JEOİSTATİSTİK YÖNTEMLERLE POLİMETALİK MADEN YATAKLARININ JEOLOJİK MODELLENMESİ *

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "JEOİSTATİSTİK YÖNTEMLERLE POLİMETALİK MADEN YATAKLARININ JEOLOJİK MODELLENMESİ *"

Transkript

1 JEOİSTATİSTİK YÖNTEMLERLE POLİMETALİK MADEN YATAKLARININ JEOLOJİK MODELLENMESİ * Geological Modelling of Polymetalic Ore Deposits By Geostatistical Method Esma EKİCİ Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Adem ERSOY Maden Mühendisliği Anabilim Dalı ÖZET Bu çalışma, Balya-(Balıkesir) Hastanetepe polimetalik maden yatağının (Pb, Zn ve Ag) işletme tasarımı ve üretim planlamasına yönelik rezerv, tenör analizlerinin ve jeolojik modellemesinin jeostatistik yöntemlerle yapılmasını kapsamaktadır. Veriler logaritmaya dönüştürülmüş olup, bu dönüşüme lognormal kriging uygulanmıştır. Yönlü variogram analizinde, KD-GB (45 ve 135 ) doğrultusunda zonal ve geometrik anizotropi, düşey yönde ise jeolojik ardalanma belirlenmiştir. Uygulama sonunda belirli tenör aralıklarında rezerv ve ortalama tenör tahmini yapılmış, sınır (cut-of) tenörü üzerindeki cevherin yeraltındaki dağılımı üç boyutlu olarak modellenmiştir. Maden yatağının yapısal değişimi ve tenör dalgalanmasını ve dağılımını sergilemek için yatağın jeolojik modellemesi Plurigaussian simülasyon yöntemi ile yapılmıştır. Bu modellemede kayaç tiplerinin ve cevherin dağılımları, geometrik pozisyonları simüle edilmiştir. Anahtar Kelimeler : Balya kurşun-çinko yatağı, lognormal kriging, rezerv ve tenör, plurigaussian simülasyon, jeolojik model ABSTRACT This study inlcudes the geological modelling, reserve and grade analysis of Balya-Balıkesir Hastanetepe polymetalic mineral deposit (Pb, Zn and Ag) by geostatistic methods in terms of enterprise design and production planning. Data were transformed in logarithm and lognormal kriging was applied. In the directed variogram analysis, zonal and geometric anisotropy was determined in NE-SW (45 and 135 ) direction, and geologic cycling was detected in vertical direction. Reserve and mean grade predictions were made at determined intervals as a result of the application, and underground distribution of ore on cut-off grade were 3-D modelled. Geological modelling of the mineral deposit was made by Plurigaussian Simulation Method to demonstrate structural change, grade fluctuation and distribution. Rock types as well as distributions and geometric positions of ore were simulated in this modelling. Key Words : Balya lead-zinc deposit, lognormal kriging, reserve and grade, plurigaussian simulation, geologic model * Yüksek Lisans Tezi-MSc. Thesis

2 Giriş Endüstriyel maden kaynaklarının ekonomik bir şekilde değerlendirilmesi rezervlerin doğru olarak hesaplanmasına bağlıdır. Genellikle ülkemizdeki işletilmesi veya üretilmesi planlanan hammadde kaynaklarının rezerv ve tenör dağılımı veya rezerv tahmini için gerekli parametreler klasik yöntemlerle (örneğin, üçgen prizma, yamuk, poligon, izopak, jeolojik kesit ve blok vb.) hesaplanmaktadır. Klasik yöntemlerle tahminin hata oranı yüksek olup, bu hataların büyüklükleri sağlıklı olarak belirlenememektedir. Bu nedenle, jeoistatistik modelleme tekniklerinin avantajları klasik yöntemlerden son derece fazla ve kullanışlı olup, jeoistatistik yöntemin üstünlükleri kısaca aşağıdaki şekilde ifade edilebilir. Yatağın devamlılığını ve sürekliliğini belirtir. Yatakta her yönde rezerv parametre dağılımlarının farklılıklarını ortaya koyar. Yataktaki anizotropiyi ölçer. Rezerv değişkenlerinin etki alanlarını belirtir. Yataktaki uyumsuzluk dağılımını belirler. Örnekleme doğruluğunu ve en uygun örnekleme dizaynını yapar. Jeoistatistik yöntemler deneysel verileri esas alarak örneklenmemiş alanlar için binlerce veya milyonlarca veri üreterek tahmin ve simülasyon yapar. Cevher ve jeolojik simülasyonlar sayesinde risk değerlendirilmesi yapılır. Yatağın yapısını, tenördeki dalgalanmaları ve değişimleri belirtir. Yapılan hesap ve tahminden sonra hata oranını belirtir. Hammadde yatağının işletme ve üretim planlamasını sağlar. Seçilen jeoistatistik yöntemin tahmin ve model doğrulama testleri ile güvenilirliği ve geçerliliğini kanıtlar. Sonuç olarak, jeoistatistik modellemelerin en büyük özellikleri hammadde yatağının yapısal değişimi ve kalite dalgalanması hakkında çok detaylı bilgi vermesidir. Zamandan ve emekten tasarruf edilir ve maliyetin düşmesi sağlanır. İşletme ömrü doğru olarak belirlenir. Bunun sonucu, yatırımlar doğru olarak yapılır. Bu çalışmada Hastane Tepe (Balya-Balıkesir) polimetalik (Pb, Zn, Ag) maden yatağının karot sondaj logları, saha incelemeleri ve laboratuar (cevher ve kayaç mikroskop: ince ve parlak kesit) çalışmaları temel alınarak, bir veri tabanı oluşturulmuş olup, rezerv, tenör modellemeleri ve değerlendirilmesi için jeoistatistik yöntemlerin uygulanmasını ve bu uygulama sonuçlarının ilgili testlerle doğrulanmasını içermektedir. Materyal ve Metot Hastanetepe polimetalik maden yatağı, Balıkesir ilinin Balya ilçesinin 1-2 km kuzeyinde ve Balya belediye sınırları içerisinde yer almaktadır. Çalışma alanının, yer bulduru haritası Şekil 1 de verilmiştir. Yörede Permiyen, Triyas ve Tersiyer yaşlı formasyonlar yer almaktadır. Permiyen yaşlı formasyon kireçtaşlarından oluşmaktadır. Üst Triyas yaşlı formasyonlar iki seviye halinde olup, kiltaşı-miltaşı-kumlu kireçtaşı ardalanması ve çakıltaşlarından oluşmaktadır. Tersiyer formasyonları dasit, riyolit, andezit gibi

3 volkanik kayaçlardan oluşmuştur. Cevherleşme faylar boyunca, kireçtaşı-dasit kontağında yani skarn zonunda (metasomatik etki) düzensiz olarak oluşmuştur. Ayrıca dissemine halinde dasitler içinde, damarcıklar tipi cevher kireçtaşı bloklarının düzensiz kırık ve çatlaklarında yer almaktadır. Kurşun galende, çinko sfaleritte ve gümüş galene bağlı olarak gelişmiştir. Derinlik arttıkça çinko oranı artmakta, kurşun oranı azalmaktadır. Bu çalışmada dünyanın saygın, üniversitelerinde ve kurumsal şirketlerinde kullanılan jeoistatistik ve madencilik programlarından ISATIS ve DATAMINE yazılımı kullanılmıştır. Şekil 1. Çalışma alanının yer bulduru haritası. Plurigaussian Simülasyon Plurigaussian yöntem kaya türlerini modelleyen Truncate Gaussian metodunun bir uzantısıdır. Aynı anda birçok değişkenin veya jeolojik formasyonun/fasiyesin simülasyonunu yapıp, farklı uzaysal anizotropileri sergileyen yönteme plurigaussian simülasyon yöntemi adı verilir. Bu simülasyon modelinin oluşturulmasında mümkün olduğu kadar çok jeolojik bilgi kullanılmalıdır. Plurigaussian simülasyon yöntemi, kantitatif niteliklerin tanımlanmasında jeolojik faktörleri düzeltmek ve jeolojik formasyonların (kaya tiplerinin) sınırlarını belirlemek için maden yataklarındaki cevher ve kayaçların, petrol rezervuarlarındaki petrol ve jeolojik formasyonların similasyonunda kullanılmaktadır. Plurigaussian simülasyon yöntemi petrol rezervuarlarının, madencilikte cevher ve kaya türlerinin modellenmesinde uygulanmaktadır. Plurigaussianın madencilik uygulamaları Dünya da birkaç yıl içinde gelişmiştir (Emery ve diğerleri,

4 2008; Bethzold ve Roth, 2000; Skvortsova ve diğerleri, 2001, 2002; Emery ve Gonzalez, 2007; Emery, 2007). Yapılan literatür araştırmaları sonunda plurigaussian simülasyon yönteminin ülkemizdeki herhangi bir maden yatağına uygulanması bulunamamıştır. Bu çalışma ülkemizdeki ilk uygulama olarak gösterilebilir. Bu similasyon maden yataklarının jeolojik modellerini oluşturmaktadır. Jeolojik model yataktaki kayaç türlerinin dağılımını ve sınırlarını; cevherin dağılımını ve sınırlarını, tektonik unsurları, kayaç ve cevherin geometrik konumlarını kapsamaktadır. Böylece oluşturulan jeolojik model rezerv ve tenörün yeraltında nasıl dağıldığını ve cevher işletme tasarımının nasıl yapılacağını sergiler. Bu planlama ve tasarım maliyetinin düşmesini ve cevher üretim verimliliğinin artmasını öngörür. Üretim yapılan sahada karşılaşılabilecek kötü sürprizleri indirger. Araştırma Bulguları Bu çalışmada, Plurigaussian simülasyonun Balya-Balıkesir (Hastanetepe) polimetalik maden yataklarına nasıl uygulandığı (yöntemin temel prosesleri) ve uygulama sonunda cevher ve yan kayaçların yeraltındaki dağılımları sergilenmiştir. Veri Sunumu ve Kayaç Tipi Tanımı Bu simülasyonda kullanılan sondaj sayısı 76 ve toplam veri sayısı 1226 dır. Jeolojik birimler kodlanarak normal (Gauss) ortamına dönüştürülmüştür. Simülasyon işlemi bu kodlama esasına göre yapılmıştır. Veri dönüştürme esnasında yüzey limitlerine ait parametrelerde tanımlanmıştır. Bu çalışmada üst yüzey olarak topografya, alt yüzey ise sahadaki sondaj kuyu derinlikleri ve sondajların etki alanları dikkate alınarak -95 metre kotu seçilmiştir. Sahada altı tip formasyon (litoloji/kayaç türü) kodlanarak tanımlamaları aşağıda verilmiştir. 1. ANDEZİT: Maden sahasında geniş yayılım gösterirler. Gri ve koyu renkli olup, porfirik doku hakimdir. Diğer formasyonları dayklar halinde keser. Tersiyer volkanizması sonucu oluşmuştur. Andezit oluşumları Tersiyer (Neojen) yaşlıdır. Gri renk ile temsil edilmiştir. 2. DASİT: Çok fazla alterasyona uğramış olup, silisleşme, pritleşme ve killeşme sergiler. Permiyen yaşlı kireç taşlarını keserler. Yeşil renk ile gösterilmiştir. Tersiyer yaşlıdır. 3. SKARN: Dasit ve kireçtaşı kontaklarında ve dokanaklarında metasomatik reaksiyonlarla ve etkiler ile oluşmuştur. Bu zonda skarn mineralleri mevcuttur. Ekonomik cevher yatakları düzensiz olarak bu zon içerisinde oluşmuştur. Kırmızı renk ile belirtilmiştir. 4. CEVHER: Pb, Zn, Ag metallerinin sülfürlü cevherlerini içerir. Cevher ekonomik olan dokanak (kontak metasomatik), skarn zonu cevher tipi, az ekonomik veya ekonomik olmayan saçınınmlı (disemine) ve damarcıklar tipi cevherleşmelerden oluşur. Cevher çalışmada sarı renk ile ifade edilmiştir. 5. KİREÇTAŞI: Masif bloklar halinde, gri ve siyahımsı renkli, bol fosilli, yer yer yeniden kristallenmiş ve mermerleşmiş, breşik ve allokton özellik

5 gösterir. Kireçtaşları sahada geniş yayılım gösterirler ve Üst Triyas yaşlı formasyonlar içinde de bloklar halinde bulunurlar. Kireçtaşı formasyonları Permiyen yaşlıdır. Kireçtaşları simülasyon çalışmasında mavi renk ile temsil edilmiştir. Formasyon kodu ve adları, her formasyona ait örnek sayısı ve yüzde dağılımının istatistiği Çizelge 1 de verilmiştir. Çizelge 1. Maden yatağında jeolojik formasyonların dağılım istatistiği. Formasyon Kodu Temsili Renk Formasyon Adı Örnek sayısı % 1 Siyah Yamaç Molozu Pembe Andezit Yeşil Dasit Kırmızı Skarn Sarı Cevher Mavi Kireçtaşı Simülasyon işleminin formasyonları ayrıştırma aşamasında belirli bir mesafeye göre kompozitlere dönüştürülen sondaj verilerinde jeolojik birimlerin nasıl belirleneceği tanımlanmıştır ve kompozitler 5m den oluşmaktadır. Kompozitte en fazla orana sahip kaya tipi jeolojiyi tanımlama ölçütü olarak kullanılmıştır. Bunun dışında alternatif tanımlamalarda yapılabilir. Örneğin kompozitin tam ortasındaki birim, kompozit içinde rastgele seçilmiş bir litolojik birim seçilebilir. Sonuç olarak, veriler belirlenmiş şartlarda Gauss ortamına dönüştürülmüş bulunmaktadır. Jeolojik Formasyonların Oranları Sondaj lokasyonlarındaki formasyonların oranları, jeolojik birimlerin oransal dağılımı göz önüne alınarak incelenmiştir. Bu oranların incelenmesiyle cevher ve formasyonların farklı ortamlarda oluştuğu ve farklı şartların etkin olduğu görülmüştür. Sahanın Kuzeybatı ve Güneydoğu bölümlerinde çoğunlukla cevherin yoğunlaştığı andezitin güneydoğu kesiminde daha etkin olduğu görülmektedir. Dasit tüm sahaya hakim bir birimdir. Kireçtaşları sahanın orta kesimlerinde daha etkindir. Formasyonlar oransal olarak sahanın her tarafında görülmektedir. Variogram Modeli Plurigaussian simülasyondaki variogram analizi Kayaç Tipi Kuralı ve Gauss Fonksiyonları olarak tanımlanmaktadır. Burada temel fikir, başlangıçta sahanın global anlamda bir dikdörtgen prizması halinde tanımlanması Kayaç Tipi Kuralı olarak adlandırılır. Bu kural alt dikdörtgenler prizmalarına bölünür. Bu prizmalarda formasyonların yatay ve düşey dağılımları birbirleriyle ilişkileri ve geçişleri görülür. Formasyonlardaki yapısal devamlılık indikatör variogramlarla belirlenir. Kesikli çizgi variogramı, düz, devamlı (kalın) çizgi deneysel variogramı göstermektedir. Cevhere ait yatay ve düşey yöndeki variogramlar ilgili Şekil 2 ve 3 de gösterilmiştir

6 Deneysel variogram Teorik variogram Şekil 2. Cevherin yatay yöndeki variogram grafiği Deneysel variogram Teorik variogram Şekil 3. Cevherin düşey yöndeki variogram grafiği Plurigaussian Simülasyon Sonuçları Simülasyon sonuçları (haritaları) gerçek örnekleme sonuçları (sondaj logları ve manuel olarak çizilen jeolojik kesitlerle) ile karşılaştırıldıklarında, hemen hemen örtüşmekte büyük bir benzerlik göstermektedir. Yumuşatma ve yuvarlama etkilerinden oluşan küçük hatalar ihmal edilecek seviyededir. Bu durum simülasyonun güvenirliliğini ve yeterliliğinin göstergesidir. Sahanın 120m kotundaki jeolojik formasyonların dağılımı ve geometrik pozisyonları Şekil 4 de verilmiştir. Bu haritada cevher ve yan kayaçlarının birbirleri ile olan ilişkileri, geçişleri, dağılımları ve geometrik konumları kolayca izlenmektedir. Şekil 4 deki haritanın dikkatlice incelenmesinden ve yorumlanmasından aşağıdaki yargılara ulaşmak mümkündür. Cevherin (sarı renkli) çoğunluğu skarn (kırmızı renkli) birimine bağlı olarak oluşmuştur. Harita sahasının yarıya yakınını dasit kayaçları (yeşil renkli) kaplamaktadır. Cevher KB-GB doğrultularında, geniş bir kalınlık (dilim) içinde dağılmıştır

7 Özellikle cevher yoğunluğu X: , Y: koordinatları arasında bulunmaktadır ve kesişim yerinde siyah renkle temsil edilen eser miktarda yamaç molozu bulunmaktadır. Yamaç molozunun burada olmaması gerekir. Bu çok küçük bir hata olup, ihmal edilebilecek seviyenin altındadır. Sonuç olarak Şekil 4 deki 120m kotunda kesilmiş yüzeyin simülasyon sonuçları ile 120m kotundaki gerçek sondaj logları karşılaştırıldığında en az %90-95 bir benzerlik söz konusudur. Bu benzerlik Plurigaussian simülasyon işleminin ürettiği çıktıların doğruluğunu göstermektedir. Sahada belirlenen bazı hatlar boyunca oluşturulmuş kesit çizgilerinin üç boyutlu blok diyagram görünümü modelleri yapılmıştır. Bu kesitlerde cevher ve formasyonların simülasyonları üç boyutlu blok diyagramdaki dağılımları ve birbirleriyle olan ilişkileri, geçişleri modellenmiştir. Bu kesitler hatlar boyunca modellenen üç boyutlu blok diyagramlarındaki kesitlerdeki kayaç, cevher dağılımları ve geometrik konumları, bu kesit hatlarındaki sondajlara bakıldığında kayaç ve cevher özellikleri simülasyon sonuçları ile örtüşmektedir. Diğer bir deyişle simülasyon sonuçları gerçek örnekleme ile benzer veya aynı özellikleri göstermektedir. Bu yüksek korelasyon ve benzerlik simülasyon işleminin, modelinin doğruluğunu ve güvenirliliğini ortaya koymaktadır. Örnek olarak belirlenmiş bir kesitten elde edilen blok diyagramın (Şekil 5) incelenmesinden aşağıdaki sonuçlar çıkarılabilir. Kesit alanının yaklaşık yarısını dasit kaplamaktadır. Sondaj tabanlarında dasit ve kireçtaşı bulunmaktadır. Ancak derinlik artıkça kireçtaşı oranı artmaktadır. Cevher çoğunlukla skarn içerisinde yani skarnlara bağlı olarak gelişmiş ve kireçtaşı-dasit kontaklarında bulunmaktadır. Cevherin geometrik pozisyonları ve cevher yoğunluğu (miktarı) kolayca görülebilmektedir. Yaklaşık m bir dilim (kalınlık) içinde üretim yapılabilir. Yer altı üretim tasarımı (yer altı kotları) cevher oranlarına göre yapılabilir. Cevher andezit kayaçları ile ilişkili değildir. Yukarıdaki simülasyon sonuçları, ilgili sondaj deneysel verileri ile karşılaştırıldığında hemen hemen aynı özellikler görülmektedir. Yani deneysel verilerle simülasyon sonuçları arasında büyük bir benzerlik ve örtüşme söz konusudur. Bu yüksek korelasyonlar simülasyon sonuçlarının güvenirliliğine ve yeterliliğine işaret etmektedir

8 Lejant Yamaç Molozu Andezit Dasit Skarn Cevher Kireçtaşı Şekil m kotunda jeolojik formasyonların, cevherin dağılımlarını ve geometrik pozisyonlarını gösteren simülasyon haritası. Lejant Yamaç Molozu Andezit Dasit Skarn Cevher Kireçtaşı Şekil 5. Örnek bir kesitin üç boyutlu blok diyagramındaki simülasyonu

9 Sonuç olarak, Plurigaussian simülasyonun belirli kotlarda cevher ve kayaç tiplerinin iki boyutlu dağılım haritaları ve belirli doğrultu ve yönlerdeki kesitlerin üç boyutlu blok diyagramında modellenmesi, maden yatağının üretim planlaması (haftalık, aylık, yıllık gibi), işletme tasarımı için oldukça kullanışlı ve elverişli çıktılardır. Simülasyon çıktılarının büyük boyutlu (örneğin A o : eni 92cm, boyu istenilen mesafede) kağıtlara basımı, bu çıktıların daha kolay ve etkili kullanımını sağlayacaktır. Plurigaussian simülasyon kayaç tiplerinin modellenmesinde oldukça etkili ve esnektir. Ancak, sahadaki jeolojik ayrıntıları örneğin alterasyon zonu, mercek, kanal gibi oluşumları göstermede zayıftır. Tartışma ve Sonuçlar Bu çalışmanın sonuçları aşağıdaki noktalar halinde özetlenebilir: Hastanetepe Balya (Balıkesir) polimetalik maden yatağının (Pb, Zn, Ag) işletme tasarımı ve üretim planlamasına yönelik jeolojik modellemesi jeoistatistik yöntemler uygulanarak yapılmıştır. Bu çalışmada jeolojik modellenmesi için plurigaussian simülasyon yöntemi uygulanmış olup, çalışma yeni ve özgündür. Maden yatağı (cevherleşme) kireçtaşı ve dasit kontak ve dokanaklarında gelişmiş skarn zonu (metasomatik etkilerle) içinde düzensiz olarak oluşmuştur. Ayrıca yataklar faylar boyunca dasit kütlelerinin tabanında kireçtaşı kontağındaki zayıf zonlarda, dokanak yakınlarındaki kireçtaşlarının kırık zonlarına da yerleşmiştir. Balya-Balıkesir (Hastanetepe) sahasında toplam 76 adet sondaj ve m. sondaj yapılmıştır. Ancak sondaj mesafeleri ve örnekleme dikkate alınarak, yatak modellemesi 72 sondaj (13214m) içeren bir poligon alanı içerisinde yapılmıştır. Hem ham (orjinal), hem de kompozit verilerin özet istatistikleri, histogramları ve probabilite (olasılık) grafiklerinin incelenmesinden verinin normal dağılım göstermedikleri ve aşırı sağa çarpık (pozitif) dağılım gösterdikleri belirlenmiştir. Maden yatağının kayaç tipleri ve cevher dağılımları geometrik pozisyonları yani yatağın jeolojik modellemesi plurigaussian similasyon yöntemi ile yapılmıştır. Simülasyon tekniğinin uygulanması yeni ve özgün bir konu olup, madencilik alanında ve diğer sektörlerdeki kullanıma olan ilgi her geçen gün artmaktadır. a) Yeraltında belirli kotlarda kayaç tiplerinin ve cevher dağılımının simülasyon haritaları yapılmıştır. b) Maden sahasında belirli hatlar boyunca kesit çizgileri çizilmiş olup, bu hatlar boyunca olan jeoloji ve cevher dağılımı 3 boyutlu blok diyagramlarda modellenmiştir. Jeolojik kesitlerde birimler ve cevher sınırları kesin ve düz olarak görülmektedir. Bu durum simülasyonun yuvarlama ve yumuşatma etkisinden ileri gelmektedir. Ancak, yer altı her zaman dinamik halde olup, bu birimlerde cevher oluşumları birbirleri içine tedrici geçişli, birbirine girintili ve çıkıntılı olarak

10 bulunmaktadır. Kesitler değerlendirilirken bu durum göz önünde bulundurulmalıdır. c) Simülasyon sonuçlarının doğruluğu ve güvenirliği orijinal ve simülasyon sonuçlarının karşılaştırılmasıyla test edilmiştir. Çalışma sonuçları, geniş ölçekte uygulayıcılar için oldukça önemli bir potansiyel olarak kullanılabilir. Kaynaklar BETZHOLD, J. and Roth, C. Characterizing the Mineralogical variability of a Chilean Copper Deposit Using Plurigaussion Simulations. Journal of The Southern African Institute of Mining and Metallurgy, Vol.100, No.2, pp EMERY, X., 2007, Simulation of Geological Domains Using Plurigaussion Model: New Developments and Computer Programs. Computers and Geosciences, Vol.33, pp EMERY, X. and Gonzalez, K. E., 2007, Incorporating the Uncertainty in Geological Boundaries into Mineral Resources Evaluation. Journal of the Geological Society of India, vol.69, no. 1, pp EMERY, X., Ortiz, J.M., Caceres, A.M., 2008, Geostatistical Modelling of Rock Type Domains with Spatially Varying Proportions: Application to a Porphyry Copper Deposit. The Journal of The Southern African Institute of Mining and Metallurgy, Vol.108, pp SKVORTSOVA, T., Armstrong, M., Beucher, H., Forkes, J., Thwaites, A., and Turner, R., Applying Plurigaussian Simulations to a Granite-Hosted Orebody. Geostats 2000 Cape Town, Klengeld, W.J.., and Krige, D.G. (eds.), Johannesburg, Geostatistical Association of Southern Africa, pp SKVORTSOVA, T., Beucher, H., Armstrong, M., Forkes, J., Thwaites, A., and Turner, R., 2002, Simulating the Geometry of a Granite-Hosted Uranium Orebody. Geostatistics Rio 2000 Armstrong, M., Betini, C., Chanpigny, N., Gali, A., and Remacre, A. (eds.). Dordrecht. Kluwer Acedemic

Rotary (Döner) Sondajlarda Matkap Çalışma ve Kaya Parametrelerinin İlerleme Hızı Üzerine Etkileri. Danışman: Prof.Dr. Adem ERSOY

Rotary (Döner) Sondajlarda Matkap Çalışma ve Kaya Parametrelerinin İlerleme Hızı Üzerine Etkileri. Danışman: Prof.Dr. Adem ERSOY ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Tayfun Yusuf YÜNSEL Doğum Tarihi: 20 AĞUSTOS 1976 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Maden Mühendisliği Çukurova Üniversitesi 1997 Y. Maden Mühendisliği Çukurova Üniversitesi

Detaylı

Potansiyel. Alan Verileri İle. Hammadde Arama. Endüstriyel. Makale www.madencilik-turkiye.com

Potansiyel. Alan Verileri İle. Hammadde Arama. Endüstriyel. Makale www.madencilik-turkiye.com Makale www.madencilik-turkiye.com Seyfullah Tufan Jeofizik Yüksek Mühendisi Maden Etüt ve Arama AŞ seyfullah@madenarama.com.tr Adil Özdemir Jeoloji Yüksek Mühendisi Maden Etüt ve Arama AŞ adil@madenarama.com.tr

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ BALYA (BALIKESİR) POLİMETALİK MADEN YATAĞI REZERVİNİN JEOİSTATİSTİK YÖNTEMLE ANALİZİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ADANA, 2011 ÇUKUROVA

Detaylı

FAALİYETTE BULUNDUĞU İŞLETMELER

FAALİYETTE BULUNDUĞU İŞLETMELER FAALİYETTE BULUNDUĞU İŞLETMELER - GÜMÜŞHANE HAZİNE MAĞARA ÇİNKO, KURŞU, BAKIR YERALTI İŞLETMESİ - GÜMÜŞHANE ÇİNKO, KURŞUN, BAKIR FLOTASYON TESİS İŞLETMESİ - NİĞDE BOLKARDAĞ MADENKÖY ALTIN, GÜMÜŞ, KURŞUN,

Detaylı

ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERĠSTESĠ MADEN FAKÜLTESĠ MADEN MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ

ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERĠSTESĠ MADEN FAKÜLTESĠ MADEN MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERĠSTESĠ MADEN FAKÜLTESĠ MADEN MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ MADENCĠLĠKTE ÖZEL KONULAR II DERS PROJESĠ MICROMINE PAKET PROGRAMI ĠLE ÜÇ BOYUTLU MADEN PLANLAMASI 505121007 HAKAN ALTIPARMAK Proje

Detaylı

Ek Form 9 DETAY ARAMA FAALİYET RAPORU. RAPORUN BAŞLIĞI: Başlık raporun konusunu ve içeriğini kısaca, açık ve yeterli bir biçimde ifade edecektir.

Ek Form 9 DETAY ARAMA FAALİYET RAPORU. RAPORUN BAŞLIĞI: Başlık raporun konusunu ve içeriğini kısaca, açık ve yeterli bir biçimde ifade edecektir. Ek Form 9 DETAY ARAMA FAALİYET RAPORU RAPORUN BAŞLIĞI: Başlık raporun konusunu ve içeriğini kısaca, açık ve yeterli bir biçimde ifade edecektir. HAZIRLAYAN MÜHENDİS/MÜHENDİSLERİN: Adı ve Soyadı : Unvanı

Detaylı

KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI

KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI Katman (tabaka) uyumlu Pb-Zn yatakları Cevher, çok kalın karbonatlı istifler içerisinde bulunur. Katman, mercek, damar, karstik boşluk dolgusu şekillidir.

Detaylı

Zaman Ortamı Yapay Uçlaşma (Time Domain Induced Polarization) Yöntemi

Zaman Ortamı Yapay Uçlaşma (Time Domain Induced Polarization) Yöntemi Zaman Ortamı Yapay Uçlaşma (Time Domain Induced Polarization) Yöntemi Yöntemin Esasları ve Kullanım Alanları Yapay uçlaşma yöntemi, yer altına gönderilen akımın aniden kesilmesinden sonra ölçülen gerilim

Detaylı

SINIR TENORUNUN EKONOMİK BAKIR MİKTARI TAHMİN HASTASINA ETKİSİ

SINIR TENORUNUN EKONOMİK BAKIR MİKTARI TAHMİN HASTASINA ETKİSİ SINIR TENORUNUN EKONOMİK BAKIR MİKTARI TAHMİN HASTASINA ETKİSİ THE EFFECT OF THE CUT-OFF GRADE ON THE ESTIMATION ERROR OF ECONOMIC COPPER CONTENT Ercüment YALÇIN (*) ANAHTAR SÖZCÜKLER: u, Tahmin Hatası,

Detaylı

BİLGİSAYAR DESTEKLİ 3 BOYUTLU AÇIK OCAK TASARIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Metin Yurdakul. NETCAD Ulusal Cad ve GIS Çözümleri A.Ş.,

BİLGİSAYAR DESTEKLİ 3 BOYUTLU AÇIK OCAK TASARIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Metin Yurdakul. NETCAD Ulusal Cad ve GIS Çözümleri A.Ş., BİLGİSAYAR DESTEKLİ 3 BOYUTLU AÇIK OCAK TASARIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Metin Yurdakul NETCAD Ulusal Cad ve GIS Çözümleri A.Ş., Cyberpark No:409, 06800 Bilkent, Ankara ÖZET Madenleri çağdaş madencilik

Detaylı

ESKİKÖY (TORUL, GÜMÜŞHANE) DAMAR TİP Cu-Pb-Zn YATAĞI

ESKİKÖY (TORUL, GÜMÜŞHANE) DAMAR TİP Cu-Pb-Zn YATAĞI SAHA BİLGİSİ II DERSİ 28 NİSAN 2016 TARİHLİ GEZİ FÖYÜ ESKİKÖY (TORUL, GÜMÜŞHANE) DAMAR TİP Cu-Pb-Zn YATAĞI Miraç AKÇAY, Ali VAN, Mithat VICIL 1. Giriş Eskiköy Cu-Pb-Zn cevherleşmesi Zigana tünelinin Gümüşhane

Detaylı

Madencilik, katma değer yaratma potansiyeli en

Madencilik, katma değer yaratma potansiyeli en Kapak Konusu www.madencilik-turkiye.com Prof. Dr. Erhan Tercan erhan@hacettepe.edu.tr Prof. Dr. Bahtiyar Ünver unver@hacettepe.edu.tr Bilgisayarlı Cevher Yatağı Modelleme ve Ocak Tasarımının İlkeleri ve

Detaylı

HINIS-ZIRNAK (ERZURUM) YÖRESİ LİNYİT YATAĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ * Evaluation of The Lignite Deposits in Hınıs-Zırnak (Erzurum) Region

HINIS-ZIRNAK (ERZURUM) YÖRESİ LİNYİT YATAĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ * Evaluation of The Lignite Deposits in Hınıs-Zırnak (Erzurum) Region HINIS-ZIRNAK (ERZURUM) YÖRESİ LİNYİT YATAĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ * Evaluation of The Lignite Deposits in Hınıs-Zırnak (Erzurum) Region Fikret FİDAN Maden Müh. Anabilim Dalı Ahmet DAĞ Maden Müh. Anabilim

Detaylı

MTA Genel Müdürlüğü nün Ortaya Çıkardığı Yeni Bir Kara Elmas Yöresi KONYA KARAPINAR Kömür Sahası

MTA Genel Müdürlüğü nün Ortaya Çıkardığı Yeni Bir Kara Elmas Yöresi KONYA KARAPINAR Kömür Sahası MTA Genel Müdürlüğü nün Ortaya Çıkardığı Yeni Bir Kara Elmas Yöresi KONYA KARAPINAR Kömür Sahası Şekil 1. Konya Karapınar Kömür Sahası nın coğrafik ve yer bulduru haritası. KONYA KARAPINAR Lokasyon: İç

Detaylı

JEOLOJİ VE MADENCİLİK SİSTEMİ (JMS) VE BİR BAKIR SAHASININ DEĞERLENDİRMESİ

JEOLOJİ VE MADENCİLİK SİSTEMİ (JMS) VE BİR BAKIR SAHASININ DEĞERLENDİRMESİ MADENCİLİK, Cilt 42, Sayı 4, Sayfa 3-13, Aralık 2003 Vol. 42, No. 4, pp 3-13, December 2003 JEOLOJİ VE MADENCİLİK SİSTEMİ (JMS) VE BİR BAKIR SAHASININ DEĞERLENDİRMESİ The Geology and Mining System (JMS)

Detaylı

Veledler Sırtı / Kiırtşeyh (Sivrihisar - Eskişehir) sepiyolit cevherleşmesinin rezerv - tenor değerlendirilmesi

Veledler Sırtı / Kiırtşeyh (Sivrihisar - Eskişehir) sepiyolit cevherleşmesinin rezerv - tenor değerlendirilmesi 23 Veledler Sırtı / Kiırtşeyh (Sivrihisar - Eskişehir) sepiyolit cevherleşmesinin rezerv - tenor değerlendirilmesi Cem Saraç» Tamer İrkeç, Haham Gençoğlu, A. Erhan Tercan, Hacettepe Üniversitesi,, Jeoloji

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 4/3/2017 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta : orhan.arkoc@klu.edu.tr Web : http://personel.klu.edu.tr/orhan.arkoc 4/3/2017 2 BÖLÜM 4 TABAKALI KAYAÇLARIN ÖZELLİKLER, STRATİGRAFİ,

Detaylı

ÇİVİLİ (BURSA-ORHANELİ) KÖMÜR SAHASI KAYNAK KESTİRİMİ RESOURCE ESTIMATION OF THE ÇİVİLİ (BURSA- ORHANELİ) COAL FIELD

ÇİVİLİ (BURSA-ORHANELİ) KÖMÜR SAHASI KAYNAK KESTİRİMİ RESOURCE ESTIMATION OF THE ÇİVİLİ (BURSA- ORHANELİ) COAL FIELD ÇİVİLİ (BURSA-ORHANELİ) KÖMÜR SAHASI KAYNAK KESTİRİMİ RESOURCE ESTIMATION OF THE ÇİVİLİ (BURSA- ORHANELİ) COAL FIELD Metin AKTAN (Maden Yüksek Mühendisi, Doktora Öğrencisi, TKİ Kurumu Genel Müdür Danışmanı;

Detaylı

Temel Kayaçları ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ GİRİŞ ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ

Temel Kayaçları ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ GİRİŞ ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ ESKİŞEHİR-ALPU KÖMÜR HAVZASININ JEOLOJİSİ VE STRATİGRAFİSİ İlker ŞENGÜLER* GİRİŞ Çalışma alanı Eskişehir grabeni içinde Eskişehir ilinin doğusunda, Sevinç ve Çavlum mahallesi ile Ağapınar köyünün kuzeyinde

Detaylı

JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN İŞLETME/REVİZE İŞLETME PROJESİ FORMATI İLÇE (İL). NUMARALI ARAMA RUHSATINA İLİŞKİN İŞLETME PROJESİ

JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN İŞLETME/REVİZE İŞLETME PROJESİ FORMATI İLÇE (İL). NUMARALI ARAMA RUHSATINA İLİŞKİN İŞLETME PROJESİ JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN İŞLETME/REVİZE İŞLETME PROJESİ FORMATI İLÇE (İL). NUMARALI ARAMA RUHSATINA İLİŞKİN İŞLETME PROJESİ HAZIRLAYAN (Jeoloji Mühendisi) Adı Soyadı : Oda Sicil No (*) : AY-YIL Ruhsat

Detaylı

GİRİŞ. Faylar ve Kıvrımlar. Volkanlar

GİRİŞ. Faylar ve Kıvrımlar. Volkanlar JEOLOJİK YAPILAR GİRİŞ Dünyamızın üzerinde yaşadığımız kesiminden çekirdeğine kadar olan kısmında çeşitli olaylar cereyan etmektedir. İnsan ömrüne oranla son derece yavaş olan bu hareketlerin çoğu gözle

Detaylı

... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU

... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU ARAMA FAALİYET RAPOR FORMATI İLÇE... (İL)... NO'LU RUHSATA İLİŞKİN (... DÖNEM) ARAMA FAALİYET RAPORU HAZIRLAYAN TEKNİK SORUMLU Adı Soyadı JEOLOJİ MÜHENDİSİ Oda Sicil No AY-YIL 1 İLETİŞİM İLE İLGİLİ BİLGİLER

Detaylı

JEOLOJİK HARİTALAR Jeolojik Haritalar Ör:

JEOLOJİK HARİTALAR Jeolojik Haritalar Ör: JEOLOJİK HARİTALAR Üzerinde jeolojik bilgilerin (jeolojik birimler, formasyonlar, taş türleri, tabakalaşma durumları, yapısal özellikler vbg.) işaretlendiği haritalara Jeolojik Haritalar denir. Bu haritalar

Detaylı

Klasik ve İstatistiksel Rezerv Hesaplama Yöntemlerinin Hüsamlar Linyit Sahası İçin Karşılaştırılması

Klasik ve İstatistiksel Rezerv Hesaplama Yöntemlerinin Hüsamlar Linyit Sahası İçin Karşılaştırılması Klasik ve İstatistiksel Rezerv Hesaplama Yöntemlerinin Hüsamlar Linyit Sahası İçin Karşılaştırılması Comparison of the Conventional and Statistical Ore Reserve Estimation Methods for Hüsamlar Lignite Coal

Detaylı

MART MARCH ÖZET ABSTRACT

MART MARCH ÖZET ABSTRACT MADENCİLİK MART MARCH 1998 CILT-VOLUME SAYI - NO 37 1 KÖMÜR YATAKLARI REZERVİNİN JEOİSTATİSTİKSEL YÖNTEMLE GLOBAL KESTİRİMİ Global Estimation of Coal Reserves Using Geostatistics A.Erhan TERCAN (*) Anahtar

Detaylı

ARALIK DECEMBER YENİ BİLGİSAYAR TEKNİKLERİ İLE KALİTEYE BAĞLI OLARAK SINIFLANDIRILMIŞ KÖMÜR REZERVLERİN BELİRLENMESİ

ARALIK DECEMBER YENİ BİLGİSAYAR TEKNİKLERİ İLE KALİTEYE BAĞLI OLARAK SINIFLANDIRILMIŞ KÖMÜR REZERVLERİN BELİRLENMESİ MADENCİLİK ARALIK DECEMBER 1998 CİLT-VOLUME SAYI - NO 37 4 YENİ BİLGİSAYAR TEKNİKLERİ İLE KALİTEYE BAĞLI OLARAK SINIFLANDIRILMIŞ KÖMÜR REZERVLERİN BELİRLENMESİ Classified Reserve Estimation Of Coal Deposits

Detaylı

Potansiyel. Alan Verileri ile. Maden aramacılığı; bölgesel ön arama ile başlayan, Metalik Maden Arama. Makale www.madencilik-turkiye.

Potansiyel. Alan Verileri ile. Maden aramacılığı; bölgesel ön arama ile başlayan, Metalik Maden Arama. Makale www.madencilik-turkiye. Makale www.madencilik-turkiye.com Seyfullah Tufan Adil Özdemir Mühendislik ve Sondaj Jeofizik Yüksek Mühendisi seyfullah@adilozdemir.com Adil Özdemir Adil Özdemir Mühendislik ve Sondaj Jeoloji Yüksek Mühendisi

Detaylı

Yapılma Yöntemleri: » Arazi ölçmeleri (Takeometri)» Hava fotoğrafları (Fotoğrametri) TOPOĞRAFİK KONTURLAR

Yapılma Yöntemleri: » Arazi ölçmeleri (Takeometri)» Hava fotoğrafları (Fotoğrametri) TOPOĞRAFİK KONTURLAR TOPOĞRAFİK HARİTALAR EŞ YÜKSELTİ EĞRİLERİ TOPOĞRAFİK HARİTALAR Yapılma Yöntemleri:» Arazi ölçmeleri (Takeometri)» Hava fotoğrafları (Fotoğrametri) HARİTALAR ve ENİNE KESİT HARİTALAR Yeryüzü şekillerini

Detaylı

MADEN YATAKLARI 1. HAFTA İÇERİĞİ GİRİŞ: Terimler. Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler

MADEN YATAKLARI 1. HAFTA İÇERİĞİ GİRİŞ: Terimler. Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler MADEN YATAKLARI 1. HAFTA İÇERİĞİ GİRİŞ: Terimler Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler Genel Terimler Metalik Madenler Altın madeni, Gümüş madeni vs. Maden Metalik olmayan Madenler Ekonomik

Detaylı

3. TABAKA KAVRAMI ve V-KURALI

3. TABAKA KAVRAMI ve V-KURALI 1 3. T VRMI ve V-URLI Tabaka nedir? lt ve üst sınırlarıyla bir diğerinden ayrılan, kendine has özellikleri olan, sabit hidrodinamik koşullar altında çökelmiş, 1 cm den daha kalın, en küçük litostratigrafi

Detaylı

MENDERES GRABENİNDE JEOFİZİK REZİSTİVİTE YÖNTEMİYLE JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI

MENDERES GRABENİNDE JEOFİZİK REZİSTİVİTE YÖNTEMİYLE JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI MENDERES GRABENİNDE JEOFİZİK REZİSTİVİTE YÖNTEMİYLE JEOTERMAL ENERJİ ARAMALARI Altan İÇERLER 1, Remzi BİLGİN 1, Belgin ÇİRKİN 1, Hamza KARAMAN 1, Alper KIYAK 1, Çetin KARAHAN 2 1 MTA Genel Müdürlüğü Jeofizik

Detaylı

SAHA BİLGİLİ-II DERS NOTLARI Hafta ( ) -

SAHA BİLGİLİ-II DERS NOTLARI Hafta ( ) - SAHA BİLGİLİ-II DERS NOTLARI - 1. Hafta (23.02.2017) - GÜNEYCE (İYİDERE, RİZE) TÜNELİ Hazırlayanlar: Prof. Dr. Fikri BULUT, Doç. Dr. Hakan ERSOY, Doç. Dr. Aykut AKGÜN Genel Bilgiler Güneyce Tüneli, Doğu

Detaylı

Saha Jeolojisi Ödevi Açıklamaları

Saha Jeolojisi Ödevi Açıklamaları Saha Jeolojisi Ödevi Açıklamaları 24 Kasım 2015, Saha Jeolojisi dersi kapsamında yürüttüğümüz arazi çalışmaları genel anlamıyla jeolojik haritalama ile ilgilidir. Elimizdeki topografik haritalara jeolojik

Detaylı

Kriging Yarıçapının Önemi ve Rezerv Tahminine Etkisi: Örnek Bir Uygulama

Kriging Yarıçapının Önemi ve Rezerv Tahminine Etkisi: Örnek Bir Uygulama TÜRKİYE 8. KÖMÜR KONGRESİ BİLDİRİLER KİTABI > PROCEEDINGS OF THE 8th COAL CONGRESS OF TURKEY Kriging Yarıçapının Önemi ve Rezerv Tahminine Etkisi: Örnek Bir Uygulama The Importance of Kriging Radius and

Detaylı

MADENCİLİK ve JEOLOJİ MÜHENDİSİ

MADENCİLİK ve JEOLOJİ MÜHENDİSİ MADENCİLİK ve JEOLOJİ MÜHENDİSİ İsmail CİHAN 30 Kasım 2017 Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Ankara, TÜRKİYE 1 Kapsam Neden Jeoloji? Madencilik ve Jeoloji İnteraktif Jeoloji Mühendisi

Detaylı

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü YENİLENMİŞ TÜRKİYE DİRİ FAY HARİTALARI VE DEPREM TEHLİKESİNİN BELİRLENMESİ AÇISINDAN ÖNEMİ Dr. Tamer Y. DUMAN MTA Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Dairesi Türkiye neden bir deprem ülkesi? Yerküre iç-dinamikleri

Detaylı

KAMP STAJI HAZIRLIK NOTU (SP)

KAMP STAJI HAZIRLIK NOTU (SP) İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KAMP STAJI HAZIRLIK NOTU (SP) Araş. Gör. Gülten AKTAŞ İstanbul, Ağustos, 2014 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 3 2. Doğal Gerilim Yöntemi

Detaylı

EYLÜL SEPTEMBER. Determination of Reserve-Grade Relation of Denizli-Tavas-Ulukent Manganese Open Pit Mine Using Geostatistics ÖZET

EYLÜL SEPTEMBER. Determination of Reserve-Grade Relation of Denizli-Tavas-Ulukent Manganese Open Pit Mine Using Geostatistics ÖZET MADENCİLİK EYLÜL SEPTEMBER 1998 CİLT-VOLUME SAYI - NO 37 3 DENİZLİ-TAVAS-ULUKENT MANGANEZ AÇIK İŞLETMESİNİN JEOİSTATİSTİK YÖNTEMLE REZERV-TENÖR İLİŞKİSİNİN BELİRLENMESİ Determination of Reserve-Grade Relation

Detaylı

Development of Drilling Strategy With the Aid of Estimation Variance

Development of Drilling Strategy With the Aid of Estimation Variance Sondaj Sempozyumu'96, İzmir- 1996, ISBN 975-395-178-7 Tahmin Varyansı Yardımıyla Sondaj Stratejisinin Belirlenmesi Development of Drilling Strategy With the Aid of Estimation Variance E.Yalçın DEÜMükFak.

Detaylı

Şekil 1. Doğu Tibet Platosu'nun tektonik ve topografik haritası. Beyaz dikdörtgen ANHF'nin çalışma alanını gösterir. Kırmızı yıldızlar Mw=7.

Şekil 1. Doğu Tibet Platosu'nun tektonik ve topografik haritası. Beyaz dikdörtgen ANHF'nin çalışma alanını gösterir. Kırmızı yıldızlar Mw=7. Şekil 1. Doğu Tibet Platosu'nun tektonik ve topografik haritası. Beyaz dikdörtgen ANHF'nin çalışma alanını gösterir. Kırmızı yıldızlar Mw=7.8 2001 Kullun, Mw=7.9 2008 Wenchua ve Ms=7.1 2010 Yushu depremlerinin

Detaylı

VIII. FAYLAR (FAULTS)

VIII. FAYLAR (FAULTS) VIII.1. Tanım ve genel bilgiler VIII. FAYLAR (FAULTS) Kayaçların bir düzlem boyunca gözle görülecek miktarda kayma göstermesi olayına faylanma (faulting), bu olay sonucu meydana gelen yapıya da fay (fault)

Detaylı

ÜÇ BOYUTLU CEVHER YATAĞI MODELLEME VE OCAK TASARLAMA

ÜÇ BOYUTLU CEVHER YATAĞI MODELLEME VE OCAK TASARLAMA ÜÇ BOYUTLU CEVHER YATAĞI MODELLEME VE OCAK TASARLAMA Prof.Dr.Erhan TERCAN (a), Prof.Dr. Bahtiyar ÜNVER (b), Y.Doç.Dr. Mehmet Ali HİNDİSTAN (c) (a) Hacettepe Üniversitesi, Maden Mühendisliği Bölümü, erhan@hacettepe.edu.tr

Detaylı

Neotektonik incelemelerde kullanılabilir. Deformasyon stili ve bölgesel fay davranışlarına ait. verileri tamamlayan jeolojik dataları sağlayabilir.

Neotektonik incelemelerde kullanılabilir. Deformasyon stili ve bölgesel fay davranışlarına ait. verileri tamamlayan jeolojik dataları sağlayabilir. Neotektonik incelemelerde kullanılabilir. Deformasyon stili ve bölgesel fay davranışlarına ait verileri tamamlayan jeolojik dataları sağlayabilir. Sismik tehlike değerlendirmeleri için veri tabanı oluşturur.

Detaylı

SİSTEM SİMÜLASYONU BENZETIM 1 SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ 1. STATİK VEYA DİNAMİK. Simülasyon Modelleri

SİSTEM SİMÜLASYONU BENZETIM 1 SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ 1. STATİK VEYA DİNAMİK. Simülasyon Modelleri SİSTEM SİMÜLASYONU SİMÜLASYON MODELİ TÜRLERİ BİR SİMÜLASYON ÇALIŞMASINDA İZLENECEK ADIMLAR ve SİMÜLASYON MODEL TÜRLERİ Simülasyon Modelleri Üç ana grupta toplanabilir; 1. Statik (Static) veya Dinamik (Dynamic),

Detaylı

BİLGİ DAĞARCIĞI 15 JEOTERMAL ÇALIŞMALARDA UYGU- LANAN DOĞRU AKIM YÖNTEMLERİ

BİLGİ DAĞARCIĞI 15 JEOTERMAL ÇALIŞMALARDA UYGU- LANAN DOĞRU AKIM YÖNTEMLERİ BİLGİ DAĞARCIĞI JEOTERMAL ÇALIŞMALARDA UYGU- LANAN DOĞRU AKIM YÖNTEMLERİ Hayrettin KARZAOĞLU* Jeotermal kaynakların ülke ekonomisine kazandırılmasında jeolojik ve jeofizik verilerin birlikte değerlendirilmesinin

Detaylı

Kaynak Yeri Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları. Örnek Proje: Yeraltı Suyunda Kaynak Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları

Kaynak Yeri Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları. Örnek Proje: Yeraltı Suyunda Kaynak Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları Kaynak Yeri Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları Örnek Proje: Yeraltı Suyunda Kaynak Tespiti ve İyileştirme Çalışmaları Hazırlayan: Ozan Atak (Jeoloji Yüksek Mühendisi) Bilge Karakaş (Çevre Yüksek Mühendisi)

Detaylı

Madencilikte. Madencilikte bilgisayar uygulamaları 70 li yılların. ve Uygulamaları. Bilgisayar Destekli Tasarım. Makale www.madencilik-turkiye.

Madencilikte. Madencilikte bilgisayar uygulamaları 70 li yılların. ve Uygulamaları. Bilgisayar Destekli Tasarım. Makale www.madencilik-turkiye. Makale www.madencilik-turkiye.com Prof. Dr. Selamet G. Erçelebi İTÜ Maden Mühendisliği Bölümü ercelebi@itu.edu.tr Abdülgani Eşiyok Mapteknik Ltd.Şti. Madencilikte Bilgisayar Destekli Tasarım ve Uygulamaları

Detaylı

Doç.Dr. Gültekin Kavuşan

Doç.Dr. Gültekin Kavuşan JEOLOJİ RAPORU YAZIMI Doç.Dr. Gültekin Kavuşan Jeoloji raporu, yazılan bir belgedir ve jeoloji j mühendisinin yaptığı ğ çalışmayı ş anlattığı, bir soruna ışık tuttuğu dokümandır. Bu belge onun ortaya koyduğu

Detaylı

ELAZIĞ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

ELAZIĞ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI ELAZIĞ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Elazığ ili Doğu Anadolu Bölgesinin güneybatısında, Yukarı Fırat havzasında yer almakta ve Doğu Anadolu Bölgesini batıya bağlayan yolların kavşak noktasında bulunmaktadır.

Detaylı

Elde edilen jeolojik bilgilerin sahada gözlenmesi ve doğrulanması, yeni bulgularla zenginleştirilmesi çalışmalarını kapsamaktadır.

Elde edilen jeolojik bilgilerin sahada gözlenmesi ve doğrulanması, yeni bulgularla zenginleştirilmesi çalışmalarını kapsamaktadır. ENERSON JEOTERMAL SAHA ARAŞTIRMA PROGRAMI 1. Aşama Çalışmaları Büro çalışması çerçevesinde yürütülecek çalışmalar sırasında bölgelerde yapılmış jeolojik, jeofizik ve jeokimya çalışmaları varsa incelenmekte,

Detaylı

= 20, C = 200, a = 75 m., Zn için ; C o. Abstract

= 20, C = 200, a = 75 m., Zn için ; C o. Abstract Türkiye Jeoloji Bülteni Cilt 44, Sayı 1, Şubat 2001 Geological Bulletin of Turkey Volume 44, Number 1, February 2001 Ilıcadere (Bayındır, Izmir) Pb-Zn Cevherleşmesinin Jeolojisi ve Jeoistatistiksel Değerlendirilmesi

Detaylı

DİVRİĞİ DEMİR YATAĞININ BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE KLASİK MODELLE KIYASLANMASI

DİVRİĞİ DEMİR YATAĞININ BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE KLASİK MODELLE KIYASLANMASI Türkiye 14 Madencilik Kongresi / 14th Mining Congress of Turkey, 1995, ISBN 975-395-150-7 DİVRİĞİ DEMİR YATAĞININ BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE KLASİK MODELLE KIYASLANMASI BLOCK MODELING OF DİVRİĞİ

Detaylı

Jeoloji Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi

Jeoloji Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi Jeoloji Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi http://facebook.com/esriturkey https://twiter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 4 Gün 24 Saat Jeoloji Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi Genel

Detaylı

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü TOPOGRAFYA (HRT3351) Yrd. Doç. Dr. Ercenk ATA

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü TOPOGRAFYA (HRT3351) Yrd. Doç. Dr. Ercenk ATA Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Ders Adı Kodu Yerel Kredi ECTS Ders (saat/hafta) Uygulama (saat/hafta) Laboratuvar (saat/hafta) Topografya HRT3351 3 4 3 0 0 DERSİN

Detaylı

İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji

İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji Hafta_5 İNM 106 İnşaat Mühendisleri için Jeoloji Haritalar ve kesit çıkarımı (Jeoloji-Mühendislik Jeolojisi ve topografik haritalar) Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN inankeskin@karabuk.edu.tr, inankeskin@gmail.com

Detaylı

HAVADAN LAZER TARAMA ve SAYISAL GÖRÜNTÜ VERİLERİNDEN BİNA TESPİTİ VE ÇATILARIN 3 BOYUTLU MODELLENMESİ

HAVADAN LAZER TARAMA ve SAYISAL GÖRÜNTÜ VERİLERİNDEN BİNA TESPİTİ VE ÇATILARIN 3 BOYUTLU MODELLENMESİ Akdeniz Üniversitesi Uzay Bilimleri ve Teknolojileri Bölümü Uzaktan Algılama Anabilim Dalı HAVADAN LAZER TARAMA ve SAYISAL GÖRÜNTÜ VERİLERİNDEN BİNA TESPİTİ VE ÇATILARIN 3 BOYUTLU MODELLENMESİ Dr.Nusret

Detaylı

JEO156 JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

JEO156 JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ JEO156 JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Genel Jeoloji Prof. Dr. Kadir DİRİK Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü 2015 JEOLOJİ (Yunanca Yerbilimi ) Yerküreyi inceleyen bir bilim dalı olup başlıca;

Detaylı

Bilindiği gibi lateritleşme, ılıman ve yağışlı

Bilindiği gibi lateritleşme, ılıman ve yağışlı Nikel Lateritlerin Aranmasında Jeofizik Yöntemler - Gördes Ferda ÖNER Meta Nikel Kobalt A.Ş. Jeoloji Y. Mühendisi ferda.oner@metanikel.com.tr Tuğrul TOKGÖZ Zeta Proje Mühendislik Jeofizik Y. Mühendisi

Detaylı

NİCEL METALOGRAFİ (STEREOLOJİ)

NİCEL METALOGRAFİ (STEREOLOJİ) GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MEM-317 MALZEME KARAKTERİZASYONU NİCEL METALOGRAFİ (STEREOLOJİ) Yrd. Doç. Dr. Volkan KILIÇLI ANKARA 2012 Nicel Metalografi (Stereoloji)

Detaylı

1203608-SIMÜLASYON DERS SORUMLUSU: DOÇ. DR. SAADETTIN ERHAN KESEN. Ders No:5 Rassal Değişken Üretimi

1203608-SIMÜLASYON DERS SORUMLUSU: DOÇ. DR. SAADETTIN ERHAN KESEN. Ders No:5 Rassal Değişken Üretimi 1203608-SIMÜLASYON DERS SORUMLUSU: DOÇ. DR. SAADETTIN ERHAN KESEN Ders No:5 RASSAL DEĞIŞKEN ÜRETIMI Bu bölümde oldukça yaygın bir biçimde kullanılan sürekli ve kesikli dağılımlardan örneklem alma prosedürleri

Detaylı

İNM Ders 2.2 YER HAREKETİ PARAMETRELERİNİN HESAPLANMASI. Yrd. Doç. Dr. Pelin ÖZENER İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı

İNM Ders 2.2 YER HAREKETİ PARAMETRELERİNİN HESAPLANMASI. Yrd. Doç. Dr. Pelin ÖZENER İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı İNM 424112 Ders 2.2 YER HAREKETİ PARAMETRELERİNİN HESAPLANMASI Yrd. Doç. Dr. Pelin ÖZENER İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı YER HAREKETİ PARAMETRELERİNİN HESAPLANMASI Yapıların Depreme

Detaylı

Yapısal Jeoloji. 2. Bölüm: Gevrek deformasyon ve faylanma

Yapısal Jeoloji. 2. Bölüm: Gevrek deformasyon ve faylanma MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu 12.113 Yapısal Jeoloji 2. Bölüm: Gevrek deformasyon ve faylanma Güz 2005 Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Şartları hakkında bilgi almak için http://ocw.mit.edu/terms

Detaylı

Laboratuvar 4: Enine kesitlere giriş. Güz 2005

Laboratuvar 4: Enine kesitlere giriş. Güz 2005 Laboratuvar 4: Enine kesitlere giriş Güz 2005 1 Giriş Yapısal jeologun hedeflerinden birisi deforme kayaçların üç boyutlu geometrisini anlamaktır. Ne yazık ki, tüm bunların doğrudan gözlenebilir olanları

Detaylı

Yeraltı jeolojisinin konusunu, yer kabuğu içindeki stratigrafik, yapısal ve ekonomik değerlerin yorumu teşkil eder.

Yeraltı jeolojisinin konusunu, yer kabuğu içindeki stratigrafik, yapısal ve ekonomik değerlerin yorumu teşkil eder. I. GİRİŞ Yeraltı jeolojisinin konusunu, yer kabuğu içindeki stratigrafik, yapısal ve ekonomik değerlerin yorumu teşkil eder. Böyle bir yorumu yapabilmek için de jeoloji mühendisinin, öncelikle yüzeyde

Detaylı

Yığma yapı elemanları ve bu elemanlardan temel taşıyıcı olan yığma duvarlar ve malzeme karakteristiklerinin araştırılması

Yığma yapı elemanları ve bu elemanlardan temel taşıyıcı olan yığma duvarlar ve malzeme karakteristiklerinin araştırılması Yığma yapı elemanları ve bu elemanlardan temel taşıyıcı olan yığma duvarlar ve malzeme karakteristiklerinin araştırılması Farklı sonlu eleman tipleri ve farklı modelleme teknikleri kullanılarak yığma duvarların

Detaylı

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları

Detaylı

JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN ARAMA/REVİZE ARAMA PROJE FORMATI İLÇE (İL) ARAMA/REVİZE ARAMA PROJESİ

JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN ARAMA/REVİZE ARAMA PROJE FORMATI İLÇE (İL) ARAMA/REVİZE ARAMA PROJESİ JEOTERMAL KAYNAKLAR İÇİN ARAMA/REVİZE ARAMA PROJE FORMATI İLÇE (İL) ARAMA/REVİZE ARAMA PROJESİ HAZIRLAYAN/TEKNİK SORUMLU (1) (Jeoloji Mühendisi) : Adı Soyadı : Oda Sicil No (*) : AY-YIL Talep/Ruhsat Sahibinin:

Detaylı

JEOİSTATİSTİK VE BULANIK YAKLAŞIMLAR İLE ADANA ÇİMENTO HAMMADDE SAHASININ DEĞERLENDİRİLMESİ*

JEOİSTATİSTİK VE BULANIK YAKLAŞIMLAR İLE ADANA ÇİMENTO HAMMADDE SAHASININ DEĞERLENDİRİLMESİ* JEOİSTATİSTİK VE BULANIK YAKLAŞIMLAR İLE ADANA ÇİMENTO HAMMADDE SAHASININ DEĞERLENDİRİLMESİ* Evaluatıon of Adana Cement Raw Material Field by Geostatistics And Fuzzy Approaches Betül ALKAN Maden Mühendisliği

Detaylı

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Bitlis ili, Doğu Anadolu Bölgesinde yer almakta olup, engebeli bir topoğrafyaya sahiptir. Ahlat Ovasıyla, bir düzlük gibi Bitlis in kuzeydoğusundan Van Gölüne doğru

Detaylı

JEOLOJİ VE MADEN DAİRESİ SONDAJ MÜHENDİSİ KADROSU HİZMET ŞEMASI

JEOLOJİ VE MADEN DAİRESİ SONDAJ MÜHENDİSİ KADROSU HİZMET ŞEMASI 3(4).57/1993 Kadro Adı Hizmet Sınıfı Derecesi Kadro Sayısı : 1 Maaş :Barem 16 JEOLOJİ VE MADEN DAİRESİ SONDAJ MÜHENDİSİ KADROSU : Sondaj Mühendisi : Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri Sınıfı : I (Yükselme

Detaylı

1) Hüseyin KURT ) Hüseyin ARKAN ) U. Hüseyin ARSLAN ) Şerif AÇAK ) Mustafa ORUÇ

1) Hüseyin KURT ) Hüseyin ARKAN ) U. Hüseyin ARSLAN ) Şerif AÇAK ) Mustafa ORUÇ 1) Hüseyin KURT 010070409 2) Hüseyin ARKAN 010070387 3) U. Hüseyin ARSLAN 010070413 4) Şerif AÇAK 010070357 5) Mustafa ORUÇ 010060302 Harita: Yeryüzünün veya belli bir parçasının küçültülmüş, genelleştirilmiş

Detaylı

1. NETPRO/MINE Yardım NETPRO MINE Sürüm Notları MINE Dosya Işlemleri Dosya Dosya Yükle Dosya Dosya Sakla...

1. NETPRO/MINE Yardım NETPRO MINE Sürüm Notları MINE Dosya Işlemleri Dosya Dosya Yükle Dosya Dosya Sakla... 1. NETPRO/MINE Yardım......................................................................................................... 7 1.1 NETPRO MINE Sürüm Notları...............................................................................................

Detaylı

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık İstatistik ve Olasılık Ders 2: Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Tanım İnceleme sonucu elde edilen ham verilerin istatistiksel yöntemler kullanılarak özetlenmesi açıklayıcı istatistiği konusudur. Açıklayıcı istatistikte

Detaylı

BOUGUER ANOMALİLERİNDEN ÜSTÜ ÖRTÜLÜ FAYLARIN SAPTANMASI VE İSTANBUL-SİLİVRİ BÖLGESİNİN YERALTI YAPISININ MODELLENMESİ

BOUGUER ANOMALİLERİNDEN ÜSTÜ ÖRTÜLÜ FAYLARIN SAPTANMASI VE İSTANBUL-SİLİVRİ BÖLGESİNİN YERALTI YAPISININ MODELLENMESİ PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİ SLİK FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİSLİK Bİ L İ MLERİ DERGİSİ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 2001 : 7 : 3 : 389-393 BOUGUER

Detaylı

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ 1. AMAÇ Zenginleştirme işlem(ler)inin seçimine ışık tutacak biçimde bir cevherdeki değerli ve değersiz minerallerin

Detaylı

ENCOM DISCOVER & 3D KURS İÇERİĞİ

ENCOM DISCOVER & 3D KURS İÇERİĞİ ENCOM DISCOVER & 3D KURS İÇERİĞİ Başar Bilgisayar Sistemleri Ve İletişim Teknolojileri San. Ve Tic. Ltd. Şti. Web site: http://www.basarsoft.com.tr Kontak mail: basar@basarsoft.com.tr ODTÜ Teknokent Gümüş

Detaylı

MÜHJEO 2015: Ulusal Mühendislik Jeolojisi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2015, KTÜ, Trabzon

MÜHJEO 2015: Ulusal Mühendislik Jeolojisi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2015, KTÜ, Trabzon Sondaj ve Kimyasal Analiz Verileri Kullanılarak Bir KireçtaĢı Ocağının 3-Boyutlu Cevher Modellemesi 3D Orebody Modeling of a Limestone Quarry Using Borehole and Chemical Analysis Data ġ. Aliyazıcıoğlu

Detaylı

Atım nedir? İki blok arasında meydana gelen yer değiştirmeye atım adı verilir. Beş çeşit atım türü vardır. Bunlar;

Atım nedir? İki blok arasında meydana gelen yer değiştirmeye atım adı verilir. Beş çeşit atım türü vardır. Bunlar; 1 FAYLAR Yeryuvarında etkili olan tektonik kuvvetler kayaçların şekillerini, hacimlerini ve yerlerini değiştirirler. Bu deformasyon etkileriyle kayaçlar kırılırlar, kıvrılırlar. Kırıklı yapılar (faylar

Detaylı

Yozgat-Akdağmadeni Pb-Zn Madeni Arazi Gezisi

Yozgat-Akdağmadeni Pb-Zn Madeni Arazi Gezisi Yozgat-Akdağmadeni Pb-Zn Madeni Arazi Gezisi Yozgat-Akdağmadeni Akdağmadeni Yozgat'ın doğusunda bir ilçedir. Doğuda Sivas'ın Şarkışla İlçesi, güneyde Çayıralan, batıda Sarıkaya ve Saraykent, kuzeyde ise

Detaylı

Grafik 14 - Yıllara Göre Madencilik ve Taş Ocakçılığı Faaliyetlerinin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçerisindeki Payı ( )

Grafik 14 - Yıllara Göre Madencilik ve Taş Ocakçılığı Faaliyetlerinin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçerisindeki Payı ( ) MADEN Madencilik sektörünün ülke üretimindeki payı giderek artmaktadır. TÜİK Ulusal Hesaplar İstatistiklerine göre 1998 fiyatlarıyla iktisadi faaliyet kollarına göre incelendiğinde; Grafik 14 te de görüldüğü

Detaylı

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ 2. HAFTA Arş. Gör. Dr. Kıymet DENİZ GENEL BİLGİLER Petrografi Ve Petroloji Nedir? Latince Petr- taş kelimesinden türetilmiş petrografi ve petroloji birbirini

Detaylı

3. TABAKA KAVRAMI ve V-KURALI

3. TABAKA KAVRAMI ve V-KURALI 1 3. T VRMI ve V-URLI Tabaka nedir? lt ve üst sınırlarıyla bir diğerinden ayrılan, kendine has özellikleri olan, sabit hidrodinamik koşullar altında çökelmiş, 1 cm den daha kalın, en küçük litostratigrafi

Detaylı

GRAVİTE-MANYETİK VERİLERİNE ÇEŞİTLİ MODELLERLE YAKLAŞIM AN APPROACH FOR THE GRAVITY-MAGNETIC DATA WITH VARIOUS MODELS

GRAVİTE-MANYETİK VERİLERİNE ÇEŞİTLİ MODELLERLE YAKLAŞIM AN APPROACH FOR THE GRAVITY-MAGNETIC DATA WITH VARIOUS MODELS GRAVİTE-MANYETİK VERİLERİNE ÇEŞİTLİ MODELLERLE YAKLAŞIM AN APPROACH FOR THE GRAVITY-MAGNETIC DATA WITH VARIOUS MODELS AŞÇI, M. 1, YAS, T. 1, MATARACIOĞLU, M.O. 1 Posta Adresi: 1 Kocaeli Ünirsitesi Mühendislik

Detaylı

Mühendislikte İstatistiksel Yöntemler

Mühendislikte İstatistiksel Yöntemler Mühendislikte İstatistiksel Yöntemler BÖLÜM 2 AÇIKLAYICI (BETİMLEYİCİ) İSTATİSTİK Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU 1-Açıklayıcı (Betimleyici) İstatistik İnceleme sonucu elde edilen ham verilerin istatistiksel

Detaylı

Harita Nedir? Haritaların Sınıflandırılması. Haritayı Oluşturan Unsurlar

Harita Nedir? Haritaların Sınıflandırılması. Haritayı Oluşturan Unsurlar Harita Nedir? Yeryüzünün tamamının veya bir kısmının kuşbakışı görünüşünün belli bir ölçek dahilinde düzleme aktarılmasıyla oluşan çizimlere denir. Haritacılık bilimine kartografya denir. Bir çizimin harita

Detaylı

DOĞAL MİNERALLİ SULAR İÇİN İŞLETME / REVİZE İŞLETME PROJESİ FORMATI İLÇE (İL). NUMARALI ARAMA RUHSATINA İLİŞKİN İŞLETME PROJESİ

DOĞAL MİNERALLİ SULAR İÇİN İŞLETME / REVİZE İŞLETME PROJESİ FORMATI İLÇE (İL). NUMARALI ARAMA RUHSATINA İLİŞKİN İŞLETME PROJESİ DOĞAL MİNERALLİ SULAR İÇİN İŞLETME / REVİZE İŞLETME PROJESİ FORMATI İLÇE (İL). NUMARALI ARAMA RUHSATINA İLİŞKİN İŞLETME PROJESİ HAZIRLAYAN (Jeoloji Mühendisi) Adı Soyadı : Oda Sicil No (*) : AY-YIL Ruhsat

Detaylı

V. KORELASYON. Tarif ve genel bilgiler

V. KORELASYON. Tarif ve genel bilgiler V. KORELASYON Tarif ve genel bilgiler Yeraltına ait her çeşit bilginin bir araya toplanması yeterli değildir; bunları sınıflandırmak, incelemek ve sonuç çıkarmak/yorum yapmak gereklidir. Böyle bir durumda

Detaylı

MONTE CARLO BENZETİMİ

MONTE CARLO BENZETİMİ MONTE CARLO BENZETİMİ U(0,1) rassal değişkenler kullanılarak (zamanın önemli bir rolü olmadığı) stokastik ya da deterministik problemlerin çözümünde kullanılan bir tekniktir. Monte Carlo simülasyonu, genellikle

Detaylı

MADEN KANUNU ve BU KAPSAMDA VERİLEN RAPORLAMA SİSTEMLERİ

MADEN KANUNU ve BU KAPSAMDA VERİLEN RAPORLAMA SİSTEMLERİ T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI MADEN KANUNU ve BU KAPSAMDA VERİLEN RAPORLAMA SİSTEMLERİ Erdal Kaçmaz 29 Eylül 2011 1 İÇERİK Maden Kanununun Kapsamı Maden Grupları, Alanları ve Süreleri Kimler

Detaylı

BİLGİSAYAR TABANLI JEOLOJİK MODELLEME VE MADEN TASARIMI. Ezgi TOKA 505121004

BİLGİSAYAR TABANLI JEOLOJİK MODELLEME VE MADEN TASARIMI. Ezgi TOKA 505121004 BİLGİSAYAR TABANLI JEOLOJİK MODELLEME VE MADEN TASARIMI Ezgi TOKA 505121004 MADENCİLİKTE ÖZEL KONULAR I DERS PROJESİ Proje Danışmanı: Yrd.Doç.Dr. Cüneyt Atilla ÖZTÜRK İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN

Detaylı

CETP KOMPOZİTLERİN DELİNMELERİNDEKİ İTME KUVVETİNİN ANFIS İLE MODELLENMESİ MURAT KOYUNBAKAN ALİ ÜNÜVAR OKAN DEMİR

CETP KOMPOZİTLERİN DELİNMELERİNDEKİ İTME KUVVETİNİN ANFIS İLE MODELLENMESİ MURAT KOYUNBAKAN ALİ ÜNÜVAR OKAN DEMİR CETP KOMPOZİTLERİN DELİNMELERİNDEKİ İTME KUVVETİNİN ANFIS İLE MODELLENMESİ MURAT KOYUNBAKAN ALİ ÜNÜVAR OKAN DEMİR Çalışmanın amacı. SUNUM PLANI Çalışmanın önemi. Deney numunelerinin üretimi ve özellikleri.

Detaylı

HARİTA OKUMA BİLGİSİ

HARİTA OKUMA BİLGİSİ HARİTA OKUMA BİLGİSİ 1. Harita üzerinde gösterilen işaretlerden hangisi uluslararası yol numarasıdır? a) O-3 b) E-80 c) D100 d) K2 2. Yeryüzünün tamamının veya bir parçasının kuşbakışı görünümünün matematiksel

Detaylı

Sevim Yasemin ÇİÇEKLİ 1, Coşkun ÖZKAN 2

Sevim Yasemin ÇİÇEKLİ 1, Coşkun ÖZKAN 2 1078 [1025] LANDSAT 8'İN ADANA SEYHAN BARAJ GÖLÜ KIYI ÇİZGİSİNİN AYLIK DEĞİŞİMİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILMASI Sevim Yasemin ÇİÇEKLİ 1, Coşkun ÖZKAN 2 1 Arş. Gör., Erciyes Üniversitesi, Harita Mühendisliği

Detaylı

ARALIK DECEMBER. Anahtar Sözcükler: Jeoistatistik, İndikatör Variogram, Koşullu Olasılık Dağılımları ÖZET

ARALIK DECEMBER. Anahtar Sözcükler: Jeoistatistik, İndikatör Variogram, Koşullu Olasılık Dağılımları ÖZET MADENCİLİK ARALIK 1996 DECEMBER CİLT-VOLUME XXXV SAYI - NO 4 v MADEN YATAKLARI SINIR BELİRSİZLİĞİNİN INDIKATOR KRIGING İLE DEĞERLENDİRİLMESİ VE SİVAS-KANGAL-KALBURÇAYIRI KÖMÜR YATAĞINDA BİR UYGULAMA Assessment

Detaylı

BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON

BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON 1 BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON 2 BAĞLI POLİGON BAĞLI POLİGON 6 3 TRİGONOMETRİK NİVELMAN 7 H B - H A = Δh AB = S AB * cotz AB + a t H B = H A + S AB * cotz AB + a - t TRİGONOMETRİK

Detaylı

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık İstatistik ve Olasılık Ders 2: Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Tanım İnceleme sonucu elde edilen ham verilerin istatistiksel yöntemler kullanılarak özetlenmesi açıklayıcı istatistiği konusudur. Açıklayıcı istatistikte

Detaylı

SAYISAL ARAZİ MODELLEMESİNDE KULLANILAN KESTİRİM TEKNİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

SAYISAL ARAZİ MODELLEMESİNDE KULLANILAN KESTİRİM TEKNİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI SAYISAL ARAZİ MODELLEMESİNDE KULLANILAN KESTİRİM TEKNİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI COMPARISON OF ESTIMATION TECHNIQUES USED IN DIGITAL TERRAIN MODELLING Ahmet ÜNAL W Hülya TURHAN < > Anahtar Sözcükler Linyit,

Detaylı

Türkiye Kömür Madenciliği Yatırımları için Bir Risk Analiz Modeli

Türkiye Kömür Madenciliği Yatırımları için Bir Risk Analiz Modeli Türkiye Kömür Madenciliği Yatırımları için Bir Risk Analiz Modeli A Risk Analysis Model for Coal Mining Investments in Turkey Neş'e ÇELEBİ * Tünay SEYRANTEPE ** ÖZET Bu yazıda, Türk Kömür Madenciliği koşullarına

Detaylı

AFŞİN-ELBİSTAN LİNYİT SAHASI ÇÖLLOLAR SEKTÖRÜNÜN NETPRO/MINE YAZILIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ *

AFŞİN-ELBİSTAN LİNYİT SAHASI ÇÖLLOLAR SEKTÖRÜNÜN NETPRO/MINE YAZILIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ * AFŞİN-ELBİSTAN LİNYİT SAHASI ÇÖLLOLAR SEKTÖRÜNÜN NETPRO/MINE YAZILIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ * Evaluation of The Çöllolar Sector of Afşin-Elbistan Lignite Field By The Netpro/Mine Computer Program Derya

Detaylı

HARİTA, TOPOGRAFİK HARİTA, JEOLOJİK HARİTA. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü

HARİTA, TOPOGRAFİK HARİTA, JEOLOJİK HARİTA. Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü HARİTA, TOPOGRAFİK HARİTA, JEOLOJİK HARİTA Prof.Dr. Atike NAZİK Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü HARİTA NEDİR? Harita; yer yüzeyinin bir düzlem üzerine belirli bir oranda küçültülerek bir takım çizgi ve

Detaylı