DİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI

Transkript

1 DİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. Asena GÖKÇAY CANPOLAT SBÜ Ankara Numune Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği 3. Diyabet Tedavisi Sempozyumu ANKARA

2 Akılcı İlaç Kullanımı-Dünyada «Akılcı İlaç Kullanımı» tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre; -Uygun ilacı -Uygun süre ve dozda -En düşük fiyata ve -Kolayca sağlayabilmeleri olarak tanımlanmaktadır. Conference of Experts on the Rational Use of Drugs, World Health Organiz WHO/CONRAD/WP/RI, ( )

3 TÜRKİYE Sağlık Bakanlığı, akılcı ilaç kullanımı ile ilgili çalışmaları 20 yıldır sürdürmektedir. 12 Ekim 2010 yılında Akılcı İlaç Kullanımı Birimi kurulmuştur 19 Mart 2012 İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtımı Dairesi kurulmuştur

4 UYGUN OLMAYAN İLAÇ KULLANIM ŞEKİLLERİ Çoklu ilaç kullanımı?? İlaçların gereksiz ve aşırı kullanımı Klinik rehberlere uyumsuz tedavi seçimi Piyasaya yeni çıkan ilaçların uygunsuz tercihi Uygunsuz kişisel tedavilere başvurulması Bilinçsiz gıda takviyesi kullanımı İlaç etkileşimlerinin ihmal edilmesi

5 TEDAVİ SÜRECİNDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI-I İlaçlı veya ilaçsız, etkili ve güvenilir tedavinin tanımlanması İlaçla tedavi uygulanacaksa uygun ilaçların seçimi Tedavinin maliyetinin değerlendirilmesi Tedavinin başarısı ve hastanın uyumunun değerlendirilmesi

6 TEDAVİ SÜRECİNDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI-II Çoklu ilaç kullanımlarında ilaç etkileşimlerinin öngörülmesi, Her bir ilaç için uygun dozun, uygulama süresinin belirlenmesi ve uygun reçetenin yazılması, Güncel tanı ve tedavi kılavuzları esas alınması, Hasta ve hasta yakını tedavi hakkında bilgilendirilmesi

7 *Diyabeti olan kişi sayısı 1980'de 108 milyon iken 2014 yılında 422 milyon *18 yaş üstü erişkinlerde diyabet genel yaygınlığı 1980'de % 4.7'den 2014'te % 8.5 *Orta ve düşük gelirli ülkelerde diyabet prevelansı artışta *Diyabet körlük, böbrek yetmezliği, kalp krizi, inme ve alt ekstremite ampütasyonunun ana nedenlerinden biri

8 IDF Diabetes Atlas Seventh Edition 2015

9

10

11 Tip 2 DM tedavi amacı Diyabetik semptom ve bulguları düzeltmek Hastalık progresyonunu yavaşlatmak Mikro-Makrovasküler komplikasyonların önlenmesi ve tedavisi Yan etki ve zararlı etkilerin olmaması Yaşam kalitesini iyileştirmek Yaşam süresini uzatmak Hasta uyumu ve memnuniyetini sağlamak Lancet 2014; 383:

12 Lancet 2011; 378:

13

14 John R. White, Jr., PA-C, PharmD. A Brief History of the Development of Diabetes Medications Diabetes Spectrum Volume 27, Number 2, 2014

15 DM de Akılcı İlaç Kullanım İlkeleri Doğru tanı Tedavi hedeflerini belirle (hastalık yok hasta var) Hedefe ulaştıracak kişisel tedavi-kişisel ilacı seç Sonuçları izle Olumsuz sonuçlarda basamakları gözden geçir

16 Hedefe ulaştıracak kişisel tedavi-kişisel ilaç seçilmeli

17 TEDAVİ SÜRECİNDE AKILCI İLAÇ KULLANIMI Güncel tanı ve tedavi kılavuzları esas alınmalı

18

19

20

21

22 Bir antidiyabetik ilaçtan beklenenler Etkinlik ve etkinliğin sürdürülebilmesi: HbA1c Beta hücre rezervini koruyucu Spesifik mikrovasküler komplikasyonların önlenmesi veya geciktirilmesi Makrovasküler olayların önlenmesi veya geriletilmesi Güvenlik ve tolerabilite : Kontrendikasyon, advers olay, ilaç etkileşim Uygunluk : Böbrek hastalığı, KC hastalığı, özel gruplar Maliyeti uygun

23 Glisemik kontrol hedefleri Daha sıkı hedefler (<6.5%) Daha gevşek hedefler (<8.0%) BİREYSEL

24

25 DPP4-İ GLP-1 ve analogları TZD Beta hücre proliferasyonu Apopitozis inhibisyon

26 Kardiyovasküler güvenlik Tip 2 DM de diyabeti olmayanlara göre KV riski 2-4 kat artar En sık ölüm nedeni KVH (%75) 2008 de FDA ve EMA yeni glukoz düşürücü ajanların ruhsatlandırılması için KV sonuç çalışmalarının gerekliliği Tedavi, kardiyovasküler riski artırmamalı!

27

28 Uygunluk : Böbrek hastalığı, KC hastalığı, özel gruplar Kc hastalığı Stabil KC yetmezliğinde metformin doz azaltılarak kullanılabilir (1500 mg), ilerlerse kesilir Böbrek hastalığı Orta derecede kc disfonksiyonunda sitagliptin, linagliptin ve exenatide kullanılabilir İleri KC hast metformin dahil tüm OAD kontrendike

29 Maliyet

30 IDF Diabetes Atlas Seventh Edition 2015

31 IDF Diabetes Atlas Seventh Edition 2015 Diyabetli insanlar için yapılan sağlık harcamalarının, diyabetli olmayan insanlara göre ortalama iki kat fazla olduğu varsayılmaktadır.

32 Diyabetin tedavisinde küresel sağlık harcamaları Ülkelerin çoğunluğu toplam sağlık harcamalarının % 5-20'sini DM için yapıyor IDF Diabetes Atlas Seventh Edition 2015

33 Ülkemizde SGK 2012 yılı rakamlarına göre; 2012 yılı toplam sağlık harcamaları Diyabetin toplam tedavi maliyeti 44 milyar TL 5.8 milyon TL İlaç maliyetleri 4.126,90 milyon TL TOPLAM= 9.992,88 milyon TL (yaklaşık 10 milyon TL ) Toplam sağlık harcamaları içindeki diyabet maliyetinin payı ise % 22.6 olarak bulunmuştur.

34

35

36

37 Hekim Eczacı Hemşire Diyetisyen ve diğer sağlık personeli Hasta/ hasta yakını Üretici Akılcı bir tedavinin yapılabilmesi Düzenleyici Otorite için Diğer (Medya, Akademi vb.) uyum içinde çalışması gerekmektedir.

38 TEŞEKKÜR EDERİM