Başarı Hikayeleri - 1

Transkript

1 İNOVASYON

2 Başarı Hikayeleri - 1 Arçelik in, geleneksel Türk Kahvesi Makinesi Telve, dünyanın en prestijli ödüllerinden biri olan if Tasarım Ödülü nü aldı. Telve, 2005 yılı ürün tasarımı kategorisinde, endüstriyel tasarım alanında ödüle layık görüldü. Ürün, kullanış kolaylığı ve getirdiği yenilikler sayesinde büyük başarı sağladı.

3 Başarı Hikayeleri da Tuzla da kurulan Yonca-Onuk, teknolojik yenilik çalışmalarıyla geliştirdiği ileri kompozit malzemelerden üretilen hızlı tekneleriyle alanında dünyanın en iyileri arasına girdi. Böylelikle, bir firmanın sektöründe ulaşabileceği en üst konuma, standart belirleyiciliğe yükseldi.

4 Başarı Hikayeleri - 3 Türkiye nin ilk çevrimiçi (online) yemek sipariş sitesi olan yemeksepeti.com dan binlerce insan faydalanmakta. Sitede siparişler tamamen etkileşimli bir ortamda gerçekleşiyor. Bilişim teknolojilerinin son imkânları ile desteklenerek hata payı sıfıra yaklaştırılan yemeksepeti.com da verilen bir siparişin en kısa zamanda ve en doğru şekilde kullanıcıya ulaştırılması sağlanıyor.

5 Başarı Hikayeleri te kurulan Goldaş ın geliştirdiği bilgisayar destekli tasarım ve üretim sistemi, rekabet üstünlüğünü, ürün ve süreçlerde yaptığı değişiklikler sonucu küresel bir şirket olma yolunda gösterdiği çabalarla koruyor.

6 Başarı Hikayeleri - 5 Arçelik, 1998 yılında adapte ederek kullanmaya başladığı ürün, hizmet ve süreçleri iyileştirmeyi hedef alan 6 Sigma yöntemi sayesinde, 2004 yılı sonuna kadarki dönemde yaklaşık 14 milyon avro luk kazanç elde etti.

7 Başarı Hikayeleri - 6 Filiz Gıda nın bir çalışması sonucu, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ile geliştirip ürettiği Filiz Fizi nin farklı şekilleri ve ambalajları bulunuyor. Çocukların günlük besin ihtiyaçlarının neredeyse tamamını içeren ürün, bu sayede hedef kitlenin (çocukların ve çocuklu ailelerin) ilgisini çekme ve rakiplerinin önüne geçme avantajını yakalıyor.

8 Başarı Hikayeleri - 7 İpek Kağıt ın, mevcut ürünlerde yaptığı yaratıcı değişiklikler, getirdiği ticari başarıyla kıyaslandığında oldukça küçük çaplı kalıyor. Kağıt mendil sözcüğüyle özdeşleşmiş olan Selpak ın cep boyu bunun güzel bir örneği. Mendilin yaprak boyutunda ve sayısında bir değişilik yapılmadan, yalnız katlama biçimi değiştirilerek, paketin boyutu küçültülmüş oldu. SelpakCep, yeni boyutu ve pratikliği ile müşterilerin daha çok tercih ettiği bir ürün halini aldı.

9

10

11

12

13 Ortak Nokta Peki bu başarı hikayelerinin arkasında yatan ortak nokta nedir?

14 İnovasyon Bir yenilik, işletme içi uygulamalarda, işyeri organizasyonunda veya dış ilişkilerde yeni veya önemli derecede iyileştirilmiş bir ürün (mal veya hizmet) veya süreç, yeni bir pazarlama yöntemi ya da yeni bir organizasyonel yöntemin gerçekleşmesidir. Oslo Kılavuzu/OECD, AB

15 İnovasyon Nedir, Ne Değildir? İnovasyon tek başına buluş (icat) değildir. İnovasyon tek başına Ar-Ge demek değildir. İnovasyon sürekliliği olan bir faaliyettir. İnovasyon bütünsel bir faaliyettir.

16 İşe Yarar Yenilik

17

18 Yıpranma Sendromu Yaşayan her varlık gibi şirketler de zaman içinde yıpranıyor. Şirketler için yıpranmanın en güçlü işareti rekabet avantajını yitirmek. Bir kez rekabet avantajını yitiren doğrudan müşteri kaybına uğruyor. Sonrasında da zincirleme olarak yıpranma devam ediyor. Pazar payı ve itibar kaybı da beraberinde geliyor.

19 Yıpranma Sendromu Bir sektörde müşteri, çalışan ve tedarikçi sirkülasyon oranları da yıpranmanın en önemli göstergeleri. Bu oranlar baz alındığında uzmanlara göre yüksek risk grubunda perakende, bilişim, telekom, otomotiv, turizm, hızlı tüketim, havayolları ve ilaç sektörleri var. Farklı alanlardaki yıpranmanın önlenmesi için uzmanların tavsiyesi ise rehavete kapılmadan her zaman yenilik peşinde koşmak, müşteri ve çalışanı yakın takibe almak.

20 Kritik Öncü Göstergeler Rekabet avantajı ve müşteri kaybının ardından yıpranmanın görüldüğü diğer kritik noktalar ise ürün portföyü, pazar payı, kârlılık, tedarik sistemi, teknoloji, insan kaynağı ve marka değeri olarak sıralanıyor. Ürün portföyünün artık eskimeye başlaması, yeni piyasaya sunulan ürünlerin de talebe ihtiyaç veremeyecek düzeyde olması şirkette yıpranmanın öncü göstergelerinden biri kabul ediliyor. Finansal tablolarda kârlılığın düşüşe geçmesi de durumun ne kadar vahim olduğunun rakamlara yansıyan boyutu olarak gösteriliyor.

21 Yenileme Formülü (Rowan Gibson) 1-Kuralları Gözden Geçirin Bu stratejide ilk adımı var olan kuralları gözden geçirmek. Bunun için de kabul edilen her şey yeniden sorgulanmalı. Sektörde başarıyı neyin getirdiği ortaya konmalı. Genelde her sektörde yerleşmiş ve devleşmiş birtakım şirketler ve onların koyduğu kurallar vardır. Burada önemli olan sektörü kör eden bu kuralların üstesinden gelmek, sürekli olarak gelenekselleşmiş olanı aşmaya çalışmak. Böylelikle şirketler yeni kuralları, yeni yapıları, yeni teklifleri ve yeni rekabet alanlarını yaratabilir.

22 Yenileme Formülü (Rowan Gibson) 2-Trendleri Belirleyin Stratejinin ikinci adımı trendleri belirlemek. Hiç göz önünde bulunmayan unsurları ortaya çıkararak oyunun kuralını değiştirebilecek ana noktaları keşfetmeye çalışmak bugünün rekabet dünyasında oldukça kritik. Her şirketin devamlılığı sağlamak için trendler ve onlara yön veren gelişmeleri gözlemesi önemli bir meydan okuma. Şirketler bu noktaları kullanarak geleceğin kendilerine yön vermesine izin vermek yerine kendi geleceklerine yön verebilir.

23 Yenileme Formülü (Rowan Gibson) 3-Yetenek Şirketi Olun Üçüncü adım kaynakları artırmak. Bu şirketi belli bir sektörde faaliyet gösteren ürün ve hizmetler şirketi yerine yetenek ve varlık portföyü olarak değerlendirmekle başlıyor. Böylelikle şirket var olan iş modelindeki yetenek ve varlıklarını geliştirebilir. Geleceğin büyüme fırsatlarını yakalayabilir.

24 Yenileme Formülü (Rowan Gibson) 4-İhtiyaçları Müşteriden Önce Gör Dördüncü adım ise ihtiyaçları anlamak. Burada ana nokta müşterinin beynindekini okumak, ortaya çıkmamış ihtiyaçları belirlemek. Sadece rakipten önce değil, müşterinin kendisinden önce ihtiyaçlarının farkına varmak şirketi geleceğe taşımak konusundaki en önemli araçlardan.

25 Steve Jobs İnovasyon ne kadar Ar-Ge bütçesine sahip olduğunuz ile ilgili değildir. Apple Mac i ürettiğinde, IBM Ar-Ge ye Apple dan en az 100 kat daha fazla para harcamaktaydı. İnovasyon, parayla değil; sahip olduğunuz insanların tutum ve davranışları, şirketi nasıl yönettiğiniz ve bu felsefeyi ne kadar içselleştirdiğinizle ilgili bir iştir.

26 İnovasyon özünde bir değişim yönetimidir. Hangi işe inovatif gözlerle bakarsanız o işte mutlaka değiştirilmesi gereken bir şeyler bulursunuz. Aslında değişimin herkesi ürküten bir yanı da vardır. Her değişim, çalışanların konfor alanlarını, alışkanlıklarını zorlar. Değişimi yönetmek insanların bu kaygılarını, endişelerini de yönetmeyi gerektirir. Her değişimde açık ya da örtülü bir muhalefet oluşur. Yönetimin görevi, bu muhalefet ortamını giderecek bir güven iklimi yaratmak olmalıdır.

27 Tom Peters inovasyonu şirketin kültürü, rutin hayatının doğal bir parçası haline getirebilmenin tek yolunun şirket içindeki hükümranlıkları yıkmak, sorumlulukları dağıtmak, binlerce fikrin, yepyeni iş yapış biçimlerinin, değişik üslupların ortaya çıkması ve yeşermesini sağlayacak bir iklim yaratmak olduğunu vurgular. Şirketlerin inovatif bir yapıya kavuşmaları için, Tom Peters in önerileri şunlardır:

28 1. Tom Peters, şirketin Hint kültüründen esinlenerek, eş zamanlı olarak yaratma, koruma ve yok etme becerilerine sahip olması gerektiğini söyler. Peters a göre bu taban tabana zıt gbi görünen üç kuvvet aynı anda çalıştığında son derece yaratıcı ve dinamik bir ortam oluşur. Bir şirkette yenilikçi yöntemlere yer açmalı, bunu yanı sıra şirkete ayak bağı olan anlayışlar da yok edilebilmeli ama değişim adına her şeyi kökten söküp atma yoluna da gidilmemelidir. Eğer bu üçü aynı anda yapılıp şirket içinde sürekli temiz kan akışı sağlanırsa o zaman son derece renkli ve çok sesli bir şirket kültürü yaratılabilir.

29 2. Öte yandan Tom Peters, bir şirkette inovatif bir kültürün yerleşmesinin, işlere ve görevlere bakış açısını değiştirmekle mümkün olduğunu söyler. İnovasyonun herkes tarafından benimsenmesi için önem derecesi, büyüklüğü ne olursa olsun, istisnasız her görevin yaratıcı ve değer üreten bir proje olarak ele alınması gerekir. Çalışanların işlerini bu anlayışla sahiplendikleri bir ortamda rutin işler, canlı projelere dönüşür ve yaratıcı, yenilikçi fikirlerin doğmasının yolu açılır. Yeni fikirler ancak böyle bir ortamda inovasyona dönüşebilir. Çalışanlar ancak bu anlayışla rutin işlerinden de heyecan duyabilirler.

30 3. İnovasyonun bir kültür haline gelip, herkesçe sahiplenilmesinde insan kaynaklarının da şüphesiz önemi vardır. Çok renkli ve çok sesli ortamlar daha yaratıcıdır. Tom Peters evet efendim diyenlerdense kendi fikrini söyleyen insanların çoğunlukta olduğu ortamlarda daha inovatif çözümler, yöntemler ortaya çıkacağını söyler. Görevlerin, yukarıdan aşağıya tarif edilmediği; herkesin kendinden bir şey katarak, sahiplenerek, gönüllü bir şekilde iş yaptığı ortamlarda, çalışanlar da tam anlamıyla birer iş adamına, iş kadınına dönüşürler. Bu da doğal olarak, çalışanların kendi kendilerine yeten, inisiyatif alabilen, cesaretli girişimcilere dönüşmesi demektir. Böyle bir yönetim anlayışı her işi, en iyi iş ortaklarıyla, yaratıcı bir proje haline getirirken, her çalışanı da o projenin lideri haline getirir. Böyle bir ortam, hiç şüphesiz her kademede daha kârlı, daha fazla değer yaratan işlerin yapılması anlamına gelir.

31 4. Yine Tom Peters a göre inovasyonun bir şirketin ruhuna işlemesi için, inovasyon performansının ölçülüp ödüllendirildiği bir sistem kurulmalıdır. Ayrıca bu süreçte olası hataların öğrenme vesilesi olarak kabul edilmesi gerekir. Böyle bir ortam yaratıldığı takdirde, yaratıcı fikirlerin inovatif iş modellerine dönüşmesi daha hızlı olur. İnovasyon kültürünün şirketin DNA sına işlemesi için şirket içindeki gündelik hayatın bu anlayışla ilmek ilmek örülmesi gerekir.

32

33 İnovasyon Türleri Ürün İnovasyonu Hizmet İnovasyonu Süreç İnovasyonu Pazarlama İnovasyonu Organizasyonel İnovasyon

34 Ürün İnovasyonu Farklı ve yeni bir ürünün geliştirilmesi Varolan bir üründe değişiklik, farklılık ve yenilik yapılması

35 Ürün İnovasyonu Etkileşim Ağı Pazarın ve Toplumun İhtiyaçları Yeni Fikirler ve Teknolojiler Geliştirme Üretim Pazarlama ve Satış Pazar Mevcut Bilgi ve Teknoloji

36 Hizmet İnovasyonu Yeni veya önemli ölçüde değiştirilmiş bir hizmet yaklaşımı Hizmetin sunum ve dağıtım sistemindeki farklılık Hizmetin sunulmasında yeni teknolojilerin kullanılması

37 Süreç İnovasyonu Farklı yeni bir üretim veya dağıtım yönteminin geliştirilmesi veya varolan yöntemlerin iyileştirilip daha gelişkin hale getirilmesi

38 Pazarlama İnovasyonu Yeni pazarlama yöntemlerinin ve yeni pazarlama kanallarının geliştirilmesi, yeni ambalaj ve boyutlama gibi yeniliklerin geliştirilip uygulanması

39 Organizasyonel İnovasyon Yeni çalışma ve iş yapış yöntemlerinin geliştirilmesi ya da varolan sistemlerin firma şartlarına uyarlanarak kullanılması

40 İnovasyon Çeşitleri

41

42

43

44

45

46 Radikal ve Artımsal İnovasyon: Radikal yenilikçilik, önceki durumu köklü bir biçimde değiştirmek olarak ifade edilmektedir. Artımsal yenilikçilik ise önceki durumu tamamen değiştirmeyen, adım adım gerçekleştirilen geliştirme ve iyileştirmeler olarak ifade edilmektedir

47 Açık İnovasyon (Yenilikçilik) İşletmelerin yeni fikirler ve yenilikçilik konusunda tamamen kendi yaptıkları araştırma, geliştirme ve analiz faaliyetleri ile sınırlı kalmayıp müşterilerinden, tedarikçilerinden ya da akademik dünyadan yararlanarak uyguladıkları yenilikçiliktir.

48 Doğrusal İnovasyon Yenilikçi fikir ve uygulamaların tamamen işletme içinde yapılan araştırma, geliştirme ve analizler sonucu elde edildiği yenilikçiliktir.

49 Türkiye de İnovasyon Ulusal İnovasyon Sistemi Ulusal İnovasyon Girişimi (UİG)

50 YENİ İNOVASYON TÜRLERİ 1) Yıkıcı İnovasyon (Disruptive Inovation): En genel tanımıyla ortaya çıktığı sektördeki rekabeti derinden etkileyen, değiştiren hatta pazar payı pastasından büyük pay alanları (eski ya da yeni fark etmez) ortadan kaldıracak kadar pazarı alt-üst eden yeni inovasyon türü. Buradaki en önemli nokta ise yıkıcı inovasyonun çoğu zaman için sektör dışı rakipten gelmesidir. Örnek: Google Wallet. Ana işi (core business) bankacılık ya da finans olmayan Google artık e-posta gönderirken dosya ekler gibi (attachment) para eklemeyi ve e-posta ile para göndermeyi sağlayan yeni bir sistem geliştirmiş durumda. Ayrıntılı bilgi için:

51 YENİ İNOVASYON TÜRLERİ 2) Ters İnovasyon (Reverse Innovation): Bu kavram her ne kadar inovasyonun Batı dan (Avrupa-Amerika) Doğu ya (Çin-Hindistan) olan rotasının artık tersine döndüğünü işaret etmek için ortaya atıldıysa da kendi içerisinde başka alt anlamlar da barındırmaktadır. Geçmiş dönemde inovasyonun rotası şirketlerden müşteriye doğruydu, yani sektörlerindeki lider Batılı şirketlerin ar-ge/ür-ge ekipleri geliştirdikleri yeni ürün/hizmetleri yine batılı müşterilerinin beğenisine sunuyor ve iyi sonuçlar elde etmeye çalışıyorlardı. Bugün ise gelişen teknoloji ve iletişim imkânları sayesinde artık müşteriler (hem Batılı hem de Doğulu) artan satın alma güçlerine de paralel şekilde arzu ettikleri ürün/hizmeti firmalardan talep ediyor ve sonunda da elde ediyorlar. Bu açıdan müşteriler inovasyon açısından firmaların önüne geçmiş durumda denebilir. Özetle, inovasyonun rotası artık her açıdan tersine döndü, artık doğudan batıya ve müşteriden şirkete doğru bir akış var. Örnek: Quirky. Bu şirket belli sektörlerdeki (ör: küçük ev aletleri ve aksesuarları) müşteri ürün talep, öneri ve hatta tasarımlarını hayata geçirip fikir sahibine de para kazanma şansı veriyor. Ayrıntılı bilgi için:

52 YENİ İNOVASYON TÜRLERİ 3) Açık İnovasyon (Open Innovation): Ters inovasyonun hayata geçmesini kolaylaştıran bir unsur olan açık inovasyon, şirketlerin kendi websiteleri üzerinden ya da fikir evleri (idea center) üzerinden müşterilerinin (mevcut ya da potansiyel) inovasyon önerilerini toplama metodu olarak da adlandırılabilir. Örnek: Açık inovasyon. Türkiye merkezli bu şirket fikir önerisi bekleyen firmalar ile öneri vermek isteyen tüketicileri bir araya getiren bir platform şeklinde çalışıyor. Websitesi üzerinden yapılan duyurulara (inovasyon çağrısı) fikir gönderildikten sonra yapılan değerlendirme sonucunda para ödülü kazanılabiliyor. Ayrıntılı bilgi için:

53 YENİ İNOVASYON TÜRLERİ 4) Sosyal İnovasyon (Social Innovation): Değişen iş hayatından ve inovasyondan KSS (Kurumsal Sosyal Sorumluluk) projeleri de nasibini almış durumda. Sosyal sorumluluk projeleri artık tekerlekli sandalye dağıtıp, huzur evi ziyaret etmenin çok ötesine geçti. Engelli müşterilerini de artık her anlamda merkeze koyan şirketler onların ihtiyaçlarına yönelik ve kâr da getirecek projeleri hayata geçirmeye başladılar. Örnek: Braille credit card. Görme engellilerin güvenli ve rahat bir şekilde kredi kartı kullanıp alışveriş yapmalarını sağlayan bu proje hem bir sosyal sorumluluk hem de kâr potansiyeli olan bir inovasyon projesidir. (Türkiye de 1 milyonun üzerinde görme engelli bulunmaktadır. Kaynak: eyh.gov.tr) Ayrıntılı bilgi için:

54 YENİ İNOVASYON TÜRLERİ 5) İmovasyon (Imovation): Deyim yerindeyse Çin in inovasyon literatürüne kattığı yeni bir kavramdır. Taklit ürün pazarının bir gömlek üstü denebilecek bu yeni inovasyon türünde taklit (imitasyon-imitation) ile inovasyon (innovation) bir araya getirilmiştir. Ülkemizdeki Öz xxx, Hakiki xxx gibi kötü taklitlerden öte orijinal ürün/hizmetten esinlenilerek ve kısmen de telif hakkı (patent, copyright vb.) problemleriyle karşılaşılarak yaratılan yeni ürün/hizmetlere verilebilecek bir isimdir. Örnek: Apple ve Samsung arasındaki bitmek bilmeyen telif hakkı dava savaşları bu durum neticesinde ortaya çıkmıştır denebilir. Apple Macbook Air ve Samsung ATIV Book benzerliği ve rekabeti bu yeni inovasyon türüne iyi bir örnektir.

55 Ulusal İnovasyon Sistemi Ana Aktörler; Politikaları yapan ve uygulayan hükümetler, Tüm sektörlerdeki firmalar, Devlet ile firmalar, üniversiteler ile araştırma kurumları arasında köprü görevi gören kuruluşlar, Üniversiteler, Araştırma kurumları, Patent ofisleri, ortak araştırma merkezleri, teknoloji transfer birimleri, eğitim merkezleri, teknoparklar gibi diğer kamu ve özel sektör kuruluşlarıdır.

56 Sanayi Araştırma Merkezleri ve Özel Sektör Kuruluşları Bilgi Kuruluşları Finansal Sistem İnovasyon Aracıları Politikaları Belirleyen, Fonlandıran ve Uygulayan Devlet Kurumları Cumhurbaşkanı Başbakan Türk Ulusal İnovasyon Sistemi Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Bakanlar Müsteşarlıklar Kurullar Milli Eğitim Sanayi ve Ticaret Maliye Devlet Hazine Dış Ticaret Devlet Planlama Para Kredi Koordinasyon Yüksek Planlama Yükseköğretim Kurulu TÜBITAK TÜBA TPE TÜİK TSE UME TÜRKAK Düzenleyici Kuruluşlar Sermaye Piyasaları Kurulu TÜBITAK-TİDEB KOSGEB TTGV Bankalar Kredi Garanti Fonu Risk Sermayesi Şirketleri Üniversiteler Meslek Yüksek Okulları Yaşam Boyu Eğitim Merkezleri Danışmanlık Firmaları Kamu Kurumları ve Sivil Toplum Kuruluşları TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi TÜBİTAK Ar-Ge Merkezleri Kamu Araştırma Kuruluşları Üniversite-Sanayi Ortak Araştırma Merkezleri Teknoloji Geliştirme Merkezleri (TEKMER'ler) Teknoparklar Özel İnkübatörler Özel Sektör Şirketleri İş Ağyapıları ve Kümeler TOBB Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Ortak Kullanım Atölyeleri/Laboratuvarları Özel, Yarı-kamu ve Sivil Toplum Kuruluşları Kaynak: Avrupa Komisyonu European Innovation Trendchart Raporu

57 Ulusal İnovasyon Girişimi (UİG) Türkiye nin ulusal kalkınmasında önemli bir girdi olduğuna inanılan inovasyon konusuna ilişkin olarak özel sektör, akademik dünya ve sivil toplum kuruluşlarından temsilcilerin katılımı ile başlatılan ve Türkiye çapında tasarlanan sivil girişimin adıdır.

58 UİG nin Amacı Türkiye de inovasyon politikalarının oluşturulması ve uygulanması safhalarında özel sektör-üniversite-sivil toplum işbirliğini pekiştirmek ve yönlendirmek; siyasi irade ve kamu kurumlarıyla diyaloğu geliştirerek ve görüş ve öneriler hazırlayarak inovasyon politikaları oluşturma sürecine katkıda bulunmak; ve inovasyon konusunda kamuoyunda bilinç oluşturmak.