6552 SAYILI TORBAY YASA İLE İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK TE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Transkript

1 6552 SAYILI TORBAY YASA İLE İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK TE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER Dr. Resul KURT SGK E. BAŞMÜFETTİŞİ İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK MÜŞAVİRİ Twitter/resulkurt

2 TORBA KANUNDA YER ALAN DEĞİŞİKLİKLER

3 TORBA KANUNDA ALT İŞVERENLİK MUVAZAA İTİRAZI- TORBA KANUN İLE İTİRAZ SÜRESİ 30 İŞ GÜNÜ OLMAKTA VE YARGITAY YOLU AÇILMAKTADIR 4857 sayılı İş Kanununun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan altı iş günü ibareleri otuz iş günü şeklinde değiştirilmiştir. Madde yürürlüğe girince İnceleme sonucunda muvazaalı işlemin tespiti halinde, bu tespite ilişkin gerekçeli müfettiş raporu işverenlere tebliğ edilir. Bu rapora karşı tebliğ tarihinden itibaren 30 işgünü içinde işverenlerce yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilecektir

4 TORBA KANUNDA ALT İŞVERENLİK İTİRAZ- TORBA KANUN İLE İTİRAZ SÜRESİ 30 İŞ GÜNÜ OLMAKTA VE YARGITAY YOLU AÇILMAKTADIR 4857 sayılı İş Kanununun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının beşinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. İtiraz üzerine görülecek olan dava basit yargılama usulüne göre dört ay içinde sonuçlandırılır. Mahkemece verilen kararın temyizi halinde Yargıtay altı ay içinde kesin olarak karar verir. Kamu idarelerince bu raporlara karşı yetkili iş mahkemelerine itiraz edilmesi ve mahkeme kararlarına karşı diğer kanun yollarına başvurulması zorunludur.

5 TORBA KANUNDA ALT İŞVERENLİK İTİRAZ- TORBA KANUN İLE İTİRAZ SÜRESİ 30 İŞ GÜNÜ OLMAKTA VE YARGITAY YOLU AÇILMAKTADIR İtiraz üzerine görülecek olan dava, basit yargılama usulüne göre 4 ay içinde sonuçlandırılacak. Mahkemece verilen kararın temyizi halinde Yargıtay, 6 ay içinde kesin karar verecek

6 TORBA KANUNDA YARDIMCI İŞLERİN BELİRLENMESİ YARDIMCI İŞLERİN BELİRLENMESİ Torba yasanın 9. maddesiyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi değiştirilmiştir. Danışmanlık hizmet alımları dışında ihaleye çıkılması için yeterli nitelik ve sayıda personelin bulunmaması şartı çıkarılarak alt işverene verilebilecek «yardımcı işlerin», işçi, işveren, memur konfederasyonlarının da görüşü alınarak Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenmesi uygulamasına geçilmektedir

7 İŞVERENİN ÜCRET DENETİMİ 4857 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. İşverenler, alt işverene iş vermeleri halinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlüdür

8 İŞVERENİN ÜCRET DENETİMİ 4857 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin beşinci fıkrasında yapılacak değişiklikle işverenlerin, alt işverene iş vermeleri halinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini, işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlü hale gelecektir

9 İŞVERENİN YILLIK İZİN DENETİMİ (Torba Kanunun 6. Maddesiyle) 4857 sayılı Kanunun 56 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği halde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içerisinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise altıncı fıkraya göre tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlüdür.

10 İŞVERENİN YILLIK İZİN DENETİMİ İş Kanunun 56. Maddesine eklenecek hüküm ile Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği halde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanacak. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içerisinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise altıncı fıkraya göre tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlü hale gelecektir

11 KAMU İHALESİNDE ÇALIŞTIRILANLARIN KIDEM TAZMİNATI Aynı kamu işyerinde, ihaleler ile değişen farklı alt işverenlere bağlı, ancak aynı işyerinde çalışmasını devam ettiren işçilerin kıdem tazminatlarından son alt işveren ve kamu işverenliği sorumlu olacaktır. Bununla birlikte son alt işveren ödediği kıdem tazminatının belli bir miktarını, işçinin eski alt işverenlere bağlı çalıştıkları süre ile orantılı olarak, diğer alt işverenlere rücu edebilecek-dava açabilecektir

12 HİZMET TESPİT DAVASINDA SGK YA BAŞVURU ŞARTI 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 7 nci maddesine eklenen fıkralarla; Sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edilmesi zorunludur. Diğer kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak kaydıyla yapılan müracaata altmış gün içinde Kurumca cevap verilmezse talep reddedilmiş sayılır

13 HİZMET TESPİT DAVASINDA SGK YA BAŞVURU ŞARTI Kuruma karşı dava açılabilmesi için, taleplerin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması şarttır. Kuruma başvuruda geçirilecek süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz. Hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, dava Kuruma re sen ihbar edilir. İhbar üzerine davaya davalı yanında fer i müdahil olarak katılan Kurum, yanında katıldığı taraf başvurmasa dahi kanun yoluna başvurabilir. Kurum, yargılama sonucu verilecek kararı kesinleştikten sonra uygulamakla yükümlüdür

14 MADEN İŞÇİLERİNDE İŞ GÜVENCESİ KIDEMİ 4857 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir. Yer altı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmaz. Belirtilen hüküm kıdem tazminatına hak kazanmak anlamında olmayıp; İŞ GÜVENCESİNDEN YARARLANMAYA İLİŞKİNDİR

15 YER ALTINDA ÇALIŞANLAR Zorunlu ve olağanüstü çalışılması gereken durumlar dışında, yeraltı maden işlerinde çalışanlara fazla çalışma yaptırılamayacak. Yeraltı maden işlerinde çalışanlara zorunlu ve olağanüstü hallerde haftalık 36 saati aşan her bir saat, fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının %100 artırılmasıyla ödenecek. Torbada yeraltında çalışan işçiler için yıllık ücretli izin sürelerinin 4 gün artırılması öngörülüyor

16 YER ALTINDA ÇALIŞANLAR Sigortalıların fiili hizmet süresinden yararlanabileceği süreler (m.40) değiştirilmiştir. fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacakları dönem içerisinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalma şartı aranmaz

17 DAYANIŞMA VE YARDIMLAŞMA FONU İşveren sendikaları, tüzüklerinde hüküm bulunmak ve şartları genel kurul kararıyla belirlenmek kaydıyla, işçilerin sigorta primlerinin işveren payının ödemelerinde kullanılmak ve nakit mevcudunun yüzde yirmibeşini aşmamak üzere karşılıksız yardıma dayalı dayanışma ve yardım fonu oluşturabilir

18 İŞKOLU BARAJI Torba yasanın 19. maddesiyle; Ekonomik ve Sosyal Konsey e üye konfederasyonlara bağlı sendikalar için işkolu barajı yüzde bir olarak belirlenmektedir

19 YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİNLERİ Türkiye'nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe ve 11/4/2014 tarihinden önce süresiz çalışma izni verilmiş olan yabancıların hakları saklı kalmak kaydıyla; 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca uzun dönem ikamet iznine sahip olanlar veya Türkiye'de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izni ile kalmış olan veya en az sekiz yıl kanuni çalışması olan yabancılara, süresiz çalışma izni verilebilir

20 YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİNLERİ Süresiz çalışma izni verilen yabancılar, 6458 sayılı Kanunun 44 üncü maddesinde belirtilen uzun dönem ikamet izninin sağladığı haklardan yararlanırlar. Süresiz çalışma izni yabancının veya işvereninin talebiyle ya da 6458 sayılı Kanunun 45 inci maddesinde sayılan uzun dönem ikamet izninin iptalini gerektiren hallerde iptal edilir. Çalışma izni verilen yabancıların Türkiye'ye girişleri, Türkiye'de kalışları ve Türkiye'den çıkışlarına ilişkin kayıtlar İçişleri Bakanlığı tarafından Bakanlığa bildirilir

21 TORBA KANUN- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ - İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun uygulanmayacağı durumlar, uluslararası denizyolu taşımacılığı yapan araçların seyrüsefer halleri ile sınırlandırıldı. Havayolu ibaresinin çıkartılmasının sebebi ise hava taşımacılığında sefer sürelerinin kısa ve araçlara kolay ulaşılabilir olması neden olarak gösterildi

22 TORBA KANUN- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Torba yasanın 15. maddesiyle; İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulmasını açıklayan 6. Maddede yer alan Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirir hükmü diğer sağlık personeli için esnekleştirilerek on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirir şeklinde yer almaktadır

23 TORBA KANUN- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Yine torba yasanın 15. maddesiyle aynı maddeye Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak 10'dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilân edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilirler hükmü getirilmektedir

24 TORBA KANUN- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Bu düzenleme ile; İşyerlerinde işyeri hekimi haricinde çalıştırılması gereken diğer sağlık personelinin gerektiğinde çalıştırılması ve işyerinde çalışmakta olan çırakların ve stajyerlerin işyerinin işçisi sayılmaması amaçlanmaktadır

25 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Torba yasanın 15. maddesiyle; uygulamada yapılan ancak kanuni bir dayanağı henüz tam oluşturulmamış olan iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli çalıştırılmasındaki sürelerin hesabında 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, çalışan sayısının toplamına dahil edilmeyeceğidir. İşyerlerinde işyeri hekimi haricinde çalıştırılması gereken diğer sağlık personelinin gerektiğinde çalıştırılması ve işyerinde çalışmakta olan çırakların ve stajyerlerin işyerinin işçisi sayılmaması amaçlanmaktadır

26 TORBA KANUN- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Torba yasanın 16. maddesiyle; Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz hükmü değiştirilerek işyerleri ibaresinin yerine işlerde ibaresi getirilmekte ve çalışanların yapacağı iş ön plana çıkarılmaktadır

27 TORBA KANUN- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Torba yasanın 16. maddesiyle yapılan bu düzenleme ile, Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporlarının işyeri hekiminden alınması ve 10 dan az çalışanı olan ve az tehlikeli işyerleri için ise aile hekimlerinden de alınabileceği düzenlenmiştir

28 SGK SAĞLIK UYGULAMALARI Tüp bebek ödemelerinde 3 denemeye kadar SGK tarafından masraflar karşılanacaktır. Yardımcı üreme yöntemi tedavisinde katılım payı ilk denemede %30, ikinci denemede %25, üçüncü denemede %20 oranında uygulanacaktır. Harp ve vazife malullerinin kendileri ve eşlerinden tüp bebek tedavisinde katkı alınmayacaktır. payı Ortez ve protezler SGK tarafından belirlenen ürün listelerinden yine SGK tarafından belirlenen usul ve esaslara göre karşılanacaktır

29 SGK SAĞLIK UYGULAMALARI SGK sağlık hizmet sunucuları tarafından düzenlenen faturaların denetimi konusunda hizmet satın alması yapabilecektir. Aynı zamanda SGK nın hizmet satın alacağı ürünler ile ilgili yayınlayacağı listelerde yer alma karşılığında ürün satıcılarından hizmet bedeli alma yetkisi verilmiştir. Sağlık hizmet sunucularına yapılacak ödemelerin durdurulması üç müfettişten oluşan komisyon kararı ve Teftiş Kurulu Başkanlığı onayı ile uygulanabilecektir

30 TÜP BEBEK Sağlık hizmet sunucularına yapılacak ödemelerin durdurulması üç müfettişten oluşan komisyon kararı ve Teftiş Kurulu Başkanlığı onayı ile uygulanabilecektir. Mevcut durumda tedaviden yararlanabilmek için en az 5 yıldır genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi olup, 900 gün genel sağlık sigortası prim gün sayısı olması ve en fazla iki kez deneme hakkı tanınmaktadır. Torba ile en fazla iki deneme hakkı üçe çıkarılmakta ve Başka tıbbi bir yöntemle mümkün olmaması nedeniyle yapılacak yardımcı üreme yöntemi tedavisinde, katılım payı ilk denemede yüzde 30, ikinci denemede yüzde 25, üçüncü denemede yüzde 20 oranında uygulanacaktır

31 TÜP BEBEK Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun'un kapsamına girenler, tüp bebek uygulanmasında verilecek destek için aranan, 'Son 3 yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alamama' ve 'En az 5 yıldır genel sağlık sigortalısı olma' şartlarından muaf olacaktır. SGK, geleneksel, tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamalarının finansmanını sağlamayacak olup SGK ile sözleşmeli özel hastanelerle kısmi sözleşme imzalayan vakıf üniversitesi hastaneleri, SGK' ya bildirdikleri hekimlerin verdiği sağlık hizmetlerini fatura edebilecektir. Fatura edilmemesi halinde ise sağlık hizmetinin tutarı SGK tarafından karşılanmayacaktır

32 ERKEN YAŞLANMA (5510/28) 55 yaşını dolduran ve erken yaşlanmış olduğu tespit edilen sigortalılar, yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık aylığından yararlanırlar hükmündeki yaş şartı 50 ye düşürülecektir

33 YURTDIŞINA GÖTÜRÜLEN İŞÇİLER Yabancı ülke ile sosyal güvenlik sözleşmesi varsa bu sözleşme hükümlerine göre, yoksa bunlar hakkında 5510/5-g maddesi uyarınca kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmaktadır. 5/g kapsamında yurtdışına götürülen işçilerin SPEK üst sınırı 3 asgari ücret ile sınırlandırılmıştır

34 YURTDIŞINA GÖTÜRÜLEN İŞÇİLER Örneğin TL ücretle çalışan bir mühendis için müteahhit firmalar değişiklik öncesi X %14.5 = TL SGK'ya prim ödemek zorunda iken yapılacak değişiklik ile X 0.145= TL SGK primi ödeyecektir

35 YURTDIŞINA GÖTÜRÜLEN İŞÇİLER Sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla, sigortalılarca ödenen prim ve prime ilişkin borcun noksan tahakkuk ettirildiğinin Kurumca sonradan tespit edilmesi hâlinde tespit edilen fark prime ilişkin borç aslına, tebliğ tarihinden itibaren gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanır

36 KURUM HATASINDAN KAYNAKLANAN PRİM TAHAKKUKLARINDAN GECİKME ZAMMI VE FAİZİ ALINMAYACAK "Sigortalılar ile tüzel kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla, sigortalılarca ödenen prim ve prime ilişkin borcun noksan tahakkuk ettirildiğinin Kurumca sonradan tespit edilmesi halinde tespit edilen fark prime ilişkin borç aslına, tebliğ tarihinden itibaren 89 uncu maddenin ikinci fıkrasına göre gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanır."

37 AYLIK VE GELİRLERDE ZAMANAŞIMI 12 AY OLACAK Bağlanan gelir ve aylıklarını tahakkuk ettirildiği tarihlerden itibaren aralıksız 12 ay sonuna kadar tahsil etmeyenlerin gelir ve aylıkları, gelir ve aylık bağlanma şartlarının devam edip etmediğinin tespiti amacıyla durdurulur

38 GELİR TESTİ YAPTIRMAYANA EK SÜRE - 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortası tescili yapılmış olup da gelir testine hiç başvurmayanlardan bu maddenin yayımını takip eden aybaşından itibaren altı ay içerisinde gelir testine başvuran kişilerin genel sağlık sigortası primleri yapılan gelir testi sonucuna göre tescil başlangıç tarihinden itibaren tahakkuk ettirilir

39 5510 sayılı Kanunda Yapılan Değişiklikler -GSS Prim Borç Aralıkları-. DÖNEM Gelir Aralığı ve Ödenecek prim Tutarı 1/3 ile 1 Asgari Ücret Arası 1-2 Asgari Ücret Arası 2 Asgari Ücret Üzeri ,46 106,38 212, ,62 112,86 225, ,14 117,43 234, ,86 122,58 245, ,84 128,52 257, ,36 136,08 272,

40 5510 sayılı Kanunda Yapılan Değişiklikler -Gelir Testi Yaptırması Gerekenler- Sosyal Güvencesi ve hak sahipliği bulunmayanlar Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar, Çağrı üzerine çalışanlar, Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışanlar Öğrenim görmeyen 18 yaşından büyük çocuklar Sigortalılığı sona erenler Lise/Üniversite eğitimi sona erenler

41 DOĞUM BORÇLANMASI Sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan süreleri borçlanması mümkün olacaktır

42 DOĞUM BORÇLANMASI Ancak, önceden olduğu gibi, Sigortalılıktan önceki doğumlar borçlanılamayacaktır

43 YURTDIŞI BORÇLANMASI Mavi Kartlıların yurtdışı borçlanması yapması önündeki engel kaldırılacaktır. Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, bu Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri halinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilir

44 YURTDIŞI BORÇLANMASI Borçlanmalarda ilk defa çalışmaya başlanılan tarih olarak sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerdeki çalışma dikkate alınacaktır. Böylelikle özellikle Almanya gibi ülkelerde çalışan yurttaşlarımızın hak kayıpları ortadan kaldırılmış olacaktır

45 YURTDIŞI BORÇLANMASI Ancak, uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir

46 EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI Gün Sayısı 10 dan Az İse İş Kazası ve Meslek Hastalığı Primi Ödenecek Ay içerisinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olanlar için ise, çalıştırıldıkları süreyle orantılı olarak çalıştıranlarca prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde 2 si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödenecek. Bu şekilde çalışanların sigortalılık tescili, çalışan ve çalıştıran imzalarını da ihtiva eden ve en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar SGK na verilmesi gereken örneği SGK tarafından hazırlanacak belgenin verilmesi ile sağlanacak. Sigortalılık başlangıcında bu belge üzerinde çalışma başlangıcına dair kayıtlı en eski tarih esas alınacaktır. Bunlar hakkında hastalık sigortası hükümleri uygulanmayacak.

47 EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI Gün Sayısı 10 dan Az İse İş Kazası ve Meslek Hastalığı Primi Ödenecek Bu fıkra kapsamına girenler, adlarına ödenen priminin ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar aynı kazancın otuz katının yüzde 32,5 oranında prim ödeyebilecek. Bunun yüzde 20 si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, yüzde 12,5 i genel sağlık sigortası primidir. Bu süre içinde ödenmeyen primin ödenme hakkı düşer. Ödenen primler 4/(a) bendi kapsamında sigortalılık sayılacak

48 EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI Gün Sayısı 10 dan Fazla İse SGK lı Olacak Ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içerisinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 gün ve daha fazla olan sigortalılar hakkında 4/(a) bendi kapsamındaki (SSK) sigortalılara ilişkin hükümler uygulanacak. Bunların bildirimi, işverenler tarafından örneği SGK tarafından hazırlanan belgeyle en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar yapılacak. Süresinde yapılmayan bildirim için işverene idari para cezası uygulanacak

49 AR-GE TEŞVİKLERİNDEN YARARLANMA SÜRESİ Araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan işyerlerini teşvik etmek amacıyla 5746 sayılı Kanun uyarınca getirilmiş bulunan bir sigorta prim teşvikidir. Ar-Ge teşviklerinden her sigortalı için beş yıl yararlanma şartı kaldırılmıştır. Dolayısıyla 2023 yılına Ar-Ge teşviki sigortalılar için uygulanacaktır

50 SGK VE BAĞKUR PRİM AFFI

51 SGK VE BAĞKUR PRİM AFFI Torba Kanunun 81. maddesiyle ile Nisan ve önceki aylara ilişkin prim borçları, sgdp borçları, idari para cezaları, genel sağlık sigortası primi borçları, asgari işçilik fark primleri yapılandırılarak 36 aya kadar taksitlendirilecektir. Toplam Asıl Alacak : Gecikme Zammı dahil Toplam Alacak : Peşin Ödeme Durumunda Yapılandırılmış : Peşin Ödeme Durumunda Vazgeçilen Tutar : Vazgeçilen Alacak Yüzdesi : %35,

52 SGK VE BAĞKUR PRİM AFFI Torba Kanun ile bir takım borçlar tamamen silinmektedir. Bir takım borçların ise yalnızca gecikme zammı ve cezası terkin edilmekte ve prim asılları TÜFE oranında güncellenerek, 18 taksite kadar 2 ayda 1 ödeme şartı ile 36 ay süre ile ödenmesi öngörülmektedir

53 HANGİ BORÇLAR TAMAMEN SİLİNİYOR? >Borç türü bazında ana parası 100 TL ve altında olan >Borcun tamamının ödeme süresi 31/12/2013 veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu halde ödenmemiş - sigorta primi, - işsizlik sigortası primi, - sosyal güvenlik destek primi ve - idari para cezası ile

54 HANGİ BORÇLAR TAMAMEN SİLİNİYOR? Özel kanunlardaki hükme istinaden Kurumca 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen eğitime katkı payı, özel işlem vergisi ve damga vergisi borçlarından borç türü bazında borç asılları toplamı yüz Türk Lirasını aşmayan asli alacakların ve tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı gecikme cezası, gecikme zammı gibi fer'i alacakların tahsilinden vazgeçilir

55 Hangi Borçların Gecikme Zammı ve Cezası Siliniyor? 2014 yılı Nisan(Eylül) ve önceki aylara ilişkin olup torbanın yayımlandığı tarihten önce tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan, sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi,

56 Hangi Borçların Gecikme Zammı ve Cezası Siliniyor? 2- Yapılan başvuru tarihi itibarıyla ilgili mevzuatına göre ödenmesi imkanı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, 3- Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ilgili kanunları gereğince takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı,

57 Hangi Borçların Gecikme Zammı ve Cezası Siliniyor? 3-30/4/2014 (Eylül) tarihine kadar (bu tarih dahil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olup bu maddenin yayımlandığı tarihten önce Kurumca resen tahakkuk ettirilerek işverene tebliğ edildiği halde bu maddenin yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş olan; özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespitler sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi,

58 Hangi Borçların Gecikme Zammı ve Cezası Siliniyor? 4- Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı olanların genel sağlık sigortası primi, asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu maddenin yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu maddede belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer'i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir

59 Hangi Borçların Gecikme Zammı ve Cezası Siliniyor? 30/4/2014 (Eylül) tarihine kadar (bu tarih dahil) işlenen fiillere ilişkin olup Torbanın yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının % 50'si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu maddenin yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu maddede belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde idari para cezası asıllarının kalan % 50'si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer'i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilir

60 AFTAN YARARLANMAK İÇİN HANGİ SÜREDE NEREYE BAŞVURMAK GEREKİR? Borçlular bağlı bulundukları SGM ye; a) Bu maddenin yayımlandığı tarihi izleyen ay başından itibaren; GSS kapsamında olanlar 7 ay içerisinde, diğer borçlular ise 3 ay içerisinde Kuruma başvuruda bulunmaları, b) İlk taksiti torba kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ay başından itibaren; GSS borçluları için 8 ay içerisinde, diğer borçlular için ise 4 ay içerisinde, diğer taksitlerini ise 2şer aylık dönemler halinde azami 18 eşit taksitte ödemeleri gerekir

61 BAĞKURLULAR VE GSS LİLERİN DURUMU Bağkurlular ile GSS kapsamında sigortalılık statüsünden kaynaklanan prim borcu hariç diğer borçların bu madde hükümlerine göre hesaplanan tutarının ilk taksit ödeme süresi içerisinde tamamen ödenmesi halinde, bu tutara Torba Kanunun yayımlandığı tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmaz

62 BAĞKURLULAR VE GSS LİLERİN DURUMU Prim borcu aslının ilk taksit ödeme süresi içerisinde tamamen ödenmesi halinde ödeme tarihine kadar sosyal güvenlik mevzuatına göre hesaplanan gecikme cezası ve gecikme zammı tahsil edilmez

63 KAÇ TAKSİTTE ÖDEME YAPILIR? Hesaplanan tutarın taksitle ödenmek istenmesi halinde: eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri şarttır. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamaz

64 TAKSİTLE ÖDEME DURUMUNDA BORÇ NASIL HESAPLANIR? Borç aslı; 1) Altı eşit taksit için (1,05), 2) Dokuz eşit taksit için (1,07), 3) Oniki eşit taksit için (1,10), 4) Onsekiz eşit taksit için (1,15), katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması halinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilir

65 SİGORTALILIKLARI DURDURULAN BAĞKURLULARIN İHYA HAKKI Bağkurluların tescilleri yapıldığı halde prim borçları nedeniyle daha önceki ilgili kanunları uyarınca sigortalılık süreleri durdurulmuş olanlardan Torba Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ihya edilmemiş olanların kendileri veya hak sahipleri, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren üç ay içerisinde Kuruma müracaat ederek, durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarının, sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilerek sosyal güvenlik mevzuatının ilgili hükümlerine göre hesaplanmasını talep edebilirler

66 SİGORTALILIKLARI DURDURULAN BAĞKURLULARIN İHYA HAKKI Hesaplanan borç aslının tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir ve sosyal güvenlik mevzuatına göre ödeme tarihine kadar hesaplanan gecikme cezası ve gecikme zammı tahsil edilmez. Hesaplanan borç aslının tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmemesi halinde ihya işlemi geçerli sayılmaz ve bu madde kapsamında ödenmiş olan tutarlar ilgilinin bu madde kapsamı haricinde başkaca prim borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edilir

67 HANGİ DURUMDA TAKSİTLENDİRME BOZULUR? Borçlular, borç türü bazında taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir takvim yılında iki defadan fazla yerine getirmemeleri veya eksik yerine getirmeleri ya da bir takvim yılında iki defaya kadar ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarını en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar gecikilen her ay için ve kesri için gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödememeleri halinde kalan taksitlerini bu madde hükümleri doğrultusunda ödeme hakkını kaybederler. Süresi dışında ödenen taksit tutarları bu madde kapsamında ihlal nedeni sayılmaz. 67