İCRA DAİRELERİNİN ÖZERKLEŞTİRİLMESİ: FRANSIZ İCRA GÖREVLİLİĞİ MODELİ

Transkript

1 MEHMET EMİN ALPASLAN Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medenî Usûl ve İcra İflâs Hukuku Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi İCRA DAİRELERİNİN ÖZERKLEŞTİRİLMESİ: FRANSIZ İCRA GÖREVLİLİĞİ MODELİ

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII GİRİŞ...1 Birinci Bölüm 1. MESLEĞİN TARİHÇESİ, ÖZELLİKLERİ, MESLEĞE KABUL İÇİN ARANAN KOŞULLAR, MESLEĞİN YÜRÜTÜLME BİÇİMLERİ VE MESLEK KURULUŞLARI I. MESLEĞİN TARİHÇESİ VE ÖNEMİ...7 A. Mesleğin Tarihçesi...7 B. İcra Görevlisinin İcra Teşkilâtındaki Yeri ve Önemi...11 II. MESLEĞİN ÖZELLİKLERİ A. Genel Olarak B. Mesleğin Kamusal Niteliği Yapılan İşin Kamu Hizmeti Olup Olmadığı Meselesi...33

3 X 2. İcra Görevlisinin Kamu Görevlisi Olup Olmadığı Meselesi.. 34 C. Serbest Meslek Niteliği D. Mesleğin İcrasının Tekel Oluşturması...42 E. Sınırlı Sayı İlkesi III. MESLEĞE KABUL İÇİN ARANAN KOŞULLAR A. Kişisel ve Ahlakî Koşullar Vatandaşlık Şerefe ve Haysiyete Aykırı Filler Sebebiyle Mahkûm Olmamak Belli Ağırlıkta Disiplin Cezası Gerektiren Fiilleri İşlememiş Olmak Şahsen İflâs Etmemiş Olmak...51 B. Bilimsel ve Meslekî Koşullar Hukuk Fakültesi Mezunu Olmak Staj Yapmak Sınavda Başarılı Olmak...61 C. Koşullardan Muafiyet Tam Muafiyet Kısmî Muafiyet Sınav Sonrası Muafiyet IV. MESLEĞE KABUL PROSEDÜRÜ A. Atama Usûlleri Başka Bir İcra Görevlisine Halef Olarak Atama Yeni Bir Ofis İhdas Ederek Atama Atıl Durumdaki Ofise Atama...75 B. Yemin Edilmesi ve İmza Örneğinin Bırakılması...76 V. MESLEĞİN YÜRÜTÜLME BİÇİMLERİ A. Genel Olarak B. Mesleğin Münferit Olarak İcra Edilmesi...79 C. Masraf Ortaklığı Esasına Dayalı Birlikte Çalışma...79 D. Şirket Çatısı Altında Çalışma... 80

4 E. Bağlı Çalışma VI. MESLEK KURULUŞLARI A. Genel Olarak B. İl Meslek Odası Yapısı Yetki ve Fonksiyonları C. Bölge Meslek Odası Yapısı Yetki ve Fonksiyonları...93 D. Ulusal Meslek Odası Yapısı Yetki ve Fonksiyonları E. Avrupa Meslek Odası...98 F. Uluslararası İcra Görevlileri Birliği...98 XI İkinci Bölüm 2. İCRA GÖREVLİSİNİN FAALİYETLERİ I. TEKEL OLARAK YERİNE GETİRİLEN FAALİYETLER A. Cebrî İcra Cebrî İcranın Konusunu Oluşturan Belgeler a. Genel Olarak b. İcra Edilebilir Belgelerin Vasıfları c. İcra Edilebilir Belge Türleri Cebrî İcra Prosedürü a. Genel Olarak b. Borçlu Hakkında Araştırma Yapılması c. Cebrî İcra Yolunun Tespiti d. İcra İşlemlerinin Yerine Getirilmesi i. İcra Emrinin Tebliği ii. Haciz

5 XII iii. Paraya Çevirme iv. Alacaklıya Ödeme e. İşlemlerin Şekli ve Tutanakların İhtiva Etmesi Gereken Kayıtlar i. İşlemlerin Şekli ii. Tutanakların İhtiva Etmesi Gereken Kayıtlar Likit Alacakların ve Küçük Alacakların Tahsili Prosedürü.133 a. Likit Alacakların Tahsili Prosedürü b. Küçük Alacakların Tahsili Prosedürü İcra Görevlisinin İşlemlerine Karşı Hukukî Çareler B. Tebligat Genel Olarak Tebliğ Edilecek Evraklar Tebligatın Gerçekleştirilmesi C. Diğer Faaliyetler Duruşmalardaki Görevler Çekilişlerin Organizasyonu II. TEKEL HAKKINA SAHİP OLUNMAYAN FAALİYETLER A. Şeklî Hukuka İlişkin Görevler Menkullerin Adlî veya İradî Açık Artırma Yoluyla Satışı Delil Tespiti ve Diğer Tespit İşlemleri a. Genel Olarak b. Tespitlerin Delil Değeri c. Faaliyetin Gerçekleştirilmesi Alacakların Dostane Yolla Tahsili Prosedürü Bazı Mahkemeler Nezdinde Tarafların Temsili Hukukî Danışmanlık Miras Hukukuna İlişkin Geçici Hukukî Koruma Önlemleri B. Maddî Hukuka İlişkin Görevler İpotek Tescil Sürecini Yürütme

6 XIII 2. Resmî Şekle Tâbi Olmayan Sözleşmeleri Hazırlama Kira İlişkilerinde Fesih Bildirimlerini Yapmak III. İKİNCİL MAHİYETTE FAALİYETLER A. Genel Olarak B. İkincil Mahiyette İcra Edilebilecek Faaliyet Türleri Arabuluculuk Sigorta Acenteliği ve Gayrimenkul Yönetimi IV. İCRA GÖREVLİSİNİN YER BAKIMINDAN YETKİSİ V. MACRON YASASI NIN FAALİYETLERİN KAPSAMINA ETKİSİ A. Geçiş Dönemi B. 1 Temmuz 2022 den Sonraki Durum Üçüncü Bölüm 3. İCRA GÖREVLİSİNİN HAKLARI, YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE SORUMLULUĞU I. İCRA GÖREVLİSİNİN HAKLARI A. İcra Görevlisinin Alacaklıyla Olan İlişkisinden Kaynaklanan Haklar İlişkinin Hukukî Niteliği Ücret Hakkı Avans ve Masraf Talep Etme Hakkı B. Meslek Mensubu Olma İtibarıyla Sahip Olunan Haklar Kolluk Yardımı Talep Edebilme Hakkı Bilgi ve Belgelere Erişim Hakkı Krediden İstifade Hakkı Sosyal Güvenlik Hakkı II. İCRA GÖREVLİSİNİN AYRICALIKLARI A. Halefini Tayin Etme B. Bilgi ve Belgelere Doğrudan Erişim

7 XIV C. Özel Hukukî Koruma III. İCRA GÖREVLİSİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ A. Vekâlet Sözleşmesinden Kaynaklanan Yükümlülükler Dürüst Davranma Yükümlülüğü Bilgilendirme ve Tavsiyede Bulunma Yükümlülüğü Özenli Davranma Yükümlülüğü Sadakat ve Sır Saklama Yükümlülüğü Hesap Verme Yükümlülüğü B. Mesleğin Kamusal Niteliğinden Kaynaklanan Yükümlülükler Genel Olarak Borçluyla İlgili Yükümlülükler a. Bilgilendirme Yükümlülüğü b. Borçlunun Menfaatlerini Gözetme Yükümlülüğü c. Sır Saklama Yükümlülüğü Faaliyetle İlişkili Yükümlülükler a. Teklif Edilen Görevi Kabul Etme Yükümlülüğü b. Şahsen İfa Yükümlülüğü c. Yasaklılık Hâllerinde Çekinme Yükümlülüğü d. Dikkatli Davranma Yükümlülüğü Görev Gereği Tabi Olunan Diğer Yükümlülükler a. Genel Olarak b. Sürekli Eğitime Katılma Yükümlülüğü c. Başka İş Yapma Yasağı d. Reklam Yasağı e. Meslektaşlarla ve Diğer Yargı Mensuplarıyla İlişkilerde Nazik Olma Mecburiyeti f. Meslekî Kimlik İbraz Mecburiyeti g. Kara Paranın Aklanmasıyla ve Yolsuzlukla Mücadele Yükümlülüğü IV. İCRA GÖREVLİSİNİN SORUMLULUĞU A. Genel Olarak...224

8 XV B. Hukukî Sorumluluğu Alacaklıya Karşı Sorumluluğu Borçluya ve Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu Meslekî Sorumluluk Sigortası C. Disiplin Sorumluluğu D. Cezaî Sorumluluk E. İcra Görevlisinin Fiilleri Sebebiyle Ulusal Meslek Odasının Sorumluluğu F. İcra Görevlisinin Fiilleri Sebebiyle Devletin Sorumluluğu SONUÇ KAYNAKÇA