Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 54, Ekim 2017, s

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 54, Ekim 2017, s"

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 54, Ekim 2017, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date Yrd. Doç. Dr. Berrin OKTAY YILMAZ İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Siyaset ve Sosyal Bilimler berrinokty@hotmail.com LİZBON STRATEJİSİNDEN AVRUPA 2020 STRATEJİSİNE AVRUPA BiRLİĞİ NİN TOPLUMSAL CİNSİYET POLİTİKALARI NEREDE DURUYOR? 1 Öz Avrupa Birliği nin 2000 yılı Lizbon Stratejisi hedefleri arasında Avrupa yı dünyanın en rekabetçi, dinamik, bilgi temelli ekonomisi yapmak vardır. Daha iyi istihdam politikalarını ve sosyal uyumu içeren Lizbon Stratejisi ile 2010 yılına kadar Birlik açısından sürdürülebilir büyümenin gerçekleşmesi hedeflenmiştir. Lizbon Stratejisi nin yerini alan Avrupa 2020 Stratejisi ise, Birliğin akıllı, sürdürülebilir ve kapsayıcı büyüme önceliklerini içerecek şekilde istihdam da dahil olmak üzere eğitim, AR-Ge, sosyal içerme, enerji ve iklim konularını içeren ve birbirini destekleyen hedeflere dayanmaktadır. Ekonomik ve sosyal uyumu gerçekleştirerek, yüksek istihdam ve verimlilik sağlamak temel amaçlar arasındadır. Avrupa Birliği nin özellikle ekonomik ve sosyal anlamda onar yıllık politikalarını belirleyen Lizbon ve Avrupa 2020 Stratejileri, Birliğin toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları alanında nasıl bir yaklaşım benimsediğini ortaya koyması açısından da önemlidir. Çünkü toplumsal cinsiyet eşitliği Birlik açısından sürdürülebilir büyüme, rekabet edilebilirlik, istihdam ve sosyal dışlanmayla mücadelede belirlediği hedeflere ulaşmak için gerekli bir önkoşuldur yılında Avrupa da kadın istihdamını %75 lere ulaştırma hedefi sosyal içerme politikalarıyla desteklenerek, üye ülkelerden bu hedefe uygun programlar geliştirmeleri beklenmektedir. Bu çalışmanın amacı hem 1 Bu yazı Mayıs 2017 tarihlerinde Alanya da düzenlenen 2.Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu nda özet bildiri olarak sunulan bildirinin geliştirilmiş halidir.

2 Lizbon Stratejisi hem de Avrupa 2020 Stratejisi nin hedefleri arasında yer alan kadın istihdamını artırmaya yönelik hedeflerin, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasında hangi amaç, yöntem ve politikaları kapsadığını tartışmak ve Avrupa Birliği nin bu konuda yaklaşımını güncel uygulamalarla birlikte değerlendirmektir. Birliğe üye ülkelerden seçilen örnekler ve aday ülke Türkiye nin toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarına yönelik düzenlemeleri bu kapsamda incelenecektir. Anahtar kelimeler: Avrupa Birliği, toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları, Lizbon Stratejisi, Avrupa 2020 Stratejisi, iş ve aile yaşamının uyumlaştırılması WHERE DO EUROPEAN UNION S GENDER EQUALITY POLICI- ES STAND FROM LISBON STRATEGY TO EUROPE 2020 STRATEGY? Abstract Among the goals of 2000 Lisbon Strategy of Europe is making it the most competitive and dynamic knowledge based economy. With the Lisbon Strategy, which included better employment policies and social inclusion, the goal was to implement sustainable growth for the Union. Europe 2020 Strategy, which succeeded Lisbon Strategy, is based upon goals that include issues like education, R&D, social inclusion, energy and climate all of which also support each other; as well as employment; to the means that contain the Union s smart, sustainable, and inclusive growth. Ensuring high employment and productivity through implementing economic and social adaptation is among the main goals. Lisbon and Europe 2020 Strategies, each of which determine especially the next decades of European Union s economic and social policies, are also significant to demonstrate the sort of attitude the Union adopts in the area of gender equality policies. Because gender equality is a prerequisite of the Union in order for it to reach its goals in sustainable growth, competitiveness, employment and its struggle against social exclusion. Supporting women s employment target of 75% with social inclusion policies, the member states are expected to carry out programmes suitable for this target. The aim of this paper is to discuss which aims, methods and policies to ensure gender equality are included in the targets to increase women s employment that are goals of both Lisbon Strategy and Europe 2020 Strategy. The regulations of the sample states chosen from the members of the Union and of candidate Turkey regarding the gender equality policies will be studied within this framework. Keywords: European Union, gender equality policies, Lizbon Strategy, European 2020 Strategy, reconciliation work and family life 193 GİRİŞ Avrupa Birliği (AB) nin toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları Birliğin sosyal politikasının bir parçası olarak gelişmiştir. Daha çok çalışan kadınlara yönelik ve istihdam odaklı gelişen toplumsal cinsiyet eşitliği politikası, Birliğin sosyal politikasının yıllar içerisinde yaşanan gelişim ve dönüşüm sürecinden etkilenmiştir. Bu nedenle AB nin genel hatlarıyla sosyal politika alanına yönelik anlayışını incelemekte fayda vardır. Ortak Pazar yaratmak amacıyla kurulan AB nin kuruluş felsefesine göre temel amaç ekonomik bütünleşmedir (Çelik, 2014: 171). Bu nedenle

3 kurucu Roma Antlaşması nda sosyal politika alanına yönelik düzenlemeler sınırlıdır. Başarılı bir ekonomik gelişmenin sosyal alanda da gelişmeyi sağlayacağı düşüncesi sosyal politika alanının 1970 lerin ortasına kadar arka planda kalmasına yol açmıştır. Ancak 1972 yılında gerçekleşen Paris Zirvesi, Birliğin sosyal politikası açısından bir dönüm noktası olmuş ve sosyal politikanın ekonomik birlik ve para birliği ile aynı önemi taşıdığı fikri benimsenmiştir. Ayrıca 1974 yılında kabul edilen sosyal eylem planı; göçmen işçilerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi, tam istihdama ulaşılması, toplu işten çıkarma durumunda işçilerin haklarının korunması, kadın ve erkeklere iş yaşamında eşit fırsatlar yaratılması gibi önemli ilkeleri içermektedir (Çelik, 2014: 179). 70 li yıllarda bu adımlarla birlikte Birlik politikalarında az da olsa sosyal boyut önem kazanmaya başlamış ancak ileri düzeyde bir düzenlemeye gidilmemiştir lerin sonunda tüm dünyada yaşanan petrol krizi, işsizliğin artması gibi etkenlerle birlikte 1980 lerden itibaren teknolojik gelişmelerin yanı sıra neoliberal politikalarla birlikte gelişen küreselleşme olgusu sonucunda ortaya çıkan yeni dünya düzeniyle birlikte AB nin rekabet edebilirliğini artırmak adına Birliğin ekonomik ve sosyal yapısını güçlendirme ihtiyacı doğmuştur (Akses, 2014: 9). Bütünleşmenin ilk yıllarında sınırlı olan sosyal politika alanına yönelik düzenlemeler hızlanmış ve Maastricht Antlaşması ndan (1992) sonra daha da belirginleşmiştir (Çelik, 2014: 172). Özellikle 1990 lardan itibaren AB nin sosyal politikası daha çok istihdam odaklı geliştiği için çalışanların yaşam ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi, işçi ve işveren kesimleri arasında bir diyalog ortamı oluşturulması ve üye ülkelerin sosyal politikaları arasında uyum sağlanması amaçlanmıştır (Uyan Semerci, 2013: 213). Sosyal politika alanına giren konular Birlik ve üye ülkeler arasında paylaşılmış yetkiler arasındadır. Birlik, antlaşma ile kendine tanınan yetki ve hedeflerin sınırlarına göre hareket eder (Çelik, 2014: 196) Bunun dışındaki sosyal politika alanına giren birçok düzenlemenin üye devletler düzeyinde gerçekleştirilmesi benimsenmiştir. Kararların Birlik düzeyinde mi üye ülkeler düzeyinde mi alınacağı vatandaşları koruyucu ilke açısından önemlidir. AB nin sosyal politika amaçlarını gerçekleştirmek için üye devletlerin faaliyetlerini desteklemesi ve tamamlaması öngörülen alanlardan birisi de işgücü piyasasındaki fırsatlar ve işyerindeki muamele bakımından kadın ve erkek arasında eşitliktir (Çelik, 2014: ). Bu nedenle sosyal politika alanında gelişen toplumsal cinsiyet politikaları da üye ülkelerin yetki alanı içindedir ve sahip oldukları refah rejimlerine göre farklılık göstermektedir. 194 Dünya genelinde 2000 li yıllar rekabetin daha da arttığı, emeğin ve sermayenin yoğun olarak küreselleştiği bir dönemdir. Hem bu gelişmeler hem de demografik değişiklikler (Avrupa genelinde yaşlı nüfusun artması, doğum oranının düşmesi) Birlik düzeyinde ekonomik ve sosyal açıdan yeni önlemlerin alınması gerekliliğini doğurmuştur. AB nin onar yıllık stratejilerini belirleyen Lizbon Stratejisi (2000) ve Avrupa 2020 Stratejisi, Birliğin 2000 li yılların başından itibaren daha çok hangi alanlara yöneleceği ve politikalarını nasıl belirleyeceği açısından önemlidir. Lizbon Stratejisi (2010 hedefleri) sürdürülebilir büyüme hedeflerini temel alarak AB nin ekonomisini yeniden şekillendirecek bir strateji olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünya genelinde artan rekabette yer alabilmek adına özellikle yeni iş yaratma üzerine odaklanmıştır. AB ni 2020 yılına hazırlayacak olan Avrupa 2020 Stratejisi ise büyüme odaklıdır. Akıllı, sürdürülebilir ve kapsayıcı büyüme öncelikli alanlarına dayanarak gelecek on yılın ekonomi temelli hedefleri belirlenmiştir. Her iki stratejide de belirlenen hedeflere ulaşmada kadın istihdamın artırılması önemle vurgulanmaktadır. AB nin toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları, Birliğin kuruluş felsefesi, tarihsel gelişimi, dünyada ve Avrupa da yaşanan ekonomik ve sosyal gelişmeler dikkate alınarak incelendiğinde, bu

4 politikaların ekonomik temelli ve pazar odaklı olduğunu ileri sürenlerin (Young, 2000; Lombardo and Meier, 2006) yanı sıra, demografik değişikliklerin etkisini yansıttığı (Kahlert, 2015), hem ekonomik hem de demografik etkenlerle (Guerrina, 2008) bağlantısı olduğunu savunan araştırmacılar bulunmaktadır. Hiç kuşkusuz büyük ölçüde istihdam odaklı gelişen AB nin toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları hem ekonomik açıdan hem de Birliğin demografik geleceğinin yaratacağı sonuçlar açısından büyük önem taşımaktadır. Bu makalenin amacı hem Lizbon Stratejisi hem de Avrupa 2020 Stratejisi nde yer alan kadın istihdamını artırmaya yönelik hedeflerin, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlamasında hangi amaç, yöntem ve politikaları kapsadığını tartışmak ve Avrupa Birliği nin bu konuda yaklaşımını güncel gelişmelerle birlikte değerlendirmektir. Ayrıca kadın istihdamı konusunda AB ne üye ülkelerde istihdama artırmaya yönelik önlemlerin sonuçlarına değinilerek, aday ülke Türkiye örneğinden de söz edilecektir. 1.Avrupa Birliği nin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Politikalarının Tarihsel Gelişimi: 1957 den 2000 li yıllara (Roma Antlaşmasından-Amsterdam Antlaşmasına) Avrupa Birliği nin toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları liberal eşitlik anlayışına dayalı fırsat eşitliği ilkesinden hareketle ilk dönemlerde eşit ücret, eşit muamele yaklaşımı yasalar önünde eşitlik şeklinde gelişmiştir li yıllarda ise eşit muamele yaklaşımının yanı sıra olumlu eylem adı verilen avantajsız konumda olan kadınların kamusal alanda yer almalarını destekleyecek özel önlemleri de kapsayarak ilerlemiştir lı yılların ikinci yarısından itibaren ise toplumsal cinsiyet eşitliğinin ön plana çıktığı kadın-erkek eşitliğinin tüm politika, plan ve kurumlara yerleştirme hedefi olan anaakımlaştırma yaklaşımı da (gender mainstreaming) sürece dahil olmuştur (Oktay Yılmaz, 2009: 79-80). Ancak bu üçlü yaklaşım günümüzde birbirinden bağımsız değildir, birbirini destekler niteliktedir. Tarihsel süreçte bakıldığında aslında tüm bu yaklaşımlar çalışan kadınlara yönelik düzenlemeleri içermekte ve daha çok kadın istihdamını artırmaya yönelik politikaları kapsamaktadır. 195 AB nin yapısına tarihsel boyutuyla incelendiğinde kısıtlı olan sosyal haklar içinde toplumsal cinsiyete yönelik ilk düzenlemenin 1957 Roma antlaşmasına kadar uzandığı görülmektedir. 119.madde Eşit işe eşit ücret ilkesinden hareketle fırsat eşitliği temelli eşitlik ilkesi, ücretli çalışan kadınlara yönelik düzenlemelerle birlikte uzun yıllar AB nin kadın-erkek eşitliğine yönelik tek yasal düzenlemesi olmuştur. Bu düzenleme ekonomik bütünleşmeyi de destekler niteliktedir. Liberal eşitlik anlayışına dayalı eşit ücret, eşit muamele politikaları yasalar önünde eşitlik ilkesine dayanmakta olup, kamusal alanda kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olması ilkesiyle ilişkilidir (Oktay Yılmaz, 2009: 79) li yıllardan itibaren yine çalışan kadınların çalışma yaşamına yönelik düzenlemeler direktifler aracılığı ile yapılmıştır. Bu direktifler arasında; eşit değerde işe eşit ücret, çalışma koşulları ve sosyal güvenlikte eşit muamele yer almaktadır (İğde, 2011: 53-54). Roma Antlaşması ndan itibaren sosyal politikanın altında gelişen kadınerkek eşitliğine yönelik düzenlemeler, Birlik düzeyinde sosyal politikanın gelişim süreciyle de yakından ilişkilidir lerde Avrupa etkin olan 2.Dalga Kadın Hareketi hiç kuşkusuz sosyal politika alanında kadınlarla ilgili yapılan düzenlemeleri etkilemiştir li yıllardan itibaren AB nin kadın-erkek eşitliğini sağlamaya yönelik bir dizi eylem programı yayınladığı görülmektedir ve yıllarını kapsayan Birinci ve İkinci Eylem Programları, fırsat eşitliği ilkesi temelinde yapılandırılmıştır. Her iki eylem programında da kadın istihdamını artırmaya yönelik düzenlemelerin yapılması için öneriler bulunmaktadır. İkinci Eylem Programı nda kadın istihdamını artırmada olumlu eylem (pozitif ayrımcılık) önlemleri

5 yer alırken, aynı zamanda çalışma yaşamı ve aile sorumluluklarının uzlaştırılmasının önemi vurgulanmaktadır (CEC, 1981; CEC, 1985). Bu dönemde tarım sektörü de dahil olmak üzere serbest çalışan kadınların hamilelik ve doğum hallerinde korunmasına ve yine çalışan hamile, doğum yapmış ve emziren kadınların iş yaşamında korunmalarına yönelik düzenlemeleri içeren direktifler önemlidir (İğde, 2011: 55). Bu düzenlemeler özellikle çocuk sahibi olan kadınları korunması ve doğum nedeniyle iş yaşamından uzaklaşmalarına engel olma amacı taşımaktadır lı yıllardan itibaren 1992 yılında imzalanan ve 1993 yılında yürürlüğe giren Maastricht Antlaşmasıyla birlikte yeni bir yapıya bürünen AB nin tüm politika alanları hiç kuşkusuz bu durumdan etkilenmiştir. AB nin Orta ve Doğu Avrupa ya doğru genişlemesi sürecinde aday ülkelerden istenen kadın-erkek eşitliğine yönelik düzenlemeler, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamada önemli bir unsur haline gelmiştir yıllarını kapsayan Üçüncü Eylem Programında da yine kadınların istihdama katılımlarının teşvik edilmesinin vurgulandığı görülmektedir yılında çıkarılan Yeşil Kitap istihdamın artırılması, sosyal dışlanma ile mücadele, cinsiyet eşitliği politikası, gençlere ve yaşlılara yönelik sosyal içerme politikalarına yönelik önerileri açısından önemlidir (CEC, 1993a). Yine 1993 yılında yayınlanan Büyüme, Rekabet ve İstihdam başlıklı Beyaz Kitap ta küresel ölçekte rekabete vurgu yapılarak, AB ülkelerinde kadınların ve sosyal dışlanma ile karşı karşıya kalan diğer grupların istihdama katılmasının ve bunun yanı sıra esnek çalışmanın büyüme ve rekabet için gerekliliğinden söz edilmektedir (CEC, 1993b). Avrupa Sosyal Politikası: Birleşmeye Doğru Bir Yol (1994) adlı Beyaz Kitap ta da istihdam konusu Birliğin sosyal politikası içinde önemli bir yere oturtulmuştur. Kitabın kadın-erkek fırsat eşitliği başlıklı bölümünde büyüme odaklı AB ekonomisi içine kadınların dahil olması gerektiği vurgulanırken, yeni iş alanları yaratma, esnek çalışmanın gerekliliğinden söz edilmektedir (CEC, 1994) yılının Aralık ayında toplanan Essen Zirvesi nde mesleki eğitime önem verilmesi gerektiği, daha esnek bir çalışma modeli benimsenerek, istihdam odaklı bir ekonomik büyümenin yanı sıra gençler, uzun dönemli işsiziler ve kadınlar gibi belirli hedef grupların işgücü piyasasına girişlerinin desteklenmesi gerektiği kabul edilmiştir (European Council, 1994). Görüldüğü gibi 1990 lardan itibaren Birlik düzeyinde işsizliği ortadan kaldıracak, istihdama katılımı ve rekabet edilebilirliği artıracak büyüme ve istihdam odaklı ekonomi politikaları AB nin geleceği için önem kazanmıştır. Bu süreçte kadın istihdam oranın yükselmesinin gerekliliği sık sık vurgulanmaktadır. Hatta kadınların istihdama katılımlarını desteklemek için 1992 yılının Mart ayında Avrupa Birliği Konseyi çocuk bakımı konusunda bir tavsiye kararı yayınlamıştır (92/241/EEC). Bu tavsiye kararına göre iş ve aile yaşamının uyumlaştırılması için çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması, istihdamdaki anne ve babalar için ebeveyn izni, iş yerinde aile dostu politikaların uygulanması ve erkeklerin çocuk bakımına katılımını destekleyecek önlemlerin alınması gibi bir takım önerilerde bulunulmuştur (Council Recommendation, 1992) yılında imzalanan ve 1999 yılında yürürlüğe giren Amsterdam Antlaşması ise Birliğin sosyal politikası açısından önemli düzenlemeleri içermektedir (Treaty of Amsterdam, 1997). Antlaşma da özellikle istihdam başlığı altında bir bölüm bulunması ( maddeler) bu konunun Avrupa nın ortak sorunu olduğunu vurgulaması açısından önemlidir. AB ne üye devletler kendi istihdam politikalarını oluştururken Birliğin istihdam politikasının, ekonomik ve sosyal alanları birleştiren eşgüdümlü bir Avrupa Stratejisi içinde ele alınması planlanmıştır (Oktay Yılmaz, 2009: 65). Amsterdam Antlaşması nın 2.maddesinde yer alan kadın-erkek eşitliği ilkesi Birliğin temel ilkelerinden biri haline gelmiş hatta Antlaşma da bir adım daha öteye gidilerek tüm alanlarda kadın-erkek eşitliğini sağlama ilkesi benimsenmiştir. Bu düzenlemelerin

6 yanı sıra Amsterdam Antlaşması nın 13.maddesi ayrımcılıkla ilgilidir. Cinsiyet, ırk, etnik köken, din ve inanç, sakatlık, yaş ve cinsel eğilim bazında her türlü ayrımcılıkla mücadelede önlemlerin alınması gerektiği hükmü yer almaktadır.. Amsterdam Antlaşması nın kabul edildiği ve yürürlüğe girdiği dönemi kapsayan Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği Dördüncü Eylem Programının( ) diğer eylem programlarından farkı ise toplumsal cinsiyet eşitliğinin tüm politika, eylem ve kurumlarda yerleştirme yaklaşımı (gender mainstreaming) temel alınarak birtakım önerileri kapsıyor olmasıdır (CEC, 1995). Hiç kuşkusuz bu dönem 1995 yılında Pekin de yapılan Dördüncü Dünya Kadınlar Kongresi nin de izlerini taşımaktadır. Bu eylem programında da diğerlerinde olduğu gibi kadınların istihdama katılımı konusunda bazı öneriler getirilmektedir. Özellikle mesleki eğitim ve girişimcilik konusunda kadınların desteklenmesi ve iş ve aile yaşamının uyumlaştırılmasında yeni önlemlerin alınması gerektiği belirtilmektedir. Roma Antlaşması ndan 2000 li yıllara kadar gelinen süreçte AB nin sosyal politikasını ve toplumsal cinsiyet politikalarını ilgilendiren temel antlaşma, yasal düzenleme ve belgelerde görüldüğü gibi çalışan kadınların ücret eşitliği, özellikle hamile ve doğum yapan çalışan kadınların korunması ve kadın istihdamının artırılmasına yönelik politika ve düzenlemelerin Birliğe üye ülkeler tarafından uygulamaya geçirilmesi gerekmektedir. 2.Lizbon Stratejisi nden Avrupa 2020 Stratejisine Avrupa Birliği nin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Politikaları 1990 lı yılların ikinci yarısından itibaren istihdam konusunun AB nin sosyal politikasında önemli bir yere oturduğu Beyaz Kitaplarda, toplanan zirvelerde, yayınlanan belgelerde ve Amsterdam Antlaşması nda yer almaktadır. Amsterdam Antlaşması ndan sonra yapılan birçok Konsey toplantısında AB nin istihdam politikası özel olarak ele alınmış ve istihdam sorununa özel olarak yer verilen zirveler yapılmıştır (Lüksemburg-Kasım 1997, Cardiff-Haziran 1998, Köln- Haziran 1999, Lizbon-Mart 2000, Stockholm-Ekim 2000, Barcelona-Mart 2002) (Çelik, 2014: 192). Birliğin genel olarak sosyal politikası ve toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları istihdam boyutuyla değerlendirildiğinde, iş/istihdam zirvesi olarak kabul edilen Lüksemburg Zirvesini (1997) (European Council, Extraordinary European Council Meeting on Employment Luxembourg, 1997) ve Zirvede kabul edilen Avrupa İstihdam Stratejisi (1997) nin önemini dikkatle vurgulamak gerekir. Amsterdam Antlaşması ndan kısa bir süre sonra Lüksemburg da gerçekleşen olağanüstü İstihdam Zirvesinde AB nin istihdam sorununa yönelik çözüm arayışına girilen yeni bir dönem başlamıştır (Ceylan Ataman, 2010: 91). Lüksemburg Zirvesinde kabul edilen Avrupa İstihdam Stratejisi nin temel hedefi işsizliğin azaltılması ve istihdamın artırılmasına yönelik politika önerileri geliştirmektir. Aktif işgücü politikalarına dayanan kılavuz ilkelerin yer aldığı Avrupa İstihdam Stratejisi nde, istihdam edilebilirliğin artırılması; girişimciliğin geliştirilmesi; işletmelerin ve çalışanların uyum kapasitesinin güçlendirilmesi ilkelerinin yanı sıra fırsat eşitliği politikalarının güçlendirilmesi ilkesi de yer almaktadır. Bu ilke kadın istihdamının artırılması, iş ve aile yaşamının uyumlaştırılması, işe dönüşü kolaylaştırmak şeklinde birtakım önlemleri içermektedir (European Commission, 1997). Sıralanan bu önlemler özellikle o yıllarda AB genelinde yüksek olan işsizlik oranın azaltılmasında kadınların istihdama katılımının önemli olduğunu göstermektedir lı yılların sonunda AB genelinde işsizlik oranlarına bakıldığında, 1998 yılında %10.4, 1999 yılında ise 9.7 olduğu görülmektedir (Eurostat, Labour Force Survey). İşsizliğin yanı sıra diğer ülkelerin hızla büyüyen ekonomilerinin Avrupa Birliği üzerinde yarattığı baskılarla birlikte AB nde yaşlanan nüfusun artması sonucunda ortaya çıka- 197

7 cak ekonomik ve sosyal sorunlar da Birlik için büyük bir endişe konusu olmuştur (Akses, 2014: 20). Bu arada işsizlik sorununun sadece ekonomik büyüme ile çözülemeyeceği anlaşılmış ve dışlanmış grupların istihdama katılımı bir takım önlemlerle desteklenmeye başlanmıştır (Oktay Yılmaz, 2009: 68). Bu noktada Büyüme, İstihdam ve Rekabet başlıklı beyaz kitaptan itibaren kadın istihdamının artırılmasını da gündeme gelmiştir. Kadınların işgücü piyasasına katılımı engelleyen en önemli faktörlerden biri hiç kuşkusuz ev içindeki sorumluluklarıdır. Başta çocuk bakımı, hasta, yaşlı bakımı olmak üzere bakım konusu ve ev işleri kadınların kamusal alana katılımını engelleyen ancak görünmeyen emek olarak karşımıza çıkan, ücretli karşılığı olmayan ev içindeki işlerdir. Avrupa İstihdam Stratejisi nde fırsat eşitliğini sağlamada iş ve aile yaşamının uyumlaştırılması bir politika önerisi olarak yer almaktadır. Yani çocuk bakımı konusunda kurum bakımının desteklenmesi, ebeveyn izinleri, nakit transferleri desteği, esnek çalışma düzenlemeleri gibi önlemleri kapsayan iş ve aile yaşamını uyumlaştırma politikaları sonraki yıllarda da en çok tartışılan ve üzerinde konuşulan konulardan biri olmuştur yılında Lizbon da toplanan Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi nde alınan kararlar Birliğin ekonomik ve sosyal gündemini kapsayan on yıllık geleceğine yönelik hedefleri belirler niteliktedir. Daha sonra adına Lizbon Stratejisi adı verilen hedefler Zirve de şöyle belirlenmiştir: 2010 yılında Avrupa Birliği ni daha çok ve daha iyi iş yaratarak sürdürülebilir ekonomik büyümeyi ve daha büyük sosyal uyumu gerçekleştirebilen, dünyanın en rekabetçi ve dinamik bilgi ekonomisi yapmak (European Parliament, Presidency Conclusions Lisbon European Council, 2000). AB ni ekonomik açıdan bu kadar endişelenmesine yol açan en önemli etkenlerden biri de diğer ülkelerin büyüyen ekonomileridir yılında AB nin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) Büyüme Oranı %2,1 iken, ABD nin 2,5; Brezilya nın %7,4; Çin in %10,4; Hindistan ın %8,8; Japonya nın %4,7; Rusya nın ise %4 olmuştur (Akses, 2014: 20). Bu göstergeler AB ni bir an önce önlem almasını kaçınılmaz kılmıştır. Bunun yanı sıra doğum oranının azalması ve nüfusun yaşlanması Avrupa ekonomisini olumsuz etkilemeye başlamıştır. Birlik düzeyinde de sosyal yardım sisteminin finansmanının nasıl karşılanacağı endişeleri artmıştır. AB de yaşlı nüfus bağımlılık oranı yılları arasında %20,6 dan %25,9 a yükselmiştir. Yaşlanan nüfusun getireceği ekonomik ve sosyal yüklerin üstesinden nasıl gelineceği de önemli bir sorun oluşturmaktadır (Akses, 2014: 20). Tüm bu veriler aslında Lizbon Stratejisi nin AB nin ekonomik ve sosyal yapısını yeniden şekillendirmeyi amaçlayan bir proje olduğunu göstermektedir. Ekonomik amaçlarla Avrupa nın küresel bilgi toplumunun yüksek rekabet gücüne sahip, önde gelen bir aktörü haline gelmesi hedeflenirken; sosyal amaçlarla ise herkese en yüksek düzeyde sosyal güvence sağlayarak toplumsal içermeyi sağlamak amaçlanmaktadır (Oktay Yılmaz, 2009: 71). Lizbon stratejisi ile ekonomik ve sosyal alanlarda reformların yanı sıra çevre konusunda da reformların gerçekleşmesi hedefler arasındadır. Ayrıca AR-GE politikaları geliştirilerek rekabet gücünün artması da beklenmektedir. 198 Lizbon Stratejisi nde belirlenen hedeflere ulaşmada 2010 yılına kadar AB düzeyinde kadın istihdamının %60 a, genel olarak istihdamın %70 e çıkması hedeflenmektedir. Bu amaçla kadınların işgücü piyasasına katılımların teşvik edilmektedir. Avrupa İstihdam Strateji ve arkasından gelen Lizbon Stratejisinin istihdam hedeflerine ulaşmak için AB düzeyinde Açık İşbirliği Yöntemi adı verilen bağlayıcı hukuk kurallarından çok üye ülkelerin Ulusal Eylem Planlarından yola çıkarak özellikle istihdam alanında raporların hazırlanmasına katkı sağlayacak uygulamadaki örnekler arasından en iyiyi bulma yöntemine dayanmaktadır. Bu noktada önemli olan sosyal politikaların uyumu yerine ulusal düzeyde farklı sosyal politika uygulamalarından yararlanmaktır (Regent, 2003: 191).

8 Lizbon Stratejisiyle birlikte 2010 yılına kadar hedefler belirlendikten sonraki süreçte toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik düzenlemeler kadın istihdamının artmasına odaklanmıştır. Kadın istihdamını artırmada en önemli politika olarak daha öncede belirtildiği gibi iş ve aile yaşamını uyumlaştırma politikası ön plana çıkmıştır. Bunu yıllık yayınlanan Avrupa Komisyonunun Fırsat Eşitliği Raporlarında da görmek mümkündür. Örneğin Fırsat Eşitliği 2000 raporunda da kadın istihdamının artırılması için aktif işgücü politikalarının geliştirilmesi ve aile dostu çalışma modelinin desteklenmesi istenmektedir (CEC, 2001). Bu dönemde AB de temel haklar ve özgürlükler açısından önemli olan bir diğer belge de 2000 yılında Nice Zirvesi nde kabul edilen Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı dır. Temel Haklar Şartı nın giriş bölümünde eşitlik ilkesi yer almaktadır. Şartın 21.maddesinde cinsiyet temelli ayrımcılık yasaklanırken, kadın-erkek eşitliğine yönelik 23.madde de önemli düzenlemeleri içermektedir. Bu maddeye göre istihdam, çalışma ve ücret konusu dahil olmak üzere tüm alanlarda, erkekler ve kadınlar arasında eşitlik sağlanacaktır. Ayrıca kadınlar için pozitif ayrımcılık içeren uygulamaların eşitlik ilkesine aykırı olmadığı belirtilmektedir. Şartın 33.maddesinde aile ve mesleki yaşam başlığı altında; aile, hukuki, ekonomik ve toplumsal korumadan yararlanacaktır ibaresi vardır. Yine aynı başlık altında iş ve aile yaşamını uyumlaştırmak için herkes annelikle ilgili bir nedenden dolayı işten çıkarılmaya karşı koruma hakkına, ücretli doğum ve evlat edinme durumunda da ücretli doğum izni ve ebeveyn izni alma hakkına sahiptir hükmü yer almaktadır (Charter of Fundamental Rights of the European Union, 2000). Temel Haklar Şartı nda yazan düzenlemeler eşitlik ilkesi açısından önemlidir. Ancak maddelerde de görüldüğü gibi daha çok istihdama katılan kadınların haklarının korunmasına yer verilmiştir yılına ait İstihdam Kılavuzunda (CEC, 2002) da iş ve aile yaşamının uyumlaştırılmasını destekleyen maddeler bulunmaktadır. Satın alınabilir, ulaşılabilir, kaliteli bakım hizmetlerini içeren aile dostu politikaların uygulanması gerektiği vurgulanırken, özellikle ailede bakım hizmeti vermek için işten ayrılan kadınların istihdama yeniden katılmaları için önlerindeki engellerin kaldırılmasına dikkat çekilmektedir. Bu döneme rastlayan Beşinci Eylem Programı ( ) Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Çerçeve Stratejisi (CEC, 2000) adıyla anaakımlaştırma yaklaşımı (gender mainstreaming) temel alınarak hazırlanmıştır ve bu yaklaşımın Birliğin ve üye ülkelerin tüm politika ve programlarına yerleştirilmesi konusunda önerilerde bulunma amacı taşımaktadır. Ancak diğer kadın-erkek eşitliğine yönelik eylem programlarında olduğu gibi yaptırım gücü yoktur. Komisyon bu Çerçeve Stratejisi nde birbiriyle ilişkili beş alan belirlemiştir: Ekonomik hayatta toplumsal cinsiyet eşitliği; eşit katılım ve temsil; sosyal haklardan kadınların tam olarak yararlanması; kamusal yaşamda toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması; toplumsal cinsiyet rolleri ve kalıp yargıların değişimini sağlamak. Bu çerçeve stratejisi sadece sosyal politika alanı ve istihdamla sınırlı kalmaması açısından önemlidir. Ekonomik katılım ile Lizbon Stratejisi nde benimsenen istihdam politikalarında fırsat eşitliğini sağlamaya yönelik hedefleri destekler niteliktedir. Bu arada anaakımlaştırma yaklaşımının yanı sıra kadınların kamusal alanda yer almalarına yönelik destekleyici özel önlemlerin uygulanmasını da teşvik etmektedir yılında yapılan değerlendirme toplantısında dönemi için yeni bir Avrupa İstihdam Stratejisi kabul edilmiştir. Bu istihdam stratejisinde 10 tane öncelikli alan belirlenmiştir. Bunlar arasında işsizler için aktif işgücü politikalarının uygulanması, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması, dezavantajlı kişilerin işgücü piyasasına uyumunun teşvik edilmesi ve ayrımcılıkla mücadele yer almaktadır (Karluk, 2005: 379). Yeni istihdam stratejisinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması öncelikli alanlar içindedir. Yine 2005 yılında bir ara değerlendirme

9 yapılmış ve Lizbon hedefleri tekrar gözden geçirilmiştir. Bu hedeflere ulaşmak için hazırlanan İstihdam Kılavuzu (CEC, 2003), Konsey in dönemine ilişkin Büyüme ve İstihdam için Bütünleştirilmiş Kılavuzları onaylaması ile birlikte yürürlüğe girmiştir. Geniş Ekonomi Politikası Kılavuzu ile İstihdam Kılavuzlarının bir araya getirildiği Bütünleştirilmiş Kılavuzlarda 2004 yılının ikinci yarısında olumsuz sinyaller veren Avrupa ekonomisinde 2005 yılında iyileşmeler beklendiği, ancak Avrupa nın halen çeşitli açılardan dünyanın en rekabetçi ekonomisi haline gelme hedefinden oldukça uzak bulunduğu vurgulanmıştır. Bütünleştirilmiş İstihdam Kılavuzlarında ( ) doğrudan toplumsal cinsiyet eşitliğine vurgu yapan bir madde olmamakla birlikte çalışmaya yasam döngüsü yaklaşımının getirilmesi kılavuz ilkesinin altında istihdamda, işsizlikte ve ücrette toplumsal cinsiyet farkının azaltılması gerektiğine dikkat çekilmektedir. Yine aynı ilkede iş ve aile yaşamının en iyi şekilde uyumlaştırılması için düşük maliyetli çocuk bakım hizmetleri ve ailede diğer bakıma muhtaç olanlara yönelik hizmetlerinin sağlanması gerektiği belirtilmektedir (Oktay Yılmaz, 2009: 137). Avrupa Konseyi nin 2002 yılı Barcelona Zirvesi nde (European Council, Presidency Conclusions, Barcelona European Council, 2002) çocuk bakım hizmetinin 2010 yılına kadar 3 yaş üzeri çocuklarda en az %90, 3 yaş altı çocuklarda ise en az %33 e çıkarılması yönünde hedef belirlenmiştir. Bu hedefle birlikte 2010 yılına kadar kadın-erkek istihdam farkının (gender employment gap) azaltılması da hedefler arasındadır. Bu hedef özellikle işsizliği ve ücret farkını kapsamaktadır. Böylece Birlik düzeyinde özellikle çocuk bakımı konusunda net hedefler belirlenmiştir 2000 li yıllardan itibaren hazırlanan hem istihdam ağırlıklı belgelerde hem de kadın-erkek eşitliğine yönelik eylem programlarında kadınların işgücü piyasasına katılımlarının desteklenmesi temel ilke olarak yer almaktadır dönemini kapsayan Kadın-Erkek Eşitliği İçin Yol Haritasında on tane öncelikli alan yer almaktadır (CEC, 2006). Bunlar arasında kadın istihdamı açısından ilk iki madde önemlidir. Bunlar, kadınlar ve erkekler için eşit ekonomik bağımsızlık; iş ve aile yaşamının uyumlaştırılmasıdır (esnek çalışma, bakım hizmetleri, ebeveyn izni düzenlemelerine vurgu vardır). Bu yol haritasında kadınlar ve erkekler için eşit ekonomik bağımsızlık konusunda Lizbon un istihdam hedeflerine ulaşmak için kadın- erkek arasında ücret farkının ortadan kaldırılması, kadın girişimciliğinin desteklenmesi önemlidir. 200 Lizbon hedeflerine ulaşmak için Birliğin karşısına çıkan en önemli engellerden biri de 2008 krizi olmuştur. ABD de ortaya çıkan mali kriz genişleyerek AB de yayılmıştır. Euro bölgesinde olan bazı ülkeler borç kriziyle karşı karşıya kalmışlardır (Akses, 2014: 25). Lizbon Stratejisi nin öncelikle ekonomik hedefleri bu durumdan olumsuz etkilenmiş, sonuç olarak istihdam hedeflerinde de istenilen oranlara ulaşılamamıştır yaş arası nüfusun genel istihdam oranı %64.1, erkek istihdam oranı %70.1, kadın istihdam oranı ise %58.2 olmuştur. Birlik düzeyinde işsizlik oranı ise %10 a yaklaşmıştır (Eurostat, Labour Force Survey). Bu durum gelecek on yıl için yeni hedeflerin belirlenmesini kaçınılmaz kılmıştır. 3.Avrupa 2020 Stratejisi nin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Boyutu AB de Lizbon Stratejisi nin 2010 hedefleri arasında yer alan genel istihdam oranını %70 lere çıkarma hedefine ulaşılamamıştır yılı verilerine göre istihdam oranı Avrupa Birliği nde yüzde 64,1 iken, bu oran ABD de yüzde 70,5 ve Japonya da yüzde 74,7 dir (Akses, 2014: 31). Yine kadın istihdam oranının Birlik genelinde %60 lara ulaşma hedefine çok yaklaşılmış ancak hedef tutturulamamıştır (15-64 yaş kadın istihdamı %58,2; yaş kadın istihdamı %62,1 dir) (Eurostat Labour Force Survey).

10 AB nin 3 Mart 2010 tarihli Avrupa 2020 Stratejisi, 2010 yılından 2020 yılına kadar olan dönemi kapsayacak şekilde Birliğin özellikle ekonomik dönüşüm stratejisini belirlemesi açısından önemlidir. Avrupa 2020 Stratejisi: Akıllı, Sürdürülebilir ve Kapsayıcı Büyüme İçin Avrupa Stratejisi büyüme odaklıdır. Dünyada yaşanan küreselleşme olgusu, Avrupa da nüfusun yaşlanıyor olması, iklim değişikliği gibi gelişmeler AB nin ekonomisini de etkilemektedir (European Commission, 2010a). Avrupa 2020 Stratejisinin amacı yaşanan ekonomik ve mali kriz sonrasında Avrupa yı eskisinden daha güçlü duruma getirmektir. Çünkü yaşanan kriz işsizlik oranını yükseltmiş ve ekonomik sorunları artırmıştır. Ekonomik krizle birlikte AB nin son 10 yılda kaydettiği ekonomik ve istihdam alanındaki gelişmelerin tersine döndüğü, AB düzeyinde GSYİH nın (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) %4 lere düştüğü (2009), faal işgücünün %10 nunu oluşturan 23 milyon kişinin işsiz kaldığı, ayrıca AB nin sanayi üretiminin 1990 lı yılların seviyesine gerilediği ve bütçe açığının %7 seviyesine yükseldiği görülmektedir (European Commission, 2010a: 5). Yaşanan bu gelişmeler ve sonraki yıllarda yaşanacak sorunlara engel olmak için AB nin ekonomik büyüme, istihdam ve çevre ile ilgili önlemler alması gerekliliği ortaya çıkmıştır. AB nin 2020 Stratejisi, Lizbon Stratejisi nin devamı gibi olmakla birlikte ondan farkı, yaşanan güncel krizi bir fırsata çevirme yaklaşımı ve kriz temelinde dışarıda daha çok birlik, içeride daha çok koordinasyon söylemi ile üye ülkelerin AB önceliklerine duyarlı olmasını beklemesidir (ABGS; 2010: 2-6). Bir taraftan Lizbon Stratejisi nin eksiklerini gidermek de amaçlanmaktadır. Bu nedenle yeni strateji ile benzer birtakım hedefler belirlenmiştir. Avrupa 2020 Stratejisi ile Avrupa nın bilgiye ve yenilikçiliğe dayalı, kaynakları verimli kullanan, çevreci ve daha rekabetçi, aynı zamanda yüksek istihdam sağlayarak sosyal ve bölgesel uyumu destekleyen bir ekonomiye dönüşmesi hedeflenmektedir (Akses, 2014: 32). 201 Avrupa 2020 Stratejisi nin dayandığı, birbirini destekleyen ve büyümeye dayalı üç öncelik şöyle belirlenmiştir (European Commission, 2010a, 3): Akıllı Büyüme: Bilgi ve yeniliğe(inovasyona) dayalı bir ekonomi. Sürdürülebilir Büyüme: Daha verimli kaynak kullanan, yeşil ve rekabet edebilir bir ekonomi. Kapsayıcı Büyüme: Ekonomik, sosyal ve bölgesel açıdan bütünleşmeyi sağlayan yüksek istihdam ekonomisi. Avrupa 2020 Stratejisi nin dayandığı üç öncelik alanına göre belirlenen hedefler ise şöyledir (European Commision, 2010a: 8-9; ABGS 2010, 3-4): yaş arasındaki nüfusun istihdam oranının 2020 yılında %75 e çıkarılması, 2-GYİH nin %3 ünün AR-Ge ye ayrılması, 3-Sera gazı salınımının 1990 yılına oranla en az %20, şartların elverişli olması durumunda %30 oranında azaltılması, AB nin enerji tüketiminde yenilenebilir enerji payının %20 ye yükseltilmesi, ayrıca %20 oranında da enerji verimliliği sağlanması, 4-Okulu erken ayrılma oranının %15 ten %10 a düşürülmesi; yaş arasındaki yükseköğretim mezunu nüfus oranının %31 den 2020 yılında en az %40 a çıkarılması, 5-20 milyon insanın yoksulluktan kurtarılarak, ulusal yoksulluk sınırında yaşayan AB vatandaşlarının sayısının %25 azaltılması. AB 2020 Stratejisi nde öncelikli alanlar ve hedefler net olarak ortaya konmuştur. Bu makalenin konusunu oluşturan Avrupa Birliği nin toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları açısından, kapsa-

11 yıcı büyüme öncelikli alanına yönelik hedefler bu çalışmayı yakından ilgilendirmektedir. Kapsayıcı büyüme önceliğinin kapsama alanına giren konular arasında yüksek düzeyli istihdam sağlamak (%75) için kişileri güçlendirmek, yeteneklere yatırım yapmak, yoksullukla mücadele, işgücü piyasalarının modernleştirilmesi, mesleki eğitim ve sosyal koruma sistemlerinde reform çalışmaları yer almaktadır. Ekonomik büyümenin sağlayacağı getirilerden toplumun her kesiminin faydalanacağı, uyumlu bir toplum ön şarttır. Kapsayıcı büyüme alanında Yeni Beceriler ve İşler İçin Gündem eylem planı ile istihdam olanaklarının artırılarak kadınların ve yaşlıların istihdama dahil edilmesi, yeni beceriler kazandırılan kişilerin yeni piyasa şartlarına uyum sağlaması için desteklenmesi amaçlanmaktadır. Birliğe üye ülkeler düzeyinde güvenceli esnekliği sağlayacak düzenlemelerin yapılması, işgücü piyasasına geçişin kolaylaştırılması, iş ve aile yaşamını uyumlaştırma politikalarının yeni uygulamalarla birlikte geliştirilmesi, aktif yaşlanma politikalarının teşvik edilmesi, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamaya yönelik politika ve uygulamaların geliştirilmesi, eğitim, mesleki eğitim ve iş dünyası arasında ortaklık oluşturulması gibi birtakım öneriler yer almaktadır. Yoksullukla mücadele alanında ise Yoksulluğa Karşı Avrupa Platformu girişimi ile yoksulluk içinde yaşayan ve sosyal dışlanma ile karşı karşıya kalan kişilerin iyi koşullarda yaşamaları ve aktif olarak toplumda yer almaları öngörülmektedir. Tek ebeveynli aileler, yaşlı kadınlar, engelliler gibi sosyal dışlanmaya maruz kalma ihtimali yüksek olanlar için üye devlerin önlem alması istenmektedir (European Commission, 2010a: 16-18; ABGS, 2010: 5-6). Toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik politikaların yine istihdam odaklı ve iş ve aile yaşamını uyumlaştırmaya yönelik politika ve uygulamaların hayata geçirilmesi yönünde olduğu görülmektedir. AB nin 2020 yılında akıllı, sürdürülebilir, kapsayıcı büyüme hedeflerine ulaşabilmek için kadınların potansiyellerinin ve yeteneklerinin daha verimli kullanılması gerektiği görülmektedir. 202 Avrupa 2020 Stratejisi yayınlandıktan sonra Birliğin 2020 yılına kadar toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarının nasıl olacağı da şekillenmiştir. Bu politikaları belirleyen en önemli belgelerden birisi de 5 Mart 2010 yılında Avrupa Komisyonu tarafından kabul edilen Kadınlar Şartı (Women s Charter)dır. Şart, Birliğin toplumsal cinsiyet eşitliğinin tüm politika ve programlara yerleştirilmesi yaklaşımını destekler niteliktedir. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin AB Antlaşması nda ve Temel Haklar Şartı nda öneminin vurgulandığına dikkat çekilerek, ekonomik ve sosyal bütünleşmenin, sürdürülebilir büyümenin, rekabet gücünün sağlanması ve demografik sorunların çözümlenmesi için kadın erkek arasında fiili eşitliğin (uygulamada eşitlik) sağlanması gerektiği belirtilmiştir. Eşit ekonomik bağımsızlık, eşit ve eş değerde işe eşit ücret, karar alma süreçlerinde eşitliği yakalama, toplumsal cinsiyet temelli şiddette son verilmesi, AB dışında da toplumsal cinsiyet eşitliğinin teşvik edilmesi Kadınlar Şartı nda yer alan öncelikli alanlardır (European Commission, 2010b). Kadınların ekonomik bağımsızlığı kazanmasındaki en önemli engeller olarak; toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılık, eğitimde ve işgücü piyasasındaki toplumsal kalıp yargılar, ev içindeki işlerde kadın-erkek arasında iş bölümünün dengesiz olması, istemeden yarı zamanlı çalışmak durumunda kalmak gösterilmiştir. Komisyon kadınların yeteneklerinin ortaya çıkarılmasının desteklenmesi gerektiğini ve işgücü piyasasında kadınlar için daha nitelikli işlerin sağlanmasına yönelik taahhütlerini belirtmiştir. Yine Şartta, Avrupa 2020 Stratejisi ndeki hedeflerden olan yaş arasındaki nüfusun %75 nin istihdama katılması hedefin toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamada önemli olduğu vurgulanmıştır. İş ve aile yaşamında dengenin sağlanması için kadın ve erkeklere eşit fırsatlar yaratılması gerektiği Şart ta yer almaktadır. Bu arada dikkat çekilen bir diğer konu da kadın-erkek arasındaki ücret farkıdır (gender pay gap). Bu oranın AB ne üye ülkeler düzeyinde %18 olarak gerçekleştiği ve bunun yüksek bir oran

12 olduğu belirtilmiş, bu durumun iş yaşamında ve emeklilikte kadınlar açısından eşitsiz bir durum yarattığı vurgulanmıştır (European Commission, 2010b: 3-4). Kadınların istihdama katılımları hiç kuşkusuz önemlidir. Ancak hangi koşullarda ve nasıl katıldıkları da bir o kadar önem taşımaktadır. Ücret farkı hem aynı işte çalışan kadın ve erkekler arasında yaşanmaktadır hem de kadınları yarı zamanlı işlerde daha fazla çalışıyor olmaları toplamda kadınların kazançlarını düşürmektedir. Avrupa 2020 Stratejisi nin yayınlanmasından sonra orada yer alan hedefleri dikkate alarak 21 Eylül 2010 tarihinde yıllarını kapsayan Kadın Erkek Eşitliği İçin Strateji belgesi kabul edilmiştir (European Commission, 2010c). Kadınlar Şartı nda yer alan beş öncelikli alan (Eşit ekonomik bağımsızlık, eşit ve eş değerde işe eşit ücret, karar alma süreçlerinde eşitliği yakalama, toplumsal cinsiyet temelli şiddete son verilmesi, AB dışında da toplumsal cinsiyet eşitliğinin teşvik edilmesi) kapsamında yapılması gerekenler bu belgede yer almaktadır yılına kadar olan beş yıllık süreyi kapsayan strateji belgesinde, Avrupa 2020 istihdam hedefine(%75) uygun olarak kadınların potansiyellerinin ve yeteneklerinin daha verimli kullanılması istenmektedir. Özellikle yaşlı kadınların, tek ebeveyn olan kadınların, göçmen kadınların, engelli kadınların, etnik azınlığa mensup kadınların işgücü piyasasına girişlerine özel bir önem verilmesi gerektiği belirtilmektedir. Ayrıca kadın girişimciliğinin desteklenmesi gerektiğine, %33 olan bu oranın düşük olduğuna dikkat çekilmektedir. İş ve aile yaşamı arasında gerekli dengenin oluşturulması için üye devletlerden önlem almaları istenirken çocuk bakım hizmeti, ebeveyn izni, kadın girişimciliği konularında gerekli düzenlemelerin yapılması önemli konular olarak gösterilmektedir (European Commission, 2010c: 12-14). Strateji belgesinde belirtildiği gibi kadın-erkek arasında ücret farkı önemli bir sorundur ve kadınlar açısından eşitsiz bir durum yaratmaktadır dönemini kapsayan ve 3 Aralık 2015 tarihinde Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Stratejik Taahhütleri 2020 ye yaklaşırken AB nin toplumsal cinsiyet eşitliği için izleyeceği yolu göstermesi açısından önemli bir belgedir. Kadınlar Şartı ve yıllarını kapsayan Kadın-Erkek Eşitliği Stratejisi nde yer alan beş öncelikli alana burada da yer verilmiştir (European Commission, 2015). Stratejik Taahhütlerde 2020 hedeflerine ulaşmak için kadın istihdamının desteklenmesi gerektiği tekrar vurgulanmaktadır. Kadınların işgücü piyasasına girişlerinin kolaylaştırılması için ev içindeki işlerin daha eşit paylaşılması gerektiğine, özellikle çocuk bakımı konusunda üye devletlerin Barselona hedeflerine ulaşmasının önemine dikkat çekilmektedir. Taahhütlere göre iş ve aile yaşamının uyumlaştırılması için esnek çalışmaya ve ebeveyn iznine yönelik düzenlemelerin üye ve aday ülkeler tarafından tekrar gözden geçirmeleri beklenmektedir. Özellikle ücret eşitsizliğini ortadan kaldıracak önlemlerin alınması, kadın girişimciliğin desteklenmesi, kadın yoksulluğu ile mücadele edilmesi sık sık vurgulanmaktadır (European Commission, 2105: 10-12) yılından 2020 yılına kadar AB nin toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarının genel çerçevesini ve hedeflerini ortaya koyan her iki belgede de özellikle istihdama katılım, yoksullukla mücadelede Avrupa 2020 hedeflerine göre politikaların belirlendiği görülmektedir yılında yayınlanan AB de Kadın-Erkek Eşitliği Raporunda da kadınların işgücü piyasasına katılımı konusunda 2020 hedeflerine bazı ülkelerin ulaşmış olmasına rağmen, Birlik düzeyinde henüz ulaşılamadığı ve üye ülkelerden bu konuda gereken düzenlemeleri yapmaları gerektiği vurgulanmaktadır (European Commission, 2017). Avrupa 2020 Stratejisi nin kapsayıcı büyüme öncelikli alanının temel hedefi olan Birlik düzeyinde istihdamının artması üye ülkelerin bu konuda ilerlemelerine bağlı-

13 dır. Ancak kadınların istihdama nasıl, hangi çalışma şekilleri ve koşullarıyla katılacakları gözden kaçırılmamalıdır. 4.AB ne Üye Ülkeler ve Aday Ülke Türkiye de Lizbon ve Avrupa 2020 Stratejilerinin Yansımaları AB nin 1997 Avrupa İstihdam Stratejisi nde, 2000 yılı Lizbon Stratejisi nde ve son olarak Avrupa 2020 Stratejisi nde kadın istihdamını artırmak için iş ve aile yaşamını uyumlaştırmaya yönelik düzenlemeler önemle vurgulanmaktadır. Bu düzenlemeler genel olarak esnek çalışma, izin düzenlemeleri ve bakım hizmetlerini kapsayan yasal ve kurumsal düzenlemelerdir (Oktay Yılmaz 2009, İğde 2011). Makalenin bu bölümünde Lizbon Stratejisi nin 2010 yılı hedeflerinden Avrupa 2020 Stratejine kadın istihdamındaki değişime, çocuk bakım hizmetlerine ve izin düzenlemelerine AB ne üye ülkelerden seçilen örnekler ve aday ülke Türkiye açısından istatistiksel verilerle bakılacaktır. İlk olarak Tablo 1 de verilen kadın-erkek istihdam oranları AB ne üye ülkeler bazında dikkate alınarak hem kadın hem de erkek istihdamı için 2020 hedefi olan %75 istihdam hedefini geçmiş ya da çok yaklaşmış ülkelerden seçilen örneklerle incelenecektir (bu ülkelerin rakamları italik olarak gösterilmiştir). Bu bağlamda Avusturya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Letonya, Hollanda, İsveç, İngiltere (Birleşik Krallık) örnek ülkeler olarak seçilmiştir. Tablo 1 de görüldüğü üzere genel olarak AB düzeyinde kadın ve erkek istihdam oranlarına bakıldığında %75 olan 2020 hedeflerine 2016 verilerine göre erkek istihdamında %76,9 oranı ile ulaşılmıştır. Kadın istihdamı ise %65,3 şeklinde gerçekleşmiştir. Henüz hedefe ulaşılamamıştır. Ülkeler düzeyinde hedefe ulaşan ve geçen ülkeler olmakla birlikte, Güney Avrupa ülkeleri ve Doğu Bloğu ülkelerinde kadın istihdamının düşük olması AB düzeyinde kadın istihdamı oranını düşürmektedir. 204 Tablo 1: Cinsiyete Göre İstihdam Oranları (20-64) Yaş Erkek (%) (A) Kadın (%) (B) İstihda farkı (C) Ücret farkı AB(28) 75,1 74,6 75,0 76,9 62,1 62,4 63,5 65,3 11,6 16,3 Avusturya 79,0 79,3 78,3 78,7 68,8 69,6 70,1 70,9 7,8 21,7 Belçika 73,5 72,7 71,6 72,3 61,6 61,7 62,9 63,0 8,6 6,5 Bulgaristan 68,6 65,8 68,1 71,3 60,8 60,2 62,0 64,0 7,3 15,4 Hırvatistan 67,9 63,7 64,2 66,2 56,4 52,6 54,2 56,6 9,6 Güney Kıbrıs 76,0 65,0 62,6 65,8 68,8 64,8 63,9 64,1 1,7 14 Çek Cumhuriyeti 79,6 80,2 82,2 84,6 60,9 62,5 64,7 68,6 16,0 22,5 Danimarka 78,6 78,6 79,5 80,7 73,0 72,2 72,2 74,0 6,7 15,1 Estonya 67,8 75,1 78,3 80,8 65,9 69,4 70,6 72, ,9 Finlandiya 74,5 75,5 74,0 75,0 71,5 72,5 72,1 71,7 3,3 17,3 Fransa 74,0 73,9 73,6 74,2 64,9 65,1 66,1 66,8 7,4 15,8 Almanya 80,4 82,1 82,2 82,7 69,7 71,6 73,1 74,5 8,2 22 Yunanistan 76,0 65,0 62,6 65,8 51,8 45,2 44,3 46,8 19,0 Macaristan 65,5 67,3 73,5 78,6 54,6 56,2 60,2 64,6 14,0 14 (D)%

14 İrlanda 69,1 68,1 73,0 76,5 60,2 59,4 61,2 64,2 12,3 İtalya 72,7 71,5 69,7 71,7 49,5 50,5 50,3 51,6 20,1 5,5 Letonya 64,0 70,0 73,1 74,7 64,5 66,4 68,5 71,8 2,9 17 Litvanya 63,5 69,1 73,1 76,2 65,0 67,9 70,6 74,3 1,9 14,5 Lüksemburg 79,2 78,5 78,4 76,1 62,0 64,1 65,5 65,1 11,0 5,5 Malta 78,2 79,2 80,4 83,1 41,6 46,6 52,0 55,5 27,6 Hollanda 82,8 82,3 81,1 82,6 70,8 71,0 69,7 71,6 11,0 16,1 Polonya 71,3 72,0 73,6 76,4 57,3 57,5 59,4 62,2 14,2 7,7 Portekiz 75,4 69,8 71,3 74,2 65,6 63,0 64,2 67,4 6,8 17,8 Romanya 73,1 72,8 74,0 75,0 56,5 56,7 57,3 57,4 17,6 5,8 Slovakya 71,9 72,8 73,2 76,9 57,4 57,3 58,6 62,7 14,2 19,6 Slovenya 74,0 71,8 71,6 73,3 66,5 64,6 63,6 66,7 6,6 8,1 İspanya 69,2 64,6 65,0 69,6 56,3 54,6 54,8 58,1 11,5 14,9 İsveç 81,1 81,9 82,2 83,0 75,0 76,8 77,6 79,2 3,8 14 Birleşik Krallık 79,3 80,0 81,9 83,1 67,9 68,4 70,6 72,1 11,0 20,8 Türkiye 72,7 75,0 75,0 75,5 28,0 30,9 31,6 33,2 42,3 A-Erkek istihdamı (20-64)yaş (%); B-Kadın istihdamı (20-64) yaş (%); C- Kadın-Erkek istihdam farkı D-Kadın-Erkek ücret farkı (%) Kaynak: Eurostat, Labour Force Survey, Kadın-Erkek Arasındaki İstihdam Farkı (Gender Employment Gap); Eurostat, Equality (age and gender), Ücret farkı (Earnings and Social Iinclusion); Eurostat Equality (age and gender) Örnek olarak seçilen ülkelerdeki istihdam verilerine bakıldığında, kadınlar ve erkekler arasında ücret farkının hem AB düzeyinde (%16,3) hem de ülkeler düzeyinde yüksek olduğu görülmektedir. Bu ülkelerde kadın-erkek istihdam farkının 11,6 puanlık AB ortalamasının altında olması ve İngiltere(11) ile Hollanda(11) dışında istihdam farkın 10 puanın altında olması ücret farkının yüksek olmasının altında yatan nedenleri incelemeyi gerekli kılmaktadır. Çünkü ücret eşitsizliği Avrupa 2020 Stratejisi nin kapsayıcı büyüme hedeflerinde de belirtildiği gibi kadın yoksulluğunu artıran nedenlerden biridir. Bu noktada kadınların istihdama nasıl, hangi koşullarda katıldıkları önem kazanmaktadır. Bu nedenle seçilen ülkelerde kadınların ve erkeklerin yarı zamanlı çalışma oranlarına da bakılmıştır. Makalede de belirtildiği gibi 1990 lı yıllardan itibaren esnek çalışma biçimlerini kapsayan istihdam politikaları Birlik düzeyinde desteklenmektedir. En çok bilinen haliyle yarı zamanlı istihdam verilerine bakmak ücret farkını açıklamada yardımcı olacaktır. Tablo 2 de yer alan yarı zamanlı çalışma oranları AB düzeyinde 2016 yılına göre erkeklerde %8,2, kadınlarda ise %31,4 şeklindedir. Kadınlarda oran oldukça yüksektir. Ülke düzeyindeki veriler incelendiğinde 2016 yılı oranlarına göre Estonya(%12,8) ve Letonya(%10,6) dışında kadınların yüksek oranda yarı zamanlı çalıştıkları görülmektedir. İki Baltık ülkesi olan Estonya ve Letonya AB ne 2004 yılında üye olmuşlardır. Bu tarih Birliğin Orta ve Doğu Avrupa ya doğru genişlemesi açısından önemlidir. Adı geçen iki ülkede kadın-erkek arasında yarı zamanlı istihdam farkı da düşüktür. Bunun nedenleri arasında eski Sovyet Bloğunda yer alan bu ülkelerin ekonomik nedenler de dahil olmak üzere yüksek olan tam zamanlı kadın istihdam oranıdır lar sonrası bu ülkelerde kadın istihdam oranları düşmekle birlikte örneğin Estonya, tarihsel olarak da Baltık ülkeleri içinde kadın istihdam oranının en yüksek olduğu, kadınların özellikle akademik alanda yoğun olarak yer aldıkları bir ülke olmuştur (Koldinska, 2008:

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ve KADIN Avrupa Birliği Bakanlığı Sunum İçeriği AB nin kadın-erkek eşitliği ile ilgili temel ilkeleri AB nin kadın istihdamı hedefi AB de toplumsal cinsiyete duyarlı

Detaylı

AB 2020 Stratejisi ve Türk Eğitim Politikasına Yansımaları

AB 2020 Stratejisi ve Türk Eğitim Politikasına Yansımaları AB 2020 Stratejisi ve Türk Eğitim Politikasına Yansımaları Y. Doç. Dr. Tamer Atabarut Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi Müdürü atabarut@boun.edu.tr Avrupa 2020 Stratejisi: Akıllı, Sürdürülebilir

Detaylı

Avrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu?

Avrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu? Avrupa Birliği Lizbon Hedefleri ne UlaĢabiliyor mu? Yrd. Doç. Dr. Elif UÇKAN DAĞDEMĠR Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü Öğretim Üyesi 1. GĠRĠġ Avrupa Birliği (AB)

Detaylı

EĞİTİM VE ÖĞRETİM 2020 BİLGİ NOTU

EĞİTİM VE ÖĞRETİM 2020 BİLGİ NOTU EĞİTİM VE ÖĞRETİM 2020 BİLGİ NOTU Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Başkanlığı (ŞUBAT 2014) Ankara 0 Avrupa 2020 Stratejisi ve Eğitim de İşbirliğinin Artan Önemi Bilimsel ve teknolojik ilerlemeler

Detaylı

Türkiye de Kadın İstihdam Sorununa Çözümler LİZBON SÜRECİ ve KADIN GİRİŞİMCİLİĞİ

Türkiye de Kadın İstihdam Sorununa Çözümler LİZBON SÜRECİ ve KADIN GİRİŞİMCİLİĞİ Türkiye de Kadın İstihdam Sorununa Çözümler LİZBON SÜRECİ ve KADIN GİRİŞİMCİLİĞİ TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Kongresi Ankara, 25 Ağustos 2008 Y.Doç.Dr. İpek İlkkaracan İstanbul Teknik Üniversitesi Kadının

Detaylı

T.C. BA BAKANLIK AVRUPA B RL GENEL SEKRETERL Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Ba kanl. Avrupa Birli i Toplumsal Cinsiyet E itli i Stratejisi

T.C. BA BAKANLIK AVRUPA B RL GENEL SEKRETERL Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Ba kanl. Avrupa Birli i Toplumsal Cinsiyet E itli i Stratejisi T.C. BA BAKANLIK AVRUPA B RL GENEL SEKRETERL Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Ba kanl Avrupa Birli i Toplumsal Cinsiyet E itli i Stratejisi Özet Bilgi Notu Haz rlayan AB leri Uzman Yrd. Gök en

Detaylı

TÜRK İŞGÜCÜ PİYASASI MESLEKİ EĞİTİM İSTİHDAM İLİŞKİSİ VE ORTAKLIK YAKLAŞIMI

TÜRK İŞGÜCÜ PİYASASI MESLEKİ EĞİTİM İSTİHDAM İLİŞKİSİ VE ORTAKLIK YAKLAŞIMI TÜRK İŞGÜCÜ PİYASASI MESLEKİ EĞİTİM İSTİHDAM İLİŞKİSİ VE ORTAKLIK YAKLAŞIMI 15 Ekim 2012 Mehmet Ali ÖZKAN İŞKUR Genel Müdür Yardımcısı 1 SUNUM PLANI I- İşgücü Piyasası Göstergeleri II- Mesleki Eğitim ve

Detaylı

ÇALIŞMA HAYATINDA DEZAVANTAJLI GRUPLAR. Şeref KAZANCI Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı MART,2017

ÇALIŞMA HAYATINDA DEZAVANTAJLI GRUPLAR. Şeref KAZANCI Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı MART,2017 ÇALIŞMA HAYATINDA DEZAVANTAJLI GRUPLAR Şeref KAZANCI Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı MART,2017 Dezavantajlı gruplar; işe giriş veya çalışma hayatına devam etmede zorluklarla

Detaylı

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi

Detaylı

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.

AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi

Detaylı

AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası

AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası Büyümenin ve istihdamın artırılması için 2005 yılında kabul edilen Yenilenmiş Lizbon Stratejisi kapsamında, Avrupa Sosyal modelini yeniden şekillendiren Sosyal Gündem

Detaylı

Sivil Yaşam Derneği. 4. Ulusal Gençlik Zirvesi Sonuç Bildirgesi

Sivil Yaşam Derneği. 4. Ulusal Gençlik Zirvesi Sonuç Bildirgesi Sivil Yaşam Derneği 4. Ulusal Gençlik Zirvesi Sonuç Bildirgesi GİRİŞ Sivil Yaşam Derneği 21-23 Ekim 2016 tarihleri arasında Konya da 4. Ulusal Gençlik Zirvesi ni düzenlemiştir. Zirve Sürdürülebilir Kalkınma

Detaylı

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ Komşular SUNAR T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ Asgari Ücretin Tanımı Çalışan bir kişinin en azından temel ihtiyaçlarını

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ AB DE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN PAYININ ARTMASI VE TÜRKİYE 68 EKONOMİK FORUM

AVRUPA BİRLİĞİ AB DE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN PAYININ ARTMASI VE TÜRKİYE 68 EKONOMİK FORUM AB DE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN PAYININ ARTMASI VE TÜRKİYE 68 EKONOMİK FORUM Çisel İLERİ İKV Proje Müdürü EUROSTAT VERİLERİNE GÖRE, AB NİN TOPLAM ENERJİ TÜKETİMİNDE YENİLENEBİLİR KAYNAKLARIN KULLANIMI 2004

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ

AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ NİSAN 2016 ANKARA İçindekiler GİRİŞ... 2 AVRUPA BİRLİĞİ BÜTÇESİ... 2 I. AB BÜTÇESİNİN GELİRLERİ... 2 II. AB BÜTÇESİNİN HARCAMALARI... 4 1. Akıllı ve Kapsayıcı Büyüme... 4 2. Sürdürülebilir

Detaylı

AB eğitim raporu: ilerleme iyi fakat hedeflere ulaşmak için daha fazla çaba gerekiyor

AB eğitim raporu: ilerleme iyi fakat hedeflere ulaşmak için daha fazla çaba gerekiyor IP/11/488 Brüksel, 19 Nisan 2011 AB eğitim raporu: ilerleme iyi fakat hedeflere ulaşmak için daha fazla çaba gerekiyor Brüksel, 19 Nisan AB Komisyonunun eğitim ve öğretim konusunda bugün açıklanan yeni

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri Büyükdere Cad. No. 141 34394 Esentepe - İstanbul AçıkDeniz Telefon Bankacılığı: 444 0 800 www.denizbank.com Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2014 Mali Verileri DenizBank bir Sberbank

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2013/2014 Şubat) Rapor No: 1/ Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (13/1 Şubat) Şubat 1 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (7) ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 13 yılı Şubat ayında

Detaylı

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi

Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi Büyükdere Cad. No. 106 34394 Esentepe - İstanbul AçıkDeniz Telefon Bankacılığı: 444 0 800 www.denizbank.com Avrupa Birliği ve Türkiye Yerel Yönetimler Analizi 2013 Mali Verileri DenizBank bir Sberbank

Detaylı

Bu nedenle çevre ve kalkınma konuları birlikte, dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde ele alınmalıdır.

Bu nedenle çevre ve kalkınma konuları birlikte, dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde ele alınmalıdır. 1992 yılına gelindiğinde çevresel endişelerin sürmekte olduğu ve daha geniş kapsamlı bir çalışma gereği ortaya çıkmıştır. En önemli tespit; Çevreye rağmen kalkınmanın sağlanamayacağı, kalkınmanın ihmal

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Münevver Cebeci Marmara Üniversitesi, Avrupa Birliği Enstitüsü

Yrd. Doç. Dr. Münevver Cebeci Marmara Üniversitesi, Avrupa Birliği Enstitüsü Yrd. Doç. Dr. Münevver Cebeci Marmara Üniversitesi, Avrupa Birliği Enstitüsü AVRUPA BİRLİĞİNEDİR? Hukuki olarak: Uluslar arası örgüt Fiili olarak: Bir uluslararası örgütten daha fazlası Devlet gibi hareket

Detaylı

Finlandiya da Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma

Finlandiya da Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma Finlandiya da Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma AB Eşleştirme Projesi, Ankara Kursun 6. Haftası Carin Lindqvist-Virtanen Genel Müdür Yardımcısı Sigorta Bölümü Sosyal refah ve sağlık bakım alanında idari

Detaylı

AB GENÇLİK POLİTİKALARINDA SAĞLIK

AB GENÇLİK POLİTİKALARINDA SAĞLIK AB GENÇLİK POLİTİKALARINDA SAĞLIK Yrd. Doç. Dr. Sedef EYLEMER İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Avrupa Birliği Uygulama ve Araştırma Merkezi

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI

AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI Hazırlayan: Ömer Faruk Altıntaş Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Daire Başkanı ANKARA 5 Nisan 2007 Birincil Kurucu Antlaşmalar Yazılı kaynaklar

Detaylı

AB de Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma

AB de Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma AB de Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma AB Eşleştirme Projesi, Ankara Kursun 6. Haftası Carin Lindqvist-Virtanen Genel Müdür Yardımcısı Sigorta Bölümü AB Sosyal Politikası Sınırlı Yetkinlik Serbest

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 22 Aralık 2015 Pazar 2015 yılı Ocak-Kasım döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı yüzde 12 artış göstererek 1 milyon 956 bin adet seviyesine ulaştı.

Detaylı

1. Gün: Finlandiya Hükümetinin Strateji Araçları

1. Gün: Finlandiya Hükümetinin Strateji Araçları 1. Gün: Finlandiya Hükümetinin Strateji Araçları Virpi Einola-Pekkinen 10.1.2011 1 Finlandiya Hükümetinin Yapısı Finlandiya da 12 Bakanlık vardır. Her Bakanlık kendi yetkisi çerçevesinde yönetim kapsamına

Detaylı

HAZİRAN AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. AB Liderleri Jean-Claude Juncker in AB Komisyonu Başkanı Olması İçin Uzlaştı

HAZİRAN AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. AB Liderleri Jean-Claude Juncker in AB Komisyonu Başkanı Olması İçin Uzlaştı SİYASİ GELİŞMELER HAZİRAN AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER AB Liderleri 27 Haziran da Jean- Claude Juncker i AB Komisyon Başkan adayı olarak belirledi. Schulz yeniden AP Başkanı oldu. AB Liderleri Jean-Claude

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos) Rapor No: 213/18 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (212/213 Ağustos) Ağustos 213 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB () ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 212 yılı

Detaylı

İKV DEĞERLENDİRME NOTU

İKV DEĞERLENDİRME NOTU 118 Mart 2015 İKV DEĞERLENDİRME NOTU AB E YENİLENEBİLİR ENERJİNİN PAYININ ARTMASI VE TÜRKİYE Çisel İLERİ İKV Proje Müdürü 0 İKTİSADİ KALKINMA VAKFI www.ikv.org.tr AB DE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN PAYININ

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ GELİŞİMİ, KURUMLARI ve İŞLEYİŞİ

AVRUPA BİRLİĞİ GELİŞİMİ, KURUMLARI ve İŞLEYİŞİ AVRUPA BİRLİĞİ GELİŞİMİ, KURUMLARI ve İŞLEYİŞİ İLKER GİRİT 04.11.2015 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ AVRUPA BİRLİĞİ ANABİLİM DALI İÇERİK Birliğin Kuruluşu Birliğin Gelişimi Antlaşmalar

Detaylı

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ

IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ IMF KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik Görünümü IMF düzenli olarak hazırladığı Küresel Ekonomi Görünümü

Detaylı

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı. Avrupa Birliği Uzmanlığı. Tezi

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı. Avrupa Birliği Uzmanlığı. Tezi T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Avrupa Birliği Uzmanlığı Tezi AVRUPA BİRLİĞİ NDE VE TÜRKİYE DE KADIN İSTİHDAMI: POLİTİKALAR VE HUKUKİ DÜZENLEMELER

Detaylı

Türkiye, OECD üyesi ülkeler arasında çalışanların en az boş zamana sahip olduğu ülke!

Türkiye, OECD üyesi ülkeler arasında çalışanların en az boş zamana sahip olduğu ülke! Türkiye de İnsanlar Zaman Yoksulu, Kadınlar Daha da Yoksul 1 KEİG Platformu 3 Ocak 2019 Zaman kullanımı ile ilgili karşılaştırmalı istatistiklere bakıldığında, Türkiye özel bir konuma sahip. İstihdamda

Detaylı

TRC2 BÖLGESİ NDE İŞSİZLİK ORANI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

TRC2 BÖLGESİ NDE İŞSİZLİK ORANI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME TRC2 BÖLGESİ NDE İŞSİZLİK ORANI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME Hamit BİRTANE Uzman Mart 2012 TRC2 BÖLGESİ NDE İŞSİZLİK ORANI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME Günümüz ekonomilerinin en büyük sorunlarından biri olan

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim) Rapor No: 212/23 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (211/212 Ekim) Kasım 212 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (27) ve EFTA Ülkeleri nde otomobil pazarı 211 yılı

Detaylı

İKV DEĞERLENDİRME NOTU

İKV DEĞERLENDİRME NOTU 87 Ağustos 2014 İKV DEĞERLENDİRME NOTU AVRUPA 2020 STRATEJİSİ: TÜRKİYE İÇİN NEDEN ÖNEMLİ? Selen Akses, İKV Kıdemli Uzmanı İKTİSADİ KALKINMA VAKFI www.ikv.org.tr Avrupa 2020 Stratejisi: Türkiye için neden

Detaylı

AB Ekonomisinin Mevcut Durumu ve Geleceğe Dönük Projeksiyonlar. Prof. Dr. Lerzan ÖZKALE, İTÜ Ankara, 18 Ekim 2006

AB Ekonomisinin Mevcut Durumu ve Geleceğe Dönük Projeksiyonlar. Prof. Dr. Lerzan ÖZKALE, İTÜ Ankara, 18 Ekim 2006 AB Ekonomisinin Mevcut Durumu ve Geleceğe Dönük Projeksiyonlar Prof. Dr. Lerzan ÖZKALE, İTÜ Ankara, 18 Ekim 2006 2005 GSYİH (cari ABD Doları, milyar) 50000 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000

Detaylı

İŞSİZLİKTE TIRMANIŞ SÜRÜYOR!

İŞSİZLİKTE TIRMANIŞ SÜRÜYOR! İşsizlik ve İstihdam Raporu-Ekim 2016 17 Ekim 2016, İstanbul İŞSİZLİKTE TIRMANIŞ SÜRÜYOR! İki yılda 457 bin yeni işsiz! Geniş tanımlı işsiz sayısı 6.3 milyonu aştı Tarım istihdamı 291 bin, imalat sanayi

Detaylı

EURO BÖLGESİ NDE İŞSİZLİK

EURO BÖLGESİ NDE İŞSİZLİK EURO BÖLGESİ NDE İŞSİZLİK MAYIS 2012 ANKARA EURO BÖLGESİNDE İŞSİZLİK 2 Mayıs 2012 tarihinde Eurostat tarafından açıklanan verilere göre Euro bölgesinde işsizlik oranı, Mart sonu itibariyle 1999 yılında

Detaylı

AB MALİ YARDIMLARI VE TÜRKİYE

AB MALİ YARDIMLARI VE TÜRKİYE AB MALİ YARDIMLARI VE TÜRKİYE Eskişehir Sanayi Odası 25 Kasım 2015 Mali Yardımlar IPA Fonları 2014-2020 Döneminde 4.453,9 milyon avro Ana yararlanıcı kamu, bakanlıklar Türkiye AB Programları Toplam bütçe

Detaylı

İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK

İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK Daha kapsayıcı bir toplum için sözlerini eyleme dökerek çalışan iş dünyası ve hükümetler AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK Avrupa da önümüzdeki

Detaylı

ORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014

ORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014 ORTA VADELİ PROGRAM (2015-201) 8 Ekim 2014 DÜNYA EKONOMİSİ 2 2005 2006 200 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 T 2015 T Küresel Büyüme (%) Küresel büyüme oranı kriz öncesi seviyelerin altında seyretmektedir.

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 30 Mart 2016 Pazar 2016 yılı Ocak-Şubat döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı, 2015 yılındaki pozitif performansını sürdürdü ve yüzde 15 artış

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği. Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi. HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi Kasım 2017 Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017

Detaylı

BELGESİ. YÜKSEK PLANLAMA KURULU KARARI Tarih: 05.06.2009 Sayı: 2009/21

BELGESİ. YÜKSEK PLANLAMA KURULU KARARI Tarih: 05.06.2009 Sayı: 2009/21 TÜRKİYE HAYAT BOYU ÖĞRENME STRATEJİ BELGESİ YÜKSEK PLANLAMA KURULU KARARI Tarih: 05.06.2009 Sayı: 2009/21 Dr. Mustafa AKSOY Hayat Boyu Öğrenmenin Geliştirilmesi Operasyon Koordinatörü mustafaaksoy@meb.gov.tr

Detaylı

AB ve sosyal politika: giriş. Oturum 16 : Sosyal içerme ve Açık Koordinasyon Yöntemi

AB ve sosyal politika: giriş. Oturum 16 : Sosyal içerme ve Açık Koordinasyon Yöntemi AB ve sosyal politika: giriş Oturum 16 : Sosyal içerme ve Açık Koordinasyon Yöntemi Sunum 2 Sosyal içerme kavramı Açık Koordinasyon Yöntemi 2009 ortalarına gelindiğinde AB sosyal politikaları Sunum 3 Sosyal

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2011) Ankara

AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2011) Ankara AVRUPA BİRLİĞİNE ÜYE VE ADAY ÜLKELERDE TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER (Kasım 2011) Ankara İÇİNDEKİLER NÜFUS VE İŞGÜCÜ PİYASASI TASARRUFLAR 1. Nüfus 28. Gayri Safi Ulusal Tasarruflar 2. İstihdam 29. Gayri

Detaylı

Yeniden Yapılanma Süreci Dönüşüm Süreci

Yeniden Yapılanma Süreci Dönüşüm Süreci Yeniden Yapılanma Süreci 2010-2025 Dönüşüm Süreci 2025-2050 2025'te olmazsa olmazlar Geçiş dönemi kilit meseleleri Dönüşüm zamanının Başarı Dönüşüm ölçütleri zamanının Vizyon Herkese fırsat eşitliği sağlanarak

Detaylı

Avrupa Birliği Nedir?

Avrupa Birliği Nedir? T.C. Ankara Üniversitesi Avrupa Birliği ve Uluslararası Ekonomik Bütünleşmeler Anabilim Dalı Dersin Adı: Uluslararası Ekonomik Bütünleşmeler ve Avrupa Birliği Avrupa Birliği Nedir? Belgin Akçay Ankara

Detaylı

AVRUPA TOPLULUKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ

AVRUPA TOPLULUKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ AVRUPA TOPLULUKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ 1. AVRUPA TOPLULUKLARI 1.1. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu nun kurulması yönündeki ilk girişim, 9 Mayıs 1950 tarihinde Fransız

Detaylı

T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI KATILIM MÜZAKERELERİ ÇERÇEVESİNDE 33 NO LU MALİ VE BÜTÇESEL HÜKÜMLER FASLININ MÜZAKERELERE AÇILMASI

T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI KATILIM MÜZAKERELERİ ÇERÇEVESİNDE 33 NO LU MALİ VE BÜTÇESEL HÜKÜMLER FASLININ MÜZAKERELERE AÇILMASI KATILIM MÜZAKERELERİ ÇERÇEVESİNDE 33 NO LU MALİ VE BÜTÇESEL HÜKÜMLER FASLININ MÜZAKERELERE AÇILMASI 18 Mart 2016 tarihinde gerçekleştirilen Türkiye-AB Zirvesi nde 33 No lu Mali ve Bütçesel Hükümler Faslının

Detaylı

Toplam Erkek Kadin 20 35.9. Ermenistan Azerbaycan Gürcistan Kazakistan Kırgızistan Moldova Cumhuriyeti. Rusya Federasyonu

Toplam Erkek Kadin 20 35.9. Ermenistan Azerbaycan Gürcistan Kazakistan Kırgızistan Moldova Cumhuriyeti. Rusya Federasyonu Doğu Avrupa, Orta Asya ve Türkiye de İnsana Yakışır İstihdamın Geliştirilmesi Alena Nesporova Avrupa ve Orta Asya Bölge Direktör Yardımcısı Uluslararası Çalışma Ofisi, Cenevre Sunumun yapısı Kriz öncesi

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ TARİHÇESİ

AVRUPA BİRLİĞİ TARİHÇESİ AVRUPA BİRLİĞİ TARİHÇESİ Bilindiği üzere; Belçika, Federal Almanya, Fransa, Hollanda, İtalya ve Lüksemburg tarafından, 1951 yılında Paris te imzalanan bir Antlaşma ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT)

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BÜLTENİ AB SERVİSİ SAYI:15 NİSAN 2004/2

AVRUPA BİRLİĞİ BÜLTENİ AB SERVİSİ SAYI:15 NİSAN 2004/2 Hazırlayan: Müge ÇAKAR İÇİNDEKİLER 1. AB- TÜRKİYE SON DAKİKA 1.1. AB-Türkiye İlişkileri nde Kıbrıs 2. AB den ÖNEMLİ BAŞLIKLAR 2.1. Avrupa Birliği nde Tarihi Genişleme AVRUPA BİRLİĞİ BÜLTENİ AB SERVİSİ

Detaylı

Başarılı Mesleki Beceri ve İstihdam Politikaları

Başarılı Mesleki Beceri ve İstihdam Politikaları Başarılı Mesleki Beceri ve İstihdam Politikaları Gösterge 2004 2008 2012 Nüfus (Bin Kişi) 66.379 69.724 73.604 15+ Nüfus (Bin Kişi) 47.544 50.772 54.724 Genç Nüfus (15-24 yaş) (Bin Kişi) 11.840 11.490

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 26 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜKSELDİ

HABER BÜLTENİ xx Sayı 26 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜKSELDİ HABER BÜLTENİ xx.12.2015 Sayı 26 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜKSELDİ Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi (KOİN), her ay Konya da inşaat sektöründe faaliyet gösteren 200 firmaya

Detaylı

GRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ

GRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ GRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Fethi SAYGIN Mart 2014 Kaynak :DESTATIS (Alman İstatistik Enstitüsü) GENEL DEĞERLENDİRME Ekonomi piyasalarındaki durgunluk ve sorunlara rağmen,

Detaylı

ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR

ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR III. Sınıf Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Risk Gruplarına Yönelik Sosyal Politikalar Dersi Notları-VI Doç. Dr. Şenay GÖKBAYRAK İçerik Engellilere

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 14 Temmuz 2017

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 14 Temmuz 2017 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 14 Temmuz 2017 Pazar 2017 yılı Mayıs ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 9,4 artış göstererek 213 bin adet seviyesinde

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 21 Mayıs 2018 Pazar 2018 yılı Mart ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2017 yılı aynı ayına göre yüzde 2,8 azalarak 268 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI.

AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI. 28 Şubat 2014 BASIN BÜLTENİ AVRUPA OTOMOTİV PAZARI 2014 YILI OCAK AYINDA %5 ARTTI. AB (28) ve EFTA ülkeleri toplamına göre otomotiv pazarı 2014 yılı Ocak ayında 2013 yılı aynı ayına göre %5 büyüdü ve toplam

Detaylı

BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ...

BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ... İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ... 1 A. Kayıt Dışı Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 B. Kayıt Dışı Ekonominin Nedenleri... 4 C. Kayıt Dışı Ekonominin Büyüklüğü...

Detaylı

YÖNETİCİ ÖZETİ ÇALIŞMA YAŞAMINDA UZUN DÖNEMLİ EĞİLİMLER: EŞİTSİZLİKLER VE ORTA GELİR GRUPLARI ÜZERİNDEKİ ETKİLER

YÖNETİCİ ÖZETİ ÇALIŞMA YAŞAMINDA UZUN DÖNEMLİ EĞİLİMLER: EŞİTSİZLİKLER VE ORTA GELİR GRUPLARI ÜZERİNDEKİ ETKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ ÇALIŞMA YAŞAMINDA UZUN DÖNEMLİ EĞİLİMLER: EŞİTSİZLİKLER VE ORTA GELİR GRUPLARI ÜZERİNDEKİ ETKİLER Son dönemdeki uluslararası tartışmalar, giderek artan eşitsizliklere ve bu durumun toplumsal

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 28

HABER BÜLTENİ Sayı 28 HABER BÜLTENİ 10.02.2015 Sayı 28 Konya Ticaret Odası ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) işbirliğinde gerçekleştirilen Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi (KOİN) ile Konya da inşaat

Detaylı

Pazar AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ. Ekim 2018

Pazar AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ. Ekim 2018 AVRUPA TOPLAM OTOMOTİV SEKTÖR ANALİZİ Ekim 2018 Pazar 2018 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında toplam otomotiv pazarı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 26,4 artarak 1 milyon 342 bin adet

Detaylı

TÜRKİYE İŞSİZLİKTE EN KÖTÜ DÖRT ÜLKE ARASINDA

TÜRKİYE İŞSİZLİKTE EN KÖTÜ DÖRT ÜLKE ARASINDA İşsizlik ve İstihdam Raporu-Aralık 2017 16 Temmuz 2018, İstanbul İŞSİZLİK VE İSTİHDAM RAPORU- TEMMUZ 2018 MEVSİMSEL ETKİLERDEN ARINDIRILMIŞ İŞSİZLİK ARTTI, İSTİHDAM DÜŞTÜ TÜRKİYE İŞSİZLİKTE EN KÖTÜ DÖRT

Detaylı

İŞSİZLİK BÜYÜK ÖLÇÜDE ERKEKLERDE YAŞANAN İŞGÜCÜ ARTIŞI İLE İSTİHDAM KAYIPLARINDAN KAYNAKLANIYOR

İŞSİZLİK BÜYÜK ÖLÇÜDE ERKEKLERDE YAŞANAN İŞGÜCÜ ARTIŞI İLE İSTİHDAM KAYIPLARINDAN KAYNAKLANIYOR Araştırma Notu 09/31 01.03.2009 İŞSİZLİK BÜYÜK ÖLÇÜDE ERKEKLERDE YAŞANAN İŞGÜCÜ ARTIŞI İLE İSTİHDAM KAYIPLARINDAN KAYNAKLANIYOR Seyfettin Gürsel ***, Gökçe Uysal-Kolaşin ve Mehmet Alper Dinçer Yönetici

Detaylı

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı.

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı. TÜRKİYE AB İLİŞKİLERİ HAFTA 2 Roma Antlaşması Avrupa Ekonomik Topluluğu AET nin kurulması I. AŞAMA AET de Gümrük Birliğine ulaşma İngiltere, Danimarka, İrlanda nın AET ye İspanya ve Portekiz in AET ye

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 45

HABER BÜLTENİ xx Sayı 45 HABER BÜLTENİ xx.07.2017 Sayı 45 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN FİYAT BEKLENTİSİ DÜŞTÜ Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçen yılın aynı dönemine göre düştü. Mevcut siparişler ise; Haziran 2016

Detaylı

KASIM AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. Türkiye nin AB ye üyelik müzakereleri çerçevesinde 22 Nolu fasıl müzakereye açıldı.

KASIM AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER. Türkiye nin AB ye üyelik müzakereleri çerçevesinde 22 Nolu fasıl müzakereye açıldı. KASIM AYINDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER SİYASİ GELİŞMELER Türkiye nin AB ye üyelik müzakereleri çerçevesinde 22 Nolu fasıl müzakereye açıldı. AB ile üyelik müzakerelerinde üç yıllık aradan sonra, 22. Fasıl müzakereye

Detaylı

Kadınların Ġstihdama Katılımı ve YaĢanan Sorunlar

Kadınların Ġstihdama Katılımı ve YaĢanan Sorunlar Kadınların Ġstihdama Katılımı ve YaĢanan Sorunlar Lütfi ĠNCĠROĞLU Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdür Yardımcısı GiriĢ Nüfusunun yarısı kadın olan ülkemizde, kadınların işgücü piyasasına

Detaylı

CİNSİYET EŞİTLİĞİ MEVZUAT ÇERÇEVESİ: AB/TÜRKİYE

CİNSİYET EŞİTLİĞİ MEVZUAT ÇERÇEVESİ: AB/TÜRKİYE MUAMELE EŞİTLİĞİ CİNSİYET EŞİTLİĞİ MEVZUAT ÇERÇEVESİ: AB/TÜRKİYE Ayşegül Yeşildağlar Ankara, 08.10.2010 HUKUKİ KAYNAKLAR Md. 2 EC : temel prensip -kadın erkek eşitliğini sağlamak, Topluluğun özel bir yükümlülüğüdür,

Detaylı

HABER BÜLTENİ 04.07.2014 Sayı 9

HABER BÜLTENİ 04.07.2014 Sayı 9 HABER BÜLTENİ 04.07.2014 Sayı 9 Konya hizmetler sektörü güven endeksi, 4 ayın ardından pozitif değer aldı: Şubat 2014 ten bu yana negatif değer alan Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, Haziran 2014

Detaylı

KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN, FİYAT BEKLENTİSİ DÜŞTÜ

KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN, FİYAT BEKLENTİSİ DÜŞTÜ HABER BÜLTENİ 15.04.2016 Sayı 30 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN, FİYAT BEKLENTİSİ DÜŞTÜ Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçen yıla göre düştü. Mevcut sipariş durumunun denge değeri Şubat 2016

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 27 Şubat 2018 Pazar 2017 yılı Aralık ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 4,2 azalarak 213 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi. HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Ağustos 2017 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 7 Ayında

Detaylı

Cumhuriyet Halk Partisi

Cumhuriyet Halk Partisi 1 Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran: Türkiye ile AB arasındaki gelir uçurumu azalmadı arttı Tarih : 14.12.2012 2011 DE HIZLI KALKINMA MASALINA ULUSLARARASI YALANLAMA TÜİK, EUROSTAT ve OECD işbirliğiyle

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 17

HABER BÜLTENİ xx Sayı 17 HABER BÜLTENİ xx.03.2015 Sayı 17 Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, yükselmeye devam ediyor: 2015 yılına yükselerek giren Konya hizmetler sektörü güven endeksi, Şubat 2015 te de yükselmeye devam etti.

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 16 Ekim 2016 Pazar 2016 yılı Ağustos ayında AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı 2015 yılı aynı ayına göre yüzde 31,2 artış göstererek 157 bin adet seviyesinde

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 2 Ekim 2017 Pazar 2017 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 0,3 artarak 159 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 22

HABER BÜLTENİ Sayı 22 HABER BÜLTENİ 04.08.2015 Sayı 22 Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Türkiye genelinden ve AB-28 den daha düşük: Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Temmuz 2015 te hem bir önceki aya hem de bir önceki

Detaylı

A.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123

A.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123 Ek 1: Ek Tablolar 3123 Ek 1 EK TABLOLAR Tablolar, - (129) Dünya Sağlık Örgütü: WHO Dünya Sağlık Raporu - (123) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı: UNDP İnsani Gelişme Raporu - (128) Dünya Bankası: WB

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 33

HABER BÜLTENİ xx Sayı 33 HABER BÜLTENİ xx.07.2016 Sayı 33 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN ÇALIŞAN SAYISI BEKLENTİSİ ARTTI Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçen yılın aynı ayına göre yükseldi. Mevcut siparişler ise; Mayıs

Detaylı

Namus adına kadınlara ve kızlara karşı işlenen suçların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma

Namus adına kadınlara ve kızlara karşı işlenen suçların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma Elli-dokuzuncu Oturum Üçüncü Komite Gündem maddesi 98 Kadınların Konumunun Geliştirilmesi Almanya, Avustralya, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Brezilya, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı,

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 20

HABER BÜLTENİ Sayı 20 HABER BÜLTENİ 02.06.2015 Sayı 20 Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi bir önceki aya göre düştü: Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Mayıs 2015 te hem bir önceki aya hem de bir önceki yılın aynı ayına göre

Detaylı

SAĞLIKLI ŞEHİR YAKLAŞIMI

SAĞLIKLI ŞEHİR YAKLAŞIMI SAĞLIKLI ŞEHİR YAKLAŞIMI Bugün şehirlerimizdeki problemlerin çoğu fakirlik, eşitsizlik, işsizlik, işe ve mal ve hizmetlere erişim zorlukları, düşük düzeyde sosyal ilişkiler ve kentsel alanlardaki düşük

Detaylı

AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET

AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARININ KORUYUCUSU ÖZET Avrupa Konseyi üyesi olmayan devlet (Belarus) ÜYE ÜLKELER KURULUŞUN MERKEZİ VE BÜROLARI BÜTÇE Almanya, Arnavutluk, Andorra, Avusturya, Azerbaycan, Belçika,

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 19

HABER BÜLTENİ xx Sayı 19 HABER BÜLTENİ xx.05.2015 Sayı 19 Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, bir önceki aya göre değişmedi: Mart ayında düşen Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Nisan 2015 te bir önceki aya göre değişmedi. Geçen

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 24 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ GEÇEN AYA GÖRE DÜŞTÜ:

HABER BÜLTENİ Sayı 24 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ GEÇEN AYA GÖRE DÜŞTÜ: HABER BÜLTENİ 02.10.2015 Sayı 24 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ GEÇEN AYA GÖRE DÜŞTÜ: Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi (KOİN) geçen aya ve geçen yılın aynı dönemine göre düştü. Konya da inşaat sektöründe

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 38

HABER BÜLTENİ Sayı 38 HABER BÜLTENİ 14.12.2016 Sayı 38 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN SATIŞ FİYATI BEKLENTİSİ DÜŞTÜ Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi geçen aya göre yükselirken, geçen yılın aynı dönemine göre düştü. Mevcut siparişler

Detaylı

Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar

Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar Recep Kapar Muğla Üniversitesi recepkapar@sosyalkoruma.net www.sosyalkoruma.net Sosyal Güvenlik Harcamaları Yüksek Değildir Ülke İsveç Fransa Danimarka Belçika

Detaylı

YATIRIMLAR Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum

YATIRIMLAR Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum 1.2.2. YATIRIMLAR 1.2.2.1. Yatırımların Sektörel Dağılımı a) Mevcut Durum Kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının 2018 yılında reel olarak yüzde 1,4 oranında artması beklenmektedir. Bu dönemde, kamu kesimi

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 40

HABER BÜLTENİ xx Sayı 40 HABER BÜLTENİ xx.02.2017 Sayı 40 KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN SATIŞ FİYATI BEKLENTİSİ ARTTI Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçen yılın aynı dönemine göre düştü. Mevcut siparişler ise; Ocak

Detaylı

Lizbon anlaşmasının, 2009 tarihinde küreselleşme ve yeni bilgi ekonomileri karşısında Avrupa Konseyi kuruldu.

Lizbon anlaşmasının, 2009 tarihinde küreselleşme ve yeni bilgi ekonomileri karşısında Avrupa Konseyi kuruldu. Dr. Hülya BAL Lizbon anlaşmasının, 2009 tarihinde küreselleşme ve yeni bilgi ekonomileri karşısında Avrupa Konseyi kuruldu. Avrupa 2020 Stratejisinin çıkış noktası, dünyada yaşanan küreselleşme, iklim

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 3 Ocak 2017 Pazar 2016 yılı Kasım ayında AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı 2015 yılı aynı ayına göre yüzde 12,8 artış göstererek 211 bin adet seviyesinde

Detaylı

AB Sanayi ve İnovasyon Stratejileri Eğitimi. Lizbon, Avrupa 2020, Küçük İşletme Şartı Ocak 2014 Makram Malaeb

AB Sanayi ve İnovasyon Stratejileri Eğitimi. Lizbon, Avrupa 2020, Küçük İşletme Şartı Ocak 2014 Makram Malaeb AB Sanayi ve İnovasyon Stratejileri Eğitimi Lizbon, Avrupa 2020, Küçük İşletme Şartı 20 22 Ocak 2014 Makram Malaeb Eğitim Gündemi Avrupa 2020 10.00-10.30 strateji geliştirilmesinin arka planı, strateji

Detaylı

Değerlendirme ölçütleri ve ağırlıklı puanlar şunlardır:

Değerlendirme ölçütleri ve ağırlıklı puanlar şunlardır: Kimler Başvurabilir? Faaliyete katılacak öğrencilerin yükseköğretim kurumu bünyesinde örgün eğitim kademelerinin herhangi birinde (birinci, ikinci veya üçüncü kademe)[1] bir yükseköğretim programına kayıtlı,

Detaylı

AVRUPA 2020 STRATEJİSİ

AVRUPA 2020 STRATEJİSİ Hızla gelişen teknoloji ve küreselleşme süreci ile ortaya çıkan yeni dünya düzenine karşı, AB nin kendi ekonomik ve sosyal yapısını güçlendirme ve rekabet gücünü artırma gereksinimi duymaya başlamasıyla,

Detaylı

HABER BÜLTENİ xx Sayı 10

HABER BÜLTENİ xx Sayı 10 HABER BÜLTENİ xx.08.2014 Sayı 10 Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, geçen aya göre düştü: Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Temmuz 2014 te bir önceki aya göre 6,2 puan düşerek -10,0 puan değerini aldı.

Detaylı