TS ISO/IEC Standardı Kapsamında Yazılım Kalitesi ve Test Yönergeleri
|
|
- Soner Seyfi
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 TS ISO/IEC Standardı Kapsamında Yazılım Kalitesi ve Test Yönergeleri İnan ÖZKAN Türk Standardları Enstitüsü, Ankara Özet: Teknolojiyi hayatımızın önemli bir parçası haline getirmiş bulunmaktayız. Alışverişlerimizi, fatura ödemelerimizi, sosyal ilişkilerimizi, resmi işlemlerimizi ve daha birçok faaliyetimizi yazılımlar aracılığı ile yapabilmekteyiz. Yazılımları kullanırken bazen hata alır, bazen tam olarak nereye tıklamamız gerektiğini dakikalarca araştırır bazen de keşke şu özelliği de olsa diye düşünürüz. Kullanıcıların yazılımlardan memnun olmasını sağlayabilmek, geliştiricinin istediği faydayı görmesini mümkün kılmak için üretilen yazılımlar kaliteli üretilmek zorundadır. Kalite için yazılımlarda test vazgeçilmez bir unsur olmaktadır. Bu yazıda hem yazılım kalite gereksinimleri ve değerlendirmesinden hem de test dokümantasyonunun nasıl tutulması gerektiğinden bahsedilmeye çalışılmaktadır. Anahtar Sözcükler: TS ISO/IEC 25051, Yazılım Kalitesi Gereksinimleri, Test Yönergeleri, Cots Kavramı TS ISO/IEC 25051, Yazılım Kalitesi Gereksinimleri, Test Yönergeleri, Cots Kavramı Summary: Technology has big importance in our lives. We all, make shopping, bill payment, socaility, govermantal works and more with softwares. While using softwares, sometimes we get errors, sometimes we confuse about clicking which button and sometimes want something more from softwares. To make users satisfy and to make developer get what he wants from software, Softwares must be developed in a quality way. For quality, Test is a need for softwares. In this text we will talk about software quality and test instructions. Key Words: TS ISO/IEC 25051, Software Quality Requirements, Test Instructions, Cots 1. Giriş Yazılım sektörü hızla gelişen ve büyüyen sektörlerden birisidir. Hayatımızın her alanında yazılımlar tarafından kuşatılmış durumdayız. Yazılımların bize sağladıkları kolaylıklar ve imkanlar, yazılım üreticilerinin en büyük silahı halini almış durumdadır. Kullanıcı taleplerine karşılık verebilmek için sürekli gelişen, büyüyen, yeni yaklaşımlar üreten ve kendini sürekli olarak güncelleyen yazılım sektörü, yaptığı her geliştirmeden sonra yeni bir sorun, yeni bir hata ve açıklık, yeni bir acaba ile karşı karşıya kalmaktadır. Kullanıcıların ve üreticilerin tatmin olabilmesi için, sağlık geliştirme için ve geliştirme sonucu hem kullanıcıların hem de üreticilerin yaşanan sorunlardan dolayı maddi olarak zarara uğramaması, iş planlarının ertelenmemesi için yazılan yazılımların bir sistematik içerisinde geliştiriliyor olmaları kaçınılmazdır. Yazılacak yazılımlar ile ilgili olarak kullanılacak sistematik içerisinde nelere bakmamız gerektiği yazılımda hangi yönlerin bulunduğuna dair bilgiyi bize şimdiye kadar en iyi kalite modelleri sunmuştur. Yazılımda kalitenin nasıl ele alındığına bakmadan önce kalitenin ne olduğunun cevabını araştırmamız gerekmektedir. Kalite, Amerikan Kalite Kontrol Derneği (ASQC) ne göre bir mal ya da hizmetin belirli bir gerekliliği karşılayabilme yeteneklerini ortaya koyan karakteristiklerin tümü, Avrupa Kalite Kontrol Organizasyonu (EOQC) ye göre bir malın ya da hizmetin tüketicinin isteklerine uygunluk derecesi, Japonya Sanayi Standartları Komitesi (JIS) a göre ürün ya da hizmeti ekonomik bir yoldan üreten ve tüketicinin isteklerine cevap veren bir üretim sistemi ve Uluslararası Standartlar Teşkilatı (ISO) na göre de bir ürün ya da hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerinin toplamı ifadeleri ile tanımlanmaktadır. Kısaca tanımlamak gerekirse kalite, kusursuzluk anlayışına sistemli bir yaklaşımdır denilebilir. Yazılımda kaliteyi anlayabilmek için öncelikle yaklaşım ardından kalite sistemlerinden örnekleri anlamamız gerekmektedir. 2. Yazılım Kalitesine 5 Açıdan Bakış 2. Kalite Nedir?
2 Ürün merkezli bakış açısındaki ana fikir, eğer bir ürün iyi içsel özellikler ile üretilmiş ise dışsal özelliklerinin de o kadar iyi olacağı yönündedir. İç ve dış özellikler arasında nedensel bir ilişki kurmaya çalışmaktadır. Kullanıcı merkezli bakış açısındaki kalite ölçütü ise ürünün kullanıcı gereksinimlerini ve beklentilerini karşılayabilme yeteneğidir. Ürünün kalitesi kullanıcıyı ne kadar tatmin ettiği ile alakalıdır. Üretim merkezli bakış açısı imalat sanayii kökenine dayanan bir bakıştır. Bu bakış açısındaki temel soru ürün üretimden önce belirlenen gereksinim listesini ne kadar karşılıyor? sorusudur. Ürünlerdeki tekdüzelik gereksinimlere olan uygunluğu ifade eder. Ürün kalitesi, üretim süreçlerini geliştirerek arttırılabilir. Değer merkezli bakış, iki varlık tanımlar. Birisi mükemmellik ve diğeri değer. Kalite, mükemmelliğin ölçüsü, değer ise ederinin ölçüsüdür. Hangi mükemmellik seviyesinde en iyi değeri elde edeceğini ele alan bir bakış açısıdır. Son olarak, anlatılması gereken bakış açısı ise deneyüstü bakış açısı olarak adlandırılmaktadır. Deneyle kazanılması imkansız, akılla ilgili olan kalite ölçütüdür. Ne kadar deneyim kazanılırsa o kadar kaliteli ürün ortaya çıkacağını söyler. İzlenebilir bir biçime sokulamaz ya da bir kalite sistemi oluşturmasından bahsedilemez. 3. Yazılım Kalite Sistemleri 3.1. McConnell ın Yazılım Kalite Sistemi McConnell ın yazılım kalite sisteminde yazılım kalite ölçütleri ikiye ayrılmaktadır. Bu bakış açısı ile hem yazılım firmaları açısından hem de kullanıcı açısından yazılımın kalitesinin arttırılması için çaba harcanması gerekmektedir Dış Kalite ölçütleri Yazılım kullanıcılarını ilgilendiren ölçütlerdir. Doğruluk(Correctness): Yazılımın hatalar içermemesi, gereksinimlerde belirtildiği şekilde çalışması. Etkinlik(Efficiency): Bellek ve işlemci gibi sistem kaynaklarının en az oranda kullanımı. Güvenilirlik(Reliability): Sistemin her koşulda istenildiği gibi çalışması, hatalar arasındaki ortalama zaman aralığının (MTBF) yüksek olması. Güvenlik(Security): İzinsiz ve yetkisiz işlemler mümkün olmamalı. Bütünlük(Integrity): Veriler ve işlemler arasındaki tutarlılığın korunması. Uyarlanabilirlik(Adaptability): Sistemin değişik uygulamalar veya ortamlarda kullanılabilmesi için mümkün olduğunca az değişiklik gerektirmesi. Hassaslık (Accuracy): Sistemin kendisinden beklenen işi mümkün olduğunca iyi yapabilmesi. Sağlamlık(Robustness): Aykırı girişlere veya güç çalışma ortamlarına karşılık sistemin çalışmayı sürdürebilmesi. Kullanılabilirlik(Usability): Yazılımın kolay kullanılabilir olması İç kalite ölçütleri Yazılımı geliştirenleri ilgilendiren ölçütler. Yeniden kullanılabilirlik(reusability): Sistemin parçalarının başka sistemlerde kullanılabilmesinin kolay olması. Bakım kolaylığı (Maintainability): Yazılıma yeni yetenekler eklemenin, yazılımdaki hataları gidermenin veya yazılımın başarımını attırmanın mümkün olduğunca kolay olması. Esneklik(Flexibility): Yazılımın orijinal olarak tasarlandığı uygulamanın dışında çalışabilmesi için gerekli olan değişikliklerin olduğunca az olması. Taşınabilirlik(Portability): Yazılımın farklı donanım ve işletim sistemleri gibi değişik çalışma ortamlarına kolaylıkla aktarılabilmesi. Okunabilirlik(Readability): Kodun kaynak kodunun incelenmesinin kolay olması. Anlaşılabilirlik(Understandablility): Yazılımın sistem, bileşen ve kod düzeylerinde anlaşılabilirliğinin mümkün olduğunca kolay olması. Okunabilirlik sadece kod düzeyinde anlaşılabilirliği sağlar.
3 Sınanabilirlik(Testability): Sistemin istenen gereksinimleri karşılayıp karşılamadığının sınanabilmesinin bileşen ve tüm sistem çapında mümkün olduğunca kolay olması McCall s Yazılım Kalite Sistemi McCall yazılım kalite sistemini oluştururken ürünün farklı bakış açıları ile ele alınması gerektiğini belirtmiştir. ölçütleri: İşlevsel ölçütler Doğruluk, Güvenilirlik, Bütünlük, Kullanılabilirlik, Verimlilik Değiştirilme ölçütleri Bakım kolaylığı, Esneklik, Sınanabilirlik Taşınma ölçütleri Taşınabilirlik, Yeniden Kullanılabilirlik, Birlikte Çalışabilirlik Burada aşağıdaki şemayı incelememiz bizlere fikir verecektir: fonksiyonlar belirtilen ya da genel olarak olması gerektiğine inanılan fonksiyonlardır. Uygunluk: Belirlenmiş fonksiyonlar setini yazılımın sahip olması ve buna fonksiyonlar setine uygunluk becerisidir. Doğruluk: Yazılımın üzerinde uzlaşıya varılmış veya doğru etkiyi veya sonucu doğurması becerisidir. Birlikte Çalışabilirlik: Yazılımın belirlenmiş sistemlerle etkileşim içinde olabilme becerisidir. Güvenlik: Hatayla veya kasten programlara ve verilere yetkilendirilmemiş erişimi önleyebilme özelliğidir Uyum: Yazılımın uygulama ile ilişkili standartlara, anlaşmalara veya kanuni düzenlemelere ve dengi talimatlara uygun olması becerisidir Güvenilirlik - Bir yazılımın, belli bir zaman aralığında belli şartlar altında performans seviyesini koruyabilme kapasitesi ile ilişkili özellikler bütünüdür. Olgunluk: Yazılımdaki hatalar nedeniyle yazılımın çökme frekans sıklığının düşük olması becerisidir. Hata toleransı: Yazılım hatalarında veya tanımlanmış ara yüzün ihlal edilmesi durumlarında yazılımın belirlenmiş performans seviyesini sürdürebilme becerisidir. Kurtarılabilirlik: Sistemin göçmesi durumunda doğrudan etkilenen verinin geri yüklenebilme ve performans seviyesinin yeniden oluşturulabilme becerisidir ISO 9126 Yazılım Kalite Modeli Uluslararası Standardizasyon Örgütü olan ISO 9126 numaralı standardı ile yazılım kalite değerlendirmesine kendi bakış açısını yansıtmıştır. Daha çok ürün odaklı bir bakış açısıyla konuyu ele alan ISO aşağıdaki ürün karakteristiklerini ve alt karakteristikleri tanımlar: İşlevsellik Bir takım fonksiyonların varlığına ve bu fonksiyonların özelliklerine dayanır. Bu Kullanılabilirlik - Yazılım belli bir kullanıcı grubu tarafından kullanılabilmesi için harcanan çaba ile alakalı olan özellikler bütünüdür. Anlaşılabilirlik: Yazılımın mantıksal yapısının ve onun uygulanabilirliğinin kullanıcı tarafından tanınabilmesi için harcanması gereken kullanıcı çabası ile ilgili yazılım becerisidir. Öğrenilebilirlik: Yazılım uygulamalarının kullanıcı tarafından öğrenilebilmesi için harcanması gereken kullanıcı çabası ile ilgili yazılım becerisidir
4 İşletişebilirlik: Operasyon ve operasyon kontrolü için gereken kullanıcı çabası ile ilgilenen yazılım becerisidir Verimlilik - Yazılımın belli şartlar altında, belli bir performans seviyede kullandığı kaynak miktarı ile alakalı özellikler bütünüdür. Zaman Davranışı: Üretilen iş oranı ve işlem zamanları fonksiyonunu yerine getirirken talebin yanıtlaması ile ilgili yazılım becerisidir. Kaynak Yararlanımı: Kaynak kullanımı ve kaynak kullanım süresinin fonksiyonları yerine getirirken kullanılan miktarı ile ilgilenen yazılım becerisidir Bakılabilirlik - Yazılım üzerinde değişiklikler yapabilmek için harcanan çaba ile alakalı özellikler bütünüdür. Analiz edilebilirlik: Tanı eksikliği ve çökme sebepleri veya düzenlenecek parçaların belirlenmesinde tanımlama için gereken çaba ile ilgilenen yazılım becerisidir [5, 6]. Değiştirilebilirlik: Hata giderme, uyarlama veya çevresel değişiklik için gereken çaba ile ilgilenen yazılım becerisidir [5, 6]. Durağanlık: Modifikasyon sonucunda yazılımın beklenmeyen etki doğurması riski ile ilgilenen yazılım becerisidir [4-6]. TS ISO/IEC 9126 da durağanlık kavramı, kararlılık olarak adlandırılmıştır [5]. Test edilebilirlik: Uyarlanan yazılımın onaylanması için gereken çaba ile ilgilenen yazılım becerisidir. Taşınabilirlik - Bir çevreden başka bir çevreye taşınabilme yeteneğini ilgilendiren özellikler bütünüdür. Adapte Edilebilirlik: Göz önüne alınan yazılım için belirlenen amacın sağlanabilmesinde değişiklik gerçekleştirmeden yazılımın belirli bir farklı çevrede adapte edilebilme becerisidir. Kurulum Kolaylığı: Tanımlanmış çevrede yazılımın kurulumu için gereken çaba ile ilgili yazılım becerisidir. Uygunluk: Taşınabilirlik ile ilgili anlaşmalar veya standartlara bağlı yazılım geliştirilmesi ile ilgili yazılım becerisidir. Yer değiştirilebilirlik: Yazılımın başka bir yazılım ortamında kullanılabilmesi için fırsat sağlama ve harcanması gereken çaba ile ilgili yazılım becerisidir. 4. Standart (TS ISO/IEC 25051) ISO nun yayınlamış olduğu ISO/IEC serisi : Yazılım Ürünü Kalite Gereksinimleri ve Değerlendirmesi (Software Product Quality Requirements and Evaluation - SQuaRE) serisinin bir üyesi olan ISO/IEC standardı serinin uzantı bölümü denilen bölümünde yer almaktadır. Çünkü standart genel olan Ticari kullanıma hazır ürünün kalite gereksinimleri ve değerlendirmesi üzerinde durmaktadır. Standart temel olarak 3 ana başlıktan oluşmaktadır. - COTS yazılım ürünleri için Kalite Gereksinimleri - COTS yazılım ürünlerinin testi için test gereksinimlerini, test örneklerini ve test raporlarını kapsayan test dokümantasyonu gereksinimleri - COTS yazılım ürünlerinin uygunluk değerlendirmesi için komutlar Standardın kapsamındaki veya hedefindeki yazılım ürünleri ise Ticari olarak rafta kullanıma hazır (COTS) yazılım ürünleridir. Bunların içerisine, bilgi yönetimi ve bilgi sistemi yazılımları, kaynak yönetimi yazılımları, kurumsal planlama yazılımları, web uygulamaları gibi birçok sınıftan yazılım girebilir. Standarttan faydalanacak olan hedef kitle ise yazılım üreticileri, tedarikçileri, belgelendirme kuruluşları, test laboratuvarları gibi yazılım ve yazılım kalitesi ile ilgilenen herkestir COTS Yazılım Ürünleri için Kalite Gereksinimleri Bu bölümde kalite gereksinimi olarak üreticiden iki farklı doküman oluşturması beklenmektedir. Bu dokümanlar: - Ürün Açıklaması - Kullanıcı Dokümantasyonu Ürün Açıklaması Kalite Gereksinimleri Kullanıcıya yazılımın özelliklerini açıklayan dokümanlardır. Kullanıcılar kendi gereksinim listeleri ile dokümanda belirtilen ürün
5 özelliklerini karşılaştırarak ürünün kendileri için uygun olup olmadığına karar verebilmelidirler. Her bir başlık altında birden fazla gereksinim, dokümanda olması gereken bilgileri ve özellikler sıralanır. Genel başlık listesi aşağıdaki gibidir: - İçerik (Tanımlar, Kısaltmalar, Referanslar vb) - İşlevsellik açıklamaları - Güvenilirlik açıklamaları - Kullanılabilirlik açıklamaları - Verimlilik açıklamaları - Sürdürülebilirlik açıklamaları - Taşınabilirlik açıklamaları - Kullanım kalitesi açıklamaları Kullanıcı Dokümantasyonu için Gereksinimler Kullanıcı ürünü satın aldıktan sonra nasıl kuracağından nasıl kullanacağına kadar ürün ile ilgili tüm bilgilerin detaylı bir şekilde anlatılmasını istemektedir. Genel başlık listesi aşağıdaki gibidir: - Tamlık - Doğruluk - Tutarlılık - Anlaşılabilirlik - Öğrenilebilirlik - Çalışabilirlik Yazılım Kalite Gereksinimleri Yazılımın dokümantasyon kısmının gereksinimleri haricinde içsel özelliklerinden bahseden kısımdır. Bu kısımda yazılımın kendisine özel kalite gereksinimlerinden bahsedilir. Yazılımın sahip olması gereken özelliklerin neler olduğundan ve bu özellikleri nasıl karşılayacağını belirtir. Genel başlık listesi aşağıdaki gibidir: - İşlevsellik - Güvenilirlik - Kullanılabilirlik - Verimlilik - Sürdürülebilirlik - Taşınabilirlik - Kullanım Kalitesi 4.2. Test Dokümantasyonu için Gereksinimler Standart yazılımın sahip olması gereken özelliklerinin denetlenebilmesi için test yönergeleri bölümünü de içerisinde barındırır. Yazılım kalite gereksinimlerinin sağlanması ve sağlandığının gözlemlenebilmesi için ihtiyaç duyulan testlerin nasıl yapılacağı, test öncesinde, test sırasında ve test sonrasından üretilmesi gereken test dokümantasyonunun nasıl olması gerektiğini tanımlar. Test dokümantasyonu başlığı altında 3 ana test dokümanından bahsedilir: - Test Planı - Test Açıklaması - Test Sonuçları Test Planı Gereksinimleri Test için oluşturulması gereken ilk dokümanlardır. Bu dokümanların hedefi yapılacak testi tekrar edilebilir şekilde tanımlayabilmektedir. Kendi içerisinde 4 alt başlığı bulunur. - Yaklaşım : Yapılacak test yaklaşımının ne olduğunun anlatılması istenmektedir. - Geçti / Kaldı Kriteri : Testler sonucunda alınan çıktıların değerlendirilmesinde kullanılacak olan kriterdir. - Test Ortamı : Testin icra edileceği çevredeki gereksinimlerin tanımlandığı alandır. - Zaman Planı : Testlerin kim tarafından ve ne zaman yapılacağını takvimleştirmek isteyen gereksinimdir Test Açıklaması Gereksinimleri Testlerin tanımlandığı bölümdür. 2 alt başlıktan oluşur: - Test Örnekleri Açıklaması : Bir test senaryosu içinde olması gereken bilgileri listeler. (testin amacı, tek ve benzersiz bir tanımlayıcı, girdi ve beklenen çıktılar, testin
6 yorumlanması için gereken kriter vb.) - Test Prosedürleri : Bir test senaryosunun adımlarının icra edilebilmesi için izlenecek yolu ve yöntemi anlatan alandır. 3- Erdemir U., Tekin U., Buzluca F., Nesneye Dayalı Yazılım Metrikleri ve Yazılım Kalitesi 4- Rüdiger Lincke, Validation of a Standart- and Metric-based Software Quality Model, Licentiate Thesis, Vaxjö University Test Sonuçları Gereksinimleri Testler sonucunda oluşturulması gereken raporları ve gereksinimleri tanımlayan bölümdür. 2 alt başlıktan oluşur: - Yürütme Raporu : Test senaryolarının kim tarafından, hangi tarihte icra edildiğini ve bulguların yazılmasının zorunlu kılan alan - Anormallik Raporu : Test icrası esnasında bulunan anormalliklerin (uygunsuzlukları / hataların) rapor edilmesini sağlayan alandır. Test yapan tarafın üreticiye en önemli geri dönüşleri bu raporlar sayesinde yapılmaktadır. 5. Sonuç Yazılım ürünlerinin, satın alacak kişi için gereksinim listesi kontrolü yapabilmesi, daha kaliteli üretilebilmesi, ürünlerin hedefledikleri ortamlarda doğru şekilde yüklenmesi ve beklenen işlevleri yerine getirmesi, kullanıcının ihtiyaç duyduğu bilgiye kolayca ulaşabilmesi, yazılımın bağımsız değerlendirmesinin ve testinin yapılarak belgelendirilmesi ile satın alanlar için güvenin oluşması gibi birçok gözle görülebilecek faydası mevcuttur. 6. Kaynakça 1- TS ISO/IEC Yazılım Mühendisliği Yazılım Ürünü Kalite Gereksinimleri ve Değerlendirmesi ve Test Yönergeleri Standardı, Türk Standartları Enstitüsü, Nisan ISO/IEC 9126 Software Engineering Ürün Kalitesi, ISO, 1991
Bilişim Teknolojileri Test ve Belgelendirme Hizmetleri. Mustafa YILMAZ mustafayilmaz@tse.org.tr
Bilişim Teknolojileri Test ve Belgelendirme Hizmetleri Mustafa YILMAZ mustafayilmaz@tse.org.tr Türk Standardları Enstitüsü tarafından yapılan Bilişim Teknolojileri Test ve Belgelendirme Hizmetleri Yazılım
Detaylı3.DERS YAZILIMDA KALİTENİN ANLAMI
3.DERS YAZILIMDA KALİTENİN ANLAMI 1 1. KALİTE NEDİR? Kalite kavramı insanların ve sistemlerin "hata yapması" ve "mükemmele ulaşma isteği" gerçeğinden ortaya çıkmıştır. Alıcı tarafından aranılan belirli
DetaylıTS EN ISO/IEC 9241-151 Kullanılabilir Arayüz Sertifikası Verilmesi Süreci
TS EN ISO/IEC 9241-151 Kullanılabilir Arayüz Sertifikası Verilmesi Süreci Nihan Ocak 1, Feride Erdal 2, Prof. Dr. Kürşat Çağıltay 3 1 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Bilişim Sistemleri Bölümü, Ankara 2
DetaylıBMH-405 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ
BMH-405 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Dr. Musa ATAŞ Siirt Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği musa.ataş@siirt.edu.tr Ref list: Dr. Yunus Emre SELÇUK, Dr. Sadık EŞMELİOĞLU, Dr. Erhan SARIDOĞAN Yazılım Tanımı Herhangi
DetaylıSÜREÇ YÖNETİM PROSEDÜRÜ
1.0 AMAÇ Ahi Evran Üniversitesi nde uygulanacak süreç yönetim sistemi ile ilgili temel esasları tanımlamaktır. 2.0 KAPSAM Ahi Evran Üniversitesi nin stratejik amaç ve hedefleri doğrultusunda yürütmüş olduğu
DetaylıBilindiği üzere Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, bilgi ve bilgi varlıklarının
BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ VE İŞ SÜREKLİLİĞİ - 1 Bilindiği üzere Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, bilgi ve bilgi varlıklarının Gizliliği Tamlığı (Bütünlüğü) Erişebilirliği (Kullanılabilirliği) Üzerine
DetaylıISO 27001:2013 BGYS BAŞDENETÇİ EĞİTİMİ. Kapsam - Terimler
Kapsam - Terimler K A P A M Kapsam u standard kuruluşun bağlamı dâhilinde bir bilgi güvenliği yönetim sisteminin kurulması, uygulanması,sürdürülmesi ve sürekli iyileştirilmesi için şartları kapsar. u standard
DetaylıBilindiği üzere Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, bilgi ve bilgi varlıklarının
BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ VE İŞ SÜREKLİLİĞİ - 1 Bilindiği üzere Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, bilgi ve bilgi varlıklarının Gizliliği Tamlığı (Bütünlüğü) Erişebilirliği (Kullanılabilirliği) Üzerine
DetaylıLaboratuvar Akreditasyonu
Laboratuvar Akreditasyonu Akreditasyon, Laboratuvarların, Muayene Belgelendirme ve Yeterlilik Deneyi Sağlayıcı Kuruluşlarının Ulusal ve Uluslararası Kabul Görmüş Teknik Kriterlere Göre Değerlendirilmesi,
DetaylıYMT 505-Yazılım Proje Yönetimi Giriş- Temel Kavramlar
YMT 505-Yazılım Proje Yönetimi Giriş- Temel Kavramlar F ı r a t Ü n i v e r s i t e s i Ya z ı l ı m M ü h e n d i s l i ğ i B ö l ü m ü YMT 505-YAZILIM PROJE YÖNETİMİ 1 Bu Haftaki Konular-Temel Kavramlar
DetaylıT. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ
T. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ TS ISO/IEC 27001 BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ, TS ISO/IEC 20000-1 BT HİZMET YÖNETİM SİSTEMİ Sunucu: Gürol GÖKÇİMEN 25.10.2014 Türk Standardları Enstitüsü 1 Güvenlik;
DetaylıWeb Tabanlı CMMI Süreç Yönetimi Uygulamalarının Süreç ve Yazılım Geliştirme Performansına Pozitif Etkileri
Web Tabanlı CMMI Süreç Yönetimi Uygulamalarının Süreç ve Yazılım Geliştirme Performansına Pozitif Etkileri Y. Müh. Cemalettin Öcal FİDANBOY TÜBİTAK UEKAE ocalfidanboy@tubitak.gov.tr Meral YÜCEL TÜBİTAK
DetaylıWEB KULLANILABİLİRLİĞİ
WEB KULLANILABİLİRLİĞİ FATMA BODUR 2008638500 *(8) Kullanılabilirlik Nedir? Bir ürünün potansiyel kullanıcıları tarafından, belirli bir kullanım bağlamı içinde, amaçlanan kullanım hedeflerine ulaşmak için,
DetaylıTS EN ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi Kurum İçi Bilgilendirme Eğitimi ISO 9001 NEDİR?
ISO 9001 NEDİR? ISO 9001, tüm imalat ve hizmet şirketleri için hazırlanmış olan ve Kalite Yönetim Sistemi nin gereklerini belirleyen uluslararası bir standarttır. Kurumun mal veya hizmet üretimindeki tüm
DetaylıBİLGİ GÜVENLİĞİ POLİTİKASI
Doküman No: EBG-GPOL-01 Revizyon No: 01 Tarih:01.08.2011 Sayfa No: 1/5 Amaç: Bu Politikanın amacı E-TUĞRA EBG Bilişim Teknolojileri ve Hizmetleri A.Ş. nin ve hizmet sunduğu birimlerin sahip olduğu bilgi
DetaylıKalite Sistem Dokümantasyonu ve Örnek Uygulamalar
Kalite Sistem Dokümantasyonu ve Örnek Uygulamalar - 1 Standardizasyon; Standart Nedir? Belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik yarar sağlamak üzere bütün ilgili tarafların yardım ve işbirliği ile
DetaylıISO/IEC 9126 STANDARDINDA ANADİLİN KULLANIMI NATIVE LANGUAGE USAGE IN ISO 9126 STANDARD
221 ISO/IEC 9126 STANDARDINDA ANADİLİN KULLANIMI NATIVE LANGUAGE USAGE IN ISO 9126 STANDARD Ali Orhan AYDIN *, Fevzi KUTAY **, Hadi GÖKÇEN ***,Aşkıner GÜNGÖR **** ÖZET Standartlar kurumsal, askeri, ulusal
DetaylıYMT 312-Yazılım Tasarım ve Mimarisi Yazılım Mühendisliği ne Giriş
YMT 312-Yazılım Tasarım ve Mimarisi Yazılım Mühendisliği ne Giriş F ı r a t Ü n i v e r s i t e s i Ya z ı l ı m M ü h e n d i s l i ğ i B ö l ü m ü Bu Haftaki Konular Yazılım Nedir?........4 Yazılım Mühendisliği.......15
DetaylıBİLGİ GÜVENLİĞİ POLİTİKASI
E-Tuğra EBG Bilişim Teknolojileri ve Hizmetleri A.Ş. (E-Tugra EBG Information Technologies and Services Corp.) BİLGİ GÜVENLİĞİ POLİTİKASI Doküman Kodu Yayın Numarası Yayın Tarihi EBG-GPOL-01 03 20.05.2016
DetaylıISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ. Terimler Ve Tarifler. www.sisbel.biz
ISO/IEC 20000-1 BİLGİ TEKNOLOJİSİ - HİZMET YÖNETİMİ BAŞ DENETÇİ EĞİTİMİ Terimler Ve Tarifler 1 Kapsam 1.1 Genel Terimler Ve Tarifler Bu standart, bir hizmet yönetimi sistem (HYS) standardıdır. Bir HYS
DetaylıPROGRAMLAMA TEMELLERİ
PROGRAMLAMA TEMELLERİ 2.HAFTA Yazılım Yazılım, elektronik aygıtların belirli bir işi yapmasını sağlayan programların tümüne verilen isimdir. Bir başka deyişle var olan bir problemi çözmek amacıyla bilgisayar
DetaylıUDEM 2017 Eğitim Kataloğu
UDEM 2017 Eğitim Kataloğu EN ISO 13485 TIBBİ CİHAZLAR KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ TEMEL EĞİTİMİ EN ISO 13485:2016 TIBBİ CİHAZLAR KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ EĞİTİMİ EN ISO 13485 TIBBİ CİHAZLAR KALİTE YÖNETİM
DetaylıKALİTE KAVRAMI VE KALİTENİN BOYUTLARI
KALİTE YÖNETİMİ KALİTE KAVRAMI VE KALİTENİN BOYUTLARI Hizmet veya üründe kalite kavramı için farklı tanımlar kullanılmaktadır. En genel hâliyle ihtiyaçlara uygunluk (Crosby), ürün veya hizmetin değeri
DetaylıBGYS-PL-01 BİLGİ GÜVENLİĞİ POLİTİKASI
BGYS-PL-01 BİLGİ GÜVENLİĞİ POLİTİKASI BGYS-PL-01 01.06.2018 0 / - 2 / 5 İÇİNDEKİLER 1. Amaç... 3 2. Kapsam... 3 3. Sorumluluk... 3 4. Kayıtları... 3 5. Tanımlamalar ve Kısaltmalar... 4 6. Uygulama... 4
DetaylıYAZILIM ÖLÇÜTLERİ GENEL BİLGİLER
YAZILIM ÖLÇÜTLERİ GENEL BİLGİLER Ölçme (Measuring): Somut veya soyut bir varlığın sahip olduğu bir özelliğini, sayısal veya derecelendirilmiş bir veri olarak ifade etmek. Benim boyum 163 santimetredir.
DetaylıTürk Akreditasyon Kurumu -TÜRKAK- 04.12.2013
Türk Akreditasyon Kurumu -TÜRKAK- 04.12.2013 1 Tanımlar Uygunluk değerlendirmesi : Deney, analiz, kalibrasyon, ölçüm hizmetleri, ürün, sistem, personel belgelendirmesi, hammadde, malzeme, ürün, tesis,
DetaylıSÜREÇ YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ
1.0 AMAÇ Ahi Evran Üniversitesi nde uygulanacak süreç yönetim sistemi ile ilgili temel esasları tanımlamaktır. 2.0 KAPSAM Ahi Evran Üniversitesi nde uygulanmakta olan tüm süreçleri kapsar. 3.0 TANIMLAR
DetaylıTÜRK AKREDİTASYON KURUMU. Personel Akreditasyon Başkanlığı
TÜRK AKREDİTASYON KURUMU Personel Akreditasyon Başkanlığı Personel Belgelendirme Kuruluşlarının Akreditasyonu Uygunluk Değerlendirmesi; Ürünlerin veya hizmetlerin istenilen şartlara uygunluğunu göstermek
DetaylıKonfigürasyon Yönetimi
Konfigürasyon Yönetimi Konfigürasyon Yönetiminin Tanımı Konfigürasyon: Mevcut olan veya tasarlanan bir ürünün, teknik dokümanlarda tanımlanan ve daha sonra ulaşılması amaçlanan fonksiyonel ve fiziksel
DetaylıNESNEYE YÖNELİK ÇÖZÜMLEME SÜRECİ
NESNEYE YÖNELİK ÇÖZÜMLEMENİN TEMELLERİ Çözümleme: Bir şeyi anlayabilmek için parçalarına ayırmak. Sistemi anlamaya yönelik çalışmalardan ve üst düzey planlama eylemlerinden oluşur. Uygulama/problem alanının
DetaylıISO 14001:20014 ve ISO 14001:2015 Şartları Arasındaki Eşleştirme Eşleştirme Kılavuzu
Final ISO 14001:20014 ve ISO 14001:2015 Şartları Arasındaki Eşleştirme Eşleştirme Kılavuzu Giriş Bu doküman ISO 14001:2004 ve ISO 14001:2015 şartları arasındaki eşleştirmeyi sunmaktadır. Doküman yalnızca
Detaylı06.11.2015 15:55:27 BÖLÜM 4 KALİTE VE AKREDİTASYON
06.11.2015 15:55:27 BÖLÜM 4 KALİTE VE AKREDİTASYON 1 4.1. KALİTE 06.11.2015 15:55:27 Türk Dil Kurumu na göre kalite; Bir ürünün bilinen en iyi özellikleri bünyesinde taşıması durumudur. Diğer tanımlar
DetaylıKALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİ
KALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİ Kalite Güvencesi ve Kalite Güvence Sistemleri Ürün kalitesi, gerek ISO tarafından belirlenmiş ölçülere ve gerekse Türkiye de TSE nin ortaya koyduğu standartlara göre belli bir
DetaylıUE.18 Rev.Tar/No:09.05.2011/03 SAYFA 1 / 5
UE.18 Rev.Tar/No:09.05.2011/03 SAYFA 1 / 5 1. AMAÇ Türksat İnternet ve İnteraktif Hizmetler Direktörlüğü nün bilgi güvenliğini yönetmekteki amacı; bilginin gizlilik, bütünlük ve erişilebilirlik kapsamında
DetaylıYrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü atarhan@hacettepe.edu.tr
Yrd. Doç. Dr. Ayça Tarhan Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü atarhan@hacettepe.edu.tr Süreç Değerlendirme Nedir? Süreç: Girdileri çıktılara dönüştüren, ilişkili veya etkileşimli etkinlikler
DetaylıKullanım Durumu Diyagramları (Use-case Diyagramları)
Kullanım Durumu Diyagramları (Use-case Diyagramları) Analiz aşaması projeler için hayati önem taşır. İyi bir analizden geçmemiş projelerin başarı şansı azdır. Analiz ile birlikte kendimize Ne? sorusunu
DetaylıMerSis. Bilgi Teknolojileri Bağımsız Denetim Hizmetleri
MerSis Bağımsız Denetim Hizmetleri risklerinizin farkında mısınız? bağımsız denetim hizmetlerimiz, kuruluşların Bilgi Teknolojileri ile ilgili risk düzeylerini yansıtan raporların sunulması amacıyla geliştirilmiştir.
DetaylıPlan. Kalite ve Kalite Güvence Sistemi. ISO ve Temel Kavramlar. ISO ve Kalite El Kitabı. ODTÜ Kalite Yönetim Sistemi
ODTÜ Kütüphanesi Plan Kalite ve Kalite Güvence Sistemi ISO ve Temel Kavramlar ISO ve Kalite El Kitabı ODTÜ Kalite Yönetim Sistemi Kalite Yönetim Sistemi Kapsamı ve Örnek Dokümanlar Kalite Günlük kullanım?
DetaylıANET Bilgi Güvenliği Yönetimi ve ISO 27001. Ertuğrul AKBAS [ANET YAZILIM] 09.04.2011
ANET Bilgi Güvenliği Yönetimi ve ISO 27001 2011 Ertuğrul AKBAS [ANET YAZILIM] 09.04.2011 ISO 27001 AŞAMA 1 BGYS Organizasyonu BGYS kapsamının belirlenmesi Bilgi güvenliği politikasının oluşturulması BGYS
DetaylıYaz.Müh.Ders Notları #4 1
YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Şubat 2012 Yrd.Doç.Dr. Yunus Emre SELÇUK 1 NESNEYE YÖNELİK ÇÖZÜMLEMENİN TEMELLERİ Çözümleme (Analiz): Bir şeyi anlayabilmek için parçalarına ayırmak. Sistemi anlamaya yönelik çalışmalardan
DetaylıUzm.. Dr. Rukiye BERKEM Uzm S.B.Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji Bölümü V. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kongresi 1818-22 Kasım 2012 Akreditasyon; sağlık hizmeti sunan
DetaylıChapter 8 Yazılım Testi. Lecture 1. Chapter 8 Software testing
Chapter 8 Yazılım Testi Lecture 1 1 Konular Geliştirme testi Test tabanlı geliştirme Sürüm testi Kullanıcı testi 2 Programı test etmek Test etmek, bir programın yapması gereken şeyi yaptığını doğrulamak
DetaylıKAYISI ARAŞTIRMA İSTASYONU MÜDÜRLÜĞÜ EK 3.4 KALİTE YÖNETİM / İÇ KONTROL BİRİMİ
KAYISI ARAŞTIRMA İSTASYONU MÜDÜRLÜĞÜ EK 3.4 KALİTE YÖNETİM / İÇ KONTROL BİRİMİ Kalite Yöneticisi Dök.No KAİM.İKS.FRM.081 Sayfa No 1/ 3 İŞİN KISA TANIMI: Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü üst yönetimi
DetaylıTOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ Hafta 14 Yrd. Doç. Dr. Semra BORAN Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun olarak
DetaylıYAZILIM MODELLEME VE TASARIM
YAZILIM MODELLEME VE TASARIM «UML Kullanım Diyagramları» Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Kullanım senaryoları sadece düz metin (text) olarak değil, istendiğinde metin yerine UML diyagramı olarak
DetaylıYönetim Sistemleri Eğitimleri
Yönetim Sistemleri Eğitimleri ISO 9001-2008 /2015 EĞİTİMİ Kuruluşlarında kalite yönetim sistemi kuracak, geliştirecek ve/veya uygulayacak katılımcılara kalitenin tanımlarını ve kalite yönetim prensiplerini
DetaylıDEMİRYOLU SEKTÖRÜNDE ÜRÜN BELGELENDİRME SÜREÇLERİ
DEMİRYOLU SEKTÖRÜNDE ÜRÜN BELGELENDİRME SÜREÇLERİ Güven KANDEMİR Mayıs 2015, Eskişehir 1 İÇİNDEKİLER TANIMLAR ÜRÜN BELGELENDİRME Tanımlar Akreditasyon Uygunluk değerlendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilen
DetaylıBİLİŞİM SİSTEMLERİ GÜVENLİĞİNDE YENİ EĞİLİMLER
BİLİŞİM SİSTEMLERİ GÜVENLİĞİNDE YENİ EĞİLİMLER Dr. Hayrettin Bahşi bahsi@uekae.tubitak.gov.tr 11 Mart 2010 Gündem Bulut Hesaplama Sistemleri ve Bilgi Güvenliği Güvenli Yazılım Geliştirme Hayat Döngüsü
DetaylıNotice Belgelendirme Muayene ve Denetim Hiz. A.Ş Onaylanmış Kuruluş 2764
ISO 13485:2016 MEDİKAL CİHAZ KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU Notice Belgelendirme Muayene ve Denetim Hiz. A.Ş Onaylanmış Kuruluş 2764 Notice Belgelendirme Muayene ve Denetim Hizmetleri A.Ş. ; ISO
DetaylıYazılım Nedir? Yazılım Mühendisi. Yazılım Mühendisliği. ACM/IEEE Etik Kodu. Etik Kural için Önsöz BIL 304 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ 2012-2013.
BIL 304 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ 2012-2013 Yrd Doç. Dr. Turgay İBRİKÇİ Yazılım Nedir? Yazılım Tanımlanmış bir işlevi yerine getiren, Girdi ve Çıktıları olan, Herhangi bir donanım üzerinde çalışan, Bilgisayar
DetaylıKALİTE EL KİTABI PERSONEL BELGELENDİRME
Sayfa Sayısı 1/5 1. KAPSAM TS EN ISO/IEC 17024 Personel belgelendirme kuruluşları için geliştirme ve sürdürebilirlik programları da dahil belirli şartlara göre personeli belgelendiren kuruluşlar için genel
DetaylıWeb Sitelerinin Değerlendirilmesi
Web Sitelerinin Değerlendirilmesi Umut Al H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü umutal@hacettepe.edu.tr Web sitesi Web sayfası Web dokümanı İlgili Kavramlar Web Kaynaklarının Değerlendirilmesi Web üzerinde
DetaylıMikro Bilgi Kayıt ve Dağıtım A.Ş Kalite Yönetim Temsilcisi. Şenay KURT senay.kurt@mikrobilgi.com.tr
Mikro Bilgi Kayıt ve Dağıtım A.Ş Kalite Yönetim Temsilcisi Şenay KURT senay.kurt@mikrobilgi.com.tr Standart Nedir? Standardizasyon; belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik yarar sağlamak üzere bütün
DetaylıYAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Şubat 2012 Yrd.Doç.Dr. Yunus Emre SELÇUK GENEL BİLGİLER
YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Şubat 2012 Yrd.Doç.Dr. Yunus Emre SELÇUK GENEL BİLGİLER BAŞARIM DEĞERLENDİRME Sınav tarihleri: Daha sonra duyurulacak 1. Ara sınav yazılı, 2. Ara sınav: test, Final sınavı: yazılı
DetaylıISO 9001:2015 GEÇİŞ KILAVUZU
Kal ten z, denet m m z altında olsun Szutest Szutest Szutest Szutesttr 444 9 511 szutest.com.tr ISO 9001:2015 REVİZYONUN YAPISI Yeni Revizyon ile birlikte ISO ANNEX SL gereksinimleri doğrultusunda Yüksek
DetaylıIII. PwC Çözüm Ortaklığı Platformu Şirketlerde İç Kontrol ve İç Denetim Fonksiyonu* 22 Aralık 2004
III. PwC Çözüm Ortaklığı Platformu Şirketlerde İç Kontrol ve İç Denetim Fonksiyonu* *connectedthinking PwC İçerik İç kontroller İç kontrol yapısının oluşturulmasında COSO nun yeri İç denetim İç denetimi
Detaylı5. PROGRAMLA DİLLERİ. 5.1 Giriş
5. PROGRAMLA DİLLERİ 8.1 Giriş 8.2 Yazılım Geliştirme Süreci 8.3 Yazılım Geliştirme Sürecinde Programlama Dilinin Önemi 8.4 Programlama Dillerinin Tarihçesi 8.5 Programlama Dillerinin Sınıflandırılması
DetaylıBDDK-Bilgi Sistemlerine İlişkin Düzenlemeler. Etkin ve verimli bir Banka dan beklenenler Bilgi Teknolojilerinden Beklenenler
Gündem Bilgi Sistemlerine İlişkin Yasal Düzenlemeler & COBIT AB Seminer 2009 Bankacılıkta Bilgi Sistemlerine İlişkin Düzenlemeler Etkin ve verimli bir Banka dan beklenenler Bilgi Teknolojilerinden Beklenenler
DetaylıABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ DOKÜMAN VERİ PROSEDÜRÜ
Sayfa No 1 / 5 1. AMAÇ Bu prosedürün amacı, Abant İzzet Baysal Üniversitesi nde Kalite Yönetim Sistemi (KYS) içinde bulunan tüm dokümanların hazırlanması, kodlanması, onaylanması, yayınlanması ve dağıtılması,
DetaylıDoç. Dr. Serdar Öztora Aile Hekimliği Anabilim Dalı
Doç. Dr. Serdar Öztora Aile Hekimliği Anabilim Dalı AMAÇ Bu dersin sonunda katılımcıların kalite kavramı ve ilişkili faktörler hakkında bilgi sahibi olmaları amaçlanmaktadır. 2 HEDEFLER Katılımcılar bu
DetaylıBLM 426 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BAHAR Yrd. Doç. Dr. Nesrin AYDIN ATASOY GENEL BİLGİLER
BLM 426 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BAHAR 2017 Yrd. Doç. Dr. Nesrin AYDIN ATASOY GENEL BİLGİLER Başarım Değerlendirme Vize, Final, Ödev Ders İçeriği 01. Hafta: Yazılım mühendisliğinin tanımı, önemi 02. Hafta:
DetaylıBMH-405 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ
BMH-405 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Dr. Musa ATAŞ Siirt Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği musa.ataş@siirt.edu.tr Ref list: Dr. Yunus Emre SELÇUK, Dr. Sadık EŞMELİOĞLU, Dr. Erhan SARIDOĞAN Yazılımı Etkileyen
DetaylıÇELİKEL A.Ş. Bilgi Güvenliği Politikası
Sayfa 1/6 1. Amaç / Genel Bu doküman, Kuruluştaki ISO/IEC 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi kapsamındaki tüm bilgi varlıklarının güvenliğinin sağlanması, BGYS nin kurulması, işletilmesi, sürdürülmesi
DetaylıPROGRAMLAMAYA GİRİŞ. Öğr. Gör. Ayhan KOÇ. Kaynak: Algoritma Geliştirme ve Programlamaya Giriş, Dr. Fahri VATANSEVER, Seçkin Yay.
PROGRAMLAMAYA GİRİŞ Öğr. Gör. Ayhan KOÇ Kaynak: Algoritma Geliştirme ve Programlamaya Giriş, Dr. Fahri VATANSEVER, Seçkin Yay., 2007 Algoritma ve Programlamaya Giriş, Ebubekir YAŞAR, Murathan Yay., 2011
DetaylıAKDENİZ ÜNİVERSİTESİ KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ 2 Kalite Yönetim Sistemi Prensipleri 1. Müşteri odaklılık 2. Liderlik 3. Çalışanların katılımı 4. Proses yaklaşımı 5. Yönetimde sistem yaklaşımı 6. Sürekli iyileştirme
DetaylıMESLEKİ EĞİTİM MALİ DESTEK PROGRAMI. Proje ve Projelere İlişkin Genel Kavramlar
MESLEKİ EĞİTİM MALİ DESTEK PROGRAMI Proje ve Projelere İlişkin Genel Kavramlar PROJE NEDİR? Belirli bir zaman ve bütçe çerçevesinde, belirli amaçlara ulaşmayı sağlayacak sonuçları üretmek üzere, insani
DetaylıTİTCK/ DESTEK VE LABORATUVAR HİZMETLERİ BAŞKAN YARDIMCILIĞI/ ANALİZ VE KONTROL LABORATUVAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI ŞARTNAME HAZIRLAMA PROSEDÜRÜ PR24/KYB
TİTCK/ DESTEK VE LABORATUVAR HİZMETLERİ BAŞKAN YARDIMCILIĞI/ ANALİZ VE KONTROL LABORATUVAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI PR24/KYB Sayfa No: 1/6 1. AMAÇ ve KAPSAM Bu prosedürün amacı; Daire Başkanlığının ihtiyacı
DetaylıTÜRK AKREDİTASYON KURUMU. Ürün Hizmet ve Muayene Akreditasyon Başkanlığı Muayene Kuruluşu Akreditasyonu
TÜRK AKREDİTASYON KURUMU Ürün Hizmet ve Muayene Akreditasyon Başkanlığı Muayene Kuruluşu Akreditasyonu Muayene Kuruluşu Akreditasyonu Akreditasyon, Muayene, Belgelendirme ve Yeterlilik Deneyi Sağlayıcı
DetaylıİŞ SÜREKLİLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ İÇİN KRİTİK BAŞARI FAKTÖRLERİ
İŞ SÜREKLİLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ İÇİN KRİTİK BAŞARI FAKTÖRLERİ Ali Dinçkan, BTYÖN Danışmanlık İş sürekliliği, kurumun kritik süreçlerinin belirlenmesi, bu süreçlerin sürekliliği için gerekli çalışmaların
DetaylıYaz.Müh.Ders Notları #6 1
YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ Prof.Dr. Oya Kalıpsız GİRİŞ 1 YAZILIM YETERLİLİK OLGUNLUK MODELİ Olgunluk Seviyeleri: Düzey 1. Başlangıç düzeyi: Yazılım gelişimi ile ilişkili süreçlerin tanımlanması için hiçbir sistematik
DetaylıTETKİK SÜRELERİ BELİRLEME TALİMATI
Sayfa No 1/11 1. AMAÇ Tetkik tipleri ve kuruluş yapısı dikkate alındığında tetkikler için harcanacak adam/gün sayılarını ve ücretlerini belirlemektir. 2. KAPSAM Bu prosedürün uygulanmasından Planlama Sorumlusu,
Detaylıbt-pota Bilgi Teknolojileri Hizmetleri Belgelendirme Standartları Merve Saraç Nisan 2008
bt-pota Bilgi Teknolojileri Hizmetleri Belgelendirme Standartları Merve Saraç Nisan 2008 1 TÜBİSAD BT Hizmetleri Komisyonu Amaç, Hedef ve Stratejiler BT hizmetleri pazarının büyütülmesi Hizmet kalitesi
DetaylıAHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ DOKÜMAN VERİ PROSEDÜRÜ
1. AMAÇ Bu prosedürün amacı, Ahi Evran Üniversitesi nde Kalite Yönetim Sistemi (KYS) içinde bulunan tüm dokümanların hazırlanması, kodlanması, onaylanması, yayınlanması ve dağıtılması, güncellenmesi ve/veya
DetaylıDoç. Dr. Ender ATEŞMAN
Doç. Dr. Ender ATEŞMAN Hacettepe Üniversitesi AB Bakanlığı, 07.05.2015 Çeviride Kalite Kalite nedir? Kalite nasıl ölçülür? Ürün Standartları Hizmet Standartları TS EN 15038 ISO 17100 Sonuç Her şeyden önce
DetaylıLOJİSTİKTE MÜŞTERİ HİZMETİ. 7.Kasım.2016
LOJİSTİKTE MÜŞTERİ HİZMETİ 7.Kasım.2016 Müşteri Hizmet Düzeyi: Temel Kavramlar ve Tanımlar Hem ulusal hem de küresel pazarlarda kalıcı olabilmenin ardında müşteri tatmini yanında düşük maliyetleri de hedefleyen
DetaylıKKTC MERKEZ BANKASI. BİLGİ GÜVENLİĞİ POLİTİKASI GENELGESİ (Genelge No: 2015/02) Mart-2015 BANKACILIK DÜZENLEME VE GÖZETİM MÜDÜRLÜĞÜ
KKTC MERKEZ BANKASI BİLGİ GÜVENLİĞİ POLİTİKASI GENELGESİ (Genelge No: 2015/02) Mart-2015 BANKACILIK DÜZENLEME VE GÖZETİM MÜDÜRLÜĞÜ İçindekiler Giriş... 1 1 Amaç... 1 2 Bilgi Güvenliği Politikaları... 1
DetaylıErma Yazılım EBYS Sistemi. (Elektronik Belge Yönetim Sistemi) Dijital Arşivleme. Otomasyonu
Erma Yazılım EBYS Sistemi (Elektronik Belge Yönetim Sistemi) ve Dijital Arşivleme Otomasyonu ERMA YAZILIM ELEKTRONİK BELGE YÖNETİM SİSTEMİ EBYS Otomasyonumuzun genel özellikleri; Kaysis web servislerinden
DetaylıISO Nedir? denir. ISO 16001, Enerji yönetimi standardı, maliyetlerinizi ve sera gazı emisyonlarınızı indirgeme temelli, etkili bir enerji yöneti
BS EN 16001 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ BELGESİ WHİTE PAPER HAKKINDA TEMEL BİLGİLER BS EN 16001 STANDARDİZASYONU 1999 dan beri Bilgilendiriyoruz, Belgelendiriyoruz ISO 16001 Nedir? denir. ISO 16001, Enerji
DetaylıYAZILIM MODELLEME VE TASARIM
YAZILIM MODELLEME VE TASARIM «Kullanım Senaryoları» Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Kullanım Senaryoları (Use-Case Model) İsteklerin anlaşılmasını ve ifade edilmesini sağlayan bir yöntemdir. Özellikle
DetaylıT. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ
T. C. TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ, TS ISO/IEC 20000-1 BT HİZMET YÖNETİM SİSTEMİ Sunucu: Gürol GÖKÇİMEN 1 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Bilgi : anlamlı veri, (bir kurumun
DetaylıSİSTEM MÜHENDİSLİĞİ TASARIMIN SENTEZLENMESİ II
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ TASARIMIN SENTEZLENMESİ II ÖMER ERTEKİN, PSCONSULTECH 1 TASARIM NEDİR? Tasarım, bir ürüne ait gereksinimlerin, o ürünün tarifine dönüştürülmesi sırasında ortaya çıkan teknik bilgilerin
DetaylıESİS Projesi. Kaynaklar Bakanlığı
ESİS Projesi Hem ulusal, hem de uluslararası platformda enerji, bir ülkenin politika üretmesi ve uygulaması gereken en önemli stratejik alanlardan birisidir. Ülkemiz de sahip olduğu kritik jeopolitik konumu
DetaylıSERTİFİKALI KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ VE KİŞİSEL GELİŞİM EĞİTİMİ
1- STRATEJİK YÖNETİM 2- ISO 9001:2008 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ 3- ISO 9001:2008 İÇ TETKİKÇİ EĞİTİMİ 4- OHSAS 18001 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ 5- ISO 14001 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ 6- ISO 22000 GIDA GÜVENLİĞİ YÖNETİM
DetaylıTÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ TEST VE BELGELENDİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI BİLİŞİM TEST VE BELGELENDİRME ÜCRET TARİFESİ Doküman BTBD-00-00-YYN-01 Yayın Tarihi 31/12/2014 Revizyon Tarihi 25/08/2015 03 TÜRK STANDARDLARI
DetaylıTEKNİK ÇÖZÜMLERİ HAZIRLAMA REHBERİ
TEKNİK ÇÖZÜMLERİ HAZIRLAMA REHBERİ Temmuz 2017 1 GİRİŞ 1.1 REHBERİN AMACI ve KAPSAMI Kamu BİT Projeleri Rehberi nin eki olarak hazırlanan bu alt rehber, BİT yatırım projesi teklifi yapan kamu kurum ve
DetaylıKalite Sistemleri ve Yönetimi. Yılmaz ÖZTÜRK
Kalite Sistemleri ve Yönetimi Yılmaz ÖZTÜRK B TS-EN ISO 9000 Ne Değildir? Ø Kaliteyle ilgili tüm problemleri çözmez Ø Neyin yapılacağını söyler, nasıl yapılacağını değil Ø Etkin bir Kalite Yönetim Sistemi
DetaylıTedarik Zinciri Yönetimi
Tedarik Zinciri Yönetimi -Tedarikçi Seçme Kararları- Yrd. Doç. Dr. Mert TOPOYAN Satın Alma Bir ișletme, dıșarıdan alacağı malzeme ya da hizmetlerle ilgili olarak satın alma (tedarik) fonksiyonunda beș
DetaylıElektronik Belge Yönetimine Geçiş Sürecinde Kurumsal Sorumluluklar ve Yol Haritası. Tekirdağ 25 Haziran 2012
Elektronik Belge Yönetimine Geçiş Sürecinde Kurumsal Sorumluluklar ve Yol Haritası Tekirdağ 25 Haziran 2012 Prof. Dr. Hamza KANDUR Marmara Üniversitesi Rektör Yardımcısı / Bilgi ve Belge Yönetimi Bölüm
DetaylıBİLGİ SİSTEMLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ
BİLGİ SİSTEMLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ Bilgi sistemi kavramı genellikle işletmelere yönelik olarak kullanılmaktadır. Bu yönüyle bilgi sisteminin amacını; yöneticilere teslim edilen ekonomik kaynakların kullanımına
DetaylıEKLER. EK 12UY0106-4/A5-2: Yeterlilik Biriminin Ölçme ve Değerlendirmesinde Kullanılacak Kontrol Listesi
EKLER EK 12UY0106-4/A5-1: nin Kazandırılması için Tavsiye Edilen Eğitime İlişkin Bilgiler Bu birimin kazandırılması için aşağıda tanımlanan içeriğe sahip bir eğitim programının tamamlanması tavsiye edilir.
DetaylıLaboratuvar Akreditasyonu
Akreditasyon Laboratuvar, muayene ve belgelendirme kuruluşlarının ulusal ve uluslararası kabul görmüş teknik kriterlere göre değerlendirilmesi, yeterliliğin onaylanması ve düzenli aralıklarla denetlenmesi
DetaylıMIS 325T Servis Stratejisi ve Tasarımı Hafta 7:
MIS 325T Servis Stratejisi ve Tasarımı Hafta 7: Servis değerinin yaratılması, talep yönetimi, Servis kataloğu ve portföyünün yönetimi, SSA, OSA, Hazır bulunurluk ve kapasite yönetimi, BT servis süreklilik
DetaylıARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI TARAFINDAN PİLOT SEÇİLEN BÖLGELERDE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI TARAFINDAN PİLOT SEÇİLEN BÖLGELERDE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR Yönetim anlayışındaki değişimler "önce insan" anlayışıyla şekillenen, müşteri odaklı, süreçlerle yönetilen,
DetaylıÜRÜN BELGELENDİRME EĞİTİM HİZMETLERİMİZ
ÜRÜN BELGELENDİRME EĞİTİM HİZMETLERİMİZ 1- CE Süreci ve Temel Bilgiler 2- CE Genel ve AB Ürün Mevzuatı 3- Uygunluk Değerlendirme Prosedürlerinde Standartların Rolü 4-90/396/EEC Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği
DetaylıBİLGİ GÜVENLİĞİ POLİTİKASI
Birliği liği B.G. PO.1 1/8 BGYS POLİTİKASI 2 1. AMAÇ.. 2 2.KAPSAM.. 2 3. TANIMLAR ve KISALTMALAR... 2 4. BİLGİ GÜVENLİĞİ HEDEFLERİ VE PRENSİPLERİ.. 3 5. BİLGİ GÜVENLİĞİ YAPISI VE ORGANİZASYONU... 3 BGYS
DetaylıFTR 331 Ergonomi. Bilgiye Dayalı İş Yeri Düzenleme. emin ulaş erdem
FTR 331 Ergonomi Bilgiye Dayalı İş Yeri Düzenleme emin ulaş erdem GİRİŞ Bilişsel ergonomi, geçtiğimiz asırda yaşanan bilgisayar devrimiyle hayat bulan Ergonomi disiplini içerisinde gelişen yeni bir teknolojidir.
Detaylı3- PROJENIN BAŞLATıLMASı: PROJE KAPSAM YÖNETIMI
3- PROJENIN BAŞLATıLMASı: PROJE KAPSAM YÖNETIMI Y R D. D O Ç. D R. K E N A N G E N Ç O L PROJE BAŞLATMA BELGESININ OLUŞTURULMASı Proje başlatma belgesinin oluşturulması, projeyi resmi olarak onaylayan
DetaylıISO 9001 Kalite Terimleri
Kalite: Mevcut ve var olan karakteristiklerin şartları karşılama derecesine verilen isimdir (ISO 9000) Kalite Politikası: Kalite ile ilişkili olarak üst yönetim tarafından resmi olarak formüle edilen kuruluşun
DetaylıKALİTE NEDİR? Kalite, kullanıma uygunluktur Kalite, ihtiyaçlara uygunluktur Kalite, bir ürünün ifade edilen veya beklenen
KALİTE YÖNETİMİ KALİTE NEDİR? Kalite, kullanıma uygunluktur Kalite, ihtiyaçlara uygunluktur Kalite, bir ürünün ifade edilen veya beklenen ihtiyaçları karşılama kabiliyetini oluşturan özelliklerin toplamıdır.
DetaylıToplam Kalite Yönetimi ve Kalite Maliyetleri
A.Ü. SİYASAL BİLGİLER FAKÜLTESİ İŞLETME DOKTORA PROGRAMI Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite Maliyetleri Ömer ERDOĞAN Yönetim Muhasebesi Aralık 2014 Kalite Nedir? Kalite en basit tanımıyla, müşteri isteklerine
Detaylı