviyesi = h a in Kum dolu sütun out Su seviyesi = h b 1803-1858 Modern hidrojeolojinin doğumu Henry Darcy nin deney seti (1856) 1 Darcy Kanunu Enerjinin yüksek olduğu yerlerden alçak olan yerlere doğru

Detaylı

Bahar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1.

Bahar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1. Su Yapıları II Dolgu Barajlar Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli

Detaylı

SONDAJ TEKNİĞİ GENEL TARAMA SORULARI

SONDAJ TEKNİĞİ GENEL TARAMA SORULARI SONDAJ TEKNİĞİ GENEL TARAMA SORULARI 1) Aşağıdakilerden hangisi sondajı tanımlayan özelliklerden biri değildir. (a) Özel bir takım araç gereçlerin kullanılması (b) Her türlü katı ortamda açılabilir olması

Detaylı

Kaya Zemin Sınıflamaları Parametre Seçimi Şev Stabilite Sorunları. Özgür SATICI Mad. Yük. Jeo. Müh. (MBA)

Kaya Zemin Sınıflamaları Parametre Seçimi Şev Stabilite Sorunları. Özgür SATICI Mad. Yük. Jeo. Müh. (MBA) Kaya Zemin Sınıflamaları Parametre Seçimi Şev Stabilite Sorunları Özgür SATICI Mad. Yük. Jeo. Müh. (MBA) Zeminler Zeminler iri daneli ve ince daneli olarak iki ana grupta incelenebilir. İri daneli malzemeler

Detaylı

Zeminlerin Sıkışması ve Konsolidasyon

Zeminlerin Sıkışması ve Konsolidasyon Zeminlerin Sıkışması ve Konsolidasyon 2 Yüklenen bir zeminin sıkışmasının aşağıdaki nedenlerden dolayı meydana geleceği düşünülür: Zemin danelerinin sıkışması Zemin boşluklarındaki hava ve /veya suyun

Detaylı

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2015-2016 GÜZ YARIYILI

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2015-2016 GÜZ YARIYILI DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2015-2016 GÜZ YARIYILI Yrd. Doç. Dr. Uğur DAĞDEVİREN 2 3 Genel anlamda temel mühendisliği, yapısal yükleri zemine izin verilebilir

Detaylı

8. TOPRAK ZEMİNLERİN TAŞIMA GÜCÜ (BEARING CAPACITY OF SOILS)

8. TOPRAK ZEMİNLERİN TAŞIMA GÜCÜ (BEARING CAPACITY OF SOILS) 8. TOPRAK ZEMİNLERİN TAŞIMA GÜCÜ (BEARING CAPACITY OF SOILS) TEMELLER (FOUNDATIONS) Temel, yapı ile zeminin arasındaki yapısal elemandır. Yapı yükünü zemine aktaran elemandır. Temeller, yapıdan kaynaklanan

Detaylı

ZEMİN MEKANİĞİ VE TEMEL İNŞAATI İnce Daneli Zeminlerin Kıvamı ve Kıvam Limitleri. Yrd.Doç.Dr. SAADET A. BERİLGEN

ZEMİN MEKANİĞİ VE TEMEL İNŞAATI İnce Daneli Zeminlerin Kıvamı ve Kıvam Limitleri. Yrd.Doç.Dr. SAADET A. BERİLGEN ZEMİN MEKANİĞİ VE TEMEL İNŞAATI İnce Daneli Zeminlerin Kıvamı ve Kıvam Limitleri Yrd.Doç.Dr. SAADET A. BERİLGEN Ders İçeriği Kıvam (Atterberg) Limitleri Likit Limit, LL Plastik Limit, PL Platisite İndisi,

Detaylı

Konsol Duvar Tasarımı

Konsol Duvar Tasarımı Mühendislik Uygulamaları No. 2 06/2016 Konsol Duvar Tasarımı Program: Konsol Duvar Dosya: Demo_manual_02.guz Uygulama: Bu bölümde konsol duvar tasarımı ve analizine yer verilmiştir. 4.0 m yüksekliğinde

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta: orhan.arkoc@kirklareli.edu.tr Web : http://personel.kirklareli.edu.tr/orhan-arkoc 2 BÖLÜM 12 Baraj Jeolojisi 3 Barajlar ve Baraj inşaatlarında

Detaylı

Saha Deneyleri. Saha Deneyleri. Geoteknik Mühendisliğinde. Prof. Dr. Ahmet Orhan EROL. A. Orhan EROL Zeynep ÇEKİNMEZ. Dr.

Saha Deneyleri. Saha Deneyleri. Geoteknik Mühendisliğinde. Prof. Dr. Ahmet Orhan EROL. A. Orhan EROL Zeynep ÇEKİNMEZ. Dr. 1947 Yozgat doğumludur. İnşaat Mühendisliği nde lisans ve yüksek lisans eğitimlerini ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü nde tamamlanmıştır. Doktora derecesini 1977 yılında Iowa Devlet Üniversitesi (ABD) İnşaat

Detaylı

Yapı veya dolgu yüklerinin neden olduğu gerilme artışı, zemin tabakalarını sıkıştırır.

Yapı veya dolgu yüklerinin neden olduğu gerilme artışı, zemin tabakalarını sıkıştırır. 18. KONSOLİDASYON Bir mühendislik yapısının veya dolgunun altında bulunan zeminin sıkışmasına konsolidasyon denir. Sıkışma 3 boyutlu olmasına karşılık fark ihmal edilebilir nitelikte olduğundan 2 boyutlu

Detaylı

ĠÇĠNDEKĠLER JEOTEKNĠK ETÜTLER ve SONDAJ ÇALIġMALARI, 1 1.1. BÜRO ÇALIġMALARI, 1 1.1.1. Literatür AraĢtırması, 2 1.1.2. Jeoloji/Mühendislik Jeolojisi Haritalarının ve Jeofiziksel Ölçümlerin Ġncelenmesi,

Detaylı

ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2014 Yılı DÖNER SERMAYE FİYAT LİSTESİ

ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2014 Yılı DÖNER SERMAYE FİYAT LİSTESİ Kullanılıyor Mesai içi 1. AGREGA DENEYLERİ 1.1. Elek analizleri 150 1.2. Agrega özgül ağırlığının bulunması 130 1.3. Agrega su muhtevasının bulunması 130 1.4. Los Angeles deneyi ile aşınma kaybının bulunması

Detaylı

ZEMİNLERDE SU ZEMİN SUYU

ZEMİNLERDE SU ZEMİN SUYU ZEMİNLERDE SU ZEMİN SUYU Bir zemin kütlesini oluşturan taneler arasındaki boşluklar kısmen ya da tamamen su ile dolu olabilir. Zeminlerin taşıma gücü, yük altında sıkışması, şevler ve toprak barajlar gibi

Detaylı

GEOTEKNİK VE SAYISAL MODELLEME

GEOTEKNİK VE SAYISAL MODELLEME 2018 MESLEK İÇİ EĞİTİM KURSU GEOTEKNİK VE SAYISAL MODELLEME Prof. Dr. K. Önder ÇETİN Ortadoğu Teknik Üniversitesi 8 Aralık 2018, İzmir Sunuş Sırası Zemin davranışı Drenajlı Drenajsız Gevşek Sıkı Arazi

Detaylı

INM 405 Temeller. Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN. Dersin Amacı - İçeriği, Zemin İnceleme Yöntemleri. Hafta_1-2

INM 405 Temeller. Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN. Dersin Amacı - İçeriği, Zemin İnceleme Yöntemleri. Hafta_1-2 Hafta_1-2 INM 405 Temeller Dersin Amacı - İçeriği, Zemin Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN inankeskin@karabuk.edu.tr, inankeskin@gmail.com TEMELLER Hafta Konular 1 Ders Amacı-İçeriği, Zemin 2 Arazi Deneyleri 3 Yüzeysel

Detaylı

1. Temel zemini olarak. 2. İnşaat malzemesi olarak. Zeminlerin İnşaat Mühendisliğinde Kullanımı

1. Temel zemini olarak. 2. İnşaat malzemesi olarak. Zeminlerin İnşaat Mühendisliğinde Kullanımı Zeminlerin İnşaat Mühendisliğinde Kullanımı 1. Temel zemini olarak Üst yapıdan aktarılan yükleri güvenle taşıması Deformasyonların belirli sınır değerleri aşmaması 2. İnşaat malzemesi olarak 39 Temellerin

Detaylı

BÖLÜM 6 - TEMEL ZEMİNİ VE TEMELLER İÇİN DEPREME DAYANIKLI TASARIM KURALLARI 6.1. KAPSAM

BÖLÜM 6 - TEMEL ZEMİNİ VE TEMELLER İÇİN DEPREME DAYANIKLI TASARIM KURALLARI 6.1. KAPSAM TDY 2007 Öğr. Verildi BÖLÜM 6 - TEMEL ZEMİNİ VE TEMELLER İÇİN DEPREME DAYANIKLI TASARIM KURALLARI 6.1. KAPSAM Deprem bölgelerinde yapılacak yeni binalar ile deprem performansı değerlendirilecek veya güçlendirilecek

Detaylı

Akifer Özellikleri

Akifer Özellikleri Akifer Özellikleri Doygun olmayan bölge Doygun bölge Bütün boşluklar su+hava ile dolu Yer altı su seviyesi Bütün boşluklar su ile dolu Doygun olmayan (doymamış bölgede) zemin daneleri arasında su ve hava

Detaylı

Laboratuar Kayma Mukavemeti Deneyleri

Laboratuar Kayma Mukavemeti Deneyleri Laboratuar Kayma Mukavemeti Deneyleri 1 Kesme deneyleri: Bu tip deneylerle zemin kütlesinden numune alınan noktadaki kayma mukavemeti parametreleri belirilenir. 2 Kesme deneylerinin amacı; doğaya uygun

Detaylı

Zemin Etüdleri: Dikkat Edilecek Hususlar

Zemin Etüdleri: Dikkat Edilecek Hususlar Zemin Etüdleri: Dikkat Edilecek Hususlar Y. Doç. Dr. Nejan HUVAJ ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı nejan@metu.edu.tr 1 Ağustos 2016 Ankara İçerik Zemin etüdü nedir? Amaçları nelerdir?

Detaylı

Ders Notları 2. Kompaksiyon Zeminlerin Sıkıştırılması

Ders Notları 2. Kompaksiyon Zeminlerin Sıkıştırılması Ders Notları 2 Kompaksiyon Zeminlerin Sıkıştırılması KONULAR 0 Zemin yapısı ve zemindeki boşluklar 0 Dolgu zeminler 0 Zeminin sıkıştırılması (Kompaksiyon) 0 Kompaksiyon parametreleri 0 Laboratuvar kompaksiyon

Detaylı

2011 BİRİM FİYAT CETVELİ

2011 BİRİM FİYAT CETVELİ T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltısuları Dairesi Başkanlığı Su Sondajları, Temel Sondajları, Enjeksiyon İşleri, Kaya-Zemin Mekaniği Deneyleri

Detaylı

EK-2 BERGAMA OVACIK ALTIN İŞLETMESİ TÜBİTAK RAPORU ELEŞTİRİSİ NE İLİŞKİN GÖRÜŞLER

EK-2 BERGAMA OVACIK ALTIN İŞLETMESİ TÜBİTAK RAPORU ELEŞTİRİSİ NE İLİŞKİN GÖRÜŞLER EK- BERGAMA OVACIK ALTIN İŞLETMESİ TÜBİTAK RAPORU ELEŞTİRİSİ NE İLİŞKİN GÖRÜŞLER Rüştü GÜNER (İnş. Y. Müh.) TEMELSU Uluslararası Mühendislik Hizmetleri A.Ş. ) Varsayılan Zemin Parametreleri Ovacık Atık

Detaylı

ZEMİN ARAŞTIRMALARI ve GEOTEKNİK RAPOR HAZIRLANMASI

ZEMİN ARAŞTIRMALARI ve GEOTEKNİK RAPOR HAZIRLANMASI ZEMİN ARAŞTIRMALARI ve GEOTEKNİK RAPOR HAZIRLANMASI D.Ü. Müh. Fak. İnş. Müh. Böl. Geoteknik ABD mskeskin@dicle.edu.tr Diyarbakır, 2011 1. GİRİŞ 2. GEOTEKNİK İNCELEME VE AŞAMALARI 3. ARAZİ İNCELEMELERİ

Detaylı

Ders: 2 Zeminlerin Endeks Özellikleri-Kıvam Limitleri. Doç. Dr. Havvanur KILIÇ İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı

Ders: 2 Zeminlerin Endeks Özellikleri-Kıvam Limitleri. Doç. Dr. Havvanur KILIÇ İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı 0423111 Ders: 2 Zeminlerin Endeks Özellikleri-Kıvam Limitleri Doç. Dr. Havvanur KILIÇ İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı Zeminlerin Endeks Özellikleri Zeminleri daha iyi tanımlayabilmek

Detaylı

Deneye Gelmeden Önce;

Deneye Gelmeden Önce; Deneye Gelmeden Önce; Deney sonrası deney raporu yerine yapılacak kısa sınav için deney föyüne çalışılacak, Deney sırasında ve sınavda kullanılmak üzere hesap makinesi ve deney föyü getirilecek. Reynolds

Detaylı

1. GİRİŞ 2. ETÜT ALANI JEOLOJİSİ

1. GİRİŞ 2. ETÜT ALANI JEOLOJİSİ 1. GİRİŞ 1.1 Raporun Amacı Bu rapor, Ödemiş-Aktaş Barajı Kat i Proje kapsamında yer alan baraj gövde dolgusunun oturacağı temel zeminini incelemek, zemin emniyet gerilmesi ve proje yükleri altında temelde

Detaylı

Şev Stabilitesi I. Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

Şev Stabilitesi I. Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Şev Stabilitesi I Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Farklı Malzemelerin Dayanımı Çelik Beton Zemin Çekme dayanımı Basınç dayanımı Kesme dayanımı Karmaşık davranış Boşluk suyu! Zeminlerin Kesme Çökmesi

Detaylı

ZEMİN MUKAVEMETİ: LABORATUVAR DENEY YÖNTEMLERİ

ZEMİN MUKAVEMETİ: LABORATUVAR DENEY YÖNTEMLERİ ZEMİN MUKAVEMETİ: LABORATUVAR DENEY YÖNTEMLERİ Arazide bir yapı temeli veya toprak dolgu altında kalacak, veya herhangi bir başka yüklemeye maruz kalacak zemin tabakalarının gerilme-şekil değiştirme davranışlarını

Detaylı

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DÖNER SERMAYE HİZMETLERİ 2017 BİRİM FİYAT LİSTESİ GENEL HUSUSLAR

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DÖNER SERMAYE HİZMETLERİ 2017 BİRİM FİYAT LİSTESİ GENEL HUSUSLAR BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DÖNER SERMAYE HİZMETLERİ 2017 BİRİM FİYAT LİSTESİ GENEL HUSUSLAR 1. Bülent Ecevit Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Döner Sermaye İşletmesince,

Detaylı

TOPRAK Ġġ KONU-2. ZEMĠNLERĠN SIKIġMA VE KABARMASI

TOPRAK Ġġ KONU-2. ZEMĠNLERĠN SIKIġMA VE KABARMASI TOPRAK Ġġ KONU-2 ZEMĠNLERĠN SIKIġMA VE KABARMASI ZEMĠNĠN SIKIġTIRLMASI SıkıĢtırma,zemine uygulanan basınçla zemin tanelerinin iri ve gevģek olanlarının kırılması,içindeki hava ve suyun dıģarı çıkarılması

Detaylı

Sıkıştırma enerjisi arttıkça optimum su muhtevası azalmakta, kuru birim hacim ağırlık artmaktadır. Optimum su muhtevasına karşılık gelen birim hacim

Sıkıştırma enerjisi arttıkça optimum su muhtevası azalmakta, kuru birim hacim ağırlık artmaktadır. Optimum su muhtevasına karşılık gelen birim hacim KOMPAKSİYON KOMPAKSİYON Zeminlerin stabilizasyonu için kullanılan en ucuz yöntemdir. Sıkıştırma, zeminin kayma mukavemetini, şişme özelliğini arttırır. Ancak yeniden sıkışabilirliğini, permeabilitesini

Detaylı

Administrator tarafından yazıldı. Çarşamba, 22 Haziran 2011 18:58 - Son Güncelleme Cuma, 24 Haziran 2011 15:48

Administrator tarafından yazıldı. Çarşamba, 22 Haziran 2011 18:58 - Son Güncelleme Cuma, 24 Haziran 2011 15:48 SONDAJ TEKNİĞİ Sondajın Tanımı ve Açıklaması:Bir delici uç yardımı ile yeryüzünden itibaren içeriye doğru belirli çap ve derinlikte dönen borular ile veya darbeli tel, halat ve delici uç ile kuyular açılmasına

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Dr.Öğr.Üyesi Orhan ARKOÇ e-posta: orhan.arkoc@kirklareli.edu.tr Web : http://personel.kirklareli.edu.tr/orhan.arkoc 2 BÖLÜM 12 Baraj Jeolojisi 3 12.1.Baraj nedir? Barajlar

Detaylı

İnşaat Mühendisliği Bölümü. Niğde Üniversitesi Toprak İşleri Ders Notları TOPRAK İŞLERİ. Dersin Amacı

İnşaat Mühendisliği Bölümü. Niğde Üniversitesi Toprak İşleri Ders Notları TOPRAK İŞLERİ. Dersin Amacı TOPRAK İŞLERİ Dersin Amacı Ulaştırma projelerinin yapımında gerekli olan toprak işleri konularında temel kavramların öğretilmesi. 1 Dersin Hedefleri Toprak işlerin hakkında genel bilgiye sahip 1 : olmak

Detaylı

YAPI TEKNOLOJİSİ Zemin Çalışmaları

YAPI TEKNOLOJİSİ Zemin Çalışmaları YAPI TEKNOLOJİSİ Zemin Çalışmaları Yrd.Doç.Dr. Emrah MADENCİ Necmettin Erbakan Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Temel Zemini Üzerine gelen bina yükünü emniyetle taşıyan

Detaylı

DETAYLI İNCELEMELER. (Zeminde-Numune Alma) Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 1 İNCE CİDARLI SHELBY TÜPÜ KUYU AĞZI HELEZON SPT KAŞIĞI

DETAYLI İNCELEMELER. (Zeminde-Numune Alma) Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 1 İNCE CİDARLI SHELBY TÜPÜ KUYU AĞZI HELEZON SPT KAŞIĞI İNCE CİDARLI SHELBY TÜPÜ DETAYLI İNCELEMELER (Zeminde-Numune Alma) KUYU AĞZI SPT KAŞIĞI HELEZON Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın ÖZOCAK 1 NUMUNELERİN KORUNMASI UD TÜPTE PARAFİNLEME Ertan BOL-Sedat SERT-Aşkın

Detaylı

TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI

TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI JEOFİZİK YÖNTEMLERLE KAYAÇLARIN VE ZEMİNLERİN SÖKÜLEBİLİRLİKLERİ / KAZILABİLİRLİKLERİNİN TESPİTİ RAPOR FORMATI Temmuz - 2016 Yönetim Kurulu

Detaylı

INSA354 ZEMİN MEKANİĞİ

INSA354 ZEMİN MEKANİĞİ INSA354 ZEMİN MEKANİĞİ Dr. Ece ÇELİK 1. Kompaksiyon 2 Kompaksiyon (sıkıştırma) Kompaksiyon mekanik olarak zeminin yoğunluğunu artırma yöntemi olarak tanımlanmaktadır. Yapı işlerinde kompaksiyon, inşaat

Detaylı

KARADENİZ MÜHENDİSLİK

KARADENİZ MÜHENDİSLİK KARADENİZ MÜHENDİSLİK BAĞLIK MAH. ŞEHİT RIDVAN CAD. NO:25/1 KDZ EREĞLİ / ZONGULDAK TEL & FAX : 0 (372) 322 46 90 GSM : 0 (532) 615 57 26 ZONGULDAK İLİ EREĞLİ İLÇESİ KIYICAK KÖYÜ İNCELEME ALANI F.26.c.04.c.4.d

Detaylı

çeperinden nması Deneme çukuru DETAYLI İNCELEMELER Saha İncelemesi ve Geoteknik Değerlendirme Yrd. Doç. Dr. Ertan BOL 1

çeperinden nması Deneme çukuru DETAYLI İNCELEMELER Saha İncelemesi ve Geoteknik Değerlendirme Yrd. Doç. Dr. Ertan BOL 1 T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHEND HENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İNŞAAT MÜHENDM HENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 01-01 013 ÖĞRETİM M YILI BAHAR YARIYILI İNCE CİDARLI SHELBY TÜPÜ DETAYLI İNCELEMELER (Zeminde-Numune Alma) KUYU

Detaylı

RESİMLERLE FORE KAZIK UYGULAMALARI

RESİMLERLE FORE KAZIK UYGULAMALARI İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ SUNUMU RESİMLERLE FORE KAZIK UYGULAMALARI Ramazan YILDIZ İnş.Müh./Şirket Ortağı. FORE KAZIK YAPIM METODU Fore kazık, Sondaj yolu ile delme yolu ile yerinde dökme

Detaylı

ZEMİN MEKANİĞİ DENEYLERİ

ZEMİN MEKANİĞİ DENEYLERİ ZEMİN MEKANİĞİ DENEYLERİ Konsolidasyon Su muhtevası Dane dağılımı Üç eksenli kesme Deneyler Özgül ağırlık Serbest basınç Kıvam limitleri (likit limit) Geçirgenlik Proktor ZEMİN SU MUHTEVASI DENEYİ Birim

Detaylı

ZEMİN ETÜDÜ. Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü. Öğretim Görevlisi Tekin TEZCAN İnşaat Yüksek Mühendisi

ZEMİN ETÜDÜ. Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü. Öğretim Görevlisi Tekin TEZCAN İnşaat Yüksek Mühendisi ZEMİN ETÜDÜ Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü Öğretim Görevlisi Tekin TEZCAN İnşaat Yüksek Mühendisi ZEMİN ETÜDÜ Zemin etüdü aşağıdaki bilgilerin elde edilmesi için gereklidir.

Detaylı

KAYA KÜTLESİ SINIFLAMALARI

KAYA KÜTLESİ SINIFLAMALARI KAYA KÜTLESİ SINIFLAMALARI SINIFLAMA SİSTEMLERİNİN HEDEFİ VE ÖZELLİKLERİ Kaya kütle sınıflama sistemleri eğer belirli koşullar yerine getirilirse; gözlem, ölçüm, tecrübe ve mühendislik yargıları sonucu

Detaylı

ZEMİNLERİN GERİLME-ŞEKİL DEĞİŞTİRME DAVRANIŞI VE KAYMA MUKAVEMETİ

ZEMİNLERİN GERİLME-ŞEKİL DEĞİŞTİRME DAVRANIŞI VE KAYMA MUKAVEMETİ ZEMİNLERİN GERİLME-ŞEKİL DEĞİŞTİRME DAVRANIŞI VE KAYMA MUKAVEMETİ GİRİŞ Zeminlerin gerilme-şekil değiştirme davranışı diğer inşaat malzemelerine göre daha karmaşıktır. Zeminin yük altında davranışı Başlangıç

Detaylı

ZEMİN MEKANİĞİ DENEYLERİ

ZEMİN MEKANİĞİ DENEYLERİ ZEMİN MEKANİĞİ DENEYLERİ Konsolidasyon Su muhtevası Dane dağılımı Üç eksenli kesme Deneyler Özgül ağırlık Serbest basınç Kıvam limitleri (likit limit) Geçirgenlik Proktor ZEMİNLERDE LİKİT LİMİT DENEYİ

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2013 YILI DÖNER SERMAYE FİYAT LİSTESİ İÇİNDEKİLER

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2013 YILI DÖNER SERMAYE FİYAT LİSTESİ İÇİNDEKİLER ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2013 YILI DÖNER SERMAYE FİYAT LİSTESİ İÇİNDEKİLER Kod Deney Adı Sayfa No 1. AGREGA DENEYLERİ 2 2. TAŞ DENEYLERİ 2 3. ÇİMENTO

Detaylı

inşaat mühendisliğinde de tünel kazımı esnasında gevşek zeminlerin ve parçalı kayaların stabilizasyonunda,

inşaat mühendisliğinde de tünel kazımı esnasında gevşek zeminlerin ve parçalı kayaların stabilizasyonunda, ENJEKSİYON Buradaki amaç zeminin ya da kaya kütlesinin mühendislik özelliklerini iyileştirmektir. Nitekim bu iyileştirme zeminin gerilmedeformasyon ve dayanım gibi mekanik özellikleri ile geçirimlilik

Detaylı

Sıvılaşma hangi ortamlarda gerçekleşir? Sıvılaşmaya etki eden faktörler nelerdir? Arazide tahkik; SPT, CPT, Vs çalışmaları

Sıvılaşma hangi ortamlarda gerçekleşir? Sıvılaşmaya etki eden faktörler nelerdir? Arazide tahkik; SPT, CPT, Vs çalışmaları SIVILAŞMA Sıvılaşma Nedir? Sıvılaşma hangi ortamlarda gerçekleşir? Sıvılaşmaya etki eden faktörler nelerdir? Sıvılaşmanın Etkileri Geçmiş Depremlerden Örnekler Arazide tahkik; SPT, CPT, Vs çalışmaları

Detaylı

Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN Neden gerekli? Hat üstyapısının drenajı için Yer altı suyunu kontrol etmek için Şevlerin drene edilmesi için gereklidir. Yüzeyaltı drenaj,

Detaylı

INM 308 Zemin Mekaniği

INM 308 Zemin Mekaniği Hafta_12 INM 308 Zemin Mekaniği Zeminlerin Taşıma Gücü; Kazıklı Temeller Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN inankeskin@karabuk.edu.tr, inankeskin@gmail.com www.inankeskin.com ZEMİN MEKANİĞİ Haftalık Konular Hafta

Detaylı

İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU

İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU AR TARIM SÜT ÜRÜNLERİ İNŞAAT TURİZM ENERJİ SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU ÇANAKKALE İLİ GELİBOLU İLÇESİ SÜLEYMANİYE KÖYÜ TEPELER MEVKİİ Pafta No : ÇANAKKALE

Detaylı

ĠNġAAT MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (Bölüm-4)

ĠNġAAT MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (Bölüm-4) ĠNġAAT MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (Bölüm-4) GEOTEKNĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ Yrd. Doç. Dr. Banu Yağcı Kaynaklar; Bayram Ali Uzuner, Temel Zemin Mekaniği Kutay Özaydın, Zemin Mekaniği CĠMĠLLĠ, TAYFUN, ĠnĢaat Mühendisliğine

Detaylı

Ek-3-2: Örnek Tez 1. GİRİŞ

Ek-3-2: Örnek Tez 1. GİRİŞ 1 Ek-3-2: Örnek Tez 1. GİRİŞ.. 2 2. GENEL KISIMLAR 2.1. YATAY YATAK KATSAYISI YAKLAŞIMI Yatay yüklü kazıkların analizinde iki parametrenin bilinmesi önemlidir : Kazığın rijitliği (EI) Zeminin yatay yöndeki

Detaylı

ANALİZ YÖNTEMLERİ. Şevlerin duraylılığı kaya mekaniği ve geoteknik bilim dallarının en karmaşık konusunu oluşturmaktadır.

ANALİZ YÖNTEMLERİ. Şevlerin duraylılığı kaya mekaniği ve geoteknik bilim dallarının en karmaşık konusunu oluşturmaktadır. ŞEV STABİLİTESİ VE GÜVENSİZ ŞEVLERİN İYİLEŞTİRİLMESİ Y.Doç.Dr. Devrim ALKAYA PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ŞEVLERİN DURAYLILIĞI Şevlerin duraylılığı kaya mekaniği ve geoteknik bilim

Detaylı

Tarih: 14 / 02 / 2009 Sondör: E. B. Sondaj Metodu: Dönel-Yıkamalı Şahmerdan Tipi: Simit Tipi Numune Alıcı: Split Barrel Zemin Sembol

Tarih: 14 / 02 / 2009 Sondör: E. B. Sondaj Metodu: Dönel-Yıkamalı Şahmerdan Tipi: Simit Tipi Numune Alıcı: Split Barrel Zemin Sembol SONDAJ LOGLARI ve KESİT ÇIKARMA 7 SONDAJ 8 9 LOGU ABC SONDAJ Ltd. Şti. Yeri: Adapazarı Yeraltı Su Seviyesi: 1.80 m Koordinatlar: N40. 78134, E030.34287 Derinlik (m) 1 2 3 4 5 6 10 11 Num. (m) 1.50 1.95

Detaylı

BİNA VE BİNA TÜRÜ YAPILAR İÇİN ZEMİN ETÜT HİZMETLERİ İÇİN ÖZEL TEKNİK ŞARTNAME

BİNA VE BİNA TÜRÜ YAPILAR İÇİN ZEMİN ETÜT HİZMETLERİ İÇİN ÖZEL TEKNİK ŞARTNAME BİNA VE BİNA TÜRÜ YAPILAR İÇİN ZEMİN ETÜT HİZMETLERİ İÇİN ÖZEL TEKNİK ŞARTNAME 1 MADDE 1. KAPSAM Bu özel teknik şartname, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yaptırılacak zemin etüt hizmetleri kapsamında

Detaylı

TOPRAK İŞLERİ- 2A 1.KAZI YÖNTEMLERİ 2.DOLGULARIN OLUŞTURULMASI

TOPRAK İŞLERİ- 2A 1.KAZI YÖNTEMLERİ 2.DOLGULARIN OLUŞTURULMASI TOPRAK İŞLERİ- 2A 1.KAZI YÖNTEMLERİ 2.DOLGULARIN OLUŞTURULMASI KAZI YÖNTEMLERİ Yarma kazıları, doğal zemin üzerindeki bitkiler, ağaç kökleri, tüm organik maddelerle, bitkisel zemin kısmının kaldırılmasıyla

Detaylı

10. KONSOLİDASYON. Konsolidasyon. σ gerilmedeki artış zeminin boşluk oranında e azalma ve deformasyon yaratır (gözeneklerden su dışarı çıkar).

10. KONSOLİDASYON. Konsolidasyon. σ gerilmedeki artış zeminin boşluk oranında e azalma ve deformasyon yaratır (gözeneklerden su dışarı çıkar). . KONSOLİDASYON Konsolidasyon σ gerilmedeki artış zeminin boşluk oranında e azalma ve deformasyon yaratır (gözeneklerden su dışarı çıkar). σ nasıl artar?. Yeraltısuyu seviyesi düşer 2. Zemine yük uygulanır

Detaylı

TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI

TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI TÜRK MÜHENDİS VE MİMAR ODALARI BİRLİĞİ JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI KAYA OYMA YAPILARININ TASARIMINDA JEOFİZİK ETÜTLER RAPOR FORMATI Mart - 2016 Yönetim Kurulu nun 01/03/2016 tarih ve 107 sayılı kararı

Detaylı

5/8/2018. Windsor Probe Penetrasyon Deneyi:

5/8/2018. Windsor Probe Penetrasyon Deneyi: BETON DAYANIMINI BELİRLEME YÖNTEMLERİ Mevcut betonarme yapılarda beton dayanımının belirlenme nedenleri: Beton dökümü sırasında kalite denetiminin yapılmamış olması. Taze betondan alınan standart numune

Detaylı

Temel sistemi seçimi;

Temel sistemi seçimi; 1 2 Temel sistemi seçimi; Tekil temellerden ve tek yönlü sürekli temellerden olabildiğince uzak durulmalıdır. Zorunlu hallerde ise tekil temellerde her iki doğrultuda rijit ve aktif bağ kirişleri kullanılmalıdır.

Detaylı

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER Problem 1: 38 mm çapında, 76 mm yüksekliğinde bir örselenmemiş kohezyonlu zemin örneğinin doğal (yaş) kütlesi 155 g dır. Aynı zemin örneğinin etüvde kurutulduktan sonraki kütlesi

Detaylı

TS 500 (2000): Betonarme yapıların hesap ve yapım kuralları TS 498: Yapı elemanlarının boyutlandırılmasında alınacak yüklerin hesap değerleri

TS 500 (2000): Betonarme yapıların hesap ve yapım kuralları TS 498: Yapı elemanlarının boyutlandırılmasında alınacak yüklerin hesap değerleri TS 500 (2000): Betonarme yapıların hesap ve yapım kuralları Bu standart betonarme yapı elemanları ve yapıların kullanım amaç ve süresine uygun güvenlikte tasarlanması hesaplanması, boyutlandırılması ve

Detaylı

FORE KAZIĞIN AVANTAJLARI

FORE KAZIĞIN AVANTAJLARI FORE KAZIK En basit tanımlamayla, fore kazık imalatı için önce zeminde bir delik açılır. Bu deliğe demir donatı yerleştirilir. Delik betonlanarak kazık oluşturulur. FORE KAZIĞIN AVANTAJLARI 1) Temel kazısı

Detaylı

GEBZE TEKNİK ÜNİVERİSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ MİMARLIK BÖLÜMÜ

GEBZE TEKNİK ÜNİVERİSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ MİMARLIK BÖLÜMÜ GEBZE TEKNİK ÜNİVERİSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ MİMARLIK BÖLÜMÜ MİM 142 YAPI BİLGİSİ I Prof.Dr.Nilay COŞGUN Arş.Gör. Seher GÜZELÇOBAN MAYUK Arş.Gör. Fazilet TUĞRUL Arş.Gör.Ayşegül ENGİN Arş.Gör. Selin ÖZTÜRK

Detaylı

APLİKASYON ve KAZI İŞLERİ

APLİKASYON ve KAZI İŞLERİ APLİKASYON ve KAZI İŞLERİ Zemin hakkında gerekli etütlerin yapılması ve bilgi edinilmesinden sonra yapının projesi hazırlanır. Hazırlanan projenin uygulanabilmesi inşaat sahasının kenarlarının arsa üzerinde

Detaylı

Metalik malzemelerdeki kaynakların tahribatlı muayeneleri-kaynaklı yapıların soğuk çatlama deneyleri-ark kaynağı işlemleri Bölüm 2: Kendinden ön gerilmeli deneyler ISO 17642-2:2005 CTS TESTİ Hazırlayan:

Detaylı