Eğitimin Ekonomik Temelleri

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Eğitimin Ekonomik Temelleri"

Emel Bayrak
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Eğitimin Ekonomik Temelleri

Tarih boyunca beden güçlerini haklarını kullanarak doğadan daha çok ürün elde etmeye çalışmışlardır. Bu bağlamda en önemli üretim aracı insan gücüdür.

2 Ekonomi, doğadaki kıt kaynakların en verimli biçimde kullanılması artırılması inceleyen bir bilim dalıdır. İnsanlar var oluşlarının itibaren doğadaki kaynakları kullanarak yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Tarih boyunca beden güçlerini haklarını kullanarak doğadan daha çok ürün elde etmeye çalışmışlardır. Bu bağlamda en önemli üretim aracı insan gücüdür. Bir toplumdaki başat ekonomik faaliyetler ile eğitim sistemi arasında sıkı bir ilişki vardır. Bu ilişkide belirleyici olan ekonomidir. Örneğin, ekonomisi avcılık ve toplayıcılığa dayalı olan ilkel toplumlarda, ekonomi için gerekli olan temel ve beden gücüdür.

3 Ekonomik faaliyetler ve bu faaliyetlere uygun eğitim türü Avcılık ve toplayıcılık Tarım Endüstri Bilgi İnformal İnformal Yaygınlaştırılmış formal eğitim Uzmanlaşma ve yükseköğretim

4 Kalkınma kavramı, toplumsal, kültürel, siyasal, eğitsel ve ekonomik içeriklidir. Kalkınma bir ülkenin yurttaşlarının daha iyi yaşam koşulları elde etmelerini sağlar. Kalkınma aynı zamanda ulusal gelirin o ülkenin yurttaşları arasında dengeli dağılmasına olanak sağlar.

5 Kalkınma, ekonomik rakamlar yanında, sosyal ve kültürel gelişmeleri de ifade eder. Eğitim düzeyi kalkınmışlık göstergesidir. Kalkınmış ülkelerde eğitime daha fazla kaynak ayrıldığından eğitim daha kaliteli ve uzun sürelidir. Geri kalmış ülkelerin en önemli sorunu eğitimdir Kalkınma, ekonomik büyümeden daha kapsamlıdır. Beşeri ve sosyal sermaye, sağlıklı bireyler, düşük suç oranları, hoşgörü, adalet, vatandaşlık bilinci kazandırır.

7 Kalkınmanın eğitimle ilişkisi 3 boyutludur. Kalkınma için gerekli bilgi ve beceriye sahip insan gücünü yetiştirilmek Kalkınma için gerekli düşünsel yapıyı, zihniyeti değiştirmek Bilgi üreterek,teknolojiyi geliştirmek

8 Ülkenin kalkınması ile gelir dağılımı arasında bir ilişki vardır. Gelir dağılımı insanlık tarihinde hep bir sorun olarak var olmuştur. Eğitim ile gelir ilişkisini en iyi açıklayan yaklaşım insan sermayesi (beşeri sermaye) yaklaşımıdır. Bu yaklaşıma göre bireylerin eğitim düzeyleriyle gelirleri arasında bir ilişki vardır. Eğitimin hem yatırım hem de tüketim özelliği vardır.

9 Eğitimin Yatırım ve Tüketim Özelliği İnsana yapılan yatırım en kıymetli yatırımdır. Eğitim ve sağlık harcamaları, tüketimden çok yatırımdır. Eğitimin girdileri ve çıktıları, mal piyasası gibi değildir. Girdiler; aile, öğretmenler, yöneticiler, öğretmenler vd. Çıktılar; (yaratıcılık, üreticilik, ustalık, iyi vatandaş) türdeşlik göstermez. Okula devamın dolaylı ve dolaysız maliyeti vardır: Dolaylı maliyet, eğitim süresince çalışmayarak vazgeçilen kazançtır Dolaysız maliyet, doğrudan eğitime yapılan harcamalardır.

10 Eğitimin Yatırım ve Tüketim Özelliği Eğitimin bireye sağladığı kazanç: Gelecekte eğitim sayesinde elde edilecek fazladan kazanç Yüksek öğretimin sağladığı ölçülemeyen maddi olmayan doyum Ekonomik açıdan eğitim pahalı ve uzun vadeli ve getirisi yüksek bir yatırımdır. Devletler, aileler, işletmeler, kurumlar, gönüllü teşekküller bu amaçla eğitime büyük kaynaklar ayırırlar Eğitim, tüm tüketim mallarından daha uzun ömürlü, kullanılmakla eskiyip tükenmeyen, hayat boyu yararlanılan bir mal ve kaynak olarak görülür

11 İnsan Sermayesi/Beşeri sermaye; insanda zihinsel ve fiziki iş yapabilme yeteneğini geliştiren, gelecekte verimliliği (gelir elde etme potansiyeli) artıran, öğrenim, işbaşında yetişme, tecrübe vb. yollarla kazanılan maddi olamayan sermaye ve kaynaktır.

12 İşgücünün verimlilik ve kalitesini artırarak gelecekteki gelir düzeyini yükselten etkinlikler de beşeri sermayedir. Diğer faktörler de önemli olmakla birlikte beşeri sermayede eğitim ve öğrenim öne çıkmaktadır. Emekteki kalite farkı, bireysel farklılıklar yanında eğitim ve tecrübeye de bağlıdır. Emeğin kalitesinin artması geliri de artırır. Kaliteli işgücü üretime, niteliksiz işgücünden fazladır. Eğitim, verimliliğe katkı sunar, girdi ile çıktı arasındaki ilişkiyi iyileştirir. Fiziki sermayenin kullanımla eskimesi mümkünken beşeri sermayenin eskimesi söz konusu olmayıp, modası geçmekle değeri düşebilir. İnsan kaynaklarına yatırım küçük yaşlarda başlar ve hayat boyu devam eder. Bu aileler ve ülkeler için verimli emek için beşeri sermaye üretir.

13 Eğitim insanın kendi kendisine yaptığı ve uzun vadede yüksek kazanç sağladığı bir yatırımdır. Bill Gates'e göre de artık dünyanın neresinde olursa olsun iyi eğitimli kişilerin hemen hemen aynı gelir seviyelerinde olmaları mümkün olacaktır. Gelecekte temel gösterge bilgi olacağı için bir kişinin gelir düzeyini öğrenmek için eğitim düzeyinin ne olduğunu sormamız yeterli gelecektir

14 Günümüzde özellikle eğitim-istihdam ilişkisi giderek önem kazanmaktadır. Piyasa şartları istihdamın nasıl olması gerektiğine yol göstermektedir. Türkiye de bilinçli istihdam politikasının başlangıcı olarak planlı kalkınma dönemi gösterilmektedir

15 Türkiye de istihdam sorununun önemli nedenlerinden bazıları; hızlı nüfus artışı, yetersiz gelir, teknolojik gelişmeler, İç-dış göçler, bölgeler arası gelişme farklılıkları ve eğitim politikasındaki sorunlar yer almaktadır.

16 Eğitimin toplam maliyeti, kamusal ve özel eğitim harcamaları ile vazgeçme maliyetinin toplamı olarak tanımlanır. Eğitim nedeniyle hem bireysel olarak hem de toplumsal olarak uğranılan gelir kayıplarının tümüne vazgeçme maliyetinin toplamı olarak tanımlanır.

17 Eğitimin Dışsallıkları Dışsallık; üretim veya tüketim sürecinde malı üreten kişi yada şirket dışında üçüncü kişilere olumlu veya olumsuz etkisi demektir. Tüketim denilince dışssallık söz konusudur: Olumlu etkiler, pozitif dışsallık Olumsuz etkiler, negatif dışsallık Sosyal faydası özel faydasından yüksek olan üretimler vardır. Eğitilmiş birey eğitimden bireysel yarar sağladığı gibi, bilinçli olacağından suça sürüklenmeyecektir. Bu da bireyin de eğitimle elde ettiği dolaylı yarar olarak pozitif dışsallıktır Çimento fabrikasının sebep olduğu çevre kirliliğini gidermede maliyete katılmaması, onun kar marjını yükseltir. Bu negatif dışsallıktır Eğitimin Pozitif Dışsallıkları: Ulusal güvenlikten sonra pozitif dışsallıkta eğitim ilk sıradadır. (Milli Savunma Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı) Bireyin topluma kazandırılması ve kanun ve kurallara uyumlu hale gelmesi pozitif dışsallıktır. Gelecek nesillerin üzerinde eğitilmiş insanın pozitif etkisi de pozitif dışsallıktır. Eğitim çağdaş gereksinimlerle bireyi donattığı için üretimde olumlu katkı sunarak pozitif dışsallık sağlar Uluslar arası rekabete uygun nitelikli bireyler ve teşebbüsler kazandırması da böyledir.

21 Öğretmen??? Bir ülkenin kalkınması ve gelişmesi, nitelikli insan gücüne bağlıdır. nitelikli insan gücü nitelikli bir eğitim nitelikli öğretmen

Öğretmen Eğitim sürecine giren bireyleri gerekli bilgi ve becerileri ile donatarak toplumun her yönden gelişmesine özellikle de ekonomik

22 Öğretmen Eğitim sürecine giren bireyleri gerekli bilgi ve becerileri ile donatarak toplumun her yönden gelişmesine özellikle de ekonomik yönden üretken bireyler yetiştirerek kalkınma çabalarına destek veren öğretmenlerin hizmet öncesi eğitimlerinde kazanacağı nitelikler önemlidir.

23 Nitelikli Öğretmen alan bilgisi öğretmenlik meslek bilgisi genel kültür

24 Başaran,İ,E (1984) Eğitim Bilimine Giriş,Sevinç Matbaası,Ankara Hesapçıoğlu, M. (1989). Eğitim Planlaması ve Yönetimi, No:472, İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları. Kavak, Y, Burgaz,B (1994) Eğitim Ekonomisi. Seçilmiş Yazılar, Ankara, Pegem Yayınları, Yayın No: 14 Karakütük Kasım ve Diğerleri(2003) Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Anı Yayıncılık, Ankara. Kavak,Y., Burgaz, B. (1994) Eğitim Ekonomisi (Seçilmiş Yazılar) Pegema No: 14,Ankara Teyfur, M. Eğitimin Ekonomik Temelleri, Eğitim Bilimine Giriş (Editör: Nuray Saylan). Anı yayıncılık. Ankara, 2007

Benzer belgeler

EĞİTİMİN EKONOMİKTEMELLERİ. 6. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL

EĞİTİMİN EKONOMİKTEMELLERİ. 6. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL EĞİTİMİN EKONOMİKTEMELLERİ 6. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ EĞİTİM VE EKONOMİ İNSAN SERMAYESİ KURAMI EĞİTİM VE EKONOMİK BÜYÜME EĞİTİM