İSTANBUL ODASI TİCARET 1980 YILI İŞ PROGRAMI BÜTÇE Sİ

Transkript

1

2 İSTANBUL TİCARET ODASI 1980 YILI İŞ PROGRAMI VE BÜTÇE Sİ

3

4 ~-- -- ~ ~ ---~ İ Ç İ N D E K İ L E R - BİRİNCİ BÖLÜM - S U N U Ş I- ÖZEL SEKTÖRÜN GELİŞTİRİLMESİ VE YÖN- LENDİRİLMESİ VE KAMU OYU OLUŞTURULMASI 1 - Basnla İlişkiler 1 2- Özel ve Kamu Kuruluşlaryle İlişkiler 2 3- Sektörün Yönlendirilmesi 2 II- EKONO~lİK VE SOSYAL SORUNLARLA İLGİLİ FAALİYETLER 4 - IV.Beş Yllk Kalknma Plannn Tadili 4 2- Enflasyon Karşsnda Para Politikas 5 3- Kambiyo Politikas 5 4- Serbest Bölge ve KTFD 5 5- ~evlet Müdahalesinin, Piyasa Ekonomisinin Işlerliği ve Ekonomi Politikas Açsndan Belirlenmesi 6 6- Ekonomik ve Fiili Tekel Sorunlar 6 7- Tarmsal Ürünler Taban Fiyatlar Türkiye Ekonomisi Raporu Dönemi Türkiye Ekonomisi Memleket Etüdleri 7 ll- Türkiye Yatrm Rehberi Enerji ve Petrol Sorunu Seminer Çalşmalar e III- MEVZUAT ÇALIŞMALARI 8 - Odamzca Hazrlanacak ve Üzerinde Görüş Saptanacak Mevzuat 8 a)?490 Sayl Arttrma, Eksiltme ve Ihale Kanunu ile İlgili Çalşmalar 8 b~ İcra-İfl~s Kanunu s Şaksz Rekabete İlişkin Çalşmalar 9 Ihtiyatlardan Hazine Tahvilleri.Satn Alnmas Konusundaki Mevzuatla Ilgili Çalşma 9 el 5590 Sayl Kanun 9 f Bağ-Kur Kanununun Tadili ve Uygulamas 9 g Kira Kanunu Tasars Odamzca izlenecek Tasar ve Mevzuat Çalşmalar 10 IV- MALİ KONULAR ll 1- Türk Vergi Sisteminin.Temel Sorunlar ll 2- Vergi Uygulama1arna Ilişkin Çalşmalar ll

5 -II- 3- Servet Beyan Müessesesi vergi Ödeme Açsndan 'özel Kesim-Kamu Kesimi Karşlaştrlmas Ortalama K.r Hadleri Vergi Ödeyenerin Ödüllendirilmesi 2 V- DIŞTİCARETE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR Türkiye-AET İlişkileri ~ölgeler İtibariyle Dşticaretimizle Ilgili Bilgiler İhracat Bankas Modeli ve İhracat Sigortas Dünya Ticaret Merkezi İhracat Formaliteleri Rehberi İhracat Teşvik Tedbirleri thracatç Adres Ki tab Ulkemizi Tantc Bir Film Hazrlanmas ~şticaret Rejimi Çalşmalar 15 o- Uyelerimizin Dş Temaslar 15 ll- :pş Fuar Çalşmalar Ihracat T~scillerinin Ge:gişletilmesi Başarl Ihracatçl~rn Odülle~dirilmesi Yaş Meyve ve Sebze Uretimi ve Ihracat Olanaklar Madde Baznda, Çeşitli Sorunlarn Çözümüne Yön~lik Çalşmalar Yurt Dşna Iş Yapan Inşaat Müteahhitleri 16 VI- KÜÇÜK SANAYİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR 7 1- Temel Hammadde Teminind~ Karşlaşlan Güçlüklerin Giderilmesine Ait Çalşmalar Yatrm Mal Temini Sorunlar 7 3- Mesleki Geziler 7 4- İşyeri Temini Küçük Sanayide Kapas i te Kullanm _.Araştrmas YASTAB Çalşmalar Küçük Sanayicilerin Akaryakt ihtiyaçlarna Ait.Araştrma Tantma Çalşmalar Bağ-Kur Kredileri Yerli Filmciliğimizin Sorunlar 19 ll- Çrak, Kalfa ve Ustalk Kanununa Ait Çalşmalar 19

6 -III- VII- İÇ TİCARETLE İLGİLİ ÇALIŞMAL/i.E 20 ~ Ticaret Kesiminin Sorunlar Ticaretin Ekonomideki Yeri ve Ticaretb1 J[onksiyonlar Inşaat Sektörünün Sorunlar Küçük Tacirin Kredi Sorunu Büyük Mağazaclk Yükçü Bölükleri Sorunu Fiyat Kontrolü Orman ve Orman Urünleri Sigartaclğn Sorunlar Hayvanclk Sorunlar 22 VIII- ULAŞTIID1A İLE İLGİLİ ÇALIŞ!-1ALAR Kara Ulaşm Deniz Ulaşm 23 a Kara 1 Deniz Ulaşm İlişkisi 23 b Liman Etüdleri 23 c Kabotaj Taşmaclğ 24 d Türkiye-Dünya Limanlar Bağlants 24 e Ro/Ro Taşmaclğ 24 f Kombine Taşmacl~k Çalşmal~r 24 g Türk Gemileriyle Ithalat ve Ihracat ve Deniz Ticaretinin Sorunlar 24 h) rantma Çalşmalar 25 i) Istanbul Trafiğinin Düzenlenmesi Çalşmalar 25 IX- E~İTİM VE KÜLTÜR ÇALIŞMALARI 25 X- ODA İÇİ ÇALIŞMALAR Reorganizasyon Çalşmalar Meslek Gruplarnn Revizyonu Hakemlik Müessesesinin Uygulamas Oda Hizmetlerinde Bilgisayar'dan Yararlanma Toptan Eşya Fiyatlar İndeksinin Revizyonu Bask, Tasnif ve Hikrofilm Yayn Faaliyetleri Odamzn üncü rldönümü Çalşmalar Oda Personeli ile Ilgili Konular 28

7 -IV- - İKİNCİ BÖLÜM - I- BÜTÇE GEREKÇESİ II- GELİRLER III- GİDERLER IV- BÜTÇE TALİMATI

8 S U N U Ş SAYIN ODA MECLİSİ lk\şkanligina, Son yllarda, ülkemizin ağr bir ekonomik bunalm içinde bulunduğu mal~mlardr Ylnda, baz ekonomik önlemler alnmş ve yeni dş kredi olanaklar sağlanmşsa da, ekonomik bunalmn doruk noktasna ulaşmas önlenememiştir. Gerçekten, 1979'da G8rlli'daki artş sadece % 2,8 dolaynda kalmştr. Öte yandan, 1979'un ilk on aylk döneminde, bir' önceki yln ayn dö~1emine oranla Toptan Eşya Fiyatlarnda % 73 ve Geçirune Indeksinde % 76,6 orannda artş kaydedilmiştir yl için DPT'nca% 6,5'luk.bir kalknma hz öngörülmüşse de, ekonominin bu performans göstereceğini beklemek gerçekçi bir yaklaşm olmayacaktr. Ni tel::im, bu kalknma hzna ulaşlmas, tarm kesiminin % 5 orannda büyüyeceği varsaymna dayanmakta olp, bu düşük bir ihtimali yanstmaktadr~ Ayrca, 1980 ylnda dş kredi sağlanmasndaki gltçlükler düşünülürse, imalat sanayiinin de birden bire % 2,l'lik gelişme hznda büyük artş kaydedileceği söylenemez. Ka1d ki, snai üretimi snrlayc diğer bir faktör olan enerji kstlamas 1979'un son aylarnda görülmemiş boyutlara ulaşmş olup bunun bir süre daha devam edeceği anlaşlmaktadr. Bu itibarla,% 3'lük bir tarmsal gelişme varsaym altnda, 1980 ylnda% 4-4;5'lük bir-kalknma hz beklemek hatal bir tahmin olmayacaktr. Gene, 1980 ylnda % 35 'le-r bir enflasyon hznn gerçelcleşeceğine ilişkin resmi tahminleri gerçekçi olarak nitelernek mümkün degildir. Ekonomisi geniş ölçüde dşa bağml olan ve 1csa sürede aşlamayacak döviz darboğaz içinde bulunan bir ülkede enflasyon hznn birden bire büyük ölçüde düşürülmesi çok uzak bir ihtimal olarak görülmektedir. Kald ki, enflasyon hznn bir yl içinde % 30'lara düşürülmesi sağlansa bile, bunun eko~omik bir durgunluğa yol açacağ kansndayz. Yeni KIT yatrmlarndan va.zgeçilmesi, bir nsm KİT'lerin özel sektöre devredilmesi; vergi etkinliğinin artrlmas, vergi dş kesimlerin vergi kapsamna alnmas gibi mali tedbirler uygulansa ve uygun bir para politikas izleuse 'bile, en iyimser tahminle, 1980'de % 50 orannda bir enflasyon hznn gerçekleşmesi büxük bir başar olacaktr. Ote yandan, uluslararas piyasalarda petrol fiyatlarndaki yükseliş, ihracat gelirlerimizdeki artşlar götürecek niteliktedir.

9 -II- Ksacas, 1979 Ylnn sonlarnda, özel teşebouse güven verici bir ortama geçilmesine ve baz olumlu ekonomik göstergelere ve uygulamalara rağmen, önümüzdeki yla, ekonomik sorunlarn devam edeceği bir dönem olarak bakabiliriz. Böyle bir ortamda, Odalarmza düşen ağr sorurnl~luğun bilincinde bulunduğumuzu ve "meslek hizmetlerini görmek, meslek ahl~k ve tesanüdünü korumak, ticaret ve sanayiin genel menfaatlere uygun surette gelişmesine çalşmak" şeklind,e tanmlanan görevimizi en iyi bir-biçimde yerine getirmek inancnda ve gayreti içinde olduğumuzu belirtmek isterim. - İçinde bulunduğumuz ortam, bu görev bilinci içinde değerlendirildiğinde, faaliyetlerimizin gittikçe daha yaygn ve etkin bir hale getirilmesi zorunluluğunda olduğumuzu ortaya çkarmaktadr. Ancak, bu arada Odamzn temel faaliyetinin çok defa gözle görülemediğini veya gözden kaçtğn vurgulamak isterim. Bu ana faaliyet, serbest teşebbüsün ve serbest piyasa nizarnnn mevcudiyetinin idamesi ve geliştirilmesi amacna yöneliktir. Geçtiğimiz dönemde, bu amaca yönelik faaliyetlerin çok daha önem kazandğ malumlardr. Gerçekten 1979 Ylnda, Odamzn Temel Hedefleri arasnda yer alan "Oda, memleketin içinde bulunduğu şartlar ne olursa olsun, serbest teşebbüsün hak ve menfaatlerini, emniyet ve istikrarn haleldar eden karar ve hareketleri önlemeye çalşr ve bunlarn milli menfaatere aykr olduğunu her türlü vasta ile al~kal makamlara ve icabnda umumi efkara duyurur" hükmünün yerine getirilmesine azami dikkat ve titizlik gösterilmiş olduğu Faaliyet Raporunun tatkikinden anaşlmak - tadr. Aslnda, bu alanda Odamzn gösterdiği veya göstereceği küçük bir girişim veya başarnn anlam ve önemi çok daha büyüktüro Mülkiyet ve serbest piyasa nizamnn korunmas, bir balğn içinde yaşadğ suyun veya bir vergi millrellefinin içinde varlğn sürdürdüğü devletin ülkesi ve milletiyle bölünmezliğinin, rejimin ve Cumhuriyetin korunup kollandğ bir ortamn mevcudiyetiy~e eşdeğerdir. Üyelerimizin varlklarn sürdürebilmeleri ile ilgili bu temel faaliyetimiz yannda, şüphesiz üyelerimizi doğrudan doğruya ilgilendiren ve bir bölümü mevcut mevzuattan kaynaklanan çeşitli hizmetlerimiz de bulunmakta ve bunlara gereken önem verilmektedir..

10 -III- Nitekim, 1979 ylnda başattğmz bir uygulama ile ihracatçlarmza tatil günleri gerekli belgeleri verebilmek amaciyle bir memurumuzun Bayram ve Cumartesi günlerinde.gerektiğinde nöbetçi kalmas sağlanmştr Yl Iş Programnda saylan üyelerimizin sorunlarnn çözümü ile ilgili faaliyetlerimizden, etiketler üzerinde alş fiyatnn gösterilmemesi, kur farklarnn ödenmesi mükellefiyetinin hafifletilmesi gibi başarl sonuçlara ulaştğmz girişimleri burada tekrarlamak aclamsz olacaktr. Ancak, girişirolerimize konu olan birçok sorunun çözümünün de, mevzuat değişikliğine ve dolaysiyle Hükümet ve Parlamento çalşmalarra ba,~l olduc;unu vurgularnaleta yarar görmekteyim. Diğer taraftan, gerek asli, gerekse üyelerimizi doğrudan ij.gilendiren tüm faaj.iyetlerimizin etkinle1} tirilmesi ve yaygnlaştrlmasnn bütçe olanaklar ile de ilgili olduğu açktr. Esas itibariyle 5000 lira ile snrl bullman aida t ve munzam aida t gelirlerine ba[;ml olan harcama bütçemizin genişletilmesi zorunluluğu ile karş karşya bulunmaktayz.. Bilindiği üzere, aida t tari.femiz 1976 ylndan bu yana değiştirilmemiştir. Oysa 1980 ylnda enflasyon hznn% 50 1 de kal;:- 8ağ varsaym altnda, döneminde, fiyatlar genel düzeyinde meydana gelecek artş % 398,2 olaco:ktr. Bu itibarla, Odamz aidat tarifesinde yeni bir ayarlama yaplmas zorunlu hale gelmiştir. Gerçi 1977 ve 1978'de, sabit tarifeye rağmen, bütçe kesin hesaplarnda srasiyle nominal yllk % 38 ve % 20 arts meydana gelmiş ise de, enflasyon hznn% 50, 1a 70'lere vardğ bir ortamda reel bütçe rakamnn aslnda gerilediği açj.li:tr. Sayn 11e clis Üyelerimizin de. görüşleri alnmak suretiyle hazrlanan, 1980 Yl Oda Iş Program ile J?ü tçesi ilişikte te tldk ve tasviplerinize sunulmaktadr. Iş Programmzn uygulanmasnda, siz sayn Meclis üyelerinin yapc eleştiri ve önerilerinin büyük lm tks bulunduğunu bir kere daha belirtirken, Yönetim Kurulumuz adna güven ve ilginiz için teşehl~ürlerimi sunar, önümüzdeki faaliyet döneminin camiamza hayrl olmasn dilerim. Sayglarmla Nuh Kuşçulu Yönetim Kurulu Başkan

11

12 1980 YILI İŞ PROGRAMI

13

14 I- ÖZEL SEKTÖRÜN GE~İRİLMESİ VE YÖNLENDİRİLMESİ KAFru oxu OLUŞTURUL SI Türk özel sektörünün başta gelen eksikliklerinden biri gerek kamuoyu ve gerekşe Hükümetler ve Parlamento karşsna tek vücut olarak ve etkin bir biçimde çkamamş olmasdr. Bununla beraber son yllarda camia olarak baz atlmlar yaplmş, flhür Teşebbüs Konseyi" gibi üst düzeyde örgütlenme yoluna gidilmiş, Odalar Birliği yeni bir vecheye bürünme çabasna girmiştir. İstanbul Ticaret Odas olarak da, 1979 Yl Faaliyet Raporumuzda belirtildiği gibi; özel sektörün birleştirilmesi, hakl davalarmzn savunulmas, bilerek veya bilmeyerek kamuoyunda özel sektör aleyhine yaratlan olumsuz ve dayanaksz imajn silinmesi ve resmi merciler ile çeşitli kamu kuruj.uşlaryle sk ve yapc ilişkiler kurulmas yolunda büyük admlar atlmştr Ylnda, bu konudaki faaliyetierimize daha büyük bir hzla devam edilecek ve çalşmalarmz daha geniş boyutlara ulaştrlacaktr. Şöyle ki; 1- Basnla İlişkiler 98o Ylnda yazl basn, Radyo ve TV ile kurulmuş olan yakn ilişkilerimiz sürdürülecek ve meydana gelen ekonomik ve sosyal olaylara ilişkin görüşlerimiz ve bakş açmzn kamu oyuna yanstlmas yannda, mümkün olan ölçüde daha olaylar doğmadan, diğer bir deyişle hadiselerin önünden giderek muhtemel davranşlar karşsndaki tutumumuz belirlenerek kamu oyu karşsna.önceden çklnaya çalşlacaktr. Ote yandan, önemli bir yoğunluğa ulaşan basn toplantlar ve basn bültenleri gibi uygulamalar yannda, özellikle radyo ve TV yaynarna fiilen dahil olma ve çeşitli konularda gerçekçi programlar hazrlanmas yolunda da aktif girişimler yaplacaktr. Bu arada, basn ve yayn organlarnda art niyetli olsun olmasn özel kesimi suçlayc beyan ve isnatlarla ilgili gerçeklerin süratle kamu oyuna yanstlmasna çalşlacaktr. Odamzn meslek ahlak ve kamu yarar doğrultusunda faaliyet gösterdiği hususunda kamu oyu aydnlatlacaktr.

15 Özel ve Kamu Kuruluşlaryle İlişkiler Geçtiğimiz d önemde canlandrlan Marmara ve Trakya Odalar bölge toplant ve çalşmalar ile İstanbul'daki kardeş kuruluşlarla kurulan diyalog yannda, yurt çapnda diğer Oda ve Borsalarla da sk işbirliği ve temas sağl~nacak ve gerekirse çeşitli temel sorunlarda, Oda ve Borsalarmzn Yönetim Kurullar ile Meclisleriyle, hatta tüm üyeleriyle kamu oyu karşsna birlikte çkmalar ve seslerini duyurmalar imkanlar araştrlacaktr.. Şüphesiz Bakanlklar ve İl Yöneticileri başta olmak üzere çeşitli resmi merciler ve kamu kuruluşlar ile her düzeyde kurduğumuz diyaloğun 1980 ylnda da sürdürülmesi amacmzdro Gerek doğrudan doğruya, gerekse Üniversiteler gibi bilimsel kuruluşlarla işbirliği suretiyle çeşitli ana konulardaki objektif görüşlerimizin daha etkin bir biçimde Hükümete arzna çalşlacaktro Bu arada, kamu kuruluşlaryle ilişkilerimize sadece bilgi ve görüş alşverişi snrlar içinde baklmamakta ve uzun vadede kamunun ihtiyaç duyduğu teknik personel açsndan da bu kesimin, kuruluşlarmzdan yararlanabileceği kansnda bulunmaktay z ylnda Üniversiteler ve diğer bilimsel kuruluşlarla olan ilişkilerimizin daha da geliştirilmesine çalşlacak ve çeşitli ekonomik sorunlarn çözümünde bu kuruluşlarla birlikte hareket imkanlar araştrlacaktr.. 3- Sektörün Yönlendirilmesi Amacmz, özel sektörün veya ticaretin her ne şekilde olursa olsun bilinçsiz bir şekilde geliştirilmesi değildir.. Kuruluş Kanunumuzun çizdiği istikamet doğrultusunda sektörüroüzün genel menfaatlere uygun bir biçimde geliştirilmesi ana hedefimiz olup, bu açdan özel kesimin yönlendirilmesine büyük önem vermekteyiz Geçtiğimiz dönemde proje çalşmalar tamamlanan "Ticarette Dürüstlüğün Korunmas ve.devamllğnn Sağlanmas" konusunda~ 1980 ylnda çeşitli uygulamalara geçilecektir. Bu cümleden olarak; - Tüketici şikayetlerinin takibi işlemlerine yeni bir veche verilmesi ve bu. tür şikayetleri izlemek üzere bir ünite kurulmas üzerinde çalşmalar yaplacaktr..

16 Belirli standardara uyma, Odann belirleyeceg kalite kontrol laboratuarlarnn incelemesini kabul etme, müşteri ile anlaşmazlk halinde Oda hakemliğini kabul etme gibi çeşitli konularda gönüllü tacirlerle sözleşme yaplmas$ sistemin kapsamna giren üyelerin kamu oyuna duyurulmas öngörülmüştüre Bu safhada, kuruluş maliyetinin çok yüksek olmas nedeniyle Odaca çeşitli kullanm alanlar olan bir laboratuar kurulmas sözkonusu olmayp, çeşitli kuruluşlarn mevcut laboratuarlarndan yararlanlmas düşünülmektedire Kald ki, mevcut laboratuarlar varken Odann böyle bir laboratuar kurmas bir israf ve tekürrür olacaktr.. - Bu arada, gerek tüketici-iş adam~ gerekse işadamlar arasndaki uyuşmazlklarn tahkim yoluyle çözümü konusunda mevzuat ve örgütlenme çalşmalar tamamlanma aşamasna ulaştğndan, hakem listelerinin oluşturulmasn müteakip uygulamaya geçilecektiro Diğer taraftan 1980 ylnda, konu ile ilgili olarak aşağdaki hususlarda somut hwcuki taslak hazrlama çalşmalar yaplacaktr. - Milletleraras Ticaret Odasnn önerdiği Rekl~m Ahlmc Yasasndan esinlenilerek, bu konuda riayeti mecburi bir mesleki karar hazrlanacaktr. - Tip sözleşmelerde zayf tarafn korunmasn amaçlayan "Genel İşlem Şartlar" hakknda somut hukuki düzenleme çalşmalar yaplacaktr. - Türk Ticaret Kanununun haksz rekabete ilişkin hükümleri günün koşullar nazara alnarak geliştirilecek ve bu konuda ayr bir kanun tasars hazrlanacaktr$ - Tillceticinin korunmas amacyla kurulmas öngörülen örgütlin modeli ve bu alandaki gerçekleşme çalşmalar bir komite araclğ ile sürdürülecek ve kamu oyunu oluşturan çeşitli kesimlerle direkt temaslar tesis edilecektir...ayrca, 1980 yl içinde Tenzilatl Satşlar Düzenleyen Riayeti Mecburi Mesleki Kararmzn~ uy~lamann şğnda aksayan yönlerinin tadili amacyle ksa sürede sonuçlanacak biçimde çalşmalar yaplacak ve daha etki~ bir uygulama için tantma, aydnlatma ve kontrol faaliyetleri yoğunlaştrlacaktrc.bu arada, 22 Haziran 1979 tarihli Resmi Gazetede yaymlanan

17 ~ 4 - ve 5590 sayl Kanuna göre verilen para cezalar snrlarnn 10 misli artrlnasna imk~n veren 2248 sayl Kanunun, riayeti mecburi mesleki kararlarmzn uygulama kabiliyetini ve etkinliğini arttracağ kansnda bulunmaktayz$ Bu konuya ilişkin hukuki düzenleme_ çalşmalar sürdürülmekte olup~ en ksa zamanda netice alnacaktr., Tüketiciye yönelik çalşmalarmz meyannda, 11 Hediyeli ve Piyangolu sa tşlarn Düzenlenmesi" konusunda bir riayeti mecburi mesleki karar tasars hazrlanmas da saylabilir. Bu konuda, son olarak ilgili günlük gazete yetkililerinin de hazr bulunduğu bir Komite toplants yaplmş olup, nihai görüşlerimiz ksa sürede belirlenecektir. Tüketicinin ve ticarette dürüstlüğün korunmasna yönelik bu çalşmalarmzn ülkemiz yararna olduğu kadar, kamu oyu nazarnda Odamzn saygnlğna güç katacağna inanmaktayze Son yllarda, ekonomimizin içinde bulunduğu ağr bunalm ortamndan, en ksa zamanda düzlüğe çkabilmesi için toplumun tüm kesimlerinin fedakarlklarda bulunmas gereğine inanmaktayz. Bu yönden ticaret ve sanayi kesiminin de kendisinden beklenen fedakarlğ göstereceğinden emin olmakla beraber, gerektiğinde üyelerimizin uyarlmas yoluna gidilecektir. II- EKONOMİK VE SOSYAL SORUNLARLA İLGİLİ FAALİYETLER 1979 Yl ekonomik bunalmn yoğunlaştğ ve doruk noktasna ulaştğ bir dönem olmuştur* Başta enflasyon olmak üzere ekonomik darboğazlarn sosyal tezahürleri de kendini göstermekte bir taraftan işsizlik artarken, bir yandan da ülkenin temelini oluşturan orta snf silinme tehlikesiyle karş karşya bulunmaktadro Bu alanda, yol gösterici nitelikte ve sorunlarn çözümüne yönelik çalşmalar yaplmas hususunda, Odamzca etkin faaliyetlerde bulunulmas gerekli görülmektedir., 1- IV.. Beş Yllk Kalknma Plannn Tadili IV.Beş Yllk Kalknma Pl~n hedefleri yönünden hayalci olu~, günümüz Türkiyesinin koşullarn yanstmamaktadre Ote yandan Planda kamu kesimine ve kamulaştrmaya büyük ağrlk verilmiş, özel sektörün dinamik gücü tamamen ihmal edilmiştir..

18 - 5 - Karma ekonomi ilkelerini gözeten ve günün koşullarna uygun bir plan modelinin oluşturulmas zorunlu görülmekte ve Odamz IV.Beş Yllk Plann bu açdan,tadili amaciyle yaplacak çalşmalara katkda bulunmay görev saymaktadr. Gerekirse, bilimsel düzeyde bir komite oluşturulmas yoluna gidilecek ve bu komitenin konuya ilişkin çalşmalar, üyelerimizin görüşleri de alnmak suretiyle degerlendirilecektir. 2- Enflasyon Karşsnda Para Politikas Günümüzde enflasyonun iktisat tarihimizde görülmemiş boyutlara ulaşmasnda, izlenen hatal para politikasnn büyük rolü olmuştu.re Bu itibarla ylnda para politikasnn nasl olmas gerektiği ko-, nusunda başlanan çalşmalarn tamamlanmasna önem verilecek ve gerekirse bu alanda ekip çalşmalar yoluna gidile cektir., Ayrca, hzl enflasyon dönemlerini başar ile atatmş ülkelerin, uyguladklar antienflasyonis politikalarn belirlenmesi amaciyla çalşmalar yaplacak ve bu jncelemelerin sonuçlarndan yararlanlacaktr.. 3- Kambiyo Politikas # Geçen dönem başlanan kambiyo politikas konusundaki çalşmalarn biran önce bitirilmesine gayret edilecek ve bir yandan da Türk Paras Kymetini Koruma Mevzuatndaki aksaklklarn giderilmesi yolundaki faaliyetler sürdürülecektir. 4- Serbest Bölge ve KTFD Ulkemizde bir serbest bölge ve serbest liman oluşturulmasndan önce, bu konuya ilişkin mevzuatn işler ve günün koşullarna uygun hale getirilmesi önem taşmaktadr. Hill{ümetlerce bu konuda yaplan dağnk çalşmalar*n sonuçlar elde edilememiştir. Ota yandan, Kbrs Türk Federe Devletinin bir liman bölgesinin veya tümünün serbest bölge haline getirilmesi yolunda henüz somut bir girişim gözlenmemektedir ylnda, bu konularn gerekirse ilim adamlar ve Oda uzmanlarndan oluşturulacak bir Komitece incelenmesi yoluna gidilecektir.

19 Devlet Müdahalesinin 2 Pi~asa Ekonomisinin Işlerliği ve Ekonomi Poltikas Açsndan Snrlarnn Belirlenmesi Son yllarda, tarmsal Ürün ve -snai mamullerin üretim ve pazarlamasnda, dş ticarette bir devletleştirme ve serbest rekabet mekanizmasn ortadan kaldrma girişimleri gözlenmiştir~ Bunun yannda, devletin ekonomi dş idari tedbirlerle ekonominin tümüne müdahalesi dikkati çekmektedir~ Bu i tibarla, de-vlet müdahalelerinin piyasa ekonomisinin işlerliği ve ekonomi politikas açsndan snrlarnn belirlenmesi amac ile Odaca çalşmalar yaplmasnda yarar görülmektedir$ 6- Ekonomik ve Fiili Tel{el Sorunlar 1979 Ylnda, yabanc ülkeler uygulamalar da nazara alnarak, tekelci uygulamalar konusunda ayrntl bir mevzuat düzenleme çalşmas yaplmştr. Bu araştrma sonuçlarnn en.iyi bir şekilde değerlendirileceği açktr@ Bunun yannda, ülkemizde başta KİT'ler olmak üzere birçok temel ve tüketim mallar üretiminde fiili tekellerin mevcudiyetinden yaknlmaktadre Özellikle küçük sanayici ve dalayl olarak tüketici aleyhine gelişmelere yol açan bu tür tekel piyasalarn~n belirlenmesi ve bu tür tekelci uygulamalarn nasl önlenebileceği hususundaki çalşmalarmz ksa süre içinde tamamlanacaktro 7- Tarmsal Ürünler Taban Fi!atlar Son yllaraa sürekli biraaliyet haline dönüştürdüğümüz, çeşitli tarmsal ürünlerin taban fiyatlarnn saptanmasna veri olacak ekim maliyeti araştrmalar 1980 ylnda da gerçekleştirilecek ve sonuçlar. Odalar Birliği~ diğer ilgili Odalar ve Ziraat Odalar.,. irliği ile müştereken değerlendirilecektir, Türkiye Ekonomisi RaEoru 1"980 Türkiye ekonomisinin durumu ve 1981 ylnda ekonomimizdeki muhtemel gelişmeleri içeren bir rapor, yl içinde hazrlanarak ilgililerin ve üyelerimizin bilgisine sunulacaktra.ayrca, her yl hazrlanmakta olan Rakamlarla Türkiye Ekon9misi isimli broşürüroüzün 1980 yl sa :;-s Türkçe ve Ingilizce olarak yaynlanacaktr. 9-19~ Dönemi Türkiye Ekonomisi Ül emiz ekonom1si ile Ilğlli çeşitli göstergeleri yanstan daha önceki yaynlarmzn mevcudu tükenmiştir. Çeşitli araştrmaclar tarafndan talep

20 - 7 - e dilen, ksa açklamalar da kapsaya.n yaynmz, yeni rakam ve bilgileri de içerecek şekilde hazrlanarak tekrar neşredilecektir. 10- Memleket Etüdleri Özellikle ihracatçlarmzn yararlanmalar amaciyle birkaç yldan beri hazrlamakta olduğumuzw çeşitli ülkelerin ekonomik durumlar ile ülkemizle olan ticari ilişkilerini içeren ülke etüdleri dizimizin sürdürülmesi öngörülmüştur ylnda, özellikle Nijerya, Zaire, :t-iadagaskar gibi çeşitli ü.lkelere ilişkin etüdler hazrlanarak, küçük kitapçklar halinde bastrlacaktr. ll- Türkiye Yatrm Rehberi Ulkemizin iş imkanlarn ve çalşma şartla- rn yabanc yatrmclara tantmak suretiyle, yabanc sermaye eelbine katkda bulunmak :=.maciyle bir rehber hazrlannaş uygun görülmüştur. Ingilizce olarak hazrlanacak bu rehberde; ekonomimizin genel görünümü, ülkemizdeki yabanc sermayeye ilişkin mevzuat ve uygulamalar, dşt~caret rejimi ve kambiyo mevzuat, Yatrmlar ve Ihracat Teşvik Tedbirleri~ Türkiye'deki şirketleşme biçimleri ve kuruluş formaliteleri, vergileme rejimimiz, baru{a ve kredi durumu, çalşma mevzuat gibi ana bölümlere yer verilecektir o 12- Enerji ve Petrol Sorunu Bilindiği üzere, 1979 ylnda "Enerji ve Petrol Sorunumuz" konulu bir seminer yaplarak, özellikle Hükümetleres izlenen petrol politikasnn ne denli hatal olduğu ortaya konmuş ve gerçeklerin kamu oyu önünde sergilenmesi sağlanmştr Son günlerde, bu konuda Hükümetin de olumlu bir tutum içine girdiği gözlenmek.,~ te ve atlan olumlu admlarn sürdürüleceği tahmli1 edilmektedir. Hükümetçe, bu konuda yaplan çalşmalara katkda bulunmak amaciyle, anlan seminer sonuçlarndan da esinlenerek ayrntl bir rapor hazrlanacak ve görüşlerimiz ilgili merciler nezdinde savunulacak- tr.. Bu çalşmalarmzn sonucuna göre, gerekirse petrol sorununa ağrlk veren bir seminer düzenlenmesi yoluna gidilebilecektir. Öte yandan enerji kstlamalarnn 1979 ylnn son aylarnda tekrar üretimi tehdit eder seviyeye gelmesi karşsnda Odaca, bu kstlamalarn olumsuz e tkisinin azaltlmas konusundaki girişimlerim.iz yenilenmiş tir., Bu çalşmalarmz arasnda, çal1.şma. saatlerinin uzatlnas sorunu değerlendirilecek ve bu konuda Belediye ile temasa geçilecektir.

21 Seminer Çalşmalar1 Gerek kamu oyu oluşturulmas, gerekse çeşitli sorunlarn çözümüne geniş boyutlar getirilmesi açsndan önem verdiğimiz seminer çalşmalar 1980 ylnda da sürdürülecektire Seminer, panel gibi toplantlarmza konunun niteliğine göre, yurt içindeki Oda ve Borsalarmz yannda Isl~m Ticaret Odalarnn da katlmalar için gerekli girişimler yaplacaktr$ Ilk pl~nda, "Yurt içi Ie yurtdş Fuar lar", "Nüfus Planlamas"r 11 Süt ve Süt Urünleri", konularnda seminer ve panel çalşmalar yaplacaktrg III- I-1EVZUAT QALIŞMALl~Jif. 1- Odamzca Hazrlanacak ve Üzerinde Gö.E_~ Saptanacak Mevzuat 1980 ylnda Odamzca üzerinde görüş tespit edilecek mevzuat çalşmalar aşağda belirtilmiştir0 a) Sayl Arttrma, Eksiltme ve Ihale Kanunu ile Ilgili Çalrmalar 249ö Sayl ]evlet lha e Kanunu'nun aksayan yörerinin belirlenerek günün koşullarna uygun yeni bir tasarnn ortaya çkarlmas amaciyle, Odamzca, 1980 ylnda ayrntl çalşmalar yaplmas öngörülmüştür.. Bu amaçla, Bat Devletleri uygulamalarn- dan da yararlanlmak suretiyle, Oda dşndan bir ihtisas grubuna yeni bir tasar hazrlatlacak ve saptanan görüşlerimiz ~lgil~ merailere iletilecektirs b) Icra-Ifl~s Kanunu r=cra-ifl~s Kanununun günün koşullarna uygun olarak ve uygulamada gözlenen aksaklklar giderici şekilde tadili amaciyle, Oda bünyesinde, bilim adam+ar ve iş adamlarndan oluşan bir Komisyon tarafndan "Icra İfl~s Kanunu Değişiklik Tasars" hazrlanmştr ylnda konuya ilişkin tantma çalşmalar sürdürülecek, hazrlanan tasar bir kitapçk halinde bastrlarak ilgili Bakanlklara? Oda ve Borsalara, Parlamento çalşmalar srasnda parlamenterlere gönderile cektir.. Ayrca~ kamu kesimi yetkililerine önerilerimizin izah amaciyle bir brifing düzenlenerek, tasarnn hazrlanmasnda çalşmş bilim adamlar tarafndan açklamalarda bulunulacaktr.

22 - 9 - c) Haks~z Rekabete İliskin Q&lsmalar, Ticarette dürüstlüğün korunma.s:. ve devarnllğ:.nn sağlanmas konusunda 1979 yl içinde hazrlanan hukuki taslak çalşmas neticesinde elde e sonuçlar değerlendirilmiş ve Odamzca 1980 ylnda haksz rekabete ilişkin çalşmalar yaplmas öngöri.umüş tür 4 Bu amaçla, Türk Ticaret Kanunu'nun haksz rekabete ilişkin maddelerinin ayr 1canun tasars haline getirilmesi yolunda çalşmalar yaplacak~ ayrca genel işlem şartlar hakknda somut bir hukuki düzenleme çalşmas üzerinde durulacaktro - d) İhtiyatlardan Hazine Tahvilleri Satn Alnmas Konusundaki Mevzuatla figi!i Çal şma _.-M~- 28 Eylül 1979 tarih ve m~~errer sayl Resmi Gazetede yaymlanan kanun gücündeki karar~ nameyle yürürlüğe giren hazine tahviller ihracna dair Kanun'un baz maddelerine getirilen değişikliklerle ilgili olarak yasal çalşma ve girişimlerde bulunulmas öngörülmüş olup, bu amaçla çalşmalar yaplmştj.r. Ko~ nuya ilişkin çalşmalarn sonuçlar değerlendirilmekte olup, görüşlerimizin istikametinde gerekli değişikliklerin yaplmas titizlikle izlenecektir. e) 5590 Sayl Kamn '5'590 sayl kanunla ilgili.odamz görüşleri daha önce belirlenerek ilgili merciler nezdinde gerekli girişimlerde bulunulmuştur Ancak~ bu konudaki bir Tasarn.n Meclülerden geçerek görüşlerimiz doğrultusunda yeni düzenlemelere gidilmesirün güçlüğü ortadadr., Odarnz gelirlerinin enflasyon ve hizmet artşlarna ayak uydurabilmesi amaciyle, Kanunun sade ce aida t ve munzam aida r 5000 lira ile s:.nrlayan 25 ve 26 nc maddelerinin ayr bir tadil tasars halinde yeniden günün rna uygun bir biçimde hazrlanarak bir an önce c lislerden geçirilmesi doğrultusunda yoğun çalşma ve girişimler yaplacaktr~ f) Bağ-Kur Kanununun Tadili ve U~.lamasd Bağ-Kur fonlarndan küçük tacirj.erin yararlandrlmalar, Bağ-Kur kaynaklarndan me n kredisi verilmesi gibi çeşitli alanlarda inceleme ve girişimler yaplmas öngörülmüş olup, ksa süre içinde üyelerimizin Bağ-Kur mevzuat ile ilgili dilek ve şikayetleri derlenerek, Bağ-Kur Genel Müdürlüğü ile diyalog kurulacaktr~

23 -10- g) Kira Kanunu Tasars Birkaç yl önce Odamzca "Ticarethane Kiralar" hcrkknda bir Kanun Tasars hazrlanmş ve ilgili mercilere sunulmuştu ylnda ise Hükümetçe "Taşnmaz 1 'lal Kiralar Hakkndan bir Kanun Tasars hazrlanarak Parlamentoya sevkedilmiştir.. Hiikümet- Tasars Odaca temin edilerek görüşlerimize uygunluğu açsndan tetkik edilmiştiro Ancak, günümüzde enflasyonun önceden tahmini olanaksz boyutlara ulaşmas, Odarnzca hazrlanan bu tasarnn tekrar gözden geçirilmesini zorunlu klmştr~ Bu itibarla, 1980 yl içinde Hükümet Tasars da gözönünde bulundurularak, bu amaca. yönelik çalşmalar süratle. tamamlanacak ve gerekli girişimler yaplacaktrq 2- Odamzca İzlenecek Tasar ve J\1evzua t Çalşmalar Odamzca her yl devaml olarak takip edilen ve bir çoğu ilgili mevzuatn değişmesi ile gerçekleşebilecek olan çeşitli konulara ilişkin çalşmalar daha önce Odamzca tamamlanmş ve ayrntl görüşlerimiz ilgili merciiere gönderilmiştir~ Bu bakmdan, tekrarlara meydan vermemek için, izlenecek konulara aşağda satr başlar itibariyle yer verilmiştir~ Şüphesiz bu Tasarlarn gerçekleşme durumu Hükümet ve Parlamento çalşmalarxna bağl bulunmaktadr@ - İç ve Dş Ticaretin Düzenlenmesi Kanun Tasars Katma Değer Vergisi Kanun Tasars Kdem Tazminat Fonu Kanun Tasars - Sermaye Piyasas Kanun ~asars TPKK Mevzuat İşportaclğn Düzenlenmesine İli şkin Kanun Tasars - Teşvik Tedbirleri Kanunu Tasars Haller Kanunu Tasars Trafik Kanunu Tasaris - Serbest Bölge Kanunu Tasars Turizm Endüstrisi ve Türkiye Otelcller Birliği Kanun Tasars Karşl~sz Çek'le İlgili Tadil Tasars - Eml~k Komisyoncular Kanunu Tasars - Genel Sağlk Sigortas Kanun Tasars

24 -ll - IV- MAiİ KONULAR 1- TU..rk Ve:;:gi Sisteminin Temel Sorunlar!ÇTnde buiundüğümuz enflasyonun kaynaklarl.ndan biri de? devlet gelirlerinin ihtiyaçlar ölçüsünde artrlamamasdr,. Bu açdan vergi sisteminin slah, vergilendirilemeyen kaynaklarn vergi kapsamna alnmas ve etkin bir vergilemanin sağlanmas önem arzetmektediro Bu. amaçla 1980 yl içinde Türk Vergi Sisteminin temel sorunlar konusunda bir araştrma yaplmas, bu araştrma y-ürütülürken, bir yandan da araştrma sonuçlarnn tatbikatn ş.ğ altnda değerlendirilmesi öngörülmüş tür,. Bu çalşma srasnda, Ka tma Değer Vergisi Uygulamasna geçilmesi gibi modern vergi sistemlerinin ve defter tutma vs. gibi çeşitli muafiyet ve istisna hadlerinin günün koşullarna uydurulmas ve işletme vergisinin yeniden gözden geçirilmesi gibi tadil çalşmalarnn da ele a::acağ tabiidir" 2- Ver3i.lll.,~lamalarna Ilişkin _ÇaJ:.şmal~r veş tl. Vergi Kanunlar uygutamalarnaa kar~ şlaşlan sorunlarn çözümü amaciyle Odamzca sürekli çalşmalar yaplmaktadr. Saptanacak bu tür sorun1ar:.n çözümü ve özellikle Emlak Vergisl uygu.lamasnda izlenen aksaklklar konusunda Odaca gerekli incelemeler yap.lacak ve gerekli girişimlerde.bulunulacaktr., 3- Servet Beyan Müessesesi 1979 Ylnda servet beyan müessesesinin yeniden gözden geçirilmesinin gerekliliği konusunda bir seminer düzenlenerek, konunun tartşlmas ve kamu oyunun oluşturulmas sağlanmj.şt.. Son olarak~ konunun, ekonomimize yapacağ. olumlu etki gözönünde bulundurulmak suretiyle Hükümetçe de ele alnacağ açklanmş bulunduğundan, izleme ve uyar görevimiz yerine getirilecektire 4- Jergi Öd~e Açsndan Öze! Kesim-Kamu Kesi~ Kar la ş trlnas.. Malümlar olduğu üzere, 1979 ylnda katma değer 1 yatrmlar, verimlilik, ücret vs., yönlerinden özel ve kamu kesimlerinin bir karşlaştrmas yaplmştr.. Önümüzdeki dönemde vergi ödeme açs::..ndan benzeri bir karşlaştrmal inceleme yaplacak ve neticesi kamu oyunun bilgisine sunulacaktr

25 Ortalama K~r Hadleri döneminde uygulanacak ortalama kar hadlerinin saptanmas ile ilgili çalşmalar tamamlanmak üzerediro Bu çalşmalar sonucu belirlenecek nispetlerin Resmi Gazetede yaymn müteakip, k~r oranlar yannda ilgili mevzuat ve açklamalar da kapsayan bir kitapçk hazrlanarak üyelerimizin istifadesine sunulacaktr.. 6- Vergi Ödeyenler.in Ödüllendirilmesi Ençok Gelir ve Kurumlar Vergisi "B'deyen üyelerimizin ödüllendirilmeleri yolundaki uygulamamz 1980wde de sürdürtilecek ve düzenlenecek bir merasimle, ödüle hak kazanan üyelerimiz taltif edilecektir. V- DIŞ TİCARETE İLİŞKİN ÇALIŞMALA]t - Türkiye-AET İli~kileri 1980 ylnda AE ilişkileri titizlikle izlenecek ve ülkemizin AET'ye tam üyelik için vakit geçirmeden başvurmasnda ülkemizin büyük yarar olduğu gerçeğinin ilgili mercilere ve kamu oyuna benimsetilmesi için gerekli gayret gösterilecektir 2- :S~l_g:ler İtibariyle D:ş,tj.ç, t;retim~le İlgilJ: Blgler Ihracatmzn geliştirilmesi yönünden potansiyel arzeden ülkeler, özellikle islam ülkeleri, Afrika ülkeleri, Asya ülkeleri başta ve öncelikle olmal-c üzere, ayr masalar teşkili, bu ülkelerle olan ticari ilişkilerimizin madde baznda miktar ve değer olarak derlenmesi, bu ülkelerin dşticaret rejimlerinin temini yoluna gidilecek ve böylece yeni pazar olanaklar arayan, dşticari gezi yapacak olan üyelerimizin enforme edilmeleri sağlanacaktr.. 3- İhracat Bankas Modeli ve İhracat Si&ortas Thracat k<irrusunda Üzmaniaşmş bir bankann kurulmas yolundaki girişimlerimizi daha somut bir bi~ çime dönüştürebilmek amaciyle, kurulmas öngörülen ihracat bankasnn modelinin saptanmas uygun görülmüş ve bu amaçla çalşmalar yaplmştr@ Bu çalşmalarn en ksa zamanda sonuçlandrlmasna gayret edilecektir.. Bu arada, Hükümetç sürdürülen ihracat sigortas üzerindeki çalşmalarn süratle sonuçlandrlmas amaciyle gerekli girişimlerde bulunulacak ve hazrlanacak model hakknda Odamzn görüşlerinin al1mas hususunda ön teşebbüsler gerçekleştirilecektir.

26 Dünya Ticaret Merkezi Kurulmas Dünya Ticaret Merkezleri, ekonominin ve bölgenin, dş ekonomiler ile ilişkilerini daha rasyonel ve etkin bir şekilde yürütmek için gerekli olan hizmetleri bir çat altnda toplayan alt-yap kuruluşlardr~ Diğer bir if'ade ile Dünya Ticaret Merkezleri (DTM) dş dünya ile olan ilişkilerde, -her türlü enformasyonu sağlama, - haberleşme olanaklarn sağlama, - dş pazar araştrmas yapan ve uluslararas konjonktürü izleme, - sergi, tan tma, yayn faaliyetini sürdürme, -konferans, seminer, iş toplantlar düzenleme, - dş ekonomik ilişkilerle ilgili kütüphane bulundurma, iç ve dş iş çevrelerine geçici ofis ve sekreterlik hizmetleri kiralama gibi ara hizmetleri gör\irler.. Bu itibarla, Istanbul'da DTM kurulmas şu yararlar sağlayacaktr: İhracat açsndan büyük kolaylklar sağlayarak ihracatn geliştirilmesine katkda bulunacaktrş - Enformasyon konusunda büyük rahatlama sağlayacaktr~ - Çok yeni bir iş çevresinin bu merkezden yararlanma durumu bulunduğundan 9 Türk ekonomisinin dşa açlmasna yardmc olacaktre - Dş haberleşme imk~nn geliştirecektir. - Türk ve yabanc iş çevrelerinin karş karş.ya getirilebileceği bir ortam yaratlmş olacaktr. -Bölgedeki ticaretle, Türkiyetnin etkinliğini artracaktr. - Kamu ve özel kesim arasnda dş ekonomik ilişkiler açsndan daha sağlkl bir birliği sağlamş olacaktr.. - Dşticaretle ilgili pazar araştrmalar yaplabilecektir.. - Dünya 1 daki diğer D. T.r1.leri ile sürekli haberleşme ve karşlkl bilgi teatisi faaliyetlerinin ek yararlar sözkonusu olacaktr Ylnda, İstanbul'da bir Dünya Ticaret Herkezi ~urulmas konusunda Odaca yo.ğun çal.şmalar yaplmş, Istanbul Beediyesi ile olumlu ilişkiler kurularak Yeşilköy'de Belediyenin maliki bulunduğu bin m2lik bir alan bu işe tahsis edilmiştir. DTJYI. için

27 _il~ 20 bin m2 kapal alana ihtiyaç vardr.. Yaplan önçalşmalara göre bina 6000 m2 oturma alann kapsamakta ve 5 katl olarak düşünülmektedir. DTM 15 bin m2 üzerinden 300 milyon TL.lk bir ya trm gerektirdiği tahmin edilmekte -olup, teknik donanm ve mefruşat ile işletme sermayesi kesin fizibilite hesaplar sonucu belirlenebilecektir~ Bir A.Ş. şeklinde Odamz öncülüğünde Rurulmas düşünülen DTM'ne Ticaret Bakanlğ, bellibaşl bankalar, Odalar Birliği ve ilgili Odalarn iştiraki için çal~malar yaplmaktadr ylnda Merkezin kurulmas ~onusundaki çalşmalar sürdürülecektir~ 5- Ihracat Formaliteleri Rehberi Ozellikle ihracata yeni yönelmek isteyen üyelerimizin gereksinmesi nazara alnarak, ihracat formalitelerinin, yeni ihracat rejimi de gözönünde bulundurulmak suretiyle bir rehber halinde-yaymlanmas sağlanacaktr.. 6- İhracat Teşvik Tedbirleri Ihracatn özendirilmesi amaciyle alnmş bulunan tedbirlerin derlenerek üyelerimizin istifadesine sunulmas amaciyle çalşmalar yaplacaktre Ayrca, ihracatn teşviki amaciyle alnmş tedbirlerin uygulamasnda karşlaşlan güçlü.lclerin çöz-ümüne öncelik verilecek, bu cümleden olarak, ihracat karşlğ tannan % 50' lilc i thal hakk uygulamasnn kapsamnn genişletilmesi imkanlar araştrlacaktr.. İhracat kredilerinin orta vadeli krediler gibi otomatik hale g~?tirilmesi amaciyle çalşmalar yaplacaktr.. 7- Ihracatç Adres Kitab Bir slire dir slirdurtilmeo"kte olan ihracatç adres kitab ile ilgili çalşmalar tamamlanmş olup, ksa süre içinde bask işleri bitirilerek yaynmzn ülke içind~ ve dşnda dağtm yaplacaktro 8- Ulkemizi Tantc Bir Film Hazrlanmas oa:a-mz ziyaret eden ya'6anc heyet mensuplarna ülkemizin ekonomik, snai durumu ile turizm ve iş olanaklarn tan ta bilmek amaciyle insa me tra jl bir dökümanter film hazrlatlmas uygun görülmektedir$ 1980 yl içinde, bu konuda gerekli çalşmalar yaplarak Odalar Birliğinin maddi ka tkj.snn sağlanmas da araştrlmak suretiyle dökümanter bir film hazrlanacaktr..

28 -s- 9- Dşticaret Rejimi falşmalar Ihracat Rejimi veönetmeliği, İthalat Rejimi ve Yönetmeliği ile ithal listeleri ile Anlaşmal ülkeler ithal ve ihraç listeleri üzerinde gerekli çalşmalar yaplacak ve görüşlerimiz zamannda Odalar Birliği ve Ticaret Bakanlğna iletilecektir. Bu arada TPKK Mevzuatnn uygul~mada aksayan yönlerinin tadili konusundaki çalşmalara devam_edilecektir. 10- ff~elerimizin Dş Temaslar I racatçlarmzn yeni pazar bulmalarna katkda bulunmak amaciyle Odamzca her yl düzenlennekte olan pazar arama gezilerine 1980 ylnda da devam olunacaktr. Bu arada Kbrsla olan ilişkilerimizin daha da artrlmas ve KTFD'nin ekonomik sorunlarnn çözümüne katkda bulunulmas yolundaki faaliyetlerimiz sürdürüle cektir. ll- Dş Fuar Çalşmalar Dşticaretimizin ve özellikle ihracatmzn geliştirilmesine yapacağ katk nedeniyle, dş fuarlar organize etmek üzere, Devletin% 49 ve Odalar Birliği ile Odalarn % 51 payla katlacağ bir Anonim Şirket Kurulmas yolundaki, Ticaret Bakanlğ yetkililerine de benimsetilen görüşümüzün gerçekleşti:;-1lmesi için çaba sarfedile cektir. 12- İhracat Tescillerinin Genişletilmesi Tescil mercii olarak Odalara verilen yetkiler, zamanla azaltlmş ve çeşitli maddelerin tescili işlemleri İhracatçlar Birliğine aktarlmştr. Deri ve pamuklu konfeksiyon başta olmak üzere, çeşitli maddelerin tescil işlemlerinin tekrar Odamzdan yaplmas hususunda gerekli inceleme ve çalşmalar yaplacakt+r Başarl.İhracattlarn Odüllendirilmesi Her yl, ihracat a başar göşteren Üyelerimiz saptanarak, ödüllendirilmektedir. Istanbul Sanayi Odas,!hracatçlar Birliği gibi diğer kuruluşlarn da benzeri uygulamay gerçekleştirdikleri bilinmektedir ylnda, bu kuruluşlarla da işbirliği yaplmak suretiyle, başarl ihra ca tçlarmzn te spi t ve ödüllendirilmesi yoluna gidilecektir.

29 Yaş :t-'iefle ve Sebze Üretimi ve İhracat Olanak ar Ulkemizin yaş meyve ve sebze üretim ve ihracat al~nnda büyük imkanlar ve üstünlükleri bulunmaktadr. Ozellikle ortadoğu ülkelerine yönelik bu potan-. siyelden yeterince yararlandğmz söylenemez. Bu itibarla, 1980 ylnda bu konuda ayrnt l bir pazar araştrmas gerçekleştirilerek, araştrma sonuçlar.üyelerimizin istifadesine sunulacaktr. 15- Madde Baznda, Çeşitli Sorunlarn Çözümüne Yönelik al malar.. eşitli fasulye cinsleri, msr, akdar gibi bakliyat ürünlerindeki arz fazlasnn ihracata yönlendirilmesi amaciyle çalşmalar yaplacak; mercimek, pamuk, fndk, üzüm gibi maddelerimizin ihracatndaki sorunlarn çözüm~enmesine gayret edilecek; ayrca soğan gibi ürünlerimizin ~ünün slah, tarmsal ürünlerin üretim planlamas yolundaki çalşmalarn tamamlanmas yo-l undaki girişimlerimiz izlenecektir. Ote yandan, 1979 ylnda çiçek ihracnn geliştirilmesine yönelik çalşmalar yapldğ bilinmektedir. Bu çalşmalarmzn bir_devam olarak, yeni faaliyet dönemimiz de özellikle Is tanbul' da, bir çiçek hali kurulmas üzerinde durulacaktr. Bu konuda, şimdiden arsa tahsisi konusunda Belediye ile olumlu ilişkiler kurulmuş tur. Tarmsal ürünler yannda, snai mamul ihracnda karşlaşlan sorunlarn çözümü Odamzn bellibaş l uğraşlarndan birini teşkil etmektedir. Bu çalş malar srasnda, mobilya ihracatndaki vergi iadesi sorunlar ile yurt içinde turistlere dövizle yaplan mobilya aksesuar satşlarnda karşlaşlan ekspertiz problemi üzerinde önem+e durulaçaktr. 16- Yurt Dşna Iş Yapan Inşaat Müteahhitleri 1979 ylnda yurtdş inşaat ihalelerine katlan ve katlmak isteyen üyelerimizin karşlaştklar sorunlarn çözümü amaciyle çalşmalar yaplmş ve bu çalşmalar değerlendirme aşamasna ulaşmştr. 1980'de de, yurtdş inşaat müteahhitlerimizin, bat ülkeleri müteahhitleriyle ortak projeler üzerinde müştereken iş yapabilme olanaklar üzerinde çalşmalar yaplacak ve bu işbirliğinin somut hale getirilmesi üzerinde durulacaktr.

30 - 17- VI- KÜÇÜK SAN4_Y_İ İg_}LGİLİ~ 1- ~!_~ml~jcarşlaşlan GUçlüls:::, lerin GJ...derJ.JEle_sine ~~<t,_çal~!jd.c:::;lar...!979-ilndaki enerj ksttamalar ve dovz darboğaz nedeniyle temel hammadde üreten KİT'lerle~ özel sektöre mensup büyük sanayi kuruluşlarnn üretimlerinde büyük düşüşler meydana gelmiştire Bu üretim d.üşüklüğüne ile'tve olarak döviz darboğaznn aşlamamas nedeniyle ithal olanağnnda olmamas demir~çelik~ yass hadde ürünl, pik~ kok könürü, plas hammad = de s i, tuz ~ alk ol, kağt, ka uçulr gibi te me 1 mal la~ rn darlğ:uun çekilmesine ve tedarikinde büyfik gtlç1uk- lerle karşlaşlmasna neden olmuş.. Kü.çii.k sanayici- :ercl.e maddelere bağl olarak ti.len ara nallarn temininde büytür zorluldarla karşlaşm.şlardj.r., Odarnzca 1979 Yl 1 nda konuda birçolc çalşna yaplmas:ma men alnan te db r sorunlarj.n çözümlenm.es ine terli olmamş 1980 Ylnda konunun önem.ini muhafaza edeceği izlendiğinden ilgili merciler nezdinde alnmas ge-~ reken önlemler takip edilecek, sorunun çözümlenmesi yolunda ça.j.:şmalar yaplacakt::: Yatrm Mal Temini Sortmlar KÜçük sanayicilerim.izin~nes:reki faaliyetleriyle ilgili makinel ithalinin kolaylaştrlmas konusunda üyelerimize yardm.c olunmas ve bu i halatla. ilgili kredi sorunlarnn çözümüne yöne lşmalar yaplacak., 3- Mesleki Gaziler OdamJ..Z mensubuküçük sanayicilerin ekonomik bakmdan gelişmiş ülkelerdeki marnül çeşit ve l. te le~ rini görmek:v ayrca üretim teknolojisine ait yenilikleri izleyip işletmelerinde. gerekli yeni düzenlemeleri yapabilmelerini sağlamak amac.yla uzun y.llardan i gerçekleştirdiğimiz Milana ve Ha:r:rover Fuar gezile nin bu ylda yaplabilmesi iç olanaklar araş cak ve r'?kli çalşmalar yaplacaktrm I eri Temini sanaycilerin koşullarda rine ka mş tu~ulmasn sağlamak amaciyla sanayi si inşa edebilmek için arsa sağlarmas yolunda Imar ve İskan :Şakanlğ, İstanbul Nazm Pl~n Bürosu Başkanlğ ve İstanbul Belediye Başkarilğ nezdinde sürdürülen çalşmalardan ancak kooperatifleşme yoluyla yaplacak

31 - 18- laşvurulara olumlu sonuç alnabileceği, gunun koşullar içinde görülmüştür$ Ancak önemli bir sorun olma niteliğiri sürdüren işyeri teminine ait sorunun çözüme kavuşturulmas için 1980 ylnda da gerekli girişimler sürdürülecektir.. 5- Küçük Sanayide Kapasite Kullanm Araştrmas Sanayide kapasite kullanm oranlarnn saptanmas.na ait çalşmalarn bugüne kadar daha ziyade büyük sanayi kuruluşlarnn kapasite kullanm otanlarn pelirlenmesi amacyla yaplmş olduğu bilinmektedir. Ülkemizde mevcut sanayiinin yaps incelendiğinde bunlarn% 98 1 inin küçük ölçekte kurulmuş olduğu görülecektire Saysal olarak bu büyüklüğün yannda çalştrlan işçi says (% 36) ve üretim miktar (% 31) bakmndan da azmsanmayacak bir öneme sahip küçük sanayi işletmeleri nezdinde yaplacak böyle bir anket-araştrma çalşmasnn hem ülke sanayiinin kapasite kullanm miktarlarnn sağlkl olarak belirlenmesine yardm edeceği, hemde genel yatrm politikalarnn saptanmas bakmndan ülke ekonomisinin yönlendirilmesinde yararlanlabile ce ği ortadadr., Bu amaçla İstanbul'da küçillc sanayide kapasite kullanm oranlar ve tam kapasitede çalşmay engelleyen faktörlerin saptanmasna ait bir aru{et-araştrma çalşmas yaplacaktr. 6- YASTAB Çalşmalar Yan sanayi ve küçük sanayi dallarnda faaliyet gösteren üyelerimize yeni iş ve sipariş olanaklar hazrlamak, yurtiçi ve yurtdşndaki snai ve ticari işletmelerle ilişki kurmalarn sağlamak amaciyle Odamz bünyesinde faaliyette bulunan YASTAB'n (Yan Sanayi Tantma Bürosu) bilgi dağarcğnda bulunan verilerin yeniden değerlendirilmesi yaplacaktr~ YASTAB daha etkili çalşmalara geçmek üzere hazrlklarn tamamlamş olup 1980 Ylnda bu çalşmalara da yoğunluk kazandrlacaktr., 7- Küçük Sanayicilerin Akaryakt İhtiyaçlarna Ait Araştrma Petrol darlğ nedeniyle 1979 Ylnda akaryakt tedarikinde çekilen zorluk büyük boyutlara ulaş - mştr. Akaryakt kullanm miktar ve amaçlar konusunda küçillc sanayiciler nezdinde yaplacak anket çalşmalarna başlanmş olup ksa süre içinde bu anket çalşmalarnn sonuçlar alnacak ve değerlendirme çalşmalar yaplacaktre

32 Tantma Çal~malar Onamz mensu u kuçük sanayicilerin mamüllernn teşhir edilmesi ve pazarlama olanaklarnn arttrlmas amacyla Türk Donanma Vakf tarafndan İstanbul'da her yl düzenlenmekte olan "İstanbul Sanayi Sergisi ve Fuar 11 na ve 1979 yllarnda gittikçe gelişen ve genişleyen bir pavyonla iştirak edilmiş, Odamz pavyonu en iyi pavyonlar arasnda gösterilmiştire Bu yl da anlan fuar ve serginin düzenlenmesi halinde, Odamz küçük sanayicilerinin mamüllerinin teşhiri ve tantlmas amacyla iştirak olanaklar araştrlacaktr. Yine Odamz mensubu küçük sanayicilerin mamüllerinin tantlmas ve pazarlama olanaklarnn arttrlmasnn sağlanmas amacyla Odamz binas giriş katnda bir daimi veya periodik sergi düzenlenmesi imlt~nlar araştrlacaktr.. 9- Bağ-Kur Kredileri KÜçük sanayiin kredi sorunlarnn çözümüne yönelik çalşmalarmz sürdürülecek ve bu arada, Bağ Kur işyeri kredilerinin artrlmas~ kooperatifiere verilen Bağ-Kur Kredileri ile ilgili işlemlerin hzlandrlmas ve bu kredilerin yaygnlaştrlmas konularnda inceleme ve girişimlerde bulunulmas öngörülmüştür Yerli Filmciliğimizin Sorunlar Yerli filmciliğimizin genel sorunlar yannda üretime dönük çeşitli sorunlar bulunmaktadre 1980 yl içinde bu amaca yönelik çalşmalarmz sürdürülecek ve ham film ithalatna, kredi ve sansür uygulamalarna ilişkin problemierin halli amaciyle gerekli girişimlerde bulunulacaktr.. ll- Çrak, Kalfa ve Ustalk Kanunu'na Ait ~alşmalar Temmuz 1977 tarih sayl Resmi Gazete'de yaynlanan 2089 sayl "Çrak, Kalfa ve Ustalk Kanunu 11 nda yer alan hükümlere ait uygulama yöntemini belirten esaslar ile verilecek kalfalk ve ustalk belgele~inin şekil, muhteva ve usulü hakkndaki uygulamann yer alacağ yönetmeliğin hazrlanmas srasnda saptanan Odamz görüşü ToC. Milli Eğitim Bakanlğ ile Odalar Birliği'ne iletilmiş ve "Çrak, Kalfa ve Ustalarn Eğitimi Hakknda Yönetmelik" tarih sayl Resm! Gazete'de yaynlanarak yürürlüğe girmiştir.

33 sayl yasann 2. maddesinde belirtilen mahal ve sanatlarn -saptanmasna ait amir hüküm gereğince 11 Çraklk Kurulu"; Ankara (Tasviye, Demir, Elektronik, Döküm), Denizli (:pöküm, Elektronik), Eskişehir (Tes~iye, Demir~ Dökü~), Izmir (Tesviye, Demir, Elektronik), Kayser (Demr, Marangoz, Tesviye) ve Tekirdağ (Tesviye, Döküm) illerini ve meslekleri pilot il ve meslek olarak saptamş ve uygulamaya başlamştroo Odamzca 1980 ylnda da bu konuda yaplan çalşmalar ve uygulamalar yakndan izlenecek ve gerektiğinde Odamza düşen çalşmalar yaplacaktr VII- İÇ TİCARETLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR 1- Ticaret Kesiminin Sorunlar Çeşitli ticaret dallarnn kendine mahsus sorunlar yannda, 'tüm ticaret kesiminin ortak problem.., leri bulunmaktadr Bu ortak problemierin sistematik bir biçimde ortaya konmas ve bunlarn çözüm yollaryle birlikte değerlendirilmesi amaçlanmş olup, bu konuda çalşmalara başlanmştr. 2- Ticaretin Ekonomideki Yeri ve Ticaretin Fonksiyonlar Ticaretin ekonomik önemi, ticari fa,aliyetler, araclk fonksiyonunun yeri ve önemi, Türkiye'de ticaretin gelişmesini engelieyen faktörler ve konuya ilişkin önerileri kapsayan genel bir araştrma Bu.araştrmamzn sonuçlarnn kamu oyuna yanstlabil~ mesi amaciyle, bir kitapçk hazrlanarak dağtlacak Oda Gazetemizde ticaretin önemi ve fonksiyon konusuna yer verilecektir~ 3- İnşaat Sektörünün Sorunlar!nşaat sektörü 9 gerek ekonomimiz de oynadj.ğ ve ayrca lar lokomotif rolü itibariyle ve gerekse istihdam açsndan son derece önemli bir yer işgal etmektedir~ Ancak~ son yllarda inşaat girdilerinin fiyatlarndaki genel fiyat artşnn üstundeki trmanmalar, gerekse arsa ve işçilik sorunlar., bu sektörü olumsuz yönde etkilemiş ve alm gücünün de azalmas bir bunalm ortaya çkarmştr., Bunun yannda, sektörün vergi uygulamalar açsndan çeşitli sorunlar bulunmaktadro 1980 ylnda, inşaat kesiminin imar aff~ mevcut mevzuatn uygulamasndaki ak:saklklarn önlenmesi, SSK'nun tutumu da dahil olmak üzere çeşitli sorunlarnn çözümüne yönelik çalşmalar sürdilrülecek ve daha önceki değişik konulardaki girişimlerimiz izlenecektir..

34 - 2l - Bir taraftan, sosyal konut yapan inşaatçlarn finansman probleminin çözümü amaciyle Bankalar Kanununun 50 inci maddesinin t.adili yolundaki girişimlerimiz sürdürülürken, bir taraftan da bat örneğinde olduğu gibi vadeli satşlara ilişkin müşteri senetlerinin tahsil edilecek özel bir fondan krdrlmas yolunda bir uygulamaya geçilmesi imkanlar araştrlacaktr, 4- Küçük Tacirin Kredi Sorunu Özellikle perakende tcaretle uğraşan küçük tacir, gerekli teminat gösterememesi, vadeli satş sözl\:onusu olmadğndan senet karşlğ kredi olanağn - dan yararlanamamas gibi nedenlerle banka kaynaklarndan istifade edememektedir ylnda, çeşitli alternatifler üzerinde çalşmalar yaplmş, ancak henüz olumlu ve somut sonuca ulaşlamamştr& Bu konudaki çalşma ve girişimlerimiz sürdürülecektir. 5- Büyük Mağazaclk Son yllarda, dağtm kanallarnn modernizasyonu ve büyük mağazaclğn gelişmesi açsndan olmnlu baz münferit atlmlar gözlenmekle beraber, bu alanda ye ter li bir gelişme temposuna ulaşldğ ifade edilemez. Son 10 yllk uygulama sonuçlar yatrmlar teşvik kapsamnda olduğu halde, teşvik için başvuran ve teşvikten yararlanan firma saysnn bir kaç geçmediğini göstermektedir~ Bu alandaki sorunlarn saptanmas, bu sorunlarn çözümü için öneriler getirilmesi ve büyük mağazaclğn cazip hale dönüştürülmesi amaciyle bir çalşma yaplmas öngörülmüştür.. 6- Yükçü Bölükleri Sorunu Yükçü BölÜkleri-tüccar ilişkilerinde ortaya çkan sorunlarn çözü~ü amaciyle Odamzca yoğun faaliyetler sürdürülmüştür. Odamz, İstanbul Belediyesi ve Yükçü Bölükleri arasnda konu ile ilgili olarak imzalanan protokole aykr baz davranşlar zaman zaman Odamza intikal ettirilmektedir.. Konu üzerindeki çalşmalarmz 1980'de de sürdürülecek ve gerekirse yeni bir ücret tarifesinin düzenlenmesi hususunda Belediye ile işbir~ liği yaplacaktr. 7- Fiyat Kontrolü Fiyat kontrolünün olumsuz etkilerini ortaya koyan çalşma ve girişimlerimiz sürdürülecek ve bir yandan da kontrol uygulamasnda karşlaşlan aksaklk ve hakszlklara ilişkin şikayetlerin değerlendirilmesine devam olunacaktr..