RASATHANESİ. Uzay Teknolojileri. Uzay Teknolojileri

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "RASATHANESİ. Uzay Teknolojileri. Uzay Teknolojileri"

Transkript

1 ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ Uzay Teknolojileri Uzay Teknolojileri

2 Uzay Teknolojileri Uzay teknolijisi, çeşitli araçlarla uzaya çıkılmasını sağlayan, uzayda yapılan araştırma rma sonuçlar larını veya farklı uydu ve gezegenlerden elde edilen örnek maddeleri DünyaD nya ya ulaştıran teknolojidir. Uzaya gönderilen araçlara uzay araçlar ları denir.

3 Uzay Araçlar ları Nelerdir? Bir görev g amacı ile gönderilecek g araçlar ları uzaya yükselten y roketler, Uzay Mekikleri Sondalar Yapay Uydular Gezegenleri ve Uyduların üzerlerine indirilen çeşitli araçlar olarak özetleyebiliriz.

4 Uzay Araçlar larının n Kullanım Alanları Uzay araçlar ları farklı amaçlarla kullanılır. Uzay araçlar larını amaçlar larına göreg Astronomi çalışmaları için in uzaya gönderilen insanlı veya insansız z uzay araçlar ları Savunma, iletişim im ve yayın n amacı ile gönderilen çeşitli uydular Seyahat amacı ile kullanılan lan uzay araçlar ları olarak 3 e 3 e ayırabiliriz.

5 Roketler Roketler, uçu kısmı genellikle hava sürts rtünmesini azaltacak şekilde yapılm lmış,, yakıt, motor ve egzosdan oluşan silindir şeklinde kaplardır. r. Roketler çalışmaları sırasında havaya gereksinim duymayan, hareket yönünün y n ters yönünde y nde sıcak gaz püskp skürterek hareket eden cihazlardır. r.

6 Roketler Roketler, bir uzay aracını atmosferin dışına taşı şımak için i in kullanılır. Buradan şunu söyleyebiliriz s ki, roketler atmosferin sadece içinde i inde işi görürler. rler. Ancak bazı uydularda yörünge y değişimini imini sağlayan kimyasal yakıt kullanan küçük üçük k roketlerde vardır. r. Roket motorları ile jet motorları arasında büyük b k farklar vardır. r. Jet motorları yanıcı maddeyi beraberinde taşı şırken, yakıcı madde olan oksijen gazını atmosferden sağlarlar. Halbuki roketler (özellikle( astronomi amaçlı olanlar) hem yanıcı hem de yakıcı maddeyi beraberinde taşı şırlar. Bu nedenle bir jet motorunun uzayda çalışması mümkün n değildir.

7 Roketler Yüksek hızlarh zlarından dolayı askeri amaçlarla da kullanılırlar. Örneğin karadan havaya, havadan havaya, denizden kara ve havaya atılan roketler yapılm lmıştır. Bir roket astronomik amaçla kullanılıyorsa taşı şıyıcı veya fırlatıcı adını alır. Askeri amaçla kullanılıyorsa yani taşı şıdığıığı yük k tahrip amaçlı ise füze adını alır. Astronomik açıdan a bakıld ldığında ise TITAN, ARIANE, SATURN gibi fırlatıcılar lar ile karşı şılaşmaktayız. Askeri ve astronomik roketler arasındaki en belirgin fark büyüklb klükleri kleri ve kanat yapılar larıdır. r.

8 Roketler Uzaya, fırlayf rlayıp p giden insanlı ve insansız araçlar gönderme g hayali ve uygulaması ilk uçakların n yapılışı ışından da eskiye dayanıyor. yor. Roketlerde kullanılan lan ilk katı yakıt t baruttur. Barutun ilk kullanımına na ilişkin kayıtlar, İsa dan önce 3. yüzyy zyılın n sonlarına, na, Çin i işaret eder. Çinliler in ilk roketleri 1045 yılından y önce keşfettikleri kesin olarak bilinir. İlk güçg üçlü roketler, yine Moğol ol istilacılara lara karşı MS.1232 yılında, y Kaifung-fu savaşı şında kullanılm lmıştı.. Kayıtlara göre g bu roketler kalkarken kopardıklar kları gürültü yaklaşı şık k 25 kilometreden duyulabiliyordu. Bu dev roketler, şaşılacak büyüklb klükte kte bir alanı tahrip gücüne sahipti. Şarapnelle tahrip yönteminin y kullanıld ldığı bu örnekler, roketlerde kullanılan lan ilk yanma odalarını da barınd ndırıyorlardı.

9 Roketler Roket kullanılmas lmasındaki asıl l amaç kısa süreli s yüksek hız h z elde edilmesi ve atmosfer dışıd ışındaki oksijensiz ortamda da çalışabilmesidir. Bunun için i in katı ve yerine göre g sıvıs yakıtlar kullanılmaktad lmaktadır. Astronomik amaçlı kullanılan lan roketlerde, yanıcı ve yakıcı madde birlikte taşı şınmaktadır.

10 Roketler Astronomi tarihine baktığı ığımızda; İlk gelişme: İlk uydunun atılmas lması (1957), İkinci gelişme: İlk insanın n uzaya çıkışıışı ve ilk yürüyüş y (1965), Üçünc ncü gelişme: Ay a a gidiş (1969) dir.. Bu tarihten sonra astronotik süreçler baş döndürücü bir hızla h gelişmi miş ve bugün n nimetlerinden faydalanmayan hiçbir bilim dalı kalmamış ıştır.

11 Roketler in Yapısı Roketler genellikle dışd görünüşlerine göre g uçu kısmı sivri, silindirik bir gövdeye g sahip, üçgen şeklinde kanatları olan etki-tepki tepki prensibine göre g hareket eden taşı şıyıcı araçlard lardır. r. Bir roket kaba hatlarıyla üç kısımdan oluşur: ur: 1. Roketin genelde ucunda bulunan yük y k kısmk smı (Kargo): Yük k bazen bir uydu, bazen de bir bomba olabilir. Bazen bu yük y k roketin uçu kısmında olmayıp üzerine yapış ıştırılmış durumda olabilir. Bir örnek verirsek 'uzay mekiği', i', bir roket değil, roket üzerine yerleştirilmi tirilmiş bir yükty ktür. 2. Yakıt t kısmk smı: Roketin toplam ağıa ğırlığının çok büyük b k bir kısmk smını kapsayan, yanıcı ve yakıcı madde taşı şıyan tanklardan oluşan kısımdk mdır. 3. Roket motoru ve meme: Yanıcı ve yakıcı maddelerin yanmasını kontrol eden ve oluşan ısı ve gazı dış ortama aktaran mekanizmaların hepsine birden roket motoru denir. Meme ya da ekzos denen kısım k roketin en alt kısmk smında bulunan, ilerlemeyi (itimi) ve yön y değiştirmeyi sağlayan hareketli yada hareketsiz bacadır.

12 Uzay Mekikleri Uzay mekikleri DünyaD nya nın n ilk yeniden kullanılabilen labilen ve büyük b uyduları bile taşı şıyabilen uzay araçlar larıdır. r. Uzay mekikleri tıpkt pkı roketler gibi yükselir, tıpkt pkı uzay gemileri gibi yörüngede manevralar yapar ve tıpkı bir uçak u gibi yere tekrar iner.

13 Uzay Mekikleri Aktif olarak kullanılan lan uzay mekiklerine örnek olarak: Discovery Atlantis Endeavour mekiklerini örnek olarak verebiliriz.

14 Ne kadar zamandır NASA uzay mekiği kullanıyor?

15 U.S. Colombia Uzay Mekiği i ilk görevini g Nisan 1981 de tamamlamış ve birçok başar arılı uçuş gerçekle ekleştirmiştir. tir. Onu Nisan 1983 de ilk görevini tamamlayan Challenger uzay gemisi takip etmiştir. tir. Bu mekikten sonra ise birçok farklı uzay mekiği i başar arılı uçuşlar yapmış ıştır.

16 Enterprise Uzay Mekiği: i: Nasa tarafından yapılm lmış ilk uzay mekiğidir. idir. Motorları ve fonksiyonel ısı kalkanları olmadan inşa a edilmiştir. Uzay çalışmaları için in elverişli li olmayıp p atmosfere test uçuşları yapılmas lması amacıyla üretilmiştir. tir. Enterprise, Dulles ta yeni inşa a edilen Smitsonian nın Ulusal Hava ve Uzay Müzesinin Steven F. Udvar-Hazy merkezinde uzay koleksiyonunun bir parças ası olarak bulunmaktadır.

17 Pathfinder Uzay Mekiği: i: Çelik ve ahşaptan aptan üretilmiş uzay mekiği simülat latörüdür. r. İsimsiz olarak 1977 de Marshall Uzay UçuşU Merkezi nde üretilmiştir. tir. Yollardaki geçiş izinlerini tespit etmek, yapılar içerisindeki i vinçlerin kapasitelerini ve yerleşimini belirlemek gibi uygulamalar için i in üretilmiştir. tir. Daha sonra Kennedy Uzay Merkezi ne gönderilerek yerdeki ekiplerin özel amaçlı araç inşaat aatı,, yörüngedeki y beceriler, inişin nasıl l yapılaca lacağı konularında nda denemeler yapmaları için in kullanılm lmıştır. Pathfinder, gerçek ek bir orbiter uzay mekiği i ile aynı boydadır.

18 Challenger, Nasa nın 2. uzay mekiği i olarak yerini aldı. İlk uçuşunu u unu 4 Nisan 1983 de gerçekle ekleştirdi. 10. uçuşunda, u unda, kalkış ıştan yalnızca 73 saniye sonra infilak etti. Bu uçuştan u önce 9 başar arılı görevi yerine getirdi. 28 Ocak 1986 da gerçekle ekleşen en talihsiz kazada 7 kişilik ilik mürettebat hayatını yitirdi.

19 Challenger ın n gerçekle ekleştirdiği i görevler: g Tarih 1983 Nisan 4 İniş Yeri Edwards Airforce Base Görev Durumu TDRS-1 i konuşlandırdı (iletişim uydusu). Uzay mekiği görevi esnasında ilk uzay yürüyüşü gerçekleşti Haziran 18 Edwards Airforce Base Sally Ride uzaya çıkan ilk Amerikalı kadın oldu. İki iletişim uydusu konuşlandırıldı Ağustos 30 Edwards Airforce Base Guion Blueford uzaya çıkan ilk Amerikalı-Akrikalı oldu. Gece yükselen ve gece yere inen ilk uzay mekiği. Insat-1B konuşlandırıldı Şubat 3 Kennedy Space Center İpe bağlı olmadan ilk uzay yürüyüşü gerçekleşti. İki iletişim uydusu beşerısızca konuşlandırıldı Nisan Ekim 5 Edwards Airforce Base Kennedy Space Center Güneş maksimumu görevi için fırlatıldı. 2 kadın taşıyan ilk uçuş. Marc Garneau uzaya çıkan ilk Kanadalı oldu. Kathryn D. Sullivan uzay yürüyüşü yapan ilk Amerikalı kadın oldu. Earth Radiation Budget uydusu konuşlandırıldı Nisan Temmuz Ekim Ocak 28 Edwards Airforce Base Edwards Airforce Base Edwards Airforce Base Yere inemedi. Spacelab-3 taşındı. Spacelab-2 taşındı. Alman Spacelab D-1 taşındı. Mekik kalktıktan sonra parçalandı, mekikte yer alan 7 astronot hayatını kaybetti.

20 Discovery, Nasa nın uzay mekiği i filosunda 3. sırada s Atlantis ve Endeavour ile birlikte yerini aldı. İlk uçuşunu u unu 1984 de gerçekle ekleştirdi. Discovery NASA nın n kullanıma açık k en eski uzay mekiğidir. idir. Discovery,, astronomi açısından a büyük önem taşı şıyan Hubble Uzay Teleskopu nu konuşland landıran uzay mekiğidir. idir. Bu teleskopa ilişkin 2. ve 3. servis görevleri g de yine Discovery tarafından gerçekle ekleştirilmiştir. tir. NASA ya göre g bu roket 2010 yılına kadar görev g yapabilecektir.

21 Discovery nin gerçekle ekleştirdiği i bazı önemli görevler: * Ağustos 1984 : İlk uçuş * 1984 : Kongrenin Birleşmiş Milletler Üyesini uzaya taşıdı: Senator Jake Garn (R-UT) * Eylül 1985 : Challenger felaketinden sonra uzaya geri döndü. * Nisan 1990 : Hubble Uzay Teleskopu nu konuşlandırdı. * Şubat 1994 : İlk kez bir Rus Amerikan uzay gemisinde: Sergei Krikalyov * Kasım 1998 : John Glenn in ikinci uçuşu, uzaya giden en yaşlı kişive kongrenin uzaya giden üçüncü üyesi. * Ekim 2000 : Yüzüncü Uzay Mekiği görevi. Uluslararası Uzay İstasyonu na gidildi. * Temmuz 2005 : Colombia felaketinden sonra uzaya geri döndü. * Aralık 2006 : Columbia felaketinden beri gerçekleşen ilk gece kalkışı.

22 Atlantis,, NASA nın n kullanıma açık a olan 4. üretilmiş uzay mekiğidir. idir. İlk uçuşunu unu Ekim 1985 te gerçekle ekleştirmiştir. tir da 2 adet gezegen sondasını ve 1991 de Compton Gamma Ray Gözlemevi ni konuşland landırmıştır in başlar larında Atlantis,, Rus uzay istasyonu Mir e e 7 uçuşu gerçekle ekleştirmiştir. tir. Bunların n 2.sinde rıhtım m modülünü taşı şımışış diğerlerinde ise astronot değişimini imini sağlam lamıştır. Kasım m 1997 Temmuz 1999 arası mekiğe e 165 adet modifikasyon yapılm lmıştır. Sonrasında nda Uluslar Arası Uzay İstasyonu ndaki ndaki toplantı aktiviteleri için i in 6 kez kullanılm lmıştır.

23 Ekim 2002 de Atlantis ve 6 kişilik ilik mürettebat, 3 uzay yürüyüşünüy de içeren 11 günlg nlük k görevini g tamamladı. Atlantis in in 27. uçuşu u u için i in Eylül 2005 planlanıyordu. Ancak yolculuğun un güvenli g olmayacağı kararını veren NASA Atlantis in in diğer yolculuklarını da askıya aldı. 4 yılly llık k aradan sonra 4 astronomla beraber bir konuşland landırma görevi g için in tekrar havalandı.. 17 günlg nlük k en uzun görevini g ise 8 Haziran 2007 de Uluslar Arası UZay istasyonu için i in gerçekle ekleştirdi. Atlantisin 2008 yılında y emekli edilmesi söz s z konusudur. Gideceği son görev g Hubble Uzay İstasyonu için in bir servis görevi g olacaktır. Atlantis ve Mir bağlıyken

24 Uzay Sondaları Uzay sondası,, bir gezegeni veya bir gök g cismini incelemek için i in ona gönderilen; yakınında nda uçma, çarpma, yörüngesinde dolaşma veya üzerine inme gibi görevleri yerine getiren araçtır. r.

25 Bazı Önemli Uzay Sondaları Luna 1,, Ay ın çevresine erişebilen ebilen sayısız uzay aracının n ilkidir. Van Allen Radyasyon Kuşaklar akları ndan geçerken erken gözlemler g yapmış ve az sayıda yüksek enerjili parçac acıkların n burada bulunduğunu unu göstermig stermiştir. tir. Ay ın n kayda değer er bir manyetik alana sahip olmadığı bu sonda ile belirlenmiştir. Güneş rüzgarlarının n ilk direkt gözlemleri g yapılm lmış ve güçg üçlü iyonize plazma akımlar mlarının Güneş te oluşup up yıldy ldızlar arası ortama nasıl aktarıld ldığı konusunda bilgiler alınm nmıştır. 2 Ocak 1959 da yerin kurtulma hızına h ulaşabilen abilen ilk insan yapımı cisim oldu. 361 kg lık ağırlığa a sahiptir.

26 2005 David Monniaux Huygens, European Space Agency tarafından sağland landı ve ismini 17. yüzyy zyıl l Alman astronom Christiaan Huygens den aldı. Cassini-Huygens görevinin bir parças ası olarak Satürn rn ün n uydusu Titan a a atmosferik giriş yapmış ıştır. Huygens,, Titan ın n atmosferine girmesi ve orada duraklaması için in tasarlanmış ıştır. Daha sonra ise bir paraşütle Titan ın üzerine indirilmiştir. Görev planlandığı ığında, sondanın n bir dağlığ ığa, düzld zlüğe, okyanusa veya başka herhangi bir yapıya ineceği i kesin değildi. Cassini nin nin bu sorulara cevap bulması umuluyordu. Huygens sonda sisteminde yüzeye y inecek olan 3.18 kg lık sondanın n kendisi ve uzay aracının yörüngelendirecek sonda destek ekipmanı bulunmaktaydı.. Bu ekipmanın n içerisinde i iletişimi imi sağlayacak cihazlar da yer almaktaydı. Huygens in ısı kalkanı 2.7 metre çapındadır. Isı kalkanı çıktığında nda çap 1.3 metreye düşer. d

27 Cassini nin Titan dan 1,200 km uzakta aldığı fotoğraflara dayanarak Huygens in indiği i bölge b belirlenmiştir. İneceği i yer katı olmasa bile, Huygens sondası Huygens indiği bölge İneceği i yerin katı olmaması durumu göz g önüne ne alınarak, Huygeng Titan ın n sıvıs zeminine de inebilecek şekilde hazırlanm rlanmıştı ve birkaç dakika boyunca oradaki durum hakkında veri gönderebilecek durumdaydı.. Eğer E bu beklenildiği i gibi gerçekle ekleşseydi, insan yapımı bir sondanın n ilk defa Dünya D dışıd bir okyanusa inişi i olacaktı. Usay gemisinin enerjisi en fazla 3 saat dayanabiliyordu. Mühendisler en iyi verilerin ilk yarım saatte alınabilece nabileceğini ini umuyordu.

28 Bulgular İlk bulgular Titan ın n geniş alanlara sahip sıvıs yüzeyleri olduğunu unu doğrular gibiydi. Fotoğrafta ince kanallar ve deniz olduğu u düşünülen d karanlık k bölgeler b gözükmekteydi. Yörüngede yapılan araştırmalar rmalar sonucunda, bu bölgelerin eskiden hidrokarbon denizleri olduğu ancak şimdi bu denizlerin yok olduğu u sonucuna varılm lmıştır. Yüzeye inildiğinde inde ise turuncu renkli bir görüntg ntü alınm nmıştır. Bu yapıdaki cisimlerin su buzları tarafından üretilen taşlar olduğu u ortaya konmuştur. Taşlar ların n birçoğunun yuvarlak şekilli olması bir zamanlar suyun altında olduklarına iyi birer göstergedir. Atmosfer ise biraz metan gazı ile kaplıdır.

29 Bazı Önemli Uzay Sondaları (devam) Spirit ve Opportunity, Mars ın n yüzeyine y jeolojik çalışmalar yapmak için i in indirilen iki ikiz araçtır. r. Spirit 4 ocak 2004 tarihinde, Opportunity ise 25 Ocak 2004 tarihinde Mars yüzeyine y başar arıyla indirilmiştir.

30 Bazı Önemli Uzay Sondaları (devam) Spirit ten ten alınan ilk renkli Mars görüntüsü.

31 Bazı Önemli Uzay Sondaları (devam) Mars tan alınan bu görüntüde bulunan kayaların üzerinde minerallerin varlığı keşfedilmi fedilmiştir. Bu mineraller Mars yüzeyinde bir zamanlar sıvıs su akışı ışının n olduğuna una işarettir.

32 Bazı Önemli Uzay Sondaları (devam) Spirit ve Opportunity ile Alınan Fotoğraflar Columbia tepeleri ve Husband Tepesi

33 Bazı Önemli Uzay Sondaları (devam) Spirit ve Opportunity ile Alınan Fotoğraflar Mars ta gün g batımı

34 Bazı Önemli Uzay Sondaları (devam) Spirit ve Opportunity ile Alınan Fotoğraflar Buradasınız! Mars tan Dünya nın Görünümü

35 Bazı Önemli Uzay Sondaları (devam) Spirit ve Opportunity ile Alınan Fotoğraflar Mars yüzeyi y (geniş alan)

36 Yapay Uydular Uydu Tanımı: Uydu kelimesi, bir cismin etrafında dolanan herhangi bir diğer cisim anlamına na gelir. Uydular insan yapımı olabileceği i gibi tıpkt pkı Ay, kuyruklu yıldy ldızlar, astroidler, gezegenler ve galaksiler gibi doğal olarak da oluşmu muş olabilirler. esamultimedia.esa.int antwrp.gsfc.nasa.gov

37 Yapay Uydular Birbiri etrafında dönen d iki cisimden hangisinin uydu olduğuna una karar vermek herzaman kolay değildir. Çünk nkü her iki cisim de birbirinin kütle k çekiminden etkilenir. Örneğin Ay, Dünya nın n etrafında dönerken d aslında Dünya da Ay ın n etrafında dönmektedir. Daha iyi tanımlamak istersek; birbirinin çekim etkisinde olan iki cisim ortak kütle k merkezleri etrafında döner.

38 Yapay Uydular Yapay uydular, insanlar tarafından belli bir amaç için in tasarlanan ve bir gezegenin yörüngesine y oturtulan araçlard lardır. r. Astronomik amaçlı üretilen uyduların n tüm t m amacı gözlem yapmaktır. Bu nedenle astronomik yapay uydulara Uzay Gözlemevi de denir.

39 Yapay Uydular Oldukça a büyük b k sayıda uzay gözlemevleri yer yörüngesine y yükseltilmiştir tir ve bunların n büyük b bölümü sayesinde evrene bakış açımız z değişmi miştir. Yer atmosferinde yapılan astronomi çalışmaları,, yer atmosferinin elektromanyetik dalgaları filtrelemesi ve saçmas ması nedeniyle sınırlandırılmıştır. Gamma ışını, X ışını ve mor ötesi bölgelerden gelen ışınlar atmosferden geçemediğinden en iyi gözlemler uzaydan yapılır. Benzer şekilde kızıötesi bölgenin de bir bölümü en iyi uzaydan gözlenmektedir. en.wikipedia.org

40 Yapay Uydular Yerden yapılan uzay gözlemlerinde g yer atmosferinden kaynaklanan bazı olumsuzluklar mevcuttur. Yer atmosferi, yıldy ldızlardan gelen ışığın n bir kısmk smını soğurmakta, yıldy ldız ışığının n titreşim im yapıyor yor gibi gözükmesine neden olmakta ve sanki bir buğulu ulu cam arkasından uzaya bakılıyormu yormuş etkisi yaratmaktadır. r. Yer atmosferinin dışıd ışına çıkılarak bu etkiler yok edilebilir ve daha sağlıkl klı gözlemler yapılabilir. İşte bu işlem i için i in yapay uydular kullanılmaktad lmaktadır.

41 Yapay Uydular Bu nedenle gözlemevlerinin g uzaya yerleştirilmesi istenilmektedir. Uzaya yerleştirilmi tirilmiş (Yer in yörüngesinde dolanan) bir teleskop havadaki ısısal sal türbülanslarlardan etkilenmediği i gibi çevredeki ışık kirliğinden inden de etkilenmez. Havanın n türbt rbülans etkisini ters yönde taklit edebilen yer teleskopları da günümüzde g kullanılmaktad lmaktadır. VLT (Very Large Telescopes)

42 Yapay Uydular - Örnek Bir Uydu

43 Yapay Uydulara Örnekler IRAS 25 Ocak 1983 de yükseldi y ve görevine g on ay kadar dayanabildi. Bu teleskop United States (NASA), the Netherlands (NIVR), ve the United Kingdom (SERC) un ortak bir çalışmasıdır. IRAS, gökyg kyüzünün n %96 sını 12, 25, 60 ve 100 mikrometre dalgaboylarında 4 kere haritaladı.. Yaklaşı şık k adet çoğu tanımlanmay mlanmayı bekleyen cisim keşfetti. Bunların n yaklaşı şık k kadarının n yıldy ldız oluşum um galaksileri olduğuna una inanılıyor. Diğerleri ise çoğunlukla etrafında toz diski bulunduran, gezegen oluşum um mekanizmasının öncesinde bulunan yıldy ldızlardır. r. NASA Yeni keşifleri arasında Vega nın disk yapısı ve Samanyolu çekirdeğinin inin ilk resimleri de vardır. r.

44 Yapay Uydulara Örnekler Astron 23 Mart 1983 de uzaya fırlatf rlatılan lan Astron,, bir Sovyet astrofizik uzay aracıdır. r. Venera uzay gemisi dizaynını temel alır. Yapılan en büyükb moröte uzay teleskobu olarak 6 yıl l görevini g sürds rdürmüştür. r. Astron bünyesinde 80 cm lik bir moröte teleskop ve bir X-ışın teleskobu barınd ndırır. r km lik yüksek bir yörüngede y dolanması nedeniyle Yer in gölgesinden g ve radyasyon kuşağı ğından uzakta gözlemler g yapabiliyordu. NASA

45 Yapay Uydulara Örnekler SOHO Solar and Heliospheric Observatory (SOHO), GüneG neş in çalışılması için in 2 Aralık k 1995 te fırlatılmıştır. ESA ve NASA nın ortak çalışmasıdır. Görevini 2 yılda y tamamlaması planlanan uydu 10 yılıy aşkın süredir hala çalışmaktadır. Bilimsel görevine g ek olarak gerçek ek zamana yakın n GüneG neş verisi toplayarak uzay hava durumunu bildirmesidir.

46 Yapay Uydulara Örnekler 610 kg lık k SOHO uzaygemisi Güneş-Yer L1 noktası civarında boş bir yörüngededir. y Bu nokta yerin az miktardaki ve Güneş in ise çok miktardaki çekim kuvvetinin dengelendiği (birbirini sıfırladığı) ) yerdir.. Cisim bu noktaya yerleştirildi tirildiğinde inde tıpkt pkı Dünya ile aynı dönemde (365 gün) g Güneş etrafında dolanır. Bu nokta Yer den yaklaşı şık k 1.5 milyon km uzaktadır. Burada Güneş in çekim kuvveti Yer den %2 kadar fazladır

47 Soho Uydusu Üzerindeki Cihazlar Coronal Diagnostic Spectrometer (CDS( CDS) Koronadaki yoğunluk, sıcakls caklık k ve akınt ntıları izler. Charge ELement and Isotope Analysis System (CELIAS( CELIAS) Güneş rüzgarlarındaki iyon kompozisyonunu izler. Comprehensive SupraThermal and Energetic Particle analyser collaboration (COSTEP( COSTEP) Güneş rüzgarlarındaki iyon ve elektron kompozisyonlarını inceler. Extreme ultraviolet Imaging Telescope (EIT( EIT) Alt koronal yapıyı ve aktivitelerini gözler. g Energetic and Relativistic Nuclei and Electron experiment (ERNE( ERNE) Güneş rüzgarlarındaki iyon ve elektron kompozisyonlarını inceler. Global Oscillations at Low Frequencies (GOLF( GOLF) Güneş in çekirdeğini ini incelemek için i in GüneG neş in tüm t m diskindeki hız h z değişimlerini imlerini inceler. Large Angle and Spectrometric COronagraph experiment (LASCO( LASCO) Koronanın n yapısını ve evrimini inceler.

48 Soho Uydusu Üzerindeki Cihazlar Michelson Doppler Imager (MDI( MDI) fotosferdeki hız h z ve manyetik alanları inceler. Solar Ultraviolet Measurement of Emitted Radiation (SUMER( SUMER) Plazma akınt ntılarını,, koronadaki sıcakls caklık k ve yoğunluklar unlukları ölçer. Solar Wind ANisotropies (SWAN( SWAN) Hidrojen in in karakteristik dalgaboylarında gözlem g yaparak GüneG neş rüzgarı kütle akınt ntılarının, n, heliyosferin yoğunluk haritasının, n, geniş aralıkta GüneG neş rüzgarı akımlar mlarının n görüntg ntülerinin yaratılmas lmasını sağlar. UltraViolet Coronagraph Spectrometer (UVCS( UVCS) Koronadaki sıcakls caklık k ve yoğunlu unluğu ölçer. Variability of solar IRradiance and Gravity Oscillations (VIRGO( VIRGO) Düşük çözünürl rlükte tüm t m GüneG neş diskindeki dalgalanmaları ölçer. Bu yine GüneG neş in çekirdeğinin inin anlaşı şılması içindir. indir.

49 Yapay Uydular Hubble Uzay Teleskobu Hubble Uzay Teleskobu, ismini Adwin Hubble dan alan ve Dünya yörüngesinde dolanan bir teleskoptur. NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından ortak bir çalışma ile fırlatılmıştır. Teleskop gözümüzle görebildiğimiz görünür bölge nin tümünden ışık alabildiği gibi yakın kızılöte ve yakın moröte bölgede de gözlem yapabilmektedir. Bu özellikleri ve teleskobun uzayda olması nedeniyle gökyüzünün fotoğraflanmasında yeni bir dönemi başlatmıştır. Bu sayede farklı türden çeşitli gök cisimlerinin yapısı daha iyi ortaya konabilmiştir.

50 Yapay Uydular Hubble Uzay Teleskobu Öyle ki Hubble teleskopu tarafından alınan Ultra Deep Field (Ultra Derin Alan) adlı fotoğraf, bugüne kadar ki en uzak mesafeden alınm nmış detaylı görüntüdür.

51 Yapay Uydular Hubble Uzay Teleskobu Hubble Uzay Teleskobu, ismini Edwin Hubble dan alan ve Dünya D yörüngesinde y dolanan bir teleskoptur. NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından ortak bir çalışma ile fırlatf rlatılmıştır. Teleskop gözümüzle g zle görebildig rebildiğimiz imiz görünür r bölgeb lge nin tümünden ışık k alabildiği i gibi yakın n kızılöte k ve yakın n moröte bölgede b de gözlem g yapabilmektedir. Bu özellikleri ve teleskobun uzayda olması nedeniyle gökyg kyüzünün fotoğraflanmas raflanmasında nda yeni bir dönemi d başlatm latmıştır. Bu sayede farklı türden çeşitli gök g cisimlerinin yapısı daha iyi ortaya konabilmiştir. Öyle yle ki Hubble teleskopu tarafından alınan Ultra Deep Field (Ultra Derin Alan) adlı fotoğraf, bugüne kadar ki en uzak mesafeden alınm nmış detaylı görüntüdür. Hubble Teleskobu nun en büyük b k görevlerinden g biri aynı zamanda evrenin ne kadar genişledi lediğinin inin bulunmasına na yardımc mcı olmasıdır. Bu bilginin elde edilmesi, Astronominin temel sorunlarından ndan biridir. Bu teleskop sayesinde evrendeki en uzak cisimler gözlenebilmektedir. Evrenin büyük b k patlama sonrası tek bir merkezden dağı ğılarak oluştu tuğu u teorisine göz g önüne ne alınd ndığında evrende bulunan en uzak cisim aynı zamanda evrenin yaşı şının n hesaplanmasına na olanak sağlamaktad lamaktadır.

52 Yapay Uydular Hubble Uzay Teleskobu Bu teleskop ile bulunan en büyük b k buluşlardan lardan biri ise evrenin genişlemesinin zaman içinde i inde hızlandh zlandığıdır. Hubble teleskopu ile uzak süpernovalars pernovaları inceleyen çeşitli araştırmac rmacılar bu sonuca varmış ışlardır. r. Daha sonra yerden detaylı olarak yapılan gözlemler g bu buluşun un doğrulu ruluğunu unu desteklemiştir. tir. Bir diğer önemli buluş,, galaksilerin merkezi bölgelerinde b bulunan karadeliklerin gözlenmesidir. g Hubble teleskobu ndan alınan görüntg ntüler galaksi merkezinde karadelik bulunması olgusunun her galakside mevcut olabildiğini ini göstermiştir. tir. Bu teleskop yardımıyla, yla, galaksilerin merkezinde bulunan karadeliklerin benzer veya farklı özellikleri incelenmektedir. Shoemaker-Levy 9 kuyruklu yıldy ldızının n Jüpiter J ile çarpışması yine Hubble teleskobu ile keskin bir şekilde gözlenmig zlenmiştir. Ayrıca teleskop ile GüneG neş Sistemi ni cüce c ce gezegenler de dahil olmak üzere görüntg ntülenmesinde kullanılmaktad lmaktadır.

53 Yapay Uydular Hipparcos (High Precision Parallax Collecting Satellite) Matra Marconi Space, Alenia Spazio firmaları ve diğer ortakları tarafından üretilen Hipparcos uydusunda 29 cm lik bir Schmidt Teleskop bulunmaktadır. 8 Ağustos A 1989 tarihinde Ariane 4 uydusuyla uzaya gönderilen g 500 kg lık k uydunun temel amacı yıldızların astrometrisinin yapılmas lmasıdır. Bu uydu sayesinde yıldy ldızların paralaks açıları çok hassas olarak hesaplanabilmektedir.

54 Yapay Uydular Hipparcos Uydusu Paralaks, yıldy ldızdan yer ve GüneG neş i gören açıdır. a Bu açıa sayesinde astronomide çok değerli erli bir parametre olan yıldy ldız z uzaklıklar kları yakın n yıldy ldızlar için i in güvenilir bir şekilde belirlenebilmektedir. Paralaks açısının a ölçümü yerden de yapılabilmektedir. Ancak ölçümün n uzaydan yapılmas lması, atmosferin ışığı saçıcı etkisini ortadan kaldırarak ölçümlerin çok daha hassas olmasını sağlamaktad lamaktadır. Uzak Yıldızlar Yakın Yıldız Bu uydu sayesinde Hipparcos ve Tycho yıldız z katalogları hazırlanm rlanmış,, ve son olarak bu katalogları da içeren, i 11 kadir parlaklığ ığa a kadar bir milyon yıldy ldız barınd ndıran Millennium Star Atlas hazırlanm rlanmıştır. Hipparcos Uzay Teleskobu nun verileri sayısı bilimsel makalede kullanılm lmış ve halen kullanılmaktad lmaktadır. Haziran Ayı nda Yer Güneş Aralık Ayı nda Yer

55 Uzaya astronomik çalışmalar için in sayısız z uydu gönderilmiştir. Her uydunun gönderilme amacı farklıdır. r. Yandaki grafikte, uydulardaki ekipmanların, n, ışığın n hangi dalgaboyuna duyarlı olduğu gösterilmektedir. Bazı uydular sadece gözümüzün g n görebildig rebildiği A dalgaboyu aralığı ığına duyarlıyken yken (gökku kkuşağı renkli bölge), b bazılar ları daha geniş dalgaboyu aralıklar klarında gökyg kyüzünü tarayabilmektedir. Sadece moröte, X-ışıX ışın, gamma ışınlar nlarının n veya kızılöte, k mikrodalga ve radyo dalgalarının n gözlenmesi g için i in gönderilen uydular da mevcuttur.

ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ AY

ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ AY ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ AY Uydumuz Ay Yer in tek doğal uydusu Ay, DünyaD nya nın n tek doğal uydusudur. Geceleri gökyg kyüzümüzü aydınlat nlatır r ve bazen onu gündüzleri de görürüz. g Üzerinde

Detaylı

Güneş sistemi içersinde; Güneş, 8 gezegen, asteroidler, kuyruklu yıldızlar, meteorlar, cüce gezegenler,uydular vardır.

Güneş sistemi içersinde; Güneş, 8 gezegen, asteroidler, kuyruklu yıldızlar, meteorlar, cüce gezegenler,uydular vardır. Güneş sistemi içersinde; Güneş, 8 gezegen, asteroidler, kuyruklu yıldızlar, meteorlar, cüce gezegenler,uydular vardır. Güneş Sistemi Nasıl Oluştu? Güneş Lekeleri Güneş lekeleri, manyetik alan düzensizliği

Detaylı

KUTUP IŞINIMI AURORA. www.astrofotograf.com

KUTUP IŞINIMI AURORA. www.astrofotograf.com KUTUP IŞINIMI AURORA www.astrofotograf.com Kutup ışıkları, ya da aurora, genellikle kutup bölgelerinde görülen bir gece ışımasıdır. Aurora, gökyüzündeki doğal ışık görüntüleridir. Genelde gece görülen

Detaylı

UZAY ARAŞTIRMALARINDAN BEKLENENLER ve HEDEFLER

UZAY ARAŞTIRMALARINDAN BEKLENENLER ve HEDEFLER UZAY ARAŞTIRMALARINDAN BEKLENENLER ve HEDEFLER Serdar Evren Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü e-posta: serdar.evren@ege.edu.tr Sputnik-1 İlk yapay uydu 4 Ekim 1957 Sovyetler Birliği 80

Detaylı

Güneş Sistemi. Prof. Dr. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü

Güneş Sistemi. Prof. Dr. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Güneş Sistemi Prof. Dr. Serdar Evren Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Güneş Sistemi Nerede? Gökadamız: Samanyolu Güneş Güneş sistemi nasıl oluştu? Güneş Sisteminin Üyeleri

Detaylı

Minti Monti. Uzayı Keşfetmek İster misin? Uzayı Nasıl Keşfettik? Haydi Uzay Aracı Tasarla Evrenin En Sıradışı Gökcismi: KARADELİK Ay'a Yolculuk

Minti Monti. Uzayı Keşfetmek İster misin? Uzayı Nasıl Keşfettik? Haydi Uzay Aracı Tasarla Evrenin En Sıradışı Gökcismi: KARADELİK Ay'a Yolculuk Minti Monti Çocuklar için eğlenceli poster dergi Ücretsizdir Yaz 2012 Sayı:6 ISSN: 2146-281X Uzayı Keşfetmek İster misin? Uzayı Nasıl Keşfettik? Haydi Uzay Aracı Tasarla Evrenin En Sıradışı Gökcismi: KARADELİK

Detaylı

Yıldızların uzaklıkları ve uzay hareketleri Zeki Aslan

Yıldızların uzaklıkları ve uzay hareketleri Zeki Aslan Yıldızların uzaklıkları ve uzay hareketleri Zeki Aslan Çıplak gözle ya da teleskopla yıldızlara ve diğer gök cisimlerine bakarak onların gerçek parlaklıklarını ve gerçek büyüklüklerini algılayamayız. Nesnenin

Detaylı

DEV GEZEGENLER. Mars ın dışındaki dört büyük gezegen dev gezegenler grubunu oluşturur.

DEV GEZEGENLER. Mars ın dışındaki dört büyük gezegen dev gezegenler grubunu oluşturur. DEV GEZEGENLER DEV GEZEGENLER Mars ın dışındaki dört büyük gezegen dev gezegenler grubunu oluşturur. Bunlar sırasıyla Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün gezegenleridir. Bunların kütle ve yarıçapları yersel

Detaylı

Teleskop: gökyüzüne açılan kapı

Teleskop: gökyüzüne açılan kapı Teleskop: gökyüzüne açılan kapı Teleskop sözcüğü, uzak anlamına gelen tele ve uzağa bakmak anlamına gelen skopein Yunanca sözcüklerinden oluşmuştur. En basit tanımıyla teleskop, gözlerimizle göremeyeceğimiz

Detaylı

Dünya ve Uzay Test Çözmüleri. Test 1'in Çözümleri. 5. Ay'ın atmosferi olmadığı için açık hava basıncı yoktur. Verilen diğer bilgiler doğrudur.

Dünya ve Uzay Test Çözmüleri. Test 1'in Çözümleri. 5. Ay'ın atmosferi olmadığı için açık hava basıncı yoktur. Verilen diğer bilgiler doğrudur. 5 ve Uzay Test Çözmüleri Test 'in Çözümleri 5. Ay'ın atmosferi olmadığı için açık hava basıncı yoktur.. Gezegenlerin Güneş'e olan uzaklıkları sırasıyla; Merkür, Venüs,, Mars, Jupiter, Sütarn, Uranıs ve

Detaylı

Güneş Sistemi. Araş. Gör. Dr. Şeyma Çalışkan Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi

Güneş Sistemi. Araş. Gör. Dr. Şeyma Çalışkan Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Güneş Sistemi Araş. Gör. Dr. Şeyma Çalışkan Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Güneş Sistemi 8 Gezegen 5 Cüce gezegen 173 Uydu 654984 Asteroids 3287 Kuyruklu Yıldız Dünya mıza en yakın doğal gök cismi

Detaylı

2017, tutulma ve meteor yağmuru yılı olacak

2017, tutulma ve meteor yağmuru yılı olacak 2017, tutulma ve meteor yağmuru yılı olacak İşte 2017 yılında uzayda yaşanacaklar. 03.01.2017 / 10:24 Uzay ile ilgilenenler için 2017 yine heyecan dolu bir yıl olacak. Cassini uzay aracı, Satürn ün halkalarına

Detaylı

Uzaydaki Gözümüz Neler Görüyor? Hubble ın Gözüyle

Uzaydaki Gözümüz Neler Görüyor? Hubble ın Gözüyle Uzaydaki Gözümüz Neler Görüyor? Hubble ın Gözüyle Gökbilim, en eski bilimlerdendir. Sonsuz bir laboratuvarda yapılır. Ne var ki, bir gökbilimci, ilgi alanını oluşturan gökcisimleri üzerinde genellikle

Detaylı

ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ SINAVI SORULARI VE CEVAPLARI (Şıkkın sonunda nokta varsa doğru cevap o dur.)

ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ SINAVI SORULARI VE CEVAPLARI (Şıkkın sonunda nokta varsa doğru cevap o dur.) ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ SINAVI SORULARI VE CEVAPLARI (Şıkkın sonunda nokta varsa doğru cevap o dur.) Her sorunun doğru cevabı 5 puandır. Süre 1 ders saatidir. 02.01.2013 ÇARŞAMBA 1. Güneş sisteminde

Detaylı

GÖKADAMIZ SAMANYOLU GÖKADASI

GÖKADAMIZ SAMANYOLU GÖKADASI GÖKADAMIZ SAMANYOLU GÖKADASI Gökadalar kütle çekimi ile birbirine bağlı yıldızlar, yıldızlararası gaz ve toz, plazma ve karanlık maddeden oluşan düzeneklerdir. Gökadaların barındırdığı birkaç milyon cüce

Detaylı

Bölüm 9. Yer Benzeri Gezegenler

Bölüm 9. Yer Benzeri Gezegenler Bölüm 9 Yer Benzeri Gezegenler Yer Benzeri Gezegenlerin Boyutları Đç ç Gezegenler Ülker Venüs Merkür Merkür ve Venüs batı çevreninde ve en büyük uzanımlarında (29 Mart 2004) Gezegen görüntüleri için NASA

Detaylı

ÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ UZAY BİLMECESİ

ÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ UZAY BİLMECESİ ÖĞRENME ALANI : DÜNYA VE EVREN ÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ UZAY BİLMECESİ A GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM (5 SAAT) 1 Uzay ve Evren 2 Gök Cismi 3 Yıldızlar 4 Güneş 5 Takım Yıldızlar 6 Kuyruklu Yıldızlar

Detaylı

RASATHANESİ. Uzay Seyahatleri

RASATHANESİ. Uzay Seyahatleri ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ Uzay Seyahatleri Uçma Hayali Çok eskiden insanoğlu, uçmanu manın imkansız z olduğunu unu düşünürdü.. Ancak uçma isteği insanoğlunun peşini bırakmadı. İnsanlar tıpkt pkı

Detaylı

Uzay Araştırmalarının Bugünü. 10 Nisan 2016 Yuri Gecesi Özel Etkinliği Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Arş. Gör.

Uzay Araştırmalarının Bugünü. 10 Nisan 2016 Yuri Gecesi Özel Etkinliği Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Arş. Gör. Uzay Araştırmalarının Bugünü 10 Nisan 2016 Yuri Gecesi Özel Etkinliği Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Arş. Gör. Ekrem Murat Esmer Bazı Tanımlar Yörünge Görevi: Gök cisminin (gezegen, uydu, asteroid,

Detaylı

GÖKYÜZÜ GÖZLEM TEKNİKLERİ EMRAH KALEMCİ

GÖKYÜZÜ GÖZLEM TEKNİKLERİ EMRAH KALEMCİ GÖKYÜZÜ GÖZLEM TEKNİKLERİ EMRAH KALEMCİ SABANCI ÜNİVERSİTESİ Giriş Uzaydaki cisimleri nasıl algılarız Elektromanyetik tayf ve atmosfer Yer gözlemleri Gözle görünür (optik) bölge Radyo bölgesi Uzay gözlemleri

Detaylı

Bize En Yakın Yıldız. Defne Üçer 30 Nisan 2011

Bize En Yakın Yıldız. Defne Üçer 30 Nisan 2011 Bize En Yakın Yıldız GÜNEŞ Defne Üçer 30 Nisan 2011 Sayılar sayılar Güneş Kütlesi = 300.000 Dünya Kütlesi Güneş çapı = 110 Dünya çapı Güneş yoğunluğu = Dünya yoğunluğu/4 Güneş Uzaklık= 1 Astronomik Birim

Detaylı

2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek

2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek GÜNEŞ 1- Büyüklük Güneş, güneş sisteminin en uzak ve en büyük yıldızıdır. Dünya ya uzaklığı yaklaşık 150 milyon kilometre, çapı ise 1.392.000 kilometredir. Bu çap, Yeryüzünün 109 katı, Jüpiter in de 10

Detaylı

Galaksiler kütle çekimiyle birbirine bağlı yıldızlar ile yıldızlar arası gaz ve tozdan oluşan yapılardır.

Galaksiler kütle çekimiyle birbirine bağlı yıldızlar ile yıldızlar arası gaz ve tozdan oluşan yapılardır. Galaksiler Galaksiler kütle çekimiyle birbirine bağlı yıldızlar ile yıldızlar arası gaz ve tozdan oluşan yapılardır. Galaksilerin barındırdığı yıldızlar ortak bir çekim merkezi çevresindeki yörüngelerde

Detaylı

Yıldızımız GÜNEŞ. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü

Yıldızımız GÜNEŞ. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Yıldızımız GÜNEŞ Serdar Evren Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü e-konferans: 13 Nisan 2016 Bolu İl Milli Eğitim Müdürlüğü Bilime Yolculuk Projesi Amaterasu, Japon Güneş Tanrıçası Arinna,

Detaylı

Prof. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı

Prof. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı Jeoloji Prof. Dr. Ceyhun GÖL Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı Ders Konuları Jeolojinin tanımı ve tarihçesi Mineraller Güneş sistemi Kayaçlar Dünyanın şekli ve

Detaylı

GÜNEŞİMİZ. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi

GÜNEŞİMİZ. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi GÜNEŞİMİZ Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Genel Özellikleri Çapı ~ 700000 km Yer in çapının 109 katı Kütlesi: 1.99x10 33 gram Yer in kütlesinin 333000 katı Gaz yapılıdır (Ort. yoğunluk = 1.4 g/cm

Detaylı

GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM

GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM Galaksilerin, yıldızların, gezegenlerin, meteorların, asteroitlerin bulunduğu hacimli ve kütleli gök cisimlerinin tamamının yer aldığı boşluğa uzay denir. Uzayda bulunan varlıkların

Detaylı

RADYO ASTRONOMİ. Nazlı Derya Dağtekin

RADYO ASTRONOMİ. Nazlı Derya Dağtekin RADYO ASTRONOMİ Nazlı Derya Dağtekin Elektromagnetik Işıma Işık dalgası, foton yada radyasyon olarak bilinen, kütlesiz enerji paketçikleridir. Radyasyonun doğası onun dalga boyu ve/veya frekansı ve/veya

Detaylı

ASTRONOTİK DERS NOTLARI 2014

ASTRONOTİK DERS NOTLARI 2014 ASTRONOTİĞİN ARAÇLARI Astronotiğin araçlarını beş temel şık altında toplayabiliriz. 1) Uzaya çıkışı ve uzayda kalışı mümkün kılan Roket+Hedef Yük kısmı. Hedef Yük kısmı amaca göre çeşitli adlar almaktadır.

Detaylı

ASTRONOTİK DERS NOTLARI 2014

ASTRONOTİK DERS NOTLARI 2014 Uydu İçinde Çevre Kontrolü ASTRONOTİK DERS NOTLARI 2014 Dünya yüzündeki bir laboratuar ile bir uydunun içi karşılaştırıldığında çevre koşulları çok farklıdır. Bu farklılıklar şunlardır: Vakum ortam Yerçekiminin

Detaylı

Güneş Sistemi (Gezi Öncesinde)

Güneş Sistemi (Gezi Öncesinde) Güneş Sistemi (Gezi Öncesinde) ODTÜ Toplum ve Bilim Uygulama ve Araştırma Merkezi Boston, The Museum of Science tan uyarlanmıştır. Gezegen Evi 'Evrendeki Vaha' Gösterimi İçin Öğrenci Etkinliği (6. ve daha

Detaylı

Bombalanan Kuyruklu Yıldız: Tempel-1

Bombalanan Kuyruklu Yıldız: Tempel-1 Popüler Bilim Dergisi, sayı 138, syf. 32 (2005) Bombalanan Kuyruklu Yıldız: Tempel-1 Doç. Dr. Berahitdin ALBAYRAK Ankara Üniversitesi Gözlemevi, 06857 Ahlatlıbel-Ankara albayrak@astro1.science.ankara.edu.tr

Detaylı

6.Sınıf FEN BİLİMLERİ KONU ANLATIMI. Testler. Konu Anlatımı. Uygulama

6.Sınıf FEN BİLİMLERİ KONU ANLATIMI. Testler. Konu Anlatımı. Uygulama 6.Sınıf FEN BİLİMLERİ Konu Anlatımı Alt başlıklara ayrılmış, detaylandırılmış konu anlatımı ve bunlarla ilgili çözümlü örnek sorular konuyu kavramınızı sağlayacaktır. Uygulama Testler Konu anlatımın sonlarında

Detaylı

Astronomik amaçlı uyduları genel olarak iki sınıfta toplayabiliriz. a) Yer yörüngeli astronomi uyduları b) Gezegenler arası uydular

Astronomik amaçlı uyduları genel olarak iki sınıfta toplayabiliriz. a) Yer yörüngeli astronomi uyduları b) Gezegenler arası uydular ASTRONOMİK AMAÇLI UYDULAR Astronomik amaçlı uyduları genel olarak iki sınıfta toplayabiliriz. a) Yer yörüngeli astronomi uyduları b) Gezegenler arası uydular Yer yörüngeli Astronomi Uyduları Bu tür uydular

Detaylı

Işık k nedir? Onu kullanarak. bilgi edinebiliriz?

Işık k nedir? Onu kullanarak. bilgi edinebiliriz? IŞIK IK (ELEKTROMANYETİK K IŞINIM) I INIM) Işık k nedir? Onu kullanarak yıldızlar hakkında nasıl bilgi edinebiliriz? Özellikler... Parlaklık Uzaklık Sıcaklık Kimyasal yapı Kütle / yarıçap ap Uzay hareketi

Detaylı

DOĞU ANADOLU GÖZLEMEVĐ

DOĞU ANADOLU GÖZLEMEVĐ DOĞU ANADOLU GÖZLEMEVĐ 7-13 ŞUBAT 2010 TÜRKĐYE BĐLGĐLENDĐRME GÖRÜŞMELERĐ ĐSTANBUL ANTALYA ĐZMĐR ANKARA ÇANAKKALE Neden IR? IR, günümüz görsel astronominin, astrofiziğin ve hatta kozmolojinin onyıllardır

Detaylı

Bakın astronomi size nasıl yardım edecek şimdi, göreceksiniz!

Bakın astronomi size nasıl yardım edecek şimdi, göreceksiniz! Kendinizi içine hapsettiğiniz kutunun dışına çıkmayı, nesnelere başka bir açıdan bakmayı hiç denediniz mi? Bakın astronomi size nasıl yardım edecek şimdi, göreceksiniz! Hubble Hubble teleskopu atmosferimizin

Detaylı

NOT: Güneş, gündüz görülebilen tek yıldızdır. Bir ısı ve ışık kaynağıdır. Ayrıca güneş orta sıcaklıkta ve orta büyüklükte bir yıldızdır.

NOT: Güneş, gündüz görülebilen tek yıldızdır. Bir ısı ve ışık kaynağıdır. Ayrıca güneş orta sıcaklıkta ve orta büyüklükte bir yıldızdır. Güneş Sistemi Ve Ötesi: Uzay Bilmecesi Uzay, yıldızlar, gezegenler ve meteorlarla doludur. Bunların her birine ise gök cismi YILDIZ Bulutsu denen gaz ve toz yığınlarının bir araya gelip sıkışması ile oluşur.

Detaylı

Bölüm 10. Dış Gezegenler

Bölüm 10. Dış Gezegenler Bölüm 10 Dış Gezegenler Dış güneş sisteminde dört dev gaz gezegen; Jüpiter Satürn Uranüs Neptün vardır. Dış gezegenlerin yörüngeleri JÜPĐTER Jüpiter, gezegenlerin toplam kütlesinin %71 ini içinde bulundurur.

Detaylı

Gökyüzünü İzlerken Kullandığımız Gözlem Araçları

Gökyüzünü İzlerken Kullandığımız Gözlem Araçları Gökyüzünü İzlerken Kullandığımız Gözlem Araçları Gökcisimlerinden elde edilen tek kaynak IŞIKTIR Atmosferimizi pencereye benzetip gökcisimlerinden gelen ışığın yoluna dev etmesini inceleyelim Bilinen

Detaylı

ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ

ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ ( 4.5.6.7.8. Sınıflar) Yaz Okulu Kodu: YO/ASTRO Tarih: 22 Haziran 10 Temmuz 2015 Süre: 3 Hafta Saat: 10:00-16:00 Ücret: 1100 TL Kontenjan: 25 Yer: İstanbul Üniversitesi Beyazıt

Detaylı

ROKET MOTORLARI. Roket Motor Türleri

ROKET MOTORLARI. Roket Motor Türleri ROKET MOTORLARI ASTRONOTİK 2014 DERS NOTLARI Şu ana kadar sadece katı veya sıvı yakıt kullanan roket motorlarını gördük. Bu tür motorlara kimyasal motorlar denir. Genellikle taşıyıcı olarak kullanılan

Detaylı

ASTRONOMİ TARİHİ. 4. Bölüm Kopernik Devrimi. Serdar Evren 2013

ASTRONOMİ TARİHİ. 4. Bölüm Kopernik Devrimi. Serdar Evren 2013 ASTRONOMİ TARİHİ 4. Bölüm Kopernik Devrimi Serdar Evren 2013 Fotoğraf: Eski Yunan mitolojisinde sırtında gök küresini taşıyan astronomi tanrısı, ATLAS. Kopernik Devrimi Güneş sisteminin merkezinde Güneş

Detaylı

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 1. Dünya mızın şekli neye benzer? Dünyamızın şekli küreye benzer. 2. Dünya mızın şekli ile ilgili örnekler veriniz.

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMLI

12. SINIF KONU ANLATIMLI 12. SINIF KONU ANLATIMLI 3. ÜNİTE: DALGA MEKANİĞİ 2. Konu ELEKTROMANYETİK DALGA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ 2 Elektromanyetik Dalga Testin 1 in Çözümleri 1. B manyetik alanı sabit v hızıyla hareket ederken,

Detaylı

Uzayın Eşiğinde Bir Balon Teleskop: STO-2

Uzayın Eşiğinde Bir Balon Teleskop: STO-2 Uzayın Eşiğinde Bir Balon Teleskop: STO-2 Ümit Kavak [ Groningen Üniversitesi, Kapteyn Astronomi Enstitüsü/SRON Hollanda Uzay Araştırmaları Merkezi Dr. Umut A. Yıldız [ NASA/JPL-Caltech Stratosferik Terahertz

Detaylı

SU Lise Yaz Okulu. Samanyolu ve Diğer Gökadalar

SU Lise Yaz Okulu. Samanyolu ve Diğer Gökadalar SU Lise Yaz Okulu Samanyolu ve Diğer Gökadalar Samanyolu Gökadamız kendi kütleçekimi al1nda dengeli, milyarlarca yıldız, gaz ve tozdan oluşan bir yapıdır. Biz gökadamızı gökyüzünde bir kolon halinde görürüz.

Detaylı

ÜNİTE 8 DÜNYAMIZ VE EVREN

ÜNİTE 8 DÜNYAMIZ VE EVREN ÜNİTE 8 DÜNYAMIZ VE EVREN 8 Giriş Etkinlikleri İnsan yaşamının daha teknolojik ve kalite olmasında uzay araştırmaların etkisi var mı? Yukarıdaki sorunun yanıtlarını arkadaşlarınızla tartışınız ve tartışmanızın

Detaylı

AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI

AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI AST404 GÖZLEMSEL ASTRONOMİ HAFTALIK UYGULAMA DÖKÜMANI Öğrenci Numarası: I. / II. Öğretim: Adı Soyadı: İmza: HAFTA 08 1. KONU: TAYFSAL GÖZLEM 1 2. İÇERİK Doppler Etkisi Kirchhoff Yasaları Karacisim Işınımı

Detaylı

Uzay Araştırmaları. 15 Kasım 2017 Çarşamba Slayt No:1

Uzay Araştırmaları. 15 Kasım 2017 Çarşamba Slayt No:1 Uzay Araştırmaları 4 Ekim 1957 Sputnik I gönderildi (RUSYA) Bir ay sonra Sputnik II ve Leica gönderildi 31 Ocak 1958 Explorer I gönderildi (ABD) Bu iki ülke arasındaki yarışa daha sonra Fransa 1965 Japonya

Detaylı

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER Bölüm 7 Mavi Bilye: YER Japon uzay ajansının (JAXA) AY yörüngesinde bulunan aracı KAGUYA dan Yer in doğuşu ilk defa yüksek çözünürlüklü olarak görüntülendi. 14 Kasım 2007 Yeryüzü: Okyanus tabanındaki büyük

Detaylı

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER Bölüm 7 Mavi Bilye: YER Japon uzay ajansının (JAXA) AY yörüngesinde bulunan aracı KAGUYA dan Yer in doğuşu ilk defa yüksek çözünürlüklü olarak görüntülendi. 14 Kasım 2007 Yeryüzü: Okyanus tabanındaki büyük

Detaylı

GÖKYÜZÜNDE HAREKET. Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi. 19 Şubat 2011

GÖKYÜZÜNDE HAREKET. Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi. 19 Şubat 2011 GÖKYÜZÜNDE HAREKET Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi 19 Şubat 2011 Astronomi (Gökbilim) bilinen ilk uygarlıklarla birlikte başlıyor. Mısır ve Mezopotamya uygarlıkları yazı ile birlikte bilimin ilk yeşermeye

Detaylı

AB Dor un Çoklu Dalgaboyu Gözlemleri

AB Dor un Çoklu Dalgaboyu Gözlemleri AB Dor un Çoklu Dalgaboyu Gözlemleri Erkan, N; Slee, O B; Budding, E; Johnston Hollitt, M Özet Bu çalışmada kapsamında AB Dor manyetik aktif çoklu yıldız dizgesi, Kasım 2006 ve Ocak 2007 tarihlerinde Avustralya

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ. Büyük k Boyutlar

ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ. Büyük k Boyutlar ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ Büyük k Boyutlar Büyük k Sayılar Büyük Boyutlar Büyük Sayılar Hepimiz astronomik miktar cümlesini eminim bir yerlerden duymuşuzdur. Örneğin Microsoft un sahibi Bill Gates,

Detaylı

Bölüm 6. Güneş Sisteminin

Bölüm 6. Güneş Sisteminin Bölüm 6 Güneş Sisteminin Oluşumu Gezegenbilim (Planetology) Gezegenler, uydular, asteroidler ve kuyrukluyıldızlar arasındaki benzerlikleri ve farkları araştırarak, güneş sistemimizi bir bütün olarak anlamamızı

Detaylı

YILDIZLARIN HAREKETLERİ

YILDIZLARIN HAREKETLERİ Öz Hareket Gezegenlerden ayırdetmek için sabit olarak isimlendirdiğimiz yıldızlar da gerçekte hareketlidirler. Bu, çeşitli yollarla anlaşılır. Bir yıldızın ve sı iki veya üç farklı tarihte çok dikkatle

Detaylı

IR/mm-altı ile YILDIZ OLUSUMU,

IR/mm-altı ile YILDIZ OLUSUMU, IR/mm-altı ile YILDIZ OLUSUMU, Umut A.Yıldız Ewine van Dishoeck, Lars Kristensen Universiteit Leiden Leiden Gözlemevi Türkiye'de IR Astronomisi ve Doğu Anadolu Gözlemevi Erzurum, Türkiye, Nisan 2, 2011

Detaylı

Not: Bu yazımızın video versiyonunu aşağıdan izleyebilirsiniz. Ya da okumaya devam edebilirsiniz

Not: Bu yazımızın video versiyonunu aşağıdan izleyebilirsiniz. Ya da okumaya devam edebilirsiniz Uzay Ne Kadar Soğuk? Uzay ne kadar soğuk, veya ne kadar sıcak? Öncelikle belirtelim; uzay, büyük oranda boş bir ortamdır. Öyle ki, uzayda 1 metreküplük bir hacimde çoğu zaman birkaç tane atom, molekül

Detaylı

Şekil 1: Güneş ve yüzeyindeki lekeler. Şekil 2: Uydumuz Ay ve kraterleri.

Şekil 1: Güneş ve yüzeyindeki lekeler. Şekil 2: Uydumuz Ay ve kraterleri. Güneş ile birlikte etrafında dolanan gezegenler ve uydular, günümüzden yaklaşık 4.5 milyar yıl önce, gökadamız Samanyolu nun sarmal kollarındaki gaz ve toz bulutlarından oluşmuştur. Oluşan bu gezegenlerden

Detaylı

Yıldızların: Farklı renkleri vardır. Bu, onların farklı sıcaklıklarda olduklarını gösterir. Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler.

Yıldızların: Farklı renkleri vardır. Bu, onların farklı sıcaklıklarda olduklarını gösterir. Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler. Yıldızların Hayatı Yıldızların: Farklı renkleri vardır Bu, onların farklı sıcaklıklarda olduklarını gösterir Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler. Yıldız Oluşum Bölgeleri Evren, yıldız

Detaylı

Etkinlikleriniz hakkında bilgiyi etkinlik@tad.org.tr adresine gönderirseniz websitemizdeki etkinlik takviminde duyurulacaktır.

Etkinlikleriniz hakkında bilgiyi etkinlik@tad.org.tr adresine gönderirseniz websitemizdeki etkinlik takviminde duyurulacaktır. Etkinlikleriniz hakkında bilgiyi etkinlik@tad.org.tr adresine gönderirseniz websitemizdeki etkinlik takviminde duyurulacaktır. Lowe, Alevlenmiş (Blazing) Bristlecone isimli fotoğrafında batı Amerika da

Detaylı

Elektromanyetik Radyasyon (Enerji) Nedir?

Elektromanyetik Radyasyon (Enerji) Nedir? Elektromanyetik Radyasyon (Enerji) Nedir? Atomlardan çeşitli şekillerde ortaya çıkan enerji türleri ve bunların yayılma şekilleri "elektromagnetik radyasyon" olarak adlandırılır. İçinde X ve γ ışınlarının

Detaylı

Curiosity sağ salim Mars a indi!..

Curiosity sağ salim Mars a indi!.. Curiosity sağ salim Mars a indi!.. Prof. Dr. D. Ali ERCAN ADD Bilim Danışma Kurulu Başkanı Nükleer Fizik Uzmanı Değerli arkadaşlar, Curiosity (Merak) Mars'a salimen indi!.. İlk mesaj inişten (tuch-down)

Detaylı

GÜNEŞ SİSTEMİ. 1-Havanın bulutsuz olduğu bir günde gökyüzüne gece ve gündüz baktığımızda neler görürüz?

GÜNEŞ SİSTEMİ. 1-Havanın bulutsuz olduğu bir günde gökyüzüne gece ve gündüz baktığımızda neler görürüz? üneş Sistemi ÜNEŞ SİSTEMİ Bu bölümde üneş Sistemi hakkında bilgi sahibi olacaksınız A Acaba yalnız mıyız? Etkinlik A 1-Havanın bulutsuz olduğu bir günde gökyüzüne gece ve gündüz baktığımızda neler görürüz?

Detaylı

Türkiye de Astronomi, Astrofizik ve Uzay Bilimleri Çalışmalarının Bugünü ve Geleceği

Türkiye de Astronomi, Astrofizik ve Uzay Bilimleri Çalışmalarının Bugünü ve Geleceği Türkiye de Astronomi, Astrofizik ve Uzay Bilimleri Çalışmalarının Bugünü ve Geleceği İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü 14-15 Mayıs 2008 A.Talat SAYGAÇ Türkiye de

Detaylı

UAK Ulusal Astronomi Kongresi Erzurum 5-9 Eylül TÜRKSAT Gözlemevinde Gerçekleştirilen GEO Kuşak Uydu Gözlem Faaliyetleri

UAK Ulusal Astronomi Kongresi Erzurum 5-9 Eylül TÜRKSAT Gözlemevinde Gerçekleştirilen GEO Kuşak Uydu Gözlem Faaliyetleri UAK-2016 20. Ulusal Astronomi Kongresi Erzurum 5-9 Eylül 2016 TÜRKSAT Gözlemevinde Gerçekleştirilen GEO Kuşak Uydu Gözlem Faaliyetleri SUNUM İÇERİĞİ Türksat Gözlemevi Uzay Trafiği Türksat Uyduları GEO

Detaylı

Astronomi kelimesi, Yunanca iki kelimeden türer: t. Astronomi, nomos: : kanun, gelenek veya tayin etmek anlamına na gelir.

Astronomi kelimesi, Yunanca iki kelimeden türer: t. Astronomi, nomos: : kanun, gelenek veya tayin etmek anlamına na gelir. Astronomi kelimesi, Yunanca iki kelimeden türer: t astron: : Gök G k cismi, nomos: : kanun, gelenek veya tayin etmek anlamına na gelir. Buna göre g astronomi,, evrende gök g k cisimlerinin dağı ğılımını

Detaylı

DAY 2009 etkinliklerini www.astronomi2009.org sayfasındaki etkinlikler bağlantısı altından izleyebilirsiniz! İçindekiler:

DAY 2009 etkinliklerini www.astronomi2009.org sayfasındaki etkinlikler bağlantısı altından izleyebilirsiniz! İçindekiler: DAY 2009 etkinliklerini www.astronomi2009.org sayfasındaki etkinlikler bağlantısı altından izleyebilirsiniz! Kendi etkinliklerinizi de etkinlik@tad.org.tr adresine bildirirseniz web sitemizden duyurulacaktır.

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ. Dünya Dışı Yaşam Araştırmaları: Evren' de Yalnız Mıyız?

ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ. Dünya Dışı Yaşam Araştırmaları: Evren' de Yalnız Mıyız? ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ Dünya Dışı Yaşam Araştırmaları: Evren' de Yalnız Mıyız? Astronomların en büyük hayallerinden biri Dünya mıza benzer bir gezegen keşfetmektir. SETI Projesi 1971 yılında SETI

Detaylı

Fotovoltaik Teknoloji

Fotovoltaik Teknoloji Fotovoltaik Teknoloji Bölüm 3: Güneş Enerjisi Güneşin Yapısı Güneş Işınımı Güneş Spektrumu Toplam Güneş Işınımı Güneş Işınımının Ölçülmesi Dr. Osman Turan Makine ve İmalat Mühendisliği Bilecik Şeyh Edebali

Detaylı

GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ: UZAY BİLMECESİ

GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ: UZAY BİLMECESİ GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ: UZAY BİLMECESİ EVREN: Dünyanın da içinde bulunduğu bildiğimiz ve bilmediğimiz bütün yapıların içinde yer aldığı boşluğa denir. EVREN NASIL OLUŞTU? En iyi kuram büyük patlama kuramıdır.

Detaylı

Yıldızların Uzaklıkları

Yıldızların Uzaklıkları Yıldızların uzaklıkları ile trigonometrik paralaksları arasındaki bağıntıyı biliyoruz. (Trigonometrik paralaksı,yer-güneş arasındaki ortalama uzaklığı, yani Bir Astronomik Birimi:AB yıldızdan gören açı

Detaylı

7.ÜNİTE:GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ

7.ÜNİTE:GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ 7.ÜNİTE:GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ Evren: Bütün gökcisimleri ve aralarındaki boşluğun tamamına evren denir. Uzay: Evrenin Dünya dışında kalan kısmına uzay denir. Evrenin Oluşumu İle İlgili Görüşler 1.Hareketsiz

Detaylı

GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ: UZAY BİLMECESİ GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM GÜNEŞ SİSTEMİ. Bu çukur Dünya yüzeyi üzerinde oluşmuşsa buna göktaşı çukuru denir.

GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ: UZAY BİLMECESİ GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM GÜNEŞ SİSTEMİ. Bu çukur Dünya yüzeyi üzerinde oluşmuşsa buna göktaşı çukuru denir. GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ: UZAY BİLMECESİ GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM Uzay, yıldızlar, gezegenler ve göktaşlarıyla doludur. Bunların herbiri gök cismi olarak adlandırılır. Yıldızlar, uzaydaki bulutsu adı verilen

Detaylı

EVREN DE YALNIZ MIYIZ?

EVREN DE YALNIZ MIYIZ? 1. Gezegeni olan diğer yıldızlar Popüler Bilim Dergisi, sayı 136, syf. 32 (2005) Doç. Dr. Berahitdin Albayrak ve Araş. Gör. Aslı Elmaslı Ankara Üniversitesi Gözlemevi 06857 Ahlatlıbel-Ankara albayrak@astro1.science.ankara.edu.tr

Detaylı

KROMOSFERĠK YARI AKTĠF BĠR BÖLGEDE GÖZLENEN ĠNCE YAPILARDAKĠ PLAZMA HAREKETLERĠ

KROMOSFERĠK YARI AKTĠF BĠR BÖLGEDE GÖZLENEN ĠNCE YAPILARDAKĠ PLAZMA HAREKETLERĠ KROMOSFERĠK YARI AKTĠF BĠR BÖLGEDE GÖZLENEN ĠNCE YAPILARDAKĠ PLAZMA HAREKETLERĠ Asuman GÜLTEKĠN İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü,3119 Üniversite asumang@istanbul.edu.tr

Detaylı

2013 Yılı Gök Olayları

2013 Yılı Gök Olayları 2013 Yılı Gök Olayları Uzm. Dr. Özgür Baştürk Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi 17 Mart 2013 Halk Günü 2013'te Neleri Gözleyeceğiz? Güneş 16 Mart 2013 www.solarham.net http://nasa.gov AÜG'de Güneş

Detaylı

SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2

SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2 SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2 Yrd.Doç.Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları & Teknolojileri Mühendisliği Bölümü Kaynak: YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE TEKNOLOJİLERİ

Detaylı

Fizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır

Fizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik ve Ölçme Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik kanunları temel büyüklükler(nicelikler) cinsinden ifade edilir. Mekanikte üç temel büyüklük vardır; bunlar uzunluk(l), zaman(t)

Detaylı

Güneş Bulutsusu (Solar Nebula)

Güneş Bulutsusu (Solar Nebula) Güneş Bulutsusu (Solar Nebula) Güneş sistemimiz Moleküler Bulut adı verilen yıldızlararası toz ve hidrojen gazı yığışımı içinde oluşmuştur. Bu bulut kendi çekimi altında büzülmüş ve ilkel Güneş bu sıcak-yoğun

Detaylı

Yıldızlara gidemeyiz; sadece onlardan gelen ışınımı teleskopların yardımıyla gözleyebilir ve çözümleyebiliriz.

Yıldızlara gidemeyiz; sadece onlardan gelen ışınımı teleskopların yardımıyla gözleyebilir ve çözümleyebiliriz. Yıldızlara gidemeyiz; sadece onlardan gelen ışınımı teleskopların yardımıyla gözleyebilir ve çözümleyebiliriz. Işık genellikle titreşen elektromanyetik dalga olarak düşünülür; bu suda ilerleyen dalgaya

Detaylı

Tarih.../.../... ADI: SOYADI: No: Sınıfı: A) GRUBU ALDIĞI NOT:...

Tarih.../.../... ADI: SOYADI: No: Sınıfı: A) GRUBU ALDIĞI NOT:... ADI: SOYADI: No: Sınıfı: A) GRUBU Tari.../.../... ALDIĞI NOT:... a) Bir maddenin areket durumunu korumak istemesine maddenin.. özelliği denir. b) Birim ve sayıya ilave olarak bir yöne de saip olan büyüklüklere..

Detaylı

Kadri Yakut 08.03.2012

Kadri Yakut 08.03.2012 Kadri Yakut 08.03.2012 TEŞEKKÜR Lisans Kara Delikler Eser İş (2009-2010) Büyük Kütleli Kara Delikler Birses Debir (2010-2011) Astrofiziksel Kara Deliklerin Kütlelerinin Belirlenmesi Orhan Erece (2010-2011)

Detaylı

Satürn ün Buzlu Uydusu Tethys!

Satürn ün Buzlu Uydusu Tethys! Satürn ün Buzlu Uydusu Tethys! Satürn ün pek çok uydusu gibi Tethys de neredeyse tamamen su buzundan oluşur. Nedeni bilinmez ama bu gezegenin hangi uydularına el atarsanız atın bir ilginçlik veya bir sıradışılık

Detaylı

SU Lise Yaz Okulu Kozmoloji ve Evren

SU Lise Yaz Okulu Kozmoloji ve Evren SU Lise Yaz Okulu Kozmoloji ve Evren Dr. Emrah Kalemci Kozmoloji ye Giriş Kozmoloji Neyi Amaçlar? Evrende neredeyiz? Evren ne kadar büyük? Evren ne zaman oluştu? Evren nasılevrimleşti ve sonu ne olacak?

Detaylı

Bir Bakışta Fen Bilimleri Kazanım Defteri

Bir Bakışta Fen Bilimleri Kazanım Defteri Fen Bilimleri 5 Bir Bakışta Akılda kalıcı özet bilgi alanları... Önemli noktalar... Alınacak notlar için boş alanlar... Tudem Yönlendirme sınavlarında çıkmış sorular... 2 Boşluk doldurma alanları... Konuyu

Detaylı

TELESKOPLAR. Bölüm 4. Serdar Evren

TELESKOPLAR. Bölüm 4. Serdar Evren TELESKOPLAR Bölüm 4 Serdar Evren Teleskop: Elektromanyetik ışığı toplayan en önemli alet Teleskoplar, gökcisimlerinin görünürdeki parlaklıklarını ve açısal boyutlarını arttırır. Galileo Galilei, teleskobu

Detaylı

Etkinlikleriniz hakkında bilgiyi etkinlik@tad.org.tr adresine gönderirseniz websitemizdeki etkinlik takviminde duyurulacaktır.

Etkinlikleriniz hakkında bilgiyi etkinlik@tad.org.tr adresine gönderirseniz websitemizdeki etkinlik takviminde duyurulacaktır. Etkinlikleriniz hakkında bilgiyi etkinlik@tad.org.tr adresine gönderirseniz websitemizdeki etkinlik takviminde duyurulacaktır. Arsenik seven bakteri ve yaşama bakışımız Defne Üçer Şaylan Sabancı Üniversitesi

Detaylı

Gece Aslında Karanlık Değildir: Olbers Paradoksu

Gece Aslında Karanlık Değildir: Olbers Paradoksu Gece Aslında Karanlık Değildir: Olbers Paradoksu 20. yüzyıla değin elimizde evren hakkında yeterli veri bulunmadığından, evrenin durağan ve sonsuz olduğuna dair yaygın bir görüş vardı. Ancak bu durağan

Detaylı

ASTROFİZİĞE GİRİŞ. Şekil 1. Elektromanyetik tayf türleri

ASTROFİZİĞE GİRİŞ. Şekil 1. Elektromanyetik tayf türleri ASTROFİZİĞE GİRİŞ 1. Elektromanyetik Tayf Elektromanyetik dalgalar birbirlerine dik ve eş güdümlü hareket elektrik ve manyetik alanlardan oluşur. Elektromanyetik dalgalara verilebilecek en iyi örnek gözümüzün

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ. Evrende Neler Var?

ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ. Evrende Neler Var? ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ Evrende Neler Var? Astronomi: Evrende Neler Var? İnsan Evren in Merkezinde Değildir. Astrofizik: Yıldızlar Nasıl Işıyor? Doğa Yasaları Her Yerde Aynıdır. Gözümüzün derinlik

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : DÜNYA VE EVREN ÜNİTE 8 : DOĞAL SÜREÇLER

ÖĞRENME ALANI : DÜNYA VE EVREN ÜNİTE 8 : DOĞAL SÜREÇLER ÖĞRENME ALANI : DÜNYA VE EVREN ÜNİTE 8 : DOĞAL SÜREÇLER A EVREN VE DÜNYAMIZ NASIL OLUŞTU? (2 SAAT) 1 Evren 2 Evrenin Oluşumu Hakkındaki Görüşler 3 Evrenin Oluşumunun Tarihsel Gelişimi 4 Büyük Patlama (Big

Detaylı

2006-07 Öğretim Yılı Merkezi Ölçme-Değerlendirme I.Dönem Sonu 6.Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Sınavı Sınav Başlama Saati:08:30 Tarih:22 Ocak 2007

2006-07 Öğretim Yılı Merkezi Ölçme-Değerlendirme I.Dönem Sonu 6.Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Sınavı Sınav Başlama Saati:08:30 Tarih:22 Ocak 2007 2006-07 Öğretim Yılı Merkezi Ölçme-Değerlendirme I.Dönem Sonu 6.Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Sınavı Sınav Başlama Saati:08:30 Tarih:22 Ocak 2007 İsim/ Soy isim: Sınıf:.. SORULAR 1. Yukarıdaki şekilde de

Detaylı

YAPAY UYDULAR ve UZAY ÇÖPLERİ. 15 Kasım 2017 Çarşamba Slayt No:1

YAPAY UYDULAR ve UZAY ÇÖPLERİ. 15 Kasım 2017 Çarşamba Slayt No:1 YAPAY UYDULAR ve UZAY ÇÖPLERİ 15 Kasım 2017 Çarşamba Slayt No:1 Yörüngeyi Tedirgin Eden Kuvvetler Kuvvet Küresel olmayan çekim alanı Diğer cisimlerin çekim etkileri Işınım basıncı Parçacık akısı Sürtünme

Detaylı

AST413 Gezegen Sistemleri ve Oluşumu. Ders 3 : Kepler Denklemlerinden Ötegezegen Keşiflerine

AST413 Gezegen Sistemleri ve Oluşumu. Ders 3 : Kepler Denklemlerinden Ötegezegen Keşiflerine AST413 Gezegen Sistemleri ve Oluşumu Ders 3 : Kepler Denklemlerinden Ötegezegen Keşiflerine Kepler 1. Yasa (1609) Gezegenler, Güneş'in etrafında eliptik yörüngeler üzerinde dolanırlar! Aphel: enöte Perihel:

Detaylı

GÖKYÜZÜNDE HARKET. Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi. DAY - Galileo Öğretmenler Ağı Çalıştayı Ağustos 2009

GÖKYÜZÜNDE HARKET. Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi. DAY - Galileo Öğretmenler Ağı Çalıştayı Ağustos 2009 GÖKYÜZÜNDE HARKET Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi DAY - Galileo Öğretmenler Ağı Çalıştayı Ağustos 2009 GÖKYÜZÜ YIL BOYUNCA NASIL DEĞİ İYOR? Sakarya 1 OCAK 2008 22:00 Sakarya 1 UBAT 2008 22:00 Sakarya 1

Detaylı

Coğrafya X-Robots-Tag: otherbot: noindex, nofollow

Coğrafya X-Robots-Tag: otherbot: noindex, nofollow Yazı İçerik Güneş Nedir? Güneşin Büyüklüğü Güneşin Bileşimi Güneşin İç Yapısı A) Çekirdek B) Radiyatif Bölge C) Konvektif Bölge Güneşin Yüzeyi (Fotosfer) Fotosferin Özellikleri Güneş Atmosferi Kromosfer

Detaylı

Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular.

Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. 1- Şekilde Dünya nın uzaydan görünümü gösterilmiştir. Güneş ışınları Dünya bu konumda iken gündüzlerin en uzun olduğu

Detaylı