1 Bdlgi açığı 2 Eleman açığı 3 Gelir farklılıkları 4 Bilgi ve mal seçimindeki güçlükler
|
|
- Hazan İpekçi
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1
2
3 SANAYİİN GEUŞMESİHBE EĞÎTMN KÖLÜ I GtRİŞ II _ SORUNLAR 1 Bdlgi açığı 2 Eleman açığı 3 Gelir farklılıkları 4 Bilgi ve mal seçimindeki güçlükler ÏH TEMBİHLER 1 Öğretim kurumları ile işbirliği 2 Teknolojinin yaygın hale getirilmesi 3 Eleman jretiştirilmesi 4 Yönetici yetiştirilmesi 5 Sorumlu gösterilmesi IV SONUÇ s. s.» s
4
5 I _ GİRİŞ Bugün hemen bütün ülkeler, halkın hayat düzeyini yükseltme ye, ekonomik kalkınmanın başlıca ölçüsü olan fart başına millî geli** rin miktarını arttırmaya çabalamaktadırlar, Bu çaba dün de vardı; ancak dün, ekonomik gelişmenin sermaye ve emek faktörlerine bağlı olduğu bilinir ve ekonomik gelişine bu iki faktördeki gelişmeye göre ölçülürdü, Fakat son yıllarda ölçmeyi daha hassas hale getiren ekonomistler, çalışılan saat ve kullanılan teçhizatın değeri ve sayısı ile ölçülen emek ve sermayenin artış hızı ite Gayrı Safî Millî Hasılanın artış hm arasında bir fark olduğunu gördüler. Bu boşluğu doldurmak üzere ortaya üçüncü bir faktör koydular ve buna «Teknik İlerleme», «Eğitim», «Meslek Öğrenimi» veya sadece «Teknoloji» gibi adlar verdiler. Ancak, yalnızca fert başına düşen millî gelirin fazlalığını ülkenin gelişmişliği olarak görmekle, gelişmişliğin tarifinde bir hataya düşülmüf olacağını da kalbul etmek gerekir* Çünkü yalnızca belli bir doğal kaynaktan elde ettiği ham maddeyi satacak çok yüksek sevi» yede gelir sağlayan ve fert basma geliri gelişmiş diğer ülkelerdeki düzeyi bulan bir ülkeyi de gelişmiş saymaya olanak yoktur. Ekonomik gelişmenin herşeyden önce fert başına millî gelirde bir artış sağladığı elbette doğrudur. Ancak» ekonomik gelişme türlü boyutları olan bir kavramdır. Ekonomik gelişme ülkenin ekonomik yapısında bas değişiklikleri ve genişlemeyi de gerektirir, O halde geliş* nüşliğin bir başka yönden de tarifi olması veya hiç değilse, yukarıda verdiğimi! tarifi doğrulayan fakat uygar düzey dediğimiz amacı da gösteren bir başka yanı bulunması gerekmektedir. Bu hususu gö'zönünde bulunduran İngiliz bilim adamı Maizefe, -ülkeleri sanayileşme derecelerine göre gruplara ayırmayı düşünmüş ve bunun için, bir koordinat sisteminin ordinatına ülkelerin sanayi mamueerinden fert ıbasma elde ettiği geliri dolar olarak, apsisine de ihracatlanndam nihai mamul oranını % olarak koymuş ve tab- 8, 8, % 5
6 lodaki yerlerini birer nokta ile tayin etmiştir. Bu tablo incelendiğinde şu gerçekle karşılaşılmaktadır: Sanayileşmiş olarak görülen ülkeler aynı zamanda fert basma millî geliri en yüksek düzeyde olan ülkelerdir, Bu sonug bm kesin olarak, gelişmenin sanayileşmeye bağlı olduğu kanısına götürmektedir. Sanayiin gelişme tarihini incelediğimiz takdirde de bu kanının doğru olduğunu görürüz. Ekonominin insan emeğine ve tarımsal üretime bağlı olduğu 18. yüzyılın birinci yansında Ftansa ve İngiltere'de buharla işleyen makinaların buluşlarından sonra sanayi devrimi olarak tanımlanan ve genellikle tüketim malları üreten çeşitli makinanın bulunuşu ve bunların msangücü yerine doğal kaynaklardan sağlanan enerji ile çalıştmlışı, Avrupa'da ve bütün dünyada sosyal yaşayış ve ekonomik yapı üzerinde büyük değişikliklere ne«den olmuştur. Çünkü o zamana kadar tek üretim sektörü olan tarımın yanında ondan çok daha güçlü olan ve kütle halinde üretim yapan yani bir sektör, sanayi sektörü doğmuştur. Zamanla sanayiini daha da geliştirebilen, özellikle üretim aracı olan dayanıklı yatınm mallarım yapabilen ve bu gelişmeyi bilimsel ve teknolojik araştırmalarla destekleyen ülkeler yanında diğerleri ekonomik gelişme'bakımından geride kaldılar, Bugün gelişmiş ülkelerde yalnızca geniş bir teknik çalışmaya değil, fakat aynı zamanda teknolojik çalışmaya da şamt oluruz, Teknik bilgi ve teknik kültürün, yaratıcı zekâmı harekete geçirilmesi ve teknik bilgiler yaratılması olarak tarif edebileceğimiz teknolojinin, fabrika ve tesisler ile mamul akışını sağlayan düzen demek olan teknik ile beraber bulunmadığı ülkelerde sanayiin varlığından bahsedilemez. Görülüyor ki, büyük ölçüde ekonominin gelişmesi demek olan sanayiin gelişmesi, teknolojinin gelişmesine bagiı bulunmaktadır. Hatta bazı ekonomistler, «Emek», «Sermaye» ve «Teknoloji» unsurlarının ekonomik gelişmeye olan katkıları ile ekonomik gelişme hm arasında da bir pay kalmakta olduğunu, bunun, eğitimin kattığı pay olduğunu ifade etmektedirler. Daha ileri bir görüşe göre üçüncü faktör denilen ve teknik ilerleme, meslek öğrenimi» teknoloji veya eğitim olarak adlandırdığımız bu pay, «Sermaye» ve «Emek» faktörlerinin de önemli bir niteliğini teşkil eder* Basa ülkelerdeki yönetmlerin son yıllarda ilgilerini eğitime yöneltoderindeki başlıca neden, ekonomik gelişmenin sadece maddî yatırımlar iğin malî olanakların varlığına değil, hiç olmama bunun
7 la aynı derecede olmak üzer yeteri kadar vasıflı eleman yetiştirilmiş olmasına da bağlı olduğunun f arkma varmış olmalarıdır. Çünkü eğitim yalnız teknolojilim gelişmesini sağlayan faktör değil, aynı samanda prodüktiviteyi de arttırıcı bîr faktördür. Bu nedenledir ki» Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı Yaygın Eğitim Özel Üıtisas Komisyonu raporunda hizmetigi eğitimde ilkelerin ilk üç maddesi şöyle belirlenmiştir : «1 -p- Türkiye sanayileşme hareketini İnandırmak ve kısa zamanda gerçekleştirmek zorundadır, 2 însangüeü kaynaklan gereğince değerlendirilmelidir. 3 Sanayi içinde eğitim prodüktivitenin vazgeçilmez şartıdır..,» D _ SÖltîMLAB Sanayileşme çabası içinde olan ülkelerin toplum yapılarından gelen bazı genel sorunları vardır. Toplumun tümü ile ilgili olan bu sorunları kısaca : % _ Tarım kesiminde çalışan nüfusun fazlalığı nedeniyle gidi işsizlik, 2 Hızlı nüfus artım nedeniyle 0-14 yaş grubundaki insan sayısının fazlalığı, 3 Kötü beslenme, gelenek ve göreneklere bağlılık, okur» yazar oranının düşüklüğü gibi nedenlerden dolayı msangüdinden yeterince yararlanılamaması, 4 Şehirlerde açık işsizlik, olarak belirlemek mümkündür. Ülkelerin bu sorunlarının kısmen halli için bile yapılacak ilk şey, şüphesin ki insangüeünün bir kısmının tanmdan başka sektörlere kaydmlmasıdır, Tarımdan başka işgücü kaldırabilecek en geniş sektör sanayi sektörü olabilir. Bu ülkelerde tüm nüfusun aı bir kısmı eğitilebiîmektedir. Çünkü imkânsızlıklar bir tarafa, çoğunlukta olan tarım işçileri geleneksel basit bilgilerle işlerini yapabilmektedirler. Ancak, tarmnn geleneksel ve basit bilgileri üe sanayiin ihtiyacını karşılamağa olanak yoktur, 8, 8. % ~ f
8 Şu halde sanayim tarım sektöründen aktarılacak ve onun gemş^ meşinde rol alacak işgücünün adaptasyonu gibi önemli bir sorunu vardır. Diğer yönden, sanayi herşeyden önce tekniğin ve teknolojinin varlığına bağlıdır. Teknolojinin temeli ise insanın yaratıcı zekâsı, düşünce ve mevcut teknik bilgileridir. Eğitim yönünden sanayiin kendi bünyesinden gelen sorunları, tarımdan adapte edilecek işgücü sorunundan çok daha önemlidir. Çünkü sanayiin gelişmesinde rol alacak kişiler, yalnızca sanayi iğin gerekli olan en az bilgi dmeyine çıkarılması gereken kişiler değildir, Btı nedenle, gerek sanayiin iç bünyesinden, gerek toplumun yapısından gelen diğer sorunları da incelemekte yarar vardır* 1 _ Bİgî app : Sanayiin gelişmesinde en Önemli hususun teknolojinin yani mevcut teknik bilgilerle teknik düşünce ve yaratıcı zekânın harekete geçirilmesi olduğuna işaret etmiştik. Buna göre sanayii geliştirmede karşılaşılan sorunların başında, dünyada mevcut teknik bilgilerle ülkede mevcut bilgiler arasındaki açık gelir. Teknik bilgilerdeki bu açık ne derece büyükse sanayiin bu sorunu da o derece Önem kazanmaktadır. Bugün ve gelecekte, gelişmekte olan ülkeleri ve bu arada ülkemizi en çok korkutan ve korkutması gereken şey, sanayide ileri ülkelerle kendi aralarındaki teknolojik uçunundur* Eski ingiltere Başbakanı Harold Wilson bile bu açıklık konusunda Strasbourg*da yaptığı bir konuşmada şöyle söylemiştir : «Korkarım ki, günün birinde Avrupa yeni bir smai köleliğe düşecektir, O zaman biz sadece modern ekonominin gerektirdiği kon«vansiyonel ürünleri yapmakla yetinecek, yıllarından sonraki endüstri ağmı etkileyecek bütün ileri teknoloji kollarında Amerikan endüstri sisteminin bir uydusu haline geleceğiz,» Hakikatte de çağımızın en önemli sorunu budur ve sanırız ki İngiltere'yi Ortak Pazara üye olmağa zorlayan neden de budur. Bugün gerçekten gelişmiş ülkelerin diğer ülkelere oranla üstünlük göstere» tarafları, bilim ve teknolojideki üstünlükleridir. Bilim ve teknolojinin yayılması, genişletilmesi ve derinleştirilmesi, S
9 bu ülkelerde bilginin ve teknolojinin sınırlarını idaha da genişletmekte» teknik buluş ve buluşların uygulama safhasına geçirilişi, ekonomik ve sosyal gelişmeyi sağlamaktadır. Sanayileşme çabasın«da olan ülkeler, ileri sanayi ülkeleri ile aralarındaki bilgi açığım kapamaya çalışmakla, yalnız bilgi noksanlığını gidermekle kalmayacak, bunu bilinçli ve düzenli bir şekilde yaptıkları takdirde tekniğin ve teknolojinin, hatta bir dereceye kadar Mümin gelişmesini de sağlamış olacaklardır. Bilgi açığını kapamaya çalışmadan lisans anlaşmaları ile sanayi kurmaya çalışan ülkeler, başlangıçta taklitçilikle belki ilk deneme ve başarıyı elde debilirler ; fakat zaman geçtikçe sanayide ileri ülkelerin gelişen mamullerini takip ve taklit edebilmek için, yine bu ülkelerdeki bilgi seviyesine ulaşma ^orunluğu ortaya çıkacaktır. Çünkü sanayiin gelişmesi ancak ve ancak teknolojinin, yani yaratıcı mekânın harekete geçirilmesi, ıdüşünme yeteneğinin tembellikten kurtarılması ile mümkün olacaktır. 2 Efeman açığı : Sanayide eğitim araştırması yapan bir Îngİliı uzmana göre, gelişmekte olan bir ülkede nispeten düşilk teknoloji seviyesinde sanayiin sahip olması gereken eleman sayısı nüfusun çalışan kısmına oranla şöyle olmalıdır : % 0,2 Yüksele Öğrenim görmüş teknik eleman %! 1 Teknisyen seviyesinde eğitim görmüş eleman % 5 Vasıflı usta seviyesinde eğitim görmüş eleman % 50 Vasıflı işçi seviyesinde eğitim görmüş eleman Bu oranlan, çalışan kısmı 15 milyon olan yaklaşık olarak 30 milyon genel nüfuslu bir ülkeye uygularsak, bu ülkenin, hiç değilse düşük teknoloji seviyesinde sayılabilecek olan sanayiinin kendi kendine yeterli olabilmesi için sahip olması gereken eleman miktarları şöyle olacaktır : l Yüksek Öğrenim görmüş teknik eleman 150,000 Teknisyen seviyesinde eğitim görmüş eleman % S
10 750*000 Vasıflı usta seviyesinde eğitim görmüş eleman 7.500,000 Vasıflı işçi seviyesinde eğitim görmüş eleman Bu rakamların doğruluğunu, gelişmekte olan ülkelerden biri olan ülkemin için duyulan leman ihtiyacından da anlayabiliriz. Devlet Planlama Teşkilâtınca yapılan çalışmalara göre 1971 yılma ait bazı meslek kollarındaki eleman durumu şöyledir : Meslek Ara Talep Açık Tatmin Mühendis ve Mimar m. Teknisyen , Sanatkâr , Gerek araştırmadan, gerek pratikten elde edilen sayılardan da anlaşılıyor ki, sanayiin gelişmesini sınırlayan nedenlerden biri eleman açığıdır. Kolayca kestirilmesi mümkündür ki, eleman açığı, gelişme zorunluğunu duyan bir sanayiin her kesiminde ve basit işçiden yöneticiye kadar çeşitli düzeyinde varıdır, Doğaldır ki, bilgi seviyesinin düşük olduğu derecelerde nicelik bakımından açık ve ihtiyaç ta büyümektedir, Yavaş gelişen bir toplumda, özellikle idarî işlerin yönetimi içm gereken bilgi ve maharet değişikliklerini ve gelişmesini, temel öğretim müesseselerinin pragramlanna gerekli eklemeler yapılarak sağlamaya olanak -bulunabilir. Ancak, dünyada teknikte ve sanayide meydana gelen değişme ve gelişme, bu alam gittikçe kansan ve yönetimi güçleşen bir iş alanı haline getirmektedir. Bu bakımdan, sanayi için yönetici yetişiirilmesi çok Özel ve önemli bir sorun haline gelmektedir. Çünkü sanayide eğitim içinde ilk düşünülecek husus, gelecekte sanayiin istenen yerde ve zamanda, ucm, dayanıklı ve geliştirilmiş teçhizat ihtiyacını, organizatörlük yeteneği ile karşılayabilecek elemanları yetiştirmek olacaktır. Yönetici, özellikle gelişmekte olan ülkelerin yetiştirmek zorunda oldukları en önemli eleman türlerinden biridir. Hatta yönetici yokluğu, sanayiin gelişmesini sınırlayan faktörlerin en önemlmdir denebilir. 8, a 2 10
11 Az gelişmiş, başka bir deyimle gelişmekte olan, ülkelerdeki gelir dağüımmm, gelişmiş ülkelerdekine göre eşitlikten daha ok u^ak olduğu herkesçe bilinmektedir. Bu eşitsmiği doğuran neden, geniş nüfus kalabahğımn pek az eğitilmiş bulunması, kalifiye iş i sayısının da azlığıdır. Bu gibi ülkelerde kısa süreli olarak, mal bası tedbirlerle gelir dağılımı daha çok eşit yapılabilir; ama vmm süreli bir eğitim hem kişisel hem de bölgesel gelir dağılımı yönünden eşitsizlikleri ortadan kaldırmak için daha etkin bir yoldur* Eğitimde Reform (The Reforming of General Education) adlı kitabında Daniel Bell, 2000 yıllarına doğru (Sanayi- ötesi toplum) un ortaya çıkacağını ileri sürmektedir. BeİFe göre bu yeni toplumun yaşayış özellikleri arasında şunlar da bulunacaktır : Sanayi gelirleri, sanayi öncesi döneme oranla yaklaşık olarak 50 kat artacaktır, Tüm sanayiin sibernetik (Otomatik kumanda ve kontrol, etüd ve sistemini konu alan bilim kolu) ile yönetilmesi gerekecektir, İlerlemenin başlıca faktörlerini eğitim sistemleri ve bu sis«teinlerin emrine verilen teknolojik buluşlar teşkil edecektir, Toplumdaki yüksek gelirlerle düşük gelirler arasındaki fark, bugünkü sanayi toplumundamnden daha BZ olacaktır. İncelemelere göre bir ülkenin sanayi ötesi düzeyine varması, fert başına mill gelirin 4000 doları aşmasına bağmır. (Fert -başına millî gelir bugün A.B.D. de 3500, Avrupa'da 1800 dolar civarındadır 0 BelTin yaptığı sınıflandırmaya göre gelir farklılıkları bakımından 2000 yıllarında toplumlar şöyle sıralanacaktır : Fert basma millî gelir $ Sanayi öncesi toplum»»»» $ Sanayileşme döneminde toplum»»»» $ Sanayileşmiş toplum»»»» $ İleri sanayi düzeyinde toplum»»»» $ Sanayi ötesi toplum 8, 8, 3 m
12 Yine Bell'ln tahminlerine göre sanayi Ötesi toplumlarda çalışma günde T saat, haftada 4 gün ve yılda 147 gün olacaktır. Sanayi Öncesi toptanların ortaya çıkacağı o günlerden henüz çok uzakta bulundugumtiz bugün bile, gelişmiş yani sanayileşmiş ülkelerde, gelişmekte yani sanayileşmekte olan ülkelere oranla, geliştirilen üretim metodları ve yetiştirilen prodüktivitesi yüksek elemanın çokluğu nedeniyle istihsal ve buna paralel olarak da: Hayat standardı yükselmiş,. Çalışanlara verilen tatil süreleri artmış, - Yıllık toplam saat olarak çalışma süreleri kısalmış, İtaıekliye ayrılma yaşları düşürülmüş, iş emniyeti sağlanmış, Çalışma şartları hafifletilmiş, Tam istihdam sağlanmıştır. Bugün artık şüphe götürmeyen husus, bir toplumun maddî ve manevî zenginliğinin, fertlerin yeteneklerinin geliştirilerek yani fertlerin eğitilerek sağlandığıdır. Çünkü gelişme hangi ölçüye vurulursa vurulsun nihayet insanın yeteneği ile mümkündür. Çağrmızdaki uygar toplumlar, bunlardaki ekonomik güç ve uygulanan eğitimin biribirleri üzerine yaptıkları etkilerle gelişmişlerdir. Daha çok ve daha iyi eğitim, ekonomik gelişmeyi etkilemiş; gelişen ekonomik güç, toplumun hayat düzeyini yükseltmiş ve eğitime daha fazla yatırım olanaklarını arttırmış, sonuç olarak bu da toplumun daha fazla ge* Üşmesini sağlamıştır* 4 _ Bilgi ve mal B& woßmeem gilçmhler ; Sanayide ileri ülkelerin, teknik araştırmalardan elde ettikleri sonuçlar ve bunların sanayide uygulama yerleri, o ülkenin sanayi düzeyine uygun olan alanlardır. Bu sonuçları veya bunların uygulamalarım gelişmekte olan ülkelerin düşük teknoloji düzeyindeki sanayi alalılarında- kullanmak her zaman mümkün değildir. Oysa bugüne kadar yapılan iş, ileri sanayi ülkelerindeki teknikleri olduğu gibi almak olmuştur, Ancak bundan çok zararlı da çıkılmıştır. Bugün en 8, & 2 12
13 abından yapılması, gereken iş, alınacak tekniklerin bu tekniği alacak ülkenin Hanayı düzeyine uygun olup olmadığını kontrol etmek, uygun olmaması halinde uygulama şartlarını araştırmaktır, Bu araştırma sonucu bunlar kendi şartlarına adapte edebilecek ise gerekli değişiklikleri yapmalıdır. Bunun iğin de gelişmekte olan ülkenin, yeter derecede biltaael ve teknik araştırma olanaklarına sahip olmam zorunluğu ortaya çıkmaktadır. Böyle bir tekniğin ortaya çıkışını sağlayan araştırmaya nazaran çok daha kolay olabilecek bu araştırmayı yapamıyacak kadar teknolojiden yoksun bir sanayim, böyle bir tekniği esasen ithal etmemesi gerekir. Yine bu konu ile ilgili olarak, sanayiin düzeyi düşünülmeden ithal edilen makina ve cihazlar da, buna benzer bir sorun yaratmaktadır. Bilinmektedir ki, bu makina ve cihazlar, Ünal edildikleri ülkelerin sanayi düzeyi ve teknik şartlarına uygun olarak yapılmıştır. Ancak, bunların henüz gelişmekte olan ülkelerde kullanılması sırasında karşılaşılabilecek güçlükler Önemle g&sönünde bulundurulmadığından, ileri sanayi ülkelerinde kullanılmalarından elde olunan verim sağlanamamaktadır. Bu ülkelerce bu şekilde ithal edilmiş birçok makina ve cihadın kısa zamanda hurdalığa atıldığı çok görülmüştür. Sanayiin sorunları şüphesiz ki saydığımız bu dört beş sorun«dan. ibaret değildir. Her sanayi alanının kendine göre daha pek çok sorunu vardır ve bu sorunların halli şüphesiz ki gözüm beklemektedir. in TED/BSBUSSR % Sanayide gelişme çabasına girmiş veya girecek olan ülkeler en azından bu tebliğde açıklanan sorunlarla karşı karşıya olduklarını bilmektedirler. Madem ki anza teşhis edilmiştir, o halde yapacak şey tedbir almaktır. Bu ülkeler, bu sorunları halledecek tedbirleri almadıkları takdirde kendi cılız sanayileri ile ileri sanayiler arasındaki f ark gittikçe açılacak, bu ülkelerde teknoloji üretimi hiçbir m- man mümkün olmayacaktır. Bunun sonucu olarak da, bu ülkeler uygarlıktan saz edemiyecek hale geleceklerdir. Sanayiin gelişmesi, ekonomik bakımdan gelişmiş veya gelişmemiş bütün dünya ülketeri için. genel bîr sorun olduğu halde, bu sorunu çözmek için alınması gereken tedbirler ülkelerin kenedi şartlarına a s. % * m
14 göre az veya çok değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, tedbir alırken ülke şartlarının etkisi altında kalınacağı muhakkaktır. Ekonomik gelişme çabası iğinde olan ülkelerde, sanayim sorunlarında nasıl bir benzerlik varsa, sanayiin geliştirilmesi için alınması gereken tedbirlerde de genel bir benzerlik bulmak mümkündür, Bunlar, daha önce saydığının sorunlar ile çok yakından İlgili bulunmaktadır, 1 _ öğretini kurumları île işmrlği t Sanayie vasıflı eleman veren kaynakların başında öğretim kurumları bulunmaktadır. Gerek yüksek öğretim yapan, gerek orta v diğer düzeylerdeki bu kurumların nicelik bakımından sanayiin ihtiyacı kadar eleman yetiştirip yetiştiremediklerinin saptanması bir tarafa, nitelik bakımından da, yetiştirdiklerinin sanayi için yeterli olup olmadığının araştmlması, bunun için de programlarının değerlendirilmesi gerekir, Bilindiği gibi, bazı Öğretim kurumlan nitelik bakımından yüksek äüz&ydb fakat m sayıda eleman yetiştirmekte, bazıları ise, yeter derecede bilgili fakat çok sayıda eleman yetiştirmeyi tercih efelektedirler. îşte bütün bunların toplamı, sanayim iş alanmı nitelik ve nicelik bakımından tam olarak kapsama* lıdır* Bu nedenle yalnızca nicelik bakımından ihtiyacın karşılanması için harcanacak çaba, yani yeter bilgide fakat çok sayıda eleman yetiştirme çabaları yeterli olmayacaktır* Öğretim kurumlarının programlarının değerlendirilmesi ise yalnızca bu kurumların kendileri tarafından değil, uygulama alamnm yöneticileri üe işbirliği yapılarak sağlanmalıdır. İşin bu yönü göeönünde tutularak, öğretim kurumlan, sanayi ile işbirliği yapmak zorundadırlar, Diğer yönden, sanayi de öğretim kurumları elemanlarının yetişmesine yardımcı olmak zorundadır. Çünkü bunların gelişmesi için başka bir alan yoktur, Bu ilişki ise, en mükemmel şekilde, sanayi kuruluşlarının ihtiyaç duyacakları fakat kendilerinin gerçekleştirmelerine olanak bulunmayan araştırma konularım öğretim kurumlarına aktarmaları, bunu ücreti karşılığında ondan istemeleri şeklinde kurulabilir. îşin bu yönü ile de, sanayi kuruluşlan öğretim kurumları ile işbirliği yapmak zorundadırlar. 3,8.2 14
15 Sanayide gelişmiş ülkelerde sanayi yöneticileri, işçiler ve öğretim kurumları arasında bu işbirliğini sağlayan ve bunu geliştiren resmî veya yan resmî organizasyonlar bulunmaktadır. Fakat gelişmekte olan ülkelerde bu organizasyonlara pek raslanmamaktadır. Bu ülkelerde sanayi ile Öğretim kurumlan arasındaki ilişkiler devamlı dep, kopuk kopuktur. Öğretim kuramlarında görev almış kişiler, sanayiin sorunlarını bilmemekte, hiç değilse devamlı olarak takip etmemektedirler. Bu nedenle ne öğretim kurumlan kendi başlarına ne de sanayiin yöneticileri kendi başlarına öğretim ve eğitim sorunlarını çözemezler. Bunlar yalnız ihtiyaçları için değil, bazı ammluk- İar nedeniyle de kendi aralarında işbirliği yapmalıdırlar. 2 TefaofojiMii yaygın lıate getirilmesi : ' Çağdaş öğretim sistemlerinin amaçlarında karışıklıklar vardır. Bu karışıklık en çok yüksek düzeydeki öğretimde görülmektedir. Üniversiteler, özerklik sebebiyle sanayide iş alanının hangi bölümlerine hangi nitelikte eleman yetiştireceklerini kendileri saptarlar, Hemen bütün ülkelerdeki üniversiteler mesleklere hazarlarla bilgiler vermekte iseler de, programlarının genellik taşıması zorun«luğu, onları belli bir düzeyde Mgin kişi yetiştirme çabasından kurtaramamaktadır. Ancak, bsuzsı alanlarda teknolojinin daha da derinliği, bazı alanlarda is hem derinliği, hem de yaygınlığı önemlidir. Bir tek öğretim kurumunun belli bir konuda kendince yeter gördüğü dikeyde bilgi derinliğine ulaşması sanayi için yeterli olmadığı gibi, bazı teknik bilgi alanları için yetişen elemanın sayısı da yeterli değildir. Eldeki elemanlar Öğretim kurumları ile ilişkilerini kesmiş olduklarına göre yapılacak tek şey, sanayi iğinde de eğitime başvurmaktır. Bu da sanayide hmnetigi eğitim örgütü kurmakla mümkün olabilir. Bu düzensizlik- yalnmca yüksek öğretim kurumlarında var sa«mlmamamır. Diğer öğretim kurumlarının, yetiştirdiği elemanların durumu da aynıdır, Bunlar da sanayiin aradığı nitelikte eleman yetiştirememektedirler. Mesleki ve teknik okullardan yetişenlerin yeteneklerinde görülen noksanlıkları saptamak amaciyle 1130 işyerine sorulan sorulara 3. S, 2 15
16 cevap veren 47 işyerinde çalışmakta olan 120 eleman için saptanan noksanlıklar şöyledir: (*) «Teknik bilgileri yeterli değildir,. Alet seçimi, kullanılması ve bakımında yeterli bilgiye sahip değillendir. Malzeme seçimi ve ekonomik kullanılmasında dikkatli değillerdir. Bteşerî ilişkileri zayıftır» Pratik bilgi ve tecrübeleri yetersizdir. Teori ile pratiği birleştirecek dinamizmi yaratamamaktadırlar, Sorumluluk hisleri yoktur, * Teknik literatürden yararlanmaları yetersizdir.» Elemanlarda görülen bu eksikliklerin tamamlanması için onların yeniden Öğretim kurumlarına gönderilmesine artık olanak bulunmamaktadır. Bu sorunun sanayi içinde çözülmesi zoranluğu vardır. Sanayide Mametiçi eğitime başvurmayı sorunlu kılan başka nedenler de ibulunmaktadır : İşletme metadlarmm geliştirilmesi, Üretimde gecikmelerin önlenmesi, îsgüeü prodüktivitesinin arttırılması, ancak yoğun bir İmanetiçi eğitim çalışması ile mümkün olabilecektir. Hatta daha aşağı düzeydeki sorunların halli için de bu çalışmaya ihtiyaç bulunmaktadır : * Gözetime ayrılan zamanın çokluğu, enerjinin boşa harcanması, Tamir ve bakım masraflarının yüksekliği, Kalite düşüklüğü, ( ) Halil Kaya; «Mesleki ve Teknik öğretimden İşverenlerin Bekledikleri» tebliği, Mesleki ve Teknik Öğretimde Verimlilik semineri, Ankara 1972,
17 Yeteneklerin bilinememesi, îş kazalarının çokluğu» Personel arasında anlaşmazlık bulunması, Haberleşme noksanlığı, Teşkilâtın gelişmesinde personelin ilgismiği, bu sorunlardan birkaçıdır, Eğer teknolojinin derinleştirilmesi ve yayılması sorununun halli için etkili bir tedbir alınması düşünülüyorsa, bir eğitim perspektif planı yapılmalı ve bu plan içinde öğretim ile hizmetiçi eğitim ve pratik çalışmalar arasında bir denge sağlanmalıdır, Yapılan bir teknik işgücü anketinden, Türk sanaynnde ustabaşılarm,% 66,6 smın, vasıflı işçilerin % 65,8 inin daha önce hiçbir meslekî ve teknik öğrenim görmedikleri anlaşılmıştır, Bu elemanlar şüphesiz ki, sanayim içinde gelişmişlerdir, Daha aşağı bilgi düzeyindeki işçilerin işi görürken öğrenmeleri de «İşbaşı eğitimi» olarak bir çeşit hizmetiçi eğitimdir, Bu çeşit eğitimle de, bu düzeydeki işlerin kalitesini etkin bir şekilde yükseltmeye olanak vardır. Sanayide gelişme, sadece yeteri kadar sermaye yatırımı yapılması ile sağlanamaz. Çünkü bu sermaye ile sağlanacak donatımdan mal ve hizmet üretiminde yüksek verimlilik sağlanması, çalış am işgücünün verim ve bilgi yeteneklerinin gelişme hmna bağlıdır. Yapılan araştırmalara göre, teknik alanda çalışan kişilerin, çalışma süresinin,%" 12 si kadar kurs, seminer ve benzeri metotlar ile hizmetimi eğitimden geçirilerek iliştirilmeleri gerekir. Eğer elemanların bilgi ve yeteneklerinin geliştirilmesine yeteri kadar Önem verilmiyor veya buna da yatınım yapılmıyor ise, sanayie yapılabilecek ek fizikî yatırımların çok sınırlı kaldığı görülecektir. Sanayiin rekabet gücünü olumlu şekilde etkileyebilmek için alınması gerekli tedbirlerin en önemlilerinden biri de ileri düzeyde teknikler kullanılması, teknolojinin yayılması olmalıdır. Bunu sağlayacak olan hiametiçi eğitim birimlerinin, yalnızca bellenmiş bam kurs ve seminerleri tekrarlama organizasyonu olarak değil, teknolojiyi yayacak, yani usul, metod, hatta teknik bilgi üretecek organizasyonlar olarak kurulmağı gerekir, 8, 8, 2 17
18 S Etaman yeliştiıflnııeei t Bir ülkenin işçi arzının'nicelik ve nitelik bakımından görünüşünün, o ülkenin sanayünin gelişmesinde, bir başka deyimle ekonomik gelişmelinde büyük bir yeri olduğu bugün artık dünyaca kabul edilmiş bir gerçektir. Bu gerçeği gözönünde bulundurarak, gelişmekte olan ülkelerde eğitim görmüş sanayi insangücünü gelişmiş 'ülkelerdeki düzeye ulaştırmanın, sanayi veya ekonominin gelişmesinin anahtarı olduğunu söylemek mümkündür. Bu tebliğin eleman açığını belirten «Sorunlar» bölümünde verilen sayıların büyüklüğü, bu konuda alınması gereken tedbirin önemini açıkça ortaya koymaktadır* Sanayiin» işi standardına uygun, yeter derecede kaliteli olarak yapabilecek elemanlara ihtiyaca vardır, Aneak bu kalite, belli bir ücretle sağlanamlmelidnv Bu kalite çok yüksek ücretlerle sağlanıyor, en aşağı düzeydeki kaliteler bile pahalıya mal oluyorsa sanayide gelişine beklenemez Belli ücret düzeyindeki işçilerin, kendisinden beklenen bir üst dfeey ve kalitedeki işi yapabilecek bilgi ve maharet düzeyine çıkarılabilmesi, onun eğitilmesi ile mümkün olacaktır. Diğer yönden işçiler kendileri de, hem daha çok kazanmak, hem de, yaptıkları işten daha çok tatmin otaıak için* sahip oldukları potansiyel gücü geliştirmeyi arzu etmektedirler. Sanayii geliştirme çabasında olan bir ülke olarak kendimm ele alırsak, henüz yeterli verilere dayanarak yapılmış yeterli sayıda araştırma bulunmamakla beraber, Devlet Plakama Teşküâtmea yaplan bir araştırmaya göm imalât sanayiimiz bir.bütün olarak ele alındığında, işçi prodüktivitesi Almanya ve Fransa'dan j% 40, Lök-, semburg'dan % 25, Hollanda'dan % 15, îtalya ve Belçika'dandı 10 düşüktür. Sanayide işe yeni alınan bir elemandm, yapacağı işin bütün ge* reklerinî işe başladığı günden itibaren yerine getirmesini beklemeye nasıl olanak yoksa, işini gereğinee yapabilen bir elemandan da geliştirilmeksmn yenilikler yaratmasını beklemeye olanak yoktur. Memanlardaki bu eksiklik öğretim kurumlarının kusurundan ileri gelmemektedir. Çünkü öğretim kurumları genel kültür ve mesleki ön bilgileri verirler* Nicelik ve nitelik bakımından sanayiin ihtiyacı olan eleman düzeyine ulaşmak için sanayi hmnetiçi eğitim örgütü kurmak orundadır, 8. S* 2 18
19 4 yönetici yettstbftnesl : Bugün sanayide gelişmiş ülkelerle gelişmekte olan ülkeler arasındaki uçurum yalnız teknolojiler arasında değü, sanayi yöneticileri arasında da vardır. Bu nedenle, gelişmekte olan ülkelerin önemli sorunlarından biri de sanayi yöneticileri yetiştirmektir. Çünkü bu uçurum, diğer sorunlar için de olduğu gibi, sorunların kökenlerine inmekle, yani eğitim yoluyla giderilebilir» Gelişmekte olan ülkelerde sanayi yöneticileri zamanlarının büyükçe bir kısmını sosyal sorunlara ayırmak zorunda olduklarından, sanayi yöneticilerinin yepyeni, sosyal şartlara da uygun bîr biçim«d yetiştirilmesi gerekir. Yetiştirme konusu sanayiin ihtiyaçları ağısından ele alındığı takdirde, her sanayi kolunun, hatta işletmesinin kendine has bir takım şart ve icapları bulunduğu, bir sanayi kolunu yönetmenin. Hatta bir fabrikayı yönetmenin» bir ticarî kuruluşu veya bir devlet kuruluşunu yönetmekten farklı olduğu, yeni bir sanayi sistemini ödetmenin birçok güçlükleri bulunduğu, hangi öğrenim dalından geurse gelsin yönetici olacak kişilerin yöneticilik nitelikleri yönünden olduğu kadar sanayim şartları ve gerekleri yönünden de geliştirilmesi zorunluğu bulunduğu gözden uzak tutulmamalıdır* Bu ilke, özellikle gelişmekte olan ülkelerde görülen bazı çatışmaların da ortadan kalkmalını sağlayacaktır. 5 SOTUIMİU gösterilmesi * Sanayii geliştirme çabasında olan ülkelerde eğitim uzmanlarının aklığı nedeniyle hizmetiçi eğitimden ülke çapında sorumlu tek bir kuruluş bulunmalıdır. Bugün Amerika ve Avrupa kıtalarının bir» çok ülkelerinde bu teşekkül Çalışma Bakanlığıdır. Çalışma hayatım düzene koyma, gözetme v gerekli tedbirleri almaktan sorumlu olan Çalışma Bakanlığında hizmet öncesi ve hizanetiçi eğitim örgütünü, hizmetiçi eğitimin en etkin uygulama yeri olan ve kısa mamanda istenen amaca ulaştırıcı nitelikte bulunan eğitim merkezlerini kurma ve yönetme fonksiyonları bulunan en az Genel Müdürlük düzeyinde bir kuruluş bulunmalıdır. Bu kuruluşun çalışması kuşkusun, sanayie eleman yetiştirme bakımından yardımcı olacaktır. Yoksa sanayide eğitimi uygulamak zorunluğunu duyacak kişiler doğaldır ki, işverenter olacaktır. Çünkü işverenler, nicelik ve nitelik bakımından 3, S, 2 19
20 yeter ürün elde etmek için işgücü prodüktivitesinin yükselmelini isteyeceklerdir. Bu örgütün diğer bir görevi de sanayide çalışmakta olan işgücünün iş kademeleri ve unvanlarım saptamak ve bu unvanlara ait görevleri tanımlamak olmalıdır. Bu ünvanlan taşıyacak kişilere belge verilmesi, her kademenin en az ve en çok ücretinin belirlenmesi, eğiterek sahip olma yerine yüksek ücret Ödeyerek eleman ayartma yarışını Önleyecek ve çalışanların da eğitime Önem vermelerini sağlayacaktır* Kademeler ve unvanların belli olması halinde hizmetiçi egitünle bu unvanlara uygun eleman yetiştirilmesi de büyük ölçüde kolaylaşmış olacaktır» IV SONUÇ Ekonomik güç, birinci derecede sanayileşmeye bağlıdır. Sanayi ise bilimsel ve teknik araştırma ve tekıüklerdeki gelişmelerle beslenmektedir. Bu nedenle de teknoloji. Özellikle sanayide ve işgücü bünyesinde değişmelere yol açmaktadır. Hem teknik gelişmeyi hızlandırmak, hem de bu gelişmenin sonuçlarına uyabilmek için işsgiicünün meslekî ve teknik Mlgismi arttırmak, onu sürekli eğitime tabi tatmak gerekmektedir. Konuya başka bir yönden bakarsak; hangi alanda çalışırsa çalışsın bugünün insanı çeşitli teknik araçlar kullanmakta ve kullanmak zorunda bulunmaktadır, İnsanlar, rahat yaşama ve rahat çalışmalarım sağlayan bu araçlardan kolay kolay vazgeçecek gibi görünmemektedirler. Aksine, bunların geliştirilmesi ve çoğaltılması için büyük bir arzu göstermekte, hatta baskılar yapmaktadırlar, Bu nedenle, sanayü geliştiıme çabası içinde olan ülkeler, teknolojinin gelişmesi ve yayılması için yalnızca örgün eğitime değil, yaygın eğitime de, yani meslekî ve teknik hmnetiçi eğitime de, önem vermek zorundadırlar, Sanayide gelişmiş ülkelerde bu gelişmenin tarihçesi incelendiği takdirde, gelişmenin yalnızca sermaye ve emekle sağlanmadığı açıkça görülür. Bu yargıya vardıran gelişimi Mr örnekte görelim ; II. Dünya Savaşından sonra dev adımlarla geüsen Amerika save ekonomisine etki yapan faktörleri inceleyen ünlü Ameri
TÜRKİYE DE MESLEKİ EĞİTİM
Uzman Melisa KORKMAZ TÜRKİYE DE MESLEKİ EĞİTİM Eğitimde Genel Görünüm Günümüz küresel rekabet ortamında bilgi ve bilgi teknolojileri giderek önem kazanmakta, ülkeler her geçen gün hızla gelişen teknoloji
DetaylıSANAYİLEŞEN TÜRKİYE NİN ENERJİ İHTİYACI VE YENİ BİR ARAŞTIRMA KURULUŞU: ELEKTRİK İŞLERİ ETÜD İDARESİ
1 EK 3 SANAYİLEŞEN TÜRKİYE NİN ENERJİ İHTİYACI VE YENİ BİR ARAŞTIRMA KURULUŞU: ELEKTRİK İŞLERİ ETÜD İDARESİ VE ÖNEMLİ İHRAÇ ÜRÜNLERİNİN KAYNAĞI MADENCİLİĞİMİZİ GELİŞTİRMEK AMACI İLE KURULAN ARAŞTIRMA KURULUŞU
DetaylıSANAT VE TASARIM SANATSAL MOZAİK MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü SANAT VE TASARIM SANATSAL MOZAİK MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2009 ANKARA ÖN SÖZ Ülkemizde sanat ve tasarım sektörü, gerek yaratılan
DetaylıMÜHENDİSLİK EĞİTİMLERİNDE ÖLÇÜMBİLİM VE KALİBRASYON KONULARINDAKİ MEVCUT DURUMUN DEĞERLENDİRİLMESİ
253 MÜHENDİSLİK EĞİTİMLERİNDE ÖLÇÜMBİLİM VE KALİBRASYON KONULARINDAKİ MEVCUT DURUMUN DEĞERLENDİRİLMESİ Özge ALTUN ÖZET Ülkemizde gelişen teknoloji ve ileri seviye mühendislik uygulamalarının artmasıyla
DetaylıUÇAK MÜHENDİSİ TANIM A- GÖREVLER
TANIM Uçak mühendisi, uçakların tasarlanması ve yapım projelerinin hazırlanması, üretilmesi, geliştirilmesi, bakım-onarımı ve işletilmesi konularında çalışan kişidir. A- GÖREVLER KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ
DetaylıSağlık Sektörünün Olmazsa Olmazı: Tıbbi Malzeme Alt Sektörü
Sağlık Sektörünün Olmazsa Olmazı: Tıbbi Malzeme Alt Sektörü Tıp sürekli ilerliyor sözündeki aslan payı bize göre; Tıbbi Malzeme Alt Sektörüne ait. Nitekim; tıbbi malzemeden yoksun sağlık sektörünün eli
DetaylıMEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ENDÜSTRİYEL OTOMASYON TEKNOLOJİLERİ ALANI ANKARA 2007 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ -13 ENDÜSTRİYEL OTOMASYON TEKNOLOJİLERİ
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE RAMBLE TAMİR BAKIMCI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE RAMBLE TAMİR BAKIMCI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ
DetaylıBÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL
BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU Doç.Dr.Tufan BAL GİRİŞ Türkiye Cumhuriyeti 1923 yılında kurulan, o tarihten bu güne kadar ekonomik ve sosyal yapısını değiştirme anlayışı içinde gelişmesini sürdüren ve gelişmekte
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE KAYNAKÇILIK MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Eğitim Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE KAYNAKÇILIK MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde
DetaylıGIDA TEKNOLOJİSİ ALANI ALANIN TANIMI:
GIDA TEKNOLOJİSİ ALANI ALANIN TANIMI: Gıda teknolojisi alanı, tarım ve hayvancılığa dayalı ham maddeleri modern teknolojileri uygulayarak işleyen ve güvenli gıda üretimini sağlamak için duyusal, fiziksel,
DetaylıİŞLETME MÜHENDİSİ TANIM GÖREVLER KULLANILAN ALET VE MALZEMELER MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
İŞLETME MÜHENDİSİ TANIM Bir işletmenin, işletmecilik ve mühendislik anlayışına uygun biçimde yönetilmesini, üretimden satışa kadar olan sürecin denetlenmesini sağlayan, hem mühendislik, hem işletme yöneticiliği
DetaylıBeyin Gücünden Beyin Göçüne...
On5yirmi5.com Beyin Gücünden Beyin Göçüne... Beyin göçü, yıllardır pek çok ülkenin kan kaybı... Peki gençler neden ülkelerini tekederler? Hangi sebepler ülkelerin beyin gücünü kaybetmesine sebep olur?
DetaylıErkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL
Erkan ERDİL Bilim ve Teknoloji Politikaları Araştırma Merkezi ODTÜ-TEKPOL Brezilya: Ülkeler arası gelir grubu sınıflandırmasına göre yüksek orta gelir grubunda yer almaktadır. 1960 ve 1970 lerdeki korumacı
DetaylıMUHASEBE VE FİNANSMAN ALANI
MUHASEBE VE FİNANSMAN ALANI AMAÇ Bu faaliyette verilecek bilgiler sonunda muhasebe ve finansman alanındaki meslekleri ve meslek elemanlarını tanıyabileceksiniz. A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ Türkiye
DetaylıTÜRK TEKSTİL VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN ARA KADEME İNSANGÜCÜ İHTİYACI VE ORTAÖĞRETİM DÜZEYİNDE TEKSTİL EĞİTİMİ ARAŞTIRMASI
T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Mesleki ve Teknik Eğitim Araştırma ve Geliştirme Merkezi Başkanlığı (METARGEM) TÜRK TEKSTİL VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN ARA KADEME İNSANGÜCÜ İHTİYACI VE ORTAÖĞRETİM DÜZEYİNDE
DetaylıEkonomi II. 24.Ekonomik Büyüme ve Ekonomik Kalkınma. Doç.Dr.Tufan BAL
Ekonomi II 24.Ekonomik Büyüme ve Ekonomik Kalkınma Doç.Dr.Tufan BAL Not:Bu sunun hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.Tümay ERTEK in Temel Ekonomi kitabından faydalanılmıştır. 2 24.Ekonomik Büyüme ve Kalkınma
DetaylıKAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK?
KAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK? Dünyada mal ve hizmet hareketlerinin uluslararası dolaşımına ve üretimin uluslararasılaşmasına imkan veren düzenlemeler (Dünya Ticaret Örgütü, Uluslararası
DetaylıİNŞAAT TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE ALÇI VE ALÇI LEVHA ÜRETİM OPERATÖRLÜĞÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü İNŞAAT TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE ALÇI VE ALÇI LEVHA ÜRETİM OPERATÖRLÜĞÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA
Detaylı(1) Türkiye Sanayisinin Dünya İçindeki Yeri Üzerine Bazı Sayısal Bilgiler, Orhan Silier, Mimarlık Sayı 11, Kasım 1072
fark tagıt sanayimizin göründüğünden de fazla ithalata dayandığını kanıtlıyor. Yabancı sermayeli firmaların satışlarının f/o 30 ve daha fazlasını denetledikleri sanayi kollarının toplam ithalat içindeki
DetaylıAÇIK SİSTEM. Sistemler, çevrelerinden girdiler alarak ve çevrelerine çıktılar sunarak yaşamlarını sürdürürler. Bu durum, sisteme; özelliği kazandırır.
SİSTEM: Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere, biraraya gelen (getirilen), birbirine dayalı ve birbirini düzenli biçimde etkileyen parçalardan oluşan anlamlı bir bütündür. Sistemler, çevrelerinden girdiler
DetaylıTürkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin Arabuluculuk Kanunu Tasarısı Hakkındaki Görüşü - Arabulucu.com
Adalet Bakanlığı ve İngiltere Büyükelçiliği tarafından yürütülen, "Türkiye'de Arabuluculuk Sisteminin Geliştirilmesi" projesi kapsamında 5-6 Kasım 2009 tarihlerinde Ankara Hilton Otelinde düzenenen, Hukuki
Detaylı25.05.2015. Üniversite-Sanayi İşbirliği İle Ara Eleman Yetiştirilmesi (DÜ Kaynaşlı Meslek Yüksekokulu Lastik ve Plastik Teknolojisi Programı Örneği)
Üniversite-Sanayi İşbirliği İle Ara Eleman Yetiştirilmesi (DÜ Kaynaşlı Meslek Yüksekokulu Lastik ve Plastik Teknolojisi Programı Örneği) Doç. Dr. Hüsnü GERENGİ Mesleki ara eleman ihtiyacının sanayinin
DetaylıİHLAS EV ALETLERİ FABRİKASINDA YALIN ÜRETİM VE KAİZEN UYGULAMALARI
İstanbul, 2012 İHLAS EV ALETLERİ FABRİKASINDA YALIN ÜRETİM VE KAİZEN UYGULAMALARI 14 yıldır farklı ülkelerde ve farklı sektörlerde birçok firmada Yalın Üretim ve Kaizen Uygulamaları yapmış bir uzman olarak,
DetaylıTEKSTİL TEKNOLOJİSİ TEKNİKERİ
TANIM İplik, dokuma, örme, boya, baskı, terbiye, konfeksiyon alanlarında üretimin takibini ve kontrolünü, makine bakım, ayar ve onarımını yapan, işçi ile işletme mühendisi arasında iletişimi sağlayan ara
DetaylıDR. BEŞİR KOÇ KALKINMA
1 Korunaksız İstihdam-Vulnerable employment (Çalışan Yoksulluğu-Working Poverty) ILO Genel direktörü Juan Somavia nın 1999 yılında ILO gündemine getirdiği ve Türkiye de işverenler tarafından DÜZGÜN İŞ,
DetaylıMETAL TEKNOLOJİSİ ÖRTÜLÜ ELEKTROT VE ARK KAYNAĞI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü METAL TEKNOLOJİSİ ÖRTÜLÜ ELEKTROT VE ARK KAYNAĞI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2010 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin değişim
DetaylıYeni Göç Yasas Tecrübeleri
Eflref Ar kan Bildiğiniz gibi Almanya aile birleşiminin gerçekleşmesi konusunda göç yasasında bazı değişiklikler yapmıştır. Bu değişiklikleri eleştirenler ve olumlu görenler bulunmaktadır. Ben göç yasasının
DetaylıEkonomik Olarak Güçlü! Bir Çarpan Olarak Vazgeçilmez! Türkiye'nin Başarı Hikayesi!
Ekonomik Olarak Güçlü! Bir Çarpan Olarak Vazgeçilmez! Türkiye'nin Başarı Hikayesi! Mustafa Erkan Ekim 2013 Mustafa Erkan Almanya-Aşağı Saksonya Eyalet Milletvekili Ofis-Adres Schloßstraße 3 31535 Neustadt
DetaylıSANAT VE TASARIM KUMLAMA TEKNİĞİ İLE RESİM MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü SANAT VE TASARIM KUMLAMA TEKNİĞİ İLE RESİM MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2009 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde sanat dallarının değişim
Detaylı5. İşçi fazlasını, işveren fazlasını ve iş fazlasını şekil yardımıyla gösteriniz.
1. Emeğin marjinal ürününün formulü nedir? 2. İşçi fazlasının formulü nedir? 3. İşveren fazlasının formulü nedir? 4. İş fazlasının formulü nedir? 5. İşçi fazlasını, işveren fazlasını ve iş fazlasını şekil
Detaylıizlenmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti 1949 yılında kurulmuştur. IMF'ye bağlıbirimler: Guvernörler Konseyi, İcra Kurulu, Geçici Kurul, Kalkınma Kurulu
DÜNYA EKONOMİSİ Teknoloji, nüfus ve fikir hareketlerini içeren itici güce birinci derecede itici güç denir. Global işbirliği ağıgünümüzde küreselleşmişyeni ekonomik yapının belirleyicisidir. ASEAN ekonomik
DetaylıEĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ
EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ Eğitimin Ekonomik Temelleri Ekonomi kökeni Yunanca da ki oikia (ev) ve nomos (kural) kelimelerine dayanır. Ev yönetimi anlamına gelir. Ekonomi yerine, Arapça dan gelen iktisat
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE MEKANİK NEZARETÇİLİĞİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE MEKANİK NEZARETÇİLİĞİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ
DetaylıSanayi kuruluşlarının ayrımı
SANAYİ Sanayi kentin yapısını birincil ölçüde değiştiren, işgücü ve hizmet yaratan tarımsal üretimden farklı bir üretim organizasyon, ulusal ve uluslar arası ekonominin buluştuğu bir güç olarak tanımlanabilir
DetaylıULAŞTIRMA HİZMETLERİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE ELLE TAŞIMA MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ULAŞTIRMA HİZMETLERİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE ELLE TAŞIMA MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin
DetaylıULAŞTIRMA HİZMETLERİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE LOJİSTİK ELEMANI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ULAŞTIRMA HİZMETLERİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE LOJİSTİK ELEMANI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde
DetaylıGENEL SOSYOEKONOMİK GÖRÜNÜM
GENEL SOSYOEKONOMİK GÖRÜNÜM 2014 yılı Adrese Dayalı Nüfus Sayımı na göre Afyonkarahisar ın nüfusu 706.371 dir ve ülke genelinde 31. sıradadır. Bu nüfusun 402.241 i il ve ilçe merkezlerinde, 304.130 u ise
DetaylıYÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I
YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I 1 İşletme kurma fikriyle birlikte başlayıp, işletmenin kesin olarak kuruluşunun tamamlanmasına kadar sürdürülen çalışma ve araştırmalara işletmelerin kuruluş çalışmaları denmektedir.
DetaylıKTTO PROJE, EĞİTİM VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
KTTO PROJE, EĞİTİM VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma ve Kurumsal Yönetim Eğitimi 22 Şubat 2014 Eğitmen:Dr. Güler Manisalı Darman Eğitimin Amacı Bütün dünyada, şirketlerin temeline bakıldığı
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE GALERİ AÇMA MAKİNESİ BAKIM VE OPERATÖRLÜĞÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE GALERİ AÇMA MAKİNESİ BAKIM VE OPERATÖRLÜĞÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
DetaylıMETAL TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE ENDÜSTRİYEL KALIPÇI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü METAL TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE ENDÜSTRİYEL KALIPÇI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde
DetaylıT.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI TÜRKİYE İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TUNCELİ İLİ 2008 YILI İŞGÜCÜ PİYASASI ARAŞTIRMASI SONUÇ RAPORU
T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI TÜRKİYE İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TUNCELİ İLİ 2008 YILI İŞGÜCÜ PİYASASI ARAŞTIRMASI SONUÇ RAPORU ARAŞTIRMANIN KAPSAM VE AMACI İşgücü piyasasında ihtiyaç duyulan
DetaylıKüçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Bütçesinin Gelir, Gider ve Muhasebesine İlişkin Yönetmelik
Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Bütçesinin Gelir, Gider ve Muhasebesine İlişkin Yönetmelik Resmi Gazete :20.09.2002 tarih ve 24882 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığından
DetaylıSAN-TEZ PROJE DESTEKLERİ VE SANAYİ-ÜNİVERSİTE İŞBİRLİĞİNE KATKILARI
SAN-TEZ PROJE DESTEKLERİ VE SANAYİ-ÜNİVERSİTE İŞBİRLİĞİNE KATKILARI Doç. Dr. Metin TANOĞLU Makina Mühendisliği Bölümü "İnovasyon ve Ar-Ge nin önemini kavramış kendi teknolojisini üreten ve satan, rekabet
DetaylıBİZ KİMİZ? ODTÜ Atatürkçü Düşünce Topluluğu, Atatürk ü ve ideolojisini daha iyi tanımak ve tanıtmak için 1989 yılında ODTÜ Kültür İşleri Müdürlüğü bünyesinde kurulmuş olan bir düşünce topluluğudur. Atatürkçü
DetaylıMETAL TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE KALİTE KONTROL ELEMANI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü METAL TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE KALİTE KONTROL ELEMANI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde
DetaylıAB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.
AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi
DetaylıİNSAN KAYNAKLARI UZMANI (YÖNETİCİSİ)
İNSAN KAYNAKLARI UZMANI (YÖNETİCİSİ) TANIM İşletmede çalışacak insan kaynağının sayısını ve niteliğini belirleyerek, insan kaynağının başarısını, moralini, motivasyonunu ve uyum düzeyini artırıcı çalışmaları
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE TAMBURLU KESİCİ YÜKLEYİCİ OPERATÖRLÜĞÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE TAMBURLU KESİCİ YÜKLEYİCİ OPERATÖRLÜĞÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE YÜRÜYEN TAHKİMAT SÜRÜCÜLÜĞÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE YÜRÜYEN TAHKİMAT SÜRÜCÜLÜĞÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA
DetaylıAİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ MÜŞTERİ HİZMETLERİ TEMSİLCİSİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü AİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ MÜŞTERİ HİZMETLERİ TEMSİLCİSİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2010 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE YER ALTI NAKLİYAT BAKIMCI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE YER ALTI NAKLİYAT BAKIMCI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN
DetaylıWe Make it... onlinetamkeen
We Make it... Easier for you onlinetamkeen 1 Temkin Nedir? Her dalda yetenekli olan Filistinli kadınlara destek veren Genç Kadınlar Girişimidir. Onların çalışma ve bilgi güçlerini arttırmak yoluyla topluluktaki
DetaylıÜNİVERSİTE - SANAYİ İŞBİRLİĞİ BULUŞMASI 11 ŞUBAT 2012, İSTANBUL. Adnan DALGAKIRAN Yönetim Kurulu Başkanı
ÜNİVERSİTE - SANAYİ İŞBİRLİĞİ BULUŞMASI 11 ŞUBAT 2012, İSTANBUL Adnan DALGAKIRAN Yönetim Kurulu Başkanı TÜRK MAKİNE SEKTÖRÜ 14 12 10 8 6 4 2 0 İHRACAT (MİLYAR DOLAR) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
DetaylıVII. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı. 6Mayıs 2014
VII. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı 6Mayıs 2014 KOBİ lerde İş Sağlığı ve Güvenliği Nihat TUNALI İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Başkanlığı Yönetim Kurulu Başkan Vekili 7 milyon metrekare
DetaylıKAMU SEKTÖRÜNDE İNSAN KAYNAKLARININ YÖNETİMİ
KAMU SEKTÖRÜNDE İNSAN KAYNAKLARININ YÖNETİMİ Prof.Dr.Coşkun Can Aktan İnsan en önemli kaynaktır sloganı uzun yıllardır yönetimde kullanılıyor. Ancak çok az sayıda yönetici bu kaynağa gerçekten önem vermiştir.
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE YÜRÜYEN TAHKİMAT HİDROLİK BAKIMCILIĞI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE YÜRÜYEN TAHKİMAT HİDROLİK BAKIMCILIĞI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013
DetaylıDünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği
Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği Amaç İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye deki İSG durumu hakkında bilgi sahibi olmak. 2 Öğrenim hedefleri ILO İSG verileri, WHO meslek
DetaylıİNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) İKY Gelişimi İKY Amaçları İKY Kapsamı İKY Özellikleri SYS BANKASI ÖRNEĞİ 1995 yılında kurulmuş bir
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE KAZI TAHKİMAT SÖKÜM İŞLERİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE KAZI TAHKİMAT SÖKÜM İŞLERİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA
DetaylıISO 9001:2000 KYS nedir, ne yapılacaktır?
ISO 9001:2000 KYS nedir, ne yapılacaktır? 1 Giriş Kurumumuz ISO 9001 Standardı na uyum sağlanması, Ülkeler arası sınırların ortadan kalkmakta olduğu günümüz dünyasında eğitimde rekabet gücümüzün artmasını
DetaylıİŞLETME FAKÜLTESİ İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ EKONOMİ İŞLETME (UOLP) İSTANBULTEKNİKÜNİVERSİTESİ.
İŞLETME FAKÜLTESİ İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ EKONOMİ İŞLETME (UOLP) İSTANBULTEKNİKÜNİVERSİTESİ www.itu.edu.tr İŞLETME FAKÜLTESİ Yarının yatırımlarını şekillendirecek fikirler neden sizden
DetaylıYeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar
Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar Recep Kapar Muğla Üniversitesi recepkapar@sosyalkoruma.net www.sosyalkoruma.net Sosyal Güvenlik Harcamaları Yüksek Değildir Ülke İsveç Fransa Danimarka Belçika
DetaylıBURSA DA İLK 250 ŞİRKET VE İSTİHDAM
BURSA DA İLK 250 ŞİRKET VE İSTİHDAM Prof. Dr. Yusuf ALPER 1. GENEL OLARAK İSTİHDAM Ekonomik faaliyetin toplumsal açıdan en önemli ve anlamlı sonuçlarından birini, yarattığı istihdam kapasitesi oluşturur.
DetaylıKUZEY KIBRISTA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATI
«Öngörülen birleşik Kıbrısta işyerinde işçi sağlığı ve güvenliği» 18 Eylül 2015, MERİT Hotel Lefkoşa Halil Erdim Maden Mühendisi TAŞOVA koordinatörü Kuzey Kıbrıs ta İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası 1 Mart
DetaylıSerbest ticaret satrancı
Serbest ticaret satrancı Türkiye nin sadece AB nin Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzaladığı ülkelerle anlaşma yapabilmesi Türk dış ticaretini olumsuz etkiliyor. AB ile STA yapan bazı ülkeler Türkiye
DetaylıAİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ İLK YARDIM MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü AİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ İLK YARDIM MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2010 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin değişim ile karşı
DetaylıRAKAMLARLA KONYA İSTİHDAMI FEYZULLAH ALTAY
Bugün, yükselen ekonomisi ve gelişmekte olan performansıyla ülkesi için önemli bir katma değer oluşturan sayılı merkezlerden birisidir. Gelişmekte olan ekonomisine paralel olarak birçok sektörde yeni iş
DetaylıMEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MUHASEBE VE FİNANSMAN ALANI ANKARA 2007 ÖĞRENME FAALİYETİ -30 AMAÇ MUHASEBE VE FİNANSMAN Bu faaliyette verilecek
DetaylıELEKTRONİK MÜHENDİSİ
TANIM Her türlü elektronik alet ve iletişim sistemlerinin planlanması, yapımı, işletilmesi ve geliştirilmesi konularında çalışan teknik elemandır. A- GÖREVLER KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN Elektronik
DetaylıÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI 2013 YILI FAALİYET RAPORU
ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI 2013 YILI FAALİYET RAPORU HAKKARİ ŞUBAT 2014 İÇİNDEKİLER BİRİM YÖNETİCİSİNİN SUNUŞU.... 1 I- GENEL BİLGİLER...... 2 A. MİSYON VE VİZYON..... 2 B. YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR..
DetaylıTARIM TEKNOLOJİLERİ MEYVE AĞAÇLARINDA BUDAMA MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü TARIM TEKNOLOJİLERİ MEYVE AĞAÇLARINDA BUDAMA MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2012 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin değişim ile karşı
DetaylıÖğrencilerimize bu ortamı hazırlamak bölüm olarak temel görevimizdir.
Genel Bilgiler Bölümümüz, 2009 yılında Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi bünyesinde kurulmuştur. Henüz yeterli sayıda öğretim elemanı bulunmadığı için bölümümüze öğrenci alımı yapılmamaktadır. Bölümümüzde
DetaylıFİKRİ MÜLKİYET HAKLARI KORUMA DERNEĞİ ÇALIŞMA GRUPLARI VE KOMİTELER YÖNETMELİĞİ
FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI KORUMA DERNEĞİ ÇALIŞMA GRUPLARI VE KOMİTELER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Hukuki Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 Bu Yönetmeliğin amacı, Fikri Mülkiyet Hakları Koruma Derneği
DetaylıMESLEKİ YABANCI DİL 2 DERSİ
MESLEKİ YABANCI DİL 2 DERSİ MODÜL ADI SÜRESİ MESLEKİ YABANCI DİL 1 (SEYAHAT-İNGİLİZCE) 40/32 MESLEKİ YABANCI DİL 2 (SEYAHAT-İNGİLİZCE) 40/32 MESLEKİ YABANCI DİL 1 (SEYAHAT- ALMANCA) 40/32 MESLEKİ YABANCI
DetaylıEL SANATLARI TEKNOLOJİSİ JEL MUM YAPIMI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ JEL MUM YAPIMI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin değişim ile karşı karşıya
DetaylıBöylesine anlamlı ve sevinçli bir günde sizlerle birlikte olmaktan mutluluk duyuyorum. Türkiye İş Bankası adına sizleri kutluyorum.
Sayın Kaymakam, Sayın Belediye Başkanı, Sayın Milli Eğitim Müdürü, Darüşşafaka Cemiyeti nin Sayın Başkanı ve Yöneticileri, Saygıdeğer Öğretmenlerimiz, Darüşşafaka daki temel öğrenimlerini başarıyla tamamlayıp,
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE BANT KONVEYÖR TAMİR VE BAKIMCI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE BANT KONVEYÖR TAMİR VE BAKIMCI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA
DetaylıSERAMİK VE CAM TEKNOLOJİSİ ÖN ÜFLEMECİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü SERAMİK VE CAM TEKNOLOJİSİ ÖN ÜFLEMECİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2008 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin değişim ile karşı
DetaylıKurumlar, Kurullar. Haldun DARICI *
Kurumlar, Kurullar Haldun DARICI * Geçtiğimiz yılı önemli bir ekonomik kriz içerisinde geçiren ülkemizde, kriz ortamından çıkmak amacıyla çeşitli yapısal tedbirler alınmış, bu çerçevede çıkarılan kanunlarla
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE NAKLİYAT ÜNİTELERİ ÇALIŞTIRICISI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE NAKLİYAT ÜNİTELERİ ÇALIŞTIRICISI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA
DetaylıEKONOMİK DURUM TESPİT ANKET SONUÇLARI
EKONOMİK DURUM TESPİT ANKET SONUÇLARI Ankete Katılım: 1998 yılından bu tarafa düzenlenen anketimize bu dönem 83 firmadan cevap gelmiştir. Bu miktar toplam üyelerimizin %10,5 ine karşılık gelmektedir. Ankete
DetaylıİNŞAAT TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE ÇİMENTO MEKANİK BAKIMCI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü İNŞAAT TEKNOLOJİSİ TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE ÇİMENTO MEKANİK BAKIMCI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde
Detaylıİş Sağlığı ve Güvenliği Alanında Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlar / Uluslararası Sözleşmeler
1 İş Sağlığı ve Güvenliği Alanında Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlar / Uluslararası Sözleşmeler Amaç; İSG alanında mevcut uluslararası ve ulusal kurum ve kuruluşlar hakkında bilgi sahibi olmak. Öğrenim
DetaylıR KARLILIK VE SÜRDÜRÜLEB
ÜRETİMDE İNOVASYON BİLAL AKAY Üretim ve Planlama Direktörü 1 İleri teknolojik gelişme ve otomasyon, yeni niteliklere ve yüksek düzeyde eğitim almış insan gücüne eğilimi artıyor. Mevcut iş gücü içinde bu
DetaylıELEKTRİK-ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK KUMANDA VE OTOMASYON TEKNİKLERİ GELİŞTİRME VE UYUM EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ELEKTRİK-ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ ELEKTRİK KUMANDA VE OTOMASYON TEKNİKLERİ GELİŞTİRME VE UYUM EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013
DetaylıÖĞRETMENLİK VE ÖĞRETİM MOTORLU TAŞIT SÜRÜCÜLERİ DİREKSİYON EĞİTİMİ ÖĞRETİCİLİĞİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ÖĞRETMENLİK VE ÖĞRETİM MOTORLU TAŞIT SÜRÜCÜLERİ DİREKSİYON EĞİTİMİ ÖĞRETİCİLİĞİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde
DetaylıAslında, benim perakende sektöründeki kariyerim bir anlamda 12 yaşında sahibi olduğumuz süpemarkette yaz tatillerinde çalışmamla başladı.
Değerli Basın Mensupları, Kıymetli Konuklar, İstanbul, 14 Temmuz 2008 Öncelikle Real Hipermarketleri Türkiye Genel Müdürü olarak gerçekleştirdiğimiz ilk basın toplantımıza katılımınız için çok teşekkür
DetaylıAB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4.
AB NİN EKONOMİK YAPISIYLA İLGİLİ TEMEL BİLGİLER 1. Ülkelerin Yüz Ölçümü 2. Ülkelerin Nüfusu 3. Ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla 4. Ülkelerin Büyüme Oranı 5. Ülkelerin Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi
DetaylıSOSYAL POLİTİKA II KISA ÖZET KOLAYAOF
DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. SOSYAL POLİTİKA II KISA ÖZET KOLAYAOF
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE TULUMBACI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE TULUMBACI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde
DetaylıSağlık Kurumları Yönetimi
Sağlık Kurumları Yönetimi BAŞARILI BİR YÖNETİCİDE BULUNAN ÖZELLİKLER VE BUNLARI KAZANMA YOLLARI Yrd. Doç. Dr. Perihan ŞENEL TEKİN Perihan ŞENEL TEKİN 1 Başarılı bir yöneticide bulunan özellikler ve bunları
DetaylıDR BEŞİR KOÇ KALKINMA
1 İktisadi Büyüme ve Büyüme Oranları İktisadi Büyüme, bir ülkede, belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) yerli ve yabancı herkes tarafından piyasada üretilen tüm nihai mal ve hizmetlerin parasal ifadesi
DetaylıKemal LOKMAN. Petrol Dairesi, Ankara
TÜRKİYE PETROL SONDAJLARI PETROL ARAMA AMACI İLE TÜRKİYE'DE YAPILAN SONDAJLAR VE BU HUSUSTA M.T.A. ENSTİTÜSÜNÜN YARARLI VE BAŞARILI ROLÜ Petrol Dairesi, Ankara Yurdumuzda petrol arama amacı ile 13 Ekim
DetaylıMADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE TAHLİSİYE VE GAZ ÖLÇÜM CİHAZLARI BAKIMCISI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MADENCİLİK VE MADEN ÇIKARMA TEHLİKELİ VE ÇOK TEHLİKELİ İŞLERDE TAHLİSİYE VE GAZ ÖLÇÜM CİHAZLARI BAKIMCISI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)
DetaylıDİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI YENİ TEŞVİK MEVZUATI HAKKINDA EKONOMİ BAKANINA HAZIRLANAN RAPOR 2012
DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI YENİ TEŞVİK MEVZUATI HAKKINDA EKONOMİ BAKANINA HAZIRLANAN RAPOR 2012 1 1. Giriş Bölgesel kalkınma veya bölgesel gelişmeler son yıllarda hepimizin üstünde tartıştığı bir
Detaylıİstiyoruz ki; Veliler Okulumuzun En Büyük Destekçisi Olsun. Her Veli; Öğrencisine Öğrenme İçin Her Türlü Fırsatın Verildiğini Bilsin.
İstiyoruz ki; Okulumuzda, Öğrenme Temel İhtiyaç Kabul Edilsin.Hem Öğretenler, Hem Öğrenenler Birbirlerinin Gelişimine Yardımcı Olsun. ÖĞRENEN OKUL Modeli Oluşsun İstiyoruz ki; Veliler Okulumuzun En Büyük
DetaylıMÜHENDİSLİK KARİYERİ Mühendislik Kariyeri Mezun olduktan sonra çalışmak için seçtiğiniz şirket ne olursa olsun genelde işe basit projelerle başlayacaksınız. Mühendis olmak için üniversitede 4 yıl harcamanıza
Detaylı