17. Çözüm Ortaklığı Platformu Türkiye Start-up Dünyası, Değerleme Yöntemleri ve Yatırımcı Bakış Açısı

Transkript

1 17. Çözüm Ortaklığı Platformu Türkiye Start-up Dünyası, Değerleme Yöntemleri ve Yatırımcı Bakış Açısı

2 Ajanda 1 Start-up larım Gelişim Evreleri 2 Türkiye de Girişim Sermayesi Yatırımları 3 Yatırımcı Tipleri 4 Start-up Değerleme Yöntemleri 5 ScaleX Dilek Dayınlarlı & Türk Telekom Ventures Muhammed Özhan

3 Hayatta Kalma Oranı Bir Start-up ın gelişimini "Dört Evre" ile özetleyebiliriz Tohum Dönemi Erken Dönem Büyüme Dönemi Olgunluk Dönemi Ürün / Hizmet Kanıtlama Prototip Geliştirme & Pazara Girme Başa Baş Noktası (Gelirler=Giderler) Pazarda Konumlanma 100% 50% 30% 15% Gelirler Kâr Fikir ve kavramları geliştirme Takımı kurma Şirketi kurma Başlangıç fonunu oluşturma Nakit akımı yok En yalın ve sade ürünü geliştirme (MVP) Yüksek ek fonlama ihtiyacı Negatif veya kısıtlı nakit akımı Üretim süreçlerini ve satış kanallarını geliştirme Yeni ürün ve pazar araştırması İlk pozitif nakit akımı, ve devamında istikrarlı nakit akışları Büyüme hızında düşüş Karlılık seviyesinin oturması Farklı ürün ve hizmet geliştirme Yatırımcı çıkış planları Kaynak: PwC Analizi

4 ,000 1,200 Türkiye de girişim sermayesi yatırımları aktif ama dalgalı bir görünüm sergilemektedir Türkiye de girişim sermayesi yatırımları (m $) Dünyada girişim sermayesi yatırımlarının ülke ekonomilerindeki payı (% GSYH, 2018) 1 Singapur 2.0% Tohum Estonya İsrail 0.8% 0.7% 4 Hong Kong 0.7% Erken Dönem ve Büyüme Çin ABD 0.6% 0.5% Olgunlaşma Türkiye 0.002% Dünyada kişi başına düşen girişim sermayesi yatırımları ($, 2018) YTD Singapur Hong Kong ABD İsrail Estonya Malta , Yatırım sayısı (#) 71 Türkiye 0.2 Kaynak: Startups.watch, Pitchbook, PwC Analizi

5 Gelirler "Dört Evre", farklı ihtiyaçlar ve yatırımcı profilleri demektir Halka Arz ( IPO ) Hibe Özel Sermaye Fonları ( PE ) Kurumsal Yatırımcı ( CVC ) Stratejik Yatırımcı Girişim Sermayesi Fonları ( VC ) Kitlesel Fonlama Girişim Borçlanması Girişimci / Arkadaş & Aile Melek Yatırımcı ( Angel Investor ) Kuluçka/Hızlandırma Merkezi Tohum Dönemi Erken Dönem Büyüme Dönemi Olgunluk Dönemi Kaynak: PwC Analizi

6 Yatırımcılar karar alırken farklı bilgilere önem verirler Fikir ve Takım İkna Edici Finansallar Stratejik Uyum Yenilikçi iş planı Kuvvetli ve ikna kabiliyeti yüksek bir takım Başlangıç gelir modeli/iş planı Anlaşılabilir ögeler ile desteklenen iş planı (büyüme potansiyeli/ölçeklenebilirlik, gerçekçi varsayımlar) Temel performans göstergeleri (KPIs) Talep edilen ek sermaye miktarının nasıl kullanılacağını dair detaylı planlama Yeni teknolojiler, iş modelleri, pazarlar sunması; ve kurumsal yatırımcı ile stratejik uyumun sağlanması Kitlesel Fonlama Kuluçka Merkezi/ Hızlandırma Merkezi Melek Yatırımcı Girişim Sermayesi Fonları Özel Sermaye Fonları Kurumsal Yatırımcı Kaynak: PwC Analizi

7 Veriye erişim Her evredeki girişimi değerlendirirken gerekli uzmanlık ve kaynakları bir araya getiriyoruz Tohum dönemi Erken dönem Büyüme dönemi Olgunlaşma dönemi Veriye kısıtlı erişim Veriye yeterli erişim Nitel Yaklaşım Venture Capital Methods (Girişim Sermayesi Metodları) Piyasa Yaklaşımı Gelir Yaklaşımı Hedef şirket analizi: Benzersiz satış önerisi (USP), teknoloji, müşteri ilişkileri, satış kanalları, gerekli kaynaklar ve takımın analiz edilmesi. Pazar ve rekabet: Piyasa büyüyüklüğü, büyüme potansiyeli, pazar için gerekli yatırım harcamaları ve pazardaki trendlerin analizi. İş modeli ve strateji: İş planının makulluğu ve başarılı olma ihtimali, potansiyel sinerjilerin tespit edilmesi ve değerlemeleri. Bu yöntem; yatırımdan çıkış dönemindeki şirket gelir hedefini ve yatırımcı için ortalama para çarpanı/yıllık getiri beklentisini dikkate alır. Ayrıca, benzer karşılaştırılabilir girişim sermayesi yatırımı çarpanları da dikkate alınmaktadır. Çarpanlar yatırım tutarı ve yatırım sonrasındaki değere (post-money valuation) bakılarak oluşturulmaktadır. Toplam yatırım tutarının belirlenmesinde kullanılan bir diğer yöntem de Scorecard metodudur. Piyasa yaklaşımı, halka açık benzer şirketlerin değerleme çarpanlarını ve gerçekleşmiş satın alımlara ilişkin işlem çarpanlarını içermektedir. Değerlemesi yapılan şirketin bu evrede genellikle karlılığa ulaşamamış olması ya da devam ettirilebilir karlılık seviyesinde bulunmamasından dolayı daha çok gelirler üzerinden hesaplanan çarpanlar dikkate alınmaktadır. Gelir yaklaşımı indirgenmiş nakit akımı metodunu kapsamaktadır. Start-up şirketlerinin nakit akışı belirsiz olduğu için, senaryo ve duyarlılık analizleri önem arz etmektedir. Ek olarak, evreye ait iskonto oranları kullanılmaktadır. Fazla Gelir Yaklaşımı Piyasa Yaklaşımı Yatırım Yaklaşımı Nitel Yaklaşım Az Nitel Analiz Nicel Analiz Kaynak: PwC Analizi

8 Teşekkürler Engin İyikul & Eray Kumdereli PwC Dilek Dayındarlı ScaleX Ventures Muhammed Özhan TT Ventures