ÇİMSA ÇİMENTO SANAYİ VE TİCARET A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 1 OCAK-31 MART 2018 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR

Transkript

1 ÇİMSA ÇİMENTO SANAYİ VE TİCARET A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 1 OCAK-31 MART 2018 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR

2 İÇİNDEKİLER Sayfa Konsolide finansal durum tablosu 1-2 Konsolide kar veya zarar tablosu 3 Konsolide diğer kapsamlı gelir tablosu 4 Konsolide özkaynak değişim tablosu 5 Konsolide nakit akış tablosu 6 Konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar 7 52

3 31 MART 2018 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU (Bağımsız denetimden geçmemiş) Cari Dönem (Bağımsız denetimden geçmiş) Geçmiş Dönem Not VARLIKLAR Nakit ve nakit benzerleri Ticari alacaklar İlişkili taraflardan ticari alacaklar İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar Diğer alacaklar İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar Stoklar Türev Finansal Araçlar Peşin ödenmiş giderler Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar Diğer dönen varlıklar Dönen varlıklar Ticari alacaklar İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar Diğer alacaklar İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar Satılmaya hazır finansal yatırımlar Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar Türev araçlar Maddi duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar Şerefiye Diğer maddi olmayan duran varlıklar Peşin ödenmiş giderler Ertelenmiş vergi varlığı Diğer duran varlıklar Duran Varlıklar TOPLAM VARLIKLAR İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 1

4 31 MART 2018 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU (Bağımsız denetimden geçmemiş) Cari Dönem (Bağımsız denetimden geçmiş) Geçmiş Dönem Not KAYNAKLAR Kısa vadeli borçlanmalar Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları Ticari borçlar İlişkili taraflara ticari borçlar İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar Diğer borçlar İlişkili taraflara diğer borçlar İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar Türev finansal yükümlülükler Ertelenmiş gelirler Dönem karı vergi yükümlülüğü Kısa vadeli karşılıklar Çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar Diğer kısa vadeli karşılıklar Diğer kısa vadeli yükümlülükler Kısa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli borçlanmalar Uzun vadeli karşılıklar Çalışanlara sağlanan uzun vadeli faydalar 12, Diğer uzun vadeli karşılıklar Türev finansal yükümlülükler Ertelenmiş vergi yükümlülüğü Uzun vadeli yükümlülükler ÖZKAYNAKLAR Ödenmiş sermaye Sermaye düzeltmesi farkları Hisse senedi ihraç primleri Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler ve giderler Yabancı para çevrim farkları Nakit akış riskinden korunma kazanç/kayıp fonu ( ) ( ) Satılmaya hazır finansal varlıkların değer artış/(azalış) fonları ( ) Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler ve giderler ( ) ( ) Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıp/kazanç fonu ( ) ( ) Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Geçmiş yıllar karı Net dönem karı Ana ortaklığa ait özkaynaklar Kontrol gücü olmayan paylar Toplam özkaynaklar TOPLAM KAYNAKLAR İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 2

5 31 MART 2018 TARİHİNDE SONA EREN ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOSU ESAS FAALİYET GELİRLERİ (Bağımsız denetimden geçmemiş) Cari Dönem (Bağımsız denetimden geçmemiş) Geçmiş Dönem 1 Ocak- 1 Ocak- Not 31 Mart Mart 2017 Hasılat Satışların maliyeti (-) 19 ( ) ( ) BRÜT KAR Genel yönetim giderleri (-) 19 ( ) ( ) Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-) 19 ( ) ( ) Araştırma ve geliştirme giderleri (-) 19 ( ) - Esas faaliyetlerden diğer gelirler Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) 20 ( ) ( ) ESAS FAALİYET KARI Yatırım faaliyetlerinden gelirler Yatırım faaliyetlerinden giderler (-) 21 - ( ) Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/(zarar)ından paylar FİNANSMAN GELİR/(GİDERİ) ÖNCESİ FAALİYET KARI Finansman gelirleri Finansman giderleri (-) 22 ( ) ( ) VERGİ ÖNCESİ KAR Sürdürülen faaliyetler vergi geliri/(gideri) ( ) ( ) - Dönem vergi gideri 23 ( ) ( ) - Ertelenmiş vergi gelir/(gideri) 23 ( ) ( ) DÖNEM KARI Dönem karının dağılımı - Kontrol gücü olmayan paylar ( ) ( ) - Ana ortaklık payları Pay Başına Kazanç Sürdürülen faaliyetlerden pay başına kazanç 24 0,2750 0,2323 (1 kuruş nominal bedelli) İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 3

6 31 MART 2017 TARİHİNDE SONA EREN ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU (Bağımsız denetimden geçmemiş) (Bağımsız denetimden geçmemiş) Cari Dönem Geçmiş Dönem 1 Ocak- 1 Ocak- Not 31 Mart Mart 2017 DÖNEM KARI Kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılacaklar ( ) Yabancı para çevrim farkları Satılmaya hazır finansal varlıkların değer artış/(azalış) fonları ( ) Nakit akış riskinden korunma kazanç/(kayıp) fonu ( ) Vergi (gideri)/ geliri ( ) Kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılmayacak ( ) ( ) Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazanç/(kayıp) fonu ( ) ( ) Vergi (gideri)/ geliri DİĞER KAPSAMLI GELİR (VERGİ SONRASI) ( ) TOPLAM KAPSAMLI GELİR Toplam kapsamlı gelirin dağılımı - Kontrol gücü olmayan paylar ( ) ( ) - Ana ortaklık payları İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 4

7 31 MART 2018 TARİHİNDE SONA EREN ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU Kar/Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Kar/ Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Karlar Ödenmiş sermaye Sermaye düzeltmesi farkları Hisse senedi ihraç primleri Yabancı para çevrim farkları Nakit akış riskinden korunma kazanç/ (kayıpları) Satılmaya hazır finansal varlıkların değer artış/(azalış) fonları Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazanç/(kayıp) fonu Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Geçmiş yıllar karları Net dönem karı Ana ortaklığa ait özkaynaklar Kontrol gücü olmayan paylar Toplam özkaynaklar 1 Ocak ( ) Geçmiş yıllar karlarından transfer ( ) Net dönem karı ( ) Diğer kapsamlı gelir/(gider) ( ) Toplam kapsamlı gelir/(gider) ( ) ( ) Ödenen temettüler ( ) - ( ) - ( ) 31 Mart ( ) Ocak ( ) ( ) Geçmiş yıllar karlarından transfer ( ) Net dönem karı ( ) Diğer kapsamlı gelir/(gider) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Toplam kapsamlı gelir/(gider) ( ) ( ) ( ) ( ) Ödenen temettüler (*) ( ) - ( ) - ( ) 31 Mart ( ) ( ) ( ) (*) 27 Mart 2018 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul'da 2017 yılı karından TL nakit temettü dağıtılmasına ilişkin karar oybirliği ile onaylanmış ve temettü ödemesinin TL lik kısmı 29 Mart 2017 tarihinde, kalanı 2 Nisan 2018 tarihinde yapılmıştır. İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 5

8 31 MART 2018 TARİHİNDE SONA EREN ARA DÖNEME AİT KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU (Bağımsız denetimden geçmemiş) Cari Dönem 1 Ocak- (Bağımsız denetimden geçmemiş) Geçmiş Dönem 1 Ocak- Not 31 Mart Mart 2017 A. İŞLETME FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI ( ) Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı Dönem net karı/zararı mutabakatı ile ilgili düzeltmeler Amortisman ve itfa gideri ile ilgili düzeltme Duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kazançlar ile ilgili düzeltme 21 ( ) Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karları ile ilgili düzeltme 3 ( ) ( ) Şüpheli alacak karşılığı ile ilgili düzeltme 6/ ( ) Stok değer düşüş karşılığı ile ilgili düzeltme 9 - (973) Dava karşılığı ile ilgili düzeltme Maden sahası doğaya yeniden kazandırma gideri karşılığı ile ilgili düzeltme Ecrimisil karşılığı ile ilgili düzeltme Kıdem tazminatı karşılığı ile ilgili düzeltme Kıdem teşvik karşılığı ile ilgili düzeltme Kullanılmayan izin ücret karşılığı ile ilgili düzeltme Prim karşılığı ile ilgili düzeltme Faiz giderleri ile ilgili düzeltme 20/ Faiz gelirleri ile ilgili düzeltme 20/22 ( ) ( ) Finansal borçlanmalara ilişkin gerçekleşmemiş kur farkı (karları)/zararları Türev finansal araçların gerçeğe uygun değer kayıp/(kazançları) ile ilgili düzeltme (72.802) İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Değişimler ( ) ( ) Kısa vadeli ticari alacaklar ( ) Stoklar ( ) ( ) Diğer alacaklar/dönen varlıklar/peşin ödenmiş giderler/cari dönem vergisiyle ilgili ( ) ( ) Uzun vadeli ticari alacaklar Diğer uzun vadeli alacaklar/duran/peşin ödenmiş giderler ( ) Kısa vadeli ticari borçlar ( ) ( ) Diğer uzun vadeli borçlar / yükümlülükler Faaliyetlerden Elde Edilen Nakit Akışları ( ) Alınan faizler Sayılı yasa uyarınca ödenen ceza ( ) ( ) Ödenen ikramiye ve prim ( ) ( ) Ödenen kıdem tazminatı 14 ( ) ( ) Ödenen izin ücreti 14 ( ) ( ) Ödenen vergiler 23 ( ) ( ) B. YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI ( ) ( ) Maddi duran varlık alımlarına ilişkin nakit çıkışları ( ) ( ) Sabit kıymet satışından elde edilen nakit Maddi olmayan duran varlık alımlarına ilişkin nakit çıkışları (57.664) - Sabit Kıymet avans değişimi C. FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT ( ) Alınan krediler Kredilerin geri ödemesi ( ) ( ) Ödenen temettü 16 ( ) ( ) Ödenen faizler ( ) ( ) Alınan Faiz NAKİT HAREKETLERİNDEKİ NET DEĞİŞİM (A + B + C) ( ) DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERİ DEĞERLER Yabancı para çevrim farkı (net) ( ) ( ) DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERİ DEĞERLER İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 6

9 1. GRUP UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU Genel Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. ( Çimsa veya Şirket ) 16 Aralık 1972 tarihinde tescil ve 21 Aralık 1972 tarih, 4729 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nde ilan edilerek kurulmuştur. Şirket in faaliyet konusunu çimento, klinker ve hazır beton üretimi ve satışı oluşturmaktadır. Şirket in nihai hissedarı Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. ( Sabancı Holding )dir. Çimsa nın genel merkezi ve kayıtlı ofisinin adresi Kısıklı Cad. No:4 Sarkuysan-Ak İş Merkezi S Blok Kat:2 Altunizade, Üsküdar/İstanbul dur. Şirket hisselerinin belirli bir tutarı Borsa İstanbul A.Ş. ( BIST ) de işlem görmektedir. BIST Pay Endeksleri Temel Kuralları nın 82. Maddesine istinaden, Borsa Genel Müdürlüğü nce Çimsa hisseleri BIST 100 endeksine dahildir. Şirket in kayıtlı sermaye tavanı TL dir (31 Aralık TL). 31 Mart 2018 ve 31 Aralık 2017 tarihleri itibariyle Şirket in bağlı ortaklıklarına ilişkin bilgiler aşağıda sunulmaktadır: Gruba iştirak tarihi Kuruluş ve faaliyet yerleri Şirketin etkin pay oranı Şirket Faaliyet konuları Çimsa Cement Free-Zone Limited (Çimsa Cement) (*) KKTC Çimento, satış ve pazarlama % 99,99 % 99,99 CIMSAROM Marketing Distributie S.R.L. (Cimsarom) (*) Romanya Çimento, satış ve pazarlama % 99,99 % 99,99 Çimsa Cement Sales North GmbH (CSN)(*) Almanya Beyaz çimento pazarlama % 100 % 100 Beyaz çimento pazarına Çimsa Cementos Espana, S.A.U. (Cementos Espana) (*) İspanya dökme ve ambalajlı çimento satışı % 100 % 100 Çimsa Mersin Serbest Bölge Şubesi (Çimsa Mersin) (*) Mersin Çimento ihracatı % 100 % 100 Regent Place Limited (Regent) (*) İngiliz Virgin Adaları OOO Çimsa Rus CTK (OOO Rusya) (*) Rusya Finansal yatırım ve holding şirketi % 100 % 100 Çimento paketleme, satış ve pazarlama % 100 % 100 Çimento satış ve pazarlaması % 70 % 70 Çimsa Adriatico Srl (*) İtalya Afyon Çimento Sanayi Türk Anonim Şirketi (*) Türkiye Çimento üretimi ve satışı % 51 % 51 Cimsa Americas Cement Manufacturing and Sales Corporation (Cimsa Americas) (*) Amerika Çimento üretimi ve satışı %100 %100 (*) Tam konsolidasyon yöntemi uygulanarak muhasebeleştirilmiştir. İştiraklerden Exsa Export Sanayi Mamülleri Satış ve Araştırma A.Ş. ( Exsa ) %32,875 lik pay ile özkaynak yöntemiyle konsolidasyona dahil edilmiştir. Konsolide finansal tabloların sunumu amacıyla, Çimsa, bağlı ortaklıkları ve iştiraki birlikte ( Grup ) olarak adlandırılacaktır. Konsolide finansal tablolar yayınlanmak üzere 4 Mayıs 2018 tarihinde Çimsa Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıştır. Genel kurul ve belirli düzenleyici kurullar yasal mevzuata göre düzenlenmiş finansal tabloları değiştirme hakkına sahiptir. Grup un bünyesinde 2018 yılında istihdam edilen ortalama personel sayısı kategorileri itibariyle 660 mavi yakalı (sendikalı) (2017: 658), 491 beyaz yakalı (sendikasız) (2017: 481) ve 42 yurt dışında yerleşik bulunan bağlı ortaklıklarında çalışan şeklindedir (2017: 42). 7

10 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 Sunuma ilişkin temel esaslar Finansal tabloların hazırlanma ilkeleri İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu nun ( SPK ) 13 Haziran 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Seri II, 14.1 nolu Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği ( Tebliğ ) hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine göre Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ( KGK ) tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe Standartları / Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları ( TMS/TFRS ) esas alınmıştır. Şirket in işlevsel ve sunum para birimi Türk Lirası ( TL ) olarak kabul edilmiştir. Çimsa Cement Sales North Gmbh, Cimsa Cementos Espana S.A.U., Regent Place Ltd.ve Cimsa Adriatico SRL nin işlevsel para birimleri Avro, Cimsarom Marketing Distrubitue Srl nin işlevsel para birimi Yeni Rumen Leyi ( Ron ), OOO Cimsa Rus CTK nın işlevsel para birimi Ruble ve Cimsa Americas Cement Manufacturing and Sales Corporation un işlevsel para birimi Dolar ( USD ) dir. TMS 21 uyarınca, yüksek enflasyonlu ekonomilere sahip olmayan yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların finansal durum tablosu kalemleri bilanço tarihindeki kurla; gelir ve giderleri ise dönemin ortalama kuruyla TL ye çevrilmekte ve konsolide finansal tablolar TL olarak sunulmaktadır. Bu çevrimden doğan kar/zarar, özkaynaklar altındaki Yabancı Para Çevrim Farkları hesabında yer almaktadır. Grup ile Grup a bağlı Türkiye de yerleşik şirketler, muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, KGK tarafından çıkarılan prensiplere ve şartlara, Türk Ticaret Kanunu ( TTK ), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı ( Maliye Bakanlığı ) tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarına uymaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar muhasebe kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını faaliyette bulundukları ülkelerin para birimleri cinsinden ve o ülkelerin mevzuatına uygun olarak hazırlamaktadırlar. TFRS ye göre hazırlanan bu konsolide finansal tablolar, işletme birleşmesiyle alınan varlıklar ve türev enstrümanlar dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak TL olarak hazırlanmıştır. Konsolide finansal tablolar KGK tarafından yayınlanan TMS na göre Grup un durumunu layıkıyla arz edebilmek için bir takım düzeltme ve sınıflandırma değişikliklerine tabi tutularak hazırlanmıştır. Bu düzeltme kayıtları ve sınıflandırmalar temel olarak; ertelenmiş vergi hesaplamasının etkileri, şüpheli alacak karşılığının ayrılması, gider tahakkuklarının ayrılması, kıdem tazminatı ve izin karşılığının TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar ( TMS 19 ) standardına göre hesaplanmasının etkileri, maddi ve maddi olmayan duran varlıkların yönetim tarafından öngörülen ekonomik ömürleri ile kıst esasına göre amorti edilmesi, yapılmakta olan yatırımlar üzerinde TMS 23 Borçlanma Maliyetleri ( TMS 23 ) kapsamında yapılan finansman giderlerinin aktifleştirilmesi, finansal varlık ve yükümlülüklerin TMS 39 Finansal Araçlar; Muhasebeleştirme ve Ölçme ( TMS 39 ) standardına göre değerlendirilmesi, TFRS 3 İşletme Birleşmeleri nin ( TFRS 3 ) muhasebeleştirilmesi ve türev finansal araçlar ile nakit akış riskinden korunmanın TMS 39 a uygun olarak muhasebeleştirilmesini içermektedir. 2.2 Grup faaliyetlerinin dönemselliği Grup un faaliyetleri inşaat talebinin arttığı ve inşaat sektörünün canlandığı bahar ve yaz aylarında artmaktadır. 8

11 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.3 İşletmenin sürekliliği Grup konsolide finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır. 2.4 Netleştirme Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkının var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olması veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde, konsolide finansal durum tablosunda net değerleri ile gösterilirler. 2.5 Muhasebe politikaları ve tahminlerindeki değişiklikler ve hatalar Yeni bir standardın ilk kez uygulanmastndan kaynaklanan muhasebe politikası değişiklikleri, şayet varsa, geçiş hükümlerine uygun olarak geriye veya ileriye dönük olarak uygulanmaktadır. Herhangi bir geçiş hükmünün yer almadığı değişiklikler, muhasebe politikasında isteğe bağlı yapılan önemli değişiklikler veya tespit edilen muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem fınansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde, hem de ileriye yönelik olarak uygulanır. 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Uygulanan konsolidasyon esasları 31 Mart 2018 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolar; Çimsa nın bağlı ortaklıklarının finansal tablolarını içermektedir. Kontrol, Şirket in, yatırım yaptığı işletmeyi ancak ve ancak şu göstergelerin tümü birden mevcut olduğunda sağlanmaktadır; a) Yatırım yaptığı işletme üzerinde güce sahipse, b) Yatırım yaptığı işletmeyle olan ilişkisinden dolayı değişen getirilere maruz kalmakta veya bu getirilerde hak sahibi ise, c) Elde edeceği getirilerin miktarını etkileyebilmek için yatırım yaptığı işletme üzerindeki gücünü kullanma imkanına sahip ise bağlı ortaklıkların dönem kar/zararları satın alma tarihinden itibaren konsolide kar veya zarar tablosuna dahil edilmişlerdir. Bağlı ortaklıkların muhasebe prensipleri Grup tarafından kullanılan muhasebe prensiplerinden farklılaştığı durumlarda gerekli düzeltmeler gerçekleştirilmiştir. Konsolide finansal tablolar benzer işlem ve olaylara ortak muhasebe prensipleri kullanılarak ve Şirket ile aynı hesap düzeni ile hazırlanmıştır. Tüm Grup içi işlemler, bakiyeler, gelir ve giderler, gerçekleşmemiş kazançlar da dahil olmak üzere konsolidasyon kapsamında elimine edilmiştir. Konsolidasyona dahil edilmiş bağlı ortaklıkların net varlıklarındaki ana ortaklık dışı azınlık payları Şirket in özkaynaklarının içinde ayrı bir kalem olarak yer almaktadır. Azınlık payları, ilk satın alma tarihinde hali hazırda azınlık paylara ait olan tutarlar ile satın alma tarihinden itibaren bağlı ortaklığın özkaynaklarındaki değişikliklerdeki ana ortaklık dışı payların tutarından oluşur. Azınlık payları negatif (-) bakiye verse dahi, bağlı ortaklıkların yaptıkları zararlardan pay almaya devam ederler. Azınlık pay sahipleri ile yapılan işlemler şirket ortakları arasında yapılan bir işlem olarak değerlendirilmiş ve özkaynaklar içinde muhasebeleştirilmiştir. Grubun azınlık pay sahipleri ile bağlı ortaklıktaki kontrol gücünü kaybetmeden yaptığı hisse alım/(satım) işlemleri şirket ortakları arasında yapılan bir işlem olarak değerlendirilmiş ve özkaynaklar altında bağlı ortaklıklardaki pay oranı değişiminden kaynaklanan düzeltme farkı hesabında muhasebeleştirilmiştir. 9

12 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Uygulanan konsolidasyon esasları (devamı) Bağlı ortaklıklar Bağlı ortaklıklar, kontrolün Şirket e geçtiği tarihten itibaren konsolide edilmeye başlanmıştır ve kontrolün Şirket ten çıkması ile konsolide edilme işlemi son bulmaktadır. Çimsa direkt veya endirekt olarak bir şirketteki oy haklarının %50 sinden fazlasına sahip olduğunda ve o şirketin faaliyetlerinden yarar sağlamak amacıyla finansal ve faaliyet politikalarını yönlendirme hakkı elde ettiğinde kontrolü ele geçirmiş sayılır. Bu doğrultuda da Çimsa Cement, Cementos Espena, Cimsarom, CSN, Regent, OOO Rusya, Cimsa Adriatico, Cimsa Americas, Afyon Çimento ve Çimsa Mersin in finansal tabloları TFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar standardında belirtilen konsolidasyon yöntemine göre tam konsolidasyona tabi tutulmuştur. Konsolide bağlı ortaklıkların net varlıklarındaki ana ortaklık dışı paylar Grup un özkaynağının içinde kontrol gücü olmayan paylar olarak ayrı gösterilir. Kontrol gücü olmayan paylar, ilk işletme birleşmelerinde oluşan bu paylar ile birleşme tarihinden itibaren özkaynakta meydana gelen değişikliklerdeki ana ortaklık dışı payların toplamından oluşur. İştirakler Grup un finansal varlıklar içerisinde sınıflandırdığı iştiraklerinden Exsa özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilmiştir. Özkaynaktan pay alma yöntemine göre muhasebeleştirilen yatırımlar konsolide finansal durum tablosunda, alış maliyetinin üzerine Grup un iştirakin net varlıklarındaki payına alım sonrası değişikliklerin eklenmesi veya çıkarılması ve varsa değer düşüklüğü karşılığının düşülmesiyle gösterilmektedir. Konsolide diğer kapsamlı gelir tablosu, Grup un iştiraklerinin faaliyetleri sonucundaki payını yansıtmaktadır. İştirakin kar veya zararına henüz yansıtılmamış tutarların iştirakin özkaynaklarında ortaya çıkardığı değişiklikler de Grup un iştirakteki payı oranında iştirakin defter değerinde düzeltme yapılmasını gerekli kılabilir. Bu değişikliklerden Grup a düşen pay doğrudan Grup un kendi özkaynaklarında muhasebeleştirilir. Exsa finansal tabloları ana ortaklık ile aynı raporlama dönemi için ve aynı muhasebe politikaları kullanılarak hazırlanmıştır. Grup her bilanço tarihinde özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlarda herhangi bir değer düşüklüğü olup olmadığını değerlendirir. Nakit ve nakit benzerleri Konsolide nakit akış tablosunun sunumu açısından, nakit ve nakit benzeri varlıklar, kasadaki nakit varlığı, bankalardaki nakit para, çekler ve orijinal vadesi 3 aydan kısa vadeli mevduatları içermektedir. Stoklar Stoklar maliyet değeri veya net gerçekleşebilir değerden düşük olanı ile değerlenmiştir. Stokları bulundukları duruma getirmek için yapılan harcamalar aşağıdaki gibi muhasebeleştirilmiştir: İlk madde ve malzemeler aylık ağırlıklı ortalama metodu ile belirlenmektedir. Mamul ve yarı mamuller Direkt malzeme ve işçilik giderleri, değişken ve sabit genel üretim giderleri belli oranlarda (normal faaliyet kapasitesi göz önünde tutularak) dahil edilmiştir. Envanter değerlemesi aylık ağırlıklı ortalama metodu ile belirlenmektedir. Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından, tahmini tamamlanma maliyetleri ve satışın gerçekleştirilmesi için gerekli tahmini maliyetler düşülerek belirlenen tutardır. 10

13 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Maddi duran varlıklar Maddi duran varlıklar, maliyet değerinden birikmiş amortisman ve var ise değer düşüklüğü karşılığı çıkartıldıktan sonraki net değerleri ile gösterilmiştir. Maddi duran varlığın maliyet değeri; alış fiyatı, ithalat vergileri ve geri iadesi mümkün olmayan vergiler ve maddi varlığı kullanıma hazır hale getirmek için yapılan masraflardan oluşmaktadır. Maddi duran varlığın kullanımına başlandıktan sonra oluşan tamir ve bakım gibi masrafları, oluştukları dönemde gider kaydedilir. Yapılan harcamalar ilgili maddi duran varlığa gelecekteki kullanımında ekonomik bir değer artışı sağlıyorsa bu harcamalar varlığın maliyetine eklenmektedir. Maddi duran varlık satıldığı zaman bu varlığa ait maliyet ve birikmiş amortisman ilgili hesaplardan düşüldükten sonra oluşan gelir ya da gider konsolide kar veya zarar tablosuna dahil edilmektedir. Arazi ve arsalar amortismana tabi tutulmamıştır. Amortismana tabi tutulan varlıklar, maliyet tutarları üzerinden aşağıda belirtilen tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal amortismana tabi tutulmuştur. Maddi duran varlıkların faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir: Yeraltı ve yerüstü düzenleri Binalar Makine ve cihazlar Demirbaşlar Taşıtlar Diğer maddi duran varlıklar Özel maliyetler Maddi olmayan duran varlıklar Faydalı Ömür 8 50 yıl yıl 3 25 yıl 3 15 yıl 5 10 yıl 5 10 yıl Kiralama süresi Maddi olmayan duran varlıklar başlıca maden hakları ve bilgisayar yazılımlarından oluşan varlıklar olup ilk olarak alış fiyatından değerlenmiştir. Maddi olmayan duran varlıklar gelecekte ekonomik fayda elde edilebilmesi ve maliyetin doğru bir şekilde belirlenebilmesi durumunda aktifleştirilirler. İlk kayıt sonrasında maddi olmayan duran varlıklar, maliyetten birikmiş itfa payı ve birikmiş değer düşüklüğü karşılıkları düşüldükten sonraki değerleriyle gösterilmektedir. Maddi olmayan duran varlıkların ekonomik ömürleri belirli süreli ya da süresiz olarak belirlenmektedir. Belirli süreli maddi olmayan duran varlıklar tahmin edilen ekonomik ömürleri üzerinden, doğrusal amortisman metodu ile itfa edilirler. Belirli süreli ekonomik ömrü olan maddi olmayan duran varlıklar için itfa periyodu ve itfa metodu her yıl, en az bir kere incelenmektedir. Beklenen kullanım ömürlerindeki veya maddi olmayan duran varlıktan elde edilecek faydalarda oluşabilecek değişiklikler, itfa metodunun ya da periyodunun değiştirilmesi olarak değerlendirilip, muhasebe tahminlerinde değişiklik şeklinde muhasebeleştirilir. Belirli süreli ekonomik ömrü olan maddi olmayan duran varlıkların itfa giderleri konsolide kar veya zarar tablosunda maddi olmayan duran varlığın işlevi ile uyumlu şekilde gider olarak kaydedilir. Maddi olmayan duran varlıklar başlıca bilgisayar yazılımları ve maden çıkarma haklarından oluşmakta olup, maliyet bedeli üzerinden aktifleştirilir. Maddi olmayan varlıklar maden çıkarma hakları dışında, doğrusal amortisman yöntemine göre ilgili kıymetin tahmini ekonomik ömrü (5 yıl) üzerinden itfa edilmektedir. Maden çıkarma hakları yıl içerisinde tüketilen rezervin toplam rezerve oranı esas alınarak amortismana tabi tutulmuştur. Kalan amortisman süresi rezervlerin tüketilme süresine bağlıdır. Grup un belirsiz süreli kullanım ömrüne sahip maddi olmayan duran varlığı bulunmamaktadır. Maddi olmayan duran varlıkların taşınan değerleri, olayların ya da koşullardaki değişikliklerin, taşınan değerin gerçekleşebilir durumda olmadığına işaret etmesi durumunda değer düşüklüğü açısından incelenir. 11

14 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Maddi olmayan duran varlıklar (devamı) Maddi ve maddi olmayan varlıkların bilanço dışı bırakılması Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar elden çıkarıldığında veya kullanımı ya da satışından, gelecekte ekonomik yarar elde edilmesinin beklenmemesi durumunda finansal durum tablosu (bilanço) dışı bırakılır. Maddi ve maddi olmayan duran varlığın finansal durum tablosu (bilanço) dışı bırakılmasından kaynaklanan kâr ya da zarar, varsa, varlıkların elden çıkarılmasından sağlanan net tahsilatlar ile defter değerleri arasındaki fark olarak hesaplanır. Bu fark, ilgili varlık finansal durum tablosu (bilanço) dışına alındığı zaman kâr veya zararda muhasebeleştirilir. Şerefiye Satın alım işleminde oluşan şerefiye tutarı, varsa, değer düşüklüğü karşılıkları düşüldükten sonra satın alım tarihindeki maliyet değeriyle değerlenir. Değer düşüklüğü testi için, şerefiye Grup un birleşmenin getirdiği sinerjiden fayda sağlamayı bekleyen nakit üreten birimlerine (ya da nakit üreten birim gruplarına) dağıtılır. Şerefiyenin tahsis edildiği nakit üreten birimi, her yıl değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Birimin değer düşüklüğüne uğradığını gösteren belirtilerin olması durumunda ise değer düşüklüğü testi daha sık yapılır. Nakit üreten birimin geri kazanılabilir tutarı defter değerinden düşük ise, değer düşüklüğü karşılığı ilk olarak birime tahsis edilen şerefiyeden ayrılır, ardından birim içindeki varlıkların defter değeri düşürülür. Şerefiye için ayrılan değer düşüklüğü karşılığı, doğrudan konsolide kar veya zarar tablosundaki kar/zarar içinde muhasebeleştirilir. Şerefiye değer düşüklüğü karşılığı sonraki dönemlerde iptal edilmez. İlgili nakit üreten birimin satışı sırasında, şerefiye için belirlenen tutar, satış işleminde kar/zararın hesaplamasına dahil edilir. Finansal olmayan varlıkların değer düşüklüğü Grup, her bilanço tarihinde maddi ve maddi olmayan duran varlıklarının, maliyet değerinden birikmiş amortismanlar düşülerek bulunan defter değerine ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, değer düşüklüğü tutarını belirleyebilmek için o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Varlığın tek başına geri kazanılabilir tutarının hesaplanmasının mümkün olmadığı durumlarda, o varlığın ait olduğu nakit üreten biriminin geri kazanılabilir tutarı hesaplanır. Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Kullanımdaki değer hesaplanırken, geleceğe ait tahmini nakit akışları, paranın zaman değerini ve varlığa özgü riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirilir. Bu çalışmalar sırasında kullanılan başlıca varsayımlar, önümüzdeki yıllardaki enflasyon beklentileri, satış ve maliyetlerde beklenen artışlar, ihracat-iç pazar kompozisyonunda beklenen değişimler ve beklenen ülke büyüme oranlarından ibarettir. Varlığın (veya nakit üreten birimin) geri kazanılabilir tutarının defter değerinden daha az olması durumunda varlığın (veya nakit üreten birimin) defter değeri, geri kazanılabilir tutarına indirilir. Bu durumda oluşan değer düşüklüğü kayıpları konsolide kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilir. Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda değer düşüklüğünün finansal tablolara alınmamış olması halinde oluşacak olan defter değerini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali konsolide kar veya zarar tablosuna kayıt edilir. Şerefiye için ayrılan değer düşüklüğü gelecek dönemlerde ters çevrilemez. 12

15 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) İşletme birleşmeleri İşletme satın alımları, satın alım yöntemi kullanılarak, muhasebeleştirilir. Bir işletme birleşmesinde transfer edilen bedel, gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür; transfer edilen bedel, edinen işletme tarafından transfer edilen varlıkların birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerlerinin, edinen işletme tarafından edinilen işletmenin önceki sahiplerine karşı üstlenilen borçların ve edinen işletme tarafından çıkarılan özkaynak paylarının toplamı olarak hesaplanır. Satın alıma ilişkin maliyetler genellikle oluştukları anda gider olarak muhasebeleştirilir. Satın alınan tanımlanabilir varlıklar ile üstlenilen yükümlülükler, satın alım tarihinde gerçeğe uygun değerleri üzerinden muhasebeleştirilir. Aşağıda belirtilenler bu şekilde muhasebeleştirilmez: Ertelenmiş vergi varlıkları ya da yükümlülükleri veya çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin varlık ya da yükümlülükler, sırasıyla, TMS 12 Gelir Vergisi ve TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar standartları uyarınca hesaplanarak, muhasebeleştirilir; Satın alınan işletmenin hisse bazlı ödeme anlaşmaları ya da Grup un satın alınan işletmenin hisse bazlı ödeme anlaşmalarının yerine geçmesi amacıyla imzaladığı hisse bazlı ödeme anlaşmaları ile ilişkili yükümlülükler ya da özkaynak araçları, satın alım tarihinde TFRS 2 Hisse Bazlı Ödeme Anlaşmaları standardı uyarınca muhasebeleştirilir; ve TFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler standardı uyarınca satış amaçlı elde tutulan olarak sınıflandırılan varlıklar (ya da elden çıkarma grupları) ilgili standartta belirtilen kurallara göre muhasebeleştirilir. Şerefiye, satın alım için transfer edilen bedelin, satın alınan işletmedeki varsa kontrol gücü olmayan payların ve varsa, aşamalı olarak gerçekleşen bir işletme birleşmesinde edinen işletmenin daha önceden elinde bulundurduğu edinilen işletmedeki özkaynak paylarının gerçeğe uygun değeri toplamının, satın alınan işletmenin satın alma tarihinde tanımlanabilen varlıklarının ve üstlenilen tanımlanabilir yükümlülüklerinin net tutarını aşan tutar olarak hesaplanır. Yeniden değerlendirme sonrasında satın alınan işletmenin satın alma tarihinde tanımlanabilen varlıklarının ve üstlenilen tanımlanabilir yükümlülüklerinin net tutarının, devredilen satın alma bedelinin, satın alınan işletmedeki kontrol gücü olmayan payların ve, varsa, satın alma öncesinde satın alınan işletmedeki payların gerçeğe uygun değeri toplamını aşması durumunda, bu tutar pazarlıklı satın almadan kaynaklanan kazanç olarak doğrudan kar/zarar içinde muhasebeleştirilir. Hissedar paylarını temsil eden ve sahiplerine tasfiye durumunda işletmenin net varlıklarının belli bir oranda pay hakkını veren kontrol gücü olmayan paylar, ilk olarak ya gerçeğe uygun değerleri üzerinden ya da satın alınan işletmenin tanımlanabilir net varlıklarının kontrol gücü olmayan paylar oranında muhasebeleştirilen tutarları üzerinden ölçülür. Ölçüm esası, her bir işleme göre belirlenir. Diğer kontrol gücü olmayan pay türleri gerçeğe uygun değere göre ya da, uygulanabilir olduğu durumlarda, bir başka TFRS standardında belirtilen yöntemler uyarınca ölçülür. Bir işletme birleşmesinde Grup tarafından transfer edilen bedelin, koşullu bedeli de içerdiği durumlarda, koşullu bedel satın alım tarihindeki gerçeğe uygun değer üzerinden ölçülür ve işletme birleşmesinde transfer edilen bedele dahil edilir. Ölçme dönemi içerisinde ortaya çıkan ek bilgilerin sonucunda koşullu bedelin gerçeğe uygun değerinde düzeltme yapılması gerekiyorsa, bu düzeltme şerefiyeden geçmişe dönük olarak düzeltilir. Ölçme dönemi, birleşme tarihinden sonraki, edinen işletmenin işletme birleşmesinde muhasebeleştirdiği geçici tutarları düzeltebildiği dönemdir. Bu dönem satın alım tarihinden itibaren 1 yıldan fazla olamaz. 13

16 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) İşletme birleşmeleri (devamı) Ölçme dönemi düzeltmeleri olarak nitelendirilmeyen koşullu bedelin gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler için uygulanan sonraki muhasebeleştirme işlemleri, koşullu bedel için yapılan sınıflandırma şekline göre değişir. Özkaynak olarak sınıflandırılmış koşullu bedel yeniden ölçülmez ve buna ilişkin sonradan yapılan ödeme, özkaynak içerisinde muhasebeleştirilir. Varlık ya da borç olarak sınıflandırılan koşullu bedelin Finansal araç niteliğinde olması ve TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçüm standardı kapsamında bulunması durumunda, söz konusu koşullu bedel gerçeğe uygun değerinden ölçülür ve değişiklikten kaynaklanan kazanç ya da kayıp, kâr veya zararda ya da diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir. TMS 39 kapsamında olmayanlar ise, TMS 37 Karşılıklar veya diğer uygun TFRS ler uyarınca muhasebeleştirilir. Aşamalı olarak gerçekleşen bir işletme birleşmesinde Grup un satın alınan işletmede önceden sahip olduğu özkaynak payı gerçeğe uygun değere getirmek için satın alım tarihinde (yani Grup un kontrolü ele aldığı tarihte) yeniden ölçülür ve, varsa, ortaya çıkan kazanç/zarar kar veya zarar tablosu içinde muhasebeleştirilir. Satın alım tarihi öncesinde diğer kapsamlı gelir içinde muhasebeleştirilen satın alınan işletmenin payından kaynaklanan tutarlar, söz konusu payların elden çıkarıldığı varsayımı altında kar/zarara aktarılır. İşletme birleşmesi ile ilgili satın alma muhasebesinin birleşmenin gerçekleştiği raporlama tarihinin sonunda tamamlanamadığı durumlarda, Grup muhasebeleştirme işleminin tamamlanamadığı kalemler için geçici tutarlar raporlar. Bu geçici raporlanan tutarlar, ölçüm döneminde düzeltilir ya da satın alım tarihinde muhasebeleştirilen tutarlar üzerinde etkisi olabilecek ve bu tarihte ortaya çıkan olaylar ve durumlar ile ilgili olarak elde edilen yeni bilgileri yansıtmak amacıyla fazladan varlık veya yükümlülük muhasebeleştirilir. 1 Ocak 2010 tarihi öncesinde oluşan işletme birleşmeleri, TFRS 3 ün önceki versiyonunda belirlenen muhasebe kuralları uyarınca muhasebeleştirilmiştir. Yabancı para cinsinden işlemler Şirket ve bağlı ortaklıkları yabancı para cinsinden yapılan işlemleri işlevsel para birimi cinsinden ilk kayda alırken işlem tarihinde geçerli olan ilgili kurları esas almaktadır. Yabancı para cinsinden olan parasal varlık ve yükümlülükler raporlama tarihinde geçerli olan kurlarla değerlenmekte ve doğan kur farkı gider ya da gelirleri ilgili dönemde konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır. Yabancı para cinsinden olan ve maliyet değeri ile ölçülen parasal olmayan kalemler ilk işlem tarihindeki kurlardan işlevsel para birimine çevrilir. Yabancı para cinsinden olan ve gerçeğe uygun değerleri ile ölçülen parasal olmayan kalemler ise gerçeğe uygun değerin tespit edildiği tarihte geçerli olan kurlardan işlevsel para birimine çevrilir. Oluşan kur farkı diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir ve özkaynağın ayrı bir bileşeninde biriktirilir. Yurtdışındaki işletmenin elden çıkarılmasında, diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilmiş ve özkaynağın ayrı bir bileşeninde biriktirilmiş söz konusu işletmeye ait birikmiş kur farkları, elden çıkarmadan kaynaklanan kazanç veya kayıp muhasebeleştirildiğinde, özkaynaktan kar veya zarara aktarılarak (yeniden sınıflandırmaya ilişkin bir düzeltme olarak) yeniden sınıflandırılır. Dönem sonlarında kullanılan kurlar aşağıdaki gibidir: Tarih 31 Mart Aralık 2017 ABD Doları ( USD )/TL 3,9489 3,7719 Avro ( EUR )/TL 4,8673 4,5155 Ruble ( RUB )/TL 0,0685 0,0651 Ron ( RON )/TL 1,0392 0,9637 Sterlin ( GBP )/TL 5,6062 5,

17 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Yabancı para cinsinden işlemler (devamı) Konsolide finansal tablolarda kullanılan ortalama kurlar aşağıdaki gibidir: Tarih USD/TL 3,8084 3,6926 EUR/TL 4,6809 3,9535 RUB/TL 0,0666 0,0629 RON/TL 0,9997 0,8728 GBP/TL 5,2897 4,5669 Borçlanma maliyetleri Borçlanma maliyetleri, öngörülen kullanımına veya satışına hazır hale gelmesi önemli bir zamanı gerektiren varlıkların satın alımı, inşası veya üretimi ile direkt ilişkili olan borçlanma maliyetleri ilgili varlıkların maliyetinin parçası olarak aktifleştirilir. Diğer borçlanma maliyetleri gerçekleştikleri dönemlerde gider yazılır. Borçlanma maliyetleri faiz ve borçlanmaya bağlı olarak katlanılan diğer maliyetleri içerir. Grup genel amaçlı olarak borçlandığında ve bu fonların bir kısmı bir özellikli varlığın finansmanı için kullanıldığı durumlarda, aktifleştirilebilecek borçlanma maliyetlerinin tutarı, ilgili varlığa ilişkin yapılan harcamalara uygulanacak bir aktifleştirme oranı yardımı ile belirlenir. Bu aktifleştirme oranı, özellikli varlık alımına yönelik yapılmış borçlanmalar hariç olmak üzere, Grup un ilgili dönem süresince mevcut tüm borçlarına ilişkin borçlanma maliyetlerinin ağırlıklı ortalamasıdır. Yatırımla ilgili kredinin henüz harcanmamış kısmının geçici süre ile finansal yatırımlarda değerlendirilmesiyle elde edilen finansal yatırım geliri aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir. Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemde konsolide kar veya zarar tablosuna kaydedilmektedir. Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılır. Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın en güvenilir şekilde tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır. Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akışlarını kullanarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akışlarının bugünkü değerine eşittir. Karşılığın ödenmesi için gerekli olan ekonomik faydanın bir kısmı ya da tamamının üçüncü taraflarca karşılanmasının beklendiği durumlarda, tahsil edilecek tutar, ilgili tutarın tahsil edilmesinin hemen hemen kesin olması ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi halinde varlık olarak muhasebeleştirilir. Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler Vergi karşılığı, dönem karı veya zararı hesaplanmasında dikkate alınan cari dönem ve ertelenmiş vergi karşılıklarının tamamıdır. 15

18 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler (devamı) Ertelenmiş vergi, bilanço yükümlülüğü metodu dikkate alınarak, aktif ve pasiflerin finansal raporlamada yansıtılan değerleri ile yasal vergi hesabındaki bazları arasındaki geçici farklardan oluşan vergi etkileri dikkate alınarak yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü vergilendirilebilir tüm geçici farklar üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları, indirilebilir geçici farkların ve kullanılmamış vergi zararlarının ileride indirilebilmesi için yeterli karların oluşması mümkün görünüyorsa, tüm geçici farklar ve kullanılmamış vergi zararları üzerinden ayrılır. Her bilânço döneminde Grup, ertelenmiş vergi varlıklarını gözden geçirmekte ve gelecekte indirilebilir olması ihtimali göz önüne alınarak muhasebeleştirmektedir. Ertelenmiş vergi varlıklarının ve yükümlülüklerinin hesaplanmasında söz konusu varlığın gerçekleşeceği ve yükümlülüğün yerine getirileceği dönemlerde oluşması beklenen vergi oranları, bilanço tarihi itibariyle geçerli olan vergi oranları (vergi mevzuatı) baz alınarak hesaplanır. Ertelenmiş vergi, aynı veya farklı bir dönemde doğrudan özkaynaklar ile ilişkilendirilen işlemlerle ilgili ise doğrudan özkaynak hesap grubuyla ilişkilendirilir. Aynı ülkenin vergi mevzuatına tabi olunması ve cari vergi varlıklarının cari vergi yükümlülüklerinden mahsup edilmesi konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakkın bulunması şartlarıyla ertelenmiş vergi varlıkları ve ertelenmiş vergi yükümlülükleri, karşılıklı olarak birbirinden mahsup edilir. Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar / kıdem tazminatı karşılığı a. Tanımlanan fayda planı Grup, Türkiye de mevcut iş kanunu gereğince, en az bir yıl hizmet verdikten sonra emeklilik nedeni ile işten ayrılan veya istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle işine son verilen personele belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Grup konsolide finansal tablolarda yer alan kıdem tazminatı karşılığını, bağımsız bir aktüer tarafından yapılan aktüer çalışmasına dayanarak Projeksiyon Metodu nu kullanarak yansıtmıştır. Kıdem tazminatı yükümlülüğü, profesyonel aktüerler tarafından tahmin edilen faiz oranı ile iskonto edilerek hesaplanmıştır. Türkiye de mevcut kanunlar ve toplu iş sözleşmeleri hükümlerine göre kıdem tazminatı, emeklilik veya işten çıkarılma durumunda ödenmektedir. Güncellenmiş olan TMS 19 uyarınca söz konusu türdeki ödemeler tanımlanmış emeklilik fayda planları olarak nitelendirilir. Konsolide finansal durum tablosunda muhasebeleştirilen kıdem tazminatı yükümlülüğü, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğması beklenen yükümlülük tutarlarının net bugünkü değerine göre hesaplanmış ve finansal tablolara yansıtılmıştır. Hesaplanan tüm aktüeryal kazançlar ve kayıplar özkaynaklar altında muhasebeleştirilmiştir. b. Tanımlanan katkı planları Grup, Sosyal Güvenlik Kurumu na zorunlu olarak sosyal sigortalar primi ödemektedir. Grup un bu primleri ödediği sürece başka yükümlülüğü kalmamaktadır. Bu primler tahakkuk ettikleri dönemde personel giderlerine yansıtılmaktadır. c. Kıdem teşvik primi karşılığı Grup mavi yakalı çalışanlarına toplu iş sözleşmesi gereğince her bir çalışan için beşer yıllık dönemlerde toplu iş sözleşmesinde belirtilen tutar üzerinden kıdem teşvik primi ödemekle yükümlüdür. Grup her dönem sonunda ileriki dönemde ödeyeceği ilk tutarı iskonto ederek konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtır. d. İzin hakları Kullanılmamış izin haklarından doğan yükümlülükler, hak kazanıldıkları dönemlerde tahakkuk edilir. 16

19 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Kiralamalar Kiralama işlemleri kiracı olarak Finansal kiralama Grup a kiralanan varlığın mülkiyeti ile ilgili bütün risk ve faydaların devrini öngören finansal kiralamalar, finansal kiralamanın başlangıç tarihinde, kiralamaya söz konusu olan varlığın gerçeğe uygun değeri ile kira ödemelerinin bugünkü değerinden küçük olanı esas alınarak yansıtılmaktadır. Finansal kira ödemeleri kira süresi boyunca, her bir dönem için geriye kalan borç bakiyesine sabit bir dönemsel faiz oranı üretecek şekilde anapara ve finansman gideri olarak ayrılmaktadır. Finansman giderleri dönemler itibariyle doğrudan konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır. Aktifleştirilen kiralanmış varlıklar, varlığın tahmin edilen ömrü üzerinden amortismana tabi tutulmaktadır. Operasyonel kiralama işlemleri Kiraya veren tarafın kiralanan varlığın tüm risk ve menfaatlerini kendinde tuttuğu kiralamalar operasyonel kiralama olarak sınıflandırılır. Operasyonel kiralamada kira bedelleri, kira süresi boyunca eşit olarak giderleştirilir. İlişkili taraflar Aşağıdaki kriterlerden birinin varlığında, taraf Şirket ile ilişkili sayılır: (a) Söz konusu tarafın, doğrudan ya da dolaylı olarak bir veya birden fazla aracı yoluyla: (i) İşletmeyi kontrol etmesi, işletme tarafından kontrol edilmesi ya da işletme ile ortak kontrol altında bulunması (ana ortaklıklar, bağlı ortaklıklar ve aynı iş dalındaki bağlı ortaklıklar dahil olmak üzere); (ii) Şirket üzerinde önemli etkisinin olmasını sağlayacak payının olması; veya (iii) Şirket üzerinde ortak kontrole sahip olması; (b) Tarafın, Şirket in bir iştiraki olması ; (c) Tarafın, Şirket in ortak girişimci olduğu bir iş ortaklığı olması; (d) Tarafın, Şirket in veya ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması; (e) Tarafın, (a) ya da (d) de bahsedilen herhangi bir bireyin yakın bir aile üyesi olması; (f) Tarafın; kontrol edilen, ortak kontrol edilen ya da önemli etki altında veya (d) ya da (e) de bahsedilen herhangi bir bireyin doğrudan ya da dolaylı olarak önemli oy hakkına sahip olduğu bir işletme olması; veya (g) Tarafın, işletmenin ya da işletme ile ilişkili taraf olan bir işletmenin çalışanlarına işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planları olması, gerekir. İlişkili taraflarla yapılan işlem, ilişkili taraflar arasında kaynaklarının, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir. Gelirlerin muhasebeleştirilmesi Gelirler, tahsil edilmiş veya edilecek olan alacak tutarının gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür. Tahmini müşteri iadeleri, indirimler ve karşılıklar söz konusu tutardan düşülmektedir. Malların satışı Malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartların tamamı yerine getirildiğinde muhasebeleştirilir: Grup un mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi, Grup un mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolünün olmaması, Gelir tutarının güvenilir bir şekilde ölçülmesi, 17