Osteoartrit. Uzm. Fzt. Kağan Yücel Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv.

Transkript

1 Osteoartrit Uzm. Fzt. Kağan Yücel Ufuk Üni. SHMYO Öğrt. Grv.

2 OSTEOARTRİT Primer nonenflamatuar artiküler kartilajın bozulması ve reaktif yeni kemik oluşumu ile karakterize,eklem ağrısı,hareket kısıtlılığı ile seyreden kronik dejeneratif bir hastalıktır. ACR 2003

3 EN SIK GÖRÜLEN EKLEM HASTALIĞI 75 yaşın üzerinde %80 Eklemlerin normal yapısını bozar Hareketlerde kısıtlanma Ağrı

4 Eklem kıkırdağı: Bozulması, aşınması, incelmesi ve kaybı Eklem kıkırdağının altındaki kemik dokuda: Kemikte büyümeler ve eklem kenarında osteofitler

5

6

7

8 OSTEOARTRİT >50 yaş, en sık (5 %) görülen kas-iskelet sistemi hastalığı Yavaş progresif Yaşla sıklığı artmakta Kadınlarda daha sık

9 En sık hangi eklemler tutulur? Eller (DIP, PIP, 1.CMC) Omurga (Faset eklemler) Ağırlık taşıyan eklemler (KALÇA, DİZ, 1. MTP)

10

11 Osteoartrit sınıflaması ETYOLOJİK SINIFLANDIRMA Primer (İdyopatik ) OA Sekonder OA TUTULAN EKLEM SAYISINA GÖRE SINIFLANDIRMA Monoartiküler Oligoartiküler Poliartiküler

12 Osteoartrit sınıflaması SPESİFİK ÖZELLİKLERİNE GÖRE Generalize (üç ve daha fazla eklem tutulumu.) İnflamatuar OA Eroziv OA (RA ile karışabilir, kadınlarda sık, DİF, PİF eklemlerde inflamasyon, radyografide erezyonlar olur) Atrofik veya destruktif OA Kondrokalsinozis ile beraber olan OA Diğerleri

13 SEMPTOMLAR AĞRI (Hareketle artıp istirahatle artar,hastalık ilerledikçe gece ağrısı da olur, Ağrı periartiküler yapılardan ve kıkırdak dış katmanından kaynaklanır.) TUTUKLUK (30 dakikadan az) ŞİŞLİK VE DEFORMİTE KREPİTASYON (eklem yüzeyi kıkırdak kaybı) EKLEM HAREKET KISITLILIĞI SİNİR BASISI (omurgada) KİLİTLENME

14

15 Bulgular Palpasyon ile hassasiyet Pasif hareketle ağrı Krepitasyon Hareket kısıtlılığı Deformite-subluksasyon

16 Eklemlere göre OA özellikleri KALÇA tutulumunun belirtileri sinsi başlangıçlı ağrı ve karakteristik topallamadır. Ağrı sıklıkla kalçanın dış tarafında, kasıkta veya uyluğun iç kısmında hissedilir. Obturator sinirin dalları aracılığıyla dizlere yayılabilir. Eklem çevresindeki kaslarda atrofi Antaljik yürüyüş

17 ELLER-DİF ve PİF eklemler DİF eklemlerdeki kemik nodüller Haberden nodülleri, PİF eklemlerdekiler Bouchard nodülleri olarak adlandırılır. Heberden nodülleri kadınlarda erkeklere göre 10 kat fazla görülür.

18 Diz Tutulumu (Gonartroz) İstirahatle azalan hareketle artan diz ağrısı, aktif dönemde sinovit,şişlik Krepitasyon, EHA kısıtlılık, Quadriseps kasında atrofi Omurga tutulumu(spondilosis) En sık servikal ve lomber omurga

19 Direkt Radyografi Eklem aralığında daralma, Subkondral kemik sklerozu, Subkondral kemik kistleri, Eklem kenarlarında osteofitler Subluksasyon ve deformitelerdir.

20

21

22

23 1. KMK eklem destrüksiyonu osteoartrit

24 Laboratuar Bulguları Rutin laboratuvar testleri (ESR, hemogram, biyokimyasal tetkikler, TİT) NORMAL

25 Dejeneratif Eklem Hastalığının Özel Tipleri GENERALİZE OA En sık görülen OA formudur. Başlangıç yavaş ve sinsidir. Hasta genellikle orta-ileri yaşta kadındır. Akut inflamatuar semptom ve bulgular görülmez. İF eklemlerde nodüler deformitelerin gelişmesi kuraldır ve bazen akut ağrı epizodları görülür. Ellere ek olarak kalça, diz ve omurga tutulumu da sıktır.

26 Eroziv İnflamatuar OA Karakteristik olarak elin İF eklemlerinde ani başlayan ağrı, şişlik, kızarıklık, ısı artışı. Hastalık kadınlarda daha sık ( yaş). Kuvvetli ailesel predispozisyon DİSTAL İF eklemler çoğu zaman fleksiyondadır. Ekstansiyona getirmek zor veya imkansızdır. PİF eklemler de tutulabilir.

27

28

29 TEDAVİ OA tedavisinde amaç hastanın ağrılarını kontrol altına almak, fonksiyonel yetersizlikleri gidermeye çalışmak ve hastanın yaşam kalitesini yükseltmektir. Bunları gerçekleştirirken tedavilerin yan etkilerinden mümkün olduğu kadar hastayı korumak gerekir

30 Tedavi Seçenekleri Eğitim ve koruyucu önlemler Fizik tedavi ve egzersiz Sistemik ilaç tedavileri İntra-artiküler ilaç tedavileri Topikal ilaç tedavileri Yardımcı aletler (ortez, ayakkabı ve yürüme cihazları) Hidroterapi ve kaplıca tedavisi Cerrahi tedavi

31 Eğitim Ve Koruyucu Önlemler Osteoartritin risk faktörlerinin bilinmesi ve onlardan korunulması gereklidir. Böylece OA nın insidansı azalmış, yaşam kalitesi daha da iyileşmiş olacaktır. Özellikle kilo verilmesi

32 Egzersizler Aerobik Egzersizler Eklem Hareket Açıklığı egzersizleri Güçlendirme Egzersizleri - izometrik - izotonik - izokinetik Propriosepsiyon egzersizleri

33 Akut inflamasyonlu veya belirgin eklem şişliği olan durumlarda, egzersiz yapmak için akut inflamasyon dönemi geçinceye kadar beklemek uygun olacaktır.

34 Medikal Tedavi OA tedavisinde ilk seçilmesi gereken ilaç tam doz asetaminofendir (parasetamol). Antienflamatuar etkisi yoktur. Yan etkisi az ve fiyatı düşüktür.

35 teşekkür ederim...