TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı. Lise-1 Çalıştay 2011 KEPEZ/ÇANAKKALE 9-17 TEMMUZ 2011

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı. Lise-1 Çalıştay 2011 KEPEZ/ÇANAKKALE 9-17 TEMMUZ 2011"

Emre Müjde
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TÜBİTAK-BİDEB Lise Öğretmenleri Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı Lise-1 Çalıştay 2011 KEPEZ/ÇANAKKALE 9-17 TEMMUZ 2011

2 GRUP GÖKKUŞAĞI

3 Projeyi Hazırlayanlar Nurcan TURAN CANDAN Şerif BALCAN Mustafa YILMAZ

4 PROJE DANIŞMANLARI Prof. Dr. Münevver SÖKMEN Doç. Dr. Yusuf DİLGİN

5 PROJENİN ADI BOZULMUŞ SÜT ÜRÜNLERİNDEN DİŞ BEYAZLATICI ELDESİ

6 PROJENİN AMACI Atık haldeki bozulmuş süt ürünlerinden yararlanarak hazırlanan karışıma antiseptik ve aromatik özellikte maddeler katarak karışımın dişler üzerindeki beyazlatıcı etkisinin ve halk arasında kullanılan diş beyazlatma yöntemleri ile karşılaştırmaların yapılarak incelenmesi

7 PROJENİN HEDEFLERİ Bozulmuş süt ürünlerinin çevreye atık olarak atılmasının yerine içinde bulunan mineral maddelerden yaralanarak sanayiye hammadde olarak geri kazandırılması.

8 PROJENİN HEDEFLERİ Ağız ve diş sağlığı konusunda halkta kulaktan dolma bilgilerin güvenirliğinin test edilmesi ve diş temizliği için alternatif bir beyazlatıcı elde edilmesi..

9 GİRİŞ Ünal ve arkadaşları tarafında yapılan araştırmalarda inek sütünden üretilen yoğurtların kuru madde analizinde bulunan mineral madde miktarları aşağıdaki çizelge-1 de verilmiştir.

10 Sütün üretilmesi, taşınması, depolanması ve satışı sırasında meydana gelen atıklar gaz, sıvı ve katı halde bulunurlar. Özellikle atıkların, herhangi bir işlem yapılmadan atılmaları halinde uygun hava koşulları altında meydana gelecek biyolojik parçaların, birçok kötü kokulu gazın çevreye yayılmasına, toksik maddelerin oluşmasına ve çevrede yaşayan tüm canlıların zarara uğramasına neden olurlar

11 Sütçülük atıklarında bulunan çeşitli organik maddelerin atıldıkları ortamda parçalanması sırasında tükettikleri oksijen miktarına Biyokimyasal Oksijen Gereksinimi denilmektedir.

12 Çizelge 2 süt ve bazı sütçülük atıklarının biyokimyasal oksijen gereksinimlerini göstermektedir

13 Türkiye de toplam süt üretiminin %60 ını bulan önemli bir kısmı tereyağı ve peynir gibi mamullere işlenmektedir. Yani toplam üretilen süt miktarı 6 milyon ton olarak alınacak olursa, Türkiye de her yıl 3-6 milyon ton süt önemli miktarlarda sütçülük atıkları veren süt ürünlerine işlenmektedir.

14 Bu durumun ekonomik önemi, sütçülük atıklarında çoğu kez değerlendirilmeden atılan ve kaybolan yağ, protein, laktoz ve mineral maddeleri miktarına bakılarak ortaya çıkar.

16 Diş macunları uzun yıllardır kullanılmakta olan ve diş sağlığının oluşumunda önemli rol oynayan ürünlerdir. Bugün çeşitli toplumlardaki insanların çoğu, dişlerinin, estetik yönden daha güzel görünmesini sağlamak için fırçalamaktadır

17 Diş fırçalamada ilk amacın kozmetik olduğu kabul edilmektedir. Esasen ön dişlerin arka dişlerden daha dikkatli fırçalanması, sadece bu dişlerin kolay fırçalanmasından kaynaklanmamakta, bunların görünen dişler olması kişinin bu bölgeye ayrı bir önem vermesini sağlamaktadır.

18 Diş hekimliği bilimi bu gerçekleri görerek yıllarından itibaren diş macunlarının içine çeşitli terapötik maddeler ilave etmektedir. Burada amaç şudur: İnsanlar dişlerini kozmetik sebeplerle fırçalamaya mecbur kalmaktadır. Bir diş macununun yapısına giren maddeler sınıflandırıldığında karşımıza şu tablo çıkar.

19 1. Mekanik temizleyiciler (aşındırıcılar, abrazifler) 2. Nemlendiriciler 3. Köpük sağlayanlar 4. Koku maddeleri 5. Tat maddeleri 6. Koruyucu maddeler 7. Özel maddeler

20 Bu çalışmada ise atık olan bozulmuş süt ürünlerinden yararlanarak hazırlanan karışıma antiseptik ve aromatik özellikte maddeler katarak karışımın dişler üzerindeki etkisini inceleyerek ekonomiye kazandırılması amaçlanmıştır.

21 KULLANILAN YÖNTEM Marketten alınan hazır yoğurt numunesi, önce etüvde kurutulan ve tartımı alınan kurutma kabı içerisine 100 g alındı. Etüvde 105 C de sabit ağırlığa gelene kadar kurutuldu.

22 KULLANILAN YÖNTEM Kurutulan örnek desikatör içine yerleştirilerek odsıcaklığına getirildi. Etüvden çıkarılan yoğurt havanda dövülüp ince toz haline getirildi. Kuru madde tartımı sonucu maddenin 18 g olduğu tespit edildi. Elde edilen karışımı jel haline getirmek için 10 gr nişastaya 5 ml saf su katarak tüpte ısıtıldı.(şekil-2)

23 KULLANILAN YÖNTEM Yoğurt katı kısmının bazlığını düşürmek için 0,1 ml sirke asidi (asetik asit) ilave edilip ph ı ayarlandı. Karışımın aromatik ve antiseptik olması için seyreltilmiş 0,5 ml rezene yağı kullanıldı. Karışımın rengini açmak için sodyum bikarbonat kullanıldı. Karışımımın homojenliğini sağlamak için yeterince karıştırıldı.

24 KULLANILAN YÖNTEM Yoğurt katısından macun eldesi için uygulanan yöntem yumurta iç zarı lipoproteinleri ve halk tarafından diş beyazlatıcı olarak kullanılan NaHCO 3 içinde uygulanarak karışımları hazırlandı.

25 Artık hazırlanan karışımlar kullanıma hazırdır. Daha sonra bir gün çay ve kahve içerisinde bekletip sararttığımız yumurtalara hazırlanan karışımlar ve başka bir macunu aynı miktardan alınarak ayrı ayrı 1 dakika boyunca yumurta yüzeyine aynı el hareketleri ile uygulandı.

26 Son aşamada hazırlanan karışımlar ve normal diş macunun örneklerdeki yumurtalar üzerine beyazlatıcı etkilerini karşılaştırıldı

27 BULGULAR VE TARTIŞMA Çalışma sonucu elde edilen karışımlar 24 saat çay ve kahvede bekletilip sarartılmış yumurtalar üzerinde denendi. Yapılan karşılaştırma sonucunda normal diş macunu ile karışımların beyazlatma etkisinin arasındaki ilişki söyle oluştu.

28 ELDE EDİLEN SONUÇ 1.Yoğurt katısı ile hazırlanan karışım: Yumurta zarıve NaHCO 3 ile hazırlanan karışımlardan daha iyi temizlediği, piyasada satılan diş macunları ile aynı beyazlığı vermesine rağmen daha parlak olduğu gözlemlendi.(şekil-6)

29 ELDE EDİLEN SONUÇ 2. Normal diş macunu: Yumurta zarı ve NaHCO 3 ile hazırlanan karışımlardan daha iyi temizlediği, yoğurt ile hazırlanan karışım ile aynı beyazlığı vermesine rağmen daha mat olduğu gözlemlendi.(şekil-7)

30 ELDE EDİLEN SONUÇ 3.Yumurta zarı ile hazırlanan karışım: NaHCO 3 ile hazırlanan karışımdan daha iyi temizlediği, yoğurt ile hazırlanan karışım ve normal diş macunu kadar beyazlatmadığı gözlemlendi.(şekil-8)

31 ELDE EDİLEN SONUÇ NaHCO 3 ile hazırlanan karışım: NaHCO 3 ile hazırlanan karışım hazırlanan diğer bütün karışımlardan daha kötü temizlediği gözlemlendi (Şekil-9).

32 SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÖNERİLER Yoğurt kuru maddesi ile hazırlanan karışım ile normal diş macununun beyazlatıcı etkisinin birbirine yakın olduğu yumurta zarı ve NaHCO 3 ile hazırlanan karışımlardan daha beyazlattığı gözlemlenmiştir.

33 SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÖNERİLER Yoğurtun kuru maddesi, yumurta zarı ve NaHCO 3 ile hazırlanan karışımların piyasada satılan diş macunu ile karşılaştırmalı olarak çay ve kahvede bekletilmiş yumurta üzerine beyazlatıcı etkileri araştırılmıştır.

34 Farklı karışımlarla hazırlanan karışımların diş beyazlatıcı etkisi

35 Normal diş macunu ile yoğurt kuru maddesi ile hazırlanan karışımın beyazlatıcı etkileri

36 Ülkemizde yılda süt ve süt ürünlerinde ton atık oluşmakta ve bu atıklardan 25 ton mineral madde bulunmaktadır. Bu atıklarında bulunan çeşitli organik maddelerin atıldıkları ortamda parçalanması sırasında tükettikleri oksijen miktarına Biyokimyasal Oksijen Gereksinimi denir.

37 1 kg atık ürün için 120 gr oksijen tüketmektedir. Bu oranlar göz önüne alındığında büyük bir çevre felaketine neden olan süt ve süt ürünlerinin ülke ekonomisine kazandırılıp çevreye olan etkileri en aza indirilmelidir. Bu kapsamda yoğurt ve benzeri süt ürünlerinin içerdikleri zengin mineral içerikleri değerlendirilip endüstriye hammadde olarak geri dönüşümü kazandırılması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır.

38 KAYNAKLAR 1.Kaptan, N., Güneydoğu Anadolu Bölgesi Sütçülüğü ile Mahalli Peynirlerinden Eritme Peynirciliği Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Yayınları: 539, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 312. Ankara. 98s. 2. Yıldırım, Z., Kuru maddesi arttırılmış ve arttırılmamış sütlerden tam ve kısmi homojenizasyon işlemi uygulanarak elde edilen yoğurtların kalite kriterleri üzerine araştırmalar, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversiesi FBE Süt Tek. ABD., 127s.(PDF) 3. Tarakçı, Z ve E. Küçüköner Peyniraltı Suyu Proteinleri, Fonksiyonel Özellikleri ve Gıdalarda Kullanımı. Süt Endüstrisinde Yeni Eğilimler Sempozyumu Mayıs 2003 İzmir Bildiriler kitabı(editör: N. Akbulut). Isbn: Sf: Tibyan Yayıncılık. İzmir. 4. Ünal, N.R, Beslenmede Sütün Önemi, Hacettepe Üniversitesi, Ekim 2006, Sf. 22, Ankara 5.Üçüncü M., 2005, Süt ve Mamulleri Teknolojisi, İzmir ( 6. Körpe, Ö., Kızek, E., Ağlayan, K. ve Dere, C., 1997, Sütçülük atıkları ve sanitasyonu, Proje çalışması, Ege Üniversitesi Ege Meslek Yükeskokulu Gıda Teknolojisi Programı, Bornova-İzmir 7. (Erişim Tarihi: , 17:06)

39 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ

Benzer belgeler

GRUP GÖKKUŞAĞI PROJE ADI BOZULMUŞ SÜT ÜRÜNLERİNDEN DİŞ BEYAZLATICI ELDESİ

TÜBİTAK-BİDEB Kimya Lise 1 Öğrencileri Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı KİMYA-1 ÇALIŞTAY 2011 GRUP GÖKKUŞAĞI PROJE ADI BOZULMUŞ SÜT ÜRÜNLERİNDEN DİŞ BEYAZLATICI ELDESİ PROJE EKİBİ Nurcan TURAN CANDAN