İŞYERİNDE KAYNAĞA VE ORTAMA YÖNELİK KORUNMA YAKLAŞIMLARI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İŞYERİNDE KAYNAĞA VE ORTAMA YÖNELİK KORUNMA YAKLAŞIMLARI"

Basak Dinçer
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İŞYERİNDE KAYNAĞA VE ORTAMA YÖNELİK KORUNMA YAKLAŞIMLARI

2 Önleme: Bir şeyin olmasına veya yapılmasına engel olmak, Ortaya çıkan veya çıkacağı düşünülen bir tehlikeyi durdurmak, önüne geçmek.

3 Koruma: Bir kimseyi veya bir şeyi dış etkilerden, tehlikeden veya zor bir durumdan uzak tutmak, muhafaza etmek, Güçlü bir kimse veya kuruluş, güçsüz birini veya bir şeyi desteklemek, himaye etmek

4 Tehlikeye karşı denetimi altında bulundurmak, savunmak, müdafaa etmek, Tehlikeli, zararlı durumları önlemek, Bir şeyin eskimesini, yıpranmasını önlemek için gereken dikkat ve özeni göstermek, Süregelen bir durumun değişikliğe uğramasını önlemek

5 İş sağlığı ve güvenliği alanında önleme ve korumanın önemi: Çalışma hayatımızda karşılaştığımız; Fiziksel Kimyasal Biyolojik Psikososyal Faktörler çalışma sağlığımızı tehdit edebilmektedir. İSG; çalışma ortamını ve çalışanı korumayı hedeflemektedir. Meydana gelebilecek iş kazaları ve meslek hastalıkların %98 i önlenebilir durumlardır. Çalışma ortamından kaynaklanan zararlı etkenlere karşı çalışanların ve çevrenin korunması büyük önem taşımaktadır.

6 İSG nde amaç Sağlık koşullarını iyileştirmek Güvenlik koşullarını iyileştirmek

7 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ POLİTİKASI Hiçbir iş emniyetsiz yapılacak kadar acil değildir. Kazaların %98 i önlenebilir. İSG in temeli, Risk analizi, prosedür ve talimatlardır.

8 Tehlike: İnsanların yaralanması, sağlığının bozulması veya bunların gerçekleşmesine sebep olabilecek kaynak, durum veya işlem. ( ) RİSK: Tehlikeli bir olayın veya maruz kalma durumunun meydana gelme olasılığı ile olay veya maruz kalma durumunun yol açabileceği yaralanma veya sağlık bozulmasının ciddiyet derecesinin birleşimi ( )

9 Risk değerlendirmesi İşyerine ve yapılan işe uygun bir risk değerlendirme metodu seçilerek değerlendirme yapılır; Tüm proseslerde, riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve riske tahammül edilip edilemeyeceğine karar vermek gerekir

10 Tanım : TS RİSK DEĞERLENDİRMESİ Tehlikelerden kaynaklanan riskin Büyüklüğünü tahmin etmek ve mevcut Kontrollerin yeterliliğini dikkate Alarak riskin kabul edilebilir olup Olmadığına karar vermek için Kullanılan proses

11 Risklerle Mücadele 1-Riski ortadan kaldırmak 2-Riski izole etmek (sınırlandırmak) 3-Toplu korumaya öncelik vermek 4-Kişisel koruma yapmak

12 Toplu Korunma Örnekleri Tehlikesiz olanla değiştirme, Yalıtım, Koruyucu/koruma içine alma, Yerel havalandırma, Yerel aydınlatma, Makine koruyucuları, Genel havalandırma, Genel aydınlatma, İklimlendirme, İşaretleme/sınırlama Uyarı levhaları

13 SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI Çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak için yapılacak korunma uygulamaları, üç ana başlık altında incelenebilir. Kaynağa Yönelik Korunma Uygulamaları Ortama Yönelik Korunma Uygulamaları Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları

14 Çalışanların sağlık ve güvenlik risklerinden korunmasında en etkin yöntem; Riski kaynağında kontrol altına almaktır. Bunun mümkün değilse ortama yönelik farklı yöntemler devreye girecektir. Bütün bu yöntemlerin etkili olmadığı hallerde; En son korunma yöntemi olarak KKD kullanımı önerilmelidir. Önlemek, korumak her zaman daha kolay ve ucuz olmuştur

15 KİMYASAL MADDELERLE ÇALIŞMALARDA ÖZEL KORUNMA YÖNTEMLERİ a- İkame yöntemi: b- İkame kullanılamadığında sırasıyla; 1) Uygun proses mühendislik ve kontrol sistemi 2) Toplu koruma: 3) Kişisel koruyucu önlemler: c- Sağlık gözetimi: d- Kimyasal madde ölçümleri: e- Ölçüm sonuçları- risk değerlendirmesi: f- Teknik önlemler ve idari düzenleme

16 SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI 1- Kaynağa Yönelik Korunma Uygulamaları Riski yok etme, Tehlikesiz olanla değiştirme (İkame), Yalıtım, Koruyucu/koruma içine alma, Lokal havalandırma, Yerel aydınlatma, Makine koruyucuları,

17 SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI 2- Ortama Yönelik Korunma Uygulamaları Genel havalandırma, Genel aydınlatma, İklimlendirme, İşaretleme/sınırlama Uyarı levhaları

18 İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ İKİ TEMEL SEBEBİ OLAN; TEHLİKELİ DURUM ve TEHLİKELİ DAVRANIŞ ın üzerinde durulmalıdır

19 TEHLİKELİ DURUMLAR Uygun olmayan koruyucular, Koruyucusuz çalışma, Kusurlu alet teçhizat kullanma, Emniyetsiz yapılmış alet ve makine Yetersiz bakımsız bina, makine, alet, Yetersiz yada fazla aydınlatma, Yetersiz kişisel koruyucu, Yetersiz havalandırma, Emniyetsiz yöntem ve şartlar

20 TEHLİKELİ DAVRANIŞ Emniyetsiz çalışma, Gereksiz hızlı çalışma, Uygun olmayan emniyet donanımı, Emniyetsiz yükleme, taşıma, istif, Emniyetsiz vaziyet alma, Tehlikeli yerlerde çalışma, Şaşırma, kızgınlık, üzgünlük, ürkme, şakalaşma, Kişisel koruyucu kullanmamak

21 ALINMASI GEREKLİ EMNİYET TEDBİRLERİ İşyerinin uygun planlanması, En sağlıklı teknolojinin uygulanması, Zararlı maddelerin zararsız veya daha az zararlı değiştirilmesi, Kapalı çalışma metotları uygulanması, Ayırma (Tecrit) tedbiri alınması, Islak çalışma metodu uygulanması, Bakım ve temizliğin gereği gibi yapılması, Ortam analizlerinin (ölçümlerinin) yapılması

22 TEHLİKE KAYNAĞINA YÖNELİK TEDBİRLER 1. aşama : İşyerinin planlanması ve projelendirilmesinde uyulması gereken esaslarla ilgili KURMA İZNİ VE İŞLETME BELGESİ alınması. ÖTA YAPILARAK RİSKLERİN TESPİTİ. 2. aşama : İşyerinin binalarında, sabit tesislerinde ve müştemilatında alınması gereken tedbirler.(işyeri Bina ve eklentileri)

23 TEHLİKE KAYNAĞINA YÖNELİK TEDBİRLER 3. aşama: Makine tezgah ve tesislerde güvenlik tedbirleri. 4.aşama: Periyodik kontrol, bakım ve onarım işlerinde güvenlik 5.aşama: Emniyetli şekilde Hurdaya çıkarma işleminde güvenlik

24 ILO nun, İşyerlerinde sağlık ve güvenlik koşulları ile ilgili Ulusal ve işyeri düzeyinde korunma politikalarının oluşturulmasını öngören 155 Sayılı Sözleşmesi TBMM tarafından onaylanmış olup 16 Mart 2004 tarih ve sayılı R. G. yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin 155 Sayılı Sözleşme korunma politikalarına ilişkin olarak aşağıda sıralanan hükümleri içermektedir;

25 Man (İnsan) ( Hatalara neden olan insan faktörü) Machine (Makine) Media (Ortam-çevre) ( Uygun olmayan, koruyucusuz makine ve ekipman gibi fiziksel faktörler) ( Bilgi, bilgilendirme, çalışma metotları ve çevresel faktörler) Management (Yönetim) (Yönetimsel faktörler)

26 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ (4 M) Man (İnsan ) 1- Psikolojik Nedenler: Unutkanlık, sıkıntı-üzüntü-keder, çevre etkileri, istem dışı davranış, ihmalci davranış, hatalı davranış vb. 2- Fiziksel Nedenler: Yorgunluk, uykusuzluk,alkol, hastalık vb. 3- İşyeri Nedenleri: İnsan ilişkileri, takım çalışması, iletişim vb.

27 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ (4 M) Machine (Makine) 1- Hatalı makine ve ekipman yerleşimi, 2- Eksik veya kusurlu koruyucular, 3- Yetersiz standardizasyon, 4- Yetersiz kontrol ve bakım, 5- Yetersiz mühendislik hizmetleri vb

28 Media (Ortam-Çevre) 1- Yetersiz çalışma bilgisi, 2- Uygun olmayan çalışma metodu, 3- Uygun olmayan çalışma yeri ve ortamı vb.

29 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ (4M) Management (Yönetim ) 1- Yetersiz yönetim organizasyonu, 2- Tamamlanmamış kurallar ve talimatlar, 3- Yetersiz güvenlik yönetim planı, 4- Eğitim ve öğretim yetersizliği, 5- Uygun olmayan nezaret,yönetim ve rehberlik 6-Uygun olmayan personel istihdamı, 7- Yetersiz sağlık kontrolleri vb.

30 KORUNMA POLİTİKALARI Kaynakta, Ortamda, Kişiye yönelik, olmak üzere sırasıyla 3 aşamada değerlendirilmelidir.

31 Kaynakta Alınacak Önlemler

32 Bertaraf Etme Tehlike oluşturan bir kaynağın ortadan kaldırılmasıdır. Ör: Zararlı bir kimyasal maddenin kullanımının iptal edilmesi

33 Kullanılan Maddenin Değiştirilmesi Benzen yerine toluen, benzin yerine gazyağı vb. gibi daha az zararlı madde kullanmak.

34 Islak (Sulu) Yöntemler Kullanılması Özellikle tozun ortama karışmadan bastırılmasına yarayan bu yöntem, tozlu ortamlarda çalışan işletmelerde çok yararlı olmaktadır.

35 Yerel Aspirasyon Sisteminin Uygulanması Gaz, toz, buhar gibi maddelerin kaynağında, ortama yayılmadan çekilerek dışarı atılmasını sağlayan bu yöntem ne yazık ki, pek çok yerde yanlış uygulanmakta ve bazen yarar yerine zarar vermektedir.

36 Yerel Aspirasyon Sisteminin Uygulanması Bu konuda çok yaygın olarak kullanılan sistem doğal veya cebri çekişli davlumbazlardır.

37 Yerel Aspirasyon Sisteminin Uygulanması Ortama yayılmaması gereken maddenin nitelikleri ve çıkış hızı hesaba katılmadan yapılan bu sistemler yararlı olmamakta hatta işçilerin burunları hizasında daha yoğun bir ortam oluşturarak tehlikeyi arttırmaktadırlar.

38 Yerel Aspirasyon Sisteminin Uygulanması Oysa çalışma noktasında, tezgaha uygulanacak bir yandan çekiş sistemi bu sorunu kökünden çözecektir.

39 Sürekli Ortam Ölçümleri Ortamda, sık sık sorun olan madde veya etkenler özel detektör tüpleri veya deteksiyon cihazları ile kontrol edilerek alınan önlemlerin yeterliliği denetlenmeli, gerekiyorsa yeni önlemler alınmalıdır.

40 Yeterli Bakım Programı Risklerin kaynağında önlenmesi için tesis edilen sistemlerin bakımlarının yapılması kimyasalların ortama yayılmasını önlemede etkili olacaktır.

41 Ortamda Alınacak Önlemler

42 İşyeri Düzeni Düzensiz bir işyeri, iş verimini düşüreceği gibi iş kazaları olasılığını arttıracak ve iş gereği oluşan süprüntü vb. maddeler (örneğin tozlar) sağlığı olumsuz yönde etkileyebilecektir.

43 Genel Aspirasyon Burada da ilk göz önüne alınacak husus çalışan kişilerin soludukları hava düzeyinde etkin bir havalanma sağlanmasıdır.

44 Seyreltme Aspirasyonu (Temiz Hava Sağlanması) Tamamen kapalı iş ortamlarında bir yandan yerel aspirasyon ile zararlı maddeler dışarı atılırken gerekli olan temiz hava da bir başka sistemden içeri verilmelidir.

45 Kaynak ve Alıcı Arasındaki Mesafenin Artırılması Uzaktan veya yarı otomatik kontrol ile yapılabilir. Sürekli Dedektör Kontrolü Yeterli Bakım Programı

Benzer belgeler

İSGDE KORUNMA POLİTİKALARI

1 İSGDE KORUNMA POLİTİKALARI 2 Önleme: Bir şeyin olmasına veya yapılmasına engel olmak, Ortaya çıkan veya çıkacağı düşünülen bir tehlikeyi durdurmak, önüne geçmek. 3 Koruma: Bir kimseyi veya bir şeyi dış