Uygulamada Performansa Göre Tasarım

Transkript

1 Uygulamada Performansa Göre Tasarım İ N Ş. Y Ü K. M Ü H. C O Ş K U N K U Z U Uygulamada Performansa Göre Tasarım

2 GİRİŞ SUNUMUN AMACI Uygulamadaki Tecrübelerin Paylaşımı Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği 2018 (TBDY-2018) Şekildeğiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT) Yönteminin Pratikte Kullanımı Deprem Etkisinin Tanımlanması Doğrusal Olmayan Malzeme ve Eleman Tanımları Perform-3D ile Model Oluşturulması Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 2

3 İÇERİK Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğine 2018 e Göre Tasarım DGT ve ŞGDT Deprem Düzeyi (DD) Olasılıksal Deprem Etkisinin Belirlenmesi Bina Kullanım Sınıfı (BKS) Deprem Tasarım Sınıfı (DTS) Bina Yükseklik Sınıfı (BYS) Performans Düzeyleri (KK, SH, KH, GÖ) Performans Hedefi (Normal ve İleri) Tasarım Aşamaları (TA-I, TA-II, TA-III) Değerlendirme (Şekildeğiştirme ve Dayanım) Deprem Yer Hareketlerinin Seçimi ve Ölçeklendirme Yer Hareketlerinin Seçimi Basit Ölçeklendirme Model Giriş Bilgileri Doğrusal Olmayan Analiz Programları Analiz Modelin Sadeleştirilmesi Malzeme Modelleri (Sargılı ve Sargısız Beton, Donatı Çeliği) Eleman Modelleri (Perde, Kolon, Kiriş, Döşeme) Performans Düzeylerinin Tanımlanması Deprem Etkisinin Tanımlanması Sonuçların Değerlendirilmesi Modelin Uygunluğunun Kontrolü Enerji Diyagramları Göreli Kat Öteleme Oranlarının Kontrolü Taban Kesme Kuvvetleri Elemanlar için Değerlendirme Genel Değerlendirme Uygulamada Performansa Göre Tasarım 3

4 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğine 2018 e Göre Tasarım DGT ve ŞGDT Deprem Düzeyi (DD) Olasılıksal Deprem Etkisinin Belirlenmesi Bina Kullanım Sınıfı (BKS) Deprem Tasarım Sınıfı (DTS) Bina Yükseklik Sınıfı (BYS) Performans Düzeyleri (KK, SH, KH, GÖ) Performans Hedefi (Normal ve İleri PH) Tasarım Aşamaları (Tasarım Aşaması I, II, III) Değerlendirme (Şekildeğiştirme ve Dayanım) Uygulamada Performansa Göre Tasarım 4

5 DGT ve ŞGDT TBDY-2018 Şekildeğiştirme Göre Tasarım ve Değerlendirme neden gerekli? Değerlendirme Zorlukları Dayanıma Göre Tasarım (DGT) EDY, Modal Analiz, Zaman Tanım Aralığında Doğrusal Analiz Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı? Dayanım Fazlalığı Katsayısı? Kapasite Tasarım İlkeleri Şekildeğiştirmeye Göre Tasarım ve Değerlendirme (ŞGDT) İtme Yöntemi ile Analiz, Zaman Tanım Aralığında Doğrusal Olmayan Analiz Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısının Tahmini/Tespiti Daha Gerçekçi Deprem Modeli Malzemenin Daha Gerçekçi Modeli Yeniden Dağılım ve Sonrası Yapısal Elemanların Daha Gerçekçi Modeli Yüksek Modların Tasarıma Etkisi? İşaret Kaybı Sorunlarının Olmaması Yapısal Performans ve Hasarın Kontrolü Kritik Elemanların Detaylı İncelenmesi Döngüsel Tesirlerdeki Etkinin İncelenmesi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 5

6 Deprem Düzeyleri 4 Deprem Düzeyi Deprem Düzeyi ile Performans Hedefi İlişkisi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 6

7 Olasılıksal Deprem Etkisinin Belirlenmesi Yapının Konumu Türkiye Deprem Tehlikesi Haritaları Tasarım Spektrumu Parametreleri Uygulamada Performansa Göre Tasarım 7

8 Bina Kullanım Sınıfı (BKS) Kullanım Amacı Deprem Tasarım Sınıfı Normal ve İleri Performans Hedefi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 8

9 Deprem Tasarım Sınıfı (DTS) Bina Kullanım Amacı Deprem Tasarım Sınıfı Normal ve İleri Performans Hedefi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 9

10 Bina Yükseklik Sınıfı (BYS) Deprem Tasarım Sınıfı (DTS) Bina Toplam Yüksekliği (H N ) Uygulamada Performansa Göre Tasarım 10

11 Performans Düzeyleri 4 Performans Düzeyi Kesintisiz Kullanım Sınırlı Hasar Kontrollü Hasar Göçmenin Önlenmesi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 11

12 Bina Yükseklik Sınıfı (BKS) Yalıtımlı veya Yalıtımsız Bina? Yeni Bina veya Mevcut Bina Yüksek Bina veya Diğer Binalar? DTS=? Normal ve İleri Performans Hedefleri Uygulamada Performansa Göre Tasarım 12

13 Tasarım Aşamaları Yüksek Bina için Tasarım Aşamaları TBDY-2018 Bölüm 13 Ön Tasarım (DGT) İyileştirme (DGT) Son Tasarım (ŞGDT) Tasarım Aşaması Deprem Düzeyi Hedef Performans Değerlendirme/ Tasarım Yaklaşımı Hesap Yöntemi Tasarım Aşaması I (Ön Tasarım - Boyutlandırma) DD-2 (%10 / 50 Yıl) Kontrollü Hasar (KH) Tasarım Aşaması II (İyileştirme) DD-4 (%68 / 50 Yıl) Kesintisiz Kullanım (KK) Tasarım Aşaması III (İyileştirme - Son Tasarım) DD-1 (%2 / 50 Yıl) Göçmenin Önlenmesi (GÖ) DGT DGT ŞGDT Mod Birleştirme Yöntemi Mod Birleştirme Yöntemi Zaman Tanım Alanında Doğrusal Olmayan Hesap Yöntemi Bina Önem Katsayısı I=1.00 I= Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı Dayanım Fazlalığı Katsayısı Malzeme Dayanımları R=8.0 R=1.0 - D=2.5 D=1.0 - Azaltılmış Tasarım Dayanımlar Beklenen (Ortalama) Dayanımlar Beklenen (Ortalama) Dayanımlar Rijitlikler TBDY Tablo 4.2 TBDY Tablo 13.1 TBDY Tablo 4.2 Kritik İç Kuvvetler Kritik Olmayan İç Kuvvetler Kapasite Tasarımı ve Dayanım Faz. Kats. Tasarım İç Kuvvetleri Dayanım Limiti TBDY Bölüm 4, 7, 8, 9 Tasarım İç Kuvvetleri Tasarım İç Kuvvetleri E/K 1.5 (Sünek) E/K 0.7 (Gevrek) Şekil Değiştirme Sınırları - - Göreli Kat Ötelemesi Oranı Limiti 2.00% - En büyük mutlak değ. ort. + Standart Sapma En büyük mutlak değerler ortalaması TBDY Bölüm 7, 9 TBDY Bölüm ve TBDY EK 5C 3.00% (Ortalama) 4.50% (Maksimum) Uygulamada Performansa Göre Tasarım 13

14 Değerlendirme: Şekildeğiştirme Dikdörtgen Kesit Dairesel Kesit Etkin Sargı Donatısının Mekanik Donatı Oranı (ω se ) Sargı Etkinlik Katsayısı (α se ) Sabit Birim Şekildeğiştirme Limitleri (IYBDY-2008) Değişken Birim Şekildeğiştirme Limitleri (TBDY-2018) Göçmenin Önlenmesi Birim Şekildeğiştirme Limitleri Kontrollü Hasar Birim Şekildeğiştirme Limitleri Sınırlı Hasar Birim Şekildeğiştirme Limitleri Uygulamada Performansa Göre Tasarım 14

15 Değerlendirme: Şekildeğiştirme Göçmenin Önlenmesi Plastik Dönme Birim Uzama Kısalma Şekildeğiştirme Limitleri Birim Döneme Limitleri Fiber Eleman Modeli Plastik Dönme Mafsalı Eleman Modeli Kontrollü Hasar Plastik Dönme Sınırlı Hasar Birim Plastik Dönme Uygulamada Performansa Göre Tasarım 15

16 Değerlendirme: Dayanım Malzeme Ortalama Dayanımları Ortalama Dayanımlar İç Kuvvet Talebi ve Kapasiteleri Uygulamada Performansa Göre Tasarım 16

17 Değerlendirme: Dayanım Perdelerde Kesme Güvenliği Ortalama Dayanımlar 2007 Deprem Yönetmeliği TBDY-2018 Perdede izin verilen maksimum kesme kuvveti (kesme ezilme limiti), yeni yönetmelikle birlikte yeniden tanımlanmıştır. Kesme kuvveti üst limiti, özellikle dayanımı yüksek betonlarda,azaltılmıştır Uygulamada Performansa Göre Tasarım 17

18 Deprem Yer Hareketlerinin Seçimi ve Ölçeklendirme Deprem Kayıtlarının Seçimi Seçim Kriterleri: TBDY-2018 Bölüm Peer Database ( Basit Ölçeklendirme Ölçeklendirme Kriterleri: TBDY-2018 Bölüm Ölçeklendirme Araçları: Peer, SeismoMatch Uygulamada Performansa Göre Tasarım 18

19 Deprem Kayıtlarının Seçimi: Seçim Kriterleri TBDY-2018 Bölüm Deprem Büyüklüğü Fay Uzaklığı Kaynak Mekanizmaları Zemin Koşulları 11 Deprem Kaydı Aynı Deprem Kaydı 3 den az olacak Uygulamada Performansa Göre Tasarım 19

20 Deprem Kayıtlarının Seçimi: Peer Database Arama parametrelerinin girilmesi (Fay türü, moment büyüklüğü, faya uzaklıklar, zemin kayma dalgası hızı, süre) İstenirse ölçeklendirme yapılabilir Uygulamada Performansa Göre Tasarım 20

21 Deprem Kayıtlarının Seçimi: Peer Database Örnek Kayıt Seçimi 11 Deprem Kaydı Uygulamada Performansa Göre Tasarım 21

22 Basit Ölçeklendirme: Ölçeklendirme Kriterleri TBDY-2018 Bölüm Kayıtların Spektrum Ortalamaları 0.2Tp~1.5Tp arası genlikleri Kayıtların bileşke spektrumlarının ortalamasının tasarım spektrumu ile mukayesesi (1.3) Uygulamada Performansa Göre Tasarım 22

23 Basit Ölçeklendirme: Ölçeklendirme Araçları Peer sayfası Seismomatch Uygulamada Performansa Göre Tasarım 23

24 Basit Ölçeklendirme: Ölçeklendirme Araçları Ölçeklendirme sonrası kontroller Spektrum Mukayesesi (İvme, Hız, Deplasman) TBDY 2018 Basit Ölçeklendirme Kriterleri Uygulamada Performansa Göre Tasarım 24

25 Model Giriş Bilgileri Doğrusal Olmayan Analiz Programları Analiz Modelin Sadeleştirilmesi Malzeme Modelleri (Sargılı ve Sargısız Beton, Donatı Çeliği) Eleman Modelleri (Perde, Kolon, Kiriş, Döşeme) Performans Düzeylerinin Tanımlanması Deprem Etkisinin Tanımlanması Uygulamada Performansa Göre Tasarım 25

26 Doğrusal Olmayan Analiz Programları ETABS2015 SAP2000 Perform-3D Program Kapsam ve Özellikleri Program Güvenilirliği ve Kararlılığı Model Hakimiyeti Hata Ayıklama Modelleme Arayüzü Eleman Modelleri Malzeme Modelleri Performans Limitlerinin, Hedeflerinin Tanımı ve Kontrollü Analiz Süresi Sonuçların Depolanması (Binary Result) ve Sunumu Veri Transferleri (Export/Import) Uygulamada Performansa Göre Tasarım 26

27 Doğrusal Olmayan Analiz Programları Perform-3D Modelleme Arayüzü Analiz Arayüzü Uygulamada Performansa Göre Tasarım 27

28 Doğrusal Olmayan Analiz Programları Perform 3D de Modelleme Perform 3D de model çizim ve yük ataması pratik değildir! Bu nedenle Etabs ve Sap2000 programları ile model transferi yapılabilir. Etabs programı bina türü yapı modellemesinde pratiktir. Sonlu Elemanların Çizimi Doğrusal Malzeme ve Kesit Özelliklerinin Tanımı Yüklerin Atanması Sap2000 ile Perform 3D ye analiz modeli aktarılabilir. Perform 3D de yapılacaklar Doğrusal Olmayan Özelliklerin Tanımlanması Performans Sınırlarının Tanımlanması Sistem ve Dayanım Kesitlerinin Tanımlanması Deprem Etkisinin Tanımlanması Uygulamada Performansa Göre Tasarım 28

29 Model Giriş Bilgileri Modelin Sadeleştirilmesi Etabs da doğrusal olmayan analiz için daha stabil ve sade bir model hazırlanmalı Taşıyıcı sistem kurulurken sadeleştirme, benzeştirme Donatı seçiminde tipleştirme Donatı detayında tipik çözümler Perde gruplarında sadeleştirme Perdelerde 5/1 den daha küçük sonlu elemanların kullanılması Perdelerin kat arasında bölünmesinden kaçınılması Tali kirişlerin iptali Birbirine yakın düğüm noktalarından kaçınılmalı Rijit bodrum katlarının modellenip/modellenmemesi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 29

30 Malzeme Modelleri: Beton Beton Malzeme Modeli Beton Sargılı ve Sargısız Malzeme Modeli TBDY Ek5A- Beton Ve Donatı Çeliği İçin Gerilme Şekildeğiştirme Bağıntıları Uygulamada Performansa Göre Tasarım 30

31 Malzeme Modelleri: Beton Sap2000 Section Designer Mander Modeli Ortalama Dayanımlar Sargı Donatısı Miktarı Boyuna Donatı Uygulamada Performansa Göre Tasarım 31

32 Malzeme Modelleri: Beton İdealleştirme İdealleştirme Sargılı/Sargısız Kare Kesit Dikdörtgen Kesit Dairesel Kesit Perde (2/3 Sargı) Uygulamada Performansa Göre Tasarım 32

33 Malzeme Modelleri: Beton Perform 3D de Tanımlama Inelastic 1D Concrete Material Kolon ve Perdeler için Sargılı Beton Modelleri Perde Gövdesi için Sargısız Beton Modeli Trilinear Tanımlama Birim Şekil Değiştirme Limitleri Uygulamada Performansa Göre Tasarım 33

34 Malzeme Modelleri: Donatı Çeliği Donatı Çeliği Malzeme Modeli TBDY Ek5A- Beton Ve Donatı Çeliği İçin Gerilme Şekildeğiştirme Bağıntıları Uygulamada Performansa Göre Tasarım 34

35 Malzeme Modelleri: Donatı Çeliği Perform 3D de Tanımlama Inelastic Steel Material, Non- Buckling Bilineer Model (Elastic Perfectly Plastic Model) Birim Şekil Değiştirme Limitleri Uygulamada Performansa Göre Tasarım 35

36 Eleman Modelleri Perform 3D de tercih edilen eleman modelleri Perde Kolon Kiriş Döşeme Eleman Perde Bodrum Perdesi Kolon Bağ Kirişi Çerçeve Kirişi Perform 3D Tanımı Shear Wall, Inelastic Section + Elastic Shear Material for a Wall Shear Wall, Elastic Section + Elastic Shear Material for a Wall Column, Reinforced Concrete Section + P-M2-M3 Hinge, Concrete Rotation Type Beam, Reinforced Concrete Section + Moment Hinge, Rotation Type Beam, Reinforced Concrete Section + Moment Hinge, Rotation Type Döşeme Slab or Shell, Elastic Section Uygulamada Performansa Göre Tasarım 36

37 Eleman Modelleri: Perde Perde Boyuna Donatı Alanlarının Özeti (Kat ve Perde Kol için Özet) Perde Yatay Donatı Alanlarının Özeti Perde Kesme Dayanımı Perde Kesme Üst Sınırı (Ezilme Limiti, Kesme Sürtünmesi Limiti) PERDE PERDE BOYUNA DONATILARI BOYUT BAŞLIK BÖLGESİ GÖVDE BÖLGESİ PERDE PERDE ISMI bw bw Ach Seçilen Seçilen Pursantaj (cm) (cm) (cm2) Donatı Donatı Pursantaj Pursantaj P1X1 P1X Φ % 1.36% P1Y1 P1Y kΦ18 / % 2kΦ14 / % 0.86% P1X3 P4X kΦ18 / % 2kΦ14 / % 0.65% P4Y1 P4Y kΦ18 / % 2kΦ14 / % 0.86% PERDE Perde Boyuna Donatıları Perde Yatay Donatıları PERDE ENİNE DONATILARI BOYUT BAŞLIK BÖLGESİ GÖVDE BÖLGESİ PERDE ISMI bw lw Ach (cm) (cm) (cm2) Etriye Çiroz Seçilen Donatı Pursantaj P1X1 P1X ɸ10 / 10 ɸ10 / kΦ10 / % P1Y1 P1Y ɸ10 / 10 ɸ10 / kΦ12 / % P1X3 P4X ɸ10 / 10 ɸ10 / kΦ14 / % P4Y1 P4Y ɸ10 / 10 ɸ10 / kΦ12 / % Perde Kesme Dayanımı ve Ezilme Limitleri PERDE ENİNE DONATILARI KESME DAYANIMI KESME EZİLME LİMİTİ BOYUT GÖVDE BÖLGESİ Vt = Vmax = 0.65 Ach (fctd+ρ fyw 0.65 fce Ach d) PERDE ISMI bw lw Ach Seçilen vt vt vmax vmak Pur. (cm) (cm) (cm2) Donatı (MPa) (kn/m2) (MPa) (kn/m2) P1X1 P1X kΦ10 / % P1Y1 P1Y kΦ12 / % P1X3 P4X kΦ14 / % P4Y1 P4Y kΦ12 / % Uygulamada Performansa Göre Tasarım 37

38 Eleman Modelleri: Perde Perform 3D de Tanımlama Perform 3D de Tanımlama Fiber Eleman Shear Wall, Inelastic Section Fiber Elemanlar Beton Malzeme Seçimi (Sargılı/Sargısız) Donatı Malzeme Seçimi Boyuna Donatı Pursantajı Uygulamada Performansa Göre Tasarım 38

39 Eleman Modelleri: Perde Perform 3D de Tanımlama Perform 3D de Tanımlama Kesme Elastic Shear Material for a Wall Kayma Modülü Ezilme Limiti Tarifi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 39

40 Eleman Modelleri: Perde Perform 3D de Tanımlama Perform 3D de Tanımlama Perde Elemanlarının Tanımlanması Doğrusal Olmayan Kesit ve Doğrusal Kayma Özelliklerinin Birleştirilmesi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 40

41 Eleman Modelleri: Kolon Sap2000 Section Designer PMM Sınır Değerleri Excel Data Transferi PMM Kritik Değerlerin Listelenmesi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 41

42 Eleman Modelleri: Kolon PMM Kritik Değerlerin Listelenmesi Perform 3D Tanımlama Parametreleri KOLON BOYUTLARI VE DONATILARI KOLON ADI PMM KAPASİTE DEĞERLERİ PTn PCn MBn90 MBn00 PB/PC M0/MB2 M0/MB3 kn kn knm knm C30x80-12Q C40x40-8Q C25x100-14Q C30x100-16Q C40x95-20Q C25x65-10Q Uygulamada Performansa Göre Tasarım 42

43 Eleman Modelleri: Kolon Perform 3D de Tanımlama P-M2-M3 Dönme Mafsalı PMM Yüzeyi Kritik Değerleri Yüzey Form Parametreleri Plastik Dönme Limitleri Uygulamada Performansa Göre Tasarım 43

44 Eleman Modelleri: Kiriş Sap2000 Section Designer Moment Eğrilik Diyagramı Caltrans Idealization Excel Data Transferi Uzama Dönme İlişkileri Performans Limitlerinin Bulunması Uygulamada Performansa Göre Tasarım 44

45 Eleman Modelleri: Kiriş Kiriş Donatı Seçimlerinin Listelenmesi Pozitif ve Negatif Moment için Hesaplama Moment Kapasiteleri Plastik Dönme Limitleri KİRİŞ MOMENT KAPASİTESİ VE DÖNME KİRİŞ İSMİ VE KESİTİ LİMİTLERİ Plastik Dönme Performans Kiriş Kesit Mp Limitleri b h İsim knm SH KH GÖ (cm) (cm) B25x50_P_2Q16_3Q % 0.88% 1.17% B25x50_N_2Q16_3Q % 0.87% 1.16% B30x60_PN_2Q20_2Q % 0.83% 1.11% B25x65_P_2Q16+1Q24_3Q % 0.84% 1.13% B25x65_N_2Q16+1Q24_3Q % 0.83% 1.11% B30x65_P_2Q16+1Q16_3Q % 0.82% 1.09% B30x65_N_2Q16+1Q16_3Q % 0.82% 1.09% B30x65_P_2Q16+1Q24_3Q % 0.84% 1.12% B30x65_N_2Q16+1Q24_3Q % 0.82% 1.10% B30x65_P_2Q16+2Q24_3Q % 0.84% 1.12% B30x65_N_2Q16+2Q24_3Q % 0.84% 1.12% B30x65_P_2Q16+1Q16_3Q % 0.84% 1.12% B30x65_N_2Q16+1Q16_3Q % 0.82% 1.09% B30x80_PN_4Q24_4Q % 0.82% 1.10% B30x80_PN_4Q20_4Q % 0.81% 1.08% Uygulamada Performansa Göre Tasarım 45

46 Eleman Modelleri: Kiriş Tipik Donatı Teşkili Uzama Kısalma & Plastik Dönme Uzama Kısalma & Plastik Dönme Donatı Çeliği Birim Şekildeğiştirme Limitleri SH KH GÖ Beton Birim Kısalma Limitleri SH KH GÖ Benzer Plastik Dönme Limitleri Sabit Uzama Kısalma Limitleri (IYBDY-2008) Kiriş Yüksekliği Kiriş Plastik Dönme Limitleri (Beton: C35) SH KH GÖ Değişken Uzama Kısama Limitleri (TBDY- 2018) % 0.87% 1.16% % 0.83% 1.11% % 0.83% 1.11% % 0.82% 1.09% Uygulamada Performansa Göre Tasarım 46

47 Eleman Modelleri: Kiriş Perform 3D de Tanımlama Moment-Plastik Dönme Plastik Moment Kapasitesinin Tanımlanması EPP, Trilinear Cyclic Degradation Dönme Limitlerinin Tanımlanması Uygulamada Performansa Göre Tasarım 47

48 Eleman Modelleri: Döşeme Perform 3D de Tanımlama Slap or Shell, Elastic Section Genelde Modelde Yer Verilmez Transfer Katında Özel Olarak Tanımlanabilir Uygulamada Performansa Göre Tasarım 48

49 Performans Düzeylerinin Tanımlanması Göreli Kat Ötelemesi Her bir Kat için Tanımlanın Yapılması X ve Y Doğrultusu için Tanımlanması Uygulamada Performansa Göre Tasarım 49

50 Performans Düzeylerinin Tanımlanması Göreli Kat Ötelemesi Limitlerin Tanımlanması X ve Y Doğrultusu Uygulamada Performansa Göre Tasarım 50

51 Performans Düzeylerinin Tanımlanması Perdeler Birim Şekildeğiştirme (Straingage) Uygulamada Performansa Göre Tasarım 51

52 Performans Düzeylerinin Tanımlanması Perdelerde Kesme Her bir Perde Koluna Kesit Tanımı Yapılması Her bir Katta Tanımlama Uygulamada Performansa Göre Tasarım 52

53 Performans Düzeylerinin Tanımlanması Perdelerde Kesme Kesit Tanımı Yapılan Her bir Perde Koluna i) Kesme ve Eksenel Gerilmeleri için Alan ve Dayanım Bilgisinin ii) Doğrultunun iii) Elastik Kesme Malzemesi (Dayanım için) Tanımlamaların yapılması Uygulamada Performansa Göre Tasarım 53

54 Performans Düzeylerinin Tanımlanması Perdelerde Kesme Perde Kolları için Grupların Oluşturulması Uygulamada Performansa Göre Tasarım 54

55 Performans Düzeylerinin Tanımlanması Perdelerde Kesme Perde Kolları için Kesme Etki/Kapasite Oranlarının Kontrolü Uygulamada Performansa Göre Tasarım 55

56 Performans Düzeylerinin Tanımlanması Perdelerde Kesme Ezilme Dayanımı Kabuk (Shell Eleman için) Değerlendirmede Hızlı Kontrol için Kullanışlıdır Uygulamada Performansa Göre Tasarım 56

57 Performans Düzeylerinin Tanımlanması Kolonlarda Plastik Dönme Kolonlarda Plastik Dönme Kirişlerde Plastik Dönme Kirişlerde Plastik Dönme Uygulamada Performansa Göre Tasarım 57

58 Deprem Etkisinin Tanımlanması Deprem Kayıtları Listesinin Oluşturulması 11 Deprem Kaydı 2 Doğrultu (H1, H2) Her bir Doğrultu için Tanımlama Uygulamada Performansa Göre Tasarım 58

59 Deprem Etkisinin Tanımlanması Dinamik Deprem Etkisinin Tanımlanması Depremler için Eşzamanlı 2 Yatay Yer Hareketinin Tanımlanması Doğrultuların Değiştirilip Tekrar Tanımlama (11x2) Adım Aralıklarının Tanımlanması Data Kayıt Miktarının Tanımlanması Uygulamada Performansa Göre Tasarım 59

60 Sonuçların Değerlendirilmesi Modelin Uygunluğunun Kontrolü Enerji Diyagramları Göreli Kat Öteleme Oranlarının Kontrolü Taban Kesme Kuvvetleri Elemanlar için Kontroller Genel Değerlendirme Uygulamada Performansa Göre Tasarım 60

61 Modelin Uygunluğunun Kontrolü Modal Analiz Sonuçlarının Mukayesesi (Etabs, Perform) Kütlelerin Kontrolü Deprem Taban Kesme Kuvvetlerinin Kontrolü KIYASLAMA ETABS SAP2000 Perform-3D KÜTLE (kn-s2/m) LOAD CASE NAME H1-FORCE (kn) H2-FORCE (kn) H1-/ Wm H2-/ Wm DD1-0838a % 25% DD1-0838b % 25% Uygulamada Performansa Göre Tasarım 61

62 Taban Kesme Kuvvetlerinin Kontrolü X ve Y Doğrultusu için Kontrol Yapı Ağırlığına Oranı Tek Tek Kayıtlar için Kuvvetler ve Ortalama LOAD CASE NAME H1-FORCE (kn) H2-FORCE (kn) H1-/ Wm H2-/ Wm DD1-0838a % 25% DD1-0838b % 25% DD1-1101a % 27% DD1-1101b % 20% DD1-1614a % 24% DD1-1614b % 20% DD1-1616a % 24% DD1-1616b % 23% DD1-1619a % 23% DD1-1619b % 22% DD1-1792a % 21% DD1-1792b % 21% DD1-3753a % 27% DD1-3753b % 19% DD1-3757a % 21% DD1-3757b % 23% DD1-5836a % 29% DD1-5836b % 23% DD1-6948a % 20% DD1-6948b % 26% DD1-6969a % 25% DD1-6969b % 27% DD-1_ORT % 23% Uygulamada Performansa Göre Tasarım 62

63 Enerji Diyagramları Enerjiye Katılımlar Sönüm Faktörlerinin Katılımı Elastik ve Elastik Olmayan Şekildeğiştirme Enerjileri Kırmızı : Elastik Olmayan Şekildeğiştirme Enerjisi Yeşil : Beta-K Viskoz Enerji Sarı : Alpha-M Viskoz Enerji Turkuaz : Elastik Şekil Değiştirme Enerjisi Lacivert : Kinetik Enerji Uygulamada Performansa Göre Tasarım 63

64 Enerji Diyagramları Elastik Olmayan Şekildeğiştirme Enerjisine Eleman Gruplarının Katkısı Perdelerin Enerji Katılımı Perde Kolon Kiriş ve Bağ Kirişi Kolonların Enerji Katılımı Kirişlerin Enerji Katılımı Uygulamada Performansa Göre Tasarım 64

65 Göreli Kat Öteleme Oranlarının Kontrolü Maksimumların Ortalaması (DD-1 için %3.00) Maksimumların Maksimumu (DD-1 için %4.50) Herhangi Bir Kattaki Elverişsiz Durum Uygulamada Performansa Göre Tasarım 65

66 Göreli Kat Öteleme Oranlarının Kontrolü Ortalamaların Kontrolü Kat Ayrıntılı Kontrol Uygulamada Performansa Göre Tasarım 66

67 Elemanlar için Değerlendirme: Perde Birim Şekildeğiştirmelerin Kontrolü Etki/Kapasite Oranlarının Grafiksel Sunumu 22 Yer Hareketi Ortalaması (Tüm Elemanlar) Birim Kısalma Oranlarının Kontrolü Birim Uzama Oranlarının Kontrolü Uygulamada Performansa Göre Tasarım 67

68 Elemanlar için Değerlendirme: Perde Birim Şekildeğiştirmelerin Kontrolü Etki/Kapasite Oranların Renk Konturları İle Sunumu 22 Yer Hareketinin Ortalaması Uygulamada Performansa Göre Tasarım 68

69 Elemanlar için Değerlendirme: Perde Perdelerde Kesme Etki/Kapasite Kontrolü Herbir Perde Kolu İçin Kontrol (Tüm Katlar) 22 Yer Hareketi Ortalama + Standart Sapma Herhangi Bir Kattaki Elverişsiz Durum Uygulamada Performansa Göre Tasarım 69

70 Elemanlar için Değerlendirme: Perde Perdelerde Kesme Etki/Kapasite Kontrolü Herbir Perde Kolu Bütün Katların Ayrı Ayrı Gösterimi 22 Yer Hareketi Ortalama + Standart Sapma Uygulamada Performansa Göre Tasarım 70

71 Elemanlar için Değerlendirme: Perde Perdelerde Maksimum Kesmenin (Ezilme Sınırının) Kontrolü Sonlu Elemanlar Bazlı Kontrol (Pratik Değerlendirme) Kesit Bazlı Etki/Kapasite Kontrolü ile Analoji Yapılması Uygulamada Performansa Göre Tasarım 71

72 Elemanlar için Değerlendirme: Kolon Plastik Dönmelerin Kontrolü Etki/Kapasite Oranlarının Grafiksel Sunumu 22 Yer Hareketi Ortalaması (Tüm Elemanlar ve Herhangi bir Kat) Uygulamada Performansa Göre Tasarım 72

73 Elemanlar için Değerlendirme: Kolon Plastik Dönmelerin Kontrolü Etki/Kapasite Oranların Renk Konturları İle Sunumu Alternatif: Doğrusal Olmayan Şekildeğiştirme Yoksa PMM Elastik Etki/Kapasite Oranı Strength Section ile Kontrol Edilebilir Uygulamada Performansa Göre Tasarım 73

74 Elemanlar için Değerlendirme: Kiriş Plastik Dönmelerin Kontrolü Etki/Kapasite Oranlarının Grafiksel Sunumu 22 Yer Hareketi Ortalaması (Tüm Elemanlar ve Herhangi bir Kat) Kullanışlı Bir Sunum Değil! Uygulamada Performansa Göre Tasarım 74

75 Elemanlar için Değerlendirme: Kiriş Plastik Dönmelerin Kontrolü Etki/Kapasite Oranların Renk Konturları İle Sunumu 22 Yer Hareketi Ortalaması (Tüm Elemanlar ve Herhangi bir Kat) Eleman Bazlı Diyagramlar Hazırlanabilir (Excel) Uygulamada Performansa Göre Tasarım 75

76 Sonuçların Değerlendirilmesi Genel Değerlendirme Sistem ve Eleman Bazlı Değerlendirme Enerji Diyagramları GKÖO Problemi Sünek ve Gevrek Davranış Perdelerde Kesme!!! Limitlerin Aşılması Durumu Modelin Kapsamı ve Kabullerin Gözden Geçirilmesi Tasarımın İyileştirilmesi veya Değiştirilmesi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 76

77 ÖZET Amaç Uygulamadaki Tecrübelerin Paylaşımı Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğine 2018 e Göre Tasarım Deprem Yer Hareketlerinin Seçimi ve Ölçeklendirme Perform 3D Analiz Programı Model Giriş Bilgileri Sonuçların Değerlendirilmesi Uygulamada Performansa Göre Tasarım 77

78 Uygulamada Performansa Göre Tasarım TEŞEKKÜRLER İnş. Yük. Müh. Coşkun Kuzu Uygulamada Performansa Göre Tasarım