Çev. Caner Sancaktar

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download ".. 231. Çev. Caner Sancaktar"

Transkript

1 BAE ve Türkiye Aras nda Ticaret ve Yat r m flbirli i Ahmed Al Ustaz * Çev. Caner Sancaktar Girifl Birleflik Arap Emirlikleri (BAE) ve Türkiye aras ndaki iliflkiler son birkaç y ld r geliflmektedir. lk olarak, BAE nin de üyesi oldu Körfez flbirli i Konseyi (K K) düzeyinde, serbest ticaret bölgesi oluflturmak amac yla May s 2005 te Türkiye ile bir anlaflma imzalanm flt r. Sözü edilen anlaflma K K ve Türkiye aras ndaki iktisadi ve ticari iliflkileri geniflletme ve serbestlefltirme amac yla yap lm flt r. 1 Bu anlaflman n bir sonucu olarak, iki taraf aras nda ticaret ve yat r m iflbirli ini gelifltirmenin yöntemlerini tart flmak üzere toplant lar düzenleyecek olan bir birleflik komite oluflturulmufltur. Bu anlaflma, K K in ve Türkiye nin di er ülkeler ile ikili görüflmeler yapma haklar n hiçbir flekilde etkilemeyecektir. Ayr ca bu anlaflma, serbest ticaret anlaflmas (STA) görüflmeleri için bir platform oluflturmufltur. K K ile Türkiye nin STA görüflmelerini bu y l içinde bafllatmalar umuluyor. 2 BAE, son birkaç y l içerisinde Türkiye ye pek çok üst düzey resmi ziyaret düzenlemifltir. Abu Dabi Ekonomi Departman Baflkan Sheik Hamid bin Zeyd Nahyaan Ekim 2005 te Türkiye yi ziyaret etmifltir. Bu ziyaret s ras nda Türk hükümetinden temsilciler ve ifladamlar ile iki ülke aras nda var olan iktisadi iflbirli i olanaklar ve Türk firmalar için BAE nde yat r m imkanlar konular tart fl lm flt r. Ayn y l içinde BAE Baflkan Yard mc s ve Baflbakan Rashid Al Maktoum Türkiye yi ziyaret etmifltir ve ortak proje imkanlar konusunda hükümet ile görüflme yapm flt r. BAE ve Türkiye aras nda iflbirli i gelifltirmek için çok say da neden mevcuttur. Her ikisi de yüksek büyüme oranlar na sahip olan aç k ekonomilerdir. Ayr ca her iki ülkenin enerji, ileri teknoloji, turizm, çeflitli sanayi dallar ve hatta tar m alanlar nda iflbirli i için bir temel oluflturabilecek çok say da ortak ç karlar vard r. Tüm bunlardan baflka, BAE nin Türkiye deki do rudan yabanc yat r mlar, ABD ve AB nin yat r mlar ndan sonra üçüncü s radad r ve

2 232 Türk-Asya Kongresi çok önemli bir konuma sahiptir. Bu do rudan yabanc yat r mlar, Dubai Property Company nin önümüzdeki y llarda Türkiye ye 5 milyar Amerikan dolar de erinde bir yat r m yapmay planlamas ndan dolay daha da artacakt r. 3 Sekiz bölümden oluflan bu tebli i BAE ve Türkiye aras ndaki ticari iliflkileri ve her iki ülkedeki potansiyel yat r m imkanlar n tart fl yor. lk bölüm, BAE ekonomisinin k sa bir özetini sunuyor. kinci bölüm, BAE nin petrol ve gaz sanayisine odaklan yor. Üçüncü ve dördüncü bölümler, BAE ndeki ticari iliflkilerin ve yat r mlar n bugünkü durumu hakk nda genel bir bilgi veriyor ve özellikle iki ülke aras ndaki ticaret ve yat r m iflbirli ine vurgu yap yor. Beflinci bölüm, BAE nde ticaret ve yat r m sahalar n anlat yor. Son bölüm, iki ülke aras ndaki iktisadi iflbirli i düzeyini yükseltmek için öneriler sunuyor. 1. BAE Ekonomisine Genel Bak fl 2005 y l nda milyar dolara ulaflan GSY H ile BAE, Ortado u ve Orta Asya n n dördüncü büyük ekonomisi haline gelmifltir. Bu seviyeye sürekli büyüme ve ekonominin çeflitlenmesi sayesinde ulafl lm flt r. Hem petrol hem de petrol d fl sektörler bu büyümeye büyük katk sa lam flt r. Uluslararas Para Fonu (IMF) ye göre, reel GSY H büyüme oran 2005 y - l nda %8 e ulaflm flt r ve bu oran BAE ni büyüme oranlar s ralamas nda Orta Do u ve Orta Asya da 6. s raya yerlefltirmifltir y l nda, daha önceki y llarda da oldu u gibi, petrol sektörü GSY H ye %30 dan daha fazla bir katk sa lam flt r. BAE nin petrol gelirleri 2004 ile 2005 y llar nda y ll k %41 oran nda bir art fl göstererek 29,63 milyar dolardan 41,77 milyar dolara artm flt r. 4 Yüksek büyüme oranlar göstermifl olan di er sektörler inflat, toptan ve perakende ticaret, gayrimenkul ve ifl hizmetleri olmufltur döneminde ülke içinde gerçeklefltirilen dev projeler, inflat ve gayrimenkul sektörlerinde s - ras yla y ll k %15 ve %18 büyüme sa lam flt r. (Bkz. Tablo 1).

3 Tablo 1. BAE sektörler itibariyle GSY H ( ) Kaynak: BAE Ekonomi Bakanl ve yazar n hesaplamalar Son dönemde meydana gelen petrol fiyatlar ndaki art fl, BAE hükümetini, iktisadi reformlar ve özellikle ekonomiyi çeflitlendirilme stratejisi hakk ndaki uzun dönemli planlar ndan vazgeçirmedi. Çeflitlendirme stratejisi, ülkenin petrole olan iktisadi ba ml l n azaltmak amac yla petrol d fl sektörlere yat r m yap lmas n ve bu sektörlerin gelifltirilmesini hedeflerken, iktisadi reformlar, özel sektörün ülke ekonomisindeki rolünü artt rmay amaçl yor. BAE, ekonominin çeflitlendirilmesini teflvik amac yla belirlenmifl olan son derece agresif ve aktif bir sanayi politika uygulamaktad r. Örne in, petrol d - fl sektörlerin geliflimini teflvik etmek amac yla, ekipman, yedek parça, inflat malzemeleri ve hammadde gibi tüm sanayi girdileri gümrük tarifelerinden muaf k l nd. Petrokimya sanayi, ihracat sektörü, havac l k sanayi, telekomünikasyon ve finansal hizmetler gibi özel önem gösterilen sektörlerin hepsi çeflitlendirme stratejisinin birer parçalar d rlar. Çeflitlendirme stratejisinin ilk uygulamaya konmas ndan itibaren, petrolün GSY H ye olan toplam katk s 1980 li y llardaki üçte ikilik orandan bugünkü %30 luk seviyesine geriledi. Dolay s yla BAE ekonomisi, sürekli ve baflar l bir biçimde petrole daha az ba ml ve petrol fiyatlar ndaki dalgalanmalardan daha az etkilenir hale gelmektedir. BAE hükümeti, kiflisel ve kurumsal gelirlere konan vergilerin kald r lmas, kullan ma haz r ifl olanaklar n n sunulmas, sosyal ve iktisadi istikrar gibi çeflitli teflvikler ve imkanlar sa layarak ülkeyi ifl yapma ve yabanc yat r mlar için ideal bir çevre haline getirmifltir. fl kurmak için daha fazla teflvik ve olanak sa layan çok say da serbest ticaret bölgesi oluflturuldu. K sa bir zaman içinde BAE, Orta Do unun ticaret merkezi haline gelmifltir. BAE ekonomisi ayr ca, kifli bafl na gelir bak m ndan dünyan n en zengin on ülkesinden birisi haline gelmifltir y l itibariyle BAE nin kifli bafl na GSY H si $ d r. Bu yüksek gelir seviyesi, 2004 y l sonu itibariyle 4,3 milyon nüfusu olan BAE ni bölgede önemli bir pazar haline getiriyor. 2. Petrol ve Gaz Sanayisi * Birleflik Arap Emirlikleri Stratejik Çal flmalar ve Araflt rma Merkezi. Bu metin, May s 2006 tarihlerinde Barcelo Eresin Hotel de düzenlenmifl olan Birinci Uluslararas Türk-Asya Kongresi nde tebli i olarak sunulmufltur. Bu metinde yer alan düflüncelerin hepsi metnin yazar na aittir.

4 234 Türk-Asya Kongresi BAE dünyan n beflinci büyük petrol rezervlerine sahiptir. BAE yaklafl k 97,8 milyar varil petrol rezervine sahip olup, bu rakam dünya petrol rezervlerinin yaklafl k %8,2 sini oluflturuyor. BAE ayr ca 6,06 trilyon metreküp ile dünyan n beflinci büyük do al gaz rezervine sahiptir. Bu rakam, dünya toplam do al gaz rezervlerinin yaklafl k %3,4 ünü oluflturuyor. Tablo 2, BAE nin sahip oldu u petrol ve do al gaz rezervlerini di er ülkelerin rezervleri ile bir karfl laflt rmas n veriyor. BAE ide petrol ve gaz rezervlerinin büyük k sm Abu Dabi emirli inde bulunuyor. Abu Dabi emirli i BAE nin petrol ve do al gaz rezervlerinin yaklafl k %90 n elinde bulunduruyor. BAE 2004 y l nda yaklafl k 2,5 milyon b/d ham petrol ve yaklafl k 49,9 milyar metreküp do al gaz üretti. 5 Tablo 2. Petrol ve Do al Gaz Rezervleri (2004) Kaynak: BP Statistical Review of World Energy, June 2005 BAE önümüzdeki befl y l içerisinde ham petrol üretim kapasitesini 3,5 milyon b/d ye ç karmaya çal fl yor. 6 BAE nin en büyük petrol flirketi olan Abu Dhabi National Oil Company (ADNOC) ve bu flirketin yan kurulufllar petrol ve gaz üretimi kapasitesini artt rmak amac yla pek çok büyük proje bafllatt ve genifl kapsaml planlar haz rlad. Haz rlanan planlar 2006 y l nda toplam 2,7 milyon b/d üretmeyi ve üretim miktar n 2015 y l na kadar 4 milyon b/d ye ç - karmay hedefliyor. 7 Bir proje, Upper Zakum Field in kapasitesini b/d den 2008 y l nda e ve 2010 y l nda 1,2 milyon b/d ye yükseltmeyi amaçl yor. Di er önemli petrol flirketleri olan ADCO üretimi 1,45 milyon b/d ye ve ADMA-APCO üretimi b/d ye ç karacaklar. Dört adet do al gaz iflleme tesisi içeren Habshan Gas Complex Expansion projesinin ikinci aflamas 1 milyar dolara mal olacakt r. Katar, Umman ve BA- E nden gelen do al gaz flebekelerini birbirine ba layacak olan Dolphin projesi 10 milyar dolar tutar ndad r. 8 TAKREER flirketi Fujairah Emirli inde 4 milyar dolar de erinde bir rafineri kurmay planlamaktad r. Bu ve bu gibi di er pek çok büyük proje yabanc flirketler BAE nde yat r m imkanlar sunmaktad r. 3. BAE Türkiye Ticaret liflkileri BAE, kifli bafl na gelir düzeyi yüksek ve y ll k ticaret fazlas büyük olan liberal ve son derece çeflitlenmifl bir ekonomidir. BAE nin büyüyen ekonomik gücü ve düflük gümrük tarifeleri, bu ülkeyi çok tarafl ticaret sistemlerinin

5 önemli bir savunucusu ve taraftar haline getirmifltir. BAE Nisan 1996 tarihinde Dünya Ticaret Örgütü ne üye oldu. K K 1999 y lda Gümrük Birli i oluflturmaya karar verdi. 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlü- e girmifl olan Gümrük Birli i, K K üyesi olmaya ülkelerden gelen ithalat kalemine sadece %5 gümrük vergisi koydu. Ayr ca, Gümrük Birli i anlaflmas gere i, di er ülkelerden ithal edilmifl olan ürünler, K K içinde her hangi bir ek gümrük vergisi ödenmeksizin serbestçe dolaflabilmektedir te Abu Dabi de toplanan K K in son zirvesinde liderler, K K i 2007 y l na kadar bir ortak pazara dönüfltürmeye ve 2010 un sonunda ortak paraya geçmeye karar verdiler. K K ortak pazar 30 milyondan daha fazla bir nüfusu oluflturuyor. Çok say da ortak ülke ile ikili görüflmeler sürdürülmektedir. Nisan 2004 te ABD ile bir Ticaret ve Yat r m Anlaflmas imzaland ve Mart 2005 te BAE ile ABD aras nda STA görüflmeleri bafllat ld. BAE ayr ca Mart 2005 tarihinde Singapur ile ktisadi, Ticari ve Teknik flbirli i Anlaflmas imzalad. BAE, Avustralya ile STA görüflmelerini 2005 te bafllatt. BAE nin toplam ihracat hacmi 1993 y l nda 25,6 milyar dolardan 2004 y - l nda 82,5 milyar dolara yükseldi. Bu durum, y ll k %12,3 lük bir art fl demektir. Ayn y llar aras nda %10,7 oran nda bir art fl gösteren toplam ithalat hacmi, 20,9 milyar dolardan 61,5 milyar dolara yükselmifltir dönemi boyunca ticaret dengesi pozitif olmufltur ve 1993 y l nda 6,6 milyar dolardan 2004 y l nda 21,1 milyar dolara yükselmifltir. BAE nin bafll ca ihracat ürünleri ham petrol (toplam ihracat n %36 s n kapsar), do al gaz ve alüminyumdur. BAE büyük oranda imalat ürünleri, makine, g da ürünleri ve tafl mac l k ile ilgili araç ve ekipman ithal etmektedir. Türkiye nin uygulad gümrük vergi oranlar genellikle düflüktür. Dünya Bankas, Türkiye nin gümrük vergi oran n n 1999 y l nda %4,5 ten 2003 y -

6 236 Türk-Asya Kongresi l nda %2 ye düfltü ünü aç klad. GSY H nin %25 ini karfl layan d fl ticaret, Türkiye nin ikinci büyük iktisadi sektörüdür. 9 Dünya Ticaret Örgütü ne göre, sa l k ve çevre ile ilgili alanlarda ithalat lisans uygulamas na baflvurulmaktad r. Türkiye, üçüncü taraf ülkelerden ithal edilen tar m d fl ürünler konusunda AB politikalar n uygulamaktad r y l itibariyle 70,4 milyonluk 10 büyük bir pazara sahip olan Türkiye nin dünya ile olan ticareti büyümektedir. Türkiye nin toplam ticaret hacmi döneminde y ll k ortalama %14 lük art fl göstererek 18,1 milyar dolardan 67 milyar dolara yükselmifltir. Türk ekonomisi Bat teknolojisi kullanan modern sanayi ile geleneksel tar m sektörünün bir kar fl m d r. Ülkenin en büyük endüstriyel faaliyeti tekstil ile giyim imalat d r. Türkiye g da ürünleri, tekstil ve temel giyim ürünleri, metal imalat ürünleri ve tafl mac l kta kullan - lan araçlar ile ekipman ihraç ediyor. Bafll ca ithal edilen ürünler ise makine, kimyasal ürünler, yar ifllenmifl g da ve yak tt r. BAE genel olarak Türkiye ile iyi bir ticari iliflkiye sahiptir döneminde BAE nin Türkiye den yapt ithalat hacmi son derece büyüyerek y ll k %29,8 oran nda art fl gerçekleflmifltir. Türkiye den yap lan ithalat n toplam tutar 1998 y l nda 233 milyon dolardan 2004 y l nda 1,1 milyar dolara yükselmifltir. Tablo 3 ün gösterdi i gibi, Türkiye den yap lan ithalat n de eri, K K ten yap lan ithalatt n de erinden daha h zl artm flt r y l nda Türkiye den yap lan ithalat, BAE nin toplam ithalat n n %2,02 sini oluflturmufltur. Ayn y l içinde BAE nden yap lan ithalat, Türkiye nin toplam ithalat n n %0,19 unu oluflturmufltur. thalattaki art fla karfl n, y llar boyunca BAE nin Türkiye ye yapm fl oldu u ihracat küçük bir düflüfl göstererek 21 milyon dolardan 19 milyon dolara azalm flt r. Türkiye ye yap lan re-export 11 ise daha büyük bir düflüfl göstererek 1998 de 177 milyon dolardan 2004 te 59 milyon dolara azalm flt r.

7 Tablo 3. BAE nin Türkiye ve K K ile ticareti ( , milyon ABD dolar ) Kaynak: BAE Ekonomi Bakanl Türkiye, BAE nin 13. ithalat, 47. ihracat orta d r (bkz. Tablo 4). Türkiye nin BAE ile yapt ticaretteki ticaret fazlas 1998 y l nda 35 milyon dolardan 2004 y l nda 956 milyon dolara yükselmifltir. 12 ki ülke aras ndaki ticaret hacmi 2005 y l nda 1,5 milyar dolara ulaflm flt r. Ayr ca, Eylül 2005 te toplanan BAE - Türkiye fl Formu nda Baflbakan Erdo an n da belirtti i gibi, Türkiye, BAE ile olan ticaret hacmini 2011 y l na kadar 6 milyar dolara ç karmay hedefliyor. 13 Tablo 4. Türkiye ve BAE nin En Büyük 5 hracat - thalat Ortaklar n n S - ralamas (2004) Kaynak: UAE Ministry of Economy, BAE Fact Sheet, Market Information and Analysis Section. Australia, 2004, UAE the World Factbook CIA, US 2 May BAE nin Türkiye den ithalat etti i bafll ca ürünler demir ve çeliktir y l nda BAE, Türkiye den 642,6 milyon dolar tutar nda demir ve çelik ithal etmifltir. Bu iki ithalat kalemi, BAE nin 2004 te Türkiye den yapm fl oldu u toplam ithalat n %57,5 ini oluflturmufltur. BAE nin Türkiye ye yapt bafll ca ihracat ürünleri ise elektrikli makineler, ses kay t cihazlar ve parçalar d r y l nda Türkiye ye ihraç edilmifl olan bu ürünlerin toplam tutar 19 milyon dolar olup, bu ülkeye yap lm fl olan toplam ihracat n %24,3 ünü oluflturmufltur. Bir baflka önemli ihracat kalemi alüminyumdur y l nda Türkiye ye 11,3 milyon dolar de erinde alüminyum sat lm flt r. Bu rakam, BAE nin Türkiye ye yapt toplam ihracat n %14,5 ini oluflturur (bkz. Tablo 5). Tablo 5. BAE Türkiye Petrol D fl Ürünlerin Ticareti (2004, milyon ABD dolar ) Kaynak: BAE Ekonomi Bakanl ; yazar n hesaplamalar. 4. BAE Türkiye Yat r m liflkileri

8 238 Türk-Asya Kongresi BAE, d fla aç kl k bak m ndan Ortado u bölgesinin birinci, dünyan n ise 13 ekonomisidir. 14 BAE pek çok sektörde yabanc yat r mlar teflvik etmektedir. Bunun bir sonucu olarak BAE ne yap lan do rudan yabanc yat r mlar (DYY) 2005 y l nda 18 milyar dolara ulaflt. 15 BAE nin dünyadaki DYY ak fl içindeki pay 2003 y l nda %0,005 ten 2004 y l nda %0,13 e yükseldi. BA- E deki DYY ler ayn zamanda Toplam Sabit Sermaye Bileflimi olarak da artt. Bu oran 2003 y l nda %0,2 den 2004 y l nda %4,6 ya yükseldi. 16 Haziran 2005 tarihli Birleflmifl Milletler Ticaret ve Kalk nma Konferans (UNCTAD) n yay nlad rapora göre, BAE di er ülkeler ile toplam 27, Türkiye ise toplam 70 ikili yat r m anlaflmas imzalam flt r. Sadece iki K K ülkesi (Kuveyt ve Katar) Türkiye ile ikili yat r m anlaflmas imzalam flt r. 17 UNCTAD n hesaplamalar na göre, 2004 y l itibariyle, ç YDY Performans ndeksinde BAE Türkiye den daha üst s rada yer al rken, D fl YDY Performans ndeksinde Türkiye BAE nden daha üsttedir. Tablo 6, her iki ülkenin ç ve D fl YDY Performans ndekslerindeki s ralar n gösteriyor. Tablo 6. ç ve D fl YDY Performans ndeksi S ralamas (2004) Kaynak: World Investment Report 2005, UNCTAD; Son geliflmeler BAE nin 2004 y l s ralamas ndaki yerini de ifltirecektir y l ndan itibaren BAE nin özel ve kamu flirketleri, ülke içinde veya d - fl nda milyarlarca dolar de erinde devasa projeler bafllatm fllard r. BAE nin ulusal flirketleri kürsel çapta büyüdüler ve Arap ülkeleri, Türkiye, ABD, ngiltere dahil pek çok ülke pazar na girdiler. Bu durumu gösteren son örnek, International Doncasters Aerospace Group un Dubai Holdig Company taraf ndan sat n al nmas d r. Tablo 7. BAE nin Baz D fl Yat r mlar ( ) Kaynaklar: Gazeteler, makaleler ve web siteleri BAE ve Türkiye karfl l kl yat r m iliflkilerini daha fazla gelifltirmek amac yla baz anlaflmalar imzalad lar. Bu anlaflmalardan birisi, çifte vergilendirmeden kaç nmak amac yla yap lm fl olan 1994 anlaflmas d r. Ayr ca Ekim 2005 tarihinde, iki ülke aras nda yat r mlar güvence alt na alma anlaflmas imzaland. Bu anlaflma, her iki ülkede yap lan yat r mlar ve faaliyet gösteren flirketleri korumak ve iki ülke aras nda karlar n transferini kolaylaflt rmak ama-

9 c yla düzenlenmifltir. Yat r mlar güvence alt na alma anlaflmas ayn zamanda, yat r mc n n haklar n yasal kamulaflt rma ve millilefltirme uygulamalar na karfl korumay amaçlamaktad r. 18 A)Türkiye nin BAE ndeki Yat r mlar : Türk flirketlerinin BAE ndeki yat r mlar son birkaç y lda artt ve güçlendi. fiu anda 19 Türk flirketi BAE nde faaliyet halindedir. 19 Türk ifladamlar n n Jebel Ali Serbest Ticaret Bölgesinde faaliyet gösteren 54 ten fazla flirketi bulunmaktad r. 20 BAE nde bulunan Türk flirketlerinin büyük ço unlu u hizmet ve inflat sektörlerinde faaliyet gösteriyorlar. Ayr ca Türk flirketleri, Dubai deki inflat ve altyap projelerinde 2 milyar dolardan fazla tutar nda kontratlar yapm fllard r y l nda, bir Türk firmas olan Yap Mekezi yi de içeren dört flirketli konsorsiyum 512 milyon dolarl k Dubai Rapid Link projesini üstlenmifltir. 22 Ayr ca, 150 den fazla Türk firmas n n kendi makine, ekipman ve inflat malzemeleri ürünlerini tan tt klar Made in Turkey Exhibition adl sergi, Dubai Dünya Ticaret Merkezinde May s 2006 tarihlerinde gerçeklefltirilmifltir. B) BAE nin Türkiye deki Yat r mlar : Dubai International Properties, Abu Dhabi Investment Authority (ADIA) ve Emaar Real-Estate Company (Emaar) taraf ndan yap lan yat r mlar da içeren BAE nin Türkiye deki toplam

10 240 Türk-Asya Kongresi yat r m hacmi 1,5 milyar dolar olarak hesaplan yor. Dubai International Properties gayrimenkul, tar m ve turizm sektörlerinde toplam 5 milyar dolar tutar nda yat r m yapmak için stanbul Belediyesi ile bir protokol anlaflmas imzalad. Bu anlaflma 500 milyon dolar de erindeki Dubai Towers n inflas n içeriyor. ADIA, stanbul daki Sheragan Kampenski Hotel in hisselerini elinde bulunduruyor. The Abu Dhabi Fund for Development (ADFD), turizm sektöründe the Emirates & Anadol Company olarak 5,12 milyon dolarl k bir yat r - ma sahip. ADFD nin ayr ca Antalya da turizm alan nda önemli baz yat r mlar mevcuttur. Emaar Mart 2006 da, stanbul flehrinde bir ortak Türk firmas ile birlikte yaklafl k 700 milyon dolar de erinde bir yat r m yapaca n aç klad. 23 Ayr ca, Al Seef Investments ve the Turkish Ayinvest Group hem BAE hem de Türkiye içinde bir stratejik ortakl k oluflturdular. Bu stratejik ortakl k, Dubai ve stanbul da gerçeklefltirilecek olan ticaret, gayrimenkul ve turizm sektörleri ile ilgili projeleri içeriyor. 24 Dubai slam Bankas, sanayi, inflat ve tekstil sektörlerinde Türkiye de faaliyet gösteren flirketlere ve bu alanlarda gerçeklefltirilecek olan projelere finansal hizmet sa lamak amac yla stanbul da bir temsilcilik açm flt r. 5. BAE de Potansiyel mkanlar Büyüyen Pazar: BAE nin d fl ticaretinin bu y l içinde ve önümüzdeki y llar boyunca büyüyece i tahmin edilmektedir. Güçlenen ekonomi ve büyüyen nüfus nedeniyle mallara olan talebin artmas bekleniyor. BAE dünyan n en yüksek nüfus art fl oran na sahiptir. BAE, Suudi Arabis-

11 tan ve ran n ard ndan Ortado u ile Orta Asya bölgelerinin en büyük üçüncü ekonomisidir y l sonuna kadar nominal GSY H n n 152 milyar dolara ulaflmas tahmin ediliyor. 25 Ayr ca, K K ile Türkiye aras nda serbest ticaret anlaflmas görüflmeleri bu y l içinde bafllayacakt r. Özellefltirme: Kamu kurulufllar n n ve hizmetlerinin özellefltirilmesi, BA- E nin uygulamakta oldu u iktisadi reform program n n önemli bir paças d r. The Abu Dhabi Water and Electricity Authority (ADWEA) kamu kurulufllar - n ve hizmetlerini özel yat r mc lara açt ve bu alanda yat r m yapmak isteyen yabanc hisselerin %40 olmas na izin verdi. Di er hükümet organlar, örne in the Abu Dhabi Department of Municipalities, bir k s m temizlik ve at klar n ifllenip at lmas hizmetlerini özellefltirdi. Hükümet ayr ca sahip oldu u ve kontrol etti i baz sanayi dallar n özellefltirdi. Son olarak da, Abu Dabi hükümeti the Building Materials Company (ARKAN) in hisselerinin bir k sm n halka açt. Gayri menkuller: Büyük projeler kamuoyuna duyurulduktan ve uygulamaya sokulduktan sonra, BAE nde gayri menkuller sektörü h zla büyümeye geçti. Bu sektörde gerçeklefltirilen projeler için yap lan yat r mlar n toplam tutar 225 milyon dolar aflt. 26 Dubai, önümüzdeki bir kaç y l içinde gayri menkuller sektörüne 81,7 milyon dolar yat r m yapmay planl yor. 27 Ayr ca, Abu Dabi ve Dubai emirlikleri yak n bir zamanda kendi gayri menkul pazarlar n düzenleyen yeni yasalar ç kard lar. 28 BAE gayri menkuller sektörü yabanc lara aç kt r ve Türk inflat ve yat r m flirketlerine yat r m imkanlar sunmaktad r. Türk flirketlerinin bu alanda sahip

12 242 Türk-Asya Kongresi olduklar derin tecrübe ve geçmiflte gerçeklefltirmifl olduklar baflar l ifller, BAE ni cazip bir pazar haline getirecektir. BAE nin gayri menkuller sektöründe devam eden büyüme, ayn zamanda BAE ile Türkiye aras ndaki ticareti de daha fazla oranda teflvik edip gelifltirecektir. Özellikle inflat malzemeleri ve di- er ilgili ürünlerin ticareti bu durumdan olumlu biçimde etkilenecektir (bkz. Ek B, Tablo 2). Yeni Yabanc Yat r m Düzenlemeleri: BAE, do rudan yabanc yat r mlar rejimini liberalize etmeye ve ülke içindeki yat r m ortam n gelifltirmeye istekli ve haz r durumdad r. Her ne kadar lokal ve global geliflmeler aras nda uyum sa layabilmek amac yla revize edilmesi gereken Ticari fiirketler Kanunu gibi bir kaç eski yasa hala yürürlükte olsa da, BAE ticaret ve yat r m alanlar n kapsayan yeni düzenlemeler yapm flt r. Bu ba lamda önerilen yeni Ticari fiirketler Kanunu, yabanc yat r mc lara BAE nde baz sektörlerde %49 dan fazla pay sahibi olabilmelerine izin verecektir. BAE ayr ca, Dünya Ticaret Örgütü nün getirdi i yükümlülüklere uygun olarak kendi sektörlerini d fla aç yor. nflat ve ticaret gibi baz sektörler çoktand r yabanc yat r mc lara aç lm fl durumdad r. Telekomünikasyon gibi di er sektörler ise 5 y ldan daha az bir süre içinde yabanc yat r mc lara aç k hale getirilecektir. BAE nde gelir ve tüketim vergileri ile sermayenin veya karlar n ana ülkeye geri tafl nmas üzerinde k s tlamalar yoktur. thalata uygulanan gümrük veriler son derece düflüktür (%5). Ayr ca ifl kurma veya ifli bu ülkeye tafl ma konusunda büyük teflvikler ve avantajlar sa layan 15 ten fazla serbest ticaret bölgesi mevcuttur. Tüm bu olanaklardan ve avantajlardan dolay BAE, bir ifl merkezi haline gelmifltir ve çok say da global flirketin karargah durumundad r. Petrol ve Gaz: 2006 y l sonunda yaklafl k 2,7 milyon b/d ye ulaflmas tahmin edilen petrol üretimi ile BAE, dünyan n en büyük petrol üreticisi ülkelerden birisidir. BAE ayn zamanda ifllenmifl petrol ve petrokimya ürünlerinin üreticisi ve ihracatç s d r. Türkiye ise tüketti i petrolün %90 n ithal etmektedir. Ekonominin daha da geliflmesi ile birlikte, petrol dahil, Türkiye nin enerji tüketimi artacakt r y l nda Türkiye nin petrol tüketimi b/d ye ulaflt. BAE, Türkiye nin enerji ihtiyac n n karfl lanmas konusunda son derece önemli bir potansiyel tedarikçi ülkedir. Ayr ca, gelecekte BAE nin petrokimya sanayisinin büyümesi Türk firmalar na, bu alanda gerçeklefltirilecek olan büyük projelerde önemli yat r m imkanlar sa layacakt r. Özel Serbest Bölgeler: BAE, farkl emirliklerde bulunan 15 ten fazla ser-

13 best bölgeye sahiptir. Bunlar aras nda en baflar l s olan Jebel Ali Free Zone, y ll k 8 milyar dolar gelir sa layan ün üzerinde flirkete ev sahipli i yap yor. Bu serbest bölgeler %100 sahiplik, sermaye ve kar n tamam n n ana vatana transfer edilebilmesi, ucuz enerji sa lanmas ve geliflmifl altyap gibi yabanc firmalar cezbeden çok önemli teflvikler ve olanaklar sunuyor. BAE nde finansal hizmetlere, medyaya, teknoloji ve sa l k hizmetlerine ev sahipli i yapan son dönemde infla edilmifl özel serbest bölgeler bulunmaktad r. Bankac l k Sektörü: BAE de finansal hizmetler sektörü uzun bir süreden beri sürekli ve istikrarl bir geliflme kaydetmektedir. BAE finansal sektöründe yaflan lan en önemli güncel geliflme, finans yetene ine dayal yeni büyük sermaye piyasalar n n gelifltiriliyor olmas d r. BAE nde 21 i yerli ve 26 s yabanc olmak üzere toplam 46 banka mevcuttur. Bankalar n toplam mal varl klar - n n de eri 2003 y l nda 100 milyar solardan Eylül 2005 te 165,1 milyar dolara yükseldi. 29 Bankalar n BAE ndeki karlar hem son derece yüksektir hem de son derece düflük risk alt ndad r. Bankac l k sektörünün içinde bulundu u büyüme sürecinin devam edece i tahmin edilmektedir. Bu büyüme süreci, hükümetin ekonomiyi çeflitlendirme stratejisi ve sürekli yenileri üretilen geliflme projeleri taraf ndan destekleniyor ve cesaretlendiriliyor. Menkul De erler Piyasas : BAE nde menkul de erler piyasas günümüzde baz sorunlarla karfl karfl ya olmas na ra men, bölgedeki en h zl büyüyen piyasalar ars nda yer al yor. BAE ndeki menkul de erler piyasas de er olarak 2004 y l nda 144 milyar dolardan 2005 y l nda yaklafl k 234 milyar dolara yükseldi. BAE menkul de erler piyasas, Suudi Arabistan menkul de erler piyasas ndan sonra bölgenin ikinci en büyük piyasas d r. Turizm: Turizm sektörü BAE nde en h zl geliflen sektörlerden bir olup, son on y l içinde sürekli ve istikrarl bir geliflme yaflamaktad r. BAE seyahat ve turizm sektörünün 2006 y l içinde 26,4 milyar dolar de erinde iktisadi faaliyet üretmesi tahmin ediliyor. 30 BAE hükümeti, özellikle emirlikler düzeyinde, bu sektörün geliflmesi için büyük yat r mlar yapmaktad r. Hükümetin seyahat ve turizm sektörü için bütçeden yapt harcama 2006 y l nda 296 milyon dolara ulaflt. Abu Dabi Emirli i, y lda 20 milyondan fazla yolcuyu tafl yan Abu Dabi International Airport flirketini büyütmek için 8,2 milyar dolardan daha fazla para harc yor. Dubai, 2010 y l na kadar gelen turist say s n 10 milyonun üzerine ç karmay umuyor. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi nin BA- E hakk nda yay nlad rapor, BAE nin seyahat ve turizm hizmetleri tüketiminin 2006 y l nda 5,6 milyar dolardan 2010 y l nda 9,8 milyar dolara yükselece ini tahmin ediyor Öneriler

14 244 Türk-Asya Kongresi Türkiye ile BAE aras ndaki iktisadi iliflkiler sa l kl biçimde ifllemektedir ve daha da geliflebilir bir durumdad r. Bu bölüm, iki ülke aras ndaki ticaret ve yat r m iliflkilerinin nas l gelifltirilebilece i konusunda baz öneriler sunmaktad r. Her iki ülkenin birbirlerine sa lad yat r m ve ifl imkanlar n n daha iyi biçimde anlafl labilmesi için iki ülke aras nda karfl l kl ifl ziyaretlerini artt rmak gerekir. Ayr ca, düzenlenecek olan ifl sergileri ve fuarlar her iki ülkenin ulusal ürünlerini daha iyi tan tacakt r. Örne in fiubat 2006 da Konya flehrinden gelen bir Türk delegasyonu Dubai Sanayi ve Ticaret Odas taraf ndan kabul edildi. 32 Bu görüflmede Konya delegasyonu, Konya flehrindeki yedek parça, g da, tar m, tekstil ve daha baflka sektörlerde var olan yat r m olanaklar n anlatt. Ayr ca, Dubai Sanayi ve Ticaret Odas, Jebel Ali Serbest Bölge Yönetimi ve Dubai Turizm ve Ticaret Pazarlama Departman stanbul da BAE Ticaret Fuar düzenledi. Ortak giriflim projeleri ve iflleri gelifltirmek gerekir y l itibariyle Türkiye 70,4 milyonluk büyük bir pazara sahiptir. 33 Türkiye ayr ca AB ile bir serbest ticaret anlaflmas imzalam flt r. Bu anlaflma ülkenin AB pazarlar na giriflini kolaylaflt rmaktad r. Buna ilaveten Türkiye, geliflmifl sanayi ülkeleri gibi modern teknoloji kullanmaktad r. Öte yandan ise, BAE petrol zengini bir ülkedir ve büyük adil pazarlara sahiptir. Ayr ca, BAE flirketleri uluslararas çapta ifl yönetme konusunda çok güçlüdürler. Tüm bunlar, her iki ülkenin firmalar na ortak giriflimler oluflturma konusunda büyük imkanlar sa lamaktad r. Her iki ülkenin ekonomisi ve ifl dünyas hakk nda bilgi ile verilerin sürekli olarak güncellenmesi ve iki ülkenin özel sektörleri aras nda bu bilgi ile verilerin de ifliminin sa lanmas gerekir. Bunun için uygulanabilecek yöntemlerden birisi, her iki ülkeden ifladamlar ile akademisyenlerin kat lacaklar ve ticaret ile yat r m imkanlar n n gelifltirilmesi konusunda var olan engeller ile imkanlar n tart fl laca konferanslar ve toplant lar düzenlemektir. Pazar paylar n ve olanaklar n gelifltirmek amac yla her iki ülkenin flirketleri daha fazla say da ticari temsilcilik ofislerini her iki ülkede açmalar gerekir. BAE, planlad devasa projelerini gerçeklefltirebilmesi için büyük bir emek gücü kitlesine ihtiyaç duymaktad r. Öte yandan ise Türkiye, yüksek düzeyde nitelikli iflçilere ve çok say da profesyonele sahip bir ülkedir. Bu nitelikli profesyoneller ve iflçiler BAE nde gerçeklefltirilen devasa projelerde istihdam edilebilir ve bu kiflilerin deneyimleri ile bilgileri projelere aktar labilir. fiu anda BAE nde çal flan Türk iflçilerinin say s son derece düflüktür. Son derece az say da BAE vatandafl Türkiye yi ziyaret etmifltir y -

15 l nda sadece BAE vatandafl Türkiye ye geldi. Di er Arap ülkelerinde çok daha fazla kifli Türkiye ye gelmektedir. Suudi Arabistan dan 25,197 kifli ve M s r dan 34,459 kifli 2004 y l içinde Türkiye yi ziyaret etti. 34 E er potansiyel ziyaretçiler Türkiye nin güzelliklerini keflfetme veya yeniden-keflfetme konusunda daha fazla teflvik edilirlerse, bu durum gelifltirilebilir. Karfl l kl turizm iliflkilerini gelifltirmenin etkili bir yolu, her iki ülkeden gelen turistlere vize uygulamas n n kald r lmas olabilir. Ek A BAE ve Türkiye çin Bafll ca Ekonomi Göstergeleri (2005) Kaynaklar: Country profile, May 2, 2006, CIA and Middle East and Central Asia, Regional Economic Outlook, May 06, IMF. *Petrol ve gaz ihracat dahil. Ek B: Kaynak: World Investment Report 2005, UNCTAD; Tablo 2. Kaynaklar: Yerel gazeteler, dergiler ve Al Aqariya TV Notlar 1 BAE, K K ve Türkiye aras ndaki iktisadi iflbirli i anlaflmas n onaylayan bir federal kararname yay nlam flt r. (GCC agreements with Turkey and Mercosur nations ratified, Gulf Today, 26 December 2005). 2 Harun Kocak, commercial attaché at consulate general of the Turkey in Dubai: Free trade talks between GCC and Turkey to begin this year, May 18, 2006, ME- NAFN.com: 3 Mohammed Al Asumi, trade and investment relationship development between GCC and Turkey, Paper prepare for GCC-Turkey Dialogue, ECSSR, Dec th, The United Arab Emirates: Business forecast report, Q1 2006, Business Monitor International, Information unit, Abu Dhabi Chamber of Commerce and Industry. 6 UAE to average 2.7 m bpd AME Info website: 7 ADNOC annual review 2006: striding to success, 8 UAE, country analysis briefs, April

16 246 Türk-Asya Kongresi 9 Mohammed Al Asumi, previous source. 10 Turkey, The World Factbook, 2 May, 2006, CIA. 11 Re-export: thal edilen mal n hiçbir üretim aflamas na tabi tutulmadan yeniden ihraç edilmesi anlam na gelir. 12 Including UAE oil exports. Turkey foreign trade, PC-TAC Turkey, UAE Trade hopes, Thursday, September 29, 2005, AME Info website: 14 The United Arab Emirates business forecast report, Q1 2006, Business Monitor international Ltd. 15 UAE foreign investment doubles business news information, TradeArabia.com, May 08, World Investment Report 2005, UNCTAD; 17 Until June 2005 regarding to UNCTAD report. 18 UAE and Turkey sign investment protection agreement, Emirates News Agency (WAM), 1/10/ Foreign Companies Section, UAE Ministry of Economy. 20 Jabel Ali Free Zone Authority, May 17, trade talks between GCC and Turkey to begin this year Khleej Times 18/5/2006, MENAFN.com. 22 Turkey s construction industry buoyant, September 2005, Gulfconstructiononline.com. 23 Emaar launches US$700 million Lakeside project in Turkey, Strategiy.com: March 23, Al Seef Investment signs pact with Turkey s Ayinvest group, Gulf News, 30 April UAE GDP to grow 14 pc to $152bn says report, May 14, 2006, business news information, Trade Arabia: 26 Mega tourism projects take shape, AbdulHaque Chowdhurym Khaleej Times, March 8, 2006: 27 Information Unit, 2006, Abu Dhabi Chamber of Commerce and Industry. 28 In Abu Dhabi there are laws num. 3 & 19 /2005 and in Dubai there are law num. 7/ UAE Central Bank. 30 the 2006 travel & tourism economic research, World Travel & Tourism Council. 31 United Arab Emirates: travel & tourism climbing to new heights, the 2006 travel & tourism economic research, World Travel & Tourism Council. 32 DCCI receives industrial delegation from Konya of Turkey, DCCI website, 28 Feb-

17 ruary Turkey, The World Factbook, 2 May, 2006, CIA. 34 Turkey wants to attract more UAE holidaymakers, Mariam Al Serkal, May 19, 2006, Gulfnews.com:

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i 3. Ödemeler Dengesi 2003 y l nda 8.037 milyon dolar olan cari ifllemler aç, 2004 y l nda % 91,7 artarak 15.410 milyon dolara yükselmifltir. Cari ifllemler aç ndaki bu

Detaylı

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 215 ROMANYA LE BULGAR STAN IN AB YE EKONOM K ENTEGRASYONU Yrd. Doç. Dr. Mesut EREN stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 1. Girifl Avrupa Birli i nin 5. ve son genifllemesi 2004 y l nda 10 Orta ve Do u

Detaylı

.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina

.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina .. 95 Türkiye ile Kazakistan: Karfl l kl Kazan mlara Dayal Bir flbirli i Bektas Mukhamejanov * Çeviren: Dr. Almagül sina Kazakistan ba ms zl n kazand ndan itibaren, d fl politika stratejisinde çok yönlü

Detaylı

Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor!

Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor! Dikkat! ABD Enerji de Yeni Oyun Kuruyor! Dursun YILDIZ topraksuenerji 21 Ocak 2013 ABD Petrol İhracatçısı Olacak. Taşlar Yerinden Oynar mı? 1973 deki petrol krizi alternatif enerji arayışlarını arttırdı.

Detaylı

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z Nisan 2010 ISBN 978-9944-60-631-8 1. Bask, 1000 Adet Nisan 2010 stanbul stanbul Sanayi Odas Yay nlar No: 2010/5 Araflt rma fiubesi Meflrutiyet

Detaylı

TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE

TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE Prof. Haberal dan Yeni Bir Uluslararas At l m: TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE Dünyan n dört bir yan ndan yüzlerce biliminsan Prof. Dr. Mehmet Haberal taraf ndan kurulan Türk Dünyas Transplantasyon

Detaylı

A N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2:

A N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2: A N A L Z Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2: Sektör Mücahit ÖZDEM R May s 2015 Giri Geçen haftaki çal mam zda son aç klanan reel ekonomiye ili kin göstergeleri incelemi tik. Bu hafta ülkemiz

Detaylı

SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL

SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL Sözlerime gayrimenkul ve finans sektörlerinin temsilcilerini bir araya

Detaylı

Dr. Osman DEM RC * *Özellefltirme daresi Baflkan Yard mc s

Dr. Osman DEM RC * *Özellefltirme daresi Baflkan Yard mc s Elektrik Da t m Sektörü Özellefltirmesi 125 Elektrik Da t m Sektörü Özellefltirmesi Dr. Osman DEM RC * 03.03.2001 tarihinde yay mlanan 4628 say l Elektrik Piyasas Kanunu ile elektri in yeterli, kaliteli,

Detaylı

İRAN ENERJI GÖRÜNÜMÜ

İRAN ENERJI GÖRÜNÜMÜ İRAN ENERJI GÖRÜNÜMÜ HAZAR STRATEJI ENSTITÜSÜ ENERJI VE EKONOMI ARAŞTIRMALARI MERKEZI EMİN AKHUNDZADA SERAY ÖZKAN ARALIK 2014 Azerbaycan Enerji Görünümü 1İran Enerji Görünümü www.hazar.org HASEN Enerji

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i Seçilmifl sanayi maddelerinden ham petrol üretimi % 4,2 lik düflüflle 2.375 bin tondan 2.276 bin tona, tafl kömürü üretimi % 5,2 lik düflüflle 2.998 bin tondan 2.843

Detaylı

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ 120 kinci Bölüm - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi 1. ARAfiTIRMANIN AMACI ve YÖNTEM Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi, tüketici enflasyonu, iflsizlik

Detaylı

TOFAfi 2007 FAAL YET RAPORU. Otomobil Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri

TOFAfi 2007 FAAL YET RAPORU. Otomobil Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri 14 Sektörü ve Tofafl n Sektör çindeki Yeri 15 pazar payımız bir önceki yılın pazar payı olan %9 a göre önemli ölçüde artarak %1,4 olarak gerçekleşmiştir. Bu artış sonucu, pazardaki düşüşe rağmen otomobil

Detaylı

Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif

Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif Dr. Yeflim Toduk Akifl Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif flirket birleflmeleri ve sat nalmalar, türkiye deki küçük iflletmelerden, dev flirketlere kadar her birinin gündeminde olmaya devam

Detaylı

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ 12 NİSAN 2013-KKTC DR. VAHDETTIN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın

Detaylı

Meriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili. Beşinci İzmir İktisat Kongresi

Meriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili. Beşinci İzmir İktisat Kongresi Meriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili Beşinci İzmir İktisat Kongresi Finansal Sektörün Sürdürülebilir Büyümedeki Rolü ve Türkiye nin Bölgesel Merkez Olma Potansiyeli 1 Kasım

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

Sunuyu flu flekilde vermek istiyorum; bir politikam z n temel ilkeleri nelerdir, genel bir görüfl amac yla buna ana hatlar yla bakmaya çal flaca m.

Sunuyu flu flekilde vermek istiyorum; bir politikam z n temel ilkeleri nelerdir, genel bir görüfl amac yla buna ana hatlar yla bakmaya çal flaca m. Türkiye-Afrika Siyasi liflkileri Can Altan Sunuyu flu flekilde vermek istiyorum; bir politikam z n temel ilkeleri nelerdir, genel bir görüfl amac yla buna ana hatlar yla bakmaya çal flaca m. Daha sonra

Detaylı

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası 2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde

Detaylı

Çev. Ayfle Merve KAMACI

Çev. Ayfle Merve KAMACI 329 MAKEDONYA CUMHUR YET NDE YABANCI DO RUDAN YATIRIMLAR VE fi ORTAMI P rof. Dr. Angelova BILJANA St. Cyril and Methodius Üniversitesi, Makedonya Çev. Ayfle Merve KAMACI Küreselleflme süreci, geliflmekte

Detaylı

2007 Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler (BDDK)

2007 Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler (BDDK) 2007 Finansal Sonuçlar Konsolide Olmayan Veriler (BDDK) Halkbank Genel Bak fl > 1938 y l nda kuruldu. > Türkiye'nin ilk KOB bankas > Toplam aktiflerde %7,2 (a) pazar pay ile Türkiye'nin 7. (a) büyük bankas

Detaylı

Ekonomi Alan ndaki Uygulamalar ve Geliflmeler 2

Ekonomi Alan ndaki Uygulamalar ve Geliflmeler 2 Atütürk ün Dünyas Cengiz Önal Ekonomik kalk nma, Türkiye'nin özgür, ba ms z ve daima daha kuvvetli olmas n n ve müreffeh bir Türkiye idealinin bel kemi idir. Tam ba ms zl k ancak ekonomik ba ms zl kla

Detaylı

GYODER SEKTÖR BULUŞMASI 28 MAYIS 2013 İSTANBUL DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ

GYODER SEKTÖR BULUŞMASI 28 MAYIS 2013 İSTANBUL DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ GYODER SEKTÖR BULUŞMASI 28 MAYIS 2013 İSTANBUL DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Gayrimenkul yatırım ortaklıklarının değerli yöneticileri, Sermaye piyasalarımızın ve basınımızın

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i Toptan eflya fiyatlar endeksi art fl h z bir önceki y la göre 0,1 puanl k düflüflle % 13,8 e gerilemekle birlikte, y lbafl nda öngörülen % 12 lik hedefin 1,8 puan üstünde

Detaylı

2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler

2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler 2008 1. Çeyrek Finansal Sonuçlar Konsolide Olmayan Veriler Rakamlarla Halkbank 70 y l Kooperatif ve KOB kredilerinde 70 y ll k tecrübe ve genifl müflteri taban Halkbank n rekabette kuvvetli yönleridir.

Detaylı

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013 HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013 Ekim 2014 İÇİNDEKİLER Giriş... 2 Dünya da Uluslararası Doğrudan Yatırım Trendi... 3 Yıllar

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

.. 29. Hazine Müsteflarl Yabanc Sermaye Genel Müdür Vekili

.. 29. Hazine Müsteflarl Yabanc Sermaye Genel Müdür Vekili 28 Türk-Asya Kongresi Türkiye deki Yat r m mkânlar Berrin Bingöl * Say n Baflkan, ülkemizde konuk olarak bulunan de erli üke temsilcileri, sayg de er misafirler, k ymetli bas n mensuplar hepiniz hoflgeldiniz.

Detaylı

T.C. Baflbakanl k D fl Ticaret Müsteflarl Anlaflmalar Genel Müdürlü ü, Afrika Ülkeleri ve Bölgesel Kurulufllar Dairesi Baflkan

T.C. Baflbakanl k D fl Ticaret Müsteflarl Anlaflmalar Genel Müdürlü ü, Afrika Ülkeleri ve Bölgesel Kurulufllar Dairesi Baflkan 11 TÜRK YE LE AFR KA ÜLKELER ARASINDAK EKONOM K L fik LER Attila G. KIZILARSLAN T.C. Baflbakanl k D fl Ticaret Müsteflarl Anlaflmalar Genel Müdürlü ü, Afrika Ülkeleri ve Bölgesel Kurulufllar Dairesi Baflkan

Detaylı

YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ?

YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ? YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ? Yahya ARIKAN* Günümüzde; finansal anlamda ülkeleraras s n r n ortadan kalkmas, teknolojinin geliflimi ve bilgi toplumunun s n rs z imkânlar ile zaman ve mekân

Detaylı

önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir

önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir 2002 May s ay nda yap lan Birleflmifl Milletler Çocuk Özel Oturumu öncesinde tüm dünyada gerçeklefltirilen Çocuklar çin Evet Deyin kampanyas na Türkiye

Detaylı

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına

Detaylı

H. Atilla ÖZGENER* Afla daki ikinci tabloda ise Türkiye elektrik üretiminde yerli kaynakl ve ithal kaynakl üretim yüzdeleri sunulmufltur.

H. Atilla ÖZGENER* Afla daki ikinci tabloda ise Türkiye elektrik üretiminde yerli kaynakl ve ithal kaynakl üretim yüzdeleri sunulmufltur. Mevcut Kaynaklar Kullan lmas na Ra men 2020 li Y llarda Türkiye de Elektrik Enerjisi Aç Olabilir mi? H. Atilla ÖZGENER* I. Türkiye nin Elektrik Enerjisi Durumunun Saptanmas Türkiye nin elektrik enerjisi

Detaylı

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85

EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85 EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85 i Bu sayıda; 2013 Cari Açık Verileri; 2013 Aralık Sanayi Üretimi; 2014 Ocak İşsizlik Ödemesi; S&P Görünüm Değişikliği kararı değerlendirilmiştir.

Detaylı

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler Metin TUNÇ Seçici Olun ISI' n editoryal çal flanlar her y l yaklafl k olarak 2,000 dergiyi de erlendirmeye tabi tutmaktad r. Fakat de erlendirilen

Detaylı

G ayrimenkul Yat r m Ortakl Olmak

G ayrimenkul Yat r m Ortakl Olmak G ayrimenkul Yat r m Ortakl Olmak CEYLAN Intercontinental ISTANBUL 15 Aral k 2011 Gayrimenkul Yat r m Ortakl klar (GYO), konut ve ifl/al flverifl merkezleri gibi büyük ölçekli gayrimenkul projelerinin

Detaylı

Ders 13: DO RULAMA KAYNAKLARI

Ders 13: DO RULAMA KAYNAKLARI Do rulama kaynaklar nedir? Do rulama kaynaklar, göstergelerde belirtilen bilginin bulunabilece i kayna a iflaret eder. Bu bilgi kaynaklar ayn zamanda projenin belgelenmesinin bir parças n oluflturur. Göstergede

Detaylı

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz? CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.

Detaylı

TÜRK YE EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU TÜRK YE EKONOM S

TÜRK YE EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU TÜRK YE EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU 36 Türkiye Ekonomisi Genel Makroekonomik Denge Ülkemizde tasarruf e ilimi düflüktür, kamu kesimi uzun y llar boyunca önemli boyutlarda tasarruf aç vermifl ve bu durum finansman

Detaylı

PARASAL GÖSTERGELER KRED LER N DA ILIMI* (B N TL.)

PARASAL GÖSTERGELER KRED LER N DA ILIMI* (B N TL.) 1886 PARASAL GÖSTERGELER KRED LER N DA ILIMI* (B N TL.) 28 De iflim %) 28 De iflim %) Toplam 311.774.444 356.845.499 %14 4.641.681 5.168.27 %11 297.867.78 335.17.279 %13 4.44.733 4.774.62 %8 Alacaklar

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması Araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

Genel ekonomik görünüm ve sermaye piyasalar

Genel ekonomik görünüm ve sermaye piyasalar Genel ekonomik görünüm ve sermaye piyasalar fl Yat r m 2005 y l nda, MKB Hisse Senetleri Piyasas nda, Tahvil Bono Piyasas nda ve faaliyete yeni geçen Vadeli fllem ve Opsiyon Borsas nda rakip kurulufllar

Detaylı

ÖZEL BÖLÜM I KOJENERASYON. TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri ST ELEKTRİK-ENERJİ I NİSAN 2016

ÖZEL BÖLÜM I KOJENERASYON. TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri ST ELEKTRİK-ENERJİ I NİSAN 2016 TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri 102 Hibrit Sistemlerle En Yüksek Verimlilik Hedefleniyor Derya Sakallıoğlu Yenilenebilir enerji kaynakları ile birlikte kullanılan kojenerasyon sistemleri, hibrit kojenerasyon

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i 1.478 trilyon TL ye, uluslararas ticaret ve muamelelerden al nan vergiler % 34,6'l k art flla 16.936 trilyon TL'ye, idari harçlar ve ücretler, sanayi d fl arizi sat fllardan

Detaylı

NSAN KAYNAKLARI NSAN KAYNAKLARI 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU

NSAN KAYNAKLARI NSAN KAYNAKLARI 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU NSAN KAYNAKLARI NSAN KAYNAKLARI 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU 36 nsan Kaynaklar SMMMO Kurumsallaflma çal flmalar çerçevesinde; 2008 y l nda nsan Kaynaklar Birimi oluflturulmufltur. nsan Kaynaklar Biriminin

Detaylı

Gümrük ve D fl Ticaret Dan flmanl k Hizmetlerimiz

Gümrük ve D fl Ticaret Dan flmanl k Hizmetlerimiz Gümrük ve D fl Ticaret Dan flmanl k Hizmetlerimiz Türkiye de D fl Ticaret ve Gümrük Hakk nda Genel Bilgi 1980 lerden sonraki h zl ekonomik de iflim ile Türkiye nin D fl Ticaret hacmi büyük ölçüde artm

Detaylı

KURUYEMİŞ SEKTÖR RAPORU

KURUYEMİŞ SEKTÖR RAPORU KURUYEMİŞ SEKTÖR RAPORU Ocak 2016 Kuruyemiş sektörü geçtiğimiz sezon kuraklı ve don gibi olumsuz koşullar nedeniyle rekoltelerde düşüş yaşarken fiyatlarda önemli artışlara sahne olmuştur. Geçtiğimiz yıl

Detaylı

3201 Debagatte Kullanılan Bitkisel Menşeli Hülasalar Ve Türevleri. 3202 Debagatte Kullanılan Sentetik Organik, Anorganik Maddeler Müstahzarlar

3201 Debagatte Kullanılan Bitkisel Menşeli Hülasalar Ve Türevleri. 3202 Debagatte Kullanılan Sentetik Organik, Anorganik Maddeler Müstahzarlar SEKTÖRÜN TANIMI 32. fasılda ağırlıklı olarak çeşitli boyayıcı ürünler olmakla birlikte, deri ve deri işleme sektöründe (debagat) kullanılan malzemeler, macunlar vb. ürünler de söz konusu faslın içerisinde

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012 EKONOMİK GELİŞMELER Eylül 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

: Büyük Britanya Birle ik Krall. : Anayasal Monar i

: Büyük Britanya Birle ik Krall. : Anayasal Monar i STANBUL T CARET ODASI AVRUPA B RL VE ULUSLARARASI B RL UBES NG LTERE ÜLKE RAPORU Nisan 2011 C.D.O. 1 I. GENEL B LG LER Resmi Ad Yönetim ekli Co rafi Konumu Zaman Ayar : Büyük Britanya Birle ik Krall :

Detaylı

STRATEJ K V ZYON BELGES

STRATEJ K V ZYON BELGES STRATEJ K V ZYON BELGES BEYAZ K TAP S UNUfi Sivil toplum; demokrasi, insan haklar ve hukuk devleti kavramlar n n yerleflmesiyle ilgili taleplerden ekonomiyle ilgili endiflelere kadar sosyal yaflama dair

Detaylı

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba

Detaylı

Yrd. Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi Uluslararas liflkiler Bölümü Ö retim Üyesi.

Yrd. Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi Uluslararas liflkiler Bölümü Ö retim Üyesi. Turizmin Afrika Ülkeleri için Önemi: Afrika Ülkelerinin Gelece i çin Analitik Bir Bak fl Kenan DA CI Yrd. Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi Uluslararas liflkiler Bölümü Ö retim Üyesi. Girifl Bilim ve teknolojide

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

United Technologies Corporation. Tedarikçilerden fl Hediyeleri

United Technologies Corporation. Tedarikçilerden fl Hediyeleri United Technologies Corporation Tedarikçilerden fl Hediyeleri Girifl UTC, malzeme ve hizmetleri bunlar n de erine bakarak sat n al r ve bu süreç içinde hem en iyi de er sa layan fiyat, hem de tedarikçilerle

Detaylı

Sermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45)

Sermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45) SMMMO MEVZUAT SER S 5 Sermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45) Dr. A. Bumin DO RUSÖZ Marmara Üniversitesi Mali Hukuk Ö retim Üyesi stanbul, Nisan 2006 1

Detaylı

Fukuflima Sonras Orta Asya Uranyumu

Fukuflima Sonras Orta Asya Uranyumu Fukuflima Sonras Orta Asya Uranyumu Dr. Anar SOMUNCUOĞLU* Japonya y Mart 2011 de vuran deprem ve tsunami felaketinin, Çernobil den sonraki en büyük nükleer kazaya sebep olmas, nükleer enerji etraf ndaki

Detaylı

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 16 Mart 2015, Sayı: 11. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 16 Mart 2015, Sayı: 11. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 11 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Çağlar Kuzlukluoğlu 1 DenizBank Ekonomi

Detaylı

Kore Cumhurbaflkan Roh Moo-hyun un Türkiye Resmi Ziyareti

Kore Cumhurbaflkan Roh Moo-hyun un Türkiye Resmi Ziyareti Kore Cumhurbaflkan Roh Moo-hyun un Türkiye Resmi Ziyareti Kore Yurtd fl Bilgi Servisi http://www.korea.net Mart 2005 Ziyaret Tasla 14~17 Nisan tarihleri aras nda Türkiye yi resmi ziyaret. Cumhurbaflkan

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form

Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bir Müflterinin Yaflam Boyu De erini Hesaplamak çin Form Bu formu, müflterilerinizden birinin yaflam boyu de erini hesaplamak için kullan n. Müflterinin ad : Temel formül: Yaflam boyunca müflterinin öngörülen

Detaylı

KÜRESEL EKONOMİK ÇEVRE

KÜRESEL EKONOMİK ÇEVRE II. Bölüm KÜRESEL EKONOMİK ÇEVRE Doç. Dr. Olgun Kitapcı Akdeniz Üniversitesi, Pazarlama Bölümü 1 Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) BAZI KAVRAMLAR Bir ülke vatandaşlarının bir yıl için ürettikleri toplam mal

Detaylı

HASAR TÜRLER NE GÖRE BAfiVURU ADETLER OCAK-ARALIK 2009/2010

HASAR TÜRLER NE GÖRE BAfiVURU ADETLER OCAK-ARALIK 2009/2010 2010 Y l nda Güvence Hesab na Yap lan lar Rekor Düzeyde Artt A. Kadir KÜÇÜK Güvence Hesab Müdürü üvence Hesab nda 2010 y l nda yap - G lan baflvurularda yüzde 111 gibi rekor bir art fl yaflan rken, toplam

Detaylı

Çeviren: Dr. Almagül S NA

Çeviren: Dr. Almagül S NA 305 MERKEZ ASYA DA GÜVENL N SA LANMASINDA TÜRKMEN STAN IN ROLÜ Doç. Dr. Han Durdu KURBANOV Türkmenistan Bilimler Akademisi, Türkmenistan Çeviren: Dr. Almagül S NA Merkezi Asya, dünyan n en önemli bir bölgesi

Detaylı

Y eni 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanunumuz ile yeni bir kavram Kontrol

Y eni 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanunumuz ile yeni bir kavram Kontrol mali ÇÖZÜM 115 5520 SAYILI YEN KURUMLAR VERG S KANUNU LE GET R LEN KONTROL ED LEN YABANCI KURUM KAZANCI NE DEMEKT R? Mesut KOYUNCU Maliye Bakanl Eski Hesap Uzman A-Genel Bilgi: Y eni 5520 say l Kurumlar

Detaylı

Çev: Ayfle Merve KAMACI

Çev: Ayfle Merve KAMACI 243 ECO T CARET VE KALKINMA BANKASI VE ECO BÖLGES NDE SÜRDÜRÜLEB L R KALKINMA Ömer Faruk BAYKAL ECO Ticaret ve Kalk nma Bankas, Genel Müdür Yard mc s Çev: Ayfle Merve KAMACI ECO Ticaret ve Kalk nma Bankas

Detaylı

BU DAY, UN. nteraktif e-dergi Say : 1 / 2012 NEWS. ve SEKTÖRÜMÜZ.

BU DAY, UN. nteraktif e-dergi Say : 1 / 2012 NEWS. ve SEKTÖRÜMÜZ. nteraktif e-dergi Say : 1 / 2012 BU DAY, UN ve SEKTÖRÜMÜZ. Ülkemizdeki bu day ve un sektörümüz y ldan y la geliflim göstermektedir. Ülkemizin bu day yetifltirilme elveriflligi, un fabrikalar m z n teknolojik

Detaylı

4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 4691 SAYILI KANUN

4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 4691 SAYILI KANUN 4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 4691 SAYILI KANUN 253 4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 5035 SAYILI KANUNDAK MADDES KANUN MADDES N N ESK fiekl KANUN MADDES N N YEN fiekl 49/7 Destek ve muafiyetler

Detaylı

Kaynak: missioneco (1. B RLEfi K ARAP EM RL KLER ÜLKE BÜLTEN

Kaynak: missioneco (1. B RLEfi K ARAP EM RL KLER ÜLKE BÜLTEN Kaynak: missioneco (1 B RLEfi K ARAP EM RL KLER ÜLKE BÜLTEN 2008 Genel Bilgiler Birleflik Arap Emirlikleri, (BAE) 1971 Aral ndan beri Abu Dabi, Dubai, Sharjah, Ajman, Umm Al Quwain, Ras Al Khaimah, Fujairah

Detaylı

DÜNYA EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU DÜNYA EKONOM S

DÜNYA EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU DÜNYA EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU 30 Dünya Ekonomisi Finansal piyasalarda bir y ldan daha uzun süren bir karmaflan n ard ndan 2008 y l n n Eylül ay nda patlak veren bankac l k krizi esasen belirtileri bir

Detaylı

AB ve Uluslararas birli i ubesi

AB ve Uluslararas birli i ubesi STANBUL T CARET ODASI AB ve Uluslararas birli i ubesi ND STAN ÜLKE ETÜDÜ Mart- A.K. 1 I- ÜLKEN N KÜNYES Resmi Ad : Hindistan Cumhuriyeti Yönetim ekli : Federal Cumhuriyet Co rafi Konumu : Kuzeybat da Pakistan,

Detaylı

AÇIKLAMALAR VE UYGULAMALAR

AÇIKLAMALAR VE UYGULAMALAR SEÇ LM fi TÜRK YE F NANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI AÇIKLAMALAR VE UYGULAMALAR Prof. Dr. Cemal B fi (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Yakup SELV ( stanbul Üniversitesi) Doç. Dr. Fatih YILMAZ ( stanbul Üniversitesi)

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde

Detaylı

TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*)

TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*) TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*) Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Yönetmelik, Türkiye Bilimsel

Detaylı

3 218 say l Serbest Bölgeler Kanunu nun 6 nc maddesinde 5084 say l

3 218 say l Serbest Bölgeler Kanunu nun 6 nc maddesinde 5084 say l SERBEST BÖLGELERDE KATMA DE ER VERG S Erkan GÜRBO A Gelirler Baflkontrolörü I- GENEL B LG : 3 218 say l Serbest Bölgeler Kanunu nun 6 nc maddesinde 5084 say l Kanun un 8 nci maddesi ile yap lan de ifliklik

Detaylı

PROJEKS YON YILLIK TÜFE. > ENFLASYON Enflasyondaki iki ayl k gerçekleflme, y l n tümüne iliflkin umutlar bir anda söndürdü.

PROJEKS YON YILLIK TÜFE. > ENFLASYON Enflasyondaki iki ayl k gerçekleflme, y l n tümüne iliflkin umutlar bir anda söndürdü. TÜRK YE N N GÖSTERGELER PROJEKS YON > Haz rlayan: Alaattin AKTAfi ala.aktas@gmail.com > ENFLASYON Enflasyondaki iki ayl k gerçekleflme, y l n tümüne iliflkin umutlar bir anda söndürdü. Ocakta yüzde 0,80

Detaylı

Genel Görünüm. Faiz Oranları Gelişmeleri. Fiyat Gelişmeleri EYLÜL 2010

Genel Görünüm. Faiz Oranları Gelişmeleri. Fiyat Gelişmeleri EYLÜL 2010 EYLÜL 2010 Genel Görünüm Faiz Oranları Gelişmeleri Para Politikası Kurulu(PPK) nun 16 Eylül 2010 tarihinde yaptığı toplantıda Bankalararası Para Piyasası ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Repo Ters

Detaylı

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme S GORTA KOM SYON G DER BELGES mali ÇÖZÜM 171 Memifl KÜRK* I-G R fi: F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme göstermifltir. Geliflmifl ekonomilerde lokomotif rol üstlenen

Detaylı

İnşaat Sanayi KSO da buluştu

İnşaat Sanayi KSO da buluştu Ayakkabı ve tekstil sektör toplantısı yapıldı. Sektörlerin sorunları ve çözüm önerilerinin konuşulduğu toplantı geniş bir katılımla gerçekleşti İnşaat Sanayi KSO da buluştu KSO Başkanı Kütükcü, Sektörlerimizi

Detaylı

Gürcan Banger Enerji Forumu 10 Mart 2007

Gürcan Banger Enerji Forumu 10 Mart 2007 Enerji ve Kalkınma Gürcan Banger Enerji Forumu 10 Mart 2007 Kırılma Noktası Dünyanın gerçeklerini kırılma noktalarında daha iyi kavrıyoruz. Peşpeşe gelen, birbirine benzer damlaların bir tanesi bardağın

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MAYIS 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

Genel Görünüm OCAK 2010. Faiz Oranları Gelişmeleri

Genel Görünüm OCAK 2010. Faiz Oranları Gelişmeleri OCAK 2010 Genel Görünüm Faiz Oranları Gelişmeleri Para Politikası Kurulu(PPK) nun 14 Ocak 2010 tarihinde yaptığı toplantıda Bankalararası Para Piyasası ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Repo Ters Repo

Detaylı

Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz

Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz Dünyaya barış ve refah taşıyor, zorlukları azimle aşıyoruz Rakamlarla Sektörümüz: 3 kıtadan 77 ülkeye doğrudan hizmet götüren, Toplam Yatırımı 5 Milyar Doları aşan, Yan sektörleri ile birlikte yaklaşık

Detaylı

ın Kısa süre içinde çıkacak mesajını verdiği karar Bakanlar Kurulu ndan geçti ve Resmi Gazete

ın Kısa süre içinde çıkacak mesajını verdiği karar Bakanlar Kurulu ndan geçti ve Resmi Gazete 30 Kasım a kadar yapılacak yat satışlarında yüzde 8 lik sıfırlandı, yüzde 18 den 1 e indirildi. kararı de yayınlandı. Türk yat sahipleri yüzde 27.4 yerine yüzde 1 rgiyle ruhsat alabilecek. Ancak sürenin

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,

Detaylı

Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı

Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı Dünyada çavdar ve yulafın üretimi, buğday, pirinç, mısır ve arpa gibi diğer tahıl ürünlerine kıyasla son derece sınırlıdır. Yılda ortalama 14-15 milyon ton dolayında olan dünya

Detaylı

1 OCAK - 31 ARALIK 2015 HESAP DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU (Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) cinsinden ifade edilmiştir.

1 OCAK - 31 ARALIK 2015 HESAP DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU (Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) cinsinden ifade edilmiştir. A. TANITICI BİLGİLER PORTFÖYE BAKIŞ YATIRIM VE YÖNETİME İLİŞKİN BİLGİLER Halka arz tarihi: 16 Temmuz 2014 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle Fonun Yatırım Amacı Portföy Yöneticileri Fon Toplam Değeri Portföyünde

Detaylı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun

Detaylı

Öncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum. Gümrük Ve Ticaret Bakanı Sn. Nurettin CANİKLİ nin Kredi Kefalet Kooperatifleri Ortaklarının Borçlarının Yapılandırılması Basın Toplantısı 24 Eylül 2014 Saat:11.00 - ANKARA Kredi Kefalet Kooperatiflerinin

Detaylı

YÖNET M KURULU RAPORU

YÖNET M KURULU RAPORU YÖNET M KURULU RAPORU De erli Ortaklar m z, fiirketimizin 37. Ortaklar Genel Kurulu na hofl geldiniz. Hepinizi sayg ve sevgi ile selaml yorum. Yaflad m z geliflmeler ile, ülkemiz 2004 y l nda s k s k dünyan

Detaylı

Ekonomi Bülteni. 23 Mayıs 2016, Sayı: 21. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 23 Mayıs 2016, Sayı: 21. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 21 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1 DenizBank

Detaylı

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım

Detaylı

ÜRETİCİ ÜLKELERİN PETRO-POLİTİĞİ 2010-2025 OCAK 2010

ÜRETİCİ ÜLKELERİN PETRO-POLİTİĞİ 2010-2025 OCAK 2010 EKONOMİ ÜRETİCİ ÜLKELERİN PETRO-POLİTİĞİ 2010-2025 OCAK 2010 SARIKONAKLAR İŞ MERKEZİ C. BLOK D.16 AKATLAR İSTANBUL-TÜRKİYE 02123528795-02123528796 www.turksae.com PETROLÜN POL T K GÜCÜ SÜRECEK Dünya genelinde

Detaylı

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha

BYazan: SEMA ERDO AN. ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi. Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha Baflkent Üniversitesi nden Bir lk Daha ABD ve Avrupa Standartlar nda Fact-Jacie Akreditasyon Belgesi Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Adana Eriflkin Kemik li i Nakil ve Hücresel Tedavi Merkezi, Türkiye

Detaylı

Projeler. 14.1 Yenilikçilik Aktar m Merkezi IRC Anatolia Projesi

Projeler. 14.1 Yenilikçilik Aktar m Merkezi IRC Anatolia Projesi Ankara Sanayi Odas 2007 Y l Faaliyet Raporu 44. Y l 14 Projeler 14.1 Yenilikçilik Aktar m Merkezi IRC Anatolia Projesi Odam z, ODTÜ-Teknokent ve KOSGEB iflbirli inde yürütülen ve Avrupa Birli i nin 6.

Detaylı

YEM Ödülleri 2008 YEM M MARIN LK YAPISI ÖDÜLÜ ALTIN ÇEKÜL YAPI ÜRÜN ÖDÜLÜ YEM MEDYA ONUR ÖDÜLÜ YEM M MAR TASARIM ÖDÜLLER www.yemodul.com YEM Ödülleri 2008 YEM M MARIN LK YAPISI ÖDÜLÜ ALTIN ÇEKÜL YAPI ÜRÜN

Detaylı

ç kar lmas için çal flt klar n ifade eden Türk, Her geliflinizde Baflkent OSB nin sürekli de iflti ini göreceksiniz dedi.

ç kar lmas için çal flt klar n ifade eden Türk, Her geliflinizde Baflkent OSB nin sürekli de iflti ini göreceksiniz dedi. 4 Ankara- Baflkent OSB, bir ilk i daha gerçeklefltirdi. Kooperatif olarak örgütlenip, daha sonra organize sanayi bölgesine dönüflen OSB ler aras nda genel kurulunu yapan ilk kurulufl oldu. Sanayi ve Ticaret

Detaylı

MKB n n faaliyete geçti i tarihten itibaren fl Bankas ve fl Yat r m birincil hisse senedi piyasas n n en aktif kat l mc lar olmufllard r.

MKB n n faaliyete geçti i tarihten itibaren fl Bankas ve fl Yat r m birincil hisse senedi piyasas n n en aktif kat l mc lar olmufllard r. imiz MKB n n faaliyete geçti i tarihten itibaren fl Bankas ve fl Yat r m birincil hisse senedi piyasas n n en aktif kat l mc lar olmufllard r. 1998 y l çal flmalar Kurumsal Finansman Ülkemizin önde gelen

Detaylı