KIM607 GENEL KİMYA DERSİ TİTRASYON DENEY FÖYÜ

Transkript

1 SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ KIM607 GENEL KİMYA DERSİ TİTRASYON DENEY FÖYÜ Hazırlayan: Doç. Dr. Mehmet GÖNEN ISPARTA, 2018

2 LABORATUVAR ÇALIŞMASINDA GÜVENLİK KURALLARI Bu kılavuzun amacı laboratuvar ortamında çalışılırken araştırmacıların, çalışanların ve çevrenin sağlığı ve güvenliğinin zarar görmemesidir. Laboratuvarlarda eğitim ve araştırma amacıyla çeşitli riskleri de beraberinde getiren kimyasallar kullanılmaktadır. Bu kimyasallar toksik (zehirli), yanıcı, korozif (aşındırıcı) özellikte olabildikleri gibi, su veya diğer bazı maddelerle reaksiyona girerek de tehlike kaynağı olabilirler. Laboratuvarda bulunacak her insan, kendini ve çevresini korumak adına laboratuvarda karşılaşılabilecek belirli tehlikeler ve laboratuvar güvenliği konusunda bilgilenmeli, güvenlik tedbirlerini eksiksiz uygulamalı, yanlış gördüğü uygulamalar karşısında laboratuvar yetkililerini uyarmalıdır. Bu amaçla aşağıda belirtilen kurallar ve bilgiler eksiksiz öğrenilmeli ve uygulanmalıdır. 1. Laboratuara geç gelinmemelidir. Gelmeden önce yapılacak deneyle ilgili bilgi alınmalı ve deneyin amacı ile yapılışı mutlaka öğrenilmelidir. 2. Laboratuvarda çalışılırken önlük, kapalı ayakkabı giyilmesi ve gözlük takılması zorunludur. 3. Laboratuvarda yemek, içmek ve gıda malzemelerini bulundurmak, laboratuvar ekipmanlarını bu amaçla kullanmak kesinlikle yasaktır. 4. Önlük üzerine hırka, ceket palto gibi başka giysiler giyilmez. Saçlar kısa ya da uzun ise toplanmış olmalıdır. Elde yara, kesik vb. varsa su geçirmez bant ile kapatılmalıdır. 5. Herkes yangın söndürücüleri ve ilk yardım dolaplarının yerlerini bilmelidir. 6. Acil durum çıkışlarının yerlerinin bilinmesi gerekmektedir. 7. Palto, ceket gibi giyim eşyaları, çanta ve kitaplar laboratuvar çalışması yapılan tezgâhların üzerine bırakılamaz. 8. Laboratuar periyodu bitiminde cam eşyalar temiz ve kuru bırakılmalıdır. Masaların üzerini temizlenip gaz ve suyun kapalı olduğundan emin olunmalıdır. Her öğrenci dökülen kimyasallardan ve kırılan cam malzemeden sorumludur. 9. Kendinizin güvenliği kadar başkalarının güvenliği de önemli olduğundan, laboratuvardan çıkmadan önce mutlaka çalıştığınız bölgeyi temizleyiniz, ellerinizi yıkayıp laboratuvar giysileri ve eldivenlerinizi laboratuvarda çıkarınız. 10. Laboratuvarda çalışırken kontak lens kullanmayınız, eğer kullanmak zorundaysanız mutlaka güvenlik gözlükleri ile korununuz. Kontak lenste kullanılan madde laboratuvarda kullanılan bazı buharları geçirir. Böyle buharlar lens arkasına geçerek aşırı iritasyona neden olabilir.

3 11. Kimyasal reaktif şişeleri yerinden alınmaz. Sıvı madde alınması gerekiyorsa temiz test tüpü veya beher, katı madde alınması gerekiyorsa tartım kağıdı kullanılır. 12. Gereken miktar kadar kimyasal madde alınmalıdır. Fazla miktarlar daha verimli reaksiyon vermez. Tam tersine kontrol altına alınamayan tepkimeler verebilir. 13. Fazla alınmış kimyasal maddeler kesinlikle şişesine geri dökülmemelidir. 14. Reaktif şişelerine kesinlikle pipet sokulmamalıdır. Bunun yerine madde önce behere alınır ve oradan kullanılır. 15. Yanıcı sıvılar (organik çözücüler) asla açık alev yanında kullanılmamalıdır. Açık alev veya çalışan makine yakınında uzun açık saçlı, açık yakalı, kısa kollu giyinmekten, künye, yüzük, kolye vb. takmaktan kaçının. 16. Test tüpleri ısıtılırken ağzı herhangi bir kişiye dönük olmamalıdır. Bazı kimyasallar kaynamaya başladığında şiddetlice fışkırabilir. 17. Sıcak malzemeler el ile tutulmaz. Sıcak malzemelerle çalışırken asla plastik eldiven kullanılmamalıdır. Cam malzeme yada kroze ısıtıldıktan sonra soğumaya bırakılır yada tahta maşa ile tutulur.

4 ASİT TİTRASYONU DENEYİN AMACI: Derişimi bilinmeyen asit çözeltisinin derişiminin NaOH titrasyonu ile belirlenmesi; çözeltideki asit miktarının hesaplanmasıdır. KULLANILAN KİMYASALLAR ve MALZEMELER: Kimyasallar: Hidroklorik asit, NaOH çözeltisi, indikatör, saf su Malzemeler: Erlen, Beher, Manyetik Karıştırıcı, Puar, Büret, Manyetik balık. GENEL BİLGİ: Hidroklorik Asit (Tuz Ruhu -HCI), çeşitli farklı iş alanlarında kullanımı bulunan bir tür inorganik asittir. Asidin derişimi, kullanıldığı iş sahasına göre değişkenlik göstermektedir. Hidroklorik asit, çeliğin dekapajı, organik bileşiklerin oluşturulması, inorganik maddelerin sanayi dallarında üretimi ve ph dengesinin sağlanması için bir çok sanayi alt dalında kullanılmaktadır, kimya sanayisinin temel bir ürünüdür. Sanayide başlıca kullanım alanları şunlardır; Reçine rejenerasyonu, Dekapaj, Petrol, Kimya, Boya, İlaç, Kağıt, Tekstil endüstrisi, Metal Klorürleri Üretimi. Hidroklorik asitin su içinde dissosiye olma reaksiyonu aşağıdaki denklemde gösterilmiştir. HCl + H 2 O Cl - + H 3 O + Denklem-1 DENEYİN YAPILIŞI: Derişimi bilinmeyen HCl çözeltisinden 10 ml 100ml lik erlene alınır ve üzerine 50 ml saf su mezür ile ölçülerek ilave edilir. Daha sonra üzerine fenolftalein indikatöründen 2-3 damla ilave edilir. Daha sonra karıştırma eşliğinde ayarlı 0,5N NaOH çözeltisinden kontrollü olarak erlen üzerine eklenir. Renk pembe olunca NaOH eklenmesi durdurulur ve harcanan sarfiyat büret üzerinden okunarak belirlenir. HESAPLAMALAR: Harcanan NaOH hacmi ve molaritesi kullanılarak harcanan bazın molünü bulunuz. Titrasyon deneyinde asit ile baz reaksiyona girerek çözelti nötürleşir, bu reaksiyonu yazınız. İndiktörde bu değişimin belirlenmesinde kullanılır. İndikatörün kimyasal yapısını ve ph a göre renklerini literatürden bulunuz. Nötürleşme reaksiyonu stokiyometresinden başlangıçtaki çözeltinin derişimi belirleyiniz. Toplam başlangıç çözeltisi içinde hidroklorik asit miktarını (gr) bulunuz. Bu çözeltinin olması gereken ph değerini literatürden bulunuz. Hidroklorik asit sanayide kütlece %36 lık olarak üretilmektedir. Su ile karışım halinde üretilen hidroklorik asitin bu değerin üzerinde neden üretilememektedir? Araştırınız.

5 KAYNAKLAR: Chang R., Genel Kimya, Çeviri Editörleri: Tahsin Uyar, Serpil Aksoy, Recai İnam, 4. Baskı, Palme Yayıncılık, (Erişim tarihi: )